Tuan Bangabangat a Makapaliket ed Dios
PIAN naamtaan na saray totoon manaayam ed dalin no antoray bangat a tua tan makapaliket ed Dios, nepeg ton iparungtal ed totoo iray kanonotan to. Nepeg met ya itarya to ed amin itan a panangiparungtal. Panon kasin nakabatan na katooan no anton doktrina, panagdayew, tan kondukta so aabobonan na Dios? Kasin angitarya so Dios na ontan ya impormasyon? No ontan, diad anton paraan?
Nayarian kasi na siopaman a too, a pigaran dekada labat so karukey na bilay to, so personal a makapitongtong ed amin a katooan tan magmaliw a pinagkasangiyan na Dios? Andi. Balet nayarian itan na sakey a permanentin nisulat a rekord. Sirin, agta matukoy a nitarya so panangiparungtal na Dios diad nengneng na sakey a libro? Say sakey ed saray kadaanan a libro a mangibabagan impuyan itan na Dios et say Biblia. “Amin a sulat ya impuyan na Dios sikato met so maabig a pakaaralan, pakasumalan, pakasimbawaan, tan pakapanontonan a sikato so wala ed katunongan,” so inkuan na sakey ed saray nansulat ed satan. (2 Timoteo 3:16) Usisaen tayo pan maong so Biblia tan nengnengen tayo no kasin naromog ditan so tuan bangabangat.
Kaunongan lan Kabayag?
Diad saray manunaan a libro na relihyon, say Biblia so sakey ed saray sankadaanan lan maong. Nisulat iray primeron kabiangan na satan manga 3,500 a taon lay apalabas. Sayan libro et akompleto nen 98 K.P.a Anggaman manga 40 a lalaki so nansulat ed satan diad peryodo na masulok a 1,600 a taon, say Biblia so mantutunosan a tugyop na sulsulat. On, lapud say Dios so peteg ya Autor na satan.
Say Biblia so sankarakelan a niyiimprinta tan nipapatalos a libro ed interon awaran. Kada taon et manga 60 a milyon a kopya na interon Biblia odino saray kabiangan na satan so nibubunog. Say kompleton Biblia odino saray kabiangan na satan et nipatalos la ed masulok a 2,300 a lenguahe tan dialekto. Masulok a 90 porsiento na pamilya na too so walaan la na Biblia, odino say kabiangan na satan, diad dilin lenguahe ra. Nibubunog iyan libro ed anggan iner a bansa, rasa, tan etniko.
Panon Kauksoy?
No wala so Bibliam, akin ya agbukayen itan tan imanom no panon itan ya inuksoy?b Unona, ibukay ed listaan na saray lugan. Maslak a Biblia so walaan na ontan a listaan diad gapo, a mangidadatak ed ngaran na kada libro tan say numero na pahina a pakaromogan ed satan. Naimanom a say Biblia et peteg a baleg a koleksion na saray indibidual a libro, a kada sakey et walaan na nikaduman ngaran. Say unonan libro et Genesis, tan say unor et Apocalipsis, odino Apocalypse. Inggrupo iray libro ed duaran seksion. Say primeron 39 a libro so tatawagen a Hebreon Kasulatan, lapud maslak ed saratan et nisulat diad lenguahen Hebreo. Say unor a 27 a libro et nisulat diad lenguahen Griego tan manutugyop ed Griegon Kasulatan. Arum so manutukoy ed sayan duaran seksion bilang Daan a Sipan tan Balon Sipan.
Saray libro na Biblia et walaan na saray kapitulo tan bersikulo pian mainomay so pananap ed teksto. Sano nisitas iray teksto ed sayan magasin, say unonan numero diad kayari na ngaran na libro na Biblia et mangipapabitar ed kapitulo na satan a libro tan say ontumbok et bersikulo. Alimbawa, say sitas a “2 Timoteo 3:16” et mankabaliksan na libro na Komaduan Timoteo, kapitulo 3, bersikulo 16. Salim pa ya anapen itan a bersikulo diad Biblia.
Agka ta onabobon a say sankaabigan a paraan pian nakabisado so Biblia et say pambasa ed satan a regular? Nalmoan na arum a makatulong so pambasa ya unona ed Griegon Kasulatan, ya igapo ra ed libro na Mateo. Diad pambasa na talora ya anggad limaran kapitulo kada agew, nabasam so interon Biblia ed loob na sakey taon. Balet panon kan makaseguro a say nababasam ed Biblia et peteg ya impuyan na Dios?
Kasin Napanmatalkan Mo so Biblia?
Agta kaukolan labat a say impuyan na Dios a libron parad amin a totoo et mankarga na ag-onkupas a simbawa parad panagbilay? Ipapatnag na Biblia so pakatalos ed nisipor a kalidad na too ya onaplika ed amin a kailalakan na katooan, tan praktikal anggad natan iray prinsipyo na satan a singa met nensaman sanen primeron nidatak iratan. Sankaimano iratan diad bantog a paliwawa nen Jesu-Kristo, say Angiletneg na Inkakristiano. Nikurit itan diad Mateo kapitulo 5 anggad 7. Sayan paliwawa, a kabkabat bilang Sermon diad Palandey, so aglambengat mangibabangat ed sikatayo no panon a naromog so tuan liket noagta no panon met a naresolbi iray siblangan, panon so manpikasi, panon a moriaen iray materyal a pankaukolan, tan dakel nira. Diad sayan paliwawa, tan ed amin a pahina na Biblia, malinew ya ibabaga ed sikatayo na Biblia no anto so nepeg a gawaen tan paliisan pian napaliket so Dios tan napaaligwas tayoy kipapasen na bilay tayo.
Napanmatalkan mo met so Biblia bilang kadaanan a libro lapud susto so isasalaysay na satan nipaakar ed saray bengatlan sientipiko. Alimbawa, diad samay panaon a panisiaan na maslak a totoo a tapyak so dalin, sinalambit la na Biblia so nipaakar ed “tibukel [odino, globo] a dalin.”c (Isaias 40:22) Tan diad masulok lan 3,000 a taon sakbay ya impaliwawa na bantog a sientista a si Sir Isaac Newton a saray planeta et akabitin ed liwang lapud grabidad, imbaga la na Biblia diad maanlong a paraan a ‘say dalin et akabitin ed anggapo.’ (Job 26:7) Imanoen met iyan maanlong a deskripsion nipaakar ed sikulo na danum ed dalin, a nikurit manga 3,000 a taon lay apalabas: “Amin iray ilog ombatik ira ya onla ed dayat, anggan ontan say dayat sikato so agnapano; ed pasen a nanlapuan na saray ilog, diman onla ra lamet.” (Eclesiastes 1:7) On, say Amalsa na Uniberso et sikato met so Autor na Biblia.
Say inkasusto na Biblia nipaakar ed awaran et mitunosan ed katuaan ya impuyan itan na Dios. Saray ebento a nisalaysay diad Biblia et aliwan is-istorya labat. Nisiglaot iratan ed espisipiko iran petsa, totoo, tan pasen. Alimbawa, say Lucas 3:1 so susto ya anukoy ed “taon a komalabinlima ya inkaari nen Tiberio Cesar, a peles a gobernador ed Judea si Poncio Pilato, tan si Herodes, sikato so tetrarka ed Galilea.”
Anggaman saray manag-awaran nensaman so mebetbet lawarin angisalaysay ed saray impanalo tan kamaongan labat na saray manuley, saray managsulat na Biblia so matua tan agmaamot ya angaksobi ed anggan saray dilin lingo ra. Singa bilang, oniay impatua nen Arin David na Israel: “Nankasalanan ak na balbaleg dia ed saman a ginawak. . . . Nanggawa ak na sankabaglan.” Satan a balikas so mabitabitar a nikurit diad Biblia. (2 Samuel 24:10) Tan say managsulat na Biblia a si Moises so angikurit a mismo ed sakey ya inkagawa ya agto impatnag so panagmatalek ed tuan Dios.—Numeros 20:12.
Wala so sananey nin paneknek na Biblia a satan so impuyan na Dios. Satan a paneknek et saray asumpal a propesiya—awaran a nisulat la antis a nagawa. Arum ed sarayan propesiya et nipaakar ed si Jesu-Kristo. Alimbawa, masulok a 700 a taon sakbay na inkianak nen Jesus, saray Hebreon Kasulatan so suston angipasakbay a sayan Insipan a Sakey so nianak “ed [Betlehem] na Judea.”—Mateo 2:1-6; Miqueas 5:2.
Konsideraen so sananey nin alimbawa. Diad 2 Timoteo 3:1-5, ibabaga na Biblia: “Dia ed saray kaunoran ya agew onsabi so saray panaon a maatap. Ta saray totoo sikara naani so mangaro ed saray lamalaman da, maaro ra na pilak, managpasirayew, atagey a linawa, maayew, matulay ed saray kaatengan da malamang aliwa ran masimpit. Anggapo so aro ra a nianakan, anggapo so panangasi’ra, managpauges, aliwa ra’n maadia, maruksa ra, maingongot ed saray maabig. Managliput, mayu-uges, mapasang, maaro ed saray likeliket, a lalo nen say dia ed Dios. A wala so nengneng da ya inkasanto, et ingen itapat da so pakayari na sayan inkasanto.” Agta saya so manideskribe ed awawey na totoo ed inkalapagan natan? Nisulat irayan salita nen 65 K.P., a masulok a 1,900 a taon lay apalabas!
Anto so Ibabangat ed Sikatayo na Biblia?
Sano nabasam so Biblia, natebek mo a satan so lapuan na atagtagey a kakabatan. Mangitatarya itan na makapenek iran ebat ed saray tepet a: Siopa so Dios? Kasin peteg so Diablo? Siopa si Jesu-Kristo? Akin a wala so paniirap? Anto so nagawa ed sikatayo sano ompatey itayo? Nayarin nanduruma so ebat a narengel mo manlapud arum lapud nanduruma iray sisiaen tan kustombre na totoo a mangeebat ed saratan. Balet ipaparungtal na Biblia so katuaan nipaakar ed saraya tan dakel niran tema. Niarum ni, no nipaakar ed kondukta tan awawey ed arum a totoo tan ed saray atagtagey ya autoridad, agnaparaan so panangiwanwan na Biblia.d
Anto so ipaparungtal na Biblia nipaakar ed gagala na Dios ed dalin tan katooan? Oniay insipan na satan: “Wala ni so daiset, et say bagel onandi . . . Ingen ta saray mauyamo tawiren da naani dalin: tan manliket ira a dili ed inkadaakan na kareenan.” (Salmo 37:10, 11) “Say Dios met lanlamang so wala naani ed [katooan] . . . Tan punasen to so amin a lua ed kamataan da; tan anggapo la naani ipatey; tan anggapo la naani onnangis o dageyem, o ot-ot: ta saray una a bengatla sikara so linmabas la.” (Apocalipsis 21:3, 4) “Say matunong tawiren to so dalin tan manayam diman lawas.”—Salmo 37:29.
Impasakbay met na Biblia a magano lan manampot so bakal, krimen, karawalan, tan karelmengan. Naandi la so sakit, itatakken, tan ipapatey. Magmaliw lan petepeteg so bilay ya andi-anggaan diad sakey a paraison dalin. Agaylan makapaliket ya ilalo! Tan agaylan ipapatnag na sayan amin so panangaro na Dios ed katooan!
Anto so Gawaen Mo?
Say Biblia so makapakelaw a langkap na Manamalsa. Anto so nepeg mon gawaen ed sayan libro? Sakey a laki a nibangat ed Hindu so manisia a pian nagunggonaan so amin a katooan ed panangiparungtal na Dios, nepeg ya onggapo itan diad kasaksakbayan na sibilisasyon. Diad impakamoria to a saray kabiangan na Biblia et mas abayag ni nen say maslak a sulsulat a Hindu, salanti saray Veda, denesidi to a basaen so Biblia tan inusisa to iray lugan na satan.e Amoria met na sakey a propesor ed sakey ya unibersidad diad Estados Unidos a nakaukolan nin basaen iyan sankalaknaban a niyiimprinta a libro ed sankamundoan sakbay a mangibaga na opinyon nipaakar ed satan.
Say pambasa ed Biblia tan pangiyaplika ed saray bangat na satan so mangitarok ed sika na dakel a bendisyon. Oniay ibabaga na Biblia: “Mapalar so too . . . [a] say gayaga to wala ed ganggan nen Jehova; tan diad ganggan to mandalepdep ed agew tan labi. Et sikato mipara ed sakey a kiew a nitanem ed abay na saray ag-agus na danum, a mamapaway na bunga to no panaon to, say bulong to met agnamaga; tan antokaman a gawaen to ombuna.”f (Salmo 1:1-3) Say panaral ed Biblia tan pandalepdep ed ibabaga na satan so mamaliket ed sika ta diad satan et napenek so espiritual a pankaukolan mo. (Mateo 5:3) Ibangat ka na Biblia no panon so pambilay a maaligwas tan no panon a natalonaan iray problema. On, “dia ed panangunor ed [saray ganggan na Dios a nidatak ed Biblia] wala so baleg a tumang.” (Salmo 19:11) Niarum ni, say panmatalek ed saray sipan na Dios so mangitarok ed sika na saray bendisyon natan tan mangiter ed sika na masnag ya ilalo ed arapen.
Oniay ipapaseseg ed sikatayo na Biblia: “Pampilalekan yo komon, a singa saray kapangyanak ya ugugaw, so gatas a maespiritu ya andian na saol.” (1 Pedro 2:2) Say sakey a kapangyanak so akadepende ed pakatagano tan pampilitan to a napenek itan a pankaukolan. Mipadpara, sikatayo so peteg ya akadepende ed pikakabat a manlalapud Dios. Kanian “pampilalekan [odino, pampirawatan] yo komon,” so Salita to. Say Biblia so sakey a libro na tuan bangabangat a manlalapud Dios. Gawaen a kalat so panaral ed satan a regular. Saray Tasi nen Jehova ed lugar yo so maliket ya ontulong ed sikan nagamoran so sankaabigan diad panaral mo. Papasesegen mi ka a mitalosan ed sikara. Odino nayarian mo so mansulat ed saray manangipalapag na sayan magasin.
[Saray paimano ed leksab]
a Say K.P. et mankabaliksay “Komon a Panaon,” a mabetbet a tatawagen ya A.D., parad Anno Domini, a mankabaliksay “diad taon na Katawan.” Say K.K.P. et mankabaliksay “Kasakbayan na Komon a Panaon.”
b No anggapoy personal a kopyam na Biblia, saray Tasi nen Jehova so maliket a mangiter ed sika.
c Say salita ed orihinal a lenguahe ya impatalos a “tibukel” diad Isaias 40:22 et nayarin ipatalos met a “globo.” Oniay nabasa ed pigaran patalos na Biblia, “say globo na dalin” (Douay Version) tan “say malimpek a dalin.”—Moffat.
d Sarayan tema so siningbat diad libron Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay, ya impalapag na saray Tasi nen Jehova.
e Say sankasakbayan iran himno na saray Veda so papanisiaan a tinibukel a ngalngalin 3,000 a taon lay apalabas tan nipasabi diad insalitan paraan. “Nen komalabin-apat a siglo A.D. lambengat so panaon na inkisulat na Veda,” so inkuan nen P. K. Saratkumar diad libro ton A History of India.
f Jehova so ngaran na Dios unong ed Biblia. Diad dakel a patalos na Biblia, naromog itan diad Salmo 83:18.
[Litrato ed pahina 7]
“Pampilalekan yo komon” so Salitay Dios. Aralen so Biblia a regular
[Picture Credit Line ed pahina 5]
NASA photo