Pornograpiya​—Mauges o Andi?

Agaylay karakel na pornograpiya ed mundo natan.a Walad saray advertisement, estilo na panangawes, pelikula, musika, tan magasin, ontan met ed saray palabas ed TV, video games, cellphone tan arum nin mobile device, saray Web site, tan natan et diad saray photo-sharing site ed Internet. Diad panaon tayo et ipapasen lan normal labat so pornograpiya. Mas dakel ya totoo ed mas dakel ya lugar so onnenengneng ed pornograpiya.—Nengnengen so kahon ya “Impormasyon Nipaakar ed Pornograpiya.”

Manguuman met so ipapasen na totoo ya pornograpiya. Oniay insulat nen Professor Gail Dines: “Grabe lan maong iray nanengneng natan ta saramay datin ipapasen ya hard-core [odino mabanbanday ya pornograpiya] et normal labat la natan.”

Antoy nibagam ed saratan? Kasin say pornograpiya et pampalabasay oras labat ya anggapoy uges to, makasamal, o depende? Inkuan nen Jesus: “Balang maong a kiew et manbubunga na maong, balet balang makapuy a kiew et manbubunga na andi-kakanaan.” (Mateo 7:17) Antoy bunga o resulta na inengneng ed pornograpiya? Pian naamtaay ebat, pantongtongan tayo ray pigaran tepet nipaakar ed pornograpiya.

Antoy epekto na pornograpiya ed sakey ya too?

SAY IBABAGA NA SARAY EKSPERTO: Say pornograpiya et makapaadik, tan wala ray researcher tan therapist ya mangibabagan singa itan crack cocaine.

Oniay inkuan nen Brian,b ya naadik ed pornograpiya diad Internet: “Anggapoy makapatundad siak. Singa anggapo ak ed sarilik. Manggiwgiw ak tan onsasakit so ulok. Ginawak lan amin pian nitundak, balet ta pigay taon lay linmabas, siansia nin adik ak ed pornograpiya.”

Maslak ed saray mahilig ed pornograpiya et iyaamot day bisyo da. Masekreto tan mankuankuanan ira. Kanian agla pankelawan ya dakel ed sikara et maproblema, mabaing, nadi-depress, mapaspasnok, tan mas labay day manbukbukor. Wala ni ingey tendensia dan manbikkel. “Sarilik labat so nononoten ko tan desperado ak,” so kuan nen Serge, ya ngalngali inagew-agew ya manda-download na pornograpiya ed cellphone to. “Pakaliknak et anggapoy kanak, makasalanan ak, anggapoy kakampik, tan agko lan balot nitunday bisyok. Nababaingan ak ya maong tan antakot koy manpatulong.”

Anggano apasikmatan labat na sakey so pornograpiya, walay negatibon resulta to. Nen inmarap ed U.S. Senate committee si Dr. Judith Reisman, sakey ya kabkabat ya researcher ed pornograpiya, oniay inkuan to: “Saray nanengneng ya pornograpiya et ontatak tan kontrolen day utek, anggan agmo labay et tampol ya onmarka ed isip mo tan mairap o imposible lan nabural.” Oniay imbaga nen Susan, 19 años ya akanengneng na pornograpiya ed Internet: “Tinmatak ed nonot ko ray anengneng ko. Bigla bigla labat kasin ompapaway iratan. Singa agko la ra tan nabural ed isip ko.”

IMPORTANTIN TANDAAN: Aaripenen tan dederalen na pornograpiya iray biktima to.—2 Pedro 2:19.

Antoy epekto na pornograpiya ed saray pamilya?

SAY IBABAGA NA SARAY EKSPERTO: “Nabubuyak so relasyon na sanasawa tan pamilya lapud pornograpiya.”—The Porn Trap, nen Wendy tan Larry Maltz.

Bubuyaken na pornograpiya iray panamaley tan pamilya lapud

• Dederalen na satan so talek, inkaapit, tan aroan na sanasawa.—Uliran 2:12-17.

• Gagawaen toy sakey ya makasarili, mas labay toy manbukbukor, tan agkontento ed asawa to.—Efeso 5:28, 29.

• Ipapaseseg toy agmanepeg ya pampantasya tan pampilalek ed sex.—2 Pedro 2:14.

• Tutuksoen to ray makakanengneng ya ipilit so panggaway mabanbanday ya pisekso ed asawa ra.—Efeso 5:3, 4.

• Susuportaan toy pampilalek ed arum o panggaway imoral.—Mateo 5:28.

Ibabaga na Biblia ed saray sanasawa ya agda ‘dederalen so sipan dan manmatoor ed asawa ra.’ (Malakias 2:16, Maung a Balita) Say agpanmatoor et deralen toy panamaley tan manresultad pansian o pandiborsyo. Tan no mansian so sanasawa, kaskasian iray ananak da.

Mas grabe epekto na pornograpiya ed saray ugugaw. Oniay imbaga nen Brian ya abitla nen niman: “Nen manga samploy taon ko, legan ya manggagalaw kami na amot-amotan et anengneng ko ray magasin nen tatay ya napnoy pornograpiya. Manlapud saman, masekretok ya bubukayen iraman anggan agko amta no akin et labalabay ko ran nengnengen. Diman ginmapo so bisyo ya awit-awit ko anggad imbaleg ko.” Unong ed saray impan-research, iimpluensyaan na pornograpiya iray tinedyer ya magmaliw ya aktibo ed sex anggan ugugaw ni ra, mirelasyon ed nanduruman totoo, magmaliw ya maruksa ed pi-sex, tan manguman-uman so emosyon tan isip da.

IMPORTANTIN TANDAAN: Sasamalan na pornograpiya so maaron relasyon na pamilya tan sengegan iya na pakasakitay liknaan tan graben ermen.—Uliran 6:27.

Antoy ibabaga na Biblia nipaakar ed pornograpiya?

SAY IBABAGA NA SALITAY DIOS: “Patey yo iray kabiangan na laman yo . . . nipaakar ed pilalawanan, karutakan, kagletan ed sekso, makapasakit a pilalek, tan inkaagum, a saya et idolatriya.”—Colosas 3:5.

Kabusol nen Jehovac so pornograpiya, aliwan lapud sikatoy masyadon konserbatibo. Diad tua, sikato so angiter na kapasidad na too ya misekso tan gagala to ya usaren itan na saray sanasawa pian napaliket tan mas onapit irad sakey tan sakey, tan nalikna day liket na nawalaay ananak.—Santiago 1:17.

No ontan, akin et nibaga tayon kabusol nen Jehova so pornograpiya? Nengnengen tayoy pigaran rason.

• Amta to ya say pornograpiya et makaderal na bilay.—Efeso 4:17-19.

• Inaro to itayo tan labay to tayon protektaan.—Isaias 48:17, 18.

• Labay nen Jehova ya naprotektaan so relasyon na sanasawa tan pamilya.—Mateo 19:4-6.

• Labay to ya mansiansia tayon malinis ed moral tan respetoen tayoy kanepegan na arum.—1 Tesalonica 4:3-6.

• Labay ton respetoen tayoy inter ton pakayari a nawalaay anak tan usaren itan ed mapagalang a paraan.—Hebreos 13:4.

• Amta nen Jehova ya say pornograpiya et pakapatnagay pikewet, makasarili, tan satanikon panmoria ed sekso.—Genesis 6:2; Judas 6, 7.

IMPORTANTIN TANDAAN: Dederalen na pornograpiya so pikakaaro na sakey ed Dios.—Roma 1:24.

Balet, walay panangasi nen Jehova ed saramay malabay ya onlukpos ed pornograpiya. Oniay ibabaga na Biblia: “Maaro tan mapangasi so Katawan, aliwan maipapasnok tan napno na agmanguman a panangaro. Amta to no antoy inkagawa tayo; nanononotan ton dabok itayo.” (Salmo 103:8, 14, Maung a Balita) Iimbitaan to ray mapaabeba ya onasingger ed sikato pian ‘iter toy panangasi tan agnaparaan a kaabigan sano mankaukolan iray tulong.’—Hebreos 4:16; nengnengen so “Pangitundad Pannengneng na Pornograpiya.”

Dakel lay angawat ed tulong na Dios. Kasin epektibo itan? Imanoey ibabaga na Biblia ed saramay intunda day mauges ya bisyo ra: “Naurasan kayo la, apasanto kayo la, niyabawag kayo lan matunong diad ngaran na Katawan tayon Jesu-Kristo tan diad panamegley na espiritu na Dios tayo.” (1 Corinto 6:11) Singa si apostol Pablo, sarag dan ibaga: “Ta diad amin a bengatla et ombibiskeg ak diad panamegley na samay mangiiter ed siak na pakayari.”—Filipos 4:13.

Oniay imbaga nen Susan ya alabanan toy inkaadik tod pornograpiya: “Si Jehova labat so makatulong ed sikan nalabanay pornograpiya. No kerewen moy tulong tan panangigiya to, nawalaan kay maabig ya reputasyon ed sikato. Agto kan balot paulyan.”