Anto ray Naaralan Tayo ed Saray Arari na Israel?

1-2. Anto ray nabasa ed Biblia ya ginawgawa na arum ya arari ed Israel?

IBABAGA na Biblia ya masulok ya 40 lalaki so nanuley bilang arari na Israel.a Diad tua, ag-inyamot na Biblia so ginawa na arum ed sarayan arari. Singa bilang, anggan saray maong ya arari et nanggawa met na mauges. Sakey lad tay Arin David. Diad pakanengneng nen Jehova, maong ya ari si David. Imbaga to ingen ya: ‘Si David a lingkor ko, tinumbok to ak diad interon puso to, a gagawaen to labat so duga ed pakanengneng ko.’ (1 Ara. 14:8) Pero diad tua, akirelasyon si David ed bii ya wala lay asawa to tan impapatey to ni ingen diad guerra so asawa na sayan bii.—2 Sam. 11:​4, 14, 15.

² Diad kabaliktaran balet, wala ray arari ya agnanmatoor ed Dios pero nanggawa met iray maong. Sakey lad tay Rehoboam. Diad pakanengneng nen Jehova, sikatoy nanggawa na mauges. (2 Awa. 12:14) Pero inmunor pa met si Rehoboam nen ingganggan na Dios ya paulyan to labat ya ombiig imay samploran tribu na Israel. Pinabiskeg to met so depensa na saray syudad ed Juda pian naprotektaan iray totoo na Dios.—1 Ara. 12:​21-24; 2 Awa. 11:​5-12.

3. Anton tepet so kailangan tayon ebatan, tan antoy pantongtongan tayo ed sayan artikulo?

³ No saray arari na Israel et parehon walay ginawa ran maong tan mauges, anto sirin so basiyan nen Jehova pian ipasen ton matoor so sakey ya ari? Importante ya amta tayoy ebat ed satan ya tepet pian natalosan tayo no anto met so labay nen Jehova ya gawaen tayo natan. Mapatpatnag ya walay talora ya nenengnengen nen Jehova pian ipasen ton maong so sakey ya ari. Unona, say kipapasen na puso to. Komadua, say impagbabawi to. Tan say komatlo, say katooran to ed dugan panagdayew. Pantongtongan tayo iratan ed sayan artikulo.

NANLINGKOR IRA ED SI JEHOVA DIAD INTERON PUSO RA

4. Antoy sakey ya pandumaan na saray matoor tan agmatoor ya ari na Israel?

⁴ Saray arari ya impasen nen Jehova ya matoor et saramay nanlingkor ed sikato diad interon pusob ra. Singa bilang, ibabaga na Biblia ya si Arin Jehosafat et ‘sigpot-puso ton inanap si Jehova.’ (2 Awa. 22:9) Ibabaga met na Biblia ya ‘anggapoy arin mipara ed si Josias ta sikatoy pinmawil ed si Jehova diad interon puso to.’ (2 Ara. 23:25) Si Solomon balet ey? No kapigan tinmatken diman nanggaway mauges. Mapatpatnag ya aga nanlingkor ed si Jehova diad interon puso to ta kuan na Biblia: “Aliwan matoor so puso to.” (1 Ara. 11:4) Onia met so ibabaga na Biblia ed sakey nin agmatoor ya ari, si Abiam: “Aliwan matoor so puso to ed si Jehova a Dios to.”—1 Ara. 15:3.

5. Antoy labay ya ibaga na panlingkor ed si Jehova diad interon puso?

⁵ Antoy labay ya ibaga na panlingkor ed si Jehova diad interon puso? Nibagan intero o buo so puso na sakey ya too no say rason no akin ya sikatoy manlilingkor et lapud inar-aro tan rerespetoen ton maong si Jehova, aliwan lapud obligasyon to itan ya gawaen. Anggan antoy nagawa ed bilay to, agmanguman so panangaro tan respeto to ed Dios.

6. Antoy gawaen tayo pian mansiansian intero o buo so puso tayo? (Proverbio 4:23; Mateo 5:​29, 30)

⁶ Panon tayon naalig iray matoor ya arari ya nanlingkor ed si Jehova diad interon puso ra? Kaukolan tayon paliisan iray mauges ya impluensya. Singa bilang, manalwar tayo ed saray babantayan o arum nin libangan tayo. Manalwar tayo met ed saray pipilien tayon kaaro ta ompan naimpluensyaan da tayon magmaliw ya materyalistiko. No nalilikas mo ya onkakapuy lay panangarom ed si Jehova tan napapaldua lay pusom, isip mon maong no antoy rason tan ekal mon tampol itan.—Basaen so Proverbio 4:23 tan Mateo 5:​29, 30.

7. Akin et importante ya paliisan tayo ray mauges ya impluensya?

⁷ No agtayo manalwar, ompan agtayo nalikas ya napapaldua la manayay puso tayo lapud mauges iran impluensya. Anggano maseseg tan maespiritual tayo, agtayo komon iisipen ya agtayon balot naimpluensyaan. Niay sakey ya ilustrasyon: Imadyin mo pa ya mansasnit so petang ed paway tan agaylay salimuot. Dinakelan moy danum ya iinumen mo pian narepreskoan ka. Pero antoy nagawa no sanagew ka lanlamang ya manpaagew imbes ya mananap kay nasiroman mo? Seguradon napaet ka lanlamang tan agka narepreskoan. Antoy punto? Agto labay ya ibagan no maaral tayoy Biblia tan makuli tayo ed panaglingkor et duga la. Importante met ya protektaan tayoy sarili tayo ed saray mauges ya impluensya na sayan mundo ta no andi, onkapuy so panangaro tayo ed si Jehova.—Efe. 2:2.

NAGBABAWI IRA NEN AKAGAWA RAY KASALANAN

8-9. Antoy reaksion nen Arin David tan Arin Hezekias nen impetek ira nen Jehova? (Nengnengen so litrato.)

⁸ Singa abitla ed parapo 1, akagaway seryoson kasalanan si Arin David. Pero nen sikatoy nila nen propetan Natan tan imbaga to ya asakitan ya maong si Jehova ed ginawa to, nampaabeba si David tan pagbabawian toy ginawa to. (2 Sam. 12:13) Kasin nankunkunwari labat ya maermen si David pian nakasian nen Natan tan napaliisan toy dusa? Andi. No basaen mo may insulat nen David diad Salmo 51, talagan naliknam ya tua tan impapuso so impagbabawi to.—Sal. 51:​3, 4, 17, superskripsion.

⁹ Say sakey nin ari ya akagaway seryoson kasalanan et si Arin Hezekias. Kuan na Biblia: “Say puso to et nagmaliw a mapaatagey, kanian say Dios et sinmanok ed sikato tan ed Juda tan Jerusalem.” (2 Awa. 32:25) Akin et nagmaliw ya mapaatagey si Hezekias? Seguro binmaleg so ulo to ta dinmakel so kayamanan to, atalo to ray Asiryano, tan inmabig ed sakit to. Lapud nagmaliw ya malastog, impangta to ed saray taga Babilonia so amin ya kayamanan to, kanian sinimbawa nen propetan Isaias. (2 Ara. 20:​12-18) Pero singa si David, nampaabeba met si Hezekias tan nagbabawi. (2 Awa. 32:26) Kanian diad pakanengneng nen Jehova, matoor nin siansia si Hezekias tan “nantultuloy a nanggaway duga.”—2 Ara. 18:3.

10. Antoy ginawa nen Arin Amazias nen sikatoy impetek nen Jehova?

¹⁰ Diad kabaliktaran balet, nen akagaway kasalanan si Amazias ya ari na Juda, sikatoy agnagbabawi. Kanian diad pakanengneng nen Jehova, ‘aliwan interon puso’ so impanlingkor to anggano nanggawa met na duga. (2 Awa. 25:2) Antoy kasalanan nen Amazias? Nen atalo to iray Edomita, sikatoy dinmakmomo tan nandayew ed saray dirios da anta si Jehova so tinmulong ed sikato pian manalo ed guerra.c Insan nen angibaki si Jehova na propeta ya mangipetek ed sikato, agdinmengel si Amazias.—2 Awa. 25:​14-16.

11. Base ed 2 Corinto 7:​9, 11, antoy gawaen tayo pian perdonaen to tayo nen Jehova? (Nengnengen met so litrato.)

¹¹ Antoy naaralan tayo ed sarayan alimbawa? Importante ed si Jehova ya pagbabawian tayoy kasalanan tayo tan gawaen tayoy anggaay nayarian tayon agla itan naulit. Panon to no sinimbawa ka na saray elder, kasin isipen mo ya agnaliliketan si Jehova tan saray elder ed sika? Aleg komon. Tandaan mo ya anggan saray maong ya arari na Israel nensaman et dinisiplina tan impetek met nen Jehova. (Heb. 12:6) Kanian no walay mansimbawa ed sikatayo anggano singa melag labat itan ya bagay, importante ya (1) mapaabeba tayon awaten so simbawa, (2) umanen tayo iray kaukolan tayon umanen ed sarili tayo, tan (3) itultuloy tayoy manlingkor ed si Jehova diad interon puso. No magbabawi tayo ed saray kasalanan tayo, perdonaen to tayo nen Jehova.—Basaen so 2 Corinto 7:​9, 11.

MATOOR IRA ED DUGAN PANAGDAYEW

12. Antoy baleg ya pandumaan na saray matoor tan agmatoor ya arari?

¹² Amin iramay arari ya impasen nen Jehova ya matoor et nandayew ed sikato diad dugan paraan, tan ontan met so impaseseg dan gawaen na saray sakop da. Siempre wala met iray agawaan dan lingo ya singa apantongtongan tayo la. Pero diad interon bilay da, si Jehova labat so Dios ya nanlingkoran da. Tan diad tua, inlaban da so dugan panagdayew! Nansagpot ira pian naandi so palson panagdayew diad bansa ra.d

13. Akin et impasen nen Jehova si Arin Ahab ya aliwan matoor?

¹³ Iramay arari ya impasen nen Jehova ya agmatoor et wala met iray ginawa dan maong. Pero say ambelat ya rason no akin ya mauges so pakanengneng nen Jehova ed sikara et lapud nandayew ira ed saray palson dios. Sakey lad tay Arin Ahab. Nen naamtaan nen Ahab ya inatey si Nabot lapud sikato, diad tua et nampaabeba met tan nanermen. (1 Ara. 21:​27-29) Nampaalagey met na saray syudad tan dakel ya guerra so impanalo to parad Israel. (1 Ara. 20:​21, 29; 22:39) Pero say aliwliwan ginawa nen Ahab, sinuportaan toy palson panagdayew ta sinugsogan na asawa to. Agton balot nagbabawian itan ya ginawa to.—1 Ara. 21:​25, 26.

14. (a) Akin et impasen nen Jehova ya aliwan matoor si Arin Rehoboam? (b) Antoy ginawa na maslak ed saramay agmatoor ya arari ed Israel?

¹⁴ Say sakey ni ya agmatoor ya ari et si Rehoboam. Singa abitla ed parapo 2, dakel met so agawaan ton maong. Pero nen mabisbiskeg lay uley to, “impulisay toy Ganggan nen Jehova” tan nandayew lad saray palson dios. (2 Awa. 12:1) Pinanlaok to ni ingen so duga tan palson panagdayew. (1 Ara. 14:​21-24) Pero diad tua, aliwa pan si Rehoboam tan Ahab labat so agnanmatoor ed dugan panagdayew. Maslak ed saray agmatoor ya arari ed Israel et nandayew ed saray palson dios tan inimpluensyaan da ni ingen iray sakop da ya ontan met so gawaen da. On, say katooran ed dugan panagdayew so manunan pangibabasiyan nen Jehova no kasin maong odino mauges so sakey ya ari.

15. Akin et importantin maong ed si Jehova so katooran tayo ed dugan panagdayew?

¹⁵ Akin et importantin maong ed si Jehova ya manmatoor iray arari ed dugan panagdayew? Say sakey ya rason et lapud sikara so tinuro to ya mangidaulo ed saray lingkor to diad dugan panagdayew. Sakey ni, amta nen Jehova ya no mandayew irad saray palson dios, matmainomay da lay manggawa na arum nin seryoson kasalanan tan aliwliwa met lay pantrato dad kapara dan too. (Os. 4:​1, 2) Tan diad tua, saray arari ed Israel tan amin ya Israelita et akadedika la ed si Jehova. Kanian no mandayew irad saray palson dios, singa ra mikakalugoran. (Jer. 3:​8, 9) Pian mas natalosan tayo itan, imadyin yo pay nalikna na sakey ya asawa no naamtaan ton akikalugoran o akirelasyon ed arum so asawa to. Seguradon ansakisakit itan ya maong. Ontan met so nalikna nen Jehova. Ansakisakit ed sikato no walay dedikadon lingkor to ya agmanmatoor tan mandayew ed arum ya dios.e—Deu. 4:​23, 24.

16. Diad pakanengneng nen Jehova, antoy baleg ya pandumaan na matunong tan mauges ya too?

¹⁶ Antoy naaralan tayo ed saya? Agtayo dapat mibibiang ed palson panagdayew. Pero aliwan satan labat. Seguradoen tayo met ya matoor tayo ed dugan panagdayew tan aktibo tayon manlilingkor ed si Jehova. Diad tua, atan so pangibasiyan nen Jehova no kasin ipasen ton maong o mauges so sakey ya too, ya singa nanengneng tayo ed samay insulat nen propeta Malaquias. Kuan to: “Nanengneng yo lamet so pandumaan na matunong a too tan mauges a too, samay manlilingkor ed Dios tan samay agmanlilingkor ed sikato.” (Mal. 3:18) On diad pakanengneng nen Jehova, matunong iramay tuloytuloy ya manlilingkor ed sikato. Kanian agtayo ompapayag ya walay makaamper ed panaglingkor tayo. Anggano wala ray lalabanan tayon kakapuyan o akagawa tayoy lingo, agtayo komon ontutundan manlingkor ed si Jehova. Ta no ontunda tayon manlingkor ed sikato, seryoso itan ya kasalanan.

17. Akin et importante ya pilien mon maong so asawaen o piasawaan mo?

¹⁷ No sakey kan single ya Kristiano tan plaplanoen mo lay mangasawa o miasawa, nonot mo may imbaga nen Malaquias no manpili kay kapareha. Siempre say labay mon nakaiba ed bilay et amay matunong ed pakanengneng nen Jehova. Isip mo pa: Anggano balibali so ugali na sakey ya too pero aga manlilingkor ed si Jehova, kasin matunong itan ya too diad pakanengneng to? (2 Cor. 6:14) No sikato so asawaen o piasawaan mo, kasin natulongan to ka ya manmatoor ed si Jehova? Isip mo may agawa ed si Arin Solomon. Seguro wala met iray balibalin ugali na saramay paganon bibii ya inasawa to, pero lapud ag-ira manlilingkor ed si Jehova, kalkalna dan aguyor si Solomon diad palson panagdayew.—1 Ara. 11:​1, 4.

18. Antoy nepeg ya ipurek na saray atateng ed ananak da?

¹⁸ Sikayo ran atateng, tulongan yo ray ananak yo ya magmaliw ya aktibo ed panaglingkor ed si Jehova. Usar yoy alimbawa na saray arari na Israel pian natalosan na ananak yo ya importantin maong ed si Jehova so katooran tayo ed dugan panagdayew. Ipurek yo ed sikara ya kaukolan dan pabiskegen so espiritualidad da, agda papaulyanay pipiaral, panagpulong, tan panag-personal study. Aratan so dapat dan iyuna ed bilay da. Tan siempre, dapat nanengneng da ed mismon alimbawa yo ya aratan met so manuna ed bilay yo. (Mat. 6:33) No tua si Jehova ed saray ananak yo tan mabiskeg so espiritualidad da, manlingkor ira ed sikato lapud inar-aro da, aliwan lapud Tasi iray ateng da. Diad kabaliktaran balet, no basta labat ira mimila ed sikayo diad panagdayew ed si Jehova, agda nipapuso so katuaan tan ompan matmainomay da ni ingen ya taynan so dugan panagdayew.

19. Anton tsansa so iiter nen Jehova ed saramay tinmunda ya nanlingkor ed sikato? (Nengnengen met so kahon ya “Sarag Mo Ni Ompawil ed si Jehova!”)

¹⁹ No say sakey et tinmunda ya nanlingkor ed si Jehova, kasin anggapo lay tsansa ton makapawil? Wala ni. Basta pagbabawian toy ginawa to, sarag toy mandayew lamet ed si Jehova. Pian nagawaan to itan, kaukolan toy manpaabeba tan manpatulong ed saray elder. (Sant. 5:14) Seguradon sulit so amin ya sagpot to ta magmaliw lamet ya kaaro nen Jehova!

20. Antoy pakanengneng nen Jehova ed sikatayo no aligen tayo iray matoor ya arari?

²⁰ Anto sirin so naaralan tayo ed saray arari na Israel? Naalig tayo iramay matoor ya arari no manlingkor tayo ed si Jehova diad interon puso. No akagawa tayoy lingo, magbabawi tayo, agtayo la itan uuliten, tan umanen tayo ray kaukolan tayon umanen ed sarili tayo. Tan agtayo lilingwanan ya importantin maong ed si Jehova ya sikato labat so dayewen tayo. No manmatoor ka ed si Jehova, ipasen to ka ya matunong!