Kasin Sikayo so Singa si Jesus No Manbangat?

“Dakel a katooan so nankelkelaw ed panagbanga’to. Ta sikara so inbabanga’to a singa sakey ya walaay pakauley, et aliwa’n singa saray escribas da.”​—MATEO 7:28, 29.

1. Siopa so tinmumbok ed si Jesus legan a sikatoy manbabangat ed Galilea, tan anto so reaksyon nen Jesus?

INERMAN so laen nen Jesus, saray totoo so mandodomog ed sikato. “Si Jesus nanliberliber ed amin a Galilea, ya nanbabangat ed sinagoga ra, tan inpolpulong to so evangelio na panarian, tan nantatambal na amin a nengneng na sakit tan amin a nengneng na beblay day ombaley.” Legan ya onkakayat so balita nipaakar ed saray gawa to, “tinmombok ed sikato so baleg ya olop na karaklan a nanlapu ed Galilea, tan Decapolis tan Jerusalem tan Judea tan nanlapu’d labas na Jordan.” (Mateo 4:23, 25) Sanen anengneng tora, “inabagey to ra, lapud maermen tan abuybuyak ira, a singa saray carnero ya angapoy pastol da.” Diad panagbangat to et nalilikna ra so panangabagey tan matamoy a panamablin alikna to parad sikara; saman so singa sakey a makarepreskon ipupuyok ed saray sugat da ya akaingganyoan dad sikato.​—Mateo 9:35, 36.

2. Niarum ed saray milagro nen Jesus, anto ni so akasagyat ed dakel a totoo?

² Agaylan mamilagron panagtambal ed pisikal so ginawa nen Jesus​—impakalinisan na saray akating, impakadngel na telek, impakanengneng na bulag, impakaakar na saray piley, impakabilay lamet na inatey! Maseguron makapakelkelaw irayan panengneng na pakayari nen Jehova ya onkikiwas diad panamegley nen Jesus so makaingganyo ed dakel a too! Balet aliwa lambengat a saray milagro so akaingganyo ed sikara; baleg a bilang na totoo met so inmasingger parad espiritual a katambal a nitatarok sanen manbabangat si Jesus. Alimbawa, imanoen iray kiwas da kayari impakadngel ed bantog a Sermon to ed Palandey: “Sanen asumpal nen Jesus so sarayan salita dakel a katooan so nankelkelaw ed panagbanga’to. Ta sikara so inbabanga’to a singa sakey ya walaay pakauley, et aliwa’n singa saray escribas da.” (Mateo 7:28, 29) Uuliten na saray rabbi ra iray tradisyon diad salita manlapud akauna iran rabbi bilang autoridad da. Imbangat ira nen Jesus a walaay autoridad manlapud Dios: “Saray bengatla a sinalitak, unong na inkuan na Ama ed siak ontan so salitaen ko.”​—Juan 12:50.

Sinmabi ed Puso so Bangat To

3. Panon a midumaan ed saray eskribas tan Pariseos so paraan na panangiparungtal nen Jesus ed mensahe to?

³ Say pandumaan na bangat nen Jesus tan saray eskriba tan Pariseo et aliwa lambengat a say lugan​—saray katuaan a nanlapud Dios a kasuniyan na saray ambebelat a tradisyon a nanlapud totoo—​noagta ontan met a paraan na impanbangat to. Saray eskriba tan Pariseo so mapasang, maruksa, sitatangsit a patatawag ed manangitandoro iran titulo tan agmangikabkabilangan ed dakel bilang ‘katooan a naayew.’ Ingen, si Jesus so mauyamo, mapalna, mapangasi, mililikna, tan mabetbet a maabuloy tan naabagey tora. Aglambengat nambangat si Jesus tekep na saray matukoy a salita noagta walaan met na makapasagyat iran salita manlapud puso to, a direktan sinmabi ed kapusoan na dumerengel to. Saray makapaliket a mensahe so mamapaapit ed totoo ed sikato, ya amakiwas ed sikaran onlan masakbay ed templo pian sikatoy talinengen, tan nanggawa ed sikaran maapit ya ontumbok ed sikato tan ontalineng ed sikaton tekep na gayaga. Dakerakel a totoo so dinmomog ya ondengel ed sikato, ya angiyabawag: “Angapo ni too a nansalita na onia.”​—Juan 7:46-49; Marcos 12:37; Lucas 4:22; 19:48; 21:38.

4. Anto so nagkalautlan akasagyat ed totoo ed panagbangat nen Jesus?

⁴ Maseguro, sakey ed saray rason no akin a saray totoo so naingganyo ed bangat to et lapud impangusar to na saray ilustrasyon. Anengneng nen Jesus iray anengneng na totoo, balet naisip toray bengatlan agdan balot naisip. Saray ontutubon liryo ed kaumaan, saray manok a manggawa na dili ran obong, lalakin mangisisibwag na saray bini, saray pastol a mangitatarok ed abalang iran karnero, bibiin mantatagpi ed daan iran kawes, ugugaw a mangagalaw ed saray tindaan, saray managsigay a manguguyor ed saray iket da​—karaklan iran bengatlan nanenengneng na balang sakey—​so agbalot nagmaliw a kaslakan lambengat ed saray mata nen Jesus. Inermay nengnengan to, naimano to no anto so nausar to pian ideskribe so Dios tan say Panarian To odino pian makagawa na sakey a punto nipaakar ed sosyedad na too ya akapaliber ed sikato.

5. Iner so angibasiyan nen Jesus ed saray ilustrasyon to, tan akin ya epektibo iray parabolo to?

⁵ Saray ilustrasyon nen Jesus so nibased inagew-agew a bengabengatlan mabetbet a nanenengneng na totoo, tan sano saray katuaan so nisisiglaot ed sarayan pamilyar a bengatla, saraya so tampol a nipasepsep ed saray kaisipan na saramay ontatalineng. Saratan a katuaan so aglambengat narerengelan; saraya so niretrato ed kanonotan tan mainomay a nanonotan ed saginonor. Saray parabolo nen Jesus so natandaan ed inka-simpli, agmakawetwet a materyal a nayarin makaamper tan mangabala ed pantalos da ed saray katuaan. Alimbawa, konsideraen tayo so parabolo nipaakar ed mapangasin Samaritano. Sankanengneng yo no panon so pagmaliw a maong a kaabay. (Lucas 10:29-37) Insan wadtan so duaran anak a lalaki​—say sakey so angibagan sikato so mantrabaho ed ubasan balet ta andi met lanlamang, samay angibagan agto so nanggawa balet. Natalosan yon tampol no anto so tuan katutulok​—say panggawa na nipabtang a gawaen. (Mateo 21:28-31) Anggapo so mantemeg odino manpaspasyar a kanonotan kalegan na panbabangat nen Jesus diad paraan a mabila-bilay. Sikara so okupadon tuloy ed namparan itatalineng tan inenengneng.

Inmabuloy si Jesus Sano Miabobon ed Aro

6. Kapigan a nagkalalon makatulong so pagmaliw a makatunongan, odino maabuloy?

⁶ Dakel a pankanawnawa sano say Biblia so manutukoy ed pagmaliw a makatunongan, sakey a paimanod-leksab so mangipapanengneng a satan et mankabaliksan na iyabuloy. Say kakabatan a manlalapud Dios so onabuloy sano walay manamalemew iran sirkumstansya. Nepeg tayon magmaliw a makatunongan, odino onabuloy, no maminsan. Saray mamatatken so nepeg ya akaparaan ya onabuloy sano saya so mitukoyan ed aro tan manepeg a bunga na pagbabawi. (1 Timoteo 3:3; Santiago 3:17) Angitilak si Jesus na ekselintin alimbawa ed iyaabuloy, a sengegay impanggawa to na panangipuera ed inkalapagan iran totontonen sano nakakaukolan so panangasi odino panangabagey.

7. Anto so pigaran alimbawa nen Jesus ed impagmaliw a maabuloy?

⁷ Aminsan et inkuan nen Jesus: “Balang sakey balet a mangiburi naani ed siak ed arap na saray totoo, sikato met so iburik naani ed arap nen Amak ya wala ed tawen.” Balet agto impulisay si Pedro, anggaman sikato so imburi nen Pedro na amitlon danay. Walaray manamalemew a sirkumstansya, a mabitabitar a kinunsidera nen Jesus. (Mateo 10:33; Lucas 22:54-62) Wala met iray manamalemew a sirkumstansya sanen sinumlang na sakey a marumsis a biin manpaparala so Mosaikon Ganggan diad impiseksekan to ed karaklan. Sikato met so agkinondena nen Jesus. Atalosan to so inkaandi-ilalo to. (Marcos 1:40-42; 5:25-34; nengnengen met so Lucas 5:12, 13.) Imbaga nen Jesus ed saray babangatan to a sikatoy agda ipapakabat bilang say Mesias, balet sikato so agmapeget ed sayan totontonen sanen inkabat to so inkasikato ed Samaritana diman ed bobon. (Mateo 16:20; Juan 4:25, 26) Diad amin na sarayan agawgawa, say aro, panangasi, tan panangabagey so nanggawa ed sarayan manepeg so iyabuloy.​—Santiago 2:13.

8. Kapigan ya ipipilit na saray eskriba tan Pariseo iray totontonen, tan kapigan ya andi?

⁸ Saya so midumaan met ed ag-iyaabuloy na eskribas tan Pariseos. No nipaakar ed inkasikaran dili et sumlangen da iray tradisyon da a Sabaton diad pangipaarap da ed saray baka ra ed danum. Odino no naplag ed bobon so baka ra odino anak da, sumlangen da so Sabaton pian agwaten ira. Balet parad kabanyakan a totoo, ag-ira onabuloy a balot! Sikaran mismo so “ag da ra labay a galawen [saray kakaukolanen] ed tamoro ra.” (Mateo 23:4; Lucas 14:5) Parad si Jesus, mas importanti so totoo nen say kaslakan iran totontonen; parad saray Pariseo, mas importanti iray totontonen nen saray totoo.

Say Pagmaliw a Sakey ya “Anak na Katutulok”

9, 10. Kayarin pinmawil ed Jerusalem, iner so akaromogan na atateng nen Jesus ed sikato, tan anto so labay ya ibaga na impantetepet nen Jesus?

⁹ Arum so mangitagleey a wala lambengat so saksakey a nirekord ya agawa ed inkaugaw nen Jesus. Ingen dakel so agmakatalos ed kaimportantian na satan ya agawa. Inreport parad sikatayo na Lucas 2:46, 47: “Kayari talo’y agew et sikato’y nalmora ed templo, a manyodyorong ed pegley na saray doctores ya ondedengel tan ontetepet ed sikara: Et saray amin ya akadngel ed sikato nankelkelaw ira ed pakatalos to tan ed saray eba’to.” Sasalambiten na Theological Dictionary of the New Testament nen Kittel so ideya a diad sayan inkagawa, say Griegon salita parad “ontetepet” so aglambengat say inka-mausisa na sakey ya ugaw. Satan a salita so nayarin manutukoy diad pantepet ya uusaren ed panuri na hustisya, panangimbestiga, panangusay, anggan diad “manusubok tan masilib a tepetepet na saray Fariseo tan Saduceo,” singa saramay abitla ed Marcos 10:2 tan 12:18-23.

¹⁰ Intultuloy na parehon diksyunaryo: “Lapud sayan usar nayarin itepet no . . . say [Lucas] 2:46 so agtanton manutukoy ed mausisan panagtepet na ugaw, noagta imbes et matalonan impikatunongan To. Matukotukoy so [Luc 2 Bersikulo] 47 ed komaduan panmoria.”a Say patalos nen Rotherham ed Luc 2 bersikulo 47 so mangipapakabat ed saya bilang sakey a dramatikon impanaarap: “Natan et amin daramay ondedengel ed sikato so manpukal so pagew da lapud pakatalos tan impangebat to.” Ibabaga na Word Pictures in the New Testament nen Robertson a say tuloytuloy ya inkakelkelawan da so mankabaliksan a “sikaray nikelkelawan a ngalngali manlua iray mata ra.”

11. Anto so reaksyon nen Maria tan Jose ed anengneng tan arengel da, tan anto so isusuheri na sakey a diksyunaryo na teolohya?

¹¹ Sanen akasabi iray ateng nen Jesus ed saman a lugar, “nikelawan ira.” (Lucas 2:48) Ibabaga nen Robertson a say Griegon salita ed sayan balikas so mankabaliksan na “dapmegen, patumbaen diad panamegley na pamoniti.” Inkuan to ni a sikara di Jose tan Maria so singano “dinapmeg” ed anengneng tan arengelan da. Diad pantalos, si Jesus so sakey la a makapakelkelaw a managbangat. Tan lapud sayan inkagawa ed templo, imparungtal na libro nen Kittel ya “igagapo la nen Jesus ed inkaugaw To so pisasangsangan ed saray kalaban To et kaukolan ya onsuko diad kaunoran ed sikato.”

12. Anto so mananda ed saray saginonor ya impisingbatan nen Jesus ed saray relihyoson papangulo?

¹² Tan sikara so talagan sinmuko! Diad inlabas na saray taon, ed panamegley na onman met iran tepet a tinalo nen Jesus iray Pariseo anggad “angapo la so akat’pel ya nantepettepet ed sikato a nanlapu lad saman ya agew.” (Mateo 22:41-46) Apepe met iray Saduceo ed tepet nipaakar ed kioli, tan “agda la nitepel so angitepet ed sikato na antokaman.” (Lucas 20:27-40) Anggapo met so agawaan na saray eskriba. Kayari pisasangsangan na sakey ed sikara ed si Jesus, “angapo la’y too ed kayari ton man ya akakpel a mantepet ed sikato na antokaman a tepet.”​—Marcos 12:28-34.

13. Antoy nanggawa ed inkagawa diad templo a makatantanda ed bilay nen Jesus, tan anto nin pikakabat so isusuheri na saya?

¹³ Akin kasi a sayan inkagawa a mangilalanor ed si Jesus tan saray managbangat ed templo so pinili manlapud inkaugaw to pian isalaysay? Saman so baleg a pananguman ed bilay nen Jesus. Sanen sikato so mantaon na 12, sikatoy nagmaliw a sakey ya “anak na katutulok” a tawag na saray Judio, a walaay eebatan a sumpalen so amin iran ordenansa na saya. Sanen inreklamo nen Maria ed si Jesus so nipaakar ed kapagaan ya intarok to ed sikato tan ed si Jose, say ebat na anak to so mangipapanengneng a maseguron atalosan to so makapakelkelaw ya impangiyanak ed sikato tan say arapen to bilang Mesias. Satan so isusuheri ed impangibaga to a diad sakey a direktan tuloy a paraan, say Dios so Ama to: “Panon ya inaanap yoak? agyo amta a nakaokolan ko so wala ed abung nen Amak?” Agnibanbana, saraya so inmunan salita manlapud si Jesus a nirekord ed Biblia, tan ipapanengneng daraya so pakaamta to ed saray gagala nen Jehova parad inkibaki to ed dalin. Kanian, say interamentin inkagawa so walaan na baleg a kabaliksan.​—Lucas 2:48, 49.

Aaroen tan Tatalosan nen Jesus Iray Ugugaw

14. Antoran makapasagyat a punto so nayarin mangipakabat ed saray kalangweran manlapud salaysay nipaakar ed malangwer ya Jesus ed templo?

¹⁴ Sayan salaysay so nepeg a magmaliw a nagkalautlan makapaliket ed kalangweran. Ipapanengneng na saya ya ontanlan tuloy so ginawa na panagaral nen Jesus legan a sikato so manbalbalolaki. Saray rabbi ed templo so mankelaw ed kakabatan na sayan 12-taon ya “anak na katutulok.” Anggaman kuan sikato so nantrabaho nin kaiba nen Jose diad panag-alwagi, a “matolotolok” ed sikato tan ed si Maria, tan onaaligwas ed “panamalangkap na Dios tan saray totoo.”​—Lucas 2:51, 52.

15. Panon a nagmaliw a matulong si Jesus ed saray kalangweran ed panaon na ministeryo to ed dalin, tan anto so kabaliksan na saya ed saray kalangweran natan?

¹⁵ Si Jesus so matulong a tuloy ed saray kalangweran ed panaon na ministeryo to ed dalin: “Sanen saray manonaan na saray sacerdotes tan saray escribas anengneng da so saray makapakelaw a bengabengatla a ginawa to, tan saray ugugaw ya maniingal dia ed templo tan kuan da, Hosanna ed anak nen David; asanokan ira, Tan inkuan dad sikato, Narengel mo no anto’y ibabaga na saraya? Et si Jesus kuan to ed sikara, On: ag yo tan balot abasa, Dia ed sangi na saray ugugaw tan saray mansoso niyadyarim so panangigalang?” (Mateo 21:15, 16; Salmo 8:2) Ontan met so inkatulong to ed nilasus nilibon kalangweran natan a manamenben na katooran da tan mangitatarok na dayew, ya arum ed sikara so nanggawa ingen ed satan a kasalat na saray bilay da.

16. (a) Anton leksion so imbangat nen Jesus ed saray apostol to diad impamaalagey ed sakey ya ugaw ed pegley da? (b) Diad anton mapeligron tuloy a pankanawnawa ed bilay nen Jesus ya awalaan ni panaon parad saray ugugaw?

¹⁶ Sanen nansasangsangan na saray apostol no siopa so sankabalgan, inkuan nen Jesus ed 12: “No siopaman a too labay to’n sikato’y unaan, sikato so kaonoran naani ed amin, tan aripen na amin. Tan angala na sakey a melag ya ugaw, tan sikato’y inyan to ed pegley da: et nen sikato’y inala to ed saray taklay to, inkuan to ed sikara, Siopaman a mangawat na sakey ed saray onia ya ankekelag ya ugugaw nisengeg ed ngaran ko, awaten to ak: tan siopaman a mangawat ed siak, aliwa’n siak so awaten to, noag say angibaki dia ed siak.” (Marcos 9:35-37) Niarum ni, sanen sikato so mamapaarap ed Jerusalem ed kaunoran a pankanawnawa, pian arapen so sakey a makapataktakot a kairapan tan ipapatey, sikatoy angipanaon ni’d saray ugugaw: “Paulian yo so saray ankekelag ya ugugaw ya ondago ed siak; ag yo ra sebelan: ta sikara so makankien na saray panaria’y Dios.” Kayari to et “inala to ra ed saray taklay to, tan binendicionan to ra, ya intapew to so saray lima to ed sikara.”​—Marcos 10:13-16.

17. Akin a mainomay parad si Jesus a mangisalaysay ed ugugaw, tan anto so nepeg a tandaan na ugugaw nipaakar ed sikato?

¹⁷ Amta nen Jesus no panon so pagmaliw a sakey ya ugaw ed mundo na mamatatken. Nambilay a kaiba na saray wala lad edad, nankimey a kaiba ra, akasalin manpasakup ed sikara, tan alikna to met so petang, maligen a liknaan lapud panangaro ra. Ugugaw, saya met lanlamang a Jesus so kaaro yo met; sikatoy inatey nisesengeg ed sikayo, tan sikayo so manbilay ed ando lan ando no tuloken yoray ganggan to.​—Juan 15:13, 14.

18. Anton makapasagyat a kanonotan so nepeg a tandaan tayo, nagkalautla ed saray panaon a makapaaburido odino mapeligro?

¹⁸ Say itulok ed ganggan nen Jesus so aliwan mairap a singa abaloan na arum. Kalangweran, sikato so wadia parad sikayo tan parad balang sakey ni, a singa nabasa tayo ed Mateo 11:28-30: “Dago kayo’d siak, amin yo’n nasasagpotan tan nabebelatan, et itdan ta kayo’y pampainawa. Ala yo’y pakok ed sikayo, [odino, “Misukob ka ed pako a kaibak,” paimanod leksab (diad Ingles)] ontan manaral kayo’d siak; ta maoyamo ak tan mapaabeba ak a puso: et naromog yo’y inawa nipaakar ed saray kamarerwa yo. Ta say pakok mainomay, tan anlemew so awit ko.” Isipen pa lambengat, legan ya aakaren yo so bilay a panaglingkor ed si Jehova, kabansag yo si Jesus, a manggagawan walaay panangasi tan anlemew so awit. Satan so sakey a makapasagyat a kanonotan parad sikatayon amin!

19. Antoran tepet nipaakar ed saray paraan nen Jesus so nayari tayon repasoen a tunggal paminsan?

¹⁹ Kayari impanrepaso ed pigara lambengat a paraan na panagbangat nen Jesus, kasin naimano tayo a sikatayo so manbabangat a singa ed impanbangat to? Sano nanenengneng tayoramay walaay diperensya ed pisikal odino narasan ed espiritual, kasin sikatayoy napakiwas tekep na panangabagey a gawaen so antokaman pian tulongan ira? Sano sikatayo so manbabangat ed arum, kasin ibabangat tayo ed sikara so Salita na Dios, odino kasin ibabangat tayo so dili iran ideya tayo a singa saray Pariseo? Alerto ta itayon mangimano ed inagew-agew a bengabengatla ed kaliber-liber tayo a nausar pian napalinew, niretrato, tan naaruman so pakatalos ed espiritual iran katuaan? Kasin aarawian tayo so pagmaliw a mapeget a tuloy ed pigaran totontonen sano, lapud saray agaw-gawa et mas marakep so pangipanengneng na aro tan panangabagey diad panamegley na iyaabuloy ed pangiyaplika na saratan a totontonen? Tan komusta met iray ugugaw? Kasin ipapanengneng tayo ed sikara so parehon maulimek a kapagaan tan mapangasin-kaabigan a paraan a ginawa nen Jesus bilang sakey ya ugaw? Kasin onkiwas kayon mapekder a singa si Jesus balet akaparaan a mangawat na ampetapetang ed saray magbabawi, a singa no panon a titiponen na manok iray siwsiw to ed silong na saray payak to?​—Mateo 23:37.

20. Tekep na anton makapaliket a kanonotan so nayarin manligliwa ed sikatayon dili legan a manlilingkor tayo ed Dios tayo?

²⁰ No panggunaetan tayon gawaen so amin a nagawaan tayo pian manbangat a singa si Jesus, maseguron paulyanan to itayon ‘misukob ed pako to a kaiba to.’​—Mateo 11:28-30.

[Paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

◻ Akin a dodomogen na totoo si Jesus?

◻ Akin a no maminsan et inmabuloy si Jesus ed arum a totontonen?

◻ Anto so nayarin naaralan tayo manlapud panagtepet nen Jesus ed saray managbangat ed templo?

◻ Anton leksion so naaralan tayo manlapud siglaotan nen Jesus ed ugugaw?