Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • kl kap. 18 p. 170-180
  • Gawaen a Kalat Yo so Panlingkor ed Dios ya Ando Lan Ando

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Gawaen a Kalat Yo so Panlingkor ed Dios ya Ando Lan Ando
  • Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • NO PANON YA INUSAR NEN JESUS SO PIKAKABAT NA DIOS
  • SARAY KUNDANG A MANGITONTON ED MAANDON BILAY
  • BAUTISMO​—SAY KABALIKSAN TO ED SIKAYO
  • AKAPARAAN KAYO TA LAN MANPABAUTISMO?
  • PANBILAY A MITUNOSAN ED DEDIKASYON TAN BAUTISMO YO
  • Bautismo tan say Relasyon Mod Dios
    Anto so Peteg ya Ibabangat na Biblia?
  • Say Kabaliksan na Bautismom
    Dayewen so Alenleneg a Tuan Dios
  • Bautismo—Balibalin Iplanom!
    Panliketan so Bilay ya Anggapoy Anggaan!—Panag-aral na Biblia
  • Akin a Manpabautismo?
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2002
Mannengneng ni
Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay
kl kap. 18 p. 170-180

Kapitulo 18

Gawaen a Kalat Yo so Panlingkor ed Dios ya Ando Lan Ando

1, 2.Anto so kakaukolanen nilikud ed pangayarian ed pikakabat na Dios?

ISIPEN pan akaalagey kayo ed arap na akakandadon puerta ya ompugta’d sakey a kuarton kawalaan na baleg a kaykayamanan. Ibaga ti’lan inter ed sikayo na sakey ya autorisadon too so tombok tan imbaga to’d sikayon akauley kayo la ed sarayan ankablin bengatla. Anggapoy kana na satan a tombok nilikud lambengat no usaren itan. Mipadpara, nepeg yon usaren itan a pikakabat ta pian satan so mangungguna ed sikayo.

2 Saya so nagkalautlan tua ed pikakabat na Dios. On, say suston pikakabat nipaakar ed si Jehova a Dios tan si Jesu-Kristo so mankabaliksan na andi-anggaan a bilay. (Juan 17:3) Balet, satan ya ilalo so agnamoria diad basta pangayarian lambengat na pikakabat. No panon a nepeg yon usaren so sakey a makanan tombok, kaukolan yon iyaplika so pikakabat na Dios ed bilay yo. Inkuan nen Jesus a saramay manggagawa na linaway Dios so ‘makaloob naani ed panaria’y tawen.’ Saray ontan a sinansakey so napribilihyoan a manlingkor ed Dios ed ando lan ando!​—Mateo 7:21; 1 Juan 2:17.

3. Anto so linawa na Dios ed sikatayo?

3 Kayari impakaamta ed linawa na Dios, kaukolan a gawaen itan. Anto so isipen yon linawa na Dios parad sikayo? Saya so nayarin segeken diad sarayan salita: Aligen yo si Jesus. Ibabaga ed sikatayo na 1 Pedro 2:21: “Ta saya so inkatawag yo, ta si Cristo nairapan met lapu ed sikayo, dia ed impangitilak to na panoliranan, pian tomboken yo so baka’to.” No ontan, pian nagawaay linawa na Dios, nakaukolan yon maapit a tumboken anggad nayari so alimbawa nen Jesus. Ontan so pangiyaplika yo’d pikakabat na Dios.

NO PANON YA INUSAR NEN JESUS SO PIKAKABAT NA DIOS

4. Akin a dakel a tuloy so kabat nen Jesus nipaakar ed si Jehova, tan panoy impangusar to ed sayan pikakabat?

4 Si Jesu-Kristo so nagkalalon walaan na maapit a pikakabat nipaakar ed Dios nen say arum. Sikatoy nambilay tan nankimey a kaiba nen Jehova a Dios diad tawen ed loob na dakel a tao-taon sakbay a linma ed dalin. (Colosas 1:15, 16) Tan anto so ginawa nen Jesus ed amin na satan a pikakabat? Sikato so ag-apenek ed basta pangayarian labat ed satan. Si Jesus so nambilay unong ed satan. Satan so rason no akin a sikatoy mapangasi, maanos, tan maaro ed saray pidedeneng to ed kaparan totoo. Aaligen sirin nen Jesus so mangatatawen ya Ama to tan onkikiwas a mitunosan ed pikakabat to nipaakar ed saray dalan tan personalidad nen Jehova.​—Juan 8:23, 28, 29, 38; 1 Juan 4:8.

5. Akin a nanpabautismo si Jesus, tan panon a nambilay a mitunosan ed kabaliksan na bautismo to?

5 Say pikakabat a walad si Jesus so amakiwas met ed sikato a mangala na makatantandan kundang. Sikato so nanlapu ed Galilea ya amaarap ed Ilog Jordan, a diman binautismoan nen Juan. (Mateo 3:13-15) Anto so insimbolo na bautismo nen Jesus? Bilang sakey a Judio, sikato so niyanak ed sakey a nasyon a dedikado ed Dios. Kanian, si Jesus so dedikado la nanlapulad inkianak. (Exodo 19:5, 6) Diad panpasakop ed bautismo, iprepresenta toy inkasikato ed si Jehova pian gawaen so madibinon linawa to legan a wadiad dalin. (Hebreos 10:5, 7) Tan sinumpal nen Jesus so kabaliksan na bautismo to. Insekar toy inkasikato ed panlingkor ed si Jehova, ya innabang so pikakabat na Dios ed arum a totoo ed amin a pankanawnawa. Akaromog si Jesus na agaylan liket ed panggawa na linaway Dios, ya ibabaga to ni ingen a saya so singa tagano parad sikato.​—Juan 4:34.

6. Diad anton dalan ya intalirak nen Jesus so inkasikato?

6 Sigpot ya amoria nen Jesus a say kasalat na panggawa ed linawa nen Jehova so mablin tuloy​—satan so bayaran ni ingen na bilay to. Anggaman kuan, intalirak nen Jesus so inkasikato, ya insaginonor toray personal a pankaukolan to. Say panggawa ed linawa na Dios so lawas manunaan. Diad sayan pamaakaran, panon tayon naalig iray ayadyarin ehemplo nen Jesus?

SARAY KUNDANG A MANGITONTON ED MAANDON BILAY

7. Antoray pigaran kundang a nepeg ya alaen na sakey pian onkualipika parad bautismo?

7 Aliwan singa si Jesus, sikatayo so ag-ayadyari tan makadampot lambengat ed sayan punto na bautismo kayari pangala na arum niran makanan kundang. Onggapo iya diad pangipapuso ed suston pikakabat nipaakar ed si Jehova a Dios tan si Jesu-Kristo. Say panggawa ed saya so mamakiwas ed sikatayon mangagamil na pananisia tan nawalaan na aralem ya aro ed Dios. (Mateo 22:37-40; Roma 10:17; Hebreos 11:6) Say pangunor ed saray ganggan, prinsipyos, tan saray estandarte na Dios so nepeg a mamakiwas ed sikatayo a magbabawi, ya ibalikas so maridios a panermen lapud apalabas iran kasalanan tayo. Saya so mangitonton ed pakakumberti, salanti, ed panangibeneg tan panangitalirak ed antokaman a lingon kurson tinumbok tayo sanen andian itayo ni pikakabat na Dios. (Gawa 3:19) Natural, no sikatayo so maamot nin mangaagamil na pigaran pankakasalananan imbes ed panggawa na matunong, sikatayo so peteg ya agni binmeneg, nisay napapalikdo tayo so Dios. Nasusukayan nen Jehova so amin a pansimpisimpitan.​—Lucas 12:2, 3.

8. Anton kiwas so nepeg yon alaen sano pilalek yo so mibiang ed panangipulong na Panarian a kimey?

8 Natan ta mangaala kayo la na pikakabat na Dios, agta matukoy labat ya ikunsidera no panon yon personal a niyaplika iray espiritual a pamaakaran? Anganko et magunaet kayon mangibaga ed kakanayon yo, kakaaro, tan ed arum so nanaaralan yo. Diad tua, nayarin saya so nagagawaan yo la, no panon ya innabang met nen Jesus so maong a balita ed arum diad impormal iran kipapasen. (Lucas 10:38, 39; Juan 4:6-15) Nayarin natan et labay yon gawaen so nagkalalo ni. Maliket so Kristianon mamatatken a mitongtong ed sikayo pian nadetermina no sikayoy kualipikado la tan sarag yo lay mibiang ed maparanay a panangipulong na Panarian a kimey na Tastasi nen Jehova. No sikayoy kualipikado tan makasarag la, saray mamatatken so mangiyuksoy a makapiulop kayo ed sakey a Tasi diad ministeryo. Tinumbok na babangatan nen Jesus iray bilin to ta pian gawaen so ministeryo ra ed mauksoy a dalan. (Marcos 6:7, 30; Lucas 10:1) Nagunggunaan kayo ed mipadparan tulong legan a mibibiang kayo ed panangilaknab na mensahe na Panarian ed panagkabkaabungan tan ed arum niran nengneng na panagpulong.​—Gawa 20:20, 21.

9. Panon a gawaen na sakey so dedikasyon ed Dios, tan panon a say dedikasyon so mangaapekta ed bilay to?

9 Say pangipulong ed maong a balita ed amin a nengneng na totoo diad teritorya na kongregasyon et sakey a dalan pian naromog iramay onkiling ed inkatunong tan sakey ed saray maabig a kimey a mamapaneknek a sikayoy walaan na pananisia. (Gawa 10:34, 35; Santiago 2:17, 18, 26) Say maparanay ya iyaatendi ed saray Kristianon miting tan pakawalaan na makabaliksan a pibibiang ed panagpulong a kimey so paraan met pian ipanengneng a sikayo so nagbabawi tan binmeneg la tan natan et determinado lan manbilay a mitunosan ed pikakabat na Dios. Anto so ontumbok a makatunongan a kundang? Satan et say dedikasyon ed si Jehova a Dios. Kabaliksan na saya a diad impapuson pikakasi, ibaga yo ed Dios a sikayo so mabulos tan sigpot-puson mangiiter ed bilay yo ed sikato pian gawaen so linawa to. Saya so paraan na panangidedika yo na inkasikayo ed si Jehova tan pangawat ed mapangasin pako nen Jesu-Kristo.​—Mateo 11:29, 30.

BAUTISMO​—SAY KABALIKSAN TO ED SIKAYO

10. Akin a nepeg yo so nabautismoan kayari pangidedika yo na inkasikayo ed si Jehova?

10 Unong ed si Jesus, amin na saramay magmamaliw a babangatan to so nepeg a manpabautismo. (Mateo 28:19, 20) Akin a nakaukolan iya kayarin indedika yo so inkasikayo’d Dios? Lapud indedika yo la so inkasikayo ed si Jehova, amta ton sikatoy inararo yo. Balet anggapoy duaruwan labay yo so manggawa na nagkalalo ni pian ipaamta ed arum so panangaro yo ed Dios. Bueno, say bautismo so mangiiter ed sikayo na pankanawnawa pian ipaamta ed publiko so dedikasyon yo ed si Jehova a Dios.​—Roma 10:9, 10.

11. Anto so kabaliksan na bautismo?

11 Say bautismo so daakan ed simbolikon kabaliksan. Sano sikayoy inlereg, odino “inpalgep,” ed danum, sikayo so singa inatey ed datin kurso na bilay yo. Balet diad iyimuas yo, sikayo so singa oniimuas ed balon bilay, sakey ya uuleyan na linawa na Dios tan aliwan say inkasikayo. Siempre, agkabaliksan na satan ya agkayo la nalingo, lapud amin tayo so ag-ayadyari tan sirin et inagew-agew a mankakasalanan. Balet, bilang dedikado tan bautismadon aripen nen Jehova, sikayo so onloloob ed sakey ya espisyal a siglaotan ed sikato. Lapud pagbabawi yo tan ed mapaabeban panagpasakop ed bautismo, si Jehova so mabulos a mamerdona ed saray kasalanan yo ed letnegan na dondon bagat nen Jesus. Say bautismo sirin so mangitotonton ed pakawalaay malinis a konsiensia ed imaton na Dios.​—1 Pedro 3:21.

12. Anto so kabaliksan na nabautismoan (a) “ed ngaran na Ama”? (b) ‘ed ngaran na Anak’? (c) ‘ed ngaran na masanton espiritu’?

12 Ginanggan nen Jesus iray patumbok to a mamautismo na balo iran babangatan “ed ngaran na Ama tan ed Anak tan ed masanton espiritu.” (Mateo 28:19, NW) Anto so labay ya ibaga nen Jesus? Say bautismo “ed ngaran na Ama” so mangipapatnag a say sakey a sigpot-puson abautismoan so mangaawat ed si Jehova a Dios bilang Manamalsa tan say makanepegan a Soberano ed talba. (Salmo 36:9; 83:18; Eclesiastes 12:1) Say pagmaliw ya abautismoan ‘ed ngaran na Anak’ et kabaliksan ton aaksobien na indibidual si Jesu-Kristo​—tan nagkalautla ed dondon bagat To—​bilang say mogmon paraan na panangiliktar ya intarya na Dios. (Gawa 4:l2) Say bautismo ‘ed ngaran na masanton espiritu’ so tanda a bibidbiren na kandidato ed bautismo so masanton espiritu nen Jehova, odino aktibon puersa, bilang instrumento na Dios diad panumpal To’d saray gagala To tan ed pamabiskeg To ed ariripen To pian gawaen so matunong a linawa To a mitukoyan ed iwawanway-espiritun organisasyon To.​—Genesis 1:2; Salmo 104:30; Juan 14:26; 2 Pedro 1:21.

AKAPARAAN KAYO TA LAN MANPABAUTISMO?

13, 14. Akin ya agtayo nepeg ya ontakot ed pamilin manlingkor ed si Jehova a Dios?

13 Lapud say bautismo so ontanlan makabaliksan tan sankaimportantian a nagawa ed bilay na sakey, kasin satan so sakey a kundang a nepeg yon takotan? Andin balot! Bangta say desisyon a manpabautismo so agnepeg a leglemewen, andi-duaruwan satan so sankakabatan a desisyon a nayarin nagawaan yo.

14 Say bautismo so ebidensya a pinili yo so panlingkor ed si Jehova a Dios. Isip-isipey totoon nanaabet yo. Anggan panon et agta balang sakey ed sikara so manlilingkor ed sakey a katawan? Arum so aripen na kayamanan. (Mateo 6:24) Say arum met so sikukulin mangegemtan ed karera ra odino lilingkoran day inkasikara diad pangiyuuna ra na saray dilin pilalek da ed bilay. Arum so siansian manlilingkor ed palson dirios. Balet pinili yo so panlingkor ed tuan Dios, si Jehova. Anggapo lay siopaman a makapangipanengneng na ontan kabaleg a kaabigan, panangabagey, tan aro. Itatandoro na Dios so totoo diad panamegley na walaay-gagalan kimey a mangiwawanwan ed sikara ed kilalaban. Tutumangan to na andi-anggaan a bilay so ariripen to. Maseguro, say panumbok ed ehemplo nen Jesus tan pangiter yo’d bilay yo ed si Jehova so aliwan kurson nepeg a takotan. Diad tua, saya lambengat so mamaliket ed Dios tan nagnap a makatunongan.​—1 Arari 18:21.

15. Antoray pigaran kaslakan a babeng ed panpabautismo?

15 Ingen, say bautismo so aliwan kundang a gawaen lapud napipilitan labat. Satan so personal a pamaakaran ed baetan yo tan ed si Jehova. (Galacia 6:4) Legan na iyaaligwas yo ed espiritual, nayarin naumameng yo: “Anto so mamupuger ed siak pian manpabautismo?” (Gawa 8:35, 36, NW) Nayarin tepetan yoy inkasikayo, ‘Kasin say isusumpa na pamilya so mangaamper ed siak? Kasin siak so siansia nin nalalanor ed arum ya agmakasulatan a kipapasen odino makasalanan ya agamil? Kasin siak so natatakot ompan agak labayen ed komunidad?’ Saraya so pigaran bengatlan nepeg a konsideraen, balet realistikon simbangen iratan.

16. Panon kayon nagunggunaan diad panlingkor ed si Jehova?

16 Aliwan realistiko no say isipen lambengat et say sakripisyo ya ag-ikukunsidera iray gungguna ed panlingkor ed si Jehova. Alimbawa, konsideraen so pamaakaran na isusumpa na pamilya. Insipan nen Jesus ya anggan naandian na kakanayon iray babangatan to lapud pananumbok ed sikato, nagamoran da so babaleg ya espiritual a pamilya. (Marcos 10:29, 30) Sarayan kapananisiaan so mangipanengneng ed sikayo na inaagin aro, ontulong ed sikayon sungdoay panamasegsegang, tan manuporta ed sikayo ed dalan a mamaarap ed bilay. (1 Pedro 5:9) Nagkalautlan makatulong iray mamatatken ed kongregasyon ed sikayo pian natalonaan iray problema tan sitatalonan nadaeg so arum niran angat. (Santiago 5:14-16) No nipaakar ed pakabalang na pabor ed sayan mundo, nayarin nitepet yo ed inkasikayo, ‘Anto ni nayarin nipareng ed pakawalaan na abobon na Manamalsa ed talba, a sengegan na panggayaga to lapud kurang na bilay a pinilik?’​—Uliran 27:11.

PANBILAY A MITUNOSAN ED DEDIKASYON TAN BAUTISMO YO

17. Akin a nepeg yon moriaen so bautismo bilang sakey a gapoan imbes a sampot?

17 Importantin tandaan a say bautismo so aliwan sampot na espiritual ya iyaaligwas yo. Satan so mananda ed gapoan na legay-bilay a serbisyo ed Dios bilang ordinadon ministro tan sakey ed Tastasi nen Jehova. Anggaman say bautismo so importantin tuloy, satan so agmangarantiya ed kilalaban. Ag-imbaga nen Jesus: ‘Amin a nabautismoan et niliktar.’ Imbes, inkuanto: “Say misongdo ya anga ed kasampotan, sikato lamlamang so nilaban naani.” (Mateo 24:13) Sirin, kaukolan ya anapen yon ununa so Panarian na Dios diad panggawad satan a manunan panpagaan ed bilay yo.​—Mateo 6:25-34.

18. Kayari bautismo, antoray pigaran kalat a gegemtanen?

18 Pian makapansungdo ed serbisyo yo’d si Jehova, labayen yoy mangiletneg na espiritual iran kalat parad inkasikayo. Say sakey a makanan kalat et say pamadaak yo na pikakabat nipaakar ed Dios diad panamegley na regular a personal a panagaral ed Salita to. Mangiplano parad inagew-agew a panagbasa ed Biblia. (Salmo 1:1, 2) Maparanay ya atendian iray Kristianon miting, lapud say panlilimog a naromog yo diman so ontulong pian mangiter ed sikayo na biskeg ed espiritual. Diad biang yo, akin ya agyo gawaen a kalat so pankomento ed saray miting ed kongregasyon ta pian nidayew yo si Jehova tan napabiskeg so arum? (Roma 1:11, 12) Nayarin say sananey nin kalat et say pamaaligwas ed kualidad na saray pikakasi yo.​—Lucas 11:2-4.

19. Natulongan kayo na masanton espiritu a mangipanengneng na antoran kualidad?

19 Pian makapanbilay kayo a mitunosan ed kabaliksan na bautismo yo, nakaukolan yon mantultuloy ya imanoey gagawaen yo, ya aabuloyan a mamawala so masanton espiritu na Dios ed sikayo na saray kualidad a singa say aro, gayaga, kareenan, panagsungdo, panangasi, kaabigan, pananisia, kaumildian, tan dangka. (Galacia 5:22, 23; 2 Pedro 3:11) Tandaan, iiter nen Jehova so masanton espiritu to ed amin a mangipipikasi parad satan tan ontutulok ed sikato bilang matoor ya ariripen to. (Lucas 11:13; Gawa 5:32) Kanian manpikasi kayo’d Dios nipaakar ed espiritu to tan onkerew na tulong diad pangipanengneng ed saray kualidad a mamaliket ed sikato. Say ontan iran kualidad so lalon napatnagan ed panagsalita tan kondukta yo legan ya onkikiwas kayo ed impluensya na espirituy Dios. Siempre, balang indibidual ed Kristianon kongregasyon so manbabanikel a mamayubo ed “balon personalidad” ta pian lalon magmaliw a singa Kristo. (Colosas 3:9-14, NW) Balang sakey ed sikatayo so nidudunget ed nanduruman angat diad panggawa ed saya lapud sikatayoy walaay nanduruman kipapasen na espiritual ya iyaaligwas. Lapud sikayoy ag-ayadyari, nepeg yoy mankimey ya impasya pian nawalaan na singa-Kriston personalidad. Balet agbalot naaandian na ilalo ed sayan pamaakaran, lapud satan so posibli diad tulong na Dios.

20. Diad antoran dalan a naalig yo si Jesus ed ministeryo?

20 Nepeg a kabiangan na saray espiritual a kalat yo so lalon maapit a pangalig ed magayagan ehemplo nen Jesus. (Hebreos 12:1-3) Inaro to so ministeryo. Sirin, no sikayo so apribilihyoan a mibiang ed panangipulong na Panarian, agyo aabuloyan a magmaliw itan a rotina lambengat. Panggunaetan yon naliknay inkapnek ed panbangat ed arum nipaakar ed Panarian na Dios a singa ginawa nen Jesus. Usaren yoray instruksion ya itatarok na kongregasyon pian ontulong ed sikayon onaligwas bilang managbangat. Tan nailaloan yon naikdan kayo nen Jehova na biskeg pian nasumpal yoy ministeryo yo.​—1 Corinto 9:19-23.

21. (a) Panoy pikabat tayo a papablien nen Jehova iray matoor a bautismadon indibidual? (b) Anto so mangipapanengneng a say bautismo so importanti ed kililiktar tayo ed panangidapo na panangukom na Dios ed sayan marelmeng a sistema na bengabengatla?

21 Say sakey a dedikado, bautismadon too a sitotoor a panbabanikelan ton tumboken si Jesus so espisyal ed Dios. Uusisaen nen Jehova so binilyon a kapusoan na totoo tan kabat to no kaunongan katalag iratan ya indibidual. Ipapasen toran kayamanan, “saray mabli a bengatla.” (Aggeo 2:7) Ipapanengneng na saray propesiya na Biblia a momoriaen na Dios iratan a sinansakey bilang tinatakan a makaliktar ed panangidapo toy panangukom to a magano lan onsabi ed sayan marelmeng a sistema na bengabengatla. (Ezequiel 9:1-6; Malaquias 3:16, 18) Kasin sikayo so “tinandaan ed bilay ya andi angaan”? (Gawa 13:48) Kasin magunaet yon pilalek so pakatatakan bilang sakey a manlilingkor ed Dios? Say dedikasyon tan bautismo so kabiangan na satan a marka, tan saratan so kaukolan parad kililiktar.

22. Diad antoran iilaloan a nayarin nengnengan na “baleg ya ulop”?

22 Kayari na sankagloboan a Delap, si Noe tan say pamilya to so pinmaway ed biong ya amaarap ed sakey ya alinisan a dalin. Mipadpara natan, sakey a “baleg ya ulop” a mangiyaaplika ed pikakabat na Dios ed bilay da tan makakagamor na panangabobon nen Jehova so walaan na iilaloan a makaliktar ed anggaan na sayan marelmeng a sistema na bengabengatla tan ed panggayaga ed andi-anggaan a bilay ed dalin a permanentin malinis. (Apocalipsis 7:9, 14, NW) Anto kasi so magmaliw a kipapasen na satan a bilay?

SUBOKEN SO PIKAKABAT YO

Panon so labay nen Jehova a pangusar yo na pikakabat ed sikato?

Antoray pigaran kundang a mangitonton ed bautismo?

Akin a say bautismo so aliwan sampot noagta gapoan?

Panon tayon makapambilay unong ed dedikasyon tan bautismo tayo?

[Litrato ed pahina 172]

Kasin ginawa yo la so panangidedika ed Dios diad pikakasi?

[Saray litrato ed pahina 174]

Anto so mamupuger ed sikayo manlapud pakabautismoan?

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share