14. Anto so mangipanengneng a saray Tasi nen Jehova so nansiansia ed panmoria a say 144,000 so literal a bilang na saramay manugyop ed espiritual ya Israel?

¹⁴ Makapainteres, atebek nen Charles T. Russell, a say 144,000 et literal a bilang na saray indibidual a manugyop ed espiritual ya Israel. Diad The New Creation, Tomo VI na Studies in the Scriptures to, ya impalapag nen 1904, insulat to: “Walaan itayo na amin a rason pian panisiaan a say piho, permanentin bilang na pinili [saray pinilin alanaan] et samay aminpigan nibaga ed Apocalipsis (7:4; 14:1); salanti, 144,000 ‘a dinondon ed limog na totoo.’” Diad Light, Libro Uno, ya impalapag nen 1930 na saray Estudyante na Biblia, et nibaga met: “Say 144,000 a membro na laman nen Kristo so wala sirin ed pantitipon a nipanengneng bilang pinili tan alanaan, odino atatakan.” Saray Tasi nen Jehova so nansiansia ed panmoria a literal a 144,000 iran alanaan a Kristiano so manugyop ed espiritual ya Israel.

15. Sakbay a tuloy na agew na Katawan, anto so inisip na saray masimoon ya estudyante na Biblia a napanggayagaan na saray natural a Judio kayari pangangga na Panaon na Gentil?

¹⁵ Anggaman kuan, agta say natural ya Israel natan so makanepegan na pigaran nikaduman pabor? Diad panaon sakbay a tuloy na agew na Katawan, sanen nasusukayan lamet na saray masimoon ya estudyante na Biblia iray dakel a manunan katuaan na Salita na Dios, inisip da a diad impangangga na Panaon na Gentil et nawalaan lamet iray Judio na apribilehyoan a talindeg ed Dios. Kanian, say libro nen C. T. Russell a The Time Is at Hand (Tomo II na Studies in the Scriptures), ya impalapag nen 1889, so angiyaplika ed Jeremias 31:29-34 ed saray natural a Judio, tan nankomento: “Naimatonan na mundo a say dusa na Israel ed leksab na pananguley na saray Gentil so nantultuloy nanlapula’d B.C. [607], a siansia nin mantutultuloy, tan anggapo so rason na panilalo ed kaorganisa lamet na nasyon da ed mas masasakbay nen say A.D. 1914, say getar na ‘pitoran panaon’ da—2520 a taon.” Diad saman et singano saray Judio so makaeksperiensya na kipawil na interon nasyon, tan sayan iilaloan so singa nagawa la nen 1917, sanen say Deklarasyon na Balfour so angisipan na suporta na Britanya diad panggawa ed Palestina bilang nasyon ya ayaman na saray Judio.

16. Antoran sagpot so ginawa na saray Tasi nen Jehova pian nipasabi ed saray Judio ed laman so Kristianon mensahe, tan anto so resulta?

¹⁶ Kayari na inmunan guerra mundial, say Palestina so nagmaliw ya impabtang a teritoryan sakop na Gran Britanya, tan alukasan so kipawil na dakel a Judio ed satan a dalin. Nen 1948, apawala so politikal ya Estado na Israel. Agta impatnag na saya a saray Judio so mangawat na madibinon bendisyon? Diad loob na dakel a taon et ontan so sinisia na saray Tasi nen Jehova. Kanian, nen 1925 et impalapag da so 128-pahina a libron, Comfort for the Jews. Nen 1929 et impaway da so marakerakep a 360-pahinan tomo a Life, ya ingagalan managyat ed saray Judio tan manisingbat met ed libro na Biblia a Job. Ginawa so baleg a sagpot, nagkalautla diad Syudad na New York, pian nipasabi ed saray Judio iyan Mesianikon mensahe. Makapaliket, wala so pigaran kinmiwas, balet saray kaslakan a Judio, singa saray atateng da nen inmunan siglo, so angipulisay ed ebidensya na kiwawala na Mesias.

17, 18. Antoy atalosan na saray ariripen na Dios ed dalin nipaakar ed balon sipanan tan saray propesiya na Biblia nipaakar ed panangipawil?

¹⁷ Mapatnag a say inka-Judio, bilang totoo tan bilang sakey a nasyon, et aliwan say Israel ya adeskribe ed Apocalipsis 7:4-8 odino ed arum niran propesiya na Biblia a misiglaotan ed agew na Katawan. Diad panutumbok ed tradisyon, saray Judio so nantultuloy a pinmaliis ed pangusar ed ngaran na Dios. (Mateo 15:1-3, 7-9) Diad panisingbat ed Jeremias 31:31-34, say libron Jehovah, ya impalapag na saray Tasi nen Jehova nen 1934, so agnanduaruwan angikuan: “Say balon sipanan so andian na pisiglaotan ed saray natural a kapolian na Israel tan ed katooan ed inkalapagan, noagta . . . nigeter [itan] ed espiritual ya Israel.” Saray propesiya na Biblia nipaakar ed panangipawil so agmanutukoy ed saray natural a Judio nisay politikal ya Israel, a sakey a membro na Nasyones Unidas tan kabiangan na mundo a tinukoy nen Jesus ed Juan 14:19, 30 tan 18:36.

¹⁸ Nen 1931, saray ariripen na Dios ed dalin so angawat, tekep na baleg a gayaga, ed ngaran a saray Tasi nen Jehova. Interon puso iran mipapakna ed saray salita na Salmo 97:11: “Say liwawa nitanem ya onkana ed matunong, tan say liket onkana ed maptek a puso.” Malinew dan natetebek a say espiritual ya Israel lambengat so kabiangan ed balon sipanan. (Hebreos 9:15; 12:22, 24) Say agkinmiwas a natural ya Israel so andian na pibiangan ed satan, nisay say katooan ed inkalapagan. Sayan pakatalos so angiparaan ed dalan parad masnag a sinag na madibinon liwawa, a matalonggaring ed saray rekord na teokratikon awaran. Saya so mangiparungtal ed daakan a panangipatnag nen Jehova na panangasi, maaron-kaabigan, tan katuaan to ed amin a totoon onasingger ed sikato. (Exodo 34:6; Santiago 4:8) On, saray arum nilikud ed Israel na Dios so nagunggonaan diad pamupokpok na saray anghel ed apatiran dagem na kadederal. Siopa iraya? Kasin sakey ka ed sikara? Nengnengen tayo natan.

1. Kayarin deneskribe nen Juan so impantatak ed 144,000, anton sananey a grupo so anengneng to?

KAYARIN deneskribe nen Juan so impantatak ed 144,000, intuloy to ya inreport so sakey ed saray makapasagyat a tuloy a panangiparungtal ed interon Kasulatan. Seguradon say puso to so peteg a manliket legan ya irereport to itan, a kuanto: “Kayari sarayan bengatla ninmengneng ak, tan nia, so sakey a baleg ya ulop, a sikato so agnayari a bilangen na too a nanlapu ed balang nasyon tan amin na saray kailalakan, tan binaleybaley, tan salita, a manal-alagey ira’d arap na trono, tan ed arap na Kordero, a nankawes ira na kawekawes ya amputi, tan wala so palmas ed saray kalimaan da.” (Apocalipsis 7:9) On, say pamopokpok ed apatiran dagem so mangipapagamor na kilalaban ed sananey nin grupo nilikud ed 144,000 a membro na espiritual ya Israel: a tugyopen na dakerakel a lenguahe ya internasyonal a baleg ya ulop.a—Apocalipsis 7:1.

2. Panoy impangipaliwawa na saray minumundon komentarista ed baleg ya ulop, tan diad apalabas, panon so impanmoria na anggan saray Estudyante na Biblia ed sayan grupo?

² Impasen na saray minumundon komentarista iyan baleg ya ulop bilang aliwan-Judios ya akomberte ed Inkakristiano odino saray Kristianon martir ya onla ed tawen. Anggan saray Estudyante na Biblia ed apalabas so angipasen ed saratan bilang segundaryon mangatatawen a klase, unong a nibaga nen 1886 ed Tomo I na Studies in the Scriptures, The Divine Plan of the Ages: “Abalang da so premyo a pan-ari tan say madibinon kipapasen, balet diad kaunoran et nadampot da so kianak bilang espiritun pinalsa ed uksoyan ya abebbeba nen say madibinon kipapasen. Anggaman saraya so peteg a dedikado, atalonaan ira na minumundon espiritu ya anggad punton sinmaew iran mangisaklang na saray bilay da bilang bagat.” Tan angga’d sanen 1930, sayan abaloan so nibalikas ed Light, Libro Uno: “Saramay manugyop ed sayan baleg ya ulop so agkinmiwas ed imbitasyon a magmaliw a magunaet iran tasi na Katawan.” Adeskribe ira bilang matunong-ed-dili a grupo a walaan na pikakabat ed katuaan balet ta samet so ginawa ran impangipulong ed satan. Sikara so onla ed tawen bilang segundaryon klase ya agmibiang ed pananguley nen Kristo.

3. (a) Anton ilalo so intarya ed saray pigaran matunong-impanpuso a totoo a diad saginonor et nagmaliw a maseseg ed panagpulong a kimey? (b) Panoy impangipaliwawa na The Watch Tower nen 1923 ed parabolo na saray karnero tan saray kanding?

³ Balet, walaray arum a kakaiba na alanaan a Kristiano a diad saginonor et nagmaliw a maseseg ed panagpulong a kimey. Agda pirawat so onla ed tawen. Peteg, say ilalo ra so mitunosan ed paulo na sakey a paliwawa ed publiko ya imparungtal na saray totoo nen Jehova manlapu’d 1918 angga’d 1922. Dati, saya et “Say Mundo So Angangga—Minilyon a Manbibilay Natan so Aglan Balot Ompatey.”b Ag-abayag kayari na satan, say magasin a Watch Tower na Oktubre 15, 1923, so angipaliwawa ed parabolo nen Jesus nipaakar ed saray karnero tan saray kanding (Mateo 25:31-46), a kuanto: “Say karnero so mangirerepresenta ed amin a totoo na nasyones, ya aliwan nailalak ed espiritu ingen ta nikiling ed inkatunong, a mamibidbir ed si Jesu-Kristo diad nonot da bilang say Katawan tan manaanap tan maniilalo ed magmaong a panaon diad leksab na pananguley to.”

4. Panoy insinag a nagkalalo na liwawa nipaakar ed mangaraldalin a klase nen 1931? nen 1932? nen 1934?

⁴ Pigaran taon ed saginonor, nen 1931, siningbat na Vindication, Libro Uno, so Ezequiel kapitulo 9, a mangipapabidbir ed saramay totoon tinandaan ed moling parad kililiktar ed anggaan na mundo bilang saray karnero ed parabolon sinalambit ed tagey. Say Vindication, Libro Tres, ya impaway nen 1932, so aneskribe ed maptek ya awawey ed puso na aliwan-Israelitan laki a si Jehonadab, ya akiulop ed alanaan ya Ari na Israel a si Jehu diad karwahe to tan akila pian nanengneng so seseg nen Jehu a mamatey ed saray palson relihyonista. (2 Arari 10:15-17) Onia so inkomento na libro: “Legan na panaon a say kimey nen Jehu [a panangiyabawag ed saray panangukom nen Jehova] so nagagawa, si Jehonadab so angirepresenta odino angiyanino ed satan a klase na totoo natan ed dalin a walaan na maong a linawa, ya agmitutunosan ed organisasyon nen Satanas, a dinmapag ed inkatunong, tan saray iliktar na Katawan legan na panaon na Armagedon, a sikara so ipaway to ed satan a gonigon, tan pagamoran to ira na andi-anggaan a bilay diad dalin. Saraya so manugyop ed ‘karnero’ a klase.” Nen 1934 et impabitar na The Watchtower a sarayan Kristiano a walaan na mangaraldalin ya ilalo so nepeg a manggawa na dedikasyon ed si Jehova tan nabautismoan. Say liwawa nipaakar ed sayan mangaraldalin a klase so lalon sinminag.—Uliran 4:18.

5. (a) Anton panangipabidbir so ginawa ed baleg ya ulop nen 1935? (b) Nen 1935, sanen kinerew nen J. F. Rutherford ya onalagey iray kombensionista a walaan na ilalon manbilay na ando lan ando ed dalin, anto so agawa?

⁵ Say pakatalos ed Apocalipsis 7:9-17 so ngalngali la natan ya onsinag ed sigpot ya inkamasnag! (Salmo 97:11) Aminpigan imbalikas na Watchtower a magasin so ilalo a say kombension a niyeskedyul ed Mayo 30 anggad Hunyo 3, 1935, ed Washington D.C., E.U.A., so magmaliw a “peteg a ligliwa tan gunggona” ed saraman so inrepresenta nen Jehonadab. Peteg ya ontan so agawa! Diad makapaligsan paliwawa ed teman “Say Baleg a Karaklan,” ya impaliwawa ed ngalngalin 20,000 a kombensionista, si J. F. Rutherford, a diad saman et angidaulo ed sankamundoan a panagpulong a kimey, so angiter na Makasulatan a prueba a say modernon-agew ya arum a karnero so mipara ed baleg ya ulop ed Apocalipsis 7:9. Diad pantok na sayan paliwawa, intepet na espiker: “Nayari pan onalagey so amin na saramay walaan na ilalo a manbilay na ando lan ando ed dalin?” Sanen inmalagey so dakel a kabiangan na dumerengel, inyabawag na espiker: “Nia! Say baleg a karaklan!” Nagmaliw a marendeen, insan tinmumbok so maksil a kelyaw na panliket. Agaylan aliketan so Juan a klase—tan ontan met ed Jehonadab a grupo! Diad tinmumbok ya agew, 840 a balon Tasi so abautismoan, maslak ed saraya so mangibabagan kabiangan na satan a baleg ya ulop.