Dies Miyon Buki den un Cas di Glas
DI E CORESPONSAL DI SPIERTA! NA FRANCIA
SUBIENDO e trapinan di palo pa yega na e coredor caminda tin un biento duro ta supla, un bishitante definitivamente ta keda impresiona—asta intimida—door di e cuater torennan di glas cu ta bai laira su dilanti. Esaki no ta un compleho comun y coriente. Esaki ta e Biblioteca Nacional di Francia, un biblioteca ultramoderno situa na oriya di Riu Seine. Den un sentido por bisa cu a tuma siglonan pa form’e.
Su Principio
Na aña 1368, Charles V a reuni casi 1.000 manuscrito den un toren di e baluarte Louvre na Paris. Pero en realidad tawata despues di e Guera di Shen Aña cu reinan di Francia a cuminsa reuni un coleccion permanente. Hopi hende cu tawata trata di haya fabor real tawata regala e biblioteca buki of laga buki como herencia pa e biblioteca. Tambe e bukinan cu biahero- y ambassadornan a bini cu ne for di paisnan Europeo y di Oriente of cu soldanan a trece como botin di guera a enrikece e biblioteca. Anto den siglo 16, Rei François I a cuminsa cu un sistema legal di deposita buki door di pasa un lei cu a rekeri pa hende duna e Biblioteca di Rei un ehemplar di cada buki cu ser publica.
Despues cu e Biblioteca di Rei tawata den varios residencia real den e provincianan, nan a transferie bek na Paris, y djis despues el a wordo geplunder durante e Gueranan di Religion (añanan 1562-98). E biblioteca a haya un luga mas permanente na aña 1721. Durante e Revolucion Frances, nan a confisca coleccionnan religioso y aristocratico, y como resultado e biblioteca a ricibi cientos di miles di buki, manuscrito y copia di pintura. Aunke e cosnan aki tawatin un balor incalculabel, a bira bisto cu e facilidadnan tawatin un falta constante di espacio.
Crecemento Inmenso
Na aña 1868 nan a construi y inaugura un sala di lectura cu tawatin nuebe koepel di glas. E sala ei, diseña pa e arkitecto Henri Labrouste, tawatin luga pa 360 hende sinta na mesa y lesa, y el a contene un 50.000 buki. E rekinan di buki banda di e sala tawatin luga pa un miyon buki mas. Pero den menos cu 60 aña, e cantidad di buki den e biblioteca aki a surpasa tres miyon!
Varios renobacion y extension no por a percura adecuadamente pa e tres kilometer di reki adicional cu tawatin mester tur aña pa warda e bukinan y revistanan cu tawata drenta na granel. Finalmente na 1988, Presidente François Mitterand a anuncia un proyecto pa construi loke kisas lo bira “e biblioteca mas grandi y mas moderno na mundo.” E meta tawata pa e biblioteca “abarca tur campo di conocemento, ser accesibel pa tur hende, uza e tecnologianan di mas moderno pa transmiti informacion, cu e posibilidad di consult’e for di luganan leu, y pa e ta conecta cu otro bibliotecanan Europeo.”
Pa por a haya un diseño pa e biblioteca nobo, nan a tene un competencia internacional. Casi 250 idea a ser entrega. Al final nan a acepta e diseño di un arkitecto Frances no masha conoci cu yama Dominique Perrault. Su concepto tawata un inmenso base vierkant cu un toren na cada skina den forma di un buki habri para. Criticonan a rechasa e idea di warda buki den torennan di glas—cu nan a yama forno solar—caminda e bukinan lo a keda exponi na lus di solo y cayente. Como un compromiso, a dicidi di instala screen di palo tras di e bentananan pa proteha e bukinan, anto lo a warda e documentonan mas precioso den reki abou den e base vierkant.
E Tarea Dificil di Muda
Un otro desafio tawata con ta bai muda mas cu dies miyon buki, di cua hopi tawata masha delicado y unico, manera por ehempel e biblioteca su dos ehemplarnan di e Bijbel di Gutenberg. Mudansanan anterior no a tuma luga sin problema. Segun un persona cu tawata testigo di un mudansa na aña 1821, hopi buki a cai den lodo riba caya for di e garoshinan. E biaha aki, nan lo a uza medionan mas cientifico pa muda.
Na 1998 un team di profesional a cuminsa cu e tarea gigantesco di muda miyones di buki. Pa evita cualkier daño, ladronicia of perdida di e bukinan, a transporta nan den cashinan seya cu por a resisti awa, candela y golpi. Casi un aña largo, dies truck—sin marca di identificacion como transporte di buki, como un precaucion adicional di siguridad—mester a pasa tur dia door di e notorio trafico sera di Paris pa hiba entre 25.000 pa 30.000 buki na nan cas nobo.
Un Cas cu un Tesoro di Conocemento
E biblioteca nobo ta parti den dos nivel. E haut-de-jardin (e hardin ariba) tin 1.600 asiento pa publico en general y ta diseña pa hende yega facilmente na un 350.000 buki. E rez-de-jardin (e hardin abou) tin 2.000 asiento, cu ta reserva pa investigadonan.
Nan a construi e biblioteca rond di un selva chikito. E decor di tapijt cora, mueblenan di palo y tambe panel di palo na muraya ta yuda crea un ambiente cozy y relaha, caminda bo por concentra bon y studia. Tin un sala audiovisual caminda bishitantenan por consulta CD-ROM, pelicula, grabacion di cassette y miles di buki y plachi digital.
E Biblioteca di Francia tin suficiente reki pa acomoda buki nobo pa e proximo 50 añanan. E biblioteca ta pone bo para keto y reflexiona riba e esfuerso diligente cu nan mester a haci pa traha y conserva e cas ei cu tin un tesoro di conocemento!
[Plachi na pagina 24]
E sala di lectura di aña 1868
[Reconocemento]
© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris
[Reconocemento pa Potret na pagina 25]
©Alain Goustard/BNF. Arkitecto: Dominique Perrault. © 2002 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris