Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g02 8/3 pag. 31
  • Coumento di Bals Moderno Pero Antiguo

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Coumento di Bals Moderno Pero Antiguo
  • Spierta! 2002
Spierta! 2002
g02 8/3 pag. 31

Coumento di Bals Moderno Pero Antiguo

DI E CORESPONSAL DI SPIERTA! NA MEXICO

FOR DI TEMPO DI ANTAÑO hende ta gusta cou bals. E Griegonan di antiguedad tawata cou hars di e palo di mastik. Azteca tawata cou tzictli, of ‘chicle’, di e palo di mispel. Y e indjannan di Nueva Inglatera a siña e colonisadonan cou hars di e palo di spar. De echo, na comienso di siglo 19, clompi di hars di palo di spar a bira e prome bals comercial bendi na Merca. Despues coumento di wax (‘paraffine’) cu smak dushi a bira popular.

Nan ta bisa cu bals moderno tawatin su origen den e di dos mita di siglo 19. Tempo cu expresidente Santa Anna di Mexico tawata den exilio na Merca, nan a mir’e ta cou pida chicle cu el a trece cu ne for di Mexico. Un inventor Mericano a mira cu chicle por ta un producto cu ta bende bon si bo agrega smak dushi na dje, y el a importa chicle na Merca pa traha bals cu ne.

Chicle ta e lechi blanco di e palo di mispel. E ta un palo cu ta keda berde henter aña. Nan sa yam’e palo di bals. E ta crece den Gran Petén, e selva di yobida tropical den e parti nort di Guatemala, Belize y Peninsula di Yucatán na Mexico. Ei tin areanan caminda bo por haya mas cu shentisetenticinco palo di mispel den un solo hectar. Den temporada di awasero cosechadonan di chicle, yama chiclero, ta corta un canal zegzag den troncon di mispel di mondi. Asina e lechi por basha pocopoco for di e canal aki den un baki abou na e palo. Despues nan ta bai cu ne y herb’e te ora e tin e consistencia desea, pa nan form’e na bloki pa bende. Ainda chicle sa ser uza aki aya den industria di bals, principalmente pa traha loke nan ta yama bals “natural.” Pero na Merca, for di añanan 40 di siglo 20, nan ta uza producto artificial na luga di chicle.

Con bini asina tanto hende ta cou bals? Hopi hende ta cou bals despues cu nan a come algo pa fresca nan aliento y limpia nan djente ora nan no tin chens di skeiro djente.a Otro hende ta haya cu coumento di bals ta relaha nan of yuda nan concentra. De echo, door cu coumento di bals ta conoci como un manera pa baha nervio y tene bo alerta, ehersito di Merca a duna su soldanan bals den Prome y Segunda Guera Mundial. Ainda nan ta inclui bals den porcion di cuminda cu solda ta ricibi. Tin chauffeur ta bisa cu cou bals ta tene nan lanta miho cu cofi. Algun hende cu ta purba stop di huma a nota cu cou bals ta yuda nan. Hopi hende ta cou bals tambe ora nan haya smak di tuma un snack. Con cu bai bin, como promedio un bals tin menos cu dies caloria.

Sinembargo, hopi hende ta haya cu coumento di bals no ta nechi. Y por tin ocasion ora hende lo haya cu cou bals ta cos di mal manera. Pesei, si bo tin e custumber antiguo pero moderno aki, kisas ta bon pa bo ta discreto.b

[Nota]

a Cou bals ta pone bo produci mas scupi, cu ta yuda neutralisa e zuur cu tin den plak riba djente. Esei ta bon pa bo djente. Dentistanan ta recomenda pa uza bals sin sucu como un precaucion extra contra putrimento di djente.

b Paga tino: No mester guli bals. E por blokia bo tripa y bo slokdarm. Ademas, ora bo cou bals hopi, esei ta haci cu mas mercurio ta sali for di ‘vulling’ di djente.

[Plachi na pagina 31]

Chiclero ta corta un canal zegzag den troncon di palo di mispel

[Reconocemento]

Copyright Fulvio Eccardi/vsual.com

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti