Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g02 8/3 pag. 16-17
  • Zjangada Un Boto di Bela Peculiar di Brasil

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Zjangada Un Boto di Bela Peculiar di Brasil
  • Spierta! 2002
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Un Dia Como Zjangadeiro
  • Contenido
    Spierta! 2002
Spierta! 2002
g02 8/3 pag. 16-17

Zjangada Un Boto di Bela Peculiar di Brasil

DI E CORESPONSAL DI SPIERTA! NA BRASIL

Y A PA varios siglo, piscadonan cu curashi yama ‘zjangadeiros’ a nabega e costa nortost di Brasil den pleno solo den nan zjangadanan simpel pero bunita. Laga mi conta bo kico mi a siña tocante e botonan di bela peculiar aki.

Na prome instante un zjangada por pone bo pensa riba un boto traha den pura door di hende cu a naufraga. Pero no bruha; un zjangada por yega un velosidad di te diesdos kilometer pa ora, y competi den regata. Apesar cu su diseño ta simpel, e por keda varios dia riba lama, y bo por topa uno 60 kilometer for di costa banda di barconan transatlantico grandi.a

Originalmente nan a cuminsa uza zjangada na Brasil na fin di siglo 17 como boto di pesca pa lama grandi. Colonisadonan Portugues a pega un bela triangular riba e botonan fofo cu e nativonan tawata uza. Hende ta kere cu ta e Portuguesnan a bini cu e nomber zjangada, cu kiermen “pega na otro.” Prome cu nan a yega Brasil, e Portuguesnan a bishita India, caminda nan a adopta e palabra aki for di e idioma Tamil.

For di e prome temponan ei te awor, zjangada a conoce varios cambio. Antes e curpa di e boto tawata consisti di cinco te ocho troncon di palo fofo (por ehempel, piúva), mara cu cabuya di mata, sin ni un solo scruf ni clabo. Awendia mayoria di e botonan aki ta traha di tabla manera esnan cu bo ta uza pa traha boto, y pesei nan ta mas duradero. Otro inovacion ta un caha di palo fura cu plachi di zim y foam, cu nan ta uza pa warda loke nan pisca. E tamaño di zjangada no a cambia. Nan ta varia entre 16 pa 26 pia largo, y por ta te 6 pia hancho.

Durante e ultimo decadanan, boto di pesca moderno ta forma competencia pa nan, y a obliga hopi zjangadeiro busca otro trabou, por ehempel di hiba turista keiro riba zjangada. Ainda tin un par di pueblito tradicional di piscado na e costa nortost di Brasil. Bida den e pueblitonan ei ta simpel. Den hopi di nan, mientras cu e hombernan ta riba lama, e hende mohenan ta gana algo extra pa yuda e famia door di traha obra di canchi fini.

Ta na un pueblito di piscado na e playa di Murcuripe mi ta bai dal mi prome biahe riba un zjangada.

Un Dia Como Zjangadeiro

Cuat’or di marduga, na e playa nan ta cera mi conoci cu mi cuater conabegantenan. Assis ta nos capitan. Ora cu nan caba di hisa bela, mi prome trabou ta di yuda pusha e zjangada for di riba e tronconnan di palo di carnauba, y hinc’e den lama. Casi mesora e zjangada ta yena cu awa, y ta parce cu e ta bai hundi. Menos mal cu ta mi idea. Ta casi imposibel pa un zjangada hundi. E tripulacion ta conta mi cu tin bes nan ta bolter si, y pa bo lanta nan bek bo mester ta un nabegante cu experencia y un bon landado. En todo caso, ora nos bai mas leu riba lama, olanan ta subi dek constantemente.

Nos capitan ta tuma su posicion patras den e boto, caminda e ta controla e bela y e timon. Otro zjangadeiro ta na cabes di e boto. E dos otro tripulantenan, wanta na e baranan, ta len den banda pa balansa e zjangada ora e ta bai di banda. Mi ta pensa cu, como observado, miho cos cu mi por haci ta di tene duro na e baranan. Hopi bes, hende manera ami cu ta nabega pa prome bes ta marea, pero mi ta purba wanta lo miho cu mi por.

Despues di nabega pa mas o menos dos ora, nos ta yega nos destino. Den pura e tripulantenan ta baha bela y tira anker, cu ta un piedra den un frame di palo, y nan ta cuminsa pisca. Nan ta uza hewon liña, no rod. Ta pesei nan man ta yen di marca y cayo. Ademas di pisca, tin bes nan ta cohe cref den un trampa cu nan ta yama manzuá. E ta traha di bambu y un liña di nylon. Tin di nan ta uza sombre di cabana hancho pa tapa solo. Otronan ta bisti djis un pechi.

Pa un zjangadeiro, bida ta duro; un rutina di salo, sodo y solo. Maske e ofishi a pasa di tata pa yiu durante siglonan, cada bes menos hoben ta scohe pa siñ’e.

Merdia, nos y varios otro zjangada ta cuminsa bai bek den direccion di costa. Cu nan belanan blanco elegante riba e lama berde briyante y e shelo blou, nan ta conkista e furia di e olanan. E bista precioso aki a inspira varios poema y cantica.

Ora nos yega tera mi ta yuda pusha e zjangada bek riba su palonan den santo. Normalmente un zjangada por pisa un 300 kilo, pero cu nos brasanan cansa e ta parce hopi mas pisa. E zjangadeironan ta bende loke nan a pisca cu un rebendedo, pa e bende nan cu pueblo. Nos biahe tawata cortico, y ta un par di kilo di pisca so nos a cohe. Pero un zjangada por carga te 1.000 kilo di pisca. Mi ta gradici e tripulacion y ta bolbe cas cansa pero satisfecho. E anochi ei riba cama, ainda mi por a sinti e zjangada ta bai bin; Brasil su boto di bela primitivo pero peculiar.

[Nota]

a Na 1941 cuater zjangadeiro a nabega 3.000 kilometer for di e stad di Fortaleza te Rio de Janeiro. Nan storia a aparece den e documental It’s All True, dirigi door di Orson Welles.

[Plachi na pagina 17]

Un zjangada tradicional di troncon di palo, cu nan no sa uza mas

[Plachi na pagina 17]

Normalmente un zjangada por pisa un 300 kilo

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti