Bo Cuero Ta Manera Muraya di un Stad
Habitantenan di stadnan di antiguedad a construi murayanan defensivo pa stroba invasornan di drenta den e stad. E muraya di un stad a sirbi como un barera pa para enemigo y a la bes defensornan por a proteha e stad for di riba rand di e muraya. Bo curpa tambe tin un “muraya” protectivo: bo cuero. Con bo cuero ta proteha bo contra intruso?
E superficie di bo cuero ta patapata di bacteria y otro microorganismo, y algun di nan por causa infeccion y malesa. Pero bo cuero ta haci mas cu djis fungi como un barera pasivo. Tambe e ta stroba invasornan di drenta door di produci proteinanan antimicrobial (yama peptide), cu ta actua como defensor. Algun di e peptidenan aki ta na warda constantemente. Otronan ta subi warda ora cu e cuero sufri daño.
E prome dos gruponan di peptide antimicrobial cu nan a descubri—yama defensin y catelicidin—a resulta di ta defensornan cu ta disponibel ora mester di nan. Ambos grupo ta ser produci como reaccion riba lesion of inflamacion door di celnan den e capa mas ariba di bo cuero. Nan ta mata invasor door di bora buraco den flishi di cel di invasor.
Na aña 2001 un team di investigado na Universidad di Tübingen, Alemania, a descubri un otro tipo di proteina cu ta bringa contra microbio (yama dermicidin), y cu ta activo na tur momento. Distinto di e dos otro gruponan, dermicidin ta ser produci door di cuero sano, den e kliernan cu ta produci sodo. Ainda nan no sa con e proteina aki ta funciona. Pero e echo cu sodamento ta yuda preveni malesa por splica dicon hende cu ta baña di mas, tin mas chens di haya infeccion di cuero y eczema.
Mescos cu e muraya di un stad di antiguedad, asina nos cuero ta un barera contra invasornan enemigo. Lo bo ta di acuerdo sigur cu e salmista cu a bisa: “O SEÑOR, ki numeroso bo obranan ta! Cu sabiduria bo a traha tur.”—Salmo 104:24.