Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g04 8/6 pag. 19-21
  • Dicon E Ta Trata Mi Asina Malo?

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Dicon E Ta Trata Mi Asina Malo?
  • Spierta! 2004
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Busca Dios Su Punto di Bista
  • No Ta Bo Falta!
  • Cambia Bo Manera di Pensa
  • Acepta e Berdad
  • Con Mi Por Stop Mi Mucha Homber di Maltrata Mi?
    Spierta! 2004
  • Con Mi Por Bis’e Loke Mi Ta Sinti P’e?
    Spierta! 2004
  • Evita Abla Cu Ta Causa Daño
    Spierta! 2003
Spierta! 2004
g04 8/6 pag. 19-21

Hobennan Sa Puntra . . .

Dicon E Ta Trata Mi Asina Malo?

“Hopi bes [mi mucha homber] ta acusa mi di echt co’i kens. Pero mi curason ta pega na dje.”—Kathrin.a

“Di pafo bo no ta mira [ningun herida], pero mi paden ta haci hopi dolor.”—Andrea, kende su mucha homber a dal e un wanta.

AT’AKI un situacion masha comun: Un mucha mohe hoben ta cuminsa sali cu un yoncuman atractivo cu masha bon manera. Pero pocopoco e mucha homber ta cuminsa cambia. Su palabranan di cariño ta ser remplasa pa comentarionan sarcastico y critica di menosprecio. Na prome instante e mucha mohe ta ignora tur esaki. E ta acepta loke e mucha homber ta bisa como un wega, aunke e no ta apropiado. Sinembargo cosnan ta escala bira piyo, birando un rutina di insulto, atake di rabia y di expresionnan di remordimento profundo. Di un of otro manera e mucha mohe ta sinti cu e ta responsabel pa e mal comportacion di e mucha homber y ta sufri den silencio cu e speransa cu cosnan lo cambia. Pero esei no ta sosode. Awor su mucha homber ta cuminsa grita tambe. Durante un atake di rabia, e ta pusha e mucha mohe violentamente! E mucha mohe tin miedo cu e siguiente bes e mucha homber por dal e.b

Hobennan cu tin un relacion romantico den cua maltrato fisico y insulto ta domina, lo por haya nan constantemente cu un avalancha di critica, abla ofensivo y rabia. Bo ta den un situacion asina? (Wak e cuadro “Algun Señal di Spiertamento.”) Si esei ta e caso, podise bo ta asina tristo y yen di berguensa cu gewoon bo no sa kico pa haci.

Bo situacion no ta unico. Investigadonan ta calcula cu 1 di cada 5 persona a experencia violencia na man di e persona cu e ta sali cu ne. Ora ta considera insulto como un forma di violencia, e calculo ta aumenta bira 4 di cada 5 persona. Contrario na loke hende en general ta pensa, no ta tur e victimanan ta hende mohe. Di acuerdo cu un estudio Britanico di violencia entre personanan cu ta sali cu otro, ‘e porsentahe di hende cu a informa cu nan a bira victima di nan partner, ta casi igual pa tanto hende homber como hende mohe.’c

Dicon un persona lo comporta su mes malo durante su enamoracion? Kico bo tin cu haci si bo ta den un situacion asina?

Busca Dios Su Punto di Bista

Prome, bo tin cu compronde con serio e asunto ei ta den bista di Dios. Ta berdad cu hende imperfecto tin e tendencia di bisa y haci cosnan cu ta ofende otro hende. (Santiago 3:2) Ta berdad tambe cu asta hende cu ta stima y confia otro sa tin desacuerdo de bes en cuando. Apostel Pablo cu Barnabas, por ehempel, tawata cristiannan madura. Toch na un ocasion nan tawatin ‘un desacuerdo grandi.’ (Echonan 15:39) Pues si bo ta saliendo cu un persona, por sosode cu de bes en cuando tin un poco friccion.

Ademas, lo ta irealistico pa spera cu nunca bo mucha homber lo no mustra bo riba algo cu e no ta haya ta bon. Al fin y al cabo boso ta contemplando pa casa cu otro. Y si bo tin cierto caracteristica of habito cu ta molesti’e, lo no ta amoroso di su parti pa papia tocante e asunto? Si, critica por haci dolor. (Hebreonan 12:11) Pero si ta amor ta motiv’e y e ta papia na un manera lief, su abla no ta ofensivo.—Proverbionan 27:6.

Sinembargo, gritamento, dalmento di wanta y mokete of zundramento ta henteramente un otro asunto. Bijbel ta condena “rabia, furia, malicia, calumnia [“abla ofensivo”, NW].” (Colosensenan 3:8) Yehova ta rabia ora un persona ta abusa di su “poder” pa humiya, intimida of oprimi otro hende. (Eclesiastes 4:1; 8:9) De echo, e Palabra di Dios ta manda esposonan pa “stima nan esposa manera nan mes curpa . . . ; pasobra nunca ni un hende no a odia su mes carni, ma ta aliment’e y ta cuid’e.” (Efesionan 5:28, 29) Un homber cu ta insulta of maltrata e persona cu e ta enamora, ta mustra cu e no ta apto pa casa. Na mesun tempo, e ta perde Yehova su aprobacion!

No Ta Bo Falta!

Toch hopi bes e abusadonan ta tira falta riba nan victimanan. Pues, podise bo sa sinti cu ta bo falta cu bo mucha homber a rabia asina tanto. Pero kisas su rabia no tin masha of nada di aber mes cu bo. Hopi bes hombernan abusado a lanta den famianan caminda uzo di violencia of abla ofensivo ta ser considera como algo normal.d Den algun pais hombernan hoben ta ser influencia door di e cultura popular den cua hende ta spera pa e homber ta un persona dominante. Presion di pareu tambe ta presiona mucha hombernan pa nan ta macho. Debi cu e mucha homber no tin confiansa den su mes, e por sintie menasa door di cualkier cos cu bo bisa of haci.

Sea cual sea e situacion, bo no ta responsabel pa un otro persona su explosion emocional. No tin ningun excuse pa abla ofensivo ni violencia.

Cambia Bo Manera di Pensa

Asina mes, kisas abo tambe tin cu ahusta bo manera di mira cosnan. Con asina? Wel, si un mucha mohe a lanta den un ambiente di violencia y insulto, un conducta abusivo lo por parce normal p’e. En bes di mustra su disgusto pa e conducta no cristian ei, lo e por toler’e y podise asta gust’e. Si, tin victima di maltrato ta admiti cu hombernan cu bon manera, ta laf. Otro mucha mohenan hoben ta biba cu e ilusion cu nan por cambia nan mucha homber.

Si bo ta den un di e situacionnan aki, bo tin cu ‘transforma door di renoba bo mente’ relaciona cu e asunto aki. (Romanonan 12:2) Mediante oracion, studio y meditacion, bo tin cu considera seriamente e punto di bista di Yehova tocante maltrato y insulto, y mir’e como algo repugnante. Bo tin cu realisa cu bo no ta merece maltrato. Si bo cultiva modestia, esta, ser conciente di bo limitacionnan, esei por yuda bo realisa cu bo no tin e habilidad pa cambia un mucha homber cu ta gusta rabia. Ta e tin e responsabilidad di cambia!—Galationan 6:5.

Den algun caso mucha mohenan hoben ta soporta maltrato pasobra nan no tin masha balor propio. Kathrin cu nos a menciona na principio a bisa: “Mi no por imagina mi biba sin dje. Y mi no ta kere cu mi por haya un persona miho cu ne.” Un otro mucha mohe cu yama Helga a bisa casi mescos di su mucha homber: “Mi ta lag’e dal mi pasobra esei ta miho cu ora hende no sa mes cu bo t’ei.”

E puntonan di bista ei ta parce un bon fundeshi pa un relacion exitoso? Eigenlijk, con bo por stima un persona di berdad si bo no por stima ni bo mes? (Mateo 19:19) Haci esfuerso pa bo cultiva un respet propio balansa.e Soporta maltrato lo no yuda bo haci esei. Manera un mucha mohe cu yama Irena por a bisa di experencia, ora bo ta tolera insulto y maltrato, esaki por “pone bo pensa cu bo no tin ningun balor.”

Acepta e Berdad

Pa algun hende kisas ta dificil pa nan admiti cu nan tin un relacion cu no ta sano, specialmente si tin sintimentonan romantico den e wega. Pero no sera bo wowo pa e berdad. Tin un proverbio biblico cu ta bisa: “Un hende prudente ta mira maldad y ta sconde, ma e simpelnan ta sigui bai, y ta haya castigo pa esei.” (Proverbionan 22:3) Un hoben cu yama Hanna ta corda: “Ora bo enamora di un mucha homber, ta como si fuera bo ta bira ciego y ta su cualidadnan bon so bo ta mira.” Sinembargo, si e mucha homber ta maltrata bo, ta importante pa bo mir’e manera e ta realmente. Y si bo mucha homber ta laga bo sinti bo menasa y cu bo no tin balor, tin algo cu ta hopi robes. No purba ignora bo sintimentonan, hustifica bo mucha homber, ni tira e falta riba bo mes. Experencia ta mustra cu si bo no haci nada contra maltrato of insulto, ta piyo so e por bira. Bo siguridad lo por ta den peliger serio!

Claro cu ta miho pa bo no cuminsa un relacion cu un persona cu no tin dominio propio. (Proverbionan 22:24) Pesei, si un persona kier traha afspraak pa sali cu bo, ta bon pa bo busca pa sa ki tipo di persona e ta. Pakico no sugeri pa na principio, boso cuminsa asocia cu otro den grupo? Esaki por yuda bo siña conoc’e sin cu mesora tin sintimentonan romantico envolvi. Haci bo mes preguntanan significativo manera: Ken ta su amigonan? Ki tipo di muziek, pelicula, wega di computer y deporte e ta gusta? Su combersacionnan ta indica cu e ta interesa den cosnan spiritual? Papia cu hendenan cu conoc’e, manera e ancianonan di su congregacion. Nan lo laga bo sa si otronan ta “duna bon testimonio di dje” debi na su madures y conducta deboto.—Echonan 16:2.

Pero kico bo por haci si ya caba bo tin un relacion cu un persona cu ta abusa di bo? Un articulo den e siguiente revista lo contesta e pregunta aki.

[Nota]

a A cambia algun nomber.

b E articulo aki ta dirigi na personanan cu ta wordo maltrata fisicamente y cu palabra. Tawatin conseho pa esnan cu ta comete e actonan aki den e articulonan “Di Palabranan Cu Ta Ofende pa Palabranan Cu Ta Cura”, den e edicion di Spierta! (na Spaño) di 22 di october 1996 y “Ser Abusado—Ki Malo Tin den Esei?” den e edicion di 8 di april 1997.

c Pero pa haci e presentacion simpel, nos lo menciona hende mohe ora nos ta papia di victima di abuso. Y e principionan cu e articulo ta trata ta aplica na tanto hende mohe como homber.

d Wak e articulo “E Causanan di Abla Ofensivo”, den Spierta! (na Spaño) di 22 di october 1996.

e Wak capitulo 12 den e buki Loke hovenan sa puntra—Contesta práctica, publica door di Testigonan di Yehova.

[Cuadro na pagina 21]

Algun Señal di Spiertamento

◼ Hopi bes e ta duna comentarionan cu ta mustra menosprecio di bo, bo famia of bo amigonan ora boso ta so of hunto cu otro hende

◼ Por lo general e no ta tene cuenta cu bo deseonan ni bo sintimentonan

◼ E ta purba controla tur aspecto di bo bida, e ta insisti pa sa unda bo ta tur momento y e ta tuma tur decision pa bo

◼ E ta grita bo, pusha bo, of menasa bo

◼ E ta purba combence bo pa duna muestranan di cariño cu no ta apropiado

◼ Bo no por haci nada sin precupa cu si loke bo ta haci lo molesti’e di un of otro manera

[Plachi na pagina 20]

Critica y insulto constantemente lo por ta un indicacion cu un relacion no ta sano

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti