A Ker el Mla er a Remenguiu
Ngmekera “Jerusalem” el losaod er ngii a Isaia 60:1 e ‘mekiis e dmiich el ua sils’?
IA Isaia 60:1 a kmo: “Jerusalem, bekiis e mdiich el ua sils; a klebkellel a RUBAK a dmiich er bebum!” A mats er a Jerusalem me a lechub e ng Sion el mle capital er a Juda er tiakid el taem, a ulemtechei er a renged er a Israel el rokir. (Isa. 60:14; 62:1, 2) Me a tekingel a Isaia mekdubech a teblo el ker: A kot, e ngmekera le “bekiis” e lolidiich a Jerusalem, e dilubech er oingerang? Ongerung, e a tekingel a Isaia ngngar ngii a lmuut el klou el otutel er chelecha el taem er kid?
Ngmekera le “bekiis” e lolidiich a Jerusalem, e dilubech er oingerang? A Jerusalem me a templo mle cheloit er a leblebaol a Rechijudea el 70 el rak er a Babilon. Engdi uriul er a lenguu a Babilon a rechad er a Media me a Persia e ngmlo sebechir a rechad er a Israel el kiliei er ker me ker er a renged er a Babilon el lmuut el mora belurir e lmuut el toketekii a mera el omengull. (Esr. 1:1-4) Uchelel a rak er a 537 B.C.E., e a remekesai el blak a rengrir el chedal aike el 12 el kebliil er a Israel a liluut el mora Jerusalem. (Isa. 60:4) Te ulemuchel el melenget el mora Jehovah, meruul aike el chedaol el klebesei, e lmuut el toketekii a templo. (Esr. 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Me a klebkellel a Jehovah liluut el mo dmiich er a Jerusalem, el dmiich er a rechedal. Me tirka mlo okesiul a llomes el mora aike el renged, el tir a mlara ilkolk er a tekoi er a klereng.
Me nguaisei engdi ngtilaut a di telkib er a ulochel a Isaia er tiakid el taem. Ruumesingd er a rechad er a Israel a mlo diak lolengesenges er a Dios. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Mt. 15:7-9) Uriul e te ultngeklii a Mesias el Jesus Kristus. (Mt. 27:1, 2) E a 70 C.E., a Jerusalem me a templo a mlo ongeru el taem el lemetemall.
A Jehovah ulemlaoch el kmo tiang a mo duubech. (Dan. 9:24-27) Me ngbleketakl el kmo ngdimlak el moktek er a Jehovah el Jerusalem a mo cherrungel lotutii a ulaoch el ngar er a 60 el bliongel er a Isaia.
A tekingel a Isaia ngngar ngii a lmuut el klou el otutel er chelecha el taem er kid? Chochoi engdi toutang loeak a “Jerusalem el ngar bab.” A apostol Paulus a milluches el kirel el kmo: “Ngii a delad.” (Gal. 4:26) A Jerusalem el ngarbab a melutk el kirel a diak lemeues el cheldebechelel a Jehovah er a eanged el ngii a reblak a rengrir el anghel er ngii. A rengelekel a uldimukl er ngii a Jesus me a re 144,000 el ngellitel el Kristiano el ua Paulus loba omelatk el mora eanged. A rengellitel el Kristiano rullii a “chedaol renged” el “Israel ra Dios.”—1 Pe. 2:9, BT; Gal. 6:16, BT.
Ngmilekera Jerusalem el ngarbab e ‘mekiis e dmiich el ua sils’? Nguleak a rengellitel el ngelekel el ngar tia el chutem. Momekesiu a experience er tir er aike el lulemlaoch a 60 el bliongel er a Isaia.
A rengellitel el Kristiano mle kirir el ‘mekiis’ le tir el mlora ilkolk er a klereng er a loberk a klsuul el osisechakl er a uriul er a lemad a rechapostol. (Mt. 13:37-43) Me te mlo blebaol er a Kloul Babilon el ngii a cheldellel a rokui el klsuul el klechelid. A rengellitel a millemolem el blebaol el mo lmuut er a “ulebongel er a beluulchad” el ngii ulemuchel er a rak er a 1914. (Mt. 13:39, 40) Me te mlo mimokl er a 1919 e ulemuchel el dmiich er a tekoi er a klereng er a bo leblak a rengrir el meruul er a ureor er a berkel a klumech.a Chelsel aika el mereko el mla mo merek el rak e a rechad er a rokui el renged er a beluulechad a mla mei er tia el llomes, luldimukl er tirke el medechel el chedal a Israel er a Dios el tir a “re king” losaod er ngii a Isaia 60:3.—Och. 5:9, 10.
A ngar medad e a rengellitel el Kristiano lmuut el mo melidiich er a llomes el mlara Jehovah el ngar er a lmuut el klou el rolel. Ngmekera loruul er tiang? Sel lemad e lebora eanged e te mo chedal a “beches el Jerusalem” me a lechub e ngbechil a Kristus er a re 144,000 el mo king e prist lobengkel.—Och. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.
A Beches el Jerusalem a klou a moktek er ngii er a otutel a Isaia 60:1. (Momekesiu er a Isaia 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 er a Ocholt 21:2, 9-11, 22-26, BT.) Ngdi ua Jerusalem er tia el chutem el mle chaidirengul a kabelment er a Israel er a irechar, me a Beches el Jerusalem me a Kristus a mo kabelment er a beches el blekeradel. Ngmekera tia el Beches el Jerusalem e “mlar a Dios el ngar a eanged el me metengel”? Ngoeak a tekoi el bo loruul el ngar ngii a bo lerellii er a beluulechad. A rechad er a kakerous el renged el meluu er a Dios a “mo merael ra chelsel a llemesel ngiil mats.” (Och. 21:3, 4, 24, BT) Me a rokui el tekoi a mo “mukbeches” el ua lulemlaoch el kirel a Isaia me tirke el lmuut el bebil er a profet. (Rel. 3:21, BT) Tia el klou el ureor el omekbeches ulemuchel er a bo le King a Kristus e mo merek er a ulebengelel a Ta el Telael el Rak er Omerreder.
a A mera el omengull el liluut el meteketek er a 1919 a dirrek el losaod er ngii a Esekiel 37:1-14 me a Ocholt 11:7-12. A Esekiel ulemlaoch el kmo ngmo kemanget el taem e ngmo er ngii a luut er a rokui el ngellitel el Kristiano. E a ulaoch er Ocholt a mesaod el kirel okesiu er a kekerei el delebechel er a rengellitel el odam el tir omekrael el lmuut el mechell er a uriul er a kedeb el taem el diak el sebechir el meruul a urerel a Jehovah e le te mlekelebus. A 1919 e te miltutk el mo “ngikel blak a rengul e mellomes a rengul el mesiou.”—Mt. 24:45; momes er a Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!, er a 118 el llel.