SUOBEL EL BO DOSUUB 42
CHELITAKL 44 A Nglunguchel a Chebuul el Chad
Ngmekera Sebeched el Meluluuch el Ngar er a Rolel e Kede Lmuut el Mo Kmeed er a Jehovah?
“ Ak uba renguk el rokir el omekedong er kau e RUBAK. Monger er ngak.”—PSA. 119:145.
LOLISIICH ER NGII A SUOBEL
Mo merriter a nglunguuch el llechukl er a Biblia el ngii a mo ngosukid el mo meluluuch el ngar er a rolel e kede lmuut el mo kmeed er a Jehovah.
1-2. (a) Ngera sebechel mo uchul me ngmo diak debekengii a rengud el mora Jehovah? (b) Kede mekera medengei el kmo a Jehovah kerekikl lorrenges a nglunguched?
KAU, a lebebil e ke mo feel el kmo ke di omelekl a nglunguchem me a lechub ngkora di bechachau a nglunguchem? A leuaisei e ngkmal diak di lekau el tang. Kid el kmal mo mechesang er a klengar a uchul me a lebebil e kede di mo orrechereched sel doluluuch. Me a lechub ngmeringel er kid a mekengii a rengud el mora Jehovah e le kede feel el kmo ngdiak derredemelel a mengedecheduch er ngii.
2 A Biblia olisechakl er kid el kmo ngdiak el klou a ultutelel el mora Jehovah a klemengetel a nglunguched ngbai sel klou a ultutelel er ngii a doluluuch el mera el ngar er a rengud el mo er ngii. Ngorrenges a “urungulir a re medemedemek el chad.” (Psa. 10:17) Ngkerekikl lorrenges a tekinged e le ngkmal semeriar el mo medengei aike el douchais er ngii.—Psa. 139:1-3.
3. Ngera el ker a bo donger er tia el suobel?
3 Ngar tia el suobel e kede mo mesaod aika el ker: Ngera uchul me ngsebechel ulterekokl a rengud el meluluuch el mora Jehovah? Ngmekera sebeched el meluluuch el ngar er a rolel e kede lmuut el mo kmeed er a Jehovah? Ngmekera omerriter er kid er aike el nglunguuch el llechukl er a Biblia mo ngosukid el meluluuch el ngar er a rolel e kede lmuut el mo kmeed er a Jehovah? E ngera sebeched el meruul er ngii a lsekum ngkmal mo oberaod a rengud me ngdiak el sebeched el mechobech a tekinged el mora Jehovah?
LULTEREKOKL A RENGUM EL MELULUUCH EL MORA JEHOVAH
4. Ngera sebechel ngosukid el meluluuch el mora Jehovah el ulterekokl a rengud? (Psalm 119:145)
4 Sel bo dutebengii el kmo a Jehovah sechelid e diak bo lechitid e kmal soal a bo lungilbesud, e ngmo sebeched el meluluuch el mo er ngii el ulterekokl a rengud. Ngike el milluches er a Psalm 119 a millasem el omes er a Jehovah el uaisei sel loluluuch el mo er ngii. Ngika mla er ngii a mondai er a klengar er ngii. A rebebil el mekngit el chad ulemerk a blulak el tekoi el kirel. (Psa. 119:23, 69, 78) Ngdirrek el mla er ngii a chelitechetul. (Psa. 119:5, NW) Me nguaisei engdi ngdimlak el medakt el louchais aike el ngar er a rengul el mora Jehovah.—Monguiu er a Psalm 119:145.
5. Ngera uchul me ngdiak el kired el mechei a mekngit el uldesued el kired me lolekebai er kid me lak doluluuch el mora Jehovah? Momekesiu.
5 A Jehovah melekoi er tirke el mla remuul oberaod el klengit me loluluuch el mo er ngii. (Isa. 55:6, 7) Me lak debechei a mekngit el uldesued el kired me lolekebai er kid me lak doluluuch el mo er ngii. Ngsebeched lomekesiu er ngii er tiang. A chad lomekall a skoki a medengei el kmo ngsebechel mengedecheduch lolengit a ngeso er a air traffic controllers sel bo lousbech er ngii. Omomdasu a lerellii a cheleuid me a lechub ngremiid e ngmo merur e diak el contact er tir? Ngkmal diak! Ngkmal di osisiu, sel bo de feel el diak dodengei el kmo kede mekerang me a lechub kede rullii a klengit, e ngkmal sebechel ulterekokl a rengud el meluluuch el mora Jehovah.—Psa. 119:25, 176.
ROLEL E KE REMUUL A NGLUNGUCHEM EL MO DMOLECH
6-7. Ngmekera ngosukid el remuul a nglunguched el mo dmolech sel dolatk a blekerdelel a Jehovah? Mouchais er a ta er a example. (Dirrek el momes er a footnote.)
6 Sel doluluuch louchais er a Jehovah aike el ngar er a rengud me a uldesued e ngmo er ngii a delechel a nglunguched. Ngera sebechel ngosukid el mo meluluuch el uaisei?
7 Molatk a blekerdelel a Jehovah.a Sel bo deklou el melatk a blekerdelel a Jehovah e ngmo beot er kid a mimokl louchais er ngii aike el ngar er a rengud me a uldesued. (Psa. 145:8, 9, 18) Ka molatk er a odos el Kristine el demal a kmal mle mekngit a kse er ngii. Ngdmu el kmo: “Ngmle meringel er ngak a oumerang el kmo a Jehovah a betik a rengul el Chedam e mle meringel er ngak a mengedecheduch er ngii. Ak mle feel el kmo a chelitechetuk a uchul me ngmo choitak.” Ngera el blekerdelel a Jehovah a mla ngosuir? Ngmelekoi el kmo: “Ak mle blechoel el melatk er a diak lemengodech el bltikerreng er a Jehovah e tia ulterekeklii a renguk el kmo a Jehovah betik a rengul er ngak. Ak medengei el kmo ngkmal diak bo lechitii a chimak. Mo lmuut me ak mesibas me ngmo ngosukak el mo dechor. A omelebedebekek er a bltikerreng er a Jehovah mla ngosukak el mo ouchais er ngii aike el tekoi el luchul a deuil a renguk me aike el tekoi el rullak el mo mekngit a renguk.”
8-9. Ngera bebil er a klungiolel a dolatk aike el bo dolekoi er a uchei er a doluluuch? Mouchais er a ta er a example.
8 Molatk aike el bo molekoi. Uchei er omoluluuch e ngsebechem el melatk a bebil el ker. El ua tiang: ‘Ngera el mondai a kchelebangel er chelechang? Ngngar ngii a chad el kirek lousubes er ngii? Ngngar ngii a beches el tekoi el mla duubech el kuusbech er a ngelsuil a Jehovah el kirel?’ (2 Ki. 19:15-19) Ngdirrek el sebeched loltirakl er a kerebai el lekiltmeklii a Jesus loeak sel dolatk aike el sebeched el meluluuch lolengit er a Jehovah el kirel a ngklel, Rengedel, me a moktek er ngii.—Mt. 6:9, 10.
9 A odos el Aliska er a bo lodengei el kmo a bechil a kasinoma a bdelul e mo mad er a secherel, e ngmlo meringel er ngii a meluluuch. Ngmelekoi el kmo: “Ngkmal mo oberaod a renguk me ngmlo diak el sebechek el meluluuch e le ngdimlak el sebechek lungil omdasu.” Ngera ngilsuir? Ngdmu el kmo: “Uchei er a kululuuch e ak mengoit er a telkib el taem el omechobech a tekingek. Tia mla ngosukak me a nglunguchek a diak di losaod er ngak. Sel kuruul el uaisei e a renguk a sebechel mo chelellakl me ngak a mo sebechek el meluluuch el mora Jehovah el kirel a kakerous el tekoi.”
10. Ngera uchul me ngungil dolasem el diak dorreched sel doluluuch? (Dirrek el momes a siasing.)
10 Lak morreched. Ngklemerang el kmo a mekedeb el nglunguuch a sebechel okedid er a Jehovah. Me nguaisei engdi sel doluluuch el kemanget el taem e kede ulterekokl el mo ouchais er ngii aike el mera el ngar er a rengud me a uldesued.b A Elijah el bechil a Aliska a kmo: “Chelsel a sils er ngak e ak blechoel el meluluuch, engdi ak feel el lmuut el mo close er a Jehovah sel kululuuch el mo er ngii el kemanget el taem. A Jehovah diak el kekerei a rengul el ua longiil er ngak el mo merek el meluluuch, me ngkmal sebechek el take a temek.” Molasem er tiang: Mngiltii a taem me a basio el sebechem el mo er ngii e meluluuch e diak a mengesang er kau e sebechem el meluluuch el kemanget el taem el locha dirrek el sebechem el meluluuch el klou a ngerem. E molasem el meruul er ngii er a bek el taem.
Mngiltii a taem me a basio el sebechem el mo er ngii e meluluuch e diak a mengesang er kau e sebechem el meluluuch el kemanget el taem (Momes er a parakurab 10)
MOLATK A NGLUNGUUCH EL LLECHUKL ER A BIBLIA
11. Ngmekera ngosukid sel dolatk a nglunguuch el llechukl er a Biblia? (Dirrek el momes er a baks el “Ke Dirrek el Feel el Uaisei?”)
11 Nglocha mo ngosukau omolatk a nglunguchir a remesiungel a Jehovah me a cheliteklir er odanges el loldanges er ngii el llechukl er a Biblia. Sel morriter er a rolel e te uluuchais aike el dmolech el ngar er a rengrir e ngmo odbechau el dirrek el mo meluluuch el uaisei. Ke locha mo metik a beches el tekoi er odanges el sebechem lousbech el ngar er a nglunguchem. Ke dirrek el locha mo metik el kmo aika el nglunguchir a mesaod osisiu el tekoi el mchelebangel.
12. Sel donguiu er a nglunguuch el ngar er a Biblia, e ngera el ker a sebeched el di kid loker?
12 Sel monguiu er a nglunguuch el ngar er a Biblia e di lekau el oker: ‘Ngtecha mengedecheduch e mle uangerang a blekerdelel a klengar er ngii? Ak dirrek lomelechesiu aika el osisiu el tekoi losaod tia el nglunguuch? Ngera sebechek el suub er tia el nglunguuch?’ Nglocha mo kirem el research a nger er aika el ker engdi ngkmal mo klungiolem omoruul el uaisei. Ka molatk a bebil el example.
13. Ngera ta er a tekoi el desuubii er a Hana el kirel a nglunguuch? (1 Samuel 1:10, 11) (Dirrek el momes er a siasing.)
13 Monguiu er a 1 Samuel 1:10, 11. A Hana er a loluluuch e ngmle chelebangel a teblo el meklou el mondai. Ngmle kebai me ngike el redil el ta er a bechil a bechil a mirruul er a klengar er ngii el kmal mo meringel. (1 Sa. 1:4-7) A lsekum ngdirrek el ngar ngii mondai el meruul er a klengar er kau el kmal mo meringel, e ngera sebechem el suub er a nglunguchel a Hana? A Hana mlo ungil a rengul er a longoit a taem el louchais er a Jehovah aike el rokui el ngar er a rengul. (1 Sa. 1:12, 18) Kid me ngdirrek el kmal mo ungil a rengud sel de ‘bsa [Jehovah] a berreded’ e douchais er ngii aike el rokui el oberaod er a rengud me a uldesued.—Psa. 55:22.
A Hana milluluuch louchais er a Jehovah el kirel a ringelel el kebai me a dirrek el kirel ngike el redil el ta er a bechil a bechil el mirruul er a klengar er ngii el kmal mo meringel (Momes er a parakurab 13)
14. (a) Ngera kede dirrek el suubii er a kerebil a Hana? (b) Ngmekera sebechel lmuut el mo dmolech a nglunguched sel dolebedebek aike el donguiu er a Biblia? (Momes er a footnote.)
14 Sesei el rak er uriul er a lochellii a ngelekel el sechal a Hana e ngngiluu el mo msang a Ngarbab el Prist el Eli. (1 Sa. 1:24-28) Ngmilluluuch louchais er a Jehovah el kmo ngkmal oba omereng el saul el mo er ngii e le ngmla mesa el kmo ngomekerreu e mesebechakl er a reblak a rengrir el mesiungel.c (1 Sa. 2:1, 8, 9) Alta ngdimlak bo lecheroid a mondai er a delengcheklel a Hana me nguaisei ngmle ulturk osengel er a rolel a Jehovah ulemekngeltengat er ngii. Ngera klubeled er tiang? Ngmo beot er kid outekangel a ringel a lsekum ngmo ulturk osenged er a rolel e a Jehovah mla olengeseu er kid el mei er chelechang.
15. Sel leduubech a diak el melemalt el omeruul, e ngera sebeched el suub er a nglunguchel a Jeremia? (Jeremia 12:1)
15 Monguiu er a Jeremia 12:1. A ta el taem er a klengar er a Jeremia e ngmlo mechitechut a rengul e le ngmilsa el kmo a remekngit a di mo ungilbesrir. Ngdirrek el mlo mechitechut a rengul er a omerellir a rechad er a Israel el millenguul er ngii. (Jer. 20:7, 8) Ngkmal sebeched el dirrek el mo feel el uaisei sel domes er a rediak el honest el chad el kora di mo ungilbesrir me a lechub sel bo lolenguul er kid a rechad. Me alta Jeremia mlo mesaod a kngtil a rengul me nguaisei engdi ngdimlak a ta el bo loumededenger el kmo a Jehovah diak el melemalt. E ulterekokl el liluut el mo mesisiich a klaumerang er ngii er a llemeltel a Jehovah er a lesang el mesmechokl er a rechedal. (Jer. 32:19) Kid me ngdirrek el sebeched el meluluuch louchais er a Jehovah a rokui el kngtil a rengud e oumerang el kmo ngmo sumechokl a diak el melemalt el omeruul er a telutk el temel.
16. A lsekum a blekerdelel a klengar kid a rullid el mo feel el kmo ngdiak el sebeched el remuul a betok, e ngera sebeched el suub er a mle blebaol el Levait? (Psalm 42:1-4) (Dirrek el momes a siasing.)
16 Monguiu er a Psalm 42:1-4. Tia el chelitakl a lulluches er ngii a ta er a Levait el mle blebaol e dimlak el sebechel el mengull er a templo lobengterir a rekldemed loumerang. Tia el cheliteklel ouchais aike el mlara rengul. Kede locha mo feel el uai ngii okmo ngdiak el sebeched el tuobed er a blid me a lechub kede kelebus. A feelings er kid a sebechel di mengedengodech el ta er a klebesei e kede daijob e a kuk bo el next e ngkmal mechitechut a rengud. Me nguaisei engdi ngungil dongedecheduch er a Jehovah louchais er ngii el kirel. Tia sebechel ngosukid el mo understand a feelings er kid e omeklatk er kid el kmo ngngera lmuut el klou a ultutelel. El ua tiang, ngika el Levait a mle medengei el kmo ngmo er ngii a taem e ngmo sebechel oldanges er a Jehovah. (Psa. 42:5) Ngdirrek el millatk er a rolel e a Jehovah omekerreu er ngii. (Psa. 42:8) Sel bo leblak a rengud el meluluuch el mora Dios e ngsebechel ngosukid el mo understand er a uchul me kede feel el uaisei, e ngosukid el metik er a budech, e smisichid el outekangel.
Ngike el Levait el lilechesii a Psalm 42 a uluuchais er a Dios aike el rokui el ngar er a rengul me a uldesuel. Sel doluluuch louchais er a Jehovah a feelings er kid e ngsebechel ngosukid el mo understand a feelings er kid e omeklatk er kid el kmo ngngera lmuut el klou a ultutelel (Momes er a parakurab 16)
17. (a) Ngera sebeched el suub er a nglunguchel a profet Jona? (Jona 2:1, 2) (b) Ngmekera bebil el bades er a Psalm e sebechel ngosukid er a chelsel a meringel el taem? (Momes er a footnote.)
17 Monguiu er a Jona 2:1, 2. A profet el Jona a mlara chelsel a delel a klou el ngikel er a loluluuch. Alta Jona mlo diak lolengesenges er a Jehovah, ngmle ulterekokl a rengul el kmo a Jehovah a mo rongesii a nglunguchel. Ngar tia el nglunguchel e kede mesa el kmo ngmillekoi a betok el bades el debetik er a babier er a Psalm.d Ngulterekokl el mle ungil medengei aika el bades er a Psalm. Me sera lolatk ngii el bades e ngulelterekokl er a rengul el kmo a Jehovah a mo ngosuir. Ngdi osisiu, a lsekum kede mo try el memorize a bebil bades er a Biblia e ngmo sebechel el beot er kid a dobedebek, e ngii a mo chemolodid sel doluluuch el mora Jehovah er a chelsel a meringel el taem.
MOLEMOLEM LOLEKEED ER A KAU ER A JEHOVAH LOEAK A NGLUNGUUCH
18-19. A lsekum ngmo meringel er kid el smaod a feelings er kid el mora Jehovah sel doluluuch, e ngmekera Rom 8:26, 27 e sebechel mengelaod er kid? Mouchais er a ta er a example.
18 Monguiu er a Rom 8:26, 27. A lebebil e ngkmal mo suebek a rengud me ngmo diak el sebeched el smaod a feelings er kid el mora Jehovah. Engdi ngngar ngii a ngeso. Choua ikakid el taem e a chedaol reng er a Dios a “olengit er a Dios el kired.” Tia ngngera belkul? A Jehovah uluusbech er a chedaol reng er ngii el mo odbecheterir a remilluches el mo lmuches a betok el nglunguuch er a Biblia. Sel bo lak el sebeched el smaod a feelings er kid e a Jehovah locha mo omes aika el nglunguuch el llechukl er a Biblia el ua le ongtid e mo onger er ngii el nglunguched.
19 Tiakid a ngilsuir a Yelena el odos er a Russia. Ngika mlo kelebus le ngii el meluluuch e menguiu er a Biblia. Ngmlo omelechesiu er a kmal klou el stress me ngmlo meringel er ngii a meluluuch. Ngmelekoi el kmo: “Me ak mlo melatk el kmo sel sal kmal mo oberaod a renguk e mo diak kudengei el kmo ngngera ak meluluuch el kirel, e a Jehovah mo ousbech a nglunguchir a remesiungel er a ngar er a mong . . . el ua le nglunguchek. . . . Tia kmal milengelaod er ngak er a chelsel a kmal meringel el taem er a klengar er ngak.”
20. Ngmekera sebeched el prepare er a uldesued el mo meluluuch sel de stress?
20 Sel bo de stress e ngsebechel mo meringel er kid a focus sel doluluuch. Ngsebeched el prepare er a uldesued el mo meluluuch loeak sel donguiu a bebil el Psalm el klou a ngered. Ngdirrek el sebeched el lemuches a feelings er kid el ua lurruul er ngii a King David. (Psa. 18, 34, 142, NW; superscription.) Nguaisei engdi ngdiak a rules el kirel a rolel a de prepare er kid el mo meluluuch. (Psa. 141:2) Me moruul er sel ungil el kirem.
21. Ngera uchul me ngsebeched el meluluuch el loba rengud el rokir?
21 Ngkmal rutechii a rengud sel dodengei el kmo a uchei er a dongedecheduch e a Jehovah a ungil understand a feelings er kid. (Psa. 139:4) Me nguaisei engdi ngkmal soal lorrenges er kid louchais er ngii aike el ngar er a rengud me a uldesued me a dirrek el klaumerang er kid er ngii. Me lak momai er a rengum a meluluuch el mora Demad el ngar er a eanged. Mngai a klubelem er a nglunguuch el llechukl er a Tekingel. Moluluuch el loba rengum el rokir. Mouchais er ngii aike el luchul a deuil a rengum me aike el luchul a kngtil a rengum. A Jehovah el mera el Sechelim a mo blechoel el ngar ngii el kirem!
CHELITAKL 45 A Uldesuek Lomotech er a Rengum
a Momes er a “Some of Jehovah’s outstanding qualities” el ngar er a Scriptures for Christian Living er a cheungel a topic el “Jehovah.”
b A nglunguuch lomtechei er a ongdibel a blechoel el di mekedeb.
c A Hana er a loluluuch e nguluusbech a tekoi el kmeed el osisiu er aike el tekoi el leliluches a Moses. Ngulterekokl el milengoit a taem el melebedebek a Bades. (Dut. 4:35; 8:18; 32:4, 39; 1 Sa. 2:2, 6, 7) Betok el rak er uriul e a Maria el delal a Jesus uluusbech a kmeed el osisiu el tekoi er a odanges el luluusbech a Hana.—Lk. 1:46-55.
d A lsoam a example e momekesiu er a Jona 2:3-9 er a Psalm 69:1; 16:10; 30:3; 142:2, 3; 143:4, 5; 18:6; me a 3:8, loltirakl a blechebechel a tekingel a Jona.