BIBLIOTEKE YA MU INTERNET
Biblioteke
YA MU INTERNET
Kipende
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • GUDIBUNGISA
  • nwt Leviticus 1:1-27:34
  • Levi

Gushigo nga video mukunda nu paragrafe nga verse watombi.

Gudi nu erreur yakalegewa mu tangua dia gutanga video eyi.

  • Levi
  • Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Levi

LEVI

1 Gungima Yehowa watamegele Moize mu inzo ya tenta ya gudibungishila. Wamuwambelele egi: 2 “Wambela enya Isalele* egi: ‘Gula muthu mumoshi mukatshi dienu watshigina guhana mulambu wa shitu jia hembo gudi Yehowa, udi naye guzula shitu yene mukatshi dia ngombe nga imeme nga khombo jienji.

3 “‘Gula muthu watshigina guhana ngombe gifua mulambu wa guwotshia, ngombe yene idi naye gukhala ya mulume, ishigo naye gukhala nu ginonga* gu muila. Udi naye guyihana nu mutshima wenji wagasue gutuama dia Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 4 Udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mulambu wa guwotshia, hagula Nzambi atshigine mulambu wene nu amutotesele gubola.

5 “‘Gungima adi naye gushiya mutumba wa ngombe wene gutuama dia Yehowa. Ana a Alona, nganga-nzambi, mbaaya nu mahatshi gutuama dia Nzambi; gungima mbaamuanga gu khanda jiagasue jia giwotshielo gidi ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 6 Adi naye gukatula gilema gia shitu idi naye guhanewa mulambu wa guwotshia; gungima abatula shitu yene itshinyi-itshinyi. 7 Ana a Alona, nganga-nzambi, adi naye guhaga tshuya ha giwotshielo giene, gungima ahagi khunyi ha tshuya tuene. 8 Ana a Alona, nganga-nzambi, adi naye guhaga itshinyi ya mulambu wene nu muto nu maji* holu dia khunyi jidi ha jigo dia giwotshielo. 9 Mala enji nu misende yenji adi naye guyiwovua nu meya. Nganga-nzambi udi naye guyiwetshia yagasue holu dia giwotshielo hagula izole mishi. Udi mulambu wa guwotshia wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa.

10 “‘Gula muthu watshigina guhana mutumba wa gimeme nga wa khombo gifua mulambu wa guwotshia, shitu yene idi naye gukhala ya mulume, ishigo naye gukhala nu ginonga* gu muila. 11 Idi naye gushiyiwa gu khanda ya nord ya giwotshielo gutuama dia Yehowa. Ana a Alona, nganga-nzambi, adi naye gumuanga mahatshi enji gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 12 Adi naye guyibatula itshinyi-itshinyi. Nganga-nzambi mbawuyihaga nu muto wenji nu maji enji* holu dia khunyi jidi ha jigo dia giwotshielo. 13 Udi naye guwevua mala enji nu misende yenji nu meya. Nganga-nzambi udi naye guyiwetshia yagasue holu dia giwotshielo hagula izole mishi. Udi mulambu wa guwotshia wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa.

14 “‘Uvi gula udi mutshigina guhana tunjila gifua mulambu wa guwotshia gudi Yehowa, udi naye gutuzula mukatshi dia mayembe nga mukatshi dia mawunda* a pijio. 15 Nganga-nzambi udi naye guya nu ganjila gene gu giwotshielo, agabatula shingo khanda imoshi, agawetshi holu dia giwotshielo hagula gazole mishi. Uvi mahatshi enji udi naye guambosesa gu khanda ya giwotshielo. 16 Udi naye gukatula kundu dienji nu mavuji enji, gungima a abishila hehi nu giwotshielo gu khanda ya mazogelo a kumbi, fundo ana bishila fuphi.* 17 Nganga-nzambi udi naye gutawula ganjila gene ha kunda uvi gugabatula ndo itshinyi mbadi. Gungima udi naye gugawotshia holu dia khunyi jidi ha jigo dia giwotshielo hagula gazole mishi. Udi mulambu wa guwotshia wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa.

2 “‘Henyaha gula muthu udi mutshigina guhana Yehowa mulambu wa mbuto, udi naye guhana phupha iladiege-diege; udi naye gumba maji holu, udi naye nji guhaga uhafu ulaphe holu dienji. 2 Udi naye guya nayo gudi ana a Alona, nganga-nzambi. Nganga-nzambi mumoshi udi naye guzula koko dimoshi dia guzala dia phupha iladiege-diege nu maji nu uhafu wenji wagasue ulaphe. Ndambo ya phupha yene* mbayimonesa mulambu wagasue, mbawuyiwotshia ha giwotshielo hagula izole mishi. Udi mulambu wa vumba diabonga wawetshiewa mukunda nu Yehowa. 3 Mulambu wa mbuto unu mbawusala, mbawukhala wa Alona nu an’enji. Idi gima giabalega gijila giakatuga mu milambu ya guwotshia yahanewa gudi Yehowa.

4 “‘Gula udi mutshigina guhana mapha nga bagato awetshiewe mu fulu gifua mulambu wa mbuto, udi naye gualonda nu phupha iladiege-diege; udi naye guafutula nu maji, ushigo naye guamba levire. Adi naye gulondewa gifua munengu.

5 “‘Gula udi mutshigina guhana mapha awetshiewe ha gikalengelo gifua mulambu wa mbuto, udi naye gualonda nu phupha iladiege-diege, udi naye guafutula nu maji, ushigo naye guamba levire. 6 Adi naye guabatula itshinyi-itshinyi, gungima udi naye guakula maji. Udi mulambu wa mbuto.

7 “‘Gula mulambu waye udi wa mbuto jia gukanga ha gikalengelo, udi naye guwulonda nu phupha iladiege-diege nu maji. 8 Udi naye guya nu mulambu wa mbuto walondewe nu ima eyi gudi Yehowa. Mbawuya nawo gudi nganga-nzambi, muene mbawuwusuenesa hehi nu giwotshielo. 9 Nganga-nzambi udi naye guzula ndambo ya mulambu wa mbuto, udi naye guwuwotshia ha giwotshielo hagula uzole mishi ha fundo dia* mulambu wagasue. Udi mulambu wa guwotshia wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa. 10 Mulambu wa mbuto unu mbawusala, mbawukhala wa Alona nu an’enji. Idi gima giabalega gijila giakatuga mu milambu ya guwotshia yahanewa gudi Yehowa.

11 “‘Mushigo naye gumba levire mu mulambu wa mbuto mudi muhana Yehowa; handaga levire nu wigi ishigo naye gungina mu mulambu mudi muwetshiela Yehowa.

12 “‘Mudi naye guyihana gudi Yehowa gifua mulambu wa mbuto jia thomo, uvi mushigo naye guyiwotshia ha giwotshielo ha guzola vumba diabonga.

13 “‘Udi naye gumba mungua mu milambu yagasue ya mbuto; ujimbilago gumba mungua wa gikotelo gia Nzambi waye mu mulambu wa mbuto. Milambu yenu yagasue idi naye gumbiwa mungua.

14 “‘Gula udi mutshigina guhana Yehowa mulambu wa mbuto jia thomo wakatula mu mahia, udi naye guhana mbuto jihe-jihe jia gukanga ha tshuya nu jia gutua. Mbawukhala mulambu waye wa mbuto jia thomo. 15 Udi naye guwumba maji nu uhafu ulaphe holu. Udi mulambu wa mbuto. 16 Nganga-nzambi mbawuzula ndambo ya mbuto jia gutua nu maji nu uhafu wenji wagasue ulaphe ha fundo dia* mulambu wagasue. Mbawuwotshia wagasue ha giwotshielo ha guzola mishi gifua mulambu wa guwotshia mukunda nu Yehowa.

3 “‘Gula muthu watshigina guhana mulambu wa guhuima gudi Yehowa, waza nu ngombe ya mulume nga ya mukaji, ngombe yene ishigo naye gukhala nu ginonga* gu muila. 2 Muthu muene udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mulambu, shitu yene idi naye gushiyiwa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. Nganga-nzambi, ana a Alona, adi naye gumianga mahatshi a shitu yene gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 3 Udi naye guzula ndambo ya mulambu wa guhuima hagula uwetshiewe mukunda nu Yehowa. Udi naye gubata maji agasue ana tshuiga mala, nu maji adi agukuatagana nu mala, 4 nu jiso mbadi nu maji ajio agasue. Udi naye gukatula nji maji a diyi hamoshi nu jiso. 5 Ana a Alona adi naye guyiwotshia holu dia giwotshielo hagula izole mishi holu dia mulambu wa guwotshia udi holu dia khunyi jidi ha jigo. Idi mulambu wa vumba diabonga wawetshiewa mukunda nu Yehowa.

6 “‘Gula muthu watshigina guhana khombo nga gimeme gifua mulambu wa guhuima gudi Yehowa, udi naye guhana shitu ya mulume nga ya mukaji ishigo nu ginonga gu muila. 7 Gula muthu watshigina guhana mutumba wa gimeme gia mulume gifua mulambu, udi naye guza nagio gutuama dia Yehowa. 8 Muthu muene udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mulambu, adi naye gushiya shitu yene gutuama dia inzo ya tenta ya gudibungishila. Ana a Alona adi naye gumianga mahatshi a shitu yene gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 9 Udi naye gubata maji a mulambu wa guhuima hagula awetshiewe mukunda nu Yehowa. Udi naye gukatula mukila wagasue wa maji-maji udi hehi nu gimbuanga nu maji agasue adi mu mala, nu maji agasue ana tshuiga mala, 10 nu jiso mbadi nu maji ajio agasue. Udi naye gukatula nji maji a diyi hamoshi nu jiso. 11 Nganga-nzambi udi naye guyiwotshia ha giwotshielo hagula izole mishi gifua ima ya gudia.* Idi mulambu wawotshiewa mukunda nu Yehowa.

12 “‘Gula muthu watshigina guhana khombo gifua mulambu, udi naye guza nayo gutuama dia Yehowa. 13 Muthu muene udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mulambu, adi naye gushiya shitu yene gutuama dia inzo ya tenta ya gudibungishila. Ana a Alona adi naye gumianga mahatshi a shitu yene gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 14 Ima idi naye muene guhana gifua mulambu ha guwetshiela Yehowa idi: maji agasue ana tshuiga mala, nu maji adi agukuatagana nu mala, 15 nu jiso mbadi nu maji ajio agasue. Udi naye gukatula nji maji a diyi hamoshi nu jiso. 16 Nganga-nzambi udi naye guyiwotshia ha giwotshielo hagula izole mishi gifua ima ya gudia;* idi mulambu wawetshiewa ha guzola vumba diabonga. Maji agasue adi a Yehowa.

17 “‘Mushigo naye gudia nga hazonda maji nu mahatshi. Ndaga eyi mbayikhala mukhuala mukunda nu enue indongo yenu yagasue mu mafundo agasue mbamukhala.’”

4 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Gula muthu watshita gima gimoshi giabola mukatshi dia ima yatunyisa Yehowa egi mushigo naye gutshita, uvi gakhalelego nu matangi a gutshita ndaga yene, talenu ndaga mudi naye gukalagala:

3 “‘Gula nganga-nzambi watombewe* watshita gubola, gubola guenji guabuisa nji athu ako enya gubola, udi naye gubata mutumba wa ngombe ya mulume ushigo nu ginonga* gu muila mukunda nu gubola guatshitshi muene, ha guhana Yehowa mulambu mukunda nu gubola. 4 Udi naye gubata ngombe yene ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila gutuama dia Yehowa, ahagi koko dienji holu dia muto wa ngombe yene; udi naye guyishiya gutuama dia Yehowa. 5 Gungima nganga-nzambi muene udi naye guzula ndambo ya mahatshi a ngombe yene, ayi nawo gu inzo ya tenta ya gudibungishila; 6 nganga-nzambi udi naye gumba muno wenji mu mahatshi a ngombe yene, gungima udi naye guambosesa mbala sambadi gutuama dia Yehowa, gutuama dia rido ya fundo dia gijila. 7 Nganga-nzambi udi naye nji gukunga ndambo ya mahatshi gu mbinga jia giwotshielo gia uhafu wa vumba diabonga gidi gutuama dia Yehowa mu inzo ya tenta ya gudibungishila. Gungima mahatshi agasue a ngombe anyi asadi, udi naye guabundula ha mushina wa giwotshielo gia milambu ya guwotshia gidi ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila.

8 “‘Udi naye gukatula nji maji agasue a ngombe ya mulambu mukunda nu gubola, nu maji agasue ana tshuiga mala, nu maji adi agukuatagana nu mala, 9 nu jiso mbadi nu maji ajio agasue. Udi naye gukatula nji maji a diyi hamoshi nu jiso. 10 Ima idi naye gukatula muene idi naye gukhala luholo lumoshi nu ima ana katula gu ngombe ana hana mukunda nu mulambu wa guhuima. Nganga-nzambi mbawuyiwotshia ha giwotshielo gia milambu ya guwotshia hagula izole mishi.

11 “‘Uvi gilema gia ngombe nu misunyi yenji nu muto wenji nu misende yenji nu mala enji nu tuji tuenji, 12 ima yagasue ya ngombe yasala, udi naye guyizola gonze ya phundo, ayibishila ha fundo dilaphe ana bishila fuphi,* udi naye guyikonda ha tshuya nu khunyi. Idi naye gukondewa ha fundo ana bishila fuphi.

13 “‘Gula enya Isalele agasue atshita ndaga imoshi yabola inyi atangijilego gutshita, uvi ene nu gujiya ndo egi atshitshi ndaga imoshi mukatshi dia ndaga jiamitunyisa Yehowa, 14 gula gubola guene guajiyiwa, enya Isalele agasue adi naye gubata mutumba wa ngombe ya mulume ha guhana mulambu mukunda nu gubola. Adi naye guwubata gutuama dia inzo ya tenta ya gudibungishila. 15 Akulu a enya Isalele* adi naye guhaga mago holu dia muto wa ngombe yene gutuama dia Yehowa. Gungima ngombe yene idi naye gushiyiwa gutuama dia Yehowa.

16 “‘Gungima nganga-nzambi watombewe udi naye guya nu mahatshi a ngombe yene mu inzo ya tenta ya gudibungishila. 17 Nganga-nzambi udi naye gumba muno wenji mu mahatshi a ngombe yene, gungima udi naye guanosesa mbala sambadi gutuama dia Yehowa, gutuama dia rido. 18 Nganga-nzambi udi naye nji gukula ndambo ya mahatshi gu mbinga jia giwotshielo gidi gutuama dia Yehowa mu inzo ya tenta ya gudibungishila. Gungima udi naye nji gubundula mahatshi agasue asadi ha mushina wa giwotshielo gia milambu ya guwotshia gidi ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 19 Udi naye gukatula maji enji agasue, gungima awetshi maji ene holu dia giwotshielo hagula azole mishi. 20 Udi naye gutshita ngenyi mukunda nu ngombe yene gifua ana tshita mukunda nu ngombe iko yana hanewa mulambu mukunda nu gubola. Nganga-nzambi udi naye gutshita ngenyi hagula mulambu uhana muene utotese gubola guawo. Ngenyi Nzambi mbawaatotesela. 21 Udi naye guya nu ngombe yene gonze ya phundo, ayikondji guene gifua luholo akondele ngombe ya thomo. Idi mulambu wahanewa mukunda nu gubola gua enya Isalele agasue.*

22 “‘Gula fumu mumoshi watshita ndaga yabola inyi yatunyisa Yehowa Nzambi wenji uvi gakhalelego nu matangi a gutshita ndaga yene, nu wabua mu gubola, 23 nga ndo gula wakotelesa egi ndaga yatshitshi muene yashiyi mukhuala wa Nzambi, udi naye guza nu mutumba wa khombo wa mulume ushigo nu ginonga gu muila ha guhana gifua mulambu. 24 Udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa mutumba wa khombo yene, awushiyi ha fundo ana shiya milambu ya guwotshia gutuama dia Yehowa. Udi mulambu wahanewa mukunda nu gubola. 25 Nganga-nzambi udi naye guzula nu muno wenji ndambo ya mahatshi a mulambu wahanewa mukunda nu gubola, a akudi gu mbinga jia giwotshielo gia milambu ya guwotshia. Gungima mahatshi agasue anyi asadi, udi naye guabundula ha mushina wa giwotshielo gia milambu ya guwotshia. 26 Udi naye guwotshia maji agasue ha giwotshielo, hagula azole mishi gifua luholo ana wotshia maji a mulambu wa guhuima; gungima nganga-nzambi mbawumutogela Nzambi hagula amutotesele. Ngenyi gubola guenji mbagutotesewa.

27 “‘Gula muthu mumoshi mukatshi dia athu a mu gifutshi watshita ndaga imoshi yabola yatunyishile Yehowa uvi muene gakhalelego nu matangi a gutshita ndaga yene, nu wabua mu gubola, 28 nga ndo gula amuwambela egi wakalagala gubola, udi naye guza nu mutumba wa khombo ya mukaji ushigo nu ginonga gu muila, ha guhana gifua mulambu mukunda nu gubola guenji. 29 Udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mukunda nu gubola, gungima ayishiyi ha fundo ana shiya milambu ya guwotshia. 30 Nganga-nzambi udi naye guzula nu muno wenji ndambo ya mahatshi a mulambu wahanewa mukunda nu gubola, a akudi gu mbinga jia giwotshielo gia milambu ya guwotshia. Gungima mahatshi agasue anyi asadi udi naye guabundula ha mushina wa giwotshielo. 31 Udi naye gukatula maji enji agasue gifua luholo ana katula maji a mulambu wa guhuima. Nganga-nzambi mbawaawetshia ha giwotshielo hagula mishi yenji izole vumba diabonga mukunda nu Yehowa. Gungima mbawutoga Nzambi hagula atotesele muthu muene gubola. Ngenyi gubola guenji mbagutotesewa.

32 “‘Uvi gula muthu watshigina guhana mutumba wa gimeme gifua mulambu mukunda nu gubola guenji, udi naye guza nu mutumba wa gimeme wa mukaji ushigo nu ginonga gu muila. 33 Udi naye guhaga koko dienji holu dia muto wa shitu idi naye guhanewa mulambu mukunda nu gubola, gungima ayishiyi ha fundo ana shiya milambu ya guwotshia. 34 Nganga-nzambi udi naye guzula nu muno wenji ndambo ya mahatshi a mulambu wahanewa mukunda nu gubola, a akudi gu mbinga jia giwotshielo gia milambu ya guwotshia. Gungima mahatshi agasue anyi asadi udi naye guabundula ha mushina wa giwotshielo. 35 Nganga-nzambi udi naye nji gukatula maji enji agasue gifua luholo ana katula maji a mutumba wa gimeme gia mulume gia mulambu wa guhuima. Mbawaawetshia ha giwotshielo holu dia milambu yakondewa mukunda nu Yehowa hagula azole mishi. Gungima mbawutoga Nzambi hagula atotesele muthu muene. Ngenyi gubola guenji mbagutotesewa.

5 “‘Gula muthu wamona muthu muko mutshita gubola, nga ndo amutela lumene lua gubola guene, gungima wavua* egi adi mukamba mathemua ha guzuela ndaga yene, uvi muene watuna genji guzuela, watshita diago gubola. Udi naye guhanewa ndola mukunda nu gubola guenji.

2 “‘Nga ndo gula muthu mumoshi wakuata gima gia usala gifua kimbi gia shitu ya usala ya mu foto nga kimbi gia shitu ya usala ya hembo, nga kimbi gia ima yana wenda yavula fundo dimoshi, wabua muenya usala, watshita gubola ikhale gashigo mujiya. 3 Nga ndo gula muthu wakuata gima gia usala ginyi giajiya gumubuisa muenya usala uvi muene nu gujiya ndo, gula gungima wajiya egi wakuatshi gima gia usala, ngenyi watshita diago gubola.

4 “‘Nga ndo gula muthu mumoshi wadiloga ha gutshita ndaga imoshi ikhale yabonga nga yabola, uvi muene nu gutangiza ndo, gungima wakotelesa egi wadilogi phushi-phushi gatangijilego, watshita gubola.*

5 “‘Gula muene watshita ndaga imoshi yabola mukatshi dia ndaga eji, udi naye guzuela gubola guenji nu luholo luatshitshi muene gubola guene. 6 Udi naye nji gubata mulambu wa gulondega ndaga gudi Yehowa mukunda nu gubola guenji. Mulambu wene udi naye gukhala wa shitu ya mukaji (yakotelesa egi mutumba wa gimeme gia mukaji nga mutumba wa khombo ya mukaji) ha guhana gifua mulambu mukunda nu gubola. Gungima nganga-nzambi mbawutoga Nzambi ha gumutotesela gubola guenji.

7 “‘Uvi gula gashigo nu luholo lua guhana gimeme, udi naye gubatela Yehowa mayembe mbadi nga mawunda mbadi a pijio gifua mulambu wa gulondega ndaga mukunda nu gubola guenji. Udi naye guhana dimoshi gifua mulambu mukunda nu gubola guenji, uvi diko gifua mulambu wa guwotshia. 8 Udi naye guza nu tunjila tuene gudi nganga-nzambi. Nganga-nzambi mbawuzula thomo ganjila ganyi adi naye guhana gifua mulambu mukunda nu gubola, mbawugabatula nu mino ha shingo gu khanda ya gutuama, uvi gugabatula ndo muto. 9 Mbawumbosesa ndambo ya mahatshi a mulambu wahanewa mukunda nu gubola mu khulo ya giwotshielo. Uvi mahatshi ako anyi mbaasala, mbaabundula ha mushina wa giwotshielo. Idi mulambu wahanewa mukunda nu gubola. 10 Uvi ganjila gako ganyi mbagasala, mbawugahana gifua mulambu wa guwotshia gifua luholo mukhuala wana toga. Nganga-nzambi mbawutoga Nzambi ha gutotesela muthu muene gubola guenji; ngenyi gubola guenji mbagutotesewa.

11 “‘Gula gashigo nu luholo lua guhana mayembe mbadi nga mawunda* mbadi a pijio, udi naye guza nu gitshinyi gimoshi mukatshi dia itshinyi kumi ya efa* ya phupha iladiege-diege, ha guhana gifua mulambu mukunda nu gubola. Gashigo naye gumba maji mu phupha yene, nga guhaga uhafu ulaphe holu, handaga idi mulambu wahanewa mukunda nu gubola. 12 Udi naye guya nayo gudi nganga-nzambi. Nganga-nzambi mbawuzula koko dimoshi dia phupha diaguzala didi mumonesa* mulambu wagasue wa phupha, mbawuyihaga holu dia mulambu wahanewa mukunda nu Yehowa udi muwetshiewa holu dia giwotshielo, hagula izole mishi. Idi mulambu wahanewa mukunda nu gubola. 13 Nganga-nzambi mbawutoga Nzambi ha gutotesela muthu watshitshi ndaga imoshi yabola mukatshi dia ndaga jiabola tuazuelela, ngenyi gubola gua muthu muene mbagutotesewa. Phupha iko inyi yasala, mbayibua ya nganga-nzambi gifua luholo ana tshita nu milambu iko ya mbuto.’”

14 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 15 “Gula muthu gashigo luko wagujinginyina gudi Nzambi handaga watshitshi ndaga imoshi yabola gakhalelego mutangiza mukunda nu ima ya gijila ya Yehowa, udi naye guza nu gimeme gia mulume gishigo nu ginonga gu muila ha guhana Yehowa mulambu wa gulondega ndaga. Ndando ya gimeme giene mbayikhala luholo lumoshi nu ndando ya bashekele* a utadi wa siliva akhalele mukalegela ha fundo dia gijila. 16 Muthu muene udi naye gufuta mukunda nu gubola guakalegela muene ima ya gijila, udi naye nji gulunda gitshinyi gimoshi mukatshi dia itshinyi thano ya ndando yafutshi muene. Mbawuyihana gudi nganga-nzambi, ngenyi nganga-nzambi mbawuzangula gimeme giahanyi muthu muene gifua mulambu wa gulondega ndaga, mbawumutogela Nzambi ha gumutotesela; gubola guenji mbagutotesewa.

17 “Gula muthu mumoshi watshita ndaga imoshi yabola mukatshi dia ndaga jiatunyisa Yehowa egi mushigo naye gutshita, ikhale muene gashigo mujiya ndaga yene, watshita gubola, udi naye gubata ginemo gia gubola guenji. 18 Udi naye guzula gimeme gia mulume, aji nagio gudi nganga-nzambi ha gugihana gifua mulambu wa gulondega ndaga; ndando ya gimeme giene idi naye gudivua nu ndando yahagele nganga-nzambi. Nganga-nzambi mbawutoga Nzambi ha gutotesela muthu watshitshi gubola, uvi gakhalelego nu matangi a gutshita gubola guene, nu gakhalelego mujiya egi watshitshi gubola. Ngenyi gubola guenji mbagutotesewa. 19 Idi mulambu wahanewa mukunda nu gulondega ndaga. Muthu muene wakalegela diago Yehowa gubola.

6 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Gula muthu* mumoshi watshita gubola nu gashigo luko wagujinginyina gudi Yehowa, handaga wahuigi muthu wamuhanyi gima ha gubamba nga ndo wazangula gima giakuatesele muthu ha mago enji, wakuya nga watambula gima gia muthu gu ngolo, 3 nga ndo gula wanona gima gia muthu giatotshi uvi watuna gugivutula gudi fumi’a nagio, wamba mambo, wadiloga nu mambo agasue egi gatshitshilego gubola gua luholo elu, tala ndaga idi naye muene gutshita: 4 Gula wakalagala gubola, udi naye guvutula ima yakuyi muene, nga ima yatambula muene gu ngolo, nga ima amuhanele ha gubamba, nga ima yangane yatotshi inyi yanonyi muene, 5 nga ima yadilogi muene nu mambo agasue; udi naye gufuta ima eyi. Udi naye nji gulunda gitshinyi gimoshi mukatshi dia itshinyi thano ya ndando yafutshi muene. Udi naye guyihana gudi fumi’a naye mu lusugu mbamonesa gubola guenji. 6 Udi naye guya nu gimeme gia mulume gishigo nu ginonga gu muila gudi nganga-nzambi ha guhana Yehowa mulambu wa gulondega ndaga. Ndando ya gimeme giene idi naye gukhala luholo lumoshi nu ndando yahagele nganga-nzambi mukunda nu mulambu wa gulondega ndaga. 7 Nganga-nzambi udi naye guhana mulambu wene gudi Yehowa hagula gubola guagasue gua muthu muene gutotesewe.”

8 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 9 “Wambela Alona nu an’enji a mala egi: ‘Mukhuala watadila mulambu wa guwotshia wenyowu: Mulambu wa guwotshia udi naye gusala ha jigo dia giwotshielo phipha yagasue uu nu mu gimenegena; tshuya tudi naye gulandula gulema ha giwotshielo. 10 Nganga-nzambi udi naye gusudiga milele yenji ya linene ya mudimo, udi naye nji gusudiga mukayi wenji wa linene* ha gutshuiga muila wenji. Gungima udi naye gukatula fuphi* ya mulambu wa guwotshia unu washidila holu dia giwotshielo, ayihagi gu khanda ya giwotshielo. 11 Gungima udi naye gukatula milele yenji ya mudimo, asudiga milele iko; udi naye guzula fuphi, ayi nayo gonze ya phundo ha guyibishila ha fundo diaphelegeta. 12 Tshuya tudi naye gulandula gulema holu dia giwotshielo, tushigo naye gujima. Nganga-nzambi udi naye guhaga khunyi ha jigo gimenegena giagasue, gungima ahagi mulambu wa guwotshia holu. Udi naye guwotshia maji a mulambu wa guhuima ha giwotshielo ha guzola mishi. 13 Tshuya tudi naye gulema tangua diagasue holu dia giwotshielo, tushigo naye gujima.

14 “‘Mukhuala watadila mulambu wa mbuto wenyowu: Ana a Alona a mala adi naye guya nu mulambu wene gu giwotshielo gutuama dia Yehowa. 15 Mumoshi mukatshi diawo udi naye guzangula koko dimoshi dia phupha iladiege-diege dia guzala didi mumonesa mulambu wagasue wa phupha, nu ndambo ya maji enji nu uhafu ulaphe udi holu dia mulambu wa mbuto, udi naye guyiwotshia holu dia giwotshielo hagula mishi yenji izole vumba diabonga mukunda nu Yehowa. 16 Alona nu an’enji a mala mbazula phupha inyi mbayisala, mbaayilondela mapha ashigo nu levire, mbaadia ha fundo dia gijila mu gibanzala gia inzo ya tenta ya gudibungishila. 17 Ashigo naye gulonda mapha ene nu levire. Idi shinda diawo ngaahanyi diakatuga mu milambu yami yawetshiewa. Idi ima yabalega gijila gifua mulambu ana hana mukunda nu gubola nu gifua mulambu wa gulondega ndaga. 18 Ana agasue a Alona a mala mbaakhala guadia. Idi shinda diawo mukatshi dia milambu ya Yehowa yawetshiewe nu tshuya ivo nu ivo mu indongo yawo yagasue. Gima giagasue mbagikuata milambu yene mbagibua gia gijila.’”

19 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 20 “Mulambu Alona nu an’enji a mala mbaahana Yehowa mu lusugu mbaatombewa wenyowu: Adi naye guhana giakumi gia efa* ya phupha iladiege-diege. Adi naye guhana mulambu wene tangua diagasue, ndambo mu gimenegena, ndambo iko mu ngueze. 21 Adi naye guwulonda nu maji holu dia gikalengelo. Udi naye guwufutula muabonga nu maji, gungima uwuhanyi itshinyi-itshinyi gifua mulambu wa mbuto jia gukalanga wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa. 22 Nganga-nzambi mbawutombewa mukatshi dia ana a Alona a mala ha gubua nganga-nzambi wakoma ha fundo dienji, udi naye gutshita ngenyi. Adi naye guwotshia mulambu wene wagasue hagula uzole mishi mukunda nu Yehowa. Idi mukhuala wa ivo nu ivo. 23 Milambu yagasue ya mbuto idi muhanewa gudi nganga-nzambi idi naye guwotshiewa yagasue. Ishigo naye gudiwa.”

24 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 25 “Wambela Alona nu an’enji a mala egi: ‘Mukhuala watadila mulambu wana hanewa mukunda nu gubola wenyowu: Adi naye gushiya mulambu wana hanewa mukunda nu gubola ha fundo ana shiya mulambu wa guwotshia gutuama dia Yehowa. Idi gima giabalega gijila. 26 Nganga-nzambi udi muhana mulambu wene mukunda nu gubola, mbawudia gitshinyi gia mulambu wene. Udi naye gudia gitshinyi giene ha fundo dia gijila mu gibanzala gia inzo ya tenta ya gudibungishila.

27 “‘Gima giagasue mbagikuata mbiji ya mulambu wene mbagibua gia gijila. Gula muthu wanosesa ndambo ya mahatshi a mulambu wene ha mulele wenji, mulele wene udi naye guwevewa ha fundo dia gijila. 28 Gula mbiji ya mulambu wene yatelegewa mu nzungu ya wuma, nzungu yene idi naye gubudiwa. Uvi gula yatelegewa mu nzungu ya kuivre, nzungu yene idi naye guwevewa muabonga nu meya.

29 “‘Yala wagasue udi nganga-nzambi mbawudia gitshinyi gia mulambu wene. Idi gima giabalega gijila. 30 Uvi ashigo naye gudia mulambu wahanewa mukunda nu gubola gula ndambo ya mahatshi enji yahanewa mu inzo ya tenta ya gudibungishila ha gutoga Nzambi ha gutotesela athu gubola guawo ha fundo dia gijila. Adi naye guwotshia mulambu wene ha tshuya.

7 “‘Mukhuala watadila mulambu mukunda nu gulondega ndaga wenyowu: Idi gima giabalega gijila. 2 Adi naye gushiya shitu ya mulambu wa gulondega ndaga ha fundo ana shiya shitu jia mulambu wa guwotshia, adi naye gumianga mahatshi enji gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 3 Nganga-nzambi udi naye guhana maji agasue a shitu yene nu mukila wenji wa maji-maji nu maji ana tshuiga mala, 4 nu jiso mbadi nu maji enji anyi adi hehi nu mitalo. Udi naye gukatula maji a diyi hamoshi nu jiso. 5 Nganga-nzambi udi naye guyiwotshia ha giwotshielo hagula izole mishi gifua mulambu wawetshiewa ha tshuya mukunda nu Yehowa. Idi mulambu mukunda nu gulondega ndaga. 6 Yala wagasue udi nganga-nzambi udi naye guyidia; idi naye gudiwa ha fundo dia gijila. Idi gima giabalega gijila. 7 Mukhuala watadila mulambu mukunda nu gubola udi naye nji gukalegewa mukunda nu mulambu wa gulondega ndaga; mbiji ya shitu ya mulambu wene mbayikhala ya nganga-nzambi munu watogi Nzambi ha gutotesela muthu gubola.

8 “‘Gula nganga-nzambi wahana mulambu wa guwotshia mukunda nu muthu, gilema gia mulambu wene gidi gia nganga-nzambi muene.

9 “‘Mulambu wagasue wa mbuto wawetshiewa mu fulu nga wakalengewa ha phano nga ha gikalengelo, udi wa nganga-nzambi munu wawuhanyi gudi Nzambi. Mbawubua wenji. 10 Uvi milambu yagasue ya mbuto jiafutudiwe nu maji nga jiagimigina, idi ya ana a Alona agasue; muthu wagasue mbawuheta shinda dia luholo lumoshi.

11 “‘Henyaha mukhuala watadila mulambu wa guhuima unu muthu wajiya guhana gudi Yehowa wenyowu: 12 Gula muene wawuhana gifua mulambu wa guhana Nzambi mersi, udi naye guwuhana hamoshi nu mapha ashigo nu levire, alondewe gifua munengu agufutula nu maji, nu bagato ashigo nu levire akungiwe maji, nu mapha alondewe nu phupha iladiege-diege gifua munengu agufutula muabonga nu maji. 13 Udi naye guhana mulambu wenji hamoshi nu mapha a gumba levire alondewe gifua munengu, nu milambu ya guhuima idi muhana muene ha guhana Nzambi mersi. 14 Mbawuzula dipha dimoshi-dimoshi* mu mulambu wene ha guhana Yehowa gifua mulambu wa gijila; mapha ene mbaakhala a nganga-nzambi munu wambosesa mahatshi a milambu ya guhuima. 15 Adi naye gudia mbiji ya mulambu wa guhana mersi mu lusugu mulambu wene wahanewa. Gashigo naye guyibamba uu nu mu gimenegena.

16 “‘Gula wahana mulambu handaga wadilogele nga ndo wahana mulambu wa khenda, mbiji ya mulambu wene idi naye gudiwa mu lusugu luahanewa mulambu. Inyi mbayisala yajiya gudiwa mu lusugu lualandula. 17 Uvi gula mbiji ya mulambu wene yasala uu nu mu lusugu lua thathu, idi naye gukondewa tshuya. 18 Uvi gula mbiji ya mulambu wa guhuima yadiwa mu lusugu lua thathu, Nzambi mbagashigo mutshigina muthu wahanyi mulambu wene. Mbayikhala gifua gahanelego mulambu wene; idi diago ndaga yabola, muthu wagasue mbawudia mbiji ya mulambu wene mbawuhanewa ndola mukunda nu gubola guenji. 19 Ashigo naye gudia mbiji yagasue yakuatshi gima gia usala. Idi naye gukondewa ha tshuya. Muthu wagasue udi waphelegeta wajiya gudia mbiji yaphelegeta.

20 “‘Uvi gula muthu wadia mbiji ya mulambu wa guhuima yahanewe gudi Yehowa muene gashigo waphelegeta, muthu muene udi naye gushiyiwa.* 21 Gula muthu mumoshi wakuata muthu udi nu usala nga shitu ya usala nga gima giagasue gia usala, gungima wadia ndambo ya shitu ya mulambu wa guhuima wahanewa gudi Yehowa, muthu muene udi naye gushiyiwa.’”*

22 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 23 “Wambela enya Isalele egi: ‘Mushigo naye gudia nga maji a ngombe, nga maji a mutumba wa gimeme, nga a khombo. 24 Maji a shitu muasangi ya gufua nga maji a shitu yashiyiwa gudi shitu iko, muajiya guakalegela mu ndaga yagasue muatshigina, uvi mushigo naye guadia nga hazonda. 25 Muthu wagasue mbawudia maji a shitu yahanyi muene mulambu wakondewa mukunda nu Yehowa, udi naye gushiyiwa.*

26 “‘Mu mafundo agasue mbamukhala, mushigo naye gudia mahatshi nga hazonda, ikhale mahatshi a tunjila nga a shitu. 27 Muthu wagasue mbawudia mahatshi nga a gima gitshi, udi naye gushiyiwa.’”*

28 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 29 “Wambela enya Isalele egi: ‘Gula muthu waza nu mulambu wa guhuima ha guhana Yehowa, udi naye gubata ndambo ya mulambu wene, ahanyi gifua musomo gudi Yehowa. 30 Udi naye guza nu maji ha mago enji nu githulo-thulo* gia mulambu adi naye guwetshia mukunda nu Yehowa, udi naye guyihunga gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. 31 Nganga-nzambi udi naye guwotshia maji ene ha giwotshielo hagula azole mishi, uvi githulo-thulo mbagikhala gia Alona nu an’enji a mala.

32 “‘Mu milambu yaye ya guhuima, udi naye guzula kulu gua madia uhanyi nganga-nzambi gifua shinda dia gijila. 33 Mun’a Alona munu mbawuhana mahatshi a milambu ya guhuima nu maji gudi Nzambi, muene mbawuzula kulu gua madia gifua shinda dienji. 34 Mukatshi dia milambu ya guhuima ya enya Isalele, ngazula githulo-thulo gia mulambu wa guhunga nu kulu dia mulambu wa gijila, ngayihana nganga-nzambi Alona nu an’enji a mala. Idi mukhuala wa ivo nu ivo mukunda nu enya Isalele.

35 “‘Ima eyi yakhalele khapho dia milambu yawetshiewe mukunda nu Yehowa yakatudiwe mukunda nu nganga-nzambi, mukunda nu Alona nu an’enji a mala, mu lusugu atombewe ha gukhala nganga-nzambi jia Yehowa. 36 Mu lusugu luatombewe ene ha gukhala nganga-nzambi, Yehowa watogele egi adi naye guahana shinda didi mukatshi dia milambu ya enya Isalele. Idi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yawo yagasue.’”

37 Owu mukhuala watadila mulambu wa guwotshia nu mulambu wa mbuto nu mulambu mukunda nu gubola nu mulambu wa gulondega ndaga, nu mulambu wahanewe mu lusugu a atombele ha gukhala nganga-nzambi, nu mulambu wa guhuima, 38 gifua luholo Yehowa wawambelele Moize gu Mulundu wa Sinayi, mu lusugu luatogele muene enya Isalele ha guhana milambu yawo gudi Yehowa mu mavu a luselenga a Sinayi.

8 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Zula Alona nu an’enji a mala nu milele nu maji a gijila nu ngombe ya mulambu mukunda nu gubola, nu imeme mbadi ya milume nu gitunga gia mapha ashigo nu levire, 3 bungisa enya Isalele agasue ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila.”

4 Moize watshitshile gifua muamuwambelele Yehowa; enya Isalele agasue adibungishile ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 5 Moize wawambelele enya Isalele agasue egi: “Talenu ndaga Yehowa watuwambela ha gutshita.” 6 Moize wasuenesele Alona nu an’enji a mala hehi, waazuishile meya. 7 Wasudigile Alona lopho, wamujitshigile mulele ha kete, wamusudigile gazagu gashigo nu mago; gungima wamumbile efode holu dia lopho diene, wamujitshigile muabonga mukaba wa efode. 8 Gungima wamumbile gamulele ga ha thulo,* wanginyishile Ulime nu Tumime mukatshi dia gamulele gene. 9 Wamujitshigile nji gitambala gu muto, wamuhagele ginzanza gia wolo ha mbombo giakhalele mungedima, njimbu ya gijila,* gifua luholo Yehowa wamuwambelele ha gutshita.

10 Moize wazanguile maji a gijila, waamiangele gu inzo ya tenta nu mu ima yagasue yakhalele mukatshi; ima yene yagasue yabuile ya gijila. 11 Gungima wazanguile ndambo ya maji, waamiangele mbala sambadi holu dia giwotshielo, waamiangele nji gu ima yagasue ya giwotshielo giene, nu gu longa nu gu gihagelo gia longa diene ha guyibuisa ya gijila. 12 Moize wambile Alona ndambo ya maji a gijila ha muto ha gumutomba ha gutshita mudimo wa gijila.

13 Gungima wasuenesele ana a Alona a mala, waasudigile malopho, waajitshigile mikaba ha kete, waasudigile nji ipho gu mito gifua muamuwambelele Yehowa.

14 Gungima wayile nu ngombe ya mulume ya mulambu mukunda nu gubola, Alona nu an’enji a mala ahagele mago holu dia muto wa ngombe yene. 15 Moize washiyile ngombe yene, wazudile mahatshi gu muno wenji, waakudile gu mbinga jia giwotshielo, waphelegetesele giwotshielo giene gu gubola; uvi mahatshi ako anyi asalele, waabunduile ha mushina wa giwotshielo ha gugibuisa gia gijila ha guhanela milambu ya gutotesela gubola hene. 16 Gungima Moize wazudile maji agasue akhalele gu mala, nu maji a diyi, nu jiso mbadi nu maji enji, waawetshiele holu dia giwotshielo hagula azole mishi. 17 Ngombe iko inyi yasalele nu gilema gienji nu misunyi yenji nu tuji tuenji, wayikondele gonze ya phundo gifua luholo Yehowa wamuwambelele.

18 Gungima wasuenesele gimeme gia mulume gia mulambu wa guwotshia, Alona nu an’enji a mala ahagele mago awo holu dia muto wa gimeme giene. 19 Moize washiyile gimeme giene, wamiangele mahatshi enji gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 20 Wabatuile gimeme giene itshinyi-itshinyi, gungima wakondele muto wa gimeme giene nu itshinyi yene nu maji* hagula izole mishi. 21 Wazanguile meya, wawevele mala nu misende, wawetshiele gimeme giagasue ha giwotshielo hagula gizole mishi. Wakhalele mulambu wa guwotshia wa vumba diabonga wakondewe ha tshuya mukunda nu Yehowa, gifua luholo Yehowa wawambelele Moize.

22 Wayile nu gimeme gia mbadi gia mulume, gimeme giene giakhalele naye guhanewa gifua mulambu luholo Alona nu an’enji a mala atombewe ha gubua nganga-nzambi. Alona nu an’enji a mala ahagele mago awo holu dia muto wa gimeme giene. 23 Moize washiyile gimeme giene, wazanguile ndambo ya mahatshi, waakungile Alona gu songi ya kutshui dia madia, wamukungile nji gu muno wa shina wa koko dia madia nu gu muno wa shina wa kulu dienji dia madia. 24 Gungima Moize wasuenesele ana a Alona a mala, waakudile ndambo ya mahatshi gu songi jia matshui awo a madia, waakudile nji gu mino yawo ya shina ya gu koko dia madia nu gu mino yawo ya shina ya gu malu a madia. Uvi mahatshi ako anyi asalele, waamiangele gu khanda jiagasue jia giwotshielo.

25 Gungima wazudile maji nu mukila wa maji-maji nu maji agasue akhalele gu mala, nu maji a diyi nu jiso mbadi nu maji enji nu kulu dia madia. 26 Wazanguile dipha dishigo nu levire dialondewe gifua munengu moshi’a gitunga gia mapha ashigo nu levire akhalele gutuama dia Yehowa, wazudile luko dipha dialondewe nu maji diakhalele gifua munengu nu gato. Wayihagele holu dia itshinyi ya maji nu holu dia kulu dia madia dia gimeme. 27 Gungima wahagele ima yene yagasue ha mago a Alona nu ha mago a an’enji a mala, wasendesele guyihunga gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. 28 Gungima Moize wayizanguile ha mago awo, wayiwotshiele ha giwotshielo, holu dia mulambu wa guwotshia hagula izole mishi. Yakhalele mulambu wa vumba diabonga wahanewe luholo abuile nganga-nzambi. Wakhalele mulambu wawetshiewe mukunda nu Yehowa.

29 Gungima Moize wazanguile githulo-thulo, wagihungile gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. Githulo-thulo* gia gimeme giene gia mulume giahanewe hagula Alona nu an’enji a mala abue nganga-nzambi, giabuile gia Moize gifua muazuelele Yehowa.

30 Gungima Moize wazanguile ndambo ya maji a gijila nu ndambo ya mahatshi akhalele ha giwotshielo, waamiangele Alona nu gu milele yenji, waamiangele nji ana a Alona akhalele n’enji nu gu milele yawo. Ngenyi wabuishile Alona nu an’enji athu a gijila, wabuishile nji milele yawo ya gijila.

31 Gungima Moize wawambelele Alona nu an’enji a mala egi: “Telegenu mbiji ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila, guene mudi naye guyidia hamoshi nu mapha mbamuzula mu gitunga, handaga Nzambi wanguwambelele egi: ‘Alona nu an’enji a mala adi naye guyidia.’ 32 Mbiji mbayisala nu mapha, mudi naye guyikonda tshuya. 33 Mushigo naye guya gualeha nu mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila masugu sambadi. Mudi naye gukhala hene uu nu tangua masugu sambadi aguhagewa guenu gifua nganga-nzambi mbaatagana, handaga mbayizula masugu sambadi ha gumibuisa nganga-nzambi.* 34 Yehowa watutogele ha gutshita ndaga eji tuatshita mangino ha gumutoga hagula amitotesele gubola. 35 Mudi naye gusala ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila phipha nu muanya masugu sambadi, mudi naye gutagenesa muabonga ndaga jidi gumitoga Yehowa hagula mufuigo; handaga Nzambi wanguwambelele ngenyi.”

36 Alona nu an’enji a mala atshitshile ndaga jiagasue gifua luholo Yehowa wawambelele Moize ha gutshita.

9 Mu lusugu lua nage, Moize watamegele Alona nu an’enji a mala nu akulu a gu Isalele. 2 Wawambelele Alona egi: “Zangula mutumba wa ngombe wa mulambu mukunda nu gubola, nu gimeme gia mulume mukunda nu mulambu wa guwotshia, ujihane gutuama dia Yehowa. Shitu jiene mbadi jishigo naye gukhala nu ginonga gu muila. 3 Uvi mbawuwambela enya Isalele egi: ‘Zangulenu khombo ya mulume ya mulambu mukunda nu gubola, nu mutumba wa ngombe nu wa gimeme gia mulume mukunda nu mulambu wa guwotshia. Shitu jiene jiagasue jidi naye gukhala jia givo gimoshi, jishigo naye gukhala nu ginonga gu muila. 4 Zangulenu nji ngombe ya mulume nu gimeme gia mulume mukunda nu milambu ya guhuima, jihanenu gutuama dia Yehowa, nu mulambu wa mbuto wagufutula nu maji, handaga mangino Yehowa uza mumonega gudi enue.’”

5 Ajile nu ima yagasue yaawambelele Moize gutuama dia inzo ya tenta ya gudibungishila. Enya Isalele agasue ajile, amaganele gutuama dia Yehowa. 6 Moize wazuelele egi: “Jiji ndaga Yehowa wamitogi ha gutshita, hagula lutumbu lua Yehowa lumonege gudi enue.” 7 Gungima Moize wawambelele Alona egi: “Suena hehi nu giwotshielo uhane mulambu waye mukunda nu gubola nu mulambu waye wa guwotshia, utoge Nzambi agutotesele nu atotesele enya fami* yaye; hana nji mulambu mukunda nu athu, toga Nzambi a atotesele gubola guawo gifua luholo Yehowa wazuelele.”

8 Alona wasuenele mbala imoshi gu giwotshielo, washiyile mutumba wa ngombe ha guhana mulambu mukunda nu gubola guenji. 9 Gungima an’enji amubatele mahatshi, wambile muno mu mahatshi ene, waakudile gu mbinga jia giwotshielo; mahatshi ako anyi asalele, waabunduile ha mushina wa giwotshielo. 10 Wawotshiele maji nu jiso nu maji a diyi a mulambu mukunda nu gubola holu dia giwotshielo, yazolele mishi gifua luholo Yehowa wawambelele Moize. 11 Wakondele musunyi nu gilema gonze ya phundo.

12 Gungima Alona washiyile shitu ya mulambu wa guwotshia, an’enji a mala amubatele mahatshi, waamiangele gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 13 Amubatele itshinyi ya mbiji ya mulambu wa guwotshia nu muto, wayiwetshiele holu dia giwotshielo, yazolele mishi. 14 Wawevele nji mala nu misende, wayihagele holu dia mulambu wa guwotshia, ayiwotshiele holu dia giwotshielo, yazolele mishi.

15 Gungima wahanele mulambu mukunda nu athu. Wazudile khombo ya mulambu mukunda nu gubola gua athu, wayishiyile, wahanele mulambu mukunda nu gubola gifua luholo atshitshile nu shitu ya thomo. 16 Wahanele mulambu wa guwotshia, watshitshile gifua luholo mukhuala wakhalele mutoga.

17 Gungima wahanele mulambu wa mbuto. Wazanguile koko dimoshi diaguzala pha nu ndambo ya mulambu wene wa mbuto, wawuwotshiele ha giwotshielo ha guzola mishi, fundo diakhalele mulambu wa guwotshia wa mu gimenegena.

18 Gungima Alona washiyile ngombe ya mulume nu gimeme gia mulume gia mulambu wa guhuima mukunda nu gubola gua athu. An’enji amuhanele mahatshi, waamiangele gu khanda jiagasue jia giwotshielo. 19 Gungima azudile itshinyi ya maji a ngombe ya mulume nu mukila wa maji-maji wa gimeme gia mulume nu maji ana tshuiga ima ya mu vumo nu jiso, nu maji a diyi, 20 ayihagele yagasue holu dia ithulo-thulo ya shitu; gungima wayiwetshiele ha giwotshielo, yazolele mishi. 21 Uvi Alona wazudile ithulo-thulo ya shitu nu kulu gua madia, wayihungile gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa, gifua luholo luazuelele Moize.

22 Gungima Alona wasunuine mago gu khanda yakhalele athu, watogele Nzambi ha guakuatesa, wahanele mulambu mukunda nu gubola nu mulambu wa guwotshia nu milambu ya guhuima; gungima wakatugile ha giwotshielo, wabulumugile. 23 Gu gisugishilo Moize nu Alona anginyile mu inzo ya tenta ya gudibungishila, gungima azogele, atogele Nzambi ha gukuatesa athu.

Lutumbu lua Yehowa luamonegene gudi athu agasue, 24 tshuya tuakatugile gudi Yehowa, tuasendesele gukonda mulambu wa guwotshia nu itshinyi ya maji yakhalele holu dia giwotshielo. Tangua athu amonele ngenyi, asendesele gumba milolo, afugamele phala mu mavu.

10 Gungima Nadaba nu Abihu, ana a Alona, azudile muthu nu muthu longa dienji dia guhagela tshuya, ambile tshuya mukatshi nu uhafu. Gungima asendesele guhana Yehowa tshuya tunu mukhuala wakhalele mutunyisa; muene gaatogelego ha gutshita ngenyi. 2 Hene tshuya tuazogele gutuama dia Yehowa, tuaakondele, afuile gutuama dia Yehowa. 3 Moize wawambelele Alona egi: “Yehowa wazuelele egi: ‘Athu agasue adi musuena hehi nu ame adi naye gujiya egi ngudi Nzambi wa gijila, mbanguditumbuisa gutuama dia athu agasue.’” Alona wahenele tedie.

4 Moize watamegele Mishaele nu Elisafana, ana a Uziele, galenge ga sh’a Alona, waawambelele egi: “Izenu mukatule imbi ya aphangi’enu gutuama dia fundo dia gijila, muyibate gonze ya phundo.” 5 Ajile, a azanguile nu malopho awo, ayile nawo gonze ya phundo gifua luholo luaawambelele Moize.

6 Gungima Moize wawambelele Alona nu an’enji ako a mala Eleazale nu Itamale egi: “Mubembigo masanga enu zagalala, mukalulago nji milele yenu hagula mufuigo nu hagula Nzambi gavuilago athu agasue khabu. Aphangi’enu a Isalele yagasue ene mbaadila athu Yehowa washiyi gu tshuya. 7 Mushigo naye guzoga ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila gula ndo mbamufua, handaga maji a gijila a Yehowa adi ha mito yenu.” Atshitshile gifua luholo Moize waawambelele.

8 Gungima Yehowa wawambelele Alona egi: 9 “Aye nu an’aye a mala mushigo naye gunua vinyo nga matombe ako abala tangua mudi mutshigina gungina mu inzo ya tenta ya gudibungishila hagula mufuigo. Idi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yenu yagasue, 10 hagula mukotelese gudisha gudi mukatshi dia gima gia gijila nu gima gishigo gia gijila, gima gia usala nu gima gia phelegeta, 11 nu hagula mulongese enya Isalele mikhuala yagasue yaahanele Yehowa mu njila ya Moize.”

12 Gungima Moize wawambelele Alona nu an’enji a mala anyi asalele nu monyo Eleazale nu Itamale egi: “Zangulenu mulambu wa mbuto unu wasadi mu milambu yawetshiewa ha tshuya mukunda nu Yehowa, mulonde mapha ashigo nu levire, mudie hehi nu giwotshielo handaga idi gima giabalega gijila. 13 Mudi naye guyidia ha fundo dia gijila handaga idi shinda diaye nu shinda dia an’aye diazudiwa mu milambu yawetshiewa ha guhana Yehowa, handaga yene ndaga anguwambelele. 14 Aye nu an’aye a mala nu an’aye a akhetu mudi naye gudia githulo-thulo gia shitu ya mulambu wa guhunga nu kulu dia shitu ya mulambu wa gijila ha fundo dia phelegeta, handaga ima eyi idi khapho diaye nu dia an’aye diazudiwe mu milambu ya guhuima ya enya Isalele. 15 Adi naye guza nu kulu dia mulambu wa gijila nu githulo-thulo gia shitu ya mulambu wa guhunga hamoshi nu milambu ya maji yakondewe ha tshuya ha guyihunga gutuama nu gungima gutuama dia Yehowa; mbayikhala khapho diaye nu an’aye a mala mayilago gifua muazuelele Yehowa.”

16 Moize wakambele muabonga khombo ya mulambu mukunda nu gubola, gungima wakotelesele egi yawetshiewe yagasue. Wavuidile ana a Alona anyi asalele nu monyo khabu jiakola, Eleazale nu Itamale, gungima wazuelele egi: 17 “Mukunda natshi muadilego shitu ya mulambu mukunda nu gubola ha fundo dia gijila? Handaga idi gima giabalega gijila, giamihanewe nji hagula muajiya gubata ginemo gia gubola gua athu agasue nu hagula mutoge Yehowa ha guatotesela gubola guawo. 18 Tegelelenu! Mahatshi a shitu yene abatewego ha fundo dia gijila. Muakhadi naye guyidia diago ha fundo dia gijila gifua luholo luanguwambelele Nzambi.” 19 Alona wawambelele Moize egi: “Tala! Mangino aji nu mulambu wawo mukunda nu gubola nu mulambu wawo wa guwotshia gutuama dia Yehowa, uvi udi mujiya muabonga ndaga jiangubuidile. Gula nga mangino ngadi shitu yahanewa mulambu mukunda nu gubola, nga ngasuanguluisa diago Yehowa ba?” 20 Moize wasuangulugile havuile muene ndaga jiazuelele Alona.

11 Gungima Yehowa wawambelele Moize nu Alona egi: 2 “Wambelenu enya Isalele egi: ‘Shitu jidi ha mavu* muajiya gudia jienyeji: 3 Muajiya gudia shitu yagasue idi nu maboto agukhaphumuna nu yana vutula luko mu kano ima yadi gale.

4 “‘Uvi mukatshi dia shitu jidi nu maboto agukhaphumuna nga jiana vutula mu kano ima jiadi gale, talenu shitu mushigo naye gudia: shamo, handaga yana vutula luko mu kano ima yadi gale uvi yana khalago nu maboto agukhaphumuna. Idi shitu ya usala mukunda nu enue. 5 Mushigo naye nji gudia shitu yana tamegewa egi dama* handaga yana vutula luko mu kano ima yadi gale, uvi yana khalago nu maboto agukhaphumuna. Idi shitu ya usala mukunda nu enue. 6 Mushigo naye nji gudia lape* dia mu foto handaga diana vutula luko mu kano ima diadi gale, uvi diana khalago nu maboto agukhaphumuna. Idi shitu ya usala mukunda nu enue. 7 Nu ngulu handaga yana khala nu maboto agukhaphumuna, uvi yanago guvutula luko mu kano ima yadi gale. Idi shitu ya usala mukunda nu enue. 8 Mushigo naye gudia mbiji ya shitu eji nga gukuata imbi yenji. Jidi shitu jia usala mukunda nu enue.

9 “‘Ima ya mu meya muajiya gudia yenyeyi: Gima giagasue gidi nu makuanga* nu mahala, ikhale gidi mu kianga nga mu muta, muajiya gugidia. 10 Uvi shitu jiagasue jiana khala mu kianga nga mu mita nu ima yana wenda yavula fundo dimoshi inyi ishigo nu makuanga nu mahala, idi ima ya usala mukunda nu enue. 11 Idi naye gukhala diago ima ya usala mukunda nu enue. Mushigo naye gudia mbiji jia ima yene; imbi ya ima yene idi naye nji gukhala ima ya usala mukunda nu enue. 12 Gima giagasue gidi mu meya ginyi gishigo nu makuanga nga nu mahala gidi gima gia usala mukunda nu enue.

13 “‘Njila jidi naye gukhala jia usala mukunda nu enue jienyeji; mushigo naye gujidia handaga jidi jia usala: njila ya khuyi, lukoji, nu votur yabuita, 14 nu milana* yabenga, nu milana jiabuita jia maluholo agasue, 15 nu ikuanga ya maluholo agasue, 16 nu otrishe, nu gikhutugudi, nu gaphaga-phaga, nu mayimbi a maluholo agasue, 17 nu gahombo,* nu gambangu ga tshiawu, nu gikhutugudi gia matshui aleha, 18 nu bata dia tshiawu, nu pelikane, nu votur, 19 nu kolo, nu tutambi’a yimbuanda tua maluholo agasue, nu ngundu-njila nu dima. 20 Ima yagasue idi nu jisala inyi yana wenda yavula fundo dimoshi* nu yana wenda nu misende nguana, idi ya usala mukunda nu enue.

21 “‘Mukatshi dia ima idi nu jisala inyi yana wenda yavula fundo dimoshi nu yana wenda nu misende nguana, muajiya gudia phamba ima inyi idi nu misende mbadi yaleha gubalega misende iko ha gusombogela mu mavu. 22 Mukatshi dia ima yene, muajiya gudia ima eyi: matulu a maluholo agasue anyi ana katuga mafundo ako ha guya mafundo ako, matulu ako anyi ana diwa, nu mazenze nu matulu a luholo luko. 23 Ima iko yagasue idi nu jisala inyi yana wenda yavula fundo dimoshi nu idi nu misende nguana, idi ima ya usala mukunda nu enue. 24 Ima eyi yajiya gumibuisa enya usala. Muthu wagasue mbawukuata kimbi gia ima yene, mbawubua usala uu nu mu ngueze. 25 Muthu wagasue mbawubata kimbi gia ima yene udi naye guwevua milele yenji; mbawubua usala uu nu mu ngueze.

26 “‘Shitu yagasue idi nu maboto agukhaphumuna uvi maboto ene ashigo agukhaphumuna sendese gutuama uu nu gungima nu yanago guvutula luko mu kano ima yadi gale, idi ya usala mukunda nu enue. Muthu wagasue mbawukuata shitu yene mbawubua usala. 27 Mukatshi dia shitu jiana wenda nu malu nguana, shitu yagasue yana wendela gu idiatelo idi ya usala mukunda nu enue. Muthu wagasue mbawukuata kimbi gia shitu yene mbawukhala muenya usala uu nu mu ngueze. 28 Muthu wagasue munu mbawubata kimbi gia shitu yene udi naye guwevua milele yenji, mbawukhala muenya usala uu nu mu ngueze. Udi muthu wa usala mukunda nu enue.

29 “‘Shitu jiazonda-zonda jia ha mavu jidi jia usala mukunda nu enue jienyeji: mutute, nu gindemba,* nu minyanyela ya maluholo agasue, 30 nu kalakala, nu kalanga diakoma, nu kalakala dia mu muta, nu kalanga dia mu gishegele nu galungonya. 31 Shitu eji jiazonda-zonda jidi jia usala mukunda nu enue. Muthu wagasue mbawukuata kimbi gia shitu jiene mbawukhala usala uu nu mu ngueze.

32 “‘Gula shitu imoshi mukatshi dia shitu eji yafua, kimbi gienji giabua holu dia gima, gima giene mbagibua gia usala, ikhale idi gikadigilo gialondewe nu mutshi, nga mulele, gilema nga sagi. Ikhale gikadigilo giene ana gugikalegela mukunda nu ndaga itshi, adi naye gugimba mu meya, mbagikhala gia usala uu nu mu ngueze; gungima mbagibua giaphelegeta. 33 Gula kimbi gia shitu jiene giabua mu longa nga mu nzungu ya wuma, mudi naye guyibula; gima giagasue giakhadi mukatshi mbagibua gia usala. 34 Gula meya adi mu nzungu nga mu longa diene akuata gima giagasue gia gudia, gima giene mbagibua gia usala; gima giagasue gia gunua gidi mu nzungu nga mu longa diene mbagibua nji gia usala. 35 Gima giagasue kimbi gia shitu yene mbagibuila mbagibua gia usala. Gula giabua holu dia fulu nga dia tuga, mudi naye gumuanga fulu yene nga tuga diene. Idi ya usala nu mbayilandula gukhala ya usala mukunda nu enue. 36 Uvi gula kimbi gia shitu jiene giabua mu gito gia meya nga mu wina wa meya, meya mbaasala aphelegeta uvi muthu mbawukatula kimbi gia shitu jiene mbawubua usala. 37 Uvi gula kimbi gia shitu jiene giabua mu mbuto jidi naye gukunyiwa, mbuto jiene mbajishigo mubua jia usala. 38 Uvi gula gitshinyi gia kimbi gia shitu yene giabua mu mbuto jiambiwa meya, mbuto jiene mbajibua jia usala mukunda nu enue.

39 “‘Gula shitu idi yatagana ha gudia yafua, muthu wagasue mbawukuata kimbi gia shitu yene mbawubua usala uu nu mu ngueze. 40 Muthu wagasue mbawudia kimbi gia shitu yene udi naye guwevua milele yenji, mbawubua usala uu nu mu ngueze. Muthu wagasue mbawukatula kimbi gia shitu yene udi naye guwevua milele yenji, mbawubua nji usala uu nu mu ngueze. 41 Ima yazonda-zonda ya ha mavu inyi yana wenda yavula fundo dimoshi, idi ima ya usala. Mushigo naye guyidia. 42 Mushigo naye gudia shitu jiana wenda vumo mu mavu, nga shitu jiana wenda nu malu nguana, nga tuma tuazonda-zonda tua ha mavu tunu tuana wenda tuavula fundo dimoshi tudi nu misende yavula, handaga idi ima ya usala. 43 Mushigo naye gudia ima yene hagula mubuigo enya usala, mudibolesago nu mukhale aphelegeta. 44 Handaga ame ngudi Yehowa Nzambi wenu, mudi naye gudiphelegetesa hagula mubue athu a gijila, handaga ngudi Nzambi wa gijila. Hene mushigo naye gudia ima yazonda-zonda yana khala yavula fundo dimoshi nu yana wenda ha mavu hagula mubuigo enya usala. 45 Handaga ame ngudi Yehowa, ame ngamizolele mu mavu a Ejipitu ha gumimonesa egi ngudi Nzambi wenu; mudi naye gukhala athu a gijila handaga ame ngudi Nzambi wa gijila.

46 “‘Mukhuala owu udi mutadila shitu, nu ima yana zuga gosa, nu shitu jiagasue jiana wenda mu meya, nu ima yazonda-zonda ya ha mavu yana khala yavula fundo dimoshi, 47 ha gumonesa gudisha gudi mukatshi dia ima ya usala nu ima yaphelegeta, nu mukatshi dia shitu muajiya gudia nu jinyi muajiyilego gudia.’”

12 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalelele egi: ‘Gula mukhetu udi gu vumo wavuala mona wa yala, mbawukhala usala masugu sambadi gifua luholo luana khala muene usala mu masugu ana mona muene mahatshi.* 3 Mu lusugu lua nage, mona muene mbawumbiwa gu mukanda. 4 Mu masugu 33 mbaalandula, mukhetu muene mbawulandula gudiphelegetesa mukunda nu mahatshi amuzogele. Gashigo naye gukuata gima gia gijila, gashigo naye nji gungina ha fundo dia gijila uu nu tangua masugu enji a gudiphelegetesa mbaatagana.

5 “‘Gula wavuala mona wa mukhetu, mbawukhala usala masugu 14, gifua luholo luana khala muene usala tangua diana mona muene mahatshi. Mu masugu 66 mbaalandula, mbawulandula gudiphelegetesa mukunda nu mahatshi amuzogele. 6 Tangua masugu enji agudiphelegetesa mbaatagana gungima dia guvuala mona wa yala nga wa mukhetu, udi naye gubata mutumba wa gimeme wa givo gimoshi mukunda nu mulambu wa guwotshia nu wunda* dia pijio nga dia yembe dia mulambu mukunda nu gubola. Udi naye guya nayo gudi nganga-nzambi gu mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 7 Nganga-nzambi mbawuhana milambu yene gutuama dia Yehowa, mbawutshita ngenyi hagula Nzambi atotesele mukhetu muene gubola guenji. Ngenyi mukhetu muene mbawuphelegetesewa mukunda nu mahatshi amuzogele. Mukhuala wuwu udi mutadila mukhetu munu mbawuvuala mona wa yala nga wa mukhetu. 8 Uvi gula gashigo nu luholo lua guza nu gimeme, udi naye guza nu mayembe mbadi nga mawunda mbadi a pijio, imoshi mukunda nu mulambu wa guwotshia, iko ya mulambu mukunda nu gubola. Nganga-nzambi mbawuhana milambu yene hagula Nzambi atotesele mukhetu muene gubola guenji, ngenyi mbawuphelegetesewa.

13 Yehowa wawambelele luko Moize nu Alona egi: 2 “Gula muthu wazoga humbu gu muila* nga phuta nga bulu dinyi diajiya gubua misongo ya hute* gu muila wenji, adi naye guya n’enji gudi nganga-nzambi Alona nga gudi mun’enji udi nganga-nzambi. 3 Nganga-nzambi mbawutala muabonga misongo idi gu muila wa muthu muene. Gula uvuji-vuji udi ha fundo didi misongo yene wabua ulaphe nu gula misongo yene yangina diago mu gilema gia muila wa muthu muene, idi misongo ya hute. Nganga-nzambi mbawuyitala muabonga nu mbawuzuela egi muthu muene udi muenya usala. 4 Uvi gula bulu didi gu muila wenji didi dilaphe nu dianginyilego diago mu gilema gia muila wenji, gula nji uvuji-vuji udi ha fundo diene wabuilego ulaphe, nganga-nzambi udi naye gukatula muthu muene mukatshi dia athu, gamuhagi ha gudikhalela hakhenji masugu sambadi. 5 Mu lusugu lua sambadi, nganga-nzambi mbawumutala muabonga, gula wamona egi misongo yene yahua, yadivudishilego mu gilema gia muila, mbawubemba muthu muene ha gudikhalela luko hakhenji masugu sambadi.

6 “Mu lusugu lua sambadi nganga-nzambi mbawumutala luko muabonga, gula wamona egi phuta yene yamigina nu yadikomeselego mu gilema gia muila, mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta; yakhadi phamba gaphuta gamuzogi. Ngenyi muthu muene mbawuwevua milele yenji, mbawubua waphelegeta. 7 Uvi gula nganga-nzambi wazuedi gale egi muthu muene udi waphelegeta, uvi gungima phuta* yene yakoma luko,* muthu muene udi naye guya luko gudi nganga-nzambi. 8 Nganga-nzambi mbawuyitala muabonga; gula phuta yene yadikomesa luko gu muila, mbawuzuela egi muthu muene udi usala. Idi misongo ya hute.

9 “Gula muthu wakata misongo ya hute, adi naye guya n’enji gudi nganga-nzambi, 10 nganga-nzambi mbawumutala muabonga. Gula muthu muene udi nu humbu dilaphe gu muila nu uvuji-vuji udi ha fundo diene wabua ulaphe, gula gudi nji nu phuta ha humbu diene, 11 idi misongo yakola ya hute gu muila wenji; nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene udi muenya usala. Gashigo naye gumukatula mukatshi dia athu ha gudikhalela hakhenji handaga udi usala. 12 Uvi gula nganga-nzambi wamona egi misongo ya hute yazala muthu gu muila sendese gu muto uu nu gu malu, 13 gula nji nganga-nzambi watala muthu muene muabonga wamona egi muila wenji wagasue udi nu hute, mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta.* Luholo hute diabuisa muila wenji wagasue ulaphe, muthu muene udi waphelegeta. 14 Uvi gula phuta yamuzoga gu muila, phuta yene idi ilatebe-tebe, muthu muene mbawubua muenya usala. 15 Gula nganga-nzambi wamona phuta yene, mbawuzuela egi muthu muene udi muenya usala. Phuta yenji idi ilatebe-tebe, idi nji ya usala. Idi misongo ya hute. 16 Uvi gula phuta yene yabua ilaphe, muthu muene udi naye guya gudi nganga-nzambi. 17 Gula nganga-nzambi watala muthu muene muabonga wamona egi phuta yenji yabua ilaphe, mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta; gashigo usala.

18 Gula gijimbo giazoga muthu gu muila, gungima giahua, 19 uvi gungima humbu dilaphe nga ditona diabenguluga nu diaphega diazoga ha fundo didi gijimbo giene, muthu muene udi naye guya gudimonesa gudi nganga-nzambi. 20 Nganga-nzambi mbawutala gijimbo giene muabonga, gula wamona egi gidi giagungina muavula mu gilema gia muila nu uvuji-vuji udi ha fundo diene wabua ulaphe, nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene gashigo waphelegeta. Idi misongo ya hute yazogi mu gijimbo giene. 21 Uvi gula nganga-nzambi watala gijimbo giene muabonga, wamona egi uvuji-vuji udi ha fundo diene ushigo ulaphe, gijimbo giene gishigo giagungina muavula mu gilema gia muila nu gidi giawanguluga, nganga-nzambi mbawukatula muthu muene mukatshi dia athu, mbawumuhaga ha gudikhalela hakhenji masugu sambadi. 22 Gula gijimbo giene giakoma diago gu muila, nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene gashigo waphelegeta. Idi misongo ya hute. 23 Uvi gula ditona diene diadikomeselego, diasala fundo dimoshi, idi phamba gijimbo giajimbi. Nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta.

24 “Gula muthu udi nu gishilo* gia phuta ya tshuya, gungima ndulo ya gishilo gia phuta yene yabua ditona diabenguluga nu diaphega, 25 nganga-nzambi mbawuyitala muabonga. Gula uvuji-vuji udi ha ditona diene wabua ulaphe nu ditona diene diangina diago mu gilema gia muila, idi hute diazogi ha gishilo giene; nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene gashigo waphelegeta. Idi misongo ya hute. 26 Uvi gula nganga-nzambi watala ditona diene muabonga, wamona egi dishigo nu uvuji-vuji ulaphe nu dianginyilego diago mu gilema gia muila nu didi diawanguluga, mbawukatula muthu muene mukatshi dia athu, mbawumuhaga ha gudikhalela hakhenji masugu sambadi. 27 Mu lusugu lua sambadi, nganga-nzambi mbawutala muthu muene muabonga, gula wamona egi ditona diene diadikomesa diago, mbawuzuela egi muthu muene gashigo waphelegeta. Idi misongo ya hute. 28 Uvi gula ditona diasala fundo dimoshi, diakomelego nu didi diawanguluga, idi phamba gishilo gia phuta giajimbi; nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta handaga idi phamba gishilo gia phuta giajimbi.

29 “Gula yala nga mukhetu udi nu phuta gu muto nga gu khekhezu,* 30 nganga-nzambi mbawutala phuta yene muabonga. Gula wamona egi phuta yene idi yagungina diago mu gilema gia muila, sanga* didi ha fundo diene didi dia jione nu didi diazonda, nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene gashigo waphelegeta; idi misongo ya mu gilema gia muto nga ya gu muevu. Idi misongo ya hute ya gu muto nga ya gu khekhezu. 31 Uvi gula nganga-nzambi wamona egi phuta yene ishigo yagungina diago mu gilema gia muila nu gushigo nu sanga diabuita ha fundo diene, mbawukatula muthu muene mukatshi dia athu, mbawumuhaga ha gudikhalela hakhenji masugu sambadi. 32 Mu lusugu lua sambadi, nganga-nzambi mbawutala phuta yene muabonga, gula wamona egi phuta yene yakomelego nu gushigo nu sanga dia jione ha phuta yene nu idi mumonega egi phuta yene yanginyilego diago mu gilema gia muila, 33 muthu muene udi naye gukulula sanga, uvi gashigo naye gukulula sanga dia ha fundo didi phuta. Gungima nganga-nzambi mbawukatula muthu muene mukatshi dia athu, mbawumuhaga ha gudikhalela hakhenji masugu sambadi.

34 “Mu lusugu lua sambadi, nganga-nzambi mbawutala luko phuta yene muabonga, gula wamona egi misongo ya mu gilema gia muto nga ya gu muevu yadivudishilego mu muila nu yanginyilego diago mu gilema gia muila, nganga-nzambi mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta. Gungima muthu muene mbawuweva milele yenji nu mbawubua waphelegeta. 35 Uvi gula gungima dia guphelegetesewa guenji phuta yadikomesa diago mu muila, 36 nganga-nzambi mbawutala muthu muene muabonga, gula wamona egi phuta yadikomesa gu muila, gashigo naye gukamba luko ha gujiya gula sanga dia muthu muene didi dia jione; muthu muene gashigo waphelegeta. 37 Uvi gula gungima dia gumutala wamona egi phuta yene yadikomeselego nu sanga diabuita diazogi ha fundo diene, misongo yene yahui. Muthu muene udi waphelegeta, nganga-nzambi mbawuzuela egi udi muthu waphelegeta.

38 “Gula yala nga mukhetu wazoga matona alaphe gu muila,* 39 nganga-nzambi mbawaatala muabonga. Gula matona ene ashigo diago alaphe, idi phamba matona amuzogi gu muila. Muthu muene udi waphelegeta.

40 “Gula yala sanga diamuhua gu muto, wabua nu banji, udi waphelegeta. 41 Gula sanga diamuhua gu khanda ya mbombo, wabua nu banji ha fundo diene, udi waphelegeta. 42 Uvi gula phuta yabenguluga nu ilaphe yazoga holu dia banji dienji, idi misongo ya hute idi muzoga ha banji diene. 43 Nganga-nzambi mbawumutala muabonga, gula humbu diazoga ha phuta yabenguluga nu ilaphe idi ha banji dienji didi ha muto nga ha mbombo nu idi mumonega egi idi misongo ya hute idi mu muila wenji, 44 muthu muene udi muenya hute. Gashigo waphelegeta, nganga-nzambi udi naye guzuela egi gashigo waphelegeta handaga udi nu misongo ya hute mu muto wenji. 45 Muthu udi nu misongo ya hute, milele yenji idi naye gutawudiwa, gashigo naye gubunga sanga dia gu muto wenji nga gudilonda. Udi naye guzula gitshinyi gia mulele aditshuigi gu kano,* gakaluga mu dijui diakola egi: ‘Ngudi usala, ngudi usala!’ 46 Mbawukhala usala tangua diagasue mbadikhala muene nu misongo. Luholo mbaakhala usala, udi naye guya gudikhalela gonze ya phundo.

47 “Gula misongo ya hute yakuata gu mulele, ikhale mulele wene udi wa uvuji wa shitu nga wa linene, 48 nga gu mulele watungiwe nu linene nga nu uvuji wa shitu nga nu gilema gia shitu nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, 49 gula nji ditona dia mukubu wa jione nu wa meya a madiogo nga diabenguluga dia misongo yene diakuata gu mulele nga gu gilema gia shitu, nga gu mulele watungiwe nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, idi nu misongo ya hute, adi naye guyibata gudi nganga-nzambi. 50 Nganga-nzambi mbawutala muabonga ditona diene, gungima mbawuzula gima ginyi giakuatshi misongo ya hute, agihagi ha fundo diko ha gudikhalela masugu sambadi. 51 Mu lusugu lua sambadi, mbawutala muabonga mulele wene. Gula wamona egi misongo yadivudisa gu mulele wene nu gu mulele watungiwe nga gu gilema gia shitu (ikhale gilema giene gidi mukunda nu ndaga itshi), idi hute dia gisambugila, gima gidi nu hute diene gidi gia usala. 52 Udi naye gukonda mulele wene ha tshuya nga mulele watungiwe nu uvuji wa shitu nga mulele watungiwe nu linene, nga gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu ginyi gidi nu misongo, handaga idi hute dia gisambugila. Gima giene gidi naye gukondewa ha tshuya.

53 “Uvi gula nganga-nzambi watala misongo yene muabonga, wamona egi yadivudishilego gu mulele, nga gu mulele watungiwe nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, 54 nganga-nzambi mbawuhana njila ha guwevua gima ginyi misongo yakuatshi, gungima mbawugikatula mukatshi dia ima iko agihagi ha fundo diko ha gudikhalela masugu ako sambadi. 55 Gungima dia guwevua gima ginyi misongo yakuatshi, nganga-nzambi udi naye gugitala luko muabonga. Gula wamona egi ditona diene diasombegeselego, ikhale misongo yene yadivudishilego, gima giene gidi gia usala. Udi naye gukonda gima giene tshuya handaga misongo ya hute yagibolesa mukatshi nga holu.

56 “Uvi gula gungima dia guwevua gima giene muabonga nganga-nzambi wagitala, wamona egi fundo diakuatshi misongo dishigo luko mumonega muabonga, mbawukatula gitshinyi gia mulele gidi nu misongo nga gitshinyi gia gilema gia shitu nga gia mulele watungiwe. 57 Uvi gula misongo yene yamonega ha fundo diko dia mulele nga gu mulele watungiwe nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, ngenyi misongo yene idi gudivudisa; udi naye gukonda gima giene gidi nu misongo ha tshuya. 58 Gula wawevua mulele nga mulele watungiwe nga gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, matona akhadi gu gima giene akatuga, gima giene gidi naye guwevewa mbala ya mbadi, gungima mbagibua gia phelegeta.

59 “Mukhuala wuwu udi mutadila misongo ya hute idi gu mulele wa uvuji wa shitu nga wa linene, nga gu mulele watungiwe nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, ha gujiya gula gidi giaphelegeta nga gia usala.”

14 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Owu mukhuala mudi naye gulandula mukunda nu muenya hute mu lusugu luenji lua guphelegetesewa tangua adi naye gumubata gudi nganga-nzambi. 3 Nganga-nzambi udi naye guya gonze ya phundo, gamutadi muabonga. Gula hute dia muthu muene diahua, 4 nganga-nzambi mbawumuwambela ha gubata tunjila mbadi tua monyo, tushigo tua usala, nu mutshi wa sedre nu mulele wabenga nu hisophe mukunda nu guphelegetesewa guenji. 5 Nganga-nzambi mbawuwambela athu ha gushiya ganjila gamoshi mukatshi dia nzungu ya wuma, holu dia meya a gu muta adi mu nzungu yene. 6 Uvi udi naye guzula ganjila gako ganyi gadi nu monyo nu mutshi wa sedre nu mulele wabenga nu hisophe, gayinginyisa yagasue mukatshi dia mahatshi a ganjila ganyi gashiyiwa holu dia meya a gu muta adi mu nzungu ya wuma. 7 Gungima mbawumianga mahatshi ene mbala sambadi gudi muthu udi gudiphelegetesa gu misongo ya hute, mbawuzuela egi muthu muene udi waphelegeta; mbawubemba ganjila ganyi gadi nu monyo mukatshi dia temu.

8 “Muthu udi gudiphelegetesa udi naye guwevua milele yenji nu gukulula sanga diagasue dia gu muila wenji nu dia gu muto, udi naye nji guzua meya; ngenyi mbawubua muthu waphelegeta. Gungima wajiya giwa guvutuga mu phundo, uvi mbawukhala hanze ya tenta yenji masugu sambadi. 9 Mu lusugu lua sambadi, mbawukulula sanga diagasue dia gu muto wenji nu muevu nu khengo.* Gungima udi naye gukulula sanga diagasue dia gu muila wenji, gawovui milele, gazui meya, ngenyi mbawubua muthu waphelegeta.

10 “Mu lusugu lua nage, mbawuzula mitumba mbadi ya imeme ya milume ishigo nu ginonga gu muila nu gimeme gia mukaji gia givo gimoshi gishigo nu ginonga gu muila, nu bakilo thathu nu ndambo* a phupha iladiege-diege yagufutula nu maji gifua mulambu wa mbuto nu loge imoshi* ya maji; 11 nganga-nzambi munu wazuedi egi muthu muene udi waphelegeta, mbawuya nu muthu muene udi gudiphelegetesa hamoshi nu milambu yene gutuama dia Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 12 Nganga-nzambi mbawuzula mutumba umoshi wa gimeme gia mulume, mbawuwuhana gifua mulambu mukunda nu gubola hamoshi nu loge imoshi ya maji; mbawuyihunga gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. 13 Gungima mbawushiya mutumba wa gimeme gia mulume ha fundo ana shiya shitu ya mulambu mukunda nu gubola nu ya mulambu wa guwotshia ha fundo dia gijila, handaga mulambu mukunda nu gubola nu mulambu wa gulondega ndaga mbayikhala ya nganga-nzambi. Idi gima giabalega gijila.

14 “Gungima nganga-nzambi mbawuzula ndambo ya mahatshi a mulambu wa gulondega ndaga, mbawaakunga gu songi ya kutshui dia madia dia muthu udi gudiphelegetesa nu gu muno wa shina wa gu koko dienji dia madia nu gu muno wa shina wa gu kulu dienji dia madia. 15 Nganga-nzambi mbawuzula loge imoshi ya maji, gambi ndambo ha gikata gia koko dienji dia mahidi. 16 Gungima nganga-nzambi mbawumba muno wenji wa gu koko dienji dia madia mu maji adi ha gikata gia koko dienji dia mahidi, mbawumianga ndambo ya maji ene adi gu muno wenji mbala sambadi gutuama dia Yehowa. 17 Gungima mbawuzula ndambo iko ya maji adi ha gikata gia koko dienji, mbawaakunga gu songi ya kutshui dia madia dia muthu udi gudiphelegetesa nu gu muno wa shina wa gu koko dienji dia madia nu gu muno wa shina wa gu kulu dienji dia madia holu dia mahatshi a mulambu wa gulondega ndaga. 18 Nganga-nzambi mbawuzula maji asadi ha gikata gia koko dienji, mbawaamba ha muto wa muthu udi gudiphelegetesa, mbawutshita ngenyi hagula Yehowa atotesele muthu muene gubola guenji.

19 “Nganga-nzambi mbawuhana mulambu mukunda nu gubola hagula Nzambi atotesele muthu udi gudiphelegetesa gu usala wenji, gungima mbawushiya shitu ya mulambu wa guwotshia. 20 Nganga-nzambi mbawuhana mulambu wa guwotshia nu mulambu wa mbuto ha giwotshielo hagula Nzambi atotesele muthu muene gubola guenji; ngenyi muthu muene mbawubua waphelegeta.

21 “Uvi gula muthu muene udi phutu, nu gashigo nu ima yavula, udi naye guzula mutumba wa gimeme gia mulume gifua mulambu wa gulondega ndaga mukunda nu mulambu wa guhunga hagula Nzambi amutotesele gubola guenji; udi naye nji guzula giakumi gia efa imoshi* ya phupha iladiege-diege yagufutula muabonga nu maji ha guhana gifua mulambu wa mbuto, nu loge imoshi ya maji, 22 nu mayembe mbadi nga mawunda mbadi a pijio gifua mudi guvula gua ima idi nayo muene. Dimoshi mbadihanewa mulambu mukunda nu gubola, diko mulambu wa guwotshia. 23 Mu lusugu lua nage, mbawubata ima yene gudi nganga-nzambi ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila gutuama dia Yehowa mukunda nu guphelegetesewa guenji.

24 “Nganga-nzambi mbawuzula mutumba wa gimeme gia mulume gia mulambu wa gulondega ndaga nu loge imoshi ya maji, mbawuyihunga gutuama nu gungima gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. 25 Nganga-nzambi mbawushiya mutumba wa gimeme gia mulume gia mulambu wa gulondega ndaga, mbawuzula ndambo ya mahatshi a mulambu wene, mbawaakunga gu songi ya kutshui dia madia dia muthu udi gudiphelegetesa nu gu muno wa shina wa gu koko dienji dia madia nu gu muno wa shina wa gu kulu dienji dia madia. 26 Mbawumba ndambo ya maji ha gikata gia koko dienji dia mahidi, 27 gungima mbawuzula ndambo ya maji adi ha gikata gia koko dienji dia mahidi nu muno wenji wa gu koko dia madia, gaamiangi mbala sambadi gutuama dia Yehowa. 28 Mbawuzula luko ndambo ya maji adi ha gikata gia koko dienji, mbawaakunga gu songi ya kutshui dia madia dia muthu udi gudiphelegetesa nu gu muno wa shina wa gu koko dienji dia madia nu gu muno wa shina wa gu kulu dienji dia madia ha fundo diambi muene mahatshi a mulambu wa gulondega ndaga. 29 Gungima nganga-nzambi mbawuzula maji asadi ha gikata gia koko dienji, mbawaamba ha muto wa muthu udi gudiphelegetesa, mbawutshita ngenyi hagula Yehowa atotesele muthu muene gubola guenji.

30 “Nganga-nzambi mbawuhana yembe dimoshi nga wunda dimoshi dia pijio gifua mudi guvula gua ima ya muthu muene, 31 mbawuhana dimoshi gifua mulambu mukunda nu gubola, diko gifua mulambu wa guwotshia hamoshi nu mulambu wa mbuto; nganga-nzambi mbawutshita ngenyi hagula Yehowa atotese gubola gua muthu udi gudiphelegetesa.

32 “Owu mukhuala watadila muthu wakhadi nu misongo ya hute uvi gashigo nu ima yana togewa ha guhana mu lusugu adi naye guzuela egi udi waphelegeta.”

33 Gungima Yehowa wawambelele Moize nu Alona egi: 34 “Tangua mbamungina mu gifutshi gia Kanana, mu mavu ngudi gumihana hagula abue enu, gula ngabemba egi misongo ya hute ingine mu inzo imoshi ya mu gifutshi giene, 35 fumi’a inzo yene udi naye guya gudi nganga-nzambi, gamuwambela egi: ‘Misongo imoshi ya gisambugila yamonega mu inzo yami.’ 36 Nganga-nzambi mbawawambela ha guzola ima yagasue monzo gutuama egi aze atale misongo yene, hagula gazuedigo egi ima yagasue idi monzo idi ya usala; gungima mbawuza giwa mutala muabonga inzo yene. 37 Nganga-nzambi mbawutala muabonga fundo didi misongo yene, gula wamona egi ibayi ya inzo yene idi nu matona adi nu mukubu wa jione nu wa madiogo-madiogo nga wabenguluga, gula idi mumonega nji egi matona ene adi agungina diago mu gibayi, 38 nganga-nzambi mbawuzoga mu inzo yene, mbawuyijidiga, muthu gungina ndo mukatshi masugu sambadi.

39 “Mu lusugu lua sambadi, nganga-nzambi mbawuvutuga ha gutala inzo yene muabonga. Gula wamona egi misongo yadivudisa mu ibayi ya inzo yene, 40 mbawuwambela athu ha gukatula maseso anyi adi nu misongo ha guabishila gonze ya dimbo ha fundo dia usala. 41 Udi naye guawambela ha gukulula ibayi yagasue ya mukatshi dia inzo, ima yagasue inyi mbaakulula gu ibayi, adi naye guyibishila gonze ya dimbo ha fundo dia usala. 42 Gungima adi naye guzula maseso ako anginyisa ha fundo akatula maseso anyi akhadi nu misongo, udi naye gukalegela wuma wa luholo luko, gashangula inzo yene nu phemba.

43 “Gula akatula maseso akhadi nu misongo gu inzo, akulula ibayi ya mukatshi nu ashangula luko inzo yene, uvi gungima gula misongo yene yavutuga luko muene, 44 nganga-nzambi mbawuya ha gutala inzo yene muabonga. Gula wamona egi misongo yene yadivudisa monzo, idi hute dia gisambugila didi mu inzo yene. Inzo yene idi ya usala. 45 Gungima mbawuwambela athu ha gumuanga inzo yene; maseso a inzo yene nu mitshi nu wuma nu phemba yagasue mbaayibata gonze ya dimbo ha fundo dia usala. 46 Masugu agasue anyi inzo yene mbayikhala yagujidiga, gula muthu wangina mukatshi mbawubua usala uu nu mu ngueze; 47 muthu wagasue mbawubanda mu inzo yene udi naye guwevua milele yenji, muthu wagasue mbawudia mu inzo yene udi naye nji guweva milele yenji.

48 “Uvi gungima dia gushangula inzo yene, gula nganga-nzambi waza, wamona egi misongo yene yadivudishilego monzo, mbawuzuela giwa egi inzo yene idi yaphelegeta handaga misongo yene yahui. 49 Ha guphelegetesa inzo yene, nganga-nzambi mbawuzula tunjila mbadi nu mutshi wa sedre nu mulele wabenga nu hisophe. 50 Nganga-nzambi mbawushiya ganjila gamoshi mukatshi dia nzungu ya wuma holu dia meya a gu muta adi mu nzungu yene. 51 Gungima mbawuzula mutshi wa sedre nu hisophe nu mulele wabenga nu ganjila gako ganyi gasadi nu monyo, mbawuyimba yagasue mu mahatshi a ganjila ganyi gashiyiwa holu dia meya a gu muta adi mu nzungu ya wuma; gungima mbawumianga mahatshi ene mbala sambadi gu inzo. 52 Gungima mbawuphelegetesa inzo yene nu mahatshi a ganjila nu meya a gu muta, nu ganjila ganyi gadi nu monyo nu mutshi wa sedre nu hisophe nu mulele wabenga. 53 Gungima mbawubemba ganjila ganyi gasadi nu monyo gonze ya dimbo mukatshi dia temu. Mbawukatula gubola guagasue gudi mu inzo yene, ngenyi mbayibua yaphelegeta.

54 “Owu mukhuala watadila hute dia maluholo agasue, misongo ya mu gilema gia muto nga ya muevu, 55 hute dia gu milele nga dia gu inzo, 56 nu mahumbu nu phuta nu mabulu, 57 ha gujiya gula gima gimoshi gidi gia usala nga gula gima gimoshi gidi gia phelegeta. Owu mukhuala watadila misongo ya hute.”

15 Yehowa wawambelele luko Moize nu Alona egi: 2 “Wambelenu enya Isalele egi: ‘Gula yala udi nu misongo idi gumuzola meya gu muila wenji wa uyala, misongo yene idi gumubuisa usala. 3 Yala muene mbawulandula gukhala usala ngatshima meya ene adi mulandula gumuzoga gu muila wenji wa uyala nga ndo akuatagana.

4 “‘Gitanda giagasue ginyi yala muene udi nu misongo mbawubanda mbagibua gia usala, gima giagasue mbagikhalela muene mbagibua nji gia usala. 5 Muthu wagasue mbawukuata gitanda gia yala muene udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu nguenze. 6 Muthu wagasue mbawukhala ha gima ginyi giakhalela yala muene udi nu misongo, udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 7 Muthu wagasue mbawukuata muila wa yala muene udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 8 Gula yala muene udi nu misongo idi gumuzola meya gu muila wenji wa uyala wafita muthu udi waphelegeta mate, muthu muene udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 9 Gula yala muene wakhalela gima giagasue ana khalela holu dia shitu, gima giene mbagibua gia usala. 10 Muthu wagasue wakuata gima giakhalela muenya misongo muene, mbawukhala usala uu nu mu ngueze; muthu wagasue mbawubata gima giakhalela muenya misongo muene, udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 11 Gula yala udi nu misongo idi gumuzola meya gu muila wenji wa uyala gawevelego mago uvi wakuata muthu, muthu muene udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 12 Gula yala muene udi nu misongo wakuata nzungu ya wuma, adi naye gubula nzungu yene; uvi gula wakuata longa dia mutshi, adi naye gudiwevua nu meya.

13 “‘Gula misongo yene yahua, yala muene mbagashigo luko mukhala nu usala, mbawutanga masugu sambadi ha guphelegetesewa, udi naye guwevua milele yenji, gazui meya a mu muta, gungima mbawubua waphelegeta. 14 Mu lusugu lua nage, yala muene mbawuzula mayembe mbadi nga mawunda* mbadi a pijio, mbawuya nawo gutuama dia Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila, a ahanyi gudi nganga-nzambi. 15 Nganga-nzambi mbawuhana milambu ya tunjila tuene, gamoshi mulambu mukunda nu gubola, gako mulambu wa guwotshia; ngenyi nganga-nzambi mbawuphelegetesa muthu muene gutuama dia Yehowa.

16 “‘Gula yala mumoshi meya a uyala adi gumuzoga, udi naye guzua meya muila wagasue, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 17 Gula meya ene abui holu dia mulele nga gu gima giagasue gialondewe nu gilema gia shitu, yala muene udi naye guyiwevua; ima yene mbayikhala ya usala uu nu mu ngueze.

18 “‘Gula yala wabungisa muila nu mukhetu, meya a uyala amuzoga, muyadi awo adi naye guzua meya, mbaakhala usala uu nu mu ngueze.

19 “‘Gula mukhetu wamona mahatshi,* mbawukhala usala masugu sambadi mukunda nu mahatshi ene. Muthu wagasue mbawumukuata, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 20 Hadi muene usala mukunda nu mahatshi amuzogi, gima giagasue mbagibandela muene nga ginyi mbagikhalela muene mbagikhala gia usala. 21 Muthu wagasue mbawukuata gitanda gienji udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 22 Muthu wagasue mbawukuata gima giakhalela mukhetu muene udi naye guwevua milele yenji, udi naye nji guzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 23 Muthu wagasue mbawukuata gitanda nga gima giko giagasue giakhalela mukhetu muene, mbawukhala usala uu nu mu ngueze. 24 Gula yala wabungisa muila nu mukhetu muene, mahatshi a mukhetu muene amukuata, yala muene mbawukhala usala masugu sambadi, gitanda giagasue mbagibandela muene mbagibua gia usala.

25 “‘Gula mukhetu mahatshi adi gumuzoga masugu avula gubalega uvi ishigo tangua dienji dia gumona mahatshi, mbawukhala usala mu masugu ene agasue gifua muana khala muene usala mu masugu ana mona muene mahatshi. 26 Gitanda giagasue mbagibandela muene mu masugu adi gumuzoga mahatshi, mbagibua gia usala gifua gitanda giana bandela muene mu masugu ana mona muene mahatshi; gima giagasue mbagikhalela muene mbagibua gia usala gifua luholo luana khala muene usala mu masugu ana mona muene mahatshi. 27 Muthu wagasue mbawukuata ima yene mbawubua usala nu mbawuwevua milele yenji, mbawuzua meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze.

28 “‘Uvi gula mahatshi ene abemba gumuzoga, mbawutanga masugu sambadi, gungima mbawubua giwa waphelegeta. 29 Mu lusugu lua nage, mukhetu muene udi naye guzula mayembe mbadi nga mawunda mbadi a pijio, ayi nawo gudi nganga-nzambi ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 30 Nganga-nzambi mbawuzula ganjila gamoshi mbawuhana mulambu mukunda nu gubola, gako mulambu wa guwotshia; ngenyi nganga-nzambi mbawuphelegetesa mukhetu muene gutuama dia Yehowa.

31 “‘Mudi naye gukuatesa enya Isalele ha gukhala aphelegeta, handaga gula ashigo aphelegeta mbaabuisa inzo yami ya tenta idi mukatshi diawo ya usala; ngenyi mbaafua mukunda nu ndaga yene.

32 “‘Owu mukhuala udi mutadila yala udi nu misongo idi gumuzola meya gu muila wa uyala nga yala udi usala mukunda nu meya a uyala amuzogi, 33 nu mukhetu udi usala mu masugu ana mona muene mahatshi, nga yala udi nu misongo idi gumuzola meya a uyala nga mukhetu udi muzoga mahatshi, nu yala munu wabungisa muila nu mukhetu udi usala.’”

16 Gungima dia gufua gua ana a Alona, anyi afuile luholo asuenele hehi nu Yehowa, Yehowa watele maga nu Moize. 2 Yehowa wawambelele Moize egi: “Wambela phangi’aye Alona egi gashigo naye gungina tangua diagasue ha fundo dia gijila gungima dia rido, gutuama dia gitshuigilo gidi holu dia Mushete wa gikotelo hagula gafuigo; handaga ame mbangumonega mu tuta holu dia gitshuigilo giene.

3 “Alona udi naye gubata ima eyi hadi mutshigina muene gungina ha fundo dia gijila: mutumba wa ngombe wa mulume wa mulambu mukunda nu gubola nu gimeme gia mulume mukunda nu mulambu wa guwotshia. 4 Udi naye gusudiga lopho dia linene dia gijila, nu mikayi* ya linene ha gutshuiga muila wenji;* udi naye nji gusudiga mukaba wa linene ha kete, asudiga gitambala gia linene gu muto. Idi milele ya gijila. Mbawuzua meya, gungima asudiga milele yene.

5 “Enya Isalele mbaamuhana mitumba mbadi ya khombo jia milume ya mulambu mukunda nu gubola nu gimeme gimoshi gia mulume mukunda nu mulambu wa guwotshia.

6 “Gungima Alona mbawuzula ngombe ya mulume inyi yabatshi muene mukunda nu gubola guenji, gayihanyi mulambu hagula Nzambi wajiya gumutotesela gubola guenji nu gua enya fami yenji.

7 “Gungima mbawuzula khombo mbadi, mbawujihaga gutuama dia Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila. 8 Alona mbawuta mubela mukunda nu khombo jiene mbadi, imoshi mukunda nu Yehowa, iko mukunda nu Azazele.* 9 Alona mbawuzula khombo inyi yatombewa mukunda nu Yehowa, mbawuyihana mulambu mukunda nu gubola. 10 Uvi khombo inyi yatombewa mukunda nu Azazele mbaayibata nu monyo gutuama dia Yehowa hagula yajiya gutumiwa gudi Azazele mu mavu a luselenga, ngenyi Nzambi wajiya gutotesela athu gubola guawo.

11 “Alona mbawuzula ngombe ya mulume yabatshi muene mukunda nu gubola guenji, gayihanyi mulambu hagula Nzambi wajiya gumutotesela gubola guenji nu gua enya fami yenji; gungima mbawushiya ngombe yene ya mulambu mukunda nu gubola, yabatshi muene mukunda nu gubola guenji.

12 “Gungima mbawuzula longa dia gubatela tshuya dia guzala pha nu makala adi mulema akatuga ha giwotshielo gidi gutuama dia Yehowa, nu mago mbadi aguzala pha nu uhafu wa vumba diabonga, mbawuya nayo gungima dia rido ha Fundo Diabalega Gijila. 13 Udi naye nji gumba uhafu ha tshuya tudi gutuama dia Yehowa, gungima mishi ya uhafu wene mbayitshuiga gitshuigilo gia Mushete wa gikotelo, ngenyi mbagashigo mufua.

14 “Mbawuzula ndambo ya mahatshi a ngombe ya mulume, mbawaamianga nu muno wenji gutuama dia gitshuigilo gu khanda ya mazogelo a kumbi, gungima mbawumianga ndambo iko ya mahatshi nu muno mbala sambadi gutuama dia gitshuigilo.

15 “Gungima mbawuzula khombo ya mulambu mukunda nu gubola inyi yahanewa mukunda nu athu, mbawuyishiya, mbawubata mahatshi a khombo yene gungima dia rido; mbawaamianga ha gitshuigilo nu gutuama dia gitshuigilo gifua luholo luatshitshi muene nu mahatshi a ngombe ya mulume.

16 “Udi naye gutshita ngenyi ha guphelegetesa fundo dia gijila mukunda nu ndaga jia usala jiakalagala enya Isalele nu mukunda nu gubola nu masumu awo. Udi naye nji gutshita luholo lumoshi mukunda nu inzo ya tenta ya gudibungishila idi mukatshi dia ana a Isalele anyi ashigo aphelegeta.

17 “Tangua mbadingina Alona mu inzo ya tenta ya gudibungishila ha guphelegetesa fundo dia gijila uu nu mbahazoga muene, gushigo nga muthu udi naye gukhala mukatshi. Mbawumianga mahatshi hagula Nzambi amutotesele gubola guenji nu gua enya fami yenji nu gua enya Isalele agasue.

18 “Gungima mbawuzoga ha guya gu giwotshielo gidi gutuama dia Yehowa ha gugiphelegetesa, mbawuzula ndambo ya mahatshi a ngombe ya mulume nu ndambo ya mahatshi a khombo a akungi gu khanda jiagasue jia mbinga jia giwotshielo. 19 Mbawumianga nji ndambo iko ya mahatshi gu giwotshielo giene nu muno wenji mbala sambadi, mbawugiphelegetesa nu mbawugibuisa gia gijila mukunda nu ndaga jia usala jiakalegele enya Isalele.

20 “Tangua mbadimanesa muene guphelegetesa fundo dia gijila nu inzo ya tenta ya gudibungishila nu giwotshielo, mbawubata nji khombo ya monyo gutuama dia Nzambi. 21 Alona mbawuhaga mago enji agasue mbadi ha muto wa khombo idi nu monyo, mbawumonesa gujimbila guagasue gua enya Isalele nu gubola guawo guagasue nu masumu awo agasue, mbawahaga ha muto wa khombo. Gungima mbawuhana khombo yene gudi muthu watombewe,* muthu muene mbawuyibata mu mavu a luselenga. 22 Mbawutuma khombo yene mu mavu a luselenga, mbayibata gubola guawo guagasue guene.

23 “Gungima Alona mbawungina mu inzo ya tenta ya gudibungishila, mbawukatula milele ya linene yasudigile muene ha gungina ha fundo dia gijila, mbawuyibemba guene. 24 Mbawuzua meya* ha fundo dia gijila, asudiga milele yenji; gungima mbawuzoga, mbawuhana mulambu wenji wa guwotshia nu mulambu wa guwotshia mukunda nu athu. Mbawutshita ngenyi hagula Nzambi amutotesele gubola guenji nu gubola gua athu. 25 Mbawuwotshia maji a shitu jia mulambu mukunda nu gubola ha giwotshielo hagula azole mishi.

26 “Muthu yago mbawutuma khombo mukunda nu Azazele mu mavu a luselenga, udi naye guwevua milele yenji, azui meya gutuama egi avutuge gu phundo.

27 “Mulume wa ngombe nu khombo yahanewa mulambu mukunda nu gubola, inyi mahatshi ayo abatewa ha fundo dia gijila hagula Nzambi atotesele Alona nu athu gubola, mbayizolewa hanze ya phundo; ilema yayo nu misunyi yayo nu tuji tuayo mbaayikonda ha tshuya. 28 Muthu mbawukonda ima yene udi naye guwevua milele yenji, azui meya, gungima wajiya giwa guvutuga mu phundo.

29 “Ndaga eyi mbayikhala mukhuala wa ivo nu ivo mukunda nu enue: Mu lusugu lua kumi lua mbeji ya sambadi, mudi naye guvua gikenene mukunda nu gubola guenu,* mushigo naye nji gutshita nga mudimo umoshi, ikhale muenya Isalele nga ngenji udi mukatshi dienu. 30 Mu lusugu luene, Nzambi mbawumitotesela gubola guenu hagula mubue aphelegeta. Ngenyi gu meso a Yehowa mbamukhala athu aphelegeta mu gubola guenu guagasue. 31 Idi lusugu mudi naye guhuluguga diago, mudi naye guvua gikenene mukunda nu gubola guenu. Udi mukhuala wa ivo nu ivo.

32 Nganga-nzambi munu mbawumbiwa maji nu mbawuhagewa* ha fundo dia sh’enji ha gutshita mudimo wa nganga-nzambi, mbawuhana milambu mukunda nu gubola, mbawusudiga nji milele ya linene, milele ya gijila. 33 Mbawuphelegetesa fundo dia gijila nu inzo ya tenta ya gudibungishila nu giwotshielo, mbawuhana nji milambu hagula Nzambi atotesele nganga-nzambi gubola guawo nu enya Isalele agasue. 34 Udi mukhuala wa ivo nu ivo mukunda nu enue, mudi naye gutshita ngenyi mbala imoshi mu givo hagula Nzambi atotesele enya Isalele gubola guawo guagasue.

Alona watshitshile ndaga jiagasue gifua luholo Yehowa wawambelele Moize.

17 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela Alona nu an’enji a mala nu enya Isalele agasue egi: ‘Ndaga idi gumitoga Yehowa ha gutshita yenyeyi:

3 “‘“Gula muenya Isalele mumoshi washiya ngombe ya mulume nga mutumba wa gimeme gia mulume nga khombo mukatshi dia phundo nga wayishiya gonze ya phundo, 4 ha fundo dia guyibata ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila ha guyihana mulambu gudi Yehowa gutuama dia inzo ya tenta ya Yehowa, muthu muene mbawukhala nu mukudi wa mahatshi. Gashiyilego shitu gifua luholo mukhuala wana toga, hene udi naye gushiyiwa.* 5 Mudi naye gutshita ngenyi hagula enya Isalele akhadigo luko mushiya shitu jiawo mukatshi dia temu, uvi akhale gujibata gudi Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila, gudi nganga-nzambi. Adi naye gujihana gifua milambu ya guhuima gudi Yehowa. 6 Nganga-nzambi mbawumianga mahatshi a shitu jia milambu yene gu giwotshielo gia Yehowa ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila; mbawuwetshia maji ayo hagula azole mishi gifua mulambu wa vumba diabonga mukunda nu Yehowa. 7 Ngenyi ashigo naye guhana luko milambu gudi nzambi jia isongo jidi gifua khombo jinyi ana tshita najio uthambi. Mbayikhala mukhuala wa ivo nu ivo mukunda nu enue mu indongo yenu yagasue.”’

8 “Udi naye guawambela egi: ‘Muenya Isalele wagasue nga ngenji udi mukatshi dienu udi mutshigina guhana mulambu wa guwotshia nga mulambu uko, 9 udi naye guwubata ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila ha guwuhana gudi Yehowa; muthu mbawutuna gutshita ngenyi udi naye gushiyiwa.*

10 “‘Gula muenya Isalele nga ngenji udi mukatshi dienu wadia mahatshi, ikhale a luholo lutshi, mbangutuna diago muthu wagasue mbawudia mahatshi nu mbangumushiya.* 11 Handaga monyo wa gima giafugiwe udi mu mahatshi, ame hakhami ngaahanyi ha giwotshielo mukunda nu enue ha gumitotesela gubola guenu;* mahatshi ana kuatesa ha gutotesela athu gubola guawo, handaga monyo wana khala mu mahatshi. 12 Gishina giene ngawambela enya Isalele egi: “Nga muthu mumoshi mukatshi dienu gashigo naye gudia mahatshi, ikhale ngenji udi mukatshi dienu gashigo naye nji gudia mahatshi.”

13 “‘Gula muenya Isalele mumoshi nga ngenji udi mukatshi dienu waya mu guzomba,* wakuata shitu ya mu foto nga ganjila ganyi gajiya gudiwa, udi naye guzola mahatshi enji, gaavumbiga mu mavu. 14 Handaga monyo wa ima ya maluholo agasue yafugiwe udi mahatshi ayo, ndaga ya monyo wana khala mu mahatshi. Hene ngawambela enya Isalele egi: “Mushigo naye gudia mahatshi a gima giagasue gidi nu monyo, handaga monyo wa ima ya maluholo agasue yafugiwe udi mahatshi ayo. Muthu wagasue mbawudia mahatshi udi naye gushiyiwa.* 15 Gula muthu mumoshi, ikhale muenya Isalele nga ngenji, wadia shitu inyi asangi yagudifuila nga shitu inyi yashiyiwa gudi shitu iko ya mu foto, udi naye guwevua milele yenji, azui meya, mbawukhala usala uu nu mu ngueze; gungima mbawubua giwa waphelegeta. 16 Uvi gula gawevelego milele yene nu gazuilego meya,* mbawuhanewa ndola.’”

18 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Ame Yehowa Nzambi wenu. 3 Mushigo naye gutshita ndaga gifua luholo akhalele mutshita mu mavu a Ejipitu fundo muakhalele, mushigo naye nji gukalagala ndaga gifua luholo ana tshita mu mavu a Kanana fundo ngudi gumibata. Mulandulago mikhuala yawo. 4 Mudi naye gukalegela badesizio ami, mudi naye gutumagela mikhuala yami, mudi naye nji guyilandula. Ame Yehowa Nzambi wenu. 5 Mudi naye gulandula mikhuala yami nu badesizio ami; muthu wagasue mbawuyitumagela, mbayimukuatesa ha gukhala nu monyo. Ame Yehowa.

6 “‘Nga muthu mumoshi mukatshi dienu gashigo naye gubungisa muila* nu muenya mu fami yawo. Ame Yehowa. 7 Ushigo naye gubungisa muila nu sh’aye, ushigo naye nji gubungisa muila nu gin’aye. Udi gin’aye, ushigo naye gubungisa n’enji muila.

8 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukaji’a sh’aye. Ndaga yene mbayihana sh’aye musonyi.*

9 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu phangi’aye wa mukhetu, ikhale udi mun’a sh’aye nga mun’a gin’aye, ikhale muavualewe n’enji inzo imoshi nga ndo.

10 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mujigulu waye wa mukhetu, ikhale udi mun’a mun’aye wa yala nga mun’a mun’aye wa mukhetu; handaga mbawudikatula ginemua aye hakhaye.

11 “‘Ubungisago muila nu phangi’aye wa mukhetu uvuala sh’aye nu mukhetu muko, handaga udi mun’a sh’aye, udi phangi’aye wa mukhetu.

12 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu sh’aye wa mukhetu, handaga udi phangi’a sh’aye.

13 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu gin’aye wa galenge nga wa mbuta, handaga udi phangi’a gin’aye.

14 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukaji’a sh’aye wa galenge nga wa mbuta,* gula ndo mbawuhana sh’aye muene musonyi; handaga mukhetu muene udi nji gifua sh’aye wa mukhetu.

15 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu giwaji giaye gia mukhetu. Udi mukaji’a mun’aye wa yala, ushigo naye gubungisa n’enji muila.

16 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukaji’a phangi’aye wa yala, gula ndo ndaga yene mbayihana phangi’aye musonyi.*

17 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukhetu mumoshi nu mun’enji wa mukhetu. Ushigo naye nji gubungisa muila nu mujigulu wenji wa mukhetu, ikhale mun’a mun’enji wa yala nga mun’a mun’enji wa mukhetu. Adi enya fami yawo, idi ndaga ya musonyi.*

18 “‘Ushigo naye guzula phangi’a mukaji’aye mu ulo nga gubungisa n’enji muila hagidi mukaji’aye nu monyo. Gula ndo mbaabua afuagaji.*

19 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukhetu hadi muene usala mu sungi yenji ya gumona mahatshi.

20 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu mukaji’a mukuenu,* gula ndo mbawudibuisa usala.

21 “‘Ushigo naye gubemba egi nga mujigulu waye mumoshi ahanewe mulambu gudi Moleke; handaga gula watshita ngenyi, mbawushingisa jina dia Nzambi waye. Ame Yehowa.

22 “‘Ushigo naye gubungisa muila nu yala gifua luholo ana bungisa muila nu mukhetu. Idi ndaga ya usala.

23 “‘Yala gashigo naye gubungisa muila nu shitu, gula ndo mbayimubuisa usala; mukhetu nji gashigo naye gudihana ha gubungisa muila nu shitu. Idi ndaga yabola.

24 “‘Mukalagalago ndaga eji hagula mudibuishigo usala, handaga enya ifutshi ngudi mukaya gutuama dienu akalegele ndaga eji jiagasue hene adibuishile usala. 25 Gishina giene gifutshi gidi gia usala, mbangugihana ndola mukunda nu gubola guagio, gifutshi giene mbagilusa athu agio. 26 Uvi enue mudi naye gutumagela mikhuala nu badesizio ami, mushigo naye gutshita nga ndaga imoshi mukatshi dia ndaga eji jiabola ikhale muenya Isalele nga ngenji udi mukatshi dienu. 27 Handaga athu akhalele mu gifutshi egi gutuama dienu akalegele ndaga eji jiagasue jiabola, henyaha gifutshi giabua gia usala. 28 Ngenyi gifutshi giene mbagishigo gumilusa handaga muagibuishi gia usala, gifua luholo mbagilusa athu akhalele mu gifutshi giene gutuama dienu. 29 Gula muthu watshita ndaga imoshi mukatshi dia ndaga eji jiabola, udi naye gushiyiwa.* 30 Landulenu mikhuala eyi ngamihana, mulandulago ndaga jiabola jiatshitshile athu adiangele gukhala mu mavu awa, hagula ndaga jiene jimibuishigo usala. Ame Yehowa Nzambi wenu.’”

19 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele agasue egi: ‘Mudi naye gukhala athu a gijila, handaga ame Yehowa Nzambi wenu ngudi muthu wa gijila.

3 “‘Muthu wagasue mukatshi dienu udi naye gunemesa* gin’enji nu sh’enji, mudi naye nji gulandula gunemesa masugu ami a guhuluguga. Ame Yehowa Nzambi wenu. 4 Mushigo naye gukombelela nzambi jia gituhu nga gulonda nzambi jia utadi. Ame Yehowa Nzambi wenu.

5 “‘Gula mudi muhana Yehowa mulambu wa guhuima, mudi naye gumuhana nawo mu luholo luabonga hagula amitshigine. 6 Mbamudia mulambu wene mu lusugu muawuhanyi nu mu lusugu lualandula, uvi ndambo iko mbayisala uu nu mu lusugu lua thathu, idi naye gukondewa ha tshuya. 7 Uvi gula muthu wadia ima yene mu lusugu lua thathu, idi ndaga yabola diago; mbagashigo mutshiginyiwa. 8 Muthu mbawudia ima yene mbawuhanewa ndola handaga watunyi gunemesa gima gia gijila gia Yehowa, muthu* muene udi naye gushiyiwa.*

9 “‘Tangua mbamukatula mbuto mu mahia, mushigo naye gukatula mbuto jiagasue jidi mu khulo ya dihia, mushigo naye nji gunona mbuto jidi musala mu dihia. 10 Ushigo naye nji gukatula mabundu a vinyo anyi asadi gu mitshi nga gunona anyi abui mu dihia diaye dia vinyo. Udi naye guabemba mukunda nu phutu* nu ngenji. Ame Yehowa Nzambi wenu.

11 “‘Mukuyigo, mumbilago muthu mambo, mushigo naye nji gudikalegela ndaga nu mambo mukatshi dienu. 12 Mushigo naye gudiloga mu jina diami mukunda nu ndaga jia mambo, gula ndo mbamushingisa jina dia Nzambi wenu. Ame Yehowa. 13 Ushigo naye guhuiga muthu n’a mukuenu ha guzula ima yenji, ushigo naye nji gukuya. Ushigo naye gubamba lufuto lua muenya mudimo uu nu hamene mu gimenegena.

14 “‘Ushigo naye guta* gifua matshui mukumbu nga guhaga gikhakhuishilo gutuama dia gifofo, udi naye guvuila Nzambi waye woma. Ame Yehowa.

15 “‘Tangua mudi musophesa milonga, mudi naye guyisophesa mu luholo luabonga. Ushigo naye gufuisa muthu milonga handaga udi phutu nga gubingisa muthu handaga udi muenya umonyi. Uvi udi naye gusophesa muthu n’a mukuenu mu luholo luabonga.

16 “‘Ushigo naye guya nu guwenda mukatshi dia athu ha gumuanga mene jia mambo mukunda nu athu ako. Ushigo naye gukamba gushiya muthu* n’a mukuenu.* Ame Yehowa.

17 “‘Ubambelago phangi’aye umbalagaji mu mutshima. Gula muene wajimbila, udi naye gumutemesa hagula ukhadigo nu gubola gifua muene.

18 “‘Uvutulago gubola mu gubola, ubambelago nji athu ako khabu mu mutshima; zumba muthu n’a mukuenu gifua luholo wana zumba muila waye. Ame Yehowa.

19 “‘Mudi naye gutumagela mikhuala yami: Mushigo naye gubungisa shitu mbadi jia hembo jia gudisha ha gubungisa muila. Ushigo naye gukuna mbuto mbadi jia gudisha mu dihia diaye, usudigago mulele watungiwe nu wanda wa maluholo mbadi agudisha wagubungisa hamoshi.

20 “‘Gula yala wabungisa muila nu mukhetu udi muhiga uvi mukhetu muene walayewe gale gudi yala muko ha gumuzula mu ulo, muyadi awo adi naye guhanewa ndola gula muhiga muene khenji gakudiwa galego nga ndo khenji gabembewa galego mu uhiga. Uvi ashigo naye guashiya handaga mukhetu muene yowu genji mu uhiga. 21 Yala muene udi naye guza nu gimeme gia mulume ha mufulo wa inzo ya tenta ya gudibungishila, ha guhana Yehowa mulambu mukunda nu gubola. 22 Nganga-nzambi mbawuhana mulambu wa gimeme giene gutuama dia Yehowa hagula atotesele muthu muene gubola guenji, ngenyi gubola gua muthu muene mbagutotesewa.

23 “‘Tangua mbamungina mu gifutshi ngamilayele, gula muakuna mitshi ya mabundu a gudia, mudi naye gutadila mabundu a mitshi yene gifua a usala.* Mushigo naye guadia ivo thathu. 24 Uvi mu givo gia nguana, mabundu ene agasue mbaabua aphelegeta, mbayikhala nji tangua dia gusuanguluga gutuama dia Yehowa. 25 Gungima mu givo gia thano, mbamudia giwa mabundu a mitshi yene; mbamuatanga nji gifua mbuto muakatula mu mahia enu. Ame Yehowa Nzambi wenu.

26 “‘Mushigo naye gudia nga gima gimoshi gidi nu mahatshi.

“‘Mushigo naye guphonga ha gujiya ndaga mbajibua gu matuama, mushigo naye nji gukuata wanga.

27 “‘Mushigo naye gubunga* sanga dia gu mabanda a muto,* mushigo naye nji guhuta muevu mu mbambe.*

28 “‘Mushigo naye gudibatula jiphuta gu muila mukunda nu gudila muthu wafui,* mushigo naye gudimba njimbu nga gudisonega gu muila.* Ame Yehowa.

29 “‘Ubuishigo mun’aye wa mukhetu thambi ha gumusegulula, gula ndo athu a mu gifutshi mbaakalagala uthambi nu mbaazalesa gifutshi giene nu ndaga jiabola.

30 “‘Mudi naye gunemesa masugu ami a guhuluguga, mudi naye nji gunemesa* fundo diami dia gijila. Ame Yehowa.

31 “‘Muyigo gudi nganga-ngombo, muyigo nji mumona athu ana zuela ndaga mbajibua gu matuama, gula ndo mbamubua usala. Ame Yehowa Nzambi wenu.

32 “‘Udi naye guzuga mu molu gutuama dia muthu udi nu jimvi, udi naye gunemesa muthu wa gukola, udi naye nji guvuila Nzambi waye woma. Ame Yehowa.

33 “‘Gula mudi nu ngenji mu gifutshi gienu, mushigo naye gumusagesa. 34 Ngenji udi mukhala mukatshi dienu mudi naye gumuzula gifua muenya Isalele; udi naye gumuzumba gifua luholo wana zumba muila waye handaga enue nji muakhalele ngenji gu Ejipitu. Ame Yehowa Nzambi wenu.

35 “‘Mushigo naye gumba mambo tangua mudi muthesa ima, ikhale mu guleha, mu gunema nga mu gukoma. 36 Mudi naye gukalegela itheselo yatagana nu kilo yabonga* nu izongelo yabonga* ha guthesa ima ya gimigina nu ima idi gifua meya. Ame Yehowa Nzambi wenu wamizolele mu mavu a Ejipitu. 37 Hene mudi naye gutumagela mikhuala yami yagasue nu badesizio ami agasue. Ame Yehowa.’”

20 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Muenya Isalele wagasue nga ngenji udi gu Isalele gula wahana mun’enji gudi Moleke gifua mulambu, udi naye gushiyiwa. Enya Isalele adi naye gumushiya nu maseso. 3 Ame nji mbangubalumugila muthu muene, mbangumukatula mukatshi dia akuaku’enji* handaga wahana mun’enji gudi Moleke, wabolesa fundo diami dia gijila, washingisa nji jina diami. 4 Gula athu a mu gifutshi amona muthu muene muhana mun’enji gifua mulambu gudi Moleke, uvi nu gumutshita ndo nga gima gimoshi nu atuna gumushiya, 5 ame hakhami mbangubalumugila muthu muene nu enya fami yenji. Mbangumushiya* hamoshi nu athu agasue amulandula ha gukombelela* Moleke.

6 “‘Gula muthu gashigo luko wagujinginyina* gudi ame, waya muphonga gudi nganga-ngombo nu gudi athu ana zuela ndaga mbajibua gu matuama, mbangumuhana ndola, mbangumushiya.*

7 “‘Mudi naye gudiphelegetesa ha gubua athu a gijila, handaga ame Yehowa Nzambi wenu. 8 Mudi naye gulandula mikhuala yami, mudi naye nji guyitumagela. Ame Yehowa ngudi gumiphelegetesa.

9 “‘Gula muthu wata sh’enji nga gin’enji mukumbu,* udi naye gushiyiwa. Mahatshi enji mbaakhala ha muto wenji handaga watshi sh’enji nga gin’enji mukumbu.

10 “‘Gula yala wakalagala uthambi nu mukaji’a ngane: Nu muene yala nu mukhetu adi naye gushiyiwa diago. 11 Gula muthu wabungisa muila nu mukaji’a sh’enji, wahana sh’enji musonyi.* Muyadi’awo, nu yala nu mukhetu muene adi naye gushiyiwa. Mahatshi awo mbaakhala ha muto wawo. 12 Gula muthu wabungisa muila nu mukaji’a mun’enji, muyadi’awo adi naye gushiyiwa, handaga akalagala ndaga yabola diago. Mahatshi awo mbaakhala ha muto wawo.

13 “‘Gula yala wabungisa muila nu yala muko gifua luholo ana bungisa muila nu mukhetu, akalagala ndaga yabola diago. Muyadi’awo adi naye gushiyiwa. Mahatshi awo mbaakhala ha muto wawo.

14 “‘Gula yala wabungisa muila nu mukhetu, wabungisa nji muila nu gin’a mukhetu muene, idi ndaga ya musonyi diago.* Nu yala nu akhetu ene mukut’awo agasue adi naye gukondewa tshuya hagula ndaga eyi ya musonyi ilandulago gukalegewa mukatshi dienu.

15 “‘Gula yala wabungisa muila nu shitu, udi naye gushiyiwa. Mudi naye nji gushiya shitu yene. 16 Gula mukhetu wabungisa muila nu shitu, mudi naye gumushiya nu shitu yene. Nu muene nu shitu yene adi naye gushiyiwa diago. Mahatshi awo mbaakhala ha muto wawo.

17 “‘Gula muthu wabungisa muila nu phangi’enji wa mukhetu, mun’a sh’enji nga mun’a gin’enji, wamona thowa ya phangi’enji muene nu phangi’enji wamona thowa yenji, idi ndaga ya musonyi diago. Adi naye gushiyiwa* ha meso a athu. Wahana diago phangi’enji wa mukhetu musonyi.* Udi naye guhanewa ndola mukunda nu gubola guenji.

18 “‘Gula yala wabungisa muila nu mukhetu udi mu sungi yenji ya gumona mahatshi, muyadi’awo adi naye gushiyiwa* handaga amoneselego ginemua mukunda nu mahatshi a mukhetu muene.

19 “‘Ubungisago muila nu gin’aye wa galenge nga wa mbuta nga nu sh’aye wa mukhetu, handaga gula muthu watshita ngenyi mbawuhana phangi’a sh’enji nga phangi’a gin’enji musonyi. Muyadi’awo adi naye guhanewa ndola mukunda nu gubola guawo. 20 Gula muthu wabungisa muila nu mukaji’a sh’enji wa galenge nga wa sh’enji wa mbuta, wahana sh’enji muene musonyi.* Muene nu mukaji’a sh’enji mbaahanewa ndola mukunda nu gubola guawo, mbaafua ikunya.* 21 Gula muthu wabungisa muila nu mukaji’a phangi’enji, idi ndaga yabola diago; handaga mbawuhana phangi’enji wa yala musonyi.* Muyadi’awo mbaabua ikunya.

22 “‘Mudi naye gutumagela mikhuala yami yagasue nu badesizio ami agasue. Mudi naye nji guyilandula hagula gifutshi ngudi gumibata ha guya gimilushigo. 23 Mushigo naye gulandula mikhuala ya athu a mu ifutshi inyi ngudi mukaya gutuama dienu, handaga athu a mu ifutshi yene akalegele ndaga eji jiagasue. Gishina giene ngaatunyile diago. 24 Hene ngamiwambelele egi: “Mbamuzangula gifutshi giawo, mbangumihana nagio hagula gibue gienu; gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi. Ame ngudi Yehowa Nzambi wenu, yago wamitombele mukatshi dia ifutshi ha gubua athu enji.” 25 Mudi naye gumonesa gudisha gudi mukatshi dia shitu ya phelegeta nu shitu ya usala, nu ganjila gaphelegeta nu ganjila ga usala. Mushigo naye gudibuisa* usala nu shitu nga ganjila, nga gima giagasue giana wenda mu mavu ginyi ngamiwambelele egi gidi gia usala. 26 Mudi naye gukhala athu a gijila handaga ame Yehowa ngudi Nzambi wa gijila. Ngamitombele mukatshi dia ifutshi ha gukhala athu ami.

27 “‘Yala nga mukhetu udi nganga-ngombo nga udi mukamba gujiya ndaga mbajibua gu matuama, udi naye gushiyiwa. Athu adi naye gumusonona maseso ha gumushiya. Mahatshi enji mbakhala ha muto wenji.’”

21 Yehowa wawambelele luko Moize egi: “Ta maga nu nganga-nzambi ana a Alona, awambele egi, ‘nga muthu mumoshi mukatshi dienu gashigo naye gudibuisa usala mukunda nu muthu* wafui mukasthi dia athu enji. 2 Uvi wajiya gutshita ngenyi gula gidi kimbi gia gin’enji, nga gia sh’enji nga gia mun’enji wa yala, nga gia mun’enji wa mukhetu nga gia phangi’enji wa yala. 3 Wajiya nji gudibuisa usala mukunda nu phangi’enji wa mukhetu, gula phangi’enji muene udi hehi n’enji khenji gabungishilego muila nu yala nu khenji gazudiwe galego mu ulo. 4 Gajiyilego gudibuisa usala nu gudikatula ginemua mukunda nu mukhetu wazudiwe mu ulo gudi yala udi mukatshi dia athu enji. 5 Nganga-Nzambi jishigo naye gukulula mito yawo nga gubunga muevu mu khulo nga gudibatula jiphuta gu muila. 6 Adi naye gukhala athu a gijila mukunda nu Nzambi wawo nu ashigo naye gushingisa jina dienji handaga ana hana Yehowa milambu ha tshuya, mapha* a Nzambi wawo; adi naye gukhala athu a gijila. 7 Ashigo naye gudizula mu ulo nu mukhetu wa thambi, mukhetu wabuishiwe gale usala nga nu mukhetu washiyile gale ulo nu mulumi’enji, handaga nganga-nzambi udi naye gukhala muthu wa gijila mukunda nu Nzambi wenji. 8 Udi naye gumubuisa muthu wa gijila handaga muene wana hana mapha a Nzambi waye, udi naye gukhala muthu wa gijila mukunda nu aye handaga ame Yehowa ngudi gumibuisa athu a gijila, ngudi Nzambi wa gijila.

9 “‘Gula nganga-nzambi udi nu mun’enji wa mukhetu, uvi mona muene udi mukalagala uthambi, udi gudikatula ginemua hakhenji; udi nji mushingisa jina dia sh’enji; udi naye gukondewa ha tshuya.

10 “‘Nganga-nzambi wakoma udi mukatshi dia aphangi’enji adi nganga nzambi munu ambile maji ha muto nu atombele* ha gusudiga milele ya gijila ha gukalagala mudimo wa nganga-nzambi, gashigo naye gubemba sanga dienji zagalala nga gutawula milele yenji. 11 Gashigo naye gusuena hehi nu muthu wa gufua,* gajiyilego nji gudibuisa usala ikhale idi kimbi gia sh’enji nga gia gin’enji. 12 Gashigo naye gukatuga ha fundo dia gijila, gashigo naye nji gubuisa fundo dia gijila dia Nzambi wenji usala handaga njimbu ya gijila,* maji a gijila a Nzambi wenji adi ha muto wenji. Ame Yehowa.

13 “‘Muene udi naye gudizula mu ulo nu mukhetu udi khenji gajiyile galego mala. 14 Gajiyilego guzula mukhetu wa gafunda mu ulo, nga mukhetu washiyile ulo nu mulumi’enji, nga mukhetu wajiyile gale yala* nga mukhetu wa thambi. Uvi udi naye gudizula nu mukhetu wa mukatshi dia athu enji munu khenji gajiyilego yala. 15 Gashigo naye gukatula an’enji* ginemua mukatshi dia athu enji, handaga ame Yehowa ngudi gumubuisa muthu wa gijla.’”

16 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 17 “Wambela Alona egi, ‘mu indongo yagasue ya ajigulu* aye gula muthu mumoshi mukatshi diawo udi nu gifu mu muila, gajiyilego gusuena ha guhana mapha a Nzambi wenji. 18 Gula muthu udi nu gifu mu muila, gajiyilego gusuena hehi: muthu udi gifofo nga muthu udi nu malu a gufua nga muthu udi nu phala* ya guhengela nga muthu udi nu koko nga kulu dimoshi dialeha diago, 19 nga muthu udi nu kulu nga nu koko dia gubogoga, 20 nga muthu udi nu khundo,* nga muthu udi wahihia diago,* nga muthu wana kata diso, nga muthu udi nu misongo ya gilema gia muila idi gifua mabulu, nga muthu udi nu tenya, nga muthu udi nu makutu agubudiga. 21 Mujigulu* wagasue wa nganga-nzambi Alona udi nu gifu mu muila, gajiyilego gusuena ha guhana milambu ya guwotshia gudi Yehowa, gajiyilego nji gusuena ha guhana mapha a Nzambi wenji handaga udi nu gifu mu muila. 22 Wajiya gudia mapha a Nzambi wenji anyi akatuga mu ima yabalega gijila nu mu ima ya gijila. 23 Uvi gajiyilego gusuena hehi nu rido nga hehi nu giwotshielo handaga udi nu gifu mu muila wenji; gashigo naye gubolesa fundo diami dia gijila handaga ame Yehowa muthu udi guaabuisa a gijila.’”

24 Moize wawambelele Alona nu an’enji a mala nu enya Isalele agasue ndaga eji.

22 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela Alona nu an’enji egi, adi naye gumonesa gutema mu luholo* adi mukalegela ima ya gijila ya enya Isalele. Ashigo naye gushingisa jina diami dia gijila ha gutadila ima adi mubuisa ya gijila mukunda nu ame. Ame Yehowa. 3 Awambele egi: ‘Mu indongo yenu yagasue, gula mujigulu wenu udi usala uvi wasuena hehi nu ima ya gijila inyi enya Isalele abuishi ya gijila mukunda nu Yehowa, muthu* muene udi naye gushiyiwa* gutuama diami. Ame Yehowa. 4 Muthu wagasue mukatshi dia ajigulu a Alona udi nu hute nga munu udi nu misongo idi gumuzola meya gu muila wa uyala, gajiyilego gudia ima ya gijila uu nu mbahaphelegeta muene, ikhale muthu wakuatshi muthu wabui usala mukunda nu muthu wa gufua nga muthu wazogi meya a uyala, 5 nga muthu wakuatshi ima ya usala inyi yana wenda yavula fundo dimoshi, nga muthu wakuatshi muthu munu wabui usala ikhale mukunda nu ndaga ya luholo lutshi. 6 Muthu* mbawukuata ima eyi mbawukhala usala uu nu mu ngueze. Gajiyilego nji gudia nga gima gimoshi gia gijila, uvi udi naye guzua meya. 7 Gula tangua diashiwuga, mbawubua waphelegeta, gungima wajiya giwa gudia ndambo ya ima ya gijila handaga idi ima yenji ya gudia. 8 Gashigo naye nji gudia nga shitu imoshi yasangewa ya gudifila nga inyi yakaluiwa* gudi shitu jia mu foto, gula ndo mbayimubuisa usala. Ame Yehowa.

9 “‘Adi naye gutumagela mikhuala yami hagula atshitshigo gubola nu afuigo handaga abolesa ima ya gijila. Ame Yehowa udi guabuisa athu a gijila.

10 “‘Gula muthu gashigo mu fami ya nganga-nzambi,* gajiyilego gudia ima ya gijila. Ikhale ngenji udi gumbo dia nganga-nzambi nga muenya mudimo gajiyilego gudia ima ya gijila. 11 Uvi gula nganga-nzambi wasumba muthu nu makuta enji, muthu* muene wajiya gudia ima ya gijila. Ahiga anyi avualewe nji monzo ya nganga-nzambi muene ajiya nji guyidia. 12 Gula mun’a nganga-nzambi wa mukhetu wadizula mu ulo nu muthu gashigo nganga-nzambi,* mona muene gajiyilego gudia ima ya gijila inyi athu ahanyi musomo. 13 Gula mun’a nganga-nzambi muene mulumi’enji wafua, nga ndo mulumi’enji wamubemba nu gashigo nga nu mona mumoshi, wavutuga mukhala gumbo dia sh’enji, wajiya gudia ima ya gudia ya sh’enji gifua luholo akhalele guyidia tangua diakhalele muene muvuala. Uvi gula muthu gashigo mu fami ya nganga-nzambi* gajiyilego gudia ima yene.

14 “‘Gila muthu wadia ima ya gijila, uvi muene nu gujiya ndo egi idi ya gijila, udi naye guvutula ima yadi muene gudi nganga-nzambi, nu udi naye gulunda ndambo ya ima iko holu.* 15 Hene nganga-nzambi jishigo naye gusegulula ima ya gijila inyi enya Isalele ana hana gudi Yehowa. 16 Gula abemba enya Isalele ha gudia ima yawo ya gijila, enya Isalele mbaahanewa ndola mukunda nu gubola guawo luholo adi ima yene; handaga ame Yehowa ngudi guabuisa athu a gijila.’”

17 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 18 “Wambela Alona nu an’enji nu enya Isalele agasue egi: ‘Gula muenya Isalele nga ngenji udi mukatshi diawo watshigina guhana mulambu wa guwotshia ha gutagenesa ndaga jialayele muene gudi Yehowa, nga udi mutshigina guhana mulambu wa khenda, 19 udi naye guhana ngombe ya mulume ishigo nu ginonga* gu muila, nu mitumba ya imeme ya milume nga khombo hagula Nzambi amutshigine. 20 Mushigo naye guhana shitu idi nu ginonga gu muila, gula ndo Nzambi mbagashigo gumitshigina.

21 “‘Gula muthu watshigina guhana Yehowa mulambu wa guhuima ha gutagenesa ndaga ya mulayele muene, nga udi mutshigina guwuhana gifua mulambu wa khenda, udi naye guhana ngombe nga khombo nga gimeme gishigo nu ginonga gu muila hagula Nzambi amutshigine. 22 Mushigo naye guhana mulambu wa shitu idi gifofo nga ya gubogoga, idi nu phuta nga idi nu giwunze,* idi nu misongo mu gilema gia muila gifua mabulu nga inyi idi nu tenya. Mushigo naye guhana shitu jia luholo elu gudi Yehowa nga guhana milambu ya shitu jia luholo elu holu dia giwotshielo mukunda nu Yehowa. 23 Muajiya guhana ngombe ya mulume nga gimeme gidi nu koko nga kulu dialeha diago nga diahihia diago gifua mulambu wa khenda. Uvi mukunda nu mulambu wa gutagenesa ndaga jialayele muthu gudi Nzambi, shitu jia luholo elu mbajishigo mutshiginyiwa. 24 Mushigo naye guhana Yehowa shitu idi nu makutu a gubudiga nga a gumuangana nga a gutungula. Mushigo naye guhana milambu ya shitu jia luholo elu mu gifutshi gienu. 25 Mushigo naye nji gutshigina egi ngenji ahane shitu jiene gifua mapha a Nzambi wenu, handaga jidi jiabola, jidi nu ginonga gu muila. Nzambi mbagashigo gujitshigina.’”

26 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 27 “Gula mun’a ngombe ya mulume wavualewa nga mun’a gimeme gia mulume nga wa khombo, mbayilandula gukhala nu gin’enji masugu sambadi. Uvi sendese mu lusugu lua nage Nzambi mbawuyitshigina gifua mulambu, mulambu wakondewa ha tshuya mukunda nu Yehowa. 28 Uvi mushigo naye gushiya ngombe nga gimeme lusugu lumoshi nu mun’enji.

29 “Gula mudi muhana mulambu wa guhana mersi gudi Yehowa, mudi naye guwuhana mu luholo elu hagula Nzambi amitshigine. 30 Mudi naye gudia mulambu wene mu lusugu luene, mushigo naye guwubamba uu nu mu gimenegena. Ame Yehowa.

31 “Mudi naye gulandula mikhuala yami nu guyitumagela. Ame Yehowa. 32 Mushigo naye gushingisa jina diami dia gijila, ngudi naye gukhala wa gijila mukatshi dia enya Isalele. Ame Yehowa udi gumibuisa athu a gijila, 33 muthu wamizolele mu mavu a Ejipitu ha gumimonesa egi ngudi Nzambi wenu. Ame Yehowa.”

23 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Mawano a Yehowa mudi naye gujiyisa athu ha gukalagala adi gudibungisa guakoma gua gijila. Mawano ene enyawa:

3 “‘Mudi naye gukalagala midimo masugu samano; uvi lusugu lua sambadi ludi lusugu lua guhuluguga gu midimo yenu yagasue, idi gudibungisa guakoma gua gijila. Mushigo naye gukalagala nga mudimo wa luholo lutshi. Ludi lusugu lua guhuluguga mukunda nu Yehowa mafundo agasue mbamukhala.

4 “‘Mawano a Yehowa, gudibungisa guakoma gua gijila anyi mudi naye gujiyisa athu ha guakalagala mu tangua diatombewe enyawa: 5 Mu ngueze* ya lusugu lua 14 lua mbeji ya thomo, mbamukalagala Pake mukunda nu Yehowa.

6 “‘Mu lusugu lua 15 lua mbeji yene, ludi wano wa Yehowa wa mapha ashigo nu levire. Mbamudia mapha ene masugu sambadi. 7 Mu lusugu lua thomo mudi naye gukalagala gudibungisa guakoma gua gijila. Mushigo naye gukalagala nga mudimo umoshi wakola. 8 Uvi mbamuhana Yehowa mulambu wa guwotshia ha tshuya masugu sambadi. Mu lusugu lua sambadi, mbamukalagala gudibungisa guakoma gua gijila. Mushigo naye gukalagala nga mudimo umoshi wakola.’”

9 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 10 “Wambela enya Isalele egi: ‘Tangua mbamungina mu gifutshi ngudi gumihana, gula muakatula mbuto, mudi naye gubata gitungu gia mbuto jia thomo jia mu mahia enu gudi nganga-nzambi. 11 Nganga-nzambi mbawuhunga gitungu gia mbuto jiene gutuama nu gungima, gutuama dia Yehowa hagula muene amitshigine. Mu lusugu lualandula Lusugu lua Guhuluguga, mbawuhunga luko gitungu giene. 12 Mu lusugu mbamuhunga gitungu giene, mbamuhana mutumba wa gimeme gia mulume gia givo gimoshi gishigo nu ginonga gu muila, gifua mulambu wa guwotshia gudi Yehowa. 13 Mbamuhana nji bakilo mbadi* a mulambu wa mbuto wa phupha ila diege-diege yagubungisa nu maji, gifua mulambu wa vumba diabonga wa gukonda ha tshuya mukunda nu Yehowa. Mbamuhana nji litre* imoshi ya mulambu wa matombe. 14 Mushigo naye gudia nga mapha, nga mbuto jia gukalanga, nga mbuto jihe-jihe uu nu mu lusugu luene, uu nu tangua mbamubata mulambu wa Nzambi wenu. Owu udi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yenu yagasue mu mafundo mbamukhala.

15 “‘Lusugu lualandula Lusugu lua Guhuluguga, sendese lusugu lunu muabatele gitungu gia mbuto gia mulambu wa guhunga, mudi naye gutanga masugu sambadi a guhuluguga. Mudi naye gutanga masugu agasue a phoso nu phoso. 16 Mbamutanga masugu 50 uu nu mu lusugu lualandula lusugu lua sambadi lua guhuluguga. Gungima, mbamuhana giwa mulambu wa mbuto jihe-jihe gudi Yehowa. 17 Mbamuzula mapha mbadi mu mafundo muana khala, muaabatshi gifua mulambu wa guhunga. Mapha ene adi naye gulondewa nu bakilo mbadi a phupha iladiege-diege nu levire. Mbayikhala mbuto jia thomo jia mu mahia enu mbamuhana gudi Yehowa. 18 Mudi naye guhana mapha ene hamoshi nu mitumba sambadi ya imeme ya milume ya givo gimoshi, ishigo nu ginonga gu muila, nu mutumba umoshi wa ngombe ya mulume, nu imeme mbadi ya milume. Mbayikhala mulambu wa guwotshia mukunda nu Yehowa. Mbamuhana nji mulambu watagana wa mbuto nu wa matombe, gifua mulambu wa vumba diabonga wa guwetshia ha tshuya mukunda nu Yehowa. 19 Mudi naye nji guhana mutumba wa khombo gifua mulambu mukunda nu gubola, nu mitumba mbadi ya imeme ya milume ya givo gimoshi, gifua mulambu wa guhuima. 20 Nganga-nzambi mbawuzangula imeme yene mbadi ya milume, nu mapha a mbuto jia thomo, mbawuyihunga gutuama nu gungima, gifua mulambu wa guhunga gutuama dia Yehowa. Ima yene mbayikhala ya gijila mukunda nu Yehowa, nu mbayikhala ya nganga-nzambi. 21 Mu lusugu luene, mbamujiyisa athu egi mudi nu gudibungisa guakoma gua gijila. Muajiyilego gutshita nga mudimo umoshi wakola. Udi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yenu yagasue mu mafundo agasue mbamukhala.

22 “‘Tangua mbamukatula mbuto jia mu mahia a mu gifutshi gienu, ushigo naye gukatula mbuto jiagasue jidi mu khulo ya dihia diaye, nga gunona jinyi jiasadi mu dihia. Udi naye gujibemba mukunda nu phutu* nu ngenji. Ame Yehowa Nzambi wenu.’”

23 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 24 “Wambela enya Isalele egi: ‘Mu lusugu lua thomo lua mbeji ya sambadi, mudi naye guhuluguga mu ndaga jiagasue. Lusugu luene mbalukhala lusugu lua guwunguluga. Tangua phungi mbayishigiwa mu lusugu luene, mbamudibungisa ha gukombelela Nzambi. 25 Mushigo naye gukalagala nga mudimo umoshi wakola. Mbamuhana Yehowa mulambu wa wetshi ha tshuya.’”

26 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 27 “Uvi lusugu lua kumi lua mbeji yene ya sambadi, ludi Lusugu lua Gutotesela Gubola. Mudi naye gukalagala gudibungisa guakoma gua gijila, mudi* naye nji guvua gikenene mukunda nu gubola guenu, gungima muhanyi Yehowa mulambu wa wawetshiewa ha tshuya. 28 Mushigo naye gutshita nga mudimo umoshi wakola mu lusugu luene, handaga ludi lusugu lua gutotesela gubola adi naye guhana milambu hagula gubola guenu gutotesewe gutuama dia Yehowa Nzambi wenu. 29 Muthu wagasue* mbawutuna guvua gikenene* mukunda nu gubola guenji mu lusugu luene, udi naye gushiyiwa.* 30 Mbangushiya muthu wagasue mbawukalagala mudimo ikhale wa luholo lutshi mu lusugu luene. 31 Mushigo naye gutshita nga mudimo wa luholo lutshi. Udi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yenu yagasue mu mafundo agasue mbamukhala. 32 Ludi lusugu lua guhuluguga gu midimo yenu yagasue. Mu ngueze ya lusugu lua 9 lua mbeji yene, mudi naye guvua gikenene mukunda nu gubola guenu. Mudi naye gunemesa lusugu lua guhuluguga sendese mu ngueze uu nu mu ngueze iko.”

33 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 34 “Wambela enya Isalele egi: ‘Mu lusugu lua 15 lua mbeji yene ya sambadi, mbamukalagala Wano wa Isasa* masugu sambadi mukunda nu Yehowa. 35 Mu lusugu lua thomo, mudi naye gukalagala gudibungisa guakoma gua gijila, mushigo naye gutshita nga mudimo umoshi wakola. 36 Mudi naye guhana Yehowa mulambu wawetshiewa ha tshuya masugu sambadi. Mu lusugu lua nage, mbamukalagala gudibungisa guakoma gua gijila, mbamuhana Yehowa mulambu wawetshiewa ha tshuya. Idi gudibungisa gua ndando yavula mbamukalagala ha gukombelela Nzambi. Mushigo naye gutshita nga mudimo umoshi wakola.

37 “‘Awa mawano a Yehowa mbamujiyisa gifua gudibungisa guakoma gua gijila. Mbamudibungisa ha guhana Yehowa mulambu wawetshiewa ha tshuya: mulambu wa guwotshia, mulambu wa mbuto, nu milambu ya matombe ha gutadila masugu atombewe. 38 Idi milambu mudi naye gulunda mu milambu mudi naye guhana mu masugu a guhuluguga a Yehowa, nu mu misomo yenu nu mu milambu muaditendelele, nu milambu yenu ya khenda inyi mudi naye guhana Yehowa. 39 Uvi mu lusugu lua 15 lua mbeji yene ya sambadi, tangua mbamukatula ima mu mahia a mu mavu enu, mudi naye gukalagala wano wa Yehowa masugu sambadi. Mu lusugu lua thomo mbamuhuluguga gu midimo yenu yagasue. Mu lusugu lua nage nji mbamuhuluguga gu midimo yenu yagasue. 40 Mu lusugu lua thomo, mbamuzangula mabundu a mitshi yakoma nu mandala a samba, nu thango jia mitshi jidi nu mayiji avula, nu mitshi ya pepliye ya mu baba, mbamusuanguluga gutuama dia Yehowa Nzambi wenu masugu sambadi. 41 Mbamukalagala wano wene masugu sambadi mu givo mukunda nu Yehowa. Mudi naye guwukalagala mu mbeji ya sambadi. Idi mukhuala wa ivo nu ivo mu indongo yenu yagasue. 42 Mbamukhala mu isasa masugu sambadi. Enya Isalele agasue a guvualewa adi naye gukhala mu isasa, 43 hagula indongo inyi idi muza ijiye egi ngakhalesele enya Isalele mu isasa tangua ngaazolele mu gifutshi gia Ejipitu. Ame Yehowa Nzambi wenu.’”

44 Hene Moize wawambelele enya Isalele ndaga yatadila mawano a Yehowa.

24 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele agubatele maji abonga a olive mukunda nu mienda, hagula mienda ikhale mulema tangua diagasue. 3 Ha fundo didi gutuama dia rido idi hehi nu Mushete wa Gikotelo, mu inzo ya tenta ya gudibungishila. Alona mbawutshita yagasue hagula mienda ikhale mulema gutuama dia Yehowa tangua diagasue sendese mu ngueze uu nu mu gimenegena. Udi mukhuala wa ivo nu ivo mukunda nu indongo yenu yagasue. 4 Mbawuhaga mienda holu dia gihagelo gia mienda gialondewe nu wolo wabonga gutuama dia Yehowa tangua diagasue.

5 “Mbawuzula phupha iladiege-diege ulondji mapha 12 adi gifua minengu; dipha diagasue mbadilondewa nu bakilo* mbadi a phupha. 6 Mbawaahaga mu thundu mbadi holu dia mesa alondewe nu wolo wabonga gutuama dia Yehowa; thundu nu thundu mbayikhala nu mapha 6. 7 Gungima mbawuhaga uhafu wabonga ulaphe holu dia thundu yagasue ya mapha; uhafu wene mbawuhanewa ha fundo dia* mapha, gifua mulambu wawetshiewe ha tshuya mukunda nu Yehowa. 8 Mu lusugu luagasue lua guhuluguga, muene mbawukhala mukatula mapha ene ahagi mapha ako gutuama dia Yehowa. Idi gikotelo gia ivo nu ivo nu enya Isalele. 9 Mapha ene mbaabua a Alona nu an’enji a mala. Adi naye guadia ha fundo dia gijila handaga adi ima yabalega gijila yakatuga mu milambu ya Yehowa yawetshiewa ha tshuya mukunda nu nganga-nzambi. Udi mukhuala wa ivo nu ivo.”

10 Mukatshi dia enya Isalele, guakhalele nu mona mumoshi wa yala gin’enji wakhalele muenya Isalele uvi sh’enji muenya Ejipitu; lusugu lumoshi mona muene nu muenya Isalele mumoshi asendesele gulua mu phundo. 11 Mona wa yala wa mukhetu muene wa gu Isalele, wasendesele gushinga jina dia Nzambi* nu gudita mukumbu,* hene ayile n’enji gudi Moize. Gin’a mona muene jina dienji diakhalele Shelomita, mun’a Dibri wa mu giphuta gia Dane. 12 Amumbile mu bologo ha gunengena desizio dia Yehowa.

13 Gungima Yehowa wawambelele Moize egi: 14 “Zolenu muthu watshi jina diami mukumbu hanze ya phundo, athu agasue avui ndaga yene adi naye guhaga mago awo ha muto wenji, gungima enya Isalele agasue amusonone maseso. 15 Wambela enya Isalele egi: ‘Gula muthu wata jina dia Nzambi wenji mukumbu, udi naye guhanewa ndola mukunda nu gubola guenji. 16 Hene muthu wagasue washinga jina dia Yehowa udi naye gushiyiwa. Enya Isalele agasue adi naye gumusonona maseso; gula ngenji washinga nji jina dia Nzambi udi naye gushiyiwa gifua muenya Isalele.

17 “‘Gula muthu washiya muthu muko* muene nji udi naye gushiyiwa. 18 Gula muthu washiya shitu ya hembo, udi naye guhana shitu* iko ya monyo. 19 Gula muthu wanamenesa muthu n’a muko, adi naye gumutshita ndaga yakalagala muene. 20 Gula muthu wabogola muthu muko gifuwa, muene nji adi naye gumubogola mufuwa. Gula muthu wabula muthu muko diso, muene nji adi naye gumubula diso; gula muthu wasogola muthu muko dizo, muene nji adi naye gumusogola dizo; mbaamuvutuila lamba diahanyi muene muthu muko. 21 Gula muthu washiya shitu udi naye gufuta shitu iko ya monyo. Uvi gula muthu washiya muthu muko muene nji udi naye gushiyiwa.

22 “‘Mbaakalegela mukhuala wa luholo lumoshi mukunda nu enue ikhale gudi ngenji nga gudi muenya Isalele handaga ame Yehowa Nzambi wenu.”’

23 Gungima Moize watele maga nu enya Isalele, azolele muthu watele jina dia Nzambi mukumbu gonze ya phundo, amusonuene maseso. Enya Isalele akalegele gifua luholo Yehowa wawambelele Moize.

25 Yehowa watele luko maga nu Moize gu Mulundu wa Sinayi, wamuwambelele egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Tangua mbamungina mu gifutshi ngudi gumihana, gifutshi giene mbaginemesa lusugu lua guhuluguga mukunda nu Yehowa. 3 Mbawukuna mbuto mu dihia diaye ivo samano, mbawusaya* mitshi yaye ya vinyo ivo samano, mbawukatula nji mabundu nga mbuto jia mu mavu aye. 4 Uvi mu givo gia sambadi mavu adi naye guhuluguga, gidi givo gia guhuluguga mukunda nu Yehowa. Ushigo naye gukuna mbuto mu dihia diaye nga gusaya mitshi yaye ya vinyo. 5 Ushigo naye gukatula ima yana gudizogela gu mbuto jinyi jiana sala mu mahia. Ushigo naye nji gubungisa isuga* ya vinyo. Mbagikhala givo gia guhuluguga mukunda nu mavu. 6 Uvi wajiya gudia mbuto jinyi mavu ene mbaazola mu sungi ya givo gienji gia guhuluguga. Wajiya gujidia aye nu ahiga aye a mala nga a akhetu nu enya mudimo aye nu ngenji mbajikhala gumbo diaye, 7 nu shitu jia hembo nu shitu jia mu foto jia mu gifutshi giaye. Ima yagasue mavu ene mbaazola muajiya guyidia.

8 “‘Mudi naye gutanga ivo sambadi ya guhuluguga, mbamutanga ivo sambadi mbala sambadi. Masugu a ivo sambadi ya guhuluguga, mbaakhala ivo 49. 9 Mu lusugu lua kumi lua mbeji ya sambadi mu Lusugu lua Gutotesela Gubola, mbawushiga phungi; mbamutshita egi matululu a phungi avuiwe mu gifutshi giagasue. 10 Mudi naye gubuisa givo gia 50 givo gia gijila; mu givo giene mudi naye guwambela athu agasue a mu gifutshi egi, uhiga wahua. Givo giene mbagibua givo gienu gia gukatudiwa mu uhiga. Muthu wagasue mbawuzula luko mavu enji, muthu wagasue mbawuvutuga mu fami yenji. 11 Givo gia 50 mbagikhala givo gia gukatudiwa mu uhiga mukunda nu enue. Mu givo giene, mbamushigo mukuna nga gukatula ima yana gudizogela gu mbuto jinyi jiana sala mu mahia. Mbamushigo nji mubungisa isuga ya vinyo. 12 Handaga gidi givo gia gukatudiwa mu uhiga. Gidi naye gukhala givo gia gijila mukunda nu enue. Muajiya gudia phamba ima inyi mbayidizogela mu mavu.

13 “‘Mu givo giene gia gukatudiwa mu uhiga, muthu wagasue mbawuzula luko mavu enji. 14 Gula wadiga nga wasumba gima gimoshi gudi phangi’aye, umuhuigigo, muene nji gaguhuigigo. 15 Ha gusumba gima gia phangi’aye, udi naye gutadila guvula gua ivo yabalega sendese habalegele givo gia gukatudiwa mu uhiga; muene nji ha gugusumbisa gima gienji udi naye gutadila guvula gua ivo yasala ha gukatula mbuto mu mahia. 16 Gula ivo yasala yavula, wajiya gukanduisa ndando ya dihia. Uvi gula ivo yasala yazonda, udi naye gubulumuisa ndando yenji, handaga udi gugudigila guvula gua mbuto mbawukatula mu dihia diene uu nu tangua mbadiza givo gia gukatudiwa mu uhiga. 17 Nga muthu mumoshi mukatshi dienu, gashigo naye guhuiga muthu muko, mudi naye gunguvuila woma handaga ame Yehowa Nzambi wenu. 18 Gula mualandula mikhuala yami nu muatumagela badesizio ami, mbamukhala mu ubambi mu gifutshi giene. 19 Gifutshi giene mbagimihana mabundu enji, mbamudia nu mbamukuta nu mbamukhala mu ubambi.

20 “‘Uvi gula muadihula egi: “Itshi mbatudia mu givo gia sambadi gula tuakunyilego nu tuakatudilego mbuto mu mahia?” 21 Mbangumikuatesa mu givo gia samano, mbangutshita egi mavu azole mbuto jiavula mukunda nu ivo thathu. 22 Gungima mu givo gia nage, mbamukuna mbuto mu mahia enu, nu mbamudia mbuto jikulu uu nu mu givo gia 9. Mbamukhala mudia mbuto jikulu uu nu tangua mbamukatula mbuto jihe-jihe.

23 “‘Mavu mbaashigo musumbishiwa mayilago, handaga mavu ene adi ami. Gu meso ami enue mudi ngenji nu mudi gifua athu aza mukhala mu gifutshi gihe-gihe. 24 Mu gifutshi giagasue mbangumihana, gula muthu wasumbisa mavu enji, mbawukhala nu luholo lua guasumba luko.

25 “‘Gula muenya Isalele mumoshi wabua phutu, nu udi musumbisa gitshinyi gienji gia mavu, phangi’enji udi naye guza asumbi luko mavu ene. 26 Gula muthu gashigo nu phangi’enji wajiya gusumba luko mavu enji, uvi wabua nu umonyi nu udi nu luholo lua gusumba luko mavu ene, 27 udi naye gutanga guvula gua ivo yabalega gale sendese givo giadigile muene mavu ene nu guvula gua ivo yasala ha guheta mu givo gia gukatudiwa mu uhiga. Mbawuhana mbongo gudi muthu wasumbile mavu ene mukunda nu ivo yasala. Gungima wajiya guzula giwa mavu enji.

28 “‘Uvi gula muthu muene gashigo nu luholo lua guzula luko mavu enji, mavu ene mbaasala a muthu waasumbile uu nu mu givo gia gukatudiwa mu uhiga. Mu givo giene mbaamuvutudila nawo, ngenyi mavu ene mbaabua luko enji.

29 “‘Gula muthu wasumbisa inzo yenji idi mu dimbo didi dia gujietesa nu ibayi, mbawukhala phamba nu givo gimoshi gia guyisumba luko sendese lusugu luadigile muene inzo yene. Givo gienji gia guyisumba luko mbagikhala phamba gimoshi. 30 Uvi gula givo giabalega muene nu guyisumba ndo, inzo yene idi mu dimbo dia gujietesa nu ibayi mbayibua ya muthu wayisumbile mayilago mu indongo yenji yagasue. Mu givo gia gukatudiwa mu uhiga, mbagashigo guyivutula. 31 Uvi jinzo jinyi jishigo mu membo adi agujietesa nu ibayi jidi gifua mahia a mu gifutshi. Fumi’a inzo yene wajiya guyisumba luko tangua diagasue dia tshigina muene. Mu givo gia gukatudiwa mu uhiga adi naye gumuvutudila nayo.

32 “‘Uvi jinzo jia enya Levi jidi mu membo awo, enya Levi ajiya gujisumba luko tangua diagasue atshigina. 33 Uvi gula ajisumbilego luko, mu givo gia gukatudiwa mu uhiga adi naye guavutudila inzo inyi yasumbishiwe mu dimbo diawo, handaga jinzo jidi mu membo a enya Levi jidi khapho diawo mukatshi dia enya Isalele. 34 Temu didi hehi nu membo awo, diajiyilego nji gusumbishiwa handaga didi khapho diawo mayilago.

35 “‘Gula phangi’aye wana khala hehi nu aye wabua phutu, nu gashigo nu luholo lua gusumba ima adi nayo funu, udi naye gumukuatesa gifua luholo wajiya gukuatesa ngenji hagula alandule gukhala nu monyo mukatshi dienu. 36 Ushigo naye gumutoga egi aguhane gima handaga wamukuatesa, udi naye guvuila Nzambi waye woma, ngenyi phangi’aye mbawulandula gukhala nu monyo mukatshi dienu. 37 Gula wamusomba mbongo, ushigo naye gukamba egi aguvutudile nu jiko holu. Ushigo naye gumutoga gima gula wamuhana ima ya gudia. 38 Ame Yehowa Nzambi wenu, wamizolele mu gifutshi gia Ejipitu ha gumihana mavu a Kanana ha gumimonesa egi ngudi Nzambi wenu.

39 “‘Gula phangi’aye udi hehi nu aye wabua phutu nu idi mutoga egi adidige gudi aye, ushigo naye gumushinjiga ha gutshita midimo yakola gifua muhiga. 40 Udi naye gumukalegela ndaga gifua muenya mudimo waye, nga gifua muthu wakatugile mu gifutshi giawo ha guza mukhala mu gifutshi gienu. Udi naye gugukalegela mudimo uu nu mu givo gia gukatudiwa mu uhiga. 41 Gungima mbawugubemba, muene nu an’enji* mbaavutuga mu fami yawo. Udi naye guvutuga mu mavu a akhakh’enji. 42 Handaga adi ahiga ami ngazolele mu gifutshi gia Ejipitu. Ashigo naye gudidiga gifua muana digiwa muhiga. 43 Ushigo naye gumukalegela ndaga nu khuta, udi naye guvuila Nzambi waye woma. 44 Ahiga aye a mala nu a akhetu adi naye gukhala enya ifutshi idi hehi nu enue. Guene mudi naye gusumba muhiga wa yala nga wa mukhetu. 45 Muajiya gusumba nji ahiga mukatshi dia ana a mala a ngenji jiajile mukhala mukatshi dienu, nu enya fami jiawo adi muvualewa mu mavu enu, ngenyi ene mbaabua athu enu. 46 Gungima dia gufua guenu, an’enu ajiya guzula ahiga ene, mbaalandula gukhala ahiga awo. Muajiya guabuisa gifua enya midimo enu, uvi mushigo naye gukalegela aphangi’enu enya Isalele ndaga nu khuta.

47 “‘Uvi gula ngenji nga muthu waji mukhala mukatshi dienu wabua nu umonyi wavula, uvi phangi’aye udi mujinga hehi nu muthu muene wabua phutu nu idi mutoga egi adidige gudi ngenji muene nga gudi muthu waji mukhala mukatshi dienu nga gudi muenya fami ya ngenji muene, 48 wajiya gusumbiwa luko gungima dia gudisumbisa. Phangi’enji mumoshi wa yala wajiya nji gumusumba luko. 49 Nga ndo sh’enji wa mbuta nga wa galenge nga mun’awo wa yala wajiya nji gumusumba luko, nga ndo phangi’enji* muko nga muthu mumoshi wa mu fami wajiya nji gumusumba luko.

“‘Nga ndo gula muene hakhenji wabua nu umonyi, wajiya nji gudisumba luko. 50 Muene nu muthu wamusumbile adi naye gutanga masugu nga ivo sendese mu givo gia didigile muene uu nu mu givo gia gukatudiwa mu uhiga. Ndando ya makuta adidigile muene idi naye gudivua nu guvula gua ivo yene. Guvula gua makuta atshitshile muene mudimo mu sungi yene gudi naye gukhala luholo lumoshi nu guvula gua makuta ana futa muenya mudimo. 51 Gula ivo inyi yasadi idi yavula, mbongo mbajifuta muene ha gudisumba luko, jidi naye gudivua nu ivo yasadi. 52 Uvi gula phamba ivo yazonda yasala ha guheta mu givo gia gukatudiwa mu uhiga, udi naye gutanga ivo yasadi afutshi makuta ha gudisumba luko mu gudivua nu ivo yene. 53 Muene mbawulandula gumukalegela mudimo givo nu givo gifua muenya mudimo wenji. Aye mbawutala muabonga hagula muene gamukalegelago ndaga nu khuta. 54 Uvi gula gajiyilego gudisumba mu luholo elu, ngenyi muene nu an’enji* mbaazoga mu uhiga mu givo gia gukatudiwa mu uhiga.

55 “‘Handaga enya Isalele adi ahiga ami. Ene adi ahiga ami ngazolele mu mavu a Ejipitu. Ame Yehowa Nzambi wenu.

26 “‘Mushigo naye gudilondela nzambi jia githuhu, mushigo naye nji gulonda gisongo nga kunji dia gijila. Mushigo naye nji guhaga gifuanesa gia seso mu gifutshi gienu ha gugifugamena handaga ame Yehowa Nzambi wenu. 2 Mudi naye gunemesa masugu ami a guhuluguga, mudi naye nji gunemesa* fundo diami dia gijila. Ame Yehowa.

3 “‘Gula mualandula mikhuala yami, nu muatshita ndaga mikhuala yene idi muzuela nu muayitumagela, 4 mbanguminogesela mvula yavula mu tangua diatagana. Mavu mbaazola mbuto, mitshi ya mu mahia nji mbayihaga mabundu. 5 Sungi yenu ya gukatula mbuto mbayikhala yaleha uu nu mu sungi yenu ya guhela mabundu a vinyo. Sungi ya guhela mabundu a vinyo mbayikhala yaleha uu nu mu sungi ya gukuna mbuto. Mbamudia mapha enu nu mbamukuta. Mbamukhala mu guhuima mu gifutshi gienu. 6 Mbanguhaga guhuima mu gifutshi, mbamubanda mu ubambi. Gushigo nga nu muthu mbawumivuisa woma. Mbangukatula shitu jiabala jia mu foto mu gifutshi. Phogo ya khusa ya ita mbayishigo mubalega mu gifutshi gienu. 7 Mbamulandula diago mbalagaji jienu, mbamuaashiya nu phogo ya khusa. 8 Athu enu thano mbaakaya athu 100. Athu enu 100 mbaakaya athu 10 000. Mbamushiya mbalagaji jienu nu phogo ya khusa.

9 “‘Mbangumivuila khenda,* mbangumikuatesa ha guvuala ana, mbangumivudisa. Mbangunemesa gikotelo ngakotele n’enu. 10 Tangua mbamukhala mudia mbuto jikulu jia givo giabalega, mbayitoga egi mujibishile ha gubemba fundo mukunda nu mbuto jihe-jihe. 11 Mbanguhaga inzo yami ya tenta mukatshi dienu. Mbangushigo nji gumituna. 12 Mbanguwenda mukatshi dienu, mbangukhala Nzambi wenu, enue mbamukhala athu ami. 13 Ame Yehowa Nzambi wenu wamizolele mu gifutshi gia Ejipitu hagula mukhadigo luko ahiga. Ngaboguele mihitu yenu ya uhiga hagula muajiya guwenda mito ya gumagana.*

14 “‘Uvi gula muangutegelelego nu muatumagelego mikhuala eyi yagasue, 15 gula muatuna nji mikhuala yami nu muasegulula badesizio ami hagula mulandulago mikhuala yami yagasue, gula muanemeselego nji gikotelo giami, 16 talenu ndaga mbangumitshita: Mbangumimonesa malamba ha gumihana ndola, mbangumitumina misongo ya mu thulo, nu fievre yakola. Ngenyi mbayibolesa meso enu, mbamukhadigo luko nu ngolo. Mbamulaba gukuna mbuto mu mahia enu handaga mbalagaji jienu mbajidia mbuto jiene. 17 Mbangumituna, mbalagaji jienu nji mbajimibinga. Athu adi n’enu umbalagaji mbaamimonesa lamba. Mbamulaba gudilengela ngatshima gushigo nu muthu udi gumihata.

18 “‘Uvi gula gungima dia malamba awa muangutegelelego, mbangumihana ndola mbala sambadi mukunda nu gubola guenu gubalega ha thomo. 19 Mbangumanesela lulendo luenu luakola, mbangubuisa dilu dienu gifua utadi. Mbangubuisa mavu enu gifua kuivre. 20 Mbamulaba gumanesela ngolo jienu handaga mavu enu mbaashigo muzola mbuto. Mitshi ya mu gifutshi mbayishigo nji muhaga mabundu.

21 “‘Uvi gula mualandula gungulumbugila nu muatuna genu gungutegelela, mbangumihana ndola mbala sambadi gubalega ha thomo gifua mudi gubola guenu. 22 Mbangutuma shitu jia mu foto mukatshi dienu, mbajishiya an’enu, mbajimanesela nji shitu jienu jia hembo. Mbamusala azonda, ngenyi athu mbamumuenegago mu njila jienu.

23 “‘Uvi gula gungima dia ndaga eji jiagasue muatshiginyilego ndola yami, mudi mulandula gungutuna, 24 ame nji mbangumituna. Mbangumihana ndola mbala sambadi mukunda nu gubola guenu. 25 Luholo muanemeselego gikotelo giami, mbangubemba egi mbalagaji jienu jimiluise nu phogo ya khusa ha gumihana ndola. Gula mualengela mu membo enu, mbangumitumina misongo; mbamuhanewa nji ha mago a mbalagaji jienu. 26 Tangua mbangumuanga mafundo enu a gubambela* mapha,* akhetu kumi mbaawetshia mapha enu phamba mu fulu imoshi. Mbaathesa mapha enu ha kilo, mbaamihana azonda, mbamudia uvi mbamushigo mukuta.

27 “‘Uvi gula gungima dia ndaga eji mushigo gungutegelela, nu mudi mulandula gungutuna, 28 ame nji mbangumituna diago. Mbangumihana ndola mbala sambadi mukunda nu gubola guenu. 29 Mbamudia misunyi ya an’enu a mala nu ya an’enu a akhetu. 30 Mbangumuanga mafundo enu muana kombelela nzambi jia isongo, mbangubuisa iwotshielo yenu ya uhafu, mbanguhaga imbi yenu holu dia isongo yenu ya usala* inyi mbayisala. Mbangumituna handaga muabui enya usala. 31 Mbangushiya membo enu; mafundo enu a gijila mbanguabuisa makhulu. Mbangushigo musuanguluga nu vumba diabonga dia milambu yenu. 32 Mbangubuisa gifutshi makhulu. Mbalagaji jienu jiana khala mu gifutshi giene mbajidihula tangua mbajitala gifutshi giene. 33 Mbangumimuanga mukatshi dia ifutshi; mbangutshita egi mbalagaji jienu jimiluise nu phogo ya khusa. Gifutshi gienu mbagibua makhulu, membo enu mbaamuangewa.

34 “‘Tangua mbamukhala mu gifutshi gia mbalagaji jienu, mavu enu mbahuluguga mukunda nu masugu anyi adile guhuluguga ndo. Mu tangua diene, mavu enu mbahuluguga handaga ahulugugilego. 35 Tangua mavu enu mbaasala makhulu, mbaahuluguga handaga ahulugugilego tangua muakhalele muene.

36 “‘Athu anyi mbaasala nu monyo, mbanguzalesa mitshima yawo nu woma mu ifutshi ya mbalagaji jiawo. Mbaalenga mukunda nu matululu a diyiji didi gudinyigisa gu funji. Mbaalenga gifua luholo muthu wana lenga phogo ya khusa. Mbaabua ikhale gushigo nu muthu udi guahata. 37 Mbaadikhakhula gifua athu adi mulenga phogo ya khusa ikhale gushigo nu muthu udi guakaya. Mbamushigo mumagana gutuama dia mbalagaji jienu. 38 Mbamufua mukatshi dia ifutshi. Mavu a mbalagaji jienu mbaamiminya. 39 Athu anyi mbaasala nu monyo mukatshi dienu, mbaafukha mu ifutshi ya mbalagaji jienu mukunda nu gubola guenu. Yadiago, mbaafukha mukunda nu gubola gua ash’awo. 40 Gungima, mbaatshigina gubola guawo, mbaatshigina nji gubola gua ash’awo nu luholo ash’awo akhalelego agujinginyina gudi ame. Mbaatshigina nji egi akhalelego agujinginyina gudi ame luholo angutunyile. 41 Hene ame nji ngaatunyile, ngaabatele mu gifutshi gia mbalagaji jiawo.

“‘Hagula egi matangua ako mbaashigo mukolesa mitshima yawo,* mbaadibulumuisa, ngenyi mbaatshigina gubola guawo. 42 Mbanguwunguluga gikotelo giami nu Yakoba nu Izake. Mbanguwunguluga nji gikotelo ngakotele nu Abalahama, mbanguwunguluga nji gifutshi. 43 Tangua mbamushigo mukhala mu gifutshi gienu, gifutshi giene mbagibua makhulu. Mbagihuluguga mukunda nu masugu anyi giadile guhuluguga ndo. Mu tangua diene, mbamuhanewa ndola mukunda nu gubola guenu, handaga muatunyile gunemesa badesizio ami nu muaseguluile mikhuala yami. 44 Uvi ikhale ene atshita ngenyi, tangua mbaakhala mu gifutshi gia mbalagaji jiawo, mbangushigo guaatuna diago nga guaasegulula ha guashiya. Handaga gula ngatshita ngenyi, mbangushigo munemesa gikotelo ngakotele nawo ndaga ya ngudi Yehowa Nzambi wawo. 45 Mukunda nu gubonga guawo, mbanguwunguluga gikotelo ngakotele nu akhakh’awo anyi ngazolele mu gifutshi gia Ejipitu ha meso a athu a ifutshi iko, ha gumonesa egi ngudi Nzambi wawo. Ame Yehowa.’”

46 Eyi mikhuala nu badesizio Yehowa wahanele Moize gu Mulundu wa Sinayi mukunda nu enya Isalele.

27 Yehowa wawambelele luko Moize egi: 2 “Wambela enya Isalele egi: ‘Gula muthu walaya Yehowa ha gumuhana muthu* muko gifua mulambu, wajiya gufuta ndando ya makuta idi muta muthu muene, 3 gula muthu muene udi yala udi nu ivo sendese 20 uu nu gu 60 adi naye guhana bashekele* 50 a utadi wa siliva mu gudivua nu shekele ana kalegela ha fundo dia gijila.* 4 Uvi gula udi mukhetu adi naye guhana bashekele 30. 5 Gula muthu muene udi nu ivo sendese thano uu nu 20 adi naye guhana bashekele 20 gula muthu muene udi yala, uvi bashekele 10 gula udi mukhetu. 6 Gula idi mona udi nu mbeji imoshi uu nu gu ivo thano adi naye guhana bashekele thano a utadi wa siliva gula mona muene udi yala, uvi bashekele thathu a utadi wa siliva gula udi mona mukhetu.

7 Gula muthu muene udi nu ivo 60 nu holu, adi naye guhana bashekele 15 gula udi yala uvi bashekele 10 gula udi mukhetu. 8 Uvi gula muthu muene udi diago phutu ha gufuta ndando yahagewe udi naye gumagana gutuama dia nganga-nzambi, nganga-nzambi gamuhagela ndando idi naye gufuta muene. Nganga-nzambi udi naye guhaga ndando ha gutadila guvula gua ima idi nayo muthu wadilogi.

9 Uvi gula muthu wadilogele ha guhana shitu idi yatagana ha guhanewa mulambu gudi Yehowa, gima giagasue muthu wajiya guhana gudi Yehowa mbagibua gia gijila. 10 Gashigo naye guhaga shitu iko ha fundo dia shitu yene, gashigo naye gusombegesa shitu yabonga nu yabola nga shitu yabola nu yabonga. Uvi gula wasombegesa shitu yene nu shitu iko, shitu jiene mbadi mbajibua gima gia gijila. 11 Uvi gula idi shitu ya usala inyi yajiyilego guhanewa mulambu gudi Yehowa, muthu muene mbawuyimagenesa gutuama dia nganga-nzambi. 12 Nganga-nzambi mbawutala gula shitu yene idi yabonga nga yabola, gungima mbawuhaga ndando. Ndando yahagi nganga-nzambi, yene idi naye gufutshiwa. 13 Uvi gula muthu muene udi mutshigina guyisumba luko, udi naye guhana ndando yahagewa mukunda nu shitu yene. Mukunda nu itshinyi yagasue thano ya utadi wa siliva udi naye gulunda gitshinyi gimoshi gia utadi wa siliva.

14 “‘Gula muthu udi mutshigina gubuisa inzo yenji ya gijila mukunda nu Yehowa, nganga-nzambi mbawutala inzo yene gula idi yabonga nga yabola, gungima mbawuhaga ndando ya inzo yene. Ndando ya inzo yene mbayikhala ndando inyi yahagi nganga-nzambi. 15 Uvi gula muthu wabuishi inzo yenji ya gijila udi mutshigina guyisumba luko, udi naye guhana ndando ya makuta yahagewa mukunda nu inzo yene. Mukunda nu itshinyi yagasue thano ya utadi wa siliva udi naye gulunda gitshinyi gimoshi gia utadi wa siliva, gungima inzo yene mbayisala yenji.

16 “‘Gula muthu udi mutshigina gubuisa gitshinyi gia dihia dienji gia gijila mukunda nu Yehowa, adi naye guhaga ndando ya dihia diene mu gudivua nu mbuto jidi naye gukunyiwa muene. Omele* imoshi ya mbuto jia orje mbayikhala bashekele 50 a utadi wa siliva. 17 Gula muthu wabuisa dihia dienji dia gijila sendese mu givo gia gukatudiwa mu uhiga, ndando yahagewa ishigo naye gusombegesewa. 18 Uvi gula muthu muene wabuisa dihia dienji dia gijila gungima dia givo gia gukatudiwa mu uhiga, nganga-nzambi udi naye gumutangela ndando ya mbongo adi naye gufuta mukunda nu dihia diene, mu gudivua nu ivo yasala ha guheta mu givo giko gia gukatudiwa mu uhiga. Gungima adi naye gukatula mbongo jiko mu mbongo jiatogewa gudi nganga-nzambi. 19 Uvi gula muthu wabuishi dihia dienji dia gijila watshigina gudisumba luko, udi naye guhana ndando yatogewa mukunda nu dihia diene. Mukunda nu itshinyi yagasue thano ya utadi wa siliva udi naye gulunda gitshinyi gimoshi gia utadi wa siliva; dihia diene mbadisala dienji. 20 Uvi gula muthu muene gasumbilego luko dihia diene muthu muko wadisumba dihia diene dishigo naye gudigiwa luko. 21 Tangua muthu wasumbile dihia diene mbawudivutula mu givo gia gukatudiwa mu uhiga, mbadibua dia gijila mukunda nu Yehowa gifua dihia dinyi diamuhanewe. Gungima dihia diene mbadibua dia nganga-nzambi.

22 “‘Gula muthu wasumba dihia wadibuisa dia gijila mukunda nu Yehowa, gula dihia diene dishigo mukatshi dia ima ya mu fami amubembele, 23 nganga-nzambi mbawumutangela guvula gua mbongo adi naye gufuta mukunda nu dihia diene uu nu mu givo gia gukatudiwa mu uhiga. Muthu muene mbawuhana ndando ya makuta ene mu lusugu luene. Idi gima gia gijila mukunda nu Yehowa. 24 Mu givo gia gukatudiwa mu uhiga, mbaavutula dihia diene gudi muthu wadisumbishile, gudi fumi’a mavu.

25 “‘Ndando yagasue idi naye guhagewa mu gudivua nu shekele ana kalegela ha fundo dia gijila. Shekele imoshi idi naye gukhala gunema ba gera* 20.

26 “‘Uvi nga muthu mumoshi gashigo naye gubuisa an’a somi a shitu a gijila, handaga somi jiagasue jidi jia Yehowa. Ikhale ngombe ya mulume nga gimeme handaga jiana khala gale jia Yehowa. 27 Gula shitu yene idi mukatshi dia shitu jia usala nu gula muthu muene wayisumba luko mu gudivua nu ndando yahagewa, udi naye gulunda gitshinyi gimoshi gia utadi wa siliva mukunda nu itshinyi yagasue thano ya utadi wa siliva. Uvi gula shitu yene yasumbiwego luko, udi naye guyidiga mu gudivua nu ndando yahagewa.

28 “‘Uvi ima ya gijila yahanyi muthu gudi Yehowa ishigo naye gudigiwa* nga gusumbiwa luko, ikhale athu nga shitu nga dihia. Gima giagasue giahanewa gudi Yehowa gidi giabalega gijila. 29 Muthu udi naye gushiyiwa gajiyilego gusumbiwa luko, udi naye gushiyiwa diago.

30 “‘Giakumi giagasue gia mavu ikhale giakatuga mu mbuto jia mu dihia nga mu mabundu a gu mitshi, gidi gia Yehowa idi gima gia gijila mukunda nu Yehowa. 31 Gula muthu udi mutshigina gusumba luko gitshinyi giakumi gia ima yenji, udi naye gulezela gitshinyi gia thano holu dia ima yene. 32 Gia kumi giagasue gia ngombe nu gia imeme nu gia khombo, yakotelesa egi gia kumi giagasue gia shitu* yana balega goshia muhango wa mubambi, mbayibua gima gia gijila mukunda nu Yehowa. 33 Muene gashigo naye gutala shitu yene ha gujiya gula idi yabonga nga yabola, gashigo naye nji guyisombegesa. Uvi gula watshigina guyisombegesa nu shitu iko, shitu jiene mbadi mbajibua gima gia gijila; jishigo naye gusumbiwa luko.”’

34 Eyi mikhuala Yehowa wahanele Moize gu mulundu wa Sinayi mukunda nu enya Isalele.

Mu Hebelu: “ana a Isalele.”

Nga “kilema.”

Nga “maji ana khala gu jiso.”

”‏Nga “kilema.”

Nga “maji ana khala gu jiso.”

Nga “mitenda.”

Nga “fuphi ya maji.” Yakotelesa egi fuphi yakhalele gudifutula nu maji a milambu ya shitu.

Nga “gitshinyi gidi mumonesa.”

Nga “gitshinyi gidi mumonesa.”

Nga “gitshinyi gidi mumonesa.”

Nga “kilema.”

Mu Hebelu: “dipha.” Yakotelesa egi shinda dia Nzambi dia mulambu wa guhuima.

Mu Hebelu: “dipha.” Yakotelesa egi shinda dia Nzambi dia mulambu wa guhuima.

Mu Hebelu: “nganga-nzambi wambiwe maji.” Adi muzuelela nganga-nzambi wakoma.

Nga “kilema.”

Nga “fuphi ya maji.” Yakotelesa egi fuphi yakhalele gudifutula nu maji a milambu ya shitu.

Nga “akulu a hungu dia a enya Isalele.”

Nga “hungu.”

Mu Hebelu: “dijui dia muthu udi muta mukumbu (nga gudiloga).” Idi naye gukhala egi mukumbu adi muzuelela haha udi mukumbu ana guta muthu watshitshi gubola, nga muthu wajiyi gubola guatshitshi muthu muko uvi muene watuna guzuela.

Idi mumonega egi gubola adi muzuelela haha gudi gutuna gutaganesa ndaga walayele.

Nga “mitenda.”

Gitshinyi gia kumi gia efa imoshi giakhalele mungina balitre 2,2. Tala App. B14.

Nga “gitshinyi gidi mumonesa.”

Shekele imoshi yakhalele bagrame 11,4. Tala App. B14.

Nga “monyo.”

Nga “milele ya moshi.”

Nga “fuphi ya maji.” Yakotelesa egi fuphi yakhalele gudifutula nu maji a milambu ya shitu.

Gitshinyi gia kumi gia efa imoshi giakhalele mungina balitre 2,2. Tala App. B14.

Mu Hebelu: “mulambu umoshi-umoshi.”

Nga “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “kabewu.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi.

Nga “njimbu ya gijila idi mumonesa egi Alona wadihana gudi Nzambi; gipho gia ufumu gia gijila.”

Nga “maji ana khala gu jiso.”

Nga “kabewu.”

Mu Hebelu: “ha guzalesa mago enu.”

Nga “giphuta.”

Mu Hebelu: “Ima ya monyo ya ha mavu.”

Shitu adi muzuelela haha yana khala gifua lape yakoma, ishigo nu mukila, yana jinga mu maseso.

Nga “bone.”

Nga “ihehe.”

Ganjila gene gana khala gifua khuyi.

Nga “gatoyo.”

Nga “Tuma tuagasue tuazonda-zonda.”

Nga “gimbololo.”

Nga “tangua diana khala muene gu ngonda.”

Nga “mutenda.”

Mu Hebelu: “gu gilema gia muila wenji.”

Mbimbi ya Hebelu abalumuna egi “hute” idi nu ukoteleshi wavula. Yajiya gukhala misongo ya maluholo avula ya mu gilema gia muila inyi yana gusambugila. Yajiya nji gukhala egi idi misongo inyi yana kuata gu milele nga gu jinzo.

Nga “misongo.”

Nga “mbala ya mbadi.”

Nga “misongo yene ishigo yagisambugila.”

Nga “kifunya.”

Nga “khekhevu.”

Nga “muevu.”

Mu Hebelu: “mu gilema gia muila wawo.”

Nga “mustashe,” yakotelesa egi muevu wana zoga holu dia givungo gia gu thunnda.

Nga “khongi.”

Mu Hebelu: “itshinyi thathu mukatshi dia itshinyi kumi ya efa imoshi.” Itshinyi thathu yene yakhalele mungina balitre 6,6. Tala App. B14.

Loge imoshi yakhalele balitre 0,31. Tala App. B14.

Gia kumi gia efa imoshi giakhalele balitre 2,2. Tala App. B14.

Nga “mitenda.”

Nga “udi gu ngonda.”

Nga “tuphutula.”

Nga “ha gutshuiga thowa yenji.”

Yajiya gukotelesa egi: “Khombo inyi yatotshi.”

Nga “muthu udi hehi ha guya.”

Mu Hebelu: “gu muila wenji.”

Nga “mionyo yenu.” “Guvua gikenene” guakhalele mukotelesa guditunyisa ndaga jia maluholo avula gifua gutuna gudia.

Mu Hebelu: “munu mbaazalesa koko dienji.”

Mu Hebelu: “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Mu Hebelu: “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Mu Hebelu: “mbangumukatula mukatshi dia athu enji.”

Nga “mukunda nu mionyo yenu.”

Nga “usungu.”

Mu Hebelu: “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Mu Hebelu: “mu muila wenji.”

Mu Hebelu: “gumona thowa.” Akalegela mbimbi eji mu verse eyi nu mu verse jiko ha guzuelela gubungisa muila.

Mu Hebelu: “Idi thowa ya sh’aye.”

Mu Hebelu: “gumona thowa ya phangi’a sh’aye.”

Mu Hebelu: “idi thowa ya phangi’aye wa yala.”

Nga “ndaga ya usala.”

Nga “mbanda.”

Nga “mukaji’angane; mukaji’a futa diaye.”

Mu Hebelu: “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Mu Hebelu: “gumuvuila woma.”

Nga “monyo.”

Mu Hebelu: “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “muenya lamba.”

Nga “guzuela ndaga jiabola.”

Mu Hebelu: “mahatshi.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “Ushigo naye guhena tedie gula muthu n’a mukuenu udi mu gingonza.”

Mu Hebelu: “gifua ilema ya muila wa uyala; khenji gambiwe galego gu mukanda.”

Nga “guhuta; gubatula.”

Nga “guhuta sanga dia mu mabanda.”

Nga “mbanda; khulo.”

Nga “mukunda nu monyo.” Mbimbi ya Hebelu adi mukalegela haha ne′phesh idi muzuelela muthu wa gufua.

Nga “gutshita tatuwaje.”

Mu Hebelu: “guvua woma.”

Mu Hebelu: “efa yatagana.” Tala App. B14.

Mu Hebelu: “hine yatagana.” Tala App. B14.

Nga “mbangumushiya.”

Mu Hebelu: “mbangumukatula mukatshi dia athu enji.”

Mu Hebelu: “gukalagala uthambi nu Moleke.”

Mu Hebelu: “watshita nawo uthambi wa mu nyuma.”

Mu Hebelu: “mbangumukatula mukatshi dia athu enji.”

Nga “wazuela ndaga jiabola mukunda nu.”

Mu Hebelu: “wamona thowa ya sh’enji.”

Nga “ndaga yabola diago.”

Mu Hebelu: “adi naye gukatudiwa mukatshi dia athu awo.”

Mu Hebelu: “wamona thowa ya phangi’enji wa mukhetu.”

Mu Hebelu: “adi naye gukatudiwa mukatshi dia athu awo.”

Mu Hebelu: “wamona thowa ya sh’enji muene.”

Nga “isula.”

Mu Hebelu: “wamona thowa ya phangi’enji wa yala.”

Nga “mubuishigo mionyo yenu.”

Nga “monyo.”

Nga “ima ya gudia.” Adi muzuelela milambu.

Mu Hebelu: “munu azalesele koko guenji.”

Nga “monyo wagasue wa gufua.” Mbimbi ya Hebelu ne′phesh idi haha idi gudivua nu mbimbi ya hebelu idi mukotelesa gufua.

Nga “njimbu idi mumonesa egi wadihanyi gudi Nzambi.”

Nga “mukhetu wadibuishile gale usala.”

Mu Hebelu: “mbuto.”

Mu Hebelu: “mbuto.”

Mu Hebelu: “nga muthu udi nu muzulu wa gukhaphumuna.”

Nga “kakhunda.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, muthu udi wazonda diago.

Mu Hebelu: “mbuto.”

Mu Hebelu: “adi naye gudikhaphumuna mukatshi dia.”

Nga “monyo wene.”

Nga “udi naye gukatudiwa.”

Nga “monyo.”

Nga “yatshiamuiwa.”

Mu Hebelu: “ngenji,” yakotelesa egi, muthu munu gashigo mu fami ya Alona.

Nga “monyo.”

Nga “wadizula mu ulo nu ngenji.”

Mu Hebelu: “ngenji,” yakotelesa egi, muthu munu gashigo mu fami ya Alona.

Nga “udi naye gufuta ndando ya ima yadi muene gudi nganga-nzambi. mukunda nu itshinyi yagasue thano ya utadi wa siliva, udi naye gulezela gitshinyi gimoshi.”

Nga “kilema”

Nga “gikhue; gikhu; gikuitshi.”

Mu Hebelu: “hakatshi dia ngueze mbadi.”

Mu Hebelu: “itshinyi mbadi ya kumi ya efa.” Tala App. B14

Mu Hebelu: “hine.” Hine imoshi yakhalele balitre 3, 67. Tala App. B14

Nga “muthu udi mu lamba.”

Nga “mionyo yenu.” Guvua gikenene adi muzuelela haha gudi mukotelesa ndaga jiavula, gifua guditunyisa gima nga gutuna gudia.

Nga “monyo wagasue.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, “gashigo mutuna gudia.”

Nga “udi naye gukatudiwa mukatshi dia athu enji.”

Nga “Mafundo a Gukhala Mukunda nu Tangua Diazonda.”

Mu Hebelu: “itshinyi mbadi yakumi ya efa.” Tala App. B14.

Nga “gitshinyi gidi mumonesa mulambu wene.”

Yakotelesa jina dia Yehowa, gifua luholo adi guyimonesa mu verse 15 nu 16.

Nga “guzuela ndaga jiabola.”

Nga “gula wabeta monyo wa muthu muko monyo wene wafua.”

Mu Hebelu: “monyo mukunda nu monyo.”

Nga “mbawusosola.”

Nga “mitshimba.”

Mu Hebelu: “an’enji a mala.”

Nga “muthu udi mahatshi amoshi n’enji.”

Mu Hebelu: “an’enji a mala.”

Nga “gunemesa nu woma wagasue.” Mu Hebelu: “woma.”

Mu Hebelu: “mbangubalumuga gudi.”

Mu Hebelu: “hagula muajiya guwenda muabonga.”

Mu Hebelu: “mutshi.” Yajiya gukhala egi adi muzuelela mitshi akhalele mukalegela ha gunginyisa mapha ha guabamba.

Nga “ima ya gudia.”

Mbimbi ya Hebelu adi muzuelela haha yajiya gukhala luholo lumoshi nu mbimbi “tuji tua shitu.” Idi mbimbi ana kalegela ha guzuelela gima gia usala.

Mu Hebelu: “mitshima yawo yambiwego gu mukanda.”

Nga “monyo.”

Shekele imoshi yakhalele bagrame 11,4. Tala App. B14

Nga “shekele ya gijila.”

Omele imoshi yakhalele mungina balitre 220. Tala App. B14.

Gera imoshi yakhalele 0,57 grame. Tala app. B14.

Nga “idi naye gushiyiwa.”

Mu Hebelu: “muto.”

    Mikanda ya Kipende (2000-2025)
    Zoga
    Ngina
    • Kipende
    • tumina muthu muko
    • Tomba ndaga jia luholo nu luholo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Luholo lua Gukalegela Site Yetu
    • Gunemesa Ndaga jia Athu Ako
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ngina
    tumina muthu muko