BIBLIOTEKE YA MU INTERNET
Biblioteke
YA MU INTERNET
Kipende
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • GUDIBUNGISA
  • nwt Deuteronomy 1:1-34:12
  • Mikhuala

Gushigo nga video mukunda nu paragrafe nga verse watombi.

Gudi nu erreur yakalegewa mu tangua dia gutanga video eyi.

  • Mikhuala
  • Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Mikhuala

MIKHUALA*

1 Eji ndaga Moize wawambelele enya Isalele agasue mu mavu a luselenga gu khanda ya Yordane, mavu a luselenga anyi adi ha sambua dia Sufe, hakatshi na katshi dia Parane nu Tofele nu Labana nu Haselote nu Dizahaba. 2 Gula wakatuga gu Horebe ha guya gu Kadeshe-Barnea mu njila ya Mulundu wa Seyile, udi naye gutshita masugu 11 mu njila. 3 Mu lusugu lua thomo lua mbeji ya 11 mu givo gia 40, Moize wawambelele enya Isalele* ndaga jiagasue jiamuwambelele Yehowa ha guawambela. 4 Ndaga eyi yakalegewe gungima habingile muene Sihona fumu wa enya Amole wakhalele mujinga gu Heshebona, nu Oga fumu wa gu Bashana wakhalele mujinga gu Ashetalote gu Edeleyi. 5 Moize wasendesele gukotelesela athu Mukhuala gu khanda ya Yordane mu mavu a Moaba. Wazuelele egi:

6 “Yehowa Nzambi wetu watuwambelele gu Horebe egi: ‘Muatshita gale masugu avula gu khanda eyi ya milundu. 7 Kondomogenu, ndenu gu milundu ya enya Amole nu mu mafundo agasue adi hehi nawo gu Araba, nu gu khanda ya milundu, nu gu Shefela, nu gu Negebe, nu gu khulo ya kianga, nu mu mavu a enya Kanana, nu gu Libane* uu nu gu muta wakoma, muta wa Efrata. 8 Talenu, ngahaga gifutshi gutuama dienu. Ndenu muzule mavu Yehowa wadilogele ha guhana ash’enu, Abalahama, Izake nu Yakoba nu ajigulu awo.’*

9 “Mu tangua diene ngamiwambelele egi: ‘Ngajiyilego gumibata ame hakhami. 10 Yehowa Nzambi wenu wamivudisa, henyaha mangino muabua muavula gifua themua mu dilu. 11 Yehowa Nzambi wa akhakh’enu amivudise luko muavula, mbala 1 000, amishimbige nji gifua muamilayele muene. 12 Luholo lutshi ngajiya gumibata nu gubata ginemo gienu nu gumana guenu ame hakhami? 13 Tombenu mala atema adi atagana nu adi nu ndunge mu iphuta yenu, hagula nguabuise mafumu enu.’ 14 Muanguhanele mvutu egi: ‘Ndaga watuwambela ha gutshita idi yabonga.’ 15 Ngazudile mafumu mu iphuta yenu, mala atema, atagana, ngaatombele ha gumituameza; ngaabuishile mafumu a athu 1 000, ako mafumu a athu 100, ako mafumu a athu 50, ako mafumu a athu 10 nu atuameji a mu iphuta yenu.

16 “Mu tangua diene ngawambelele manzuji enu egi: ‘Gula muavua mulonga mukatshi dia aphangi’enu, mudi naye guwusophesa nu giamatshidia ikhale mulonga wene udi mukatshi dia muthu mumoshi nu phangi’enji nga nu ngenji. 17 Mudi naye gusophesa milonga mu luholo luabonga. Mudi naye gutegelela athu ashigo nu ndando luholo lumoshi nu athu adi nu ndando. Mushigo naye guvuila athu woma handaga mudi musophesa mukunda nu Nzambi; gula mulonga wamikolela, mudi naye guza nawo gudi ame hagula nguwutegelele.’ 18 Mu tangua diene ngamiwambelele ndaga jiagasue mudi naye gutshita.

19 “Gungima tuakatugile gu Horebe, tuawendele mu mavu a luselenga akoma akuatesa woma, anyi muamonele tangua muakhalele muya gu khanda ya milundu ya enya Amole gifua muatuwambelele Yehowa Nzambi wetu. Gungima dienji tuahetele gu Kadeshe-Barnea. 20 Ngamiwambelele egi: ‘Muaheta gu khanda ya milundu ya enya Amole idi gutuhana Yehowa Nzambi wetu. 21 Talenu, Yehowa Nzambi wenu wamihana gifutshi egi. Ndenu mugizule gifua luholo Yehowa Nzambi wa akhakh’enu wamiwambelele. Muvuigo woma, mudigitago.’

22 “Uvi mukut’enu agasue muajile gunguwambela egi: ‘Tutumenu athu aye atale gifutshi hagula aze atuwambele njila tudi naye guyila nu membo mbatusanga guene.’ 23 Ngamonele egi matangi enu akhalele abonga, hene ngatombele mala 12 mukatshi dienu, mu giphuta giagasue yala mumoshi. 24 Ayile, akandugile gu khanda ya milundu, ahetele mu baba dia Eshekola, atalele gifutshi. 25 Azudile ndambo ya mabundu a mu gifutshi giene, ajile nawo, atuwambelele egi: ‘Gifutshi gidi gutuhana Yehowa Nzambi wetu gidi giabonga.’ 26 Uvi muatunyile guya guene, muatumagelego ndaga jiazuelele Yehowa Nzambi wenu. 27 Muakhalele munyema* mu tenta jienu nu guzuela egi: ‘Yehowa gakhalelego gutuzumba hene gatuzolele mu gifutshi gia Ejipitu ha gutuhana ha mago a enya Amole hagula atumanesele. 28 Fundo dia luholo lutshi tudi muya? Aphangi’etu atulebesa muila* tangua azuedi egi: “Athu ene adi nu ngolo, adi nji aleha gutubalega esue; membo awo adi akoma, adi agutunga nu ibayi yakola uu nu mu dilu,* tuamonyi nji ana a Anaka guene.”’

29 “Ngamiwambelele egi: ‘Muavuilago woma, mudigitago. 30 Yehowa Nzambi wenu mbawukhala gutuama dienu, mbawumiluila gifua luholo luayitshitshile muene gu Ejipitu. Enue hakhenu muadimuenene nu meso enu. 31 Mu mavu a luselenga, muamonele nji luholo Yehowa Nzambi wenu wamibatele gifua luholo muthu wana bata mun’enji, wamibatele mafundo agasue muabalegele uu nu tangua muahetele fundo edi.’ 32 Ikhale ngenyi, muahagelego gutshigina gudi Yehowa Nzambi wenu, 33 munu wakhalele muya gutuama dienu ha gumikambela fundo muajiya guhaga phundo. Mu phipha wakhalele mumonega mu tshuya, mu muanya wakhalele mumonega mu tuta ha gumidijiga njila mudi naye guwenda.

34 “Mu tangua diene diagasue, Yehowa wavuile ndaga muakhalele muzuela, wavuile khabu, wadilogele egi: 35 ‘Gushigo nga nu muthu mukatshi dia gindongo gia athu awa abola mbawumona gifutshi giabonga ngadilogele ha guhana ash’enu, 36 phamba Kalebe mun’a Yefune mbawugimona, mbangumuhana nu an’enji gifutshi giawendele muene handaga watumagele Yehowa nu mutshima wenji wagasue. 37 (Yehowa wanguvuidile nji khabu mukunda nu enue, wazuelele egi: “Aye nji mbawushigo mungina mu gifutshi giene. 38 Muenya mudimo waye* Yoshua mun’a Nune, muene mbawungina mu gifutshi giene. Mujigamese* handaga muene mbawutuameza enya Isalele ha guzula gifutshi giene.”) 39 An’enu azonda anyi muazuelele egi mbaatambudiwa gu ita nu an’enu a mala anyi ashigo mujiya gubonga nu gubola mangino, ene mbaangina mu gifutshi giene; mbanguahana nagio hagula gibue giawo. 40 Uvi enue vutugenu, ndenu mu mavu a luselenga mu njila ya Kianga Giabenga.’

41 “Muanguwambelele egi: ‘Tuatshitshila Yehowa gubola. Henyaha tudi mukanduga ha guya mulua gifua luholo Yehowa Nzambi wetu watuwambelele!’ Muthu nu muthu wazudile iluilo yenji ya ita, muatangijile egi yakhalele yaleba ha gukanduga gu mulundu. 42 Uvi Yehowa wanguwambelele egi: ‘Awambele egi: “Mukandugago ha guya mulua handaga ame mbangushigo mukhala n’enu. Gula muaya, mbalagaji jienu mbajimibinga. 43 Ngamiwambelele uvi muanguvuidilego, muatunyile gutumagela ndaga jiazuelele Yehowa. Mu mito yenu yakola, muakandugile gu mulundu. 44 Gungima enya Amole anyi akhalele mujinga gu mulundu wene ajile gumitagana, amikayele gifua muana tshita nyigi. Amimuangele gu Seyile uu nu gu Holema. 45 Hene muavutugile, muasendesele gudila gutuama dia Yehowa; uvi Yehowa gamitegelelego, gamitalelego nga hazonda. 46 Gishina giene muatshitshile masugu avula gu Kadeshe.

2 “Gungima tuabalumugile, tuayile mu mavu a luselenga, mu njila ya Kianga Giabenga gifua luholo Yehowa wanguwambelele; tuawendele masugu avula hehi nu Mulundu wa Seyile. 2 Gu gisugishilo Yehowa wanguwambelele egi: 3 ‘Muawenda muavula gu khanda ya mulundu owu. Henyaha balumugenu muye gu khanda ya nord. 4 Wambela athu egi: “Mbamubalegela mu mudidilo wa aphangi’enu, ajigulu a Ezau ana khala gu Seyile. Ene mbaamivuila woma, uvi enue mudi naye diago gumonesa gutema. 5 Mushigo naye gualuisa* handaga mbangushigo gumihana nga gima gimoshi gia mu mavu awo nga gandambo ga mavu ha gumba gikanzo gienu, handaga ngahanele Ezau Mulundu wa Seyile gifua khapho dienji. 6 Mbamuahana makuta mukunda nu ima mbamudia, mbamusumba nji meya mbamunua. 7 Handaga Yehowa Nzambi wenu wamishimbigile mu ndaga jiagasue muatshitshile. Muene wana jiya muabonga luholo muana wenda mu mavu awa a luselenga akoma. Yehowa Nzambi wenu wakhalele n’enu mu ivo eyi yagasue 40, muahetele ima yagasue muakhalele nayo funu.”’ 8 Tuabalegele hehi nu aphangi’etu ajigulu a Ezau anyi akhalele gu Seyile, tuabalegele gualeha nu njila ya Araba, ya Elate nu ya Esione-Gebele.

“Gungima tuakondomogele, tuayidile mu njila ya mavu a luselenga a Moaba. 9 Yehowa wanguwambelele egi: ‘Mushigo naye guluisa Moaba handaga mbangushigo gumihana nga gima gimoshi gia mu mavu enji. Ngahanele gale Ale gifua khapho gudi ajigulu a Lota. 10 (Thomo, enya Emime akhalele mujinga guene, akhalele enya ngolo, akhalele avula nu aleha gifua ana a Anaka. 11 Enya Refayime akhalele nji gifua ana a Anaka, hene enya Moaba akhalele guatamega egi Emime. 12 Thomo enya Holi akhalele mujinga gu Seyile, uvi ajigulu a Ezau a atambudile mavu awo, a ashiyile mukut’awo agasue, ene asendesele gukhala ha fundo diawo, gifua luholo enya Isalele mbaatshita mu mavu anyi Yehowa mbawaahana diago.) 13 Henyaha ndenu muzawuge baba* dia Zelede.” Hene tuazawugile baba dia Zelede. 14 Tangua tuakatugile gu Kadeshe-Barnea ha guza muzawuga baba dia Zelede, tuakalegele ivo 38 uu nu tangua gindongo giagasue gia athu akhalele atagana ha gulua ita giahuile mu phundo, gifua luholo Yehowa wadilogele. 15 Koko gua Yehowa guaaluishile ha guamanesela mu phundo uu nu tangua ahuile.

16 “Tangua athu agasue anyi akhalele atagana ha gulua ita afuile, 17 Yehowa wanguwambelele luko egi: 18 ‘Mangino mudi mubalega mu mudidilo wa mavu a Moaba, yakotelesa egi mudidilo wa Ale. 19 Tangua mbamuheta hehi nu enya Amona, mushigo naye guasagesa nga guakambela nguma handaga mbangushigo gumihana nga gima gimoshi gia mu mavu awo; ngahanele mavu ene gudi ajigulu a Lota gifua khapho diawo. 20 Athu akhalele nji mutadila mavu ene gifua mavu a enya Refayime. (Enya Refayime akhalele thomo mujinga guene; enya Amona akhalele guatamega egi Zamezume. 21 Akhalele enya ngolo, akhalele avula nu aleha gifua ana a Anaka; uvi Yehowa waabingile, hene enya Amona a akayele, asendesele gukhala mu mavu awo. 22 Muene watshitshile nji ngenyi mukunda nu ajigulu a Ezau adi gu Seyile mangino. Wamanesele enya Holi hagula ene ajiya gutambula mavu awo nu akhale guene uu nu mangino. 23 Enya Avime akhalele mukhala mu membo akhalele gu khanda ya Gaza uu nu tangua enya Kafetolime anyi akatugile gu Kafetole* a ashiyile nu asendesele gukhala mu mavu awo.)

24 “‘Zugenu, ndenu muzawuge baba dia Alenona. Talenu, ngahanyi Sihona muenya Amole fumu wa gu Heshebona ha mago enu. Sendesenu guzula gifutshi gienji, muluisenu. 25 Sendese mangino ngudi mutshita egi athu agasue adi mujinga ha mavu, anyi adi muvua mene jienu, akhale gumivuila woma. Ene mbaabua tunga-tunga nu mbaamidigitshila.’*

26 “Tangua tuakhalele mu mavu a luselenga a Kedemota, ngatumile athu gudi fumu Sihona wa gu Heshebona ha gumuwambela mbimbi eji jia guhuima egi: 27 ‘Tuabuba, tuhane njila tubalegele mu gifutshi giaye. Mbatubalega phamba mu njila, mbatushigo muya nga gu koko dia madia nga gu koko dia mahidi. 28 Mbatudia phamba ima nu meya anyi mbamutudigila. Tuhane phamba njila tubalegele mu gifutshi giaye 29 (yene ndaga yatukalegele ajigulu a Ezau adi gu Seyile nu enya Moaba ana jinga gu Ale) uu nu tangua mbatuzawuga Muta wa Yordane ha gungina mu gifutshi gidi gutuhana Yehowa Nzambi wetu.’ 30 Uvi fumu Sihona wa gu Heshebona watunyile gutuhana njila ha gubalegela mu gifutshi gienji, handaga Yehowa Nzambi wenu wabembele egi abue muto wakola nu akolese mutshima wenji hagula wajiya gumuhana ha mago enu; yene ndaga yakalegele muene.

31 “Yehowa wanguwambelele egi: ‘Tala, ngasendesa gale guhana Sihona nu gifutshi gienji ha mago enu. Sendesenu guzula gifutshi gienji.’ 32 Tangua Sihona wazogele nu athu enji agasue ha guza gutuluisa gu Yahase, 33 Yehowa Nzambi wetu wamuhanele ha mago etu, hene tuamubingile nu an’enji a mala nu athu enji agasue. 34 Mu tangua diene, tuatambudile membo enji agasue, tuashiyile membo ene. Tuashiyile nji mala nu akhetu nu ana. Nga muthu mumoshi gasalelego nu monyo. 35 Tuazudile phamba shitu jiawo nu ima yawo yakhalele mu membo anyi tuatambudile. 36 Sendese gu dimbo dia Aloele didi mu mudidilo wa baba dia Alenona (nu dimbo didi mu baba) uu nu gu Gileade, tuabembelego nga dimbo dimoshi. Yehowa Nzambi wetu wahanele membo ene agasue ha mago etu. 37 Uvi muasuenelego hehi nu gifutshi gia enya Amona nu mu khulo yagasue ya baba dia Yaboke nu mu membo adi gu khanda ya milundu, nga ha fundo diko diatutunyishile Yehowa Nzambi wetu.

3 “Gungima tuakondomogele, tuayidile mu njila ya gu Bashana. Fumu Oga wa gu Bashana wajile nu masuta enji agasue ha gutuluisa gu Edeleyi. 2 Yehowa wanguwambelele egi: ‘Umuvuilago woma, handaga muene nu masuta enji agasue nu gifutshi gienji mbanguahana ha mago aye, mbawumutshita gifua luholo watshitshile Sihona, fumu wa enya Amole wakhalele gu Heshebona.’ 3 Yehowa Nzambi wetu wahanele nji fumu Oga wa gu Bashana nu masuta enji agasue ha mago etu. Tuaashiyile, nga muthu mumoshi gasalelego nu monyo. 4 Tuatambudile membo awo agasue, gushigo nga nu dimbo dimoshi diasalele. Tuazudile membo 60 a gu khanda ya Alegobe, yakotelesa egi ufumu wa Oga gu Bashana. 5 Membo ene agasue akhalele nu ibayi yaleha, yakola nu mifulo nu ima yagukangela mifulo yene;* tuatambudile nji membo ako avula akhalelego nu ibayi. 6 Tuashiyile membo ene agasue nu mala nu akhetu nu ana gifua luholo tuatshitshile Fumu Sihona wa gu Heshebona. 7 Gungima tuazudile shitu jiagasue nu ima yagasue ya mu membo ene.

8 “Mu tangua diene tuatambudile gifutshi gia mafumu mbadi a enya Amole anyi akhalele gu khanda ya Yordane, sendese gu baba dia Alenona* uu nu gu Mulundu wa Helemona, 9 (enya Sidona akhalele mutamega mulundu wene egi Siliona, uvi enya Amole akhalele guwutamega egi Senile), 10 nu membo agasue anyi akhalele mu mafundo ashigo nu milundu nu Gileade yagasue nu Bashana yagasue uu nu gu Saleka nu Edeleyi, membo a ufumu wa Oga gu Bashana. 11 Fumu Oga wa gu Bashana, wakhalele muthu wa suga wasalele nu monyo mukatshi dia enya Refayime. Giphona* gienji gialondewe nu utadi,* giakhalele guleha bakude* 9, gukoma bakude nguana ha gutadila kude athu agasue ana kalegela. Giphona giene gigi guene uu nu mangino gu Raba ya enya Amona. 12 Mu tangua diene, tuatambudile gifutshi egi sendese gu dimbo dia Aloele didi gu khanda ya baba dia Alenona nu gitshinyi gia gu khanda ya milundu ya Gileade. Ngahanele membo enji gudi enya giphuta gia Ribene nu enya giphuta gia Gade. 13 Gitshinyi gia Gileade ginyi giasalele nu Bashana yagasue ya ufumu wa Oga, ngayihanele gudi gitshinyi gia giphuta gia ana a Manase. Khanda yagasue ya Alegobe ya gu Bashana yakhalele mutamegewa egi mavu a enya Refayime.

14 “Yayile, mun’a Manase wazudile khanda yagasue ya Alegobe uu nu gu mudidilo wa enya Geshule nu enya Maka. Wahanele membo ene azonda-zonda a gu Bashana jina dienji egi Havote-Yayile,* ana tamegewa ngenyi uu nu mangino. 15 Ngahanele Gileade gudi Makile. 16 Ngahanele nji enya giphuta gia Ribene nu enya giphuta gia Gade mavu adi musendesa gu Gileade uu nu gu baba dia Alenona (mudidilo wenji udi hakatshi na katshi dia baba uu nu gu Yaboke, baba diene diakhalele mudidilo wa enya Amona), 17 nu Araba nu Muta wa Yordane nu khulo yenji, sendese gu Kinelete uu nu gu Kianga gia Araba, Kianga gia Mungua* gu mbongo ya Phisega gu khanda ya mazogelo a kumbi.

18 “Gungima ngamiwambelele egi: ‘Yehowa Nzambi wenu wamihanyi gifutshi egi hagula gibue gienu. Mala enu agasue a ngolo mbaazula iluilo, mbaazawuga gutuama dia aphangi’enu enya Isalele. 19 Phamba akaji’enu nu an’enu mbaasala nu shitu jienu (ngudi mujiya muabonga egi mudi nu shitu jiavula) mu membo ngamihanyi, 20 uu nu tangua Yehowa mbawuhana aphangi’enu guhuima gifua luholo luamitshitshila muene nu mbaazula mavu anyi Yehowa Nzambi wenu mbawaahana ha sambua dia Muta wa Yordane. Gungima muthu nu muthu wajiya giwa guvutuga mu mavu enji anyi ngamihanele.’

21 “Mu tangua diene ngawambelele Yoshua egi: ‘Aye hakhaye wamonele ndaga Yehowa Nzambi waye wakalegele mafumu awa mbadi. Yehowa mbawutshita nji luholo lumoshi nu ma ufumu agasue adi mu mafundo mbamuya. 22 Mushigo naye guavuila woma handaga Yehowa Nzambi wenu mbawumiluila.’

23 “Gungima ngabubidile Yehowa egi: 24 ‘Oo Yehowa Fumu Wabalega Gukoma, wasendesele gale gungumonesela ame muenya mudimo waye ngolo jiaye jiavula nu koko guaye gua ngolo; Nzambi mutshi, ikhale mu dilu nga ha mavu, wajiya gukalagala ndaga jiakoma nu jia gushimana gifua aye? 25 Ngabuba, nguhane njila nguzawuge Muta wa Yordane ngumone gifutshi giabonga gidi ha sambua, khanda yabonga ya milundu nu Libane.’ 26 Uvi Yehowa walanduile gunguvuila khabu mukunda nu enue, gangutegelelego. Yehowa wanguwambelele egi: ‘Hena! Unguwambelago luko mulonga wene. 27 Kanduga gu songi ya Phisega, utale gu khanda ya mayilo a kumbi nu gu khanda ya nord, nu gu khanda ya sud nu gu khanda ya mazogelo a kumbi, umone gaye gifutshi nu meso, handaga mbawushigo muzawuga Muta owu wa Yordane. 28 Tomba Yoshua ha gukhala mutuameji, muhane gikhesa, mukolese handaga muene mbawuzawuga gutuama dia athu awa, muene nji mbawaakuatesa ha guzula gifutshi uya mumona.’ 29 Ndaga eji jiagasue jiakalegewe tangua tuakhalele mu baba ha sambua dia Bete-Pheole.

4 “Henyaha, Oo Isalele, tegelelenu mikhuala nu badesizio ngudi gumilongesa ha gutumagela hagula mukhale nu monyo, nu muye ha guzula gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wa akhakh’enu. 2 Mushigo naye gulezela nga mbimbi imoshi mu mikhuala ngamihanele, mushigo naye nji gukatula nga mbimbi imoshi hagula mutumagele mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu ngudi gumihana.

3 “Muamonele ndaga yakalegele Yehowa gu mulonga wa Bale wa gu Pheole; Yehowa Nzambi wenu wakatudile mala agasue mukatshi dienu anyi alanduile Bale wa gu Pheole. 4 Uvi enue muasalele yagujinginyina gudi Yehowa Nzambi wenu, mukut’enu agasue mudi nu monyo mangino. 5 Ngamilongesele mikhuala nu badesizio gifua luholo Yehowa Nzambi wami wanguwambelele, hagula muajiya guyitumagela mu gifutshi mbamuzula. 6 Mudi naye guyitumagela muabonga hagula athu mbaavua lumene lua mikhuala yene yagasue, mbaajiye egi mudi nu ndunge nu mudi muatema. Mbaazuela egi: ‘Yadiago, gifutshi egi giakoma gidi nu athu atema nu enya ndunge.’ 7 Gifutshi gitshi giakoma gidi nu nzambi jiakhala hehi nagio gifua luholo Yehowa Nzambi wetu wakhala hehi nu esue tangua diagasue tuana gumutamega? 8 Gifutshi gitshi giakoma gidi nji nu mikhuala nu badesizio atagana gifua mikhuala eyi yagasue ngudi gumihana mangino?

9 “Temienu hagula mujimbilago ndaga muamonele nu meso enu, hagula mujibuitshigo mutshima mu monyo wenu wagasue. Mudi naye nji gulongesa an’enu nu ajigulu enu ndaga jiene. 10 Mu lusugu muamaganele gutuama dia Yehowa Nzambi wenu gu Mulundu wa Horebe, Yehowa wanguwambelele egi: ‘Bungisa athu hamoshi hagula ategelele mbimbi jiami, hagula alonguge gunguvuila woma masugu agasue a monyo wawo ha mavu nu hagula alongese nji an’awo.’

11 “Muasuenele hehi, muamaganele gu mbongo ya mulundu, mulundu wene wakhalele nu tshuya tuakhalele mukanduga uu nu mu dilu;* guakhalele nji nu phipha nu tuta diakoma dilabui. 12 Yehowa wasendesele guzuela n’enu mu tshuya tuene. Muavuile dijui, uvi muamonelego nga muthu. Muavuile phamba dijui. 13 Muene wamiwambelele mbimbi jia gikotelo muakotele n’enji, gikotelo giamiwambelele muene ha gutumagela, yakotelesa egi Mikhuala Kumi.* Gungima wasonegele mikhuala yene ha maseso mbadi. 14 Mu tangua diene, Yehowa wanguwambelele ha gumilongesa mikhuala nu badesizio mbamutumagela mu gifutshi mbamuzula.

15 “Muamonelego nga muthu mu lusugu Yehowa wazuelele n’enu gu Mulundu wa Horebe mukatshi dia tshuya, hene temienu genu; 16 mukalagalago ndaga jiabola, mudisongelago gisongo nga gia gima gimoshi, gifuanesa gia yala nga gia mukhetu, 17 nga gia shitu jia ha mavu nga gia tunjila tudi muzuga gosa, 18 nga gifuanesa gia shitu jiana wenda vumo mu mavu nga gia jishui jidi mu muta. 19 Hamudi mutala gosa mu dilu, gula muamona tangua nu mbeji nu themua nu ima yagasue idi mu dilu,* mubembigo egi ima yene imitume ha guyifugamela nu ha guyikombelela; handaga Yehowa Nzambi wenu wafugile ima yene mukunda nu athu agasue adi ha mavu. 20 Uvi enue mudi athu anyi Yehowa wazudile nu wazolele gu Ejipitu, fundo muakhalele mumona lamba diakola gifua utadi mukatshi dia tshuya tuakola, hagula mubue athu enji diago,* gifua mudi mangino.

21 “Yehowa wanguvuidile khabu mukunda nu enue, wadilogele egi mbangushigo muzawuga Muta wa Yordane nga gungina mu gifutshi giabonga gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu ha gubua gienu. 22 Ame mbangufuila mu gifutshi egi, mbangushigo muzawuga Muta wa Yordane; uvi enue mbamuzawuga, mbamuzula gifutshi giene giabonga. 23 Temienu hagula mujimbilago gikotelo Yehowa Nzambi wenu wakotele n’enu, mudisongelago nji gisongo, gifuanesa gia gima giagasue ginyi Yehowa Nzambi wenu wamitunyishile. 24 Handaga Yehowa Nzambi wenu udi gifua tshuya tuana shididisa, udi Nzambi wana toga egi athu amukombelele phamba muene.

25 “Tangua mbamutshita masugu avula mu gifutshi, mbamuvuala ana gungima ana ene amivualela ajigulu, gula muakalagala ndaga mbajimibatela malamba, muadisongela gisongo nga gia gima gitshi, gula nji muakalagala ndaga yabola gu meso a Yehowa Nzambi wenu ha gumuhana khabu, 26 mangino ngazula dilu nu mavu gifua matemue gutuama dienu egi, mbamutota diago muphushi mu mavu mbamuzula gula muazawuga Muta wa Yordane. Mbamushigo mushipha mu mavu ene, uvi mbamufua diago. 27 Yehowa mbawumimuanga mukatshi dia athu, phamba athu azonda mukatshi dienu mbaasala nu monyo mu ifutshi inyi Yehowa mbawumituma. 28 Mu ifutshi yene mbamukombelela nzambi jinyi athu alondele nu mitshi nu maseso, nzambi jiajiyilego gumona nga guvua nga gudia nga guvua vumba.

29 “Gula muakamba Yehowa Nzambi wenu mu ifutshi yene, gula muamukamba nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue, mbamumumona diago. 30 Tangua mbamutagana nu lamba diakola, nu tangua ndaga eji jiagasue mbajimibuila, mbamuvutugila Yehowa Nzambi wenu, mbamutegelela dijui dienji. 31 Handaga Yehowa Nzambi wenu udi Nzambi wa khenda. Muene mbagashigo gumibemba, mbagashigo nji gumishiya nga gujimbila gikotelo giakotele muene nu akhakh’enu.

32 “Henyaha hulenu amiwambele ndaga jiakalegewe mualeha, mu masugu abalega sendese tangua Nzambi wafugile muthu ha mavu; kambenu sendese gu songi imoshi ya dilu uu nu gu songi iko. Ndaga yakoma ya luholo elu yakalegewe gale ba? Ndaga ya luholo elu yavuiwe gale ba? 33 Gudi nu athu ako avuile gale dijui dia Nzambi muzuela mukatshi dia tshuya gifua luholo enue muavuile uvi muasala nu monyo ba? 34 Nga ndo Nzambi wakalegele gale usopheshi* nu ndaga jia gushimana nu ngolo jienji jiavula nu ndaga jidi mukuatesa woma ha gukamba guzola gifutshi gimoshi mukatshi dia gifutshi giko, gifua luholo Yehowa Nzambi wenu wakalegele gu Ejipitu mukunda nu enue ha meso enu ba? 35 Yehowa wamimonesele ndaga eji hagula mujiye egi udi Nzambi wa giamatshidia; gushigo nu nzambi muko phamba muene. 36 Muene wamivuishile dijui dienji mu dilu hagula musombegese makalegelo enu, uvi ha mavu wamidijigile tshuya tuenji tuakoma, muavuile nji mbimbi yenji mu tshuya tuene.

37 “Wamizolele gu Ejipitu gutuama dienji nu ngolo jienji jiavula, handaga wazumbile akhakh’enu nu wamitombele enue ajigulu awo ha gubua athu enji.* 38 Wakayele ifutshi yakoma nu idi nu ngolo gumibalega enue gutuama dienu ha gumibata mu mavu awo nu ha gumihana nawo gifua khapho, gifua luholo idi mukalegewa mangino. 39 Mangino jiyenu ndaga eyi, ibambenu nji mu mitshima yenu, Yehowa muene udi Nzambi wa giamatshidia gosa mu dilu nu hashi’a mavu. Gushigo nu nzambi muko. 40 Mudi naye gutumagela mikhuala yenji ngudi gumihana mangino hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu an’enu, nu hagula mukhale masugu avula mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu.”

41 Mu tangua diene, Moize watombele membo thathu gu khanda ya mazogelo a kumbi a Muta wa Yordane. 42 Gula muthu washiya muthu muko uvi muene gakhalelego nu matangi a gumushiya nu gakhalelego n’enji umbalagaji, udi naye gulengela mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo ene ha gusala nu monyo. 43 Membo ene enyawa: Besele, mu mavu a luselenga mu fundo dishigo nu milundu mukunda nu enya giphuta gia Ribene; Ramote gu Gileade, mukunda nu enya giphuta gia Gade; nu Golana gu Bashana, mukunda nu enya giphuta gia Manase.

44 Owu Mukhuala Moize wahanele enya Isalele. 45 Wawa malongo nu mikhuala nu badesizio Moize wahanele enya Isalele gungima dia guzoga guawo gu Ejipitu, 46 hehi nu Yordane mu baba didi ha sambua dia Bete-Pheole, mu gifutshi gia Sihona Fumu wa enya Amole wakhalele gu Heshebona. Moize nu enya Isalele amubingile tangua azogele gu Ejipitu. 47 Azudile gifutshi gienji nu gifutshi gia Oga Fumu wa gu Bashana, yakotelesa egi ifutshi ya mafumu mbadi a enya Amole anyi akhalele gu khanda ya mazogelo a kumbi a Muta wa Yordane, 48 sendese gu dimbo dia Aloele didi mu mudidilo wa baba dia Alenona* uu nu gu Mulundu wa Siona, yakotelesa egi Helemona, 49 nu Araba yagasue gu khanda ya mazogelo a kumbi a Yordane uu nu gu Kianga gia Araba* gu mbongo ya Phisega.

5 Moize wabungishile enya Isalele agasue, waawambelele egi: “Oo Isalele, tegelelenu mikhuala nu badesizio ngudi gumiwambela mangino. Mudi naye guyilonguga nu guyitumagela muabonga. 2 Yehowa Nzambi wetu wakotele nu esue gikotelo gu Horebe. 3 Yehowa gakotelego gikotelo giene nu akhakh’etu, uvi wagikotele nu esue, mukut’etu agasue tudi nu monyo mangino. 4 Yehowa watele n’enu maga phala nu phala gu mulundu mukatshi dia tshuya. 5 Mu tangua diene ngamaganele hakatshi dienu nu Yehowa ha gumiwambela ndaga Yehowa wakhalele muzuela, handaga muakhalele muvua woma wa tshuya, muakandugilego gu mulundu. Muene wazuelele egi:

6 “‘Ame Yehowa Nzambi waye, ngaguzolele mu gifutshi gia Ejipitu mu inzo ya uhiga. 7 Ushigo naye gukombelela nzambi jiko, phamba ame.*

8 “‘Ushigo naye gusonga gisongo nga gifuanesa gia gima gidi gosa mu dilu nga hashi’a mavu nga mu mita. 9 Ushigo naye guyifugamela nga gubemba egi agutume ha guyikombelela, handaga ame Yehowa Nzambi waye ngana toga egi athu angukombelele phamba ame; ngana hana ndola gudi ana mukunda nu gubola gua ash’awo uu nu mu gindongo gia thathu nu mu gindongo gia nguana gia athu adi nu ame umbalagaji; 10 uvi ngana landula gumonesa guzumba gua giamatshidia gudi athu ana gunguzumba nu ana tumagela mikhuala yami nu gudi ajigulu awo ivo yavula.*

11 “‘Ushigo naye gusegulula* jina dia Yehowa Nzambi waye, handaga Yehowa mbawuhana ndola gudi muthu wagasue udi musegulula jina dienji.

12 “‘Khala munemesa Lusugu lua Guhuluguga hagula lukhale lua gijila gifua luholo Yehowa Nzambi wenu wamiwambelele. 13 Udi naye gukalagala midimo yaye yagasue mu masugu 6, 14 uvi lusugu lua 7 ludi lusugu lua guhuluguga mukunda nu Yehowa Nzambi wenu. Ushigo naye gutshita nga mudimo umoshi, ikhale aye nga mun’aye wa yala nga mun’aye wa mukhetu, nga muhiga waye wa yala nga muhiga waye wa mukhetu, nga ngombe yaye ya mulume, nga phunda yaye, nga shitu jiaye jia hembo nga ngenji udi mu membo* enu, hagula muhiga waye wa yala nga wa mukhetu wajiya guhuluguga gifua aye. 15 Ujimbilago egi enue nji muabuile ahiga gu Ejipitu, Yehowa Nzambi wenu wamizolele guene nu ngolo jienji jiavula. Gishina giene Yehowa Nzambi wenu wamiwambelele ha gunemesa Lusugu lua Guhuluguga.

16 “‘Nemesa sh’aye nu gin’aye gifua luholo Yehowa Nzambi waye waguwambelele, hagula ukhale nu monyo masugu avula nu ndaga jiyile muabonga mukunda nu aye mu gifutshi gidi guguhana Yehowa Nzambi waye.

17 “‘Ushiyigo muthu.

18 “‘Ukalagalago nji uthambi.*

19 “‘Ukuyigo nji.

20 “‘Uzuedigo nji ndaga jia mambo gula agutamega ha guzuela ndaga yatshitshi muthu n’a mukuenu.

21 “‘Uvuilago nji mukaji’a mukuenu nzala. Uvuilago nji inzo ya mukuenu nzala, nga dihia dienji, nga muhiga wenji wa yala nga muhiga wenji wa mukhetu, nga ngombe yenji ya mulume nga phunda yenji, nga gima gienji giagasue.’

22 “Mukut’enu agasue Yehowa wamihanele mikhuala* eyi gu mulundu mukatshi dia tshuya nu dia tuta, nu dia phipha yakola nu mu dijui diakola, muene galundjilego nga gima giko; gungima wasonegele mikhuala yene holu dia maseso mbadi, wanguhanele nawo.

23 “Uvi tangua muavuile dijui muzoga mukatshi dia phipha yakola, tangua mulundu wakhalele mulemuga tshuya, mafumu agasue a iphuta yenu nu akulu ajile gungumona. 24 Anguwambelele egi: ‘Henyaha Yehowa Nzambi wetu watumonesa lutumbu luenji nu ngolo jienji, tuavui dijui dienji muzoga mukatshi dia tshuya. Mangino tuakotelesa egi Nzambi wajiya guzuela nu muthu, uvi muthu muene gasadi nu monyo. 25 Itshi tulaba gufuila? Tshuya etu tuavula tuajiya gutushididisa. Gula tualandula guvua dijui dia Yehowa Nzambi wetu, tudi mufua getu diago. 26 Handaga muthu mutshi wavuile gale dijui dia Nzambi wa monyo muzuela mukatshi dia tshuya gifua luholo esue tuavuile, uvi muene gasadi nu monyo? 27 Aye hakhaye suena utegelele ndaga jiagasue jiza muzuela Yehowa Nzambi wetu, gungima mbawutuwambela ndaga jiagasue mbajizuela Yehowa Nzambi wetu. Mbatujitegelela nu mbatujitumagela.’

28 “Yehowa wavuile ndaga muanguwambelele. Gungima Yehowa wanguwambelele egi: ‘Ngavua ndaga jiaguwambela athu awa. Ndaga jiagasue azuedi jidi jiabonga. 29 Gula nga mitshima yawo yana guatuma tangua diagasue ha gunguvuila woma nu ha gutumagela mikhuala yami yagasue, nga ndaga mbajiyila muabonga mukunda nu ene nu an’awo mayilago! 30 Nda waawambele egi: “Vutugenu mu tenta jienu.” 31 Uvi aye sala haha nu ame, hagula nguguwambele mikhuala yagasue nu badesizio udi naye gualongesa, nu adi naye gutumagela mu gifutshi ngudi guahana ha gubua giawo.’ 32 Mudi naye gutshita ngolo ha gutshita ndaga gifua luholo Yehowa Nzambi wenu wamiwambelele. Mushigo naye guya nga gu koko dia madia nga gu koko dia mahidi. 33 Mudi naye guwenda diago mu njila yamiwambelele Yehowa Nzambi wenu, hagula mukhale nu monyo nu ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue, ngenyi mbamukhala masugu avula mu gifutshi mbamuzula.

6 “Eyi mikhuala nu badesizio Yehowa Nzambi wenu wahanyi ha gumilongesa, hagula muyitumagele mu mavu mbamuzula gungima dia guzawuga Muta wa Yordane, 2 nu hagula enue nu an’enu nu ajigulu enu muvuile Yehowa Nzambi wenu woma mu monyo wenu wagasue nu mutumagele mikhuala yenji yagasue ngamiwambelele hagula mukhale nu monyo masugu avula. 3 Oo Isalele, mudi naye guyitegelela nu guyitumagela muabonga hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu mudivudise mu gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi, gifua luholo Yehowa Nzambi wa akhakh’enu wamilayele.

4 “Oo Isalele, tegelela! Yehowa Nzambi wetu phamba muene udi Yehowa. 5 Udi naye guzumba Yehowa Nzambi waye nu mutshima waye wagasue nu monyo* waye wagasue nu ngolo jiaye jiagasue.* 6 Mbimbi eji ngudi guguwambela mangino, jidi naye gukhala mu mutshima waye; 7 udi naye gujinginyisa mu mitshima* ya an’aye nu guawambela najio tangua udi wagukhala mu inzo yaye, tangua udi muwenda mu njila, tangua udi ya gubanda nu tangua udi muzuga. 8 Jijitshige gu koko diaye hagula ukhale gujiwunguluga, jidi naye gukhala gifua njimbu* ha mbombo yaye.* 9 Jisonege gu makunji a gijidigo gia inzo yaye nu gu mifulo yaye.*

10 “Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawumibata mu gifutshi giadilogele muene gudi akhakh’enu Abalahama nu Izake nu Yakoba ha gumihana, gifutshi gidi nu membo akoma nu abonga anyi muatungilego, 11 nu jinzo jia guzala nu ima yabonga ya maluholo agasue inyi muakalegelego mudimo ha guyiheta, nu mawina a meya anyi muahagelego nu ilanga ya vinyo nu mitshi ya olive inyi muakunyilego; tangua mbamudia nu mbamukuta, 12 temienu hagula mujimbilago Yehowa Nzambi wamizolele mu gifutshi gia Ejipitu, mu inzo ya uhiga. 13 Mudi naye guvuila Yehowa Nzambi wenu woma, muene mudi naye gukombelela, mudi naye nji gudiloga mu jina dienji. 14 Mushigo naye gulandula nzambi jiko, nzambi jiagasue jia athu ana khala hehi n’enu, 15 handaga Yehowa Nzambi wenu udi mukatshi dienu udi Nzambi wana tshigina egi amukombelele phamba muene. Gula ndo Yehowa Nzambi wenu mbawumivuila khabu, mbawumimanesela nji ha mavu.

16 “Mushigo naye gulola Yehowa Nzambi wenu, gifua luholo muamulolele gu Masa. 17 Mudi naye gutumagela muabonga mbimbi jia Yehowa Nzambi wenu nu malongo enji nu mikhuala yenji inyi yamiwambelele muene ha gutumagela. 18 Mudi naye gutshita ndaga jiabonga gu meso a Yehowa hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu muajiya gungina ha guzula gifutshi giabonga ginyi Yehowa walayele akhakh’enu. 19 Mbamukaya mbalagaji jienu jiagasue gutuama dienu gifua luholo Yehowa wazuelele.

20 “Mu masugu adi muza, tangua an’enu mbaamihula egi: ‘Mukunda natshi Yehowa Nzambi wetu wamihanele malongo nu mikhuala nu badesizio enji?’ 21 enue mbamuawambela egi: ‘Tuabuile ahiga a Farao gu Ejipitu, uvi Yehowa watuzolele gu Ejipitu nu koko guenji gua ngolo. 22 Tuadimonele nu meso etu luholo Yehowa wakalegele ndaga jiakoma jia gushimana nu ijiyishilo yakoma ha gusagesa gifutshi gia Ejipitu nu Farao nu athu agasue a monzo yenji. 23 Watuzolele mu gifutshi giene ha gutubata haha ha gutuhana gifutshi giadilogele muene gudi akhakh’etu. 24 Hene Yehowa watuwambelele ha gutumagela mikhuala eyi yagasue nu ha guvuila Yehowa Nzambi wetu woma hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu esue mayilago nu hagula tukhale nu monyo gifua luholo tudi mangino. 25 Gula tualandula muabonga mikhuala eyi yagasue ha gutumagela* Yehowa Nzambi wetu gifua muatuwambelele muene, mbatukhala athu abonga gu meso enji.’

7 “Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawumibata mu mavu mudi mutshigina gungina ha guzula, mbawukaya ifutshi eyi idi nu athu avula gutuama dienu: enya Hete, enya Gilegase, enya Amole, enya Kanana, enya Phelese, enya Hivi nu enya Yebuse, ifutshi 7 idi nu athu avula nu adi nu ngolo jiavula gumibalega. 2 Yehowa Nzambi wenu mbawuhana ifutshi yene ha mago enu, mbamuyibinga. Mbamuyishiya diago. Mushigo naye gukota gikotelo nu ifutshi yene nga guyivuila khenda. 3 Mushigo naye gukota nawo gikotelo ha gudizula nawo mu ulo. Mushigo naye guhana an’enu a akhetu gudi an’awo a mala, nga guzula an’awo a akhetu mukunda nu an’enu a mala. 4 Gula ndo mbaatuma an’enu a mala ha gubemba gukombelela Nzambi nu ha gukombelela nzambi jiko; ngenyi Yehowa mbawumivuila khabu nu mbawumishiya muphushi.

5 “Uvi ndaga mudi naye gutshita ifutshi yene yenyeyi: Mudi naye gumuanga iwotshielo yawo nu gubogola makunji awo a gijila nu gubatula mitshi yawo ya gijila;* mudi naye nji gukonda isongo yawo ha tshuya. 6 Handaga enue mudi athu a gijila mukunda nu Yehowa Nzambi wenu, Yehowa Nzambi wamitombele mukatshi dia athu agasue a ha mavu ha gubua athu enji diago.*

7 “Yehowa wamizumbile nu wamitombele handaga muakhalele muavula gubalega athu agasue ba? Ndo sha. Muakhalele muazonda gubalega athu agasue a ha mavu. 8 Yehowa wamizolele* mu inzo ya uhiga ha mago* a Farao fumu wa gu Ejipitu nu koko guenji gua ngolo, handaga Yehowa wana gumizumba nu wana nemesa gikotelo giakotele muene nu akhakh’enu. 9 Mudi mujiya muabonga egi Yehowa Nzambi wenu udi Nzambi wa giamatshidia, Nzambi tuajiya gushila mutshima, wana nemesa gikotelo gienji nu wana monesa guzumba gua giamatshidia gudi indongo yavula ya athu ana gumuzumba nu ana nemesa mikhuala yenji. 10 Uvi athu anyi anago gumuzumba, muene mbagashigo mushipha ha guahana lufuto luawo, mbawashiya. Muene mbagashigo mushipha ha guhana athu anago gumuzumba ndola, mbawahana lufuto luawo mbala imoshi. 11 Gishina giene, tshitenu ngolo ha gutumagela mikhuala nu badesizio ngudi gumiwambela mangino.

12 “Gula mualandula gutegelela badesizio ene, muaatumagela nu muaakalegela, Yehowa Nzambi wenu mbawunemesa gikotelo gienji nu mbawumimonesela guzumba gua giamatshidia gifua luholo luadilogele muene gudi akhakh’enu. 13 Muene mbawumizumba, mbawumishimbiga nu mbawumivudisa. Yadiago, mbawumihana ana avula,* mbawumihana nji mbuto jiavula nu matombe ahe-ahe nu maji nu ngombe nu imeme nu khombo mu gifutshi giadilogele muene gudi akhakh’enu ha gumihana. 14 Mbamuheta ishimbigo yavula gubalega athu agasue. Mala agasue nu akhetu agasue mukatshi dienu mbaakhala nu ana, shitu jienu nji mbajikhala nu ana. 15 Yehowa mbawumikatula misongo yagasue, mbagashigo gumitumina misongo yakola gifua inyi muamonele gu Ejipitu. Uvi mbawuyitumina athu agasue anago gumizumba. 16 Mbamushiya athu agasue anyi Yehowa Nzambi wenu mbawuhana ha mago enu. Mushigo* naye guavuila khenda, mushigo naye nji gukombelela nzambi jiawo, gula ndo mbayibua muheto mukunda nu enue.

17 “Gula muazuela mu mitshima yenu egi: ‘Athu awa adi avula gutubalega esue. Mbatuakaya luholo lutshi?’ 18 mushigo naye guavuila woma. Mudi naye guwunguluga ndaga Yehowa Nzambi wenu wakalegele Farao nu Ejipitu yagasue, 19 ndola jiakola* muamonele nu meso enu nu ijiyishilo nu ndaga jia gushimana nu luholo Yehowa Nzambi wenu wakalegele ngolo jienji jiavula ha gumizola gu Ejipitu. Yene ndaga Yehowa Nzambi wenu mbawukalegela athu agasue mudi muvuila woma. 20 Yehowa Nzambi wenu mbawalebesa muila* uu nu tangua athu anyi asalele, anyi adisuegele gutuama dienu mbaahua. 21 Muavuilago woma handaga Yehowa Nzambi wenu, Nzambi wakoma munu athu adi naye guvuila woma nu gunemesa, udi n’enu.

22 “Yehowa Nzambi wenu mbawukaya diago ifutshi yene gutuama dienu mage-mage. Mushigo naye guashiya muphushi, hagula shitu jia mu foto jidivudisago ha gumitshita gubola. 23 Yehowa Nzambi wenu mbawumihana diago ifutshi yene, mbamuabinga uu nu tangua mbaahua. 24 Muene mbawuhana mafumu awo ha mago enu, mbamutotesa majina awo ha mavu. Gushigo nga nu muthu mbawumagana gutuama dienu uu nu tangua mbamuamanesela mukut’awo agasue. 25 Mudi naye gukonda isongo ya nzambi jiawo ha tshuya. Mushigo naye guvua nzala ya utadi wawo wa siliva nu wolo wawo nga guyizula, hagula ibuigo muheto mukunda nu enue, handaga idi ima ya usala mukunda nu Yehowa Nzambi wenu. 26 Mushigo naye gubata nga gima gimoshi gia usala mu jinzo jienu, gula ndo mbamubua gifua gima giene gidi naye gushiyiwa. Mudi naye diago gugituna handaga gidi naye gushiyiwa.

8 “Mudi naye gutshita ngolo ha gutumagela mikhuala yagasue ngudi gumihana mangino, hagula mukhale nu monyo, mudivudise nu muye muzule gifutshi ginyi Yehowa walayele akhakh’enu. 2 Mujimbilago njila yaleha yamiwendesele Yehowa Nzambi wenu ivo 40 mu mavu a luselenga ha gumilongesa khadilo dia gudibulumuisa, nu ha gumilola ha gujiya ndaga jiakhalele mu mitshima yenu nu ha gujiya gula mbamutumagela mikhuala yenji nga ndo. 3 Hene wamilongesele khadilo dia gudibulumuisa, wabembele egi muvue nzala nu wamihanele mana ha gudia; mana anyi enue nu ash’enu muajiyilego, hagula mujiye egi muthu gana khalago nu monyo phamba mukunda nu mapha, uvi mukunda nu mbimbi yagasue idi muzoga mu kano dia Yehowa. 4 Milele muakhalele musudiga yafuilego, malu nji amijimbilego mu ivo yene 40. 5 Mudi mujiya muabonga mu mitshima yenu egi Yehowa Nzambi wenu wamihanele ndola, gifua luholo tata wana hana mun’enji ndola.

6 “Mudi naye gutumagela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu, ha guwenda mu njila jienji nu ha gumuvuila woma. 7 Handaga Yehowa Nzambi wenu udi gumibata mu gifutshi giabonga, gifutshi gidi nu tumita* nu mididi ya meya adi mubulumuga mu baba* nu gu khanda ya milundu, 8 gifutshi gidi nu mbuto jia ble nu jia orje, nu mitshi ya vinyo nu mitshi ya figi nu mitshi ya grenade, nu maji a olive nu wigi, 9 gifutshi mbagikhala nu ima yavula ya gudia, mbamushigo gudifula nga gima, gifutshi gidi mu maseso adi nu utadi mukatshi nu gidi nu milundu mbamuzola kuivre.

10 “Tangua mbamudia nu mbamukuta, mudi naye gutumbuisa Yehowa Nzambi wenu mukunda nu gifutshi giabonga giamihanyi muene. 11 Temienu, mujimbilago Yehowa Nzambi wenu, mutunyigo gunemesa mikhuala nu badesizio enji ngudi gumihana mangino. 12 Tangua mbamudia, muakuta nu mbamutunga jinzo jienu jiabonga nu mbamukhala muene, 13 tangua ngombe jienu nu khombo jienu nu imeme yenu mbayidivudisa, tangua mbamubua nji nu utadi wa siliva nu wolo wavula nu mbamubua nu ima yavula diago, 14 mubembigo egi mitshima yenu imitume ha gubua enya lulendo nu ha gujimbila Yehowa Nzambi wenu wamizolele mu gifutshi gia Ejipitu, mu inzo ya uhiga, 15 munu wamiwendesele mu mavu a luselenga akoma akuatesa woma, anyi adi nu nyoga jia malengo-lengo* nu tuminyi-minyi,* mu mavu agimigina ashigo nu meya. Muene wamizolele meya mu seso diakola. 16 Wamihanele nji mana mu mavu ene a luselenga ha gudia, mana anyi ash’enu ajiyilego. Wamihanele nawo ha gumilongesa khadilo dia gudibulumuisa nu ha gumilola hagula muajiya guheta gubonga mu masugu adi muza. 17 Gula muazuela mu mitshima yenu egi: ‘Tuahetshi umonyi owu mu ngolo jietu hakhetu, mu mudimo tuatshitshi nu mago etu,’ 18 mujimbilago egi Yehowa Nzambi wenu wamihanyi ngolo jia guheta umonyi wene ha gutagenesa gikotelo giakotele muene nu akhakh’enu, gifua luholo ludi guyitshita muene mangino.

19 “Uvi gula muajimbila Yehowa Nzambi wenu, mualandula nzambi jiko, muajikombelela nu muajifugamela, mangino ngudi gumiwambela giamatshidia egi mbamufua diago. 20 Mbamutota gifua ifutshi inyi Yehowa udi mushiya gutuama dienu, handaga muavuilego mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu.

9 “Oo Isalele, tegelela! Mangino mudi muzawuga Muta wa Yordane ha guya mutambula ifutshi idi yakoma nu idi nu ngolo gumibalega enue, ifutshi idi nu membo akoma adi nu ibayi yakola uu nu mu dilu,* 2 idi nu athu akoma nu aleha, ana a Anaka anyi mudi mujiya nu muavuile athu muzuela egi: ‘Nanyi wajiya gumagana gutuama dia ana a Anaka?’ 3 Mudi naye gujiya mangino egi Yehowa Nzambi wenu mbawuzawuga gutuama dienu. Muene udi gifua tshuya tuana shididisa, mbawaamanesela mukut’awo agasue. Yehowa mbawaabinga ha meso enu hagula muajiya guakaya muphushi nu guashiya gifua luholo luamilayele muene.

4 “Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawaakaya gutuama dienu, muzuedigo mu mitshima yenu egi: ‘Idi handaga tudi athu abonga hene Yehowa watubatshi ha guzula gifutshi egi.’ Ndo, ishigo ngenyi; Yehowa udi mukaya athu a mu ifutshi eyi gutuama dienu mukunda nu gubola guawo. 5 Ishigo handaga mudi athu abonga nga ndo mudi nu mitshima yabonga hene mudi muya ha guzula gifutshi giawo. Uvi Yehowa Nzambi wenu udi mukaya enya ifutshi yene gutuama dienu mukunda nu gubola guawo, ha gutagenesa mbimbi Yehowa wadilogele gudi akhakh’enu Abalahama, Izake nu Yakoba. 6 Jiyenu egi ishigo handaga mudi athu abonga hene Yehowa Nzambi wenu udi gumihana gifutshi egi giabonga hagula gibue gienu. Ndo, ishigo ngenyi, enue mudi enya mito yakola.

7 “Wungulugenu, mujimbilago nga hazonda luholo muahanele Yehowa Nzambi wenu khabu mu mavu a luselenga. Sendese lusugu muazogele gu Ejipitu uu nu muaheta ha fundo edi, muana lumbugila Yehowa. 8 Muahanele nji Yehowa khabu gu Horebe. Yehowa wavuile khabu, hene watshiginyile gumimanesela. 9 Tangua ngayile gu mulundu ha guzula maseso; maseso anyi akhalele nu mbimbi jia gikotelo Yehowa wakotele nu enue, ngatshitshile guene masugu 40 phipha nu muanya, ngadilego nga gima, nganuilego nji meya. 10 Gungima Yehowa wanguhanele maseso mbadi akhalele agusonega nu koko* dienji. Holu dia maseso ene hakhalele nu mbimbi jiagasue jiamiwambelele Yehowa gu mulundu mukatshi dia tshuya mu lusugu muadibungishile. 11 Gu suga ya masugu 40 phipha nu muanya, Yehowa wanguhanele maseso mbadi, maseso anyi akhalele nu mbimbi jia gikotelo. 12 Yehowa wanguwambelele egi: ‘Zuga, bulumuga muphushi. Athu aye wazolele gu Ejipitu akalagala gubola. Abemba muphushi njila ngaawambelele ha gulandula. Adilondela gisongo gia utadi.’ 13 Gungima Yehowa wanguwambelele egi: ‘Ngamonyi athu awa, adi diago enya mito yakola. 14 Ngubembe nguashiye, ngutotese jina diawo ha mavu, ngugubuise gifutshi giakoma nu gia ngolo guabalega ene.’

15 “Gungima ngabulumugile tangua mulundu wakhalele mulemuga tshuya. Ngakhalele nu maseso mbadi a gikotelo ha mago ami. 16 Ngatalele, ngamonele luholo muakalegele Yehowa Nzambi wenu gubola! Mualondele gana ga ngombe ga utadi, muabembele muphushi njila yamiwambelele Yehowa ha gulandula. 17 Ngazudile maseso mbadi akhalele ha mago ami, ngaabishidile, ngaamuangele ha meso enu. 18 Gungima ngafugamele phala mu mavu gutuama dia Yehowa masugu 40 phipha nu muanya gifua luholo ngakalegele thomo. Ngadilego nga gima, nganuilego nji meya mukunda nu gubola guagasue muakalegele gu meso a Yehowa nu luholo muamuhanele khabu. 19 Handaga ngavuile woma wavula luholo Yehowa wamivuidile khabu jiakola, watshiginyile gumishiya. Uvi mu mbala yene nji, Yehowa wanguvuidile.

20 “Yehowa wavuidile Alona khabu, wakhalele mutshigina gumushiya, uvi mu tangua diene nji ngamububidile mukunda nu Alona. 21 Gungima ngazudile mun’a ngombe mualondele, unu wakhalele mumonesa gubola guenu, ngawukondele tshuya. Ngawumuangele, ngawutuile uu nu tangua wabuile diege-diege gifua fuphi, ngambile fuphi yene mu gamuta gakhalele mukatuga gu mulundu mubulumuga.

22 “Muahanele luko Yehowa khabu gu Tabela, gu Masa nu gu Kibrote-Hatava. 23 Tangua Yehowa wamiwambelele gu Kadeshe-Barnea egi: ‘Ndenu muzule gifutshi ginyi mbangumihana diago!’, mualumbugidile luko Yehowa Nzambi wenu, muashilego gutshigina gudi muene, muamutumagelego. 24 Sendese ngamijiyile, muana lumbugila Yehowa.

25 “Ngafugamele phala mu mavu gutuama dia Yehowa masugu 40 phipha nu muanya. Ngakalegele ngenyi handaga Yehowa wazuelele egi udi naye gumishiya. 26 Ngasendesele gububila Yehowa egi: ‘Oo Yehowa, Fumu Wabalega Gukoma, ushiyigo athu aye. Adi khapho diaye* wasumbile luko nu ngolo jiaye, waazolele gu Ejipitu nu koko guaye gua ngolo. 27 Wunguluga enya mudimo aye Abalahama nu Izake nu Yakoba. Ulandulago gubola gua athu awa enya mito yakola. 28 Gula ndo, athu a mu gifutshi ginyi watuzolele mbaazuela egi: “Yehowa gakhalelego nu ngolo jia guabata mu mavu a alayele muene, gakhalelego nji guazumba, hene muene waazolele ha guabata mu mavu a luselenga ha guashiya.” 29 Ene adi athu aye, khapho diaye* wazolele gu Ejipitu nu ngolo jiaye jiavula nu koko diaye dia ngolo.’

10 “Mu tangua diene, Yehowa wanguwambelele egi: ‘Songa maseso mbadi gifua anyi wakhadi nawo thomo, gungima kanduga gu mulundu gudi ame. Udi naye nji gulonda mushete wa mabaya. 2 Mbangusonega holu dia maseso ene mbimbi jiakhalele holu dia maseso a thomo anyi wamuangele, udi naye gumba maseso ene mukatshi dia mushete.’ 3 Hene ngalondele mushete nu mabaya a mutshi wa akasia, ngasongele maseso mbadi gifua anyi a thomo, gungima ngakandugile gu mulundu nu maseso ene mbadi ha mago. 4 Yehowa wasonegele holu dia maseso ene mbimbi jiasonegele muene thomo, yakotelesa egi Mikhuala Kumi,* inyi yamihanele muene gu mulundu mukatshi dia tshuya mu lusugu muadibungishile; gungima Yehowa wanguhanele nawo. 5 Ngabulumugile, ngahagele maseso ene mukatshi dia mushete ngalondele gifua luholo Yehowa wanguwambelele; wawa genji muene uu nu mangino.

6 “Gungima enya Isalele akatugile gu Belote Bene-Yakane, ayile gu Mosela. Guene guafuidile Alona, amufundjile nji guene. Mun’enji Eleazale wabuile nganga-nzambi ha fundo dienji. 7 Tangua akatugile guene, ayile gu Gudegoda; gungima akatugile gu Gudegoda, ayile gu Yotebata, gifutshi giana khala nu tumita tuavula.*

8 “Mu tangua diene, Yehowa wakatuile giphuta gia enya Levi mukatshi dia iphuta iko hagula akhale mubata mushete wa gikotelo wa Yehowa, nu ha gumagana gutuama dia Yehowa ha gumukalegela mudimo nu ha guhana athu phemba mu jina dienji, gifua luholo adi guyitshita mangino. 9 Gishina giene Levi gahetelego mavu hamoshi nu aphangi’enji. Yehowa udi khapho dienji, gifua luholo Yehowa Nzambi wenu wamuwambelele. 10 Uvi ame ngasalele gu mulundu masugu 40, phipha nu muanya gifua luholo ngakalegele mbala ya thomo, Yehowa wangutegelele nji mu mbala yene. Yehowa wazudile desizio dia gutuna gumishiya. 11 Gungima Yehowa wanguwambelele egi: ‘Balega gutuama dia athu, atuameze hagula aye azule gifutshi ngadilogele gudi akhakh’awo ha guahana.’

12 “Henyaha, Oo Isalele ndaga itshi Yehowa Nzambi waye udi gugutoga? Udi gugutoga phamba ndaga eyi: ‘Uvuile Yehowa Nzambi waye woma, ulandule njila jienji jiagasue, umuzumbe, ukalegele Yehowa Nzambi waye nu mutshima waye wagasue nu monyo* waye wagasue, 13 nu utumagele mikhuala ya Yehowa ngudi guguhana mangino mukunda nu gubonga guaye. 14 Tegelelenu: Dilu nu guene gos’a dilu* nu mavu nu ima yagasue idi hene, idi ya Yehowa Nzambi wenu. 15 Uvi Yehowa wasuenele phamba gudi akhakh’enu, waazumbile, hene gamitombele enue ajigulu awo mukatshi dia athu agasue, gifua luholo mudi mangino. 16 Henyaha mudi naye guphelegetesa mitshima yenu nu gubemba gukhala mito yakola.* 17 Handaga Yehowa Nzambi wenu udi Nzambi wa nzambi jiagasue, Fumu wa mafumu, Nzambi wakoma nu wa ngolo, Nzambi athu adi naye guvuila woma nu gunemesa, munu gana kalegelago athu ndaga nu gutomba-tomba, gana tshigina ndo nga gima* ha gubingisa nga ha gufuisa muthu milonga. 18 Muene wana tala muabonga milonga ya mun’a shiye* nu ya mukhetu wa gafunda; wana zumba ngenji, wana guahana ima ya gudia nu milele. 19 Enue nji mudi naye guzumba ngenji, handaga muakhalele ngenji gu Ejipitu.

20 “Mudi naye guvuila Yehowa Nzambi wenu woma, muene mudi naye gukombelela, mudi naye gusala ya gujingiyina gudi muene, mudi naye nji gudiloga mu jina dienji. 21 Muene mudi naye gutumbuisa. Udi Nzambi wenu, munu wakalegele ndaga jiagasue jiakoma nu jiabonga nu jia gushimana, jinyi muamonele nu meso enu. 22 Tangua akhakh’enu ayile gu Ejipitu, akhalele athu* 70, uvi henyaha Yehowa Nzambi wenu wamibuisa avula gifua themua mu dilu.

11 “Mudi naye guzumba Yehowa Nzambi wenu, nu gutagenesa tangua diagasue ginemo gienu mukunda nu muene nu gutumagela mikhuala yenji nu badesizio enji. 2 Mudi mujiya egi mangino ngudi muzuela n’enu uvi ishigo nu an’enu anyi ajiyilego nu amonelego ndola ya Yehowa Nzambi wenu, nu luholo Nzambi wamonesele gukoma guenji nu ngolo jienji jiavula. 3 Amonelego ijiyishilo yenji nu ndaga jiakalegele muene gu Ejipitu, mukunda nu Farao fumu wa gu Ejipitu nu gifutshi gienji giagasue; 4 nga ndaga yakalegele muene masuta a gu Ejipitu nu tubalu nu phusu-phusu jia ita jia Farao jinyi jiatotele mu Kianga Giabenga tangua akhalele gumilandula. Yehowa waashiyile diago.* 5 An’enu ene amonelego ndaga yakalegele muene mukunda nu enue mu mavu a luselenga uu nu tangua muaheta ha fundo edi, 6 nga ndaga yakalegele muene gudi Datana nu Abirame ana a Eliyabe mun’a Ribene, tangua mavu akangulugile ha meso a enya Isalele agasue nu a aminyile nu athu agasue a mu jinzo jiawo nu tenta jiawo nu ima yagasue yakhalele nu monyo yinyi yakhalele gu khanda yawo. 7 Muamonele nu meso enu ndaga jiagasue jiakoma nu jia gushimana jiakalegele Yehowa.

8 “Mudi naye gutumagela mikhuala yagasue ngudi gumihana mangino hagula muajiya guheta ngolo jiavula, muzawuge ha guya muzula gifutshi, 9 nu hagula muajiya gukhala nu monyo masugu avula mu gifutshi Yehowa wadilogele ha guhana gudi akhakh’enu nu ajigulu* awo, gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi.

10 “Gifutshi muya muzula gishigo gifua gifutshi gia Ejipitu muakatugile, fundo muakhalele gula muakuna mbuto, mujimiangela meya* gifua luholo ana mianga mu ilanga ya ndunda. 11 Uvi mavu mudi mutshigina guya muzula adi mavu adi nu milundu nu mafundo ashigo nu milundu, ana gunua meya a mvula ana katuga mu dilu. 12 Adi mavu Yehowa Nzambi wenu wana bamba. Meso a Yehowa Nzambi wenu ana guatala tangua diagasue, sendese gu gisendeselo gia givo uu nu gu gisugishilo gia givo.

13 “Gula muatumagela muabonga mikhuala yami ngudi gumihana mangino, muazumba Yehowa Nzambi wenu nu muamukalegela nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue, 14 mbanguminogesela nji mvula mu gifutshi gienu mu tangua diatagana, mvula ya gisendeselo nu ya gisugishilo, mbamukatula mbuto jienu nu vinyo yenu ihe-ihe nu maji enu. 15 Mbanguzola muangu mu mahia enu mukunda nu shitu jienu, enue nji mbamukhala nu ima yavula ya gudia. 16 Monesenu gutema, mudihuigigo ha guya mu njila jiko, ha gukombelela nzambi jiko nu gujifugamela. 17 Gula ndo Yehowa mbawumivuila khabu, mbawukanga dilu hagula mvula inogigo, mavu nji mbazodigo mbuto nu mbamufua muphushi mu gifutshi giabonga gidi gumihana Yehowa.

18 “Mudi naye gunginyisa mbimbi eji mu mitshima yenu nu gujikalegela mu monyo* wenu. Jijitshigenu gu koko dienu hagula mukhale gujiwunguluga, jidi naye gukhala gifua njimbu* ha mbombo jienu.* 19 Mudi naye gujilongesa an’enu nu guawambela najio tangua mudi ya gukhala mu jinzo jienu, tangua mudi muwenda mu njila, tangua mudi ya gubanda nu tangua mudi muzuga. 20 Jisonegenu gu makunji a mifulo ya jinzo jienu nu gu mifulo yenu,* 21 hagula enue nu an’enu muajiya gukhala nu monyo masugu avula mu gifutshi Yehowa wadilogele ha guhana akhakh’enu, gifua luholo dilu mbadilandula gukhala holu dia mavu.

22 “Gula muatumagela diago mikhuala eyi ngudi gumihana mangino, muayikalegela, muazumba Yehowa Nzambi wenu, muawenda mu njila jienji jiagasue nu muasala yagujinginyina gudi muene, 23 Yehowa mbawukaya ifutshi eyi yagasue gutuama dienu, enue mbamutambula ifutshi yakoma idi nu athu avula gumibalega. 24 Fundo diagasue mbamumba kulu, mbadibua dienu. Mudidilo wenu mbawukhala sendese mu mavu a luselenga uu nu gu Libane, sendese nji gu Muta, yakotelesa egi Muta wa Efrata uu nu gu kianga* gia gu khanda ya mayilo a kumbi. 25 Gushigo nga nu muthu mbawumagana gutuama dienu. Yehowa Nzambi wenu mbawutshita egi athu a mu gifutshi giagasue ginyi mbamumba kulu amivuile woma nu amidigitshile, gifua luholo luamilayele muene.

26 “Talenu, mangino ngahaga gusuanguluga nu malamba gutuama dienu: 27 mbamukhala nu gusuanguluga gula muatumagela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu ngudi gumihana mangino, 28 uvi mbamutagana nu malamba gula muatuna gutumagela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu nu muabemba njila ngudi gumiwambela ha gulandula mangino, nu gula mualandula nzambi jiko jinyi muajiyilego.

29 “Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawumibata mu gifutshi mudi naye guzula, mudi naye gushimbiga athu gu Mulundu wa Gelizima nu guta athu mukumbu gu Mulundu wa Ebale. 30 Milundu yene idi ha sambua diko dia Muta wa Yordane gu khanda ya mayilo a kumbi mu gifutshi gia enya Kanana ana khala gu Araba ha sambua dia Gilegale, gu khanda ya mitshi yakoma ya Mole. 31 Mudi muzawuga Muta wa Yordane ha guya muzula gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu. Tangua mbamuzula gifutshi giene nu mbamukhala muene, 32 mudi naye diago gutumagela mikhuala yagasue nu badesizio ngudi muhaga gutuama dienu mangino.

12 “Eyi mikhuala nu badesizio mudi naye gutumagela muabonga, masugu agasue mbamukhala mu gifutshi Yehowa Nzambi wa akhakh’enu mbawumihana. 2 Mudi naye gumuanga mafundo agasue anyi athu a mu ifutshi mbamutambula akhalele mukombelela nzambi jiawo, ikhale holu dia milundu yaleha nga dia milundu yazonda nga ha mushin’a mutshi wagasue wakoma udi nu mayiji avula. 3 Mudi naye gumuanga iwotshielo yawo nu makunji awo a gijila nu gukonda mitshi yawo ya gijila* ha tshuya, mudi naye nji gubogola isongo ya nzambi jiawo nu gumuanga majina a nzambi jiene mu mafundo ene.

4 “Mushigo naye gukombelela Yehowa Nzambi wenu gifua luholo athu ene akhalele mukombelela nzambi jiawo. 5 Uvi mudi naye guya mukombelela Yehowa Nzambi wenu ha fundo diagasue mbaditomba muene mukatshi dia iphuta yenu yagasue ha guhaga jina dienji nu ha gukhala guene. 6 Guene mbamubata milambu yenu ya guwotshia nu milambu yenu iko nu giakumi gienu nu misomo yenu nu milambu yenu ya guditendelela nu milambu yenu ya khenda nu ana a somi a ngombe, a imeme nu a khombo jienu. 7 Enue nu athu a mu jinzo jienu mudi naye guyidia guene gutuama dia Yehowa Nzambi wenu, mbamusuanguluga nu midimo yagasue muakalegele handaga Yehowa Nzambi wenu wamishimbigile.

8 “Mushigo naye gukalagala ndaga gifua luholo tudi mukalagala mangino ha fundo edi, muthu wagasue udi mutshita ndaga idi yabonga gu meso enji,* 9 handaga khenji muheta galego ha fundo mudi naye gukhala, mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu. 10 Tangua mbamuzawuga Muta wa Yordane nu mbamukhala mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, muene mbawumibamba diago gudi mbalagaji jienu jidi hehi nu enue, mbamukhala mu guhuima. 11 Mbamubata ima yagasue ngamidijigile ha fundo Yehowa Nzambi wenu mbawutomba ha guhaga jina dienji: milambu yenu ya guwotshia nu milambu yenu iko nu giakumi gienu nu musomo wenu nu mulambu wagasue wa guditendelela muana laya Yehowa. 12 Mbamusuanguluga gutuama dia Yehowa Nzambi wenu, enue nu an’enu a mala nu an’enu a akhetu nu ahiga enu a mala nu ahiga enu a akhetu nu enya Levi mbaakhala mu membo* enu, handaga ene mbaashigo muheta khapho hamoshi nu enue. 13 Temienu hagula muhanyigo milambu yenu ya guwotshia ha fundo diagasue muatshigina. 14 Mudi naye guhana milambu yenu ya guwotshia phamba ha fundo dinyi Yehowa mbawutomba mu mavu a mu giphuta gimoshi mukatshi dia iphuta yenu, guene mbamukalagala ndaga jiagasue ngudi gumiwambela.

15 “Uvi tangua diagasue mudi mutshigina gushiya shitu ha gudia, mudi naye guyikalagala mu membo enu agasue* gifua mudi guvula gua ima yamihanele Yehowa Nzambi wenu. Muthu udi usala nu muthu udi waphelegeta, ajiya guyidia gifua luholo muana gudia gaseshi nga gabaji. 16 Uvi mushigo naye gudia mahatshi; mudi naye guabundula mu mavu gifua meya. 17 Muajiyilego gudia gitshinyi giakumi gia mbuto jienu, matombe enu ahe-ahe, maji enu nga ana a somi a ngombe, a imeme nu a khombo jienu, nga milambu yenu ya guditendelela inyi muana laya nga milambu yenu ya khenda nga musomo wenu mu membo* enu. 18 Mudi naye gudia ima yene gutuama dia Yehowa Nzambi wenu, ha fundo mbaditomba Yehowa Nzambi wenu, enue nu an’enu a mala nu an’enu a akhetu nu ahiga enu a mala nu ahiga enu a akhetu nu enya Levi adi mu membo* enu; mbamusuanguluga gutuama dia Yehowa Nzambi wenu mukunda nu ndaga jiagasue muakalegele. 19 Temienu hagula mubuitshigo enya Levi mutshima tangua diagasue mbamukhala mu gifutshi gienu.

20 “Tangua Yehowa Nzambi waye mbawukomesa mavu aye gifua luholo luagulayele muene, gula wavua nzala ya gudia mbiji, wazuela egi: ‘Ngudi mutshigina gudia mbiji,’ wajiya guyidia tangua diagasue watshigina. 21 Gula fundo diatombele Yehowa Nzambi wenu ha guhaga jina dienji didi gualeha nu enue, ngenyi mudi naye gushiya ngombe nga khombo nga imeme yamihanele Yehowa gifua luholo ngamiwambelele; mudi naye guyidia mukatshi dia membo enu tangua diagasue muatshigina. 22 Muajiya guyidia gifua luholo muana gudia gaseshi nu gabaji; muthu udi usala nu muthu udi waphelegeta ajiya guyidia. 23 Mudi naye diago guzula desizio dia gutuna gudia mahatshi, handaga mahatshi adi monyo. Mushigo naye gudia monyo hamoshi nu mbiji. 24 Mushigo naye gudia mahatshi. Mudi naye guabundula mu mavu gifua meya. 25 Mushigo naye guadia hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu an’enu, handaga mudi mukalagala ndaga jiabonga gu meso a Yehowa. 26 Tangua mbamuza ha fundo mbaditomba Yehowa, mudi naye guza phamba nu ima yenu ya gijila nu milambu yenu ya guditendelela. 27 Guene mbamuhana milambu yenu ya guwotshia, mbiji nu mahatshi holu dia giwotshielo gia Yehowa Nzambi wenu. Mahatshi a milambu yenu adi naye gubundudiwa gu khanda ya giwotshielo gia Yehowa Nzambi wenu, uvi mbiji muajiya guyidia.

28 “Mudi naye gutumagela muabonga ndaga jiagasue ngudi gumiwambela mangino, hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu an’enu handaga mudi mukalagala ndaga jiabonga gu meso a Yehowa Nzambi wenu.

29 “Yehowa Nzambi wenu mbawushiya athu a mu ifutshi mbamutambula, mbamukhala mu mavu awo. 30 Gungima dia ndaga yene, temienu hagula enue nji mubuigo mu muheto gifua ene. Muhudigo mukunda nu nzambi jiawo egi: ‘Luholo lutshi athu a mu ifutshi eyi akhalele mukombelela nzambi jiawo? Esue nji tudi mutshigina gukalagala ngenyi.’ 31 Mushigo naye gukombelela Yehowa Nzambi wenu gifua muana tshita athu a mu ifutshi yene, handaga ene ana kalagala mukunda nu nzambi jiawo ndaga jiagasue jiabola jinyi Yehowa wana tuna. Ana konda nji an’awo a mala nu a akhetu ha tshuya mukunda nu nzambi jiawo. 32 Mudi naye gutumagela ndaga eji jiagasue ngamiwambela mangino. Mushigo naye gulezela nga gukatula mbimbi imoshi.

13 “Gula profete nga muthu wana zuela ndaga mbajibua mu masugu adi muza mu njila ya nzoji, wazoga mukatshi dienu, wamihana gijiyishilo nga ndo wamiwambela ndaga mbayibua mu masugu adi muza, 2 gula gijiyishilo giene nga ndaga yazuedi muene mukunda nu masugu adi muza yatagenesewa uvi muene wazuela egi: ‘Tulandulenu nzambi jiko,’ nzambi jinyi muajiyilego, ‘tujikombelele,’ 3 mushigo naye gutegelela mbimbi jia profete muene nga jia mulotshi wa nzoji muene, handaga Yehowa Nzambi wenu udi gumilola ha gujiya gula muana zumba Yehowa Nzambi wenu nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue. 4 Mudi naye gulandula Yehowa Nzambi wenu, muene mudi naye guvuila woma, mudi naye gutumagela mikhuala yenji, mudi naye gutegelela dijui dienji; muene mudi naye gukombelela; mudi naye nji gusala yagujinginyina gudi muene. 5 Uvi profete muene nga mulotshi wa nzoji muene udi naye gushiyiwa handaga watumi athu ha gulumbugila Yehowa Nzambi wenu munu wamizolele mu gifutshi gia Ejipitu nu wamikudile mu inzo ya uhiga. Muthu muene watshigina gumituma ha gubemba njila Yehowa Nzambi wenu wamiwambelele ha gulandula. Mudi naye gukatula ndaga yabola mukatshi dienu.

6 “Gula phangi’aye wa yala, mun’a gin’aye, nga mun’aye wa yala nga wa mukhetu nga mukaji’aye wana zumba nga futa diaye wakola waza guguwambela mu gisuegi egi: ‘Tuye tukombelele nzambi jiko,’ nzambi jinyi aye nu akhakh’aye muajiyilego, 7 nzambi jia ifutshi idi hehi nu enue, ikhale jia athu adi hehi nu enue nga jia anyi adi gualeha, gu khanda yagasue ya gifutshi, 8 ushigo naye gutshigina ndaga jienji nga gumutegelela, ushigo naye nji gumuvuila khenda nga gumubamba; 9 uvi udi naye gumushiya diago. Udi naye gukhala muthu wa thomo wa gumusonona seso ha gumushiya, gungima athu ako amusonona giwa. 10 Udi naye gumushiya nu maseso handaga wakambi gugutuma ha gubemba njila ya Yehowa Nzambi waye, munu waguzolele mu gifutshi gia Ejipitu, mu inzo ya uhiga. 11 Tangua enya Isalele agasue mbaavua ndaga yene mbaavua woma, ngenyi mbaashigo mukalagala luko ndaga yabola ya luholo elu mukatshi dienu.

12 “Gula mu membo adi gumihana Yehowa Nzambi wenu ha gukhala, muavua egi: 13 ‘Athu a githuhu azoga mukatshi dienu ha gutuma athu a mu dimbo diawo ha gulumbugila Nzambi, adi muzuela egi: “Tuyenu tukombelele nzambi jiko,” nzambi jinyi muajiyilego,’ 14 mudi naye gutadila mulonga wene, gukamba muabonga nu guhula athu; gula muajiya egi ndaga yene yabola yakalegewa diago mukatshi dienu, 15 mudi naye gushiya diago athu a mu dimbo diene nu phogo ya khusa. Mudi naye nji gushiya dimbo diene nu ima yagasue idi mukatshi nu shitu. 16 Mudi naye gubungisa ima yagasue muatambula mu dimbo diene hakatshi na katshi dia fundo diana gudibungisa athu avula, gungima mukondji dimbo diene tshuya. Ima yene yagasue mbayikhala gifua mulambu wa guwotshia mukunda nu Yehowa Nzambi wenu. Dimbo diene mbadisala makhulu mayilago. Dishigo naye gutungiwa luko. 17 Mushigo naye guzula nga gima gimoshi mukatshi dia ima idi naye gushiyiwa hagula Yehowa gamivuilago khabu, uvi amivuile khenda nu amivudise gifua muadilogele muene gudi akhakh’enu. 18 Mudi naye gunemesa mikhuala yagasue ngamiwambela mangino ha gutumagela* Yehowa Nzambi wenu, ngenyi mbamukalagala ndaga yabonga gu meso a Yehowa Nzambi wenu.

14 “Mudi ana a Yehowa Nzambi wenu. Mushigo naye gudibatula jiphuta gu muila nga gukulula khengo* jienu mukunda nu muthu wafui. 2 Handaga mudi athu a gijila mukunda nu Yehowa Nzambi wenu; Yehowa wamitombele mukatshi dia athu agasue a ha mavu ha gubua athu enji diago, khapho dienji dia ndando.

3 “Mushigo naye gudia gima giagasue gidi gia usala. 4 Shitu mudi naye gudia jienyeji: ngombe, gimeme, khombo, 5 gabaji, gaseshi, tubaji tua maluholo ako, khombo ya mu foto, mbambi, gimeme gia mu foto nu gimeme giana khala gu milundu. 6 Muajiya gudia shitu yagasue idi nu maboto mbadi a gukhaphumuna nu yana vutula luko ima yadi gale mu kano. 7 Mushigo naye gudia shitu eji jidi nu maboto a gukhaphumuna nga jinyi jiana vutula luko ima jiadi gale mu kano: shamo, lape dia mu foto nga dama,* handaga jiana vutula luko ima jiadi gale mu kano uvi jiana khalago nu maboto a gukhaphumuna. Jidi shitu jia usala mukunda nu enue. 8 Mushigo naye nji gudia ngulu handaga yana khala nu maboto a gukhaphumuna uvi yana guvutulago luko ima yadi gale mu kano. Idi shitu ya usala mukunda nu enue. Mushigo naye gudia mbiji yenji nga gukuata kimbi gienji.

9 “Mukatshi dia ima yagasue yana khala mu meya, ima muajiya gudia yenyeyi: muajiya gudia gima giagasue gidi nu makuanga* nu mahala. 10 Uvi mushigo naye gudia ima yagasue ishigo nu makuanga nga nu mahala. Idi ya usala mukunda nu enue.

11 “Muajiya gudia tunjila tuagasue tunu tushigo tua usala. 12 Uvi njila mushigo naye gudia jienyeji: khuyi, nu lukoji, nu votur yabuita, 13 nu milana yabenga, nu milana yabuita, nu milana ya maluholo agasue, 14 nu ikuanga ya maluholo agasue, 15 nu otrishe, nu gikhutugudi, nu gaphaga-phaga, nu mayimbi a maluholo agasue, 16 nu gahombo, nu gikhutugudi gia matshui aleha, nu bata dia tshiawu, 17 nu pelikane, nu votur, nu gambangu ga tshiawu, 18 nu kolo, nu tutambi’a yimbuanda tua maluholo agasue, nu ngundu-njila, nu dima. 19 Ima yagasue idi nu jisala inyi yana wenda yavula fundo dimoshi, idi nji ya usala mukunda nu enue. Mushigo naye guyidia. 20 Muajiya gudia ima yagasue yana zuga gosa inyi ishigo ya usala.

21 “Mushigo naye gudia shitu yagasue muasangi ya gudifuila. Muajiya guyihana ngenji udi mu membo* enu, muene wajiya guyidia; nga ndo muajiya guyidigila ngenji. Handaga mudi athu a gijila mukunda nu Yehowa Nzambi wenu.

“Mushigo naye gutelega mutumba wa khombo udi muwamua mele a gin’enji.

22 “Givo nu givo, udi naye guhana giakumi gia mbuto jiagasue jia mu mahia aye. 23 Mbawudia giakumi gia mbuto jiaye nu gia matombe aye ahe-ahe nu gia maji aye nu ana a somi a ngombe jiaye, a khombo jiaye nu a imeme yaye gutuama dia Yehowa Nzambi waye ha fundo mbaditomba muene ha guhaga jina dienji, hagula ulonguge guvuila Yehowa Nzambi waye woma tangua diagasue.

24 “Uvi gula udi naye guwenda masugu avula diago ha guheta ha fundo Yehowa Nzambi waye watombi ha guhaga jina dienji nu ushigo nu luholo lua gubata giakumi guene, handaga gudi gualeha (handaga Yehowa Nzambi waye mbawugushimbiga), 25 wajiya guyidiga, uzudi makuta ene, uyi nawo ha fundo Yehowa Nzambi waye mbawutomba. 26 Wajiya gusumba gima giagasue watshigina nu makuta ene: ngombe, imeme, khombo, vinyo nu matombe ako akola, nu gima giagasue gia gusuanguluisa; mbawudia ima yene gutuama dia Yehowa Nzambi waye; aye nu enya fami yaye mbamusuanguluga. 27 Mushigo naye gujimbila enya Levi adi mu membo enu, handaga ene ahetelego khapho dia mavu hamoshi nu enue.

28 “Gu suga ya givo giagasue gia thathu, mudi naye gubata giakumi giagasue gia mbuto muakatuile mu mahia mu givo giene, muyihagi mu membo enu. 29 Gungima enya Levi anyi ahetelego khapho dia mavu hamoshi nu enue nu ngenji nu ana a shiye* nu akhetu a gafunda adi mu membo enu mbaaza mudia, akutshi; ngenyi Yehowa Nzambi wenu mbawumishimbiga mu ndaga jiagasue mbamukalagala.

15 “Gu gisugishilo gia givo giagasue gia 7, mudi naye gubemba gukala mikudi yenu. 2 Talenu luholo mbamukalagala ndaga: Muthu wagasue wasombele muthu gima, udi naye gubemba gumukala mukudi wene. Gashigo naye gutoga muthu muene nga phangi’enji ha gufuta mukudi wene, handaga mbaawambela athu egi gidi givo gia gubembela athu mikudi mukunda nu lutumbu lua Yehowa. 3 Wajiya gukala mukudi gudi ngenji, uvi ushigo naye gutoga phangi’aye ha guguvutudila gima giagasue giasombele muene. 4 Nga muthu mumoshi mukatshi dienu gashigo naye gubua phutu, handaga Yehowa mbawumishimbiga diago mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho, 5 gula muatumagela diago mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu nu muatumagela diago mikhuala yagasue ngudi gumihana mangino. 6 Yehowa Nzambi wenu mbawumishimbiga diago gifua luholo luamilayele muene; enya ifutshi yavula mbaaza musomba mbongo gudi enue, uvi enue mbamushigo mukhala nu funu ya gusomba. Mbamuhinyina ifutshi yavula, uvi ene mbaashigo gumihinyina.

7 “Gula phangi’aye mumoshi wabua phutu mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo adi mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, ukolesago mutshima waye nu ukhadigo koko diakola gudi phangi’aye udi phutu. 8 Udi naye gumukhaphela nu gisemo giagasue, udi naye nji gumusomba ima yagasue idi nayo muene funu. 9 Monesa gutema, ukhadigo nu matangi abola mu mutshima waye egi: ‘Givo gia 7, givo gia gubembela athu mikudi,* giasuena hehi,’ mbayigutuma ha gutuna gukuatesa phangi’aye udi phutu nu gutuna gumuhana nga gima. Gula muene wadidila Yehowa mukunda nu aye, mbayikhala diago ndaga yabola gudi aye. 10 Udi naye gumuhana nu gisemo giagasue, ushigo naye gumuhana nu mutshima wabola, ngenyi Yehowa Nzambi waye mbawugushimbiga mu ndaga jiagasue udi mukalagala. 11 Handaga mbamukhala nu phutu tangua diagasue mu gifutshi. Gishina giene ngudi gumiwambela egi: ‘Mudi naye guhana* aphangi’enu adi mumona lamba nu adi phutu mu gifutshi gienu nu gisemo giagasue.’

12 “Gula phangi’aye muenya Hebelu, ikhale yala nga mukhetu, wadidiga gudi aye mu uhiga, muene mbawukhala muhiga waye ivo 6, uvi mu givo gia 7, udi naye gumubemba ha guya. 13 Uvi tangua mbawumubemba ha guya, ushigo naye gumubemba mago a githuhu. 14 Udi naye gumuhana nu gisemo giagasue ndambo ya imeme yaye, khombo jiaye, matombe aye nu maji aye a olive nu mbuto jiaye. Udi naye gumuhana gifua luholo luagushimbigile Yehowa Nzambi waye. 15 Ujimbilago egi enue nji muabuile ahiga gu Ejipitu, Yehowa Nzambi wenu wamisumbile luko. Gishina giene ngudi gumiwambela ha gutshita ndaga eyi mangino.

16 “Uvi gula muhiga waye waguwambela egi: ‘Ngushigo mukatuga gumbo diaye!’, handaga wana guguzumba nu wana zumba nji athu a monzo yaye nu wakhalele nu gusuanguluga tangua diakhalele muene gumbo diaye, 17 udi naye guya n’enji gu gijidigo, umukobola kutshui nu ndongo,* muthu muene mbawubua muhiga waye monyo wenji wagasue. Udi naye nji gutshita luholo lumoshi gudi muhiga waye wa mukhetu. 18 Uvuigo lamba gu mutshima tangua udi mubemba muhiga waye ha guya, handaga mudimo wagukalegele muene mu ivo 6 wakhalele mbala mbadi gubalega lufuto luana heta muenya mudimo; Yehowa Nzambi waye wagushimbigile nji mu ndaga jiagasue wakalegele.

19 “Ana a somi agasue a alume a ngombe jiaye nu a imeme nu a khombo jiaye, udi naye guabuisa a gijila mukunda nu Yehowa Nzambi waye. Ushigo naye gutshita mudimo nu ana a somi a ngombe jiaye nga gubatula uvuji wa ana a somi a imeme yaye. 20 Aye nu enya inzo yaye mudi naye guadia gutuama dia Yehowa Nzambi wenu givo nu givo ha fundo mbaditomba Yehowa. 21 Uvi gula shitu yene idi nu ginonga* mu muila (idi malu a gufua, idi gifofo nga idi nu ginonga giakoma gia luholo lutshi mu muila), ushigo naye guyihana mulambu gudi Yehowa Nzambi waye. 22 Mudi naye guyidia mu membo* enu. Muthu udi usala nu muthu gashigo usala ajiya guyidia, gifua luholo muana gudia gaseshi nu gabaji. 23 Uvi mushigo naye gudia mahatshi enji. Mudi naye guabundula hashi gifua meya.

16 “Mujimbilago mbeji ya Abibe,* mudi naye gukalagala wano wa Pake mukunda nu Yehowa Nzambi wenu, handaga Yehowa Nzambi wenu wamizolele gu Ejipitu mu phipha mu mbeji yene ya Abibe. 2 Mudi naye guhana mulambu wa wano wa Pake gudi Yehowa Nzambi wenu ha fundo mbaditomba Yehowa ha guhaga jina dienji, mulambu wene udi naye gukhala wa imeme, khombo nu ngombe. 3 Mushigo naye gudia mulambu wene hamoshi nu gima giagasue gidi nu levire. Mu masugu 7, mudi naye gudia mapha ashigo nu levire, mapha a lamba, handaga muazogele gu Ejipitu phushi-phushi. Mudi naye gukalagala ngenyi monyo wenu wagasue ha guwunguluga lusugu muazogele gu Ejipitu. 4 Ashigo naye gusanga levire mukatshi dienu masugu 7 mu mavu enu agasue; mbiji muahanyi mulambu mu ngueze ya lusugu lua thomo ishigo naye gusala nga ndambo uu nu mu gimenegena gia lusugu lualandula. 5 Mushigo naye guhana mulambu wa Pake mu dimbo diagasue didi gumihana Yehowa Nzambi wenu. 6 Mudi naye guwuhana ha fundo mbaditomba Yehowa Nzambi wenu ha guhaga jina dienji. Mudi naye guhana mulambu wa Pake mu ngueze hadi mushiwuga tangua, mu lusugu muazogele gu Ejipitu. 7 Mudi naye guwutelega nu guwudia ha fundo mbaditomba Yehowa Nzambi wenu. Mu gimenegena muajiya giwa guvutuga mu tenta jienu. 8 Mudi naye gudia mapha ashigo nu levire masugu 6, uvi mu lusugu lua 7 mbamutshita gudibungisa gua ndando yavula mukunda nu Yehowa Nzambi wenu. Mushigo naye gutshita mudimo.

9 “Mudi naye gutanga phoso 7 sendese mu lusugu muana sendesa gukatula mbuto mu mahia. 10 Gungima mudi naye gubata mulambu mbamuhana mu gutshigina guenu ha gukalagala Wano wa Phoso mukunda nu Yehowa Nzambi wenu; mudi naye guwuhana gifua mudi guvula gua ima muahetele mu ukuateshi wa Yehowa Nzambi wenu. 11 Mbamusuanguluga gutuama dia Yehowa Nzambi wenu nu an’enu a mala nu an’enu a akhetu nu ahiga enu a mala nu ahiga enu a akhetu nu enya Levi adi mu membo* enu nu ngenji nu ana a shiye* nu akhetu a gafunda adi mukatshi dienu, ha fundo mbaditomba Yehowa Nzambi wenu ha guhaga jina dienji. 12 Mujimbilago egi muabuile ahiga gu Ejipitu, hene nemesenu nu tumagelenu mikhuala eyi yagasue.

13 “Mbamukalagala Wano wa Isasa* masugu 7 tangua mbamukatula mbuto jienu ha fundo dia gusuwila mbuto, nu tangua mbamukama maji enu nu vinyo. 14 Ha mbamutshita wano wenu, mbamusuanguluga nu an’enu a mala nu an’enu a akhetu nu ahiga enu a mala nu ahiga enu a akhetu nu enya Levi nu ngenji nu ana a shiye nu akhetu a gafunda adi mu membo enu. 15 Mbamukalagala wano masugu 7 mukunda nu Yehowa Nzambi wenu ha fundo mbaditomba Yehowa, handaga Yehowa Nzambi wenu mbawumikuatesa tangua mbamukatula mbuto jienu jiagasue nu mu ndaga jiagasue mbamukalagala, mbamukhala nu gusuanguluga guavula.

16 “Mala agasue adi naye guya mbala thathu mu givo gutuama dia Yehowa Nzambi wenu ha fundo diatombele muene: gu Wano wa Mapha Ashigo nu Levire nu gu Wano wa Phoso nu gu Wano wa Isasa.* Nga muthu mumoshi mukatshi diawo gashigo naye guya gutuama dia Yehowa mago a githuhu. 17 Muthu nu muthu mbawubata khapho dienji gifua mudi guvula gua ima yahetele muene mu ukuateshi wa Yehowa Nzambi wenji.

18 “Mudi naye gutomba manzuji nu mafumu mukunda nu giphuta nu giphuta mu membo agasue adi gumihana Yehowa Nzambi wenu, adi naye gusophesa athu nu giamatshidia giagasue. 19 Mushigo naye gusophesa milonga mu luholo luabola, nga gukhala nu khadilo dia gutomba-tomba, nga gutshigina ima* ha gubingisa muthu, handaga ima yene yajiya guhuiga muthu watema udi musophesa ha gumba mambo, yajiya nji gubolesa ungambi wa muthu wabonga. 20 Mudi naye gusophesa milonga nu giamatshidia giagasue, ayi nu giamatshidia, hagula mukhale nu monyo nu muzule gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu.

21 “Mushigo naye gukuna nga mutshi umoshi hagula ubue mutshi wa gijila* hehi nu giwotshielo mbamulondela Yehowa Nzambi wenu.

22 “Mushigo naye gudilondela kunji dia gijila, handaga Yehowa Nzambi wenu wana tuna ndaga ya luholo elu.

17 “Mushigo naye guhana Yehowa Nzambi wenu mulambu wa ngombe nga wa gimeme gidi nu ginonga* nga gia luholo lutshi gu muila, handaga mbayikhala ndaga ya usala gu meso a Yehowa Nzambi wenu.

2 “Gula asanga yala nga mukhetu mu membo adi gumihana Yehowa Nzambi wenu mukalagala ndaga yabola gu meso a Yehowa Nzambi wenu nu udi mushiya gikotelo gienji, 3 gula nji wawungagana nu wakombelela nzambi jiko, wajifugamela nga ndo wafugamela tangua nga mbeji nga ima yagasue idi mu dilu,* ndaga ngamitunyishile ha gutshita. 4 Gula aguwambela nga ndo wavua lumene lua mulonga wene, udi naye guhudisa muabonga ha gujiya gula ndaga yene idi ya giamatshidia. Gula wajiya egi ndaga yene yabola yakalegewa diago gu Isalele, 5 udi naye gubata yala nga mukhetu wakalagala ndaga yabola gonze ya dimbo, udi naye gushiyiwa nu maseso. 6 Muthu muene udi naye gushiyiwa phamba gula matemue adi mbadi nga thathu. Uvi gashigo naye gushiyiwa gula temue udi phamba mumoshi. 7 Athu azogi uthemua adi naye gukhala athu a thomo a gumusonona maseso ha gumushiya, gungima athu ako agasue mbaamusonona giwa maseso. Mudi naye gukatula ndaga yabola mukatshi dienu.

8 “Gula mulonga umoshi wakoma wabua mu dimbo dienu nu wamikolela ha gubatula, ikhale mulonga watadila muthu washiyi muthu nga mulonga wabatshi muthu gudi mazunji, nga mulonga watadila ndaga ya khuta nga mulonga uko udi muzola nguma, mudi naye guya ha fundo diatombele Yehowa Nzambi wenu. 9 Mudi naye guya gudi nganga-nzambi enya Levi nu gudi nzuji udi mukalagala mudimo mu masugu ene, muawambela mulonga wene, ene mbaamibatudila nawo. 10 Gungima mudi naye gukalagala ndaga mu gudivua nu desizio mbaamiwambela ha fundo mbaditomba Yehowa. Mudi naye gutshita yagasue ha gutumagela ndaga jiagasue amiwambela. 11 Mudi naye gukalagala ndaga mu gudivua nu mukhuala mbaamiwambela nu mu gudivua nu desizio mbaazula. Mudi naye diago gutumagela desizio mbaamiwambela. 12 Muthu mbawutuna nu lulendo luagasue guvuila nzuji nga nganga-nzambi udi mukalagala mudimo mukunda nu Yehowa Nzambi wenu, udi naye gufua. Mudi naye gukatula ndaga yabola gu Isalele. 13 Athu agasue mbaavua ndaga yene mbaavua woma, ngenyi nga muthu mumoshi mbagakalagalago luko ndaga nu lulendo.

14 “Tangua mbamungina mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, ha mbamugizula nu mbamukhala muene, gula muazuela egi: ‘Tuditombelenu fumu gifua muana kalagala ifutshi yagasue idi hehi nu esue,’ 15 ngenyi mudi naye guhaga fumu munu Yehowa Nzambi wenu mbawutomba. Muthu mbamuhaga fumu udi naye gukhala phangi’enu muenya Isalele. Mushigo naye gutomba ngenji, muthu gashigo phangi’enu ha gukhala fumu wenu. 16 Uvi fumu muene gashigo naye guzula tubalu tuavula mukunda nu muene hakhenji nga gutuma athu ha guvutuga luko gu Ejipitu ha guheta tubalu tuavula, handaga Yehowa wamiwambelele egi: ‘Mushigo naye guvutuga luko nga hazonda mu njila yene.’ 17 Gashigo naye nji gukhala nu akhetu avula, gula ndo mutshima wenji wajiya gumutuma ha gubemba njila yabonga; gashigo naye nji guzula utadi wa siliva nu wolo wavula mukunda nu muene hakhenji. 18 Tangua mbadikhala muene ha nguasa yenji ya ufumu, mbawuzula mikhuala eyi yasonegewe, inyi nganga-nzambi enya Levi ana bamba, mbawuyisonega gu mukanda* mukunda nu muene hakhenji.

19 “Udi naye gubamba mukanda wene nu guwutanga masugu agasue a monyo wenji, hagula wajiya gulonguga guvuila Yehowa Nzambi wenji woma nu gutumagela mbimbi jiagasue jia mikhuala eyi nu malongo awa agasue. 20 Ngenyi mbagashigo gudikanduisa gu meso a aphangi’enji nu mbagabembigo mikhuala ha guya gu koko dia madia nga dia mahidi, hagula muene nu an’enji ajiya guhinyina gu Isalele masugu avula.

18 “Enya Levi adi nganga-nzambi nu giphuta giagasue gia Levi mbaashigo muheta khapho hamoshi nu enya Isalele ako. Mbaakhala mudia milambu yawetshiewa ha tshuya mukunda nu Yehowa, yene khapho diawo. 2 Mbaashigo muheta khapho mukatshi dia aphangi’awo. Yehowa udi khapho diawo gifua luholo luaawambelele muene.

3 “Ima nganga-nzambi jidi naye guzula gudi athu yenyeyi: Gula muthu wahana mulambu, ikhale ngombe nga gimeme, udi naye guhana koko, mbanga nu lushi* gudi nganga-nzambi. 4 Mudi naye gumuhana mbuto jienu jia thomo nu vinyo yenu ihe-ihe nu maji enu nu uvuji wa thomo muakoki gu imeme yenu. 5 Handaga Yehowa Nzambi wenu wamutombele nu an’enji ha gukalagala mudimo tangua diagasue mu jina dia Yehowa.

6 “Uvi gula muenya Levi wakatuga mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo a gu Isalele, nu udi mutshigina guya ha fundo diatombi Yehowa,* 7 wajiya guya mukalagala mudimo guene mu jina dia Yehowa Nzambi wenji gifua luholo aphangi’enji agasue enya Levi adi mukalagala mudimo gutuama dia Yehowa. 8 Mbawuheta ima ya gudia luholo lumoshi nu ene, ikhale wahetshi ima iko hadigi muene ima ya akhakh’enji.

9 Tangua mbamungina mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, mulodigo gulandula makalegelo abola a enya ifutshi yene. 10 Mukatshi dienu gukhadigo nga muthu mumoshi udi muwetshia* mun’enji wa yala nga wa mukhetu ha tshuya, nga muthu udi muphonga, nga muthu udi mukamba gujiya ndaga mbajibua mu masugu adi muza, nga nganga, 11 nga muthu udi mulowa athu ako, nga muthu udi muya mumona nganga-ngombo, nga muthu udi mukamba gujiya ndaga mbajibua mu masugu adi muza, nga muthu udi muta maga nu athu a gufua. 12 Handaga muthu wagasue udi mukalagala ndaga eji udi usala gu meso a Yehowa. Yehowa Nzambi wenu udi mukaya ifutshi eyi gutuama dienu mukunda nu ndaga eji jiabola ana kalagala. 13 Mudi naye gukhala diago athu aphelegeta gu meso a Yehowa Nzambi wenu.

14 “Ifutshi eyi mudi mukaya yakhalele mutegelela ndaga jia enya wanga nu jia athu ana phonga, uvi Yehowa Nzambi wenu gashigo mutshigina egi enue mutshite ngenyi. 15 Yehowa Nzambi wenu mbawumizolela profete mumoshi gifua ame mukatshi dia aphangi’enu. Mudi naye gumuvuila. 16 Yene ndaga muatogele gudi Yehowa Nzambi wenu gu Horebe mu lusugu muadibungishile, ha muazuelele egi: ‘Tushigo luko mutshigina guvua dijui dia Yehowa Nzambi wetu nga gumona luko tshuya etu tuakoma, hagula tufuigo.’ 17 Hene Yehowa wanguwambelele egi: ‘Ndaga azuela idi yabonga. 18 Mbanguazolela profete muko gifua aye mukatshi dia aphangi’awo, mbangumba mbimbi jiami mu kano dienji, muene mbawaawambela ndaga jiagasue mbangumuwambela. 19 Ame hakhami mbangubatula mulonga wa muthu wagasue mbawutuna gutegelela ndaga mbajizuela profete muene mu jina diami.

20 “‘Gula profete mumoshi wazuela nu lulendo luagasue mu jina diami ndaga ngamuwambelelego ha guzuela nga ndo wazuela mu jina dia nzambi jiko, profete muene udi naye gufua. 21 Uvi muajiya gudihula egi: “Luholo lutshi mbatujiya egi ishigo Yehowa wazuedi ndaga yene?” 22 Gula profete wazuela ndaga mu jina dia Yehowa, uvi ndaga yene nu gutagenesewa ndo, ngenyi idi mumonesa egi ishigo Yehowa wazuedi ndaga yene. Profete muene wazuedi ndaga yene mu muto wakola. Mushigo naye gumuvuila woma.’

19 “Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawukaya athu a mu ifutshi idi mu mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu, ha mbamutambula mavu awo nu mbamusendesa gukhala mu membo awo nu mu jinzo jiawo, 2 mudi naye gutomba membo thathu mukatshi dia gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu ha gubua gienu. 3 Mudi naye gukhapha mavu a gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu mu itshinyi thathu, mudi naye nji gulondega njila hagula muthu wagasue washiyi muthu wajiya gulenga mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo ene.

4 “Eyi ndaga muthu washiyi muthu udi naye gutshita hagula asale nu monyo: Gula wawasa muthu muko uvi gakhalelego nu matangi a gumutshita gubola, nga ndo gana khalago n’enji nu umbalagaji; 5 ha gufezegesa gula muthu muene waya mu gishitu nu muthu muko ha gutshiaya khunyi, wathuphula giphangu ha gukoka mutshi uvi giphangu giene giasogoga gu muhunyi, giakuata muthu wayi n’enji, muthu muene wafua, muthu washiyi muthu muko udi naye gulenga mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo ene ha guhuluisa monyo wenji. 6 Uvi gula dimbo diene didi gualeha diago, muthu udi naye guvutula gubola mukunda nu muthu wafui wajiya gumuhata, amukuatshi, amushiyi handaga udi nu khabu mu mutshima.* Uvi muthu muene gakhalelego naye gushiyiwa handaga gakhalelego nu umbalagaji nu muthu wafui. 7 Gishina giene ngudi gumiwambela ha gutomba membo thathu.

8 “Gula Yehowa Nzambi wenu wakomesa mavu enu gifua muadilogele muene gudi akhakh’enu nu wamihana gifutshi giagasue gialayele muene ha guhana akhakh’enu 9 (gula muatumagela muabonga mikhuala yagasue ngudi gumihana mangino, muazumba Yehowa Nzambi wenu nu mualandula guwenda mu njila jienji), ngenyi mbamulezela membo ako thathu holu dia membo thathu a thomo. 10 Ngenyi mahatshi a muthu gatshitshilego gubola mbaashigo mumuangewa mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho dienu, mbamukhadigo nji nu mukudi wa mahatshi.

11 “Uvi gula muthu wakhalele nu umbalagaji nu muthu muko, wamubandemena ha gumuluisa, wamunamenesa mangololo, wafua, gungima muthu muene walenga mu dimbo dimoshi mukatshi dia membo a gulengela, 12 akulu a mu dimbo dienji adi naye gutuma athu ha gumukamba ha fundo dialengi muene, amuhanyi ha mago a muthu udi naye guvutula gubola mukunda nu muthu wafui, muthu muene amushiyi. 13 Mushigo* naye gumuvuila khenda. Mudi naye gukatula muthu washiyi muthu gatshitshilego gubola gu Isalele, hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue.

14 “Tangua mbamuheta khapho dienu mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, mushigo naye gukatula mudidilo wa muthu muko ha fundo akhakha awuhagele.

15 “Ajiyilego gufuisa muthu milonga mukunda nu gubola guakalagala muene gula temue udi phamba mumoshi. Uvi mbaatshigina diago egi mulonga udi wa giamatshidia gula matemue* adi muyadi nga mutatu. 16 Gula muthu mumoshi udi nu matangi abola wazoga uthemua mukunda nu muthu muko, nu wamufunda egi watshitshi ndaga yabola, 17 athu ene mbadi adi nu mulonga mbaamagana gutuama dia Yehowa, yakotelesa egi gutuama dia nganga-nzambi nu manzuji mbaakhala mutshita mudimo mu masugu ene. 18 Manzuji adi naye gutadila mulonga wene muabonga diago. Gula muthu muene wazogi uthemua wa mambo nu wazuedi ndaga jia mambo mukunda nu phangi’enji, 19 mudi naye gumukalegela ndaga gifua muakhala muene mutshigina gutshitshila phangi’enji. Mudi naye gukatula ndaga yabola mukatshi dienu. 20 Athu ako mbaavua ndaga yene mbaavua woma, ngenyi mbagushigo mukhala nga nu muthu mbawukalagala ndaga yabola ya luholo elu mukatshi dienu. 21 Mushigo* naye guvuila muthu khenda: Gula washiyi muthu, mudi naye nji gumushiya; gula wabudi muthu diso, mudi naye gumubula diso; gula wasogola muthu dizo, mudi naye gumusogola dizo; gula wabogola muthu koko, mudi naye gumubogola koko; gula wabogola muthu kulu, mudi naye nji gumubogola kulu.

20 “Gula muaya gu ita ha guluisa mbalagaji jienu, muamona egi tubalu tuawo nu phusu-phusu jiawo nu masuta awo adi avula gumibalega, muvuigo woma handaga Yehowa Nzambi wenu wamizolele gu Ejipitu udi n’enu. 2 Tangua mbamukhala hehi ha guya gu ita, nganga-nzambi udi naye guza ha guta maga nu athu. 3 Udi naye guawambela egi: “Oo Isalele, tegelelenu! Mudi mutshigina guya ha guluisa mbalagaji jienu. Khalenu nu gikhesa. Muvuigo woma, mubuigo tunga-tunga, muadigitshilago nji, 4 handaga Yehowa Nzambi wenu udi muwenda n’enu ha guluisa mbalagaji jienu mukunda nu enue nu ha gumihuluisa.

5 “Mafumu a masuta nji mbaahula athu egi: ‘Nanyi watungi inzo uvi khenji gayingina galego? Avutuge gu inzo yenji. Gula ndo wajiya gufua gu ita, ngenyi muthu muko mbawungina mu inzo yene. 6 Nanyi wakunyi mutshi wa vinyo, uvi khenji gasendesa galego gukatula mabundu enji? Avutuge gu inzo yenji. Gula ndo wajiya gufua gu ita, ngenyi muthu muko mbawusendesa gukatula mabundu ene. 7 Nanyi wasogi* mukhetu uvi khenji gamuzula galego mu ulo? Avutuge gu inzo yenji. Gula ndo wajiya gufua gu ita, ngenyi muthu muko mbawuzula mukhetu muene.’ 8 Mafumu a masuta adi naye nji guhula athu egi: ‘Nanyi udi muvua woma nu gashigo nu gikhesa? Avutuge gu inzo yenji. Gula ndo wajiya gulebesa aphangi’enji muila gifua muene.’* 9 Tangua mafumu a masuta mbaamanesela guhula athu, mbaatomba bakomanda ha gutuameza masuta.

10 “Gula muasuena hehi nu dimbo dimoshi ha gudiluisa, mudi naye guwambela athu a mu dimbo diene ndaga adi naye gutshita hagula mualuisago. 11 Gula atshigina ndaga muawambela, amikangudila mifulo ya dimbo, athu agasue adi mu dimbo diene mbaabua athu enu, mbamuatshitshisa midimo gu ngolo, ene mbaabua enya mudimo enu. 12 Uvi gula atuna gudivua nu enue, aza gumiluisa, mudi naye gujieta dimbo diene. 13 Yehowa Nzambi wenu mbawuhana diago dimbo diene ha mago enu, mudi naye gushiya mala agasue a mu dimbo diene nu phogo ya khusa. 14 Uvi mbamuzula akhetu nu ana nu shitu nu ima yagasue ya mu dimbo diene nu umonyi wawo wagasue; mbamudia ima muatambula gudi mbalagaji jienu handaga Yehowa Nzambi wenu wamihanyi nayo.

15 “Yene ndaga mbamutshita membo agasue adi gualeha, anyi ashigo mu ifutshi eyi ya hehi. 16 Uvi mushigo naye gubemba nga gima gimoshi nu monyo mu membo a athu awa adi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho. 17 Mudi naye gushiya diago enya Hete nu enya Amole nu enya Kanana nu enya Phelese nu enya Hivi nu enya Yebuse, gifua luholo Yehowa Nzambi wenu wamiwambelele. 18 Ngenyi mbaashigo gumilongesa ha gulandula ndaga jiawo jiagasue jiabola akhalele mukalagala mukunda nu nzambi jiawo, ndaga jinyi mbajimituma ha gutshitshila Yehowa Nzambi wenu gubola.

19 “Gula muajieta dimbo dimoshi, muadiluisa masugu avula, gungima muaditambula, mushigo naye guzangula giphangu ha gukoka mitshi ya mu dimbo diene. Muajiya gudia mabundu ayo, uvi mushigo naye guyikoka. Mushigo naye guluisa mutshi gifua luholo ana luisa muthu. 20 Muajiya gukoka phamba mutshi unu mudi mujiya egi mabundu enji anago gudiwa. Muajiya guwukoka, muwukalegela ha guluisa dimbo didi gumiluisa uu nu tangua mbamuditambula.

21 “Gula asanga muthu wa gufua mu temu didi mu mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho, uvi mushigo mujiya muthu wamushiyi, 2 akulu nu manzuji enu adi naye guya ha guthesa guleha gudi hakatshi dia fundo didi kimbi giene nu membo adi hehi. 3 Gungima akulu a mu dimbo didi hehi nu fundo diasangewa kimbi, adi naye guzula mutumba wa ngombe ya mukaji idi khenji yatshitshilego mudimo nu khenji ayijitshigilego gu muhitu, 4 adi naye guya nu mutumba wa ngombe yene mu baba didi nu meya, ha fundo didi khenji adimile galego nga khenji akunyile mbuto, adi naye guwubogola shingo mu baba diene.

5 “Nganga-nzambi nu enya Levi adi naye gukhala hene handaga Yehowa Nzambi wenu waatombele ha gumukalegela mudimo nu ha gushimbiga athu mu jina dia Yehowa. Mbaazuela luholo adi naye gulondega mulonga wagasue watadila ndaga ya khuta. 6 Akulu agasue a mu dimbo didi hehi nu fundo asangi muthu wa gufua, adi naye guwevua mago awo holu dia mutumba wa ngombe ya mukaji inyi abogola shingo mu baba, 7 gungima mbaazuela egi: ‘Ishigo esue tuashiyi* muthu yowu, tuamonelego nji muthu wamushiyi. 8 Oo Yehowa, uhagigo mulonga owu ha muto wa athu aye enya Isalele wahuluishile, ubembigo egi athu aye enya Isalele akhale nu mukudi wa mahatshi a muthu gatshitshilego gubola.’ Ngenyi mbaashigo mukhala nu mukudi wa mahatshi. 9 Ngenyi mbamukatula mukudi wa mahatshi a muthu gatshitshilego gubola mukatshi dienu, handaga muakalagala ndaga yabonga gu meso a Yehowa.

10 “Gula waya muluisa mbalagaji jiaye, gungima Yehowa Nzambi waye waahana ha mago aye, waabuisa ahiga, 11 gula mukatshi dia ahiga ene wamona mukhetu mumoshi wabonga, wagusuanguluisa nu udi mutshigina gumubuisa mukaji’aye, 12 wajiya gumubata gu inzo yaye. Mukhetu muene udi naye gukulula sanga dienji nu gulondega mbonde jienji, 13 mbawukatula nji milele yenji ya uhiga nu mbawukhala mu inzo yaye. Muene mbawudila sh’enji nu gin’enji mbeji ya mudidi, gungima wajiya gubungisa n’enji muila; mbawubua mulumi’enji, muene mbawubua mukaji’aye. 14 Uvi gula ushigo musuanguluga n’enji, udi naye gumubemba ha guya fundo diagasue diatshigina muene. Ushigo naye gumusumbisa ha guheta makuta nga gumukalegela ndaga nu khuta yagasue, handaga wamukuatesa sonyi.

15 “Gula yala udi nu akhetu muyadi, uvi udi muzumba mumoshi gubalega muko.* Gungima akhetu ene muyadi amuvualela ana a mala, uvi mona wa somi udi mun’a mukhetu munu ganago guzumba muavula, 16 mu lusugu mbalukhaphela muene an’enji ima yenji, gashigo naye gutuna mun’a mukhetu munu ganago guzumba, yago udi diago mun’enji wa somi, ahanyi khapho dia mona wa somi gudi mun’a mukhetu munu wana zumba muene muavula. 17 Udi naye gujiya egi mun’a mukhetu munu ganago guzumba, muene mun’enji wa somi. Udi naye gumuhana mashinda mbadi a ima yenji yagasue handaga muene mun’enji wa somi, ngolo jienji, mun’enji wa thomo diago.* Muene udi naye guzula khapho dia mona wa somi.

18 “Gula muthu udi nu mona udi muto wakola, udi mulumbuga nu gashigo mutumagela sh’enji nu gin’enji, gula adi mutshita yagasue ha gumubela uvi muene udi mutuna guavuila, 19 sh’enji nu gin’enji adi naye gumuzula ayi n’enji gudi akulu ha mufulo wa dimbo diawo, 20 mbaawambela akulu a mu dimbo diawo egi: ‘Mun’etu yowu udi muto wakola, udi gutulumbugila, gashigo nji gututumagela. Wafudila gudia nu wana kuatewa matombe.’ 21 Gungima athu agasue a mu dimbo adi naye gumusonona maseso, amushiyi. Mudi naye gukatula ndaga yabola mukatshi dienu, ngenyi athu agasue a gu Isalele mbaavua lumene luene, mbaavua woma.

22 “Gula muthu watshita gubola gudi mutoga egi ashiyiwe, gungima washiyiwa nu muamukhokha gu mutshi, 23 kimbi gienji gishigo naye gusala gu mutshi phipha ya mudidi, uvi mudi naye gugifunda mu lusugu luene handaga muthu wakhokhewa gu mutshi udi gima giatewa mukumbu gudi Nzambi. Mushigo naye gubolesa mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho.

22 “Gula wamona ngombe nga gimeme gia phangi’aye muwungagana, ushigo naye gutshita gifua wagimonelego. Udi naye gumubatela nayo. 2 Uvi gula phangi’aye gana khalago hehi nu aye nga ndo ushigo gumujiya, udi naye gubata shitu yene gumbo diaye, mbawukhala nayo uu nu tangua mbaaza guyikamba. Gungima mbawumuhana nayo. 3 Yene ndaga udi naye gutshita nu phunda yenji nga mulele wenji nga gima gia phangi’aye giagasue giatotshi ginyi wamonyi. Ushigo naye gutshita gifua wagimonelego.

4 “Gula wamona phunda nga ngombe ya phangi’aye ya gubua mu njila, ushigo naye gutshita gifua wayimonelego. Udi naye gumukuatesa ha guyizugisa.

5 “Mukhetu gashigo naye gusudiga milele ya mala, yala nji gashigo naye gusudiga milele ya akhetu; handaga muthu wagasue udi mutshita ngenyi udi usala gu meso a Yehowa Nzambi wenu.

6 “Gula udi mu njila, wamona kianzu gia ganjila gidi nu mawunda nga mayi gos’a mutshi nga mu mavu, gula gishina gidi mubamba mawunda enji hene nga mulangelela mayi, ukuatshigo gishina hamoshi nu mawunda. 7 Udi naye gubemba gishina, ukuatshi phamba mawunda. Tshita ngenyi hagula ndaga jiyile muabonga mukunda nu aye nu ukhale nu monyo masugu avula.

8 “Gula watunga inzo, udi naye nji gutunga luphango holu dia yangi,* hagula gula muthu wabua, fami yaye ikhadigo nu mukudi wa mahatshi.

9 “Ushigo naye gukuna mbuto jia maluholo mbadi mu dihia diaye dia vinyo. Gula ndo, mbuto jiagasue mbawukatula mu dihia diene nu mabundu a vinyo mbawukatula, mbayitambudiwa ha guhanewa ha fundo dia gijila.

10 “Ushigo naye gujitshiga ngombe ya mulume nu phunda gu muhitu umoshi ha gudima mahia.

11 “Ushigo naye gusudiga mulele walondewe nu wanda wa uvuji wa shitu wa gufutula nu wanda wa linene.

12 “Udi naye guhaga wanda waguwonga muabonga gu songi jiagasue nguana jia mulele udi musudiga.

13 “Gula yala wazula mukhetu mu ulo, wabungisa n’enji muila, uvi gashigo luko gumuzumba,* 14 wamufunda egi wakhalele mulumbuga, wabolesa lukuma lua mukhetu muene, wazuela egi: ‘Ngazudi mukhetu yowu mu ulo, uvi tangua ngabungisa n’enji muila, ngamonelego ndaga idi mumonesa egi udi gandongo.’* 15 Sh’a mona muene nu gin’a mona muene wa mukhetu adi naye guya nu gijiyishilo gudi akulu ha mufulo wa dimbo gidi mumonesa egi mun’awo wa mukhetu khenji gabungishilego muila nu yala. 16 Sh’a mon’a mukhetu muene udi naye guwambela akulu egi: ‘Ngahanele mun’ami wa mukhetu gudi yala yowu, uvi muene gashigo luko gumuzumba,* 17 udi gumufunda egi wana lumbuga, udi muzuela egi: “Ngamonelego gima gidi mumonesa egi mun’aye wa mukhetu wakhalele gandongo.” Uvi gijiyishilo gidi mumonesa egi mun’ami wa mukhetu wakhalele gandongo giene gigi.’ Gungima mbaakangula mulele gutuama dia akulu a mu dimbo. 18 Akulu ene mbahana yala muene ndola. 19 Mbaamutoga ha gufuta bashekele* 100 a utadi wa siliva, mbaahana gudi sh’a mona muene handaga yala muene wambila gandongo ga gu Isalele mambo. Mukhetu muene mbawulandula gukhala mukaji’enji. Yala muene gajiyilego gushiya n’enji ulo uu nu gu gufua guenji.

20 “Uvi gula ndaga idi muzuela yala muene idi ya giamatshidia, gushigo nji nu gijiyishilo gidi mumonesa egi mukhetu muene wakhalele gandongo, 21 adi naye gubata mon’a mukhetu muene ha mufulo wa inzo ya sh’enji, mala a mu dimbo diene amusonona maseso, amushiyi handaga wakalagala ndaga ya musonyi gu Isalele luholo luakalegele muene uthambi mu inzo ya sh’enji. Ngenyi mbamukatula ndaga yabola mukatshi dienu.

22 “Gula akuata yala mubungisa muila nu mukaji’a ngane, muyadi’awo adi naye gushiyiwa, nu yala nu mukhetu akhadi mubungisa n’enji muila. Ngenyi mbamukatula ndaga yabola gu Isalele.

23 “Gula yala wasoga* mukhetu udi gandongo uvi yala muko watagana n’enji mu dimbo, wabungisa n’enji muila, 24 mudi naye guazola muyadi awo ha mufulo wa dimbo, muasonona maseso ha guashiya. Mukhetu udi naye gushiyiwa handaga gakalugilego ha gutoga ukuateshi mu dimbo, yala nji udi naye gushiyiwa handaga wahanyi mukaji’a ngane musonyi. Ngenyi mbamukatula ndaga yabola mukatshi dienu.

25 “Uvi gula yala watagana nu mon’a mukhetu wasogewa gale mu temu, wamukuata gu ngolo, wabungisa n’enji muila, yala muene hakhenji udi naye gushiyiwa, 26 uvi mushigo naye gutshita mon’a mukhetu nga gima. Mon’a mukhetu muene gakalegelego gubola, gashigo naye gushiyiwa. Ndaga yene idi luholo lumoshi nu muthu waluisa muthu n’a muko nu wamushiya. 27 Handaga yala muene watagana nu mon’a mukhetu wasogewa gale mu temu, mon’a mukhetu muene nji wakaluguga, uvi guakhalelego nu muthu wa gumukuatesa.

28 “Gula yala watagana nu mukhetu udi gandongo munu khenji gasogewe ndo, wamukuata gu ngolo, wabungisa n’enji muila nu a akuata,* 29 yala muene udi naye guhana sh’a mon’a mukhetu muene bashekele 50 a utadi wa siliva, mon’a mukhetu muene mbawubua mukaji’enji. Gajiyilego gushiya n’enji ulo uu nu gu gufua guenji handaga wamuhanele musonyi.

30 “Nga muthu mumoshi gajiyilego guzula mukaji’a sh’enji mu ulo, hagula gahanyigo sh’enji musonyi.*

23 “Yala wagasue munu udi nu makutu agubudiga nga munu muila wenji wa uyala udi wa gukoka, gajiyilego gungina mu hungu dia Yehowa.

2 “Mona wagasue wavualewe mu uthambi* gajiyilego gungina mu hungu dia Yehowa. Nga mujigulu wenji mumoshi gajiyilego gungina mu hungu dia Yehowa uu nu mu gindongo gia kumi.

3 “Muenya Amona nga muenya Moaba gajiyilego gungina mu hungu dia Yehowa. Nga mujigulu wawo mumoshi gajiyilego gungina mu hungu dia Yehowa uu nu gu gindongo gia kumi, 4 handaga ajilego gumikuatesa nu ima ya gudia nu meya tangua muazogele gu Ejipitu, nu ahanele Balama mun’a Beole wa gu Petole ya gu Mezopotamiya ima ha gumita mukumbu.* 5 Uvi Yehowa Nzambi wenu watunyile gutegelela Balama. Yehowa Nzambi wenu wasombegesele mukumbu, wawubuishile gishimbigo mukunda nu enue handaga Yehowa Nzambi wenu wakhalele gumizumba. 6 Mu masugu agasue a monyo wenu, mushigo naye guakuatesa ha gukhala mu guhuima nga ha gukhala nu gusuanguluga.

7 “Ushigo naye gukhala nu umbalagaji nu muenya Edome, handaga udi phangi’aye.

“Ushigo naye nji gukhala nu umbalagaji nu muenya gu Ejipitu, handaga wakhalele ngenji mu gifutshi giawo. 8 Ajigulu awo a mu gindongo gia thathu ajiya gungina mu hungu dia Yehowa.

9 “Tangua mbamuhaga phundo ha guluisa mbalagaji jienu, mudi naye gutuna ndaga jiagasue jiabola.* 10 Gula yala wabua usala handaga meya a uyala amuzogi mu phipha, udi naye guya gonze ya phundo, gashigo naye guvutuga mukatshi. 11 Gula ngueze yabua, udi naye guzua meya, avutuga mu phundo hadi mushiwuga tangua. 12 Mudi naye guhaga fundo dia gudisuega* hanze ya phundo, guene mudi naye gukhala muya gudizunga. 13 Mukatshi dia ikadigilo yaye, udi naye gukhala nu phawu.* Mbawuyikalegela ha guhaga wina gutuama egi usondome, gungima mbawutshuiga tuji tuaye. 14 Handaga Yehowa Nzambi wenu udi muwenda mukatshi dia phundo yenu ha gumihuluisa nu ha guhana mbalagaji jienu ha mago enu. Hene, phundo yenu idi naye gukhala ya gijila hagula muene gamonyigo nga ndaga imoshi yabola mukatshi dienu nu gabembigo guwenda n’enu.

15 “Gula muhiga walenga gumbo dia fumi’enji, waza gumbo diaye, ushigo naye gumuvutula gudi fumi’enji. 16 Wajiya gukhala mukatshi dienu ha fundo diagasue diatshigina muene mu membo enu. Mushigo naye gumusagesa.

17 “Mon’a mukhetu wagasue wa gu Isalele gajiyilego gubua thambi ya mu tempelo, ikhale mona wa yala wa gu Isalele nji gajiyilego gubua thambi ya mu tempelo. 18 Ushigo naye gubata lufuto luahanewa thambi wa mukhetu nga lufuto luahanewa thambi wa yala* mu inzo ya Yehowa Nzambi waye ha gutagenesa ndaga wamulayele, handaga athu ene mbadi adi usala gu meso a Yehowa Nzambi waye.

19 “Gula wasomba phangi’aye makuta nga ima ya gudia nga gima giko, ushigo naye gutoga egi aguvutudile nu ima iko holu. 20 Wajiya gutoga egi ngenji aguvutudile nu ima iko holu, uvi ushigo naye gutoga phangi’aye ha guguvutudila ima iko holu hagula Yehowa Nzambi waye agushimbige mu ndaga jiagasue mbawukalagala mu mavu udi muya ha guzula.

21 “Gula wadiloga ha guhana Yehowa Nzambi waye gima gimoshi, ulalegago ha gugitagenesa. Gula ndo mbayikhala ndaga yabola mukunda nu aye, handaga Yehowa Nzambi waye mbawugutoga nagio. 22 Uvi gula watuna gaye gudiloga, mbawukhadigo nu gubola. 23 Udi naye gutagenesa mbimbi jiaye nu guhana ima yagasue walayele ha guhana Yehowa Nzambi waye gifua mulambu udi muhana mu gutshigina guaye hakhaye.

24 “Gula wangina mu dihia dia vinyo dia mukuenu, wajiya gudia mabundu a vinyo gifua luholo watshigina, uvi ushigo naye gumba nga bundu dimoshi mu kinda.*

25 “Gula udi mubalega mu dihia dia mukuenu didi nu mbuto, wajiya guhela mbuto nu mago, uvi ushigo naye gukalegela phogo ya gukatudila mbuto ha guhela mbuto jia mukuenu.

24 “Gula yala wazula mukhetu mu ulo uvi gashigo luko musuanguluga n’enji handaga wamonyi ndaga imoshi yabola gudi muene, udi naye gusonega mukanda wa gushiya ulo amuhanyi, gungima amukayi gumbo dienji. 2 Gula mukhetu muene wakatuga gumbo dia yala muene, yala muko wajiya gumuzula mu ulo. 3 Gula yala wa mbadi wamutuna, wasonega mukanda wa gushiya ulo wamuhana, gungima wamukaya gumbo dienji, nga ndo gula yala muene wafua, 4 mulumi’enji wa thomo munu wamukayele gajiyilego luko gumuzula mu ulo, handaga mukhetu muene wabuishiwe gale usala; idi diago ndaga yabola gu meso a Yehowa. Mushigo naye gubata gubola mu mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu gifua khapho.

5 “Gula yala wakatuga guzula mukhetu mu ulo, gashigo naye gutshita mudimo wa gisuta, ashigo naye nji gumutoga ha gutagenesa inemo iko. Udi naye gukhala gumbo dienji givo gimoshi ha gusuanguluisa mukaji’enji.

6 “Nga muthu mumoshi gashigo naye guzula seso diakoma dia gukhukhila mbuto nga seso dia holu dia gukhukhila mbuto dia muthu udi nu mukudi wenji, handaga mbawuzula gima gidi mukuatesa muthu muene ha gukhala nu monyo.

7 “Gula muthu wakuata phangi’enji muenya Isalele gu ngolo, wamusagesa nu wamudiga, muthu muene udi naye gushiyiwa. Mudi naye gukatula gima giabola mukatshi dienu.

8 “Gula misongo ya hute* yazoga, mudi naye gulandula muabonga ndaga jiagasue mbajimiwambela nganga-nzambi, enya Levi. Mudi naye gutshita diago ndaga jiagasue ngaawambelele. 9 Wungulugenu ndaga Yehowa Nzambi wenu wakalegele Miriame tangua muazogele gu Ejipitu.

10 “Gula wasomba mukuaku’aye gima, ushigo naye gungina mu inzo yenji ha guzula gima gidi mutshigina muene gukuatesa mukunda nu mukudi. 11 Udi naye gumagana hanze, muthu wazudi mukudi agubatela gima gidi mukuatesa muene. 12 Gula muthu muene udi phutu, ushigo naye gubanda nu gima giakuatesa muene mukunda nu mukudi. 13 Gula tangua diashiwuga, udi naye gumuvutuila mbala imoshi gima giakuatesa muene, gungima muthu muene mbawubanda nu mulele wenji nu mbawutoga Nzambi ha gugushimbiga; ngenyi mbawukhala muthu wabonga gu meso a Yehowa Nzambi waye.

14 “Ushigo naye guhuiga muenya mudimo waye udi mu lamba nu udi phutu, ikhale muthu muene udi phangi’aye nga ngenji udi mukhala mu mavu enu, mukatshi dia membo* enu. 15 Udi naye gumuhana lufuto luenji mu lusugu luene, gutuama egi tangua dishiwuge handaga udi nu funu ya lufuto luene ha gukhala nu monyo. Gula ndo mbawudidila Yehowa mukunda nu aye, mbayikhala diago gubola mukunda nu aye.

16 “Atata ashigo naye gushiyiwa mukunda nu ndaga jidi mukalagala an’awo, ana nji ashigo naye gushiyiwa mukunda nu ndaga jidi mukalagala ash’awo. Muthu nu muthu udi naye gushiyiwa mukunda nu gubola guenji.

17 “Udi naye gusophesa mulonga wa ngenji nga wa mun’a shiye* nu giamatshidia giagasue, ushigo naye guzula mulele wa mukhetu wa gafunda mukunda nu mukudi. 18 Mujimbilago egi muabuile ahiga gu Ejipitu, Yehowa Nzambi wenu wamisumbile luko guene. Gishina giene ngudi gumiwambela ha gutshita ngenyi.

19 “Tangua udi mukatula mbuto mu dihia diaye, gula wabuita gitungu gia mbuto mutshima, uvutugago ha gugizula. Udi naye gugibemba mukunda nu ngenji nu ana a shiye nu akhetu a gafunda, hagula Yehowa Nzambi waye agushimbige mu ndaga jiagasue udi mutshita.

20 “Tangua mbawukatula mabundu gu mutshi wa olive, uvutugago luko ha gukatula mabundu asadi gu thango. Udi naye guabembela ngenji nu ana a shiye nu akhetu a gafunda.

21 “Tangua mbawukatula mabundu a vinyo, uvutugago luko ha gukatula anyi asadi. Udi naye guabembela ngenji nu ana a shiye nu akhetu a gafunda. 22 Mujimbilago egi muabuile ahiga gu Ejipitu. Gishina giene ngudi guguwambela ha gutshita ngenyi.

25 “Gula athu adi nu mulonga, adi naye guya nu mulonga wene gutuama dia manzuji. Manzuji mbaasophesa athu ene, mbaabingisa muthu gakalegelego gubola, uvi mbaafuisa muthu wabola milonga. 2 Gula muthu wabola udi naye gubetewa, nzuji udi naye gumubandesa mu mavu, adi naye gubeta muthu muene ha meso enji. Adi naye gumubeta fimbo gifua mudi gubola guenji. 3 Ajiya gumubeta fimbo 40, uvi ashigo naye gubalegesa. Gula alandula gubeta phangi’aye fimbo jiavula gubalega, mbawuhanewa musonyi ha meso aye.

4 “Ushigo naye gujitshiga ngombe gu kano tangua idi mudiata mbuto ha gujisuwa.

5 “Gula aphangi ana khala fundo dimoshi uvi mumoshi wafua nu guvuala ndo mona, mukaji’a muthu wafui gashigo naye guzudiwa mu ulo gudi muenya fami iko. Phangi’a muthu wafui udi naye guya muzula mukhetu muene mu ulo ha gutagenesa ginemo gienji gia guzula mukaji’a phangi’enji. 6 Mona wa somi mbaavuala n’enji mbawumuhana jina dia phangi’enji wafuile, hagula jina dia phangi’enji ditotshigo gu Isalele.

7 “Gula yala muene gashigo mutshigina guzula mukaji’a phangi’enji, mukhetu muene udi naye guya gudi akulu ha mu mufulo wa dimbo, azuedi egi: ‘Phangi’a mulumi’ami watuna gubamba jina dia phangi’enji gu Isalele. Watuna genji gutagenesa ginemo gienji gia gunguzula mu ulo.’ 8 Akulu a mu dimbo dienji adi naye gumutamega ha guta n’enji maga. Gula watuna genji, wazuela egi: ‘Ngushigo mutshigina gumuzula mu ulo,’ 9 mukaji’a phangi’enji udi naye gusuena hehi n’enji gutuama dia akulu, akatula yala muene saphata gu kulu, amufitshi mate gu phala, azuedi egi: ‘Yene ndaga adi naye gutshita yala udi mutuna gutunga inzo ya phangi’enji.’ 10 Gungima fami ya yala muene mbayitamegewa* gu Isalele egi: ‘Inzo ya muthu wakatudiwe saphata gu kulu.’

11 “Gula mala mbadi adi mulua, gungima mukhetu mumoshi wanginyila mulumi’enji ha gumubamba gudi muthu udi gumubeta, gula wakuata yala muene gu muila wenji wa uyala, 12 udi naye gumubatula koko. Ushigo* naye gumuvuila khenda.

13 “Ushigo naye gumba mu kuba diaye maseso mbadi adi nu gunema gua gudisha, imoshi yakoma, iko yazonda. 14 Ushigo naye gukhala nu inzongelo ya maluholo mbadi monzo yaye,* gimoshi giakoma, giko giazonda. 15 Udi naye gukalegela kilo giabonga nu giatagana nu gizongelo giabonga, hagula ukhale nu monyo masugu avula mu mavu adi guguhana Yehowa Nzambi waye. 16 Handaga muenya mambo wagasue udi mukalagala ndaga jia luholo elu udi muthu wabola gu meso a Yehowa Nzambi waye.

17 “Mujimbilago ndaga jiamikalegele Amaleke mu njila tangua muazogele gu Ejipitu, 18 wajile gumitagana mu njila, waluishile athu agasue akhalele gungima dienu tangua muakhalele ya guhuila nu ya guleba. Gavuidilego Nzambi woma. 19 Tangua Yehowa Nzambi wenu mbawumibamba gudi mbalagaji jienu jiagasue jidi hehi nu mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu hagula abue enu, mudi naye gushiya enya Amaleke agasue hagula jina diawo ditote ha mavu. Mushigo naye gujimbila ndaga yene.

26 “Tangua mbawungina mu gifutshi gidi guguhana Yehowa Nzambi waye gifua khapho, ha mbawugizula nu mbawukhala muene, 2 mbawuzula ndambo ya mbuto* jia thomo mbawukatula mu mavu adi guguhana Yehowa Nzambi waye, ujimbi mu kinda,* uyi najio ha fundo Yehowa Nzambi waye mbawutomba ha guhaga jina dienji. 3 Udi naye guya gudi nganga-nzambi mbawukhala mutshita mudimo mu masugu ene, umuwambela egi: ‘Mangino ngaza muwambela Yehowa Nzambi waye egi ngangina mu gifutshi Yehowa walayele gudi akhakh’etu ha gutuhana.’

4 “Nganga-nzambi mbawuzula kinda ha mago aye, mbawugihaga gutuama dia giwotshielo gia Yehowa Nzambi waye. 5 Gungima aye udi naye guzuela gutuama dia Yehowa Nzambi waye egi: ‘Khakha wami wakhalele muenya Alama, wakhalele muya nu gusombegesa mafundo a gukhala.* Wayile nu athu azonda a monzo yenji gu Ejipitu ha gukhala guene gifua ngenji. Uvi abuile gifutshi giakoma, gia ngolo nu gia athu avula guene. 6 Enya Ejipitu atumonesele lamba, atusagesele, atubuishile ahiga gu ngolo. 7 Hene tuasendesele gudidila Yehowa Nzambi wa akhakh’etu, Yehowa wavuile gudila guetu, wamonele lamba dietu nu luholo akhalele gutusagesa. 8 Gungima, Yehowa watuzolele gu Ejipitu mu ngolo jienji jiavula nu ndaga jidi mukuatesa woma nu ijiyishilo nu ndaga jia gushimana. 9 Watubatele ha fundo edi, watuhanele gifutshi egi giazala pha nu miliki nu wigi. 10 Henyaha ngabata mbuto jia thomo ngakatula mu mavu awa anguhanyi Yehowa.’

“Udi naye gujihaga gutuama dia Yehowa Nzambi waye, gungima ushiwuga phala mu mavu gutuama dia Yehowa Nzambi waye. 11 Mbawusuanguluga nu ima yagasue yabonga yaguhanyi Yehowa Nzambi waye, aye nu enya inzo yaye nu enya Levi nu ngenji jidi mukatshi dienu.

12 “Tangua mbawumanesela gubungisa giakumi gia mbuto jiaye jiagasue mu givo gia thathu, givo gia guhana giakumi, mbawugihana enya Levi nu ngenji nu ana a shiye* nu akhetu a gafunda; ene mbaadia nu mbaakuta mu membo* enu. 13 Gungima mbawuzuela gutuama dia Yehowa Nzambi waye egi: ‘Ngakatula ima ya gijila mu inzo yami, ngayihana enya Levi nu ngenji nu ana a shiye nu akhetu a gafunda gifua luholo wanguwambelele. Ngajimbidilego mikhuala yaye, ngatunyilego nji guyitumagela. 14 Ngadilego ndambo ya ima yene tangua ngakhalele nu masaga nga gukatula ndambo ya ima yene tangua ngakhalele usala; ngahanelego nji ndambo mukunda nu athu a gufua. Ngatumagele mbimbi ya Yehowa Nzambi wami, ngakalegele ndaga jiagasue wanguwambelele. 15 Henyaha sendese mu dilu ha fundo diaye dia gijila wana khala, tala ha mavu ushimbige athu aye enya Isalele nu gifutshi watuhanele gifua luholo wadilogele gudi akhakh’etu, gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi.’

16 “Mangino Yehowa Nzambi waye udi gugutoga ha gutumagela mikhuala eyi nu badesizio enji. Udi naye gualandula nu guatumagela nu mutshima waye wagasue nu monyo* waye wagasue. 17 Mangino Yehowa waguwambela egi muene mbawubua Nzambi waye gula wawenda mu njila jienji, watumagela mikhuala yenji nu badesizio enji nu wategelela mbimbi yenji. 18 Aye nji mangino wawambela Yehowa egi mbawubua muthu wenji, khapho dienji dia ndando gifua luholo luamilayele muene, nu mbawutumagela mikhuala yenji yagasue. 19 Muene mbawugukanduisa nji holu dia ifutshi iko yagasue yafugile muene, mbawuguhana lutumbu, mbawujiyiwa muavula nu mbawukhala nu lukuma gula wamonesa egi udi muthu wa gijila mukunda nu Yehowa Nzambi waye, gifua luholo luamilayele muene.”

27 Gungima Moize nu akulu a gu Isalele amaganele gutuama dia athu. Moize wazuelele egi: “Tumagelenu mikhuala yagasue ngudi gumihana mangino. 2 Lusugu mbamuzawuga Muta wa Yordane ha gungina mu mavu adi gumihana Yehowa Nzambi wenu, mbamutomba maseso akoma, muakungi phemba. 3 Gungima mbamusonega mbimbi jiagasue jia Mukhuala owu ha maseso ene tangua mbamuzawuga hagula muajiya gungina mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu, gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi gifua luholo Yehowa Nzambi wa akhakh’enu wamilayele. 4 Tangua mbamuzawuga Muta wa Yordane, mbamuhaga maseso ene gu Mulundu wa Ebale, muakungi phemba gifua luholo ngudi gumiwambela mangino. 5 Mudi naye nji gutunga giwotshielo gia maseso ha fundo diene mukunda nu Yehowa Nzambi wenu. Mushigo naye gusonga maseso ene nu ikadigilo ya utadi. 6 Mbamutunga giwotshielo gia Yehowa Nzambi wenu nu maseso ashigo a gusonga, gungima muhanyi Yehowa Nzambi wenu milambu ya guwotshia ha giwotshielo giene. 7 Mbamuhana milambu ya guhuima, muyidi ha fundo diene, musuanguluga gutuama dia Yehowa Nzambi wenu. 8 Mudi naye gusonega muabonga mbimbi jiagasue jia Mukhuala owu ha maseso.”

9 Gungima Moize nu enya Levi anyi akhalele nganga-nzambi awambelele enya Isalele agasue egi: “Oo Isalele, henenu tedie, tegelelenu! Mangino muabua athu a Yehowa Nzambi wenu. 10 Mudi naye gutegelela mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu nu gutumagela mikhuala yenji ngudi gumihana mangino.”

11 Mu lusugu luene, Moize wawambelele athu egi: 12 “Gula muazawuga Muta wa Yordane, iphuta eyi mbayimagana gu Mulundu wa Gelizima ha gushimbiga athu: giphuta gia Simeone, gia Levi nu gia Yuda, nu gia Isakale nu gia Yozefe nu gia Benjame. 13 Uvi iphuta eyi iko mbayimagana gu Mulundu wa Ebale ha guta athu mukumbu: giphuta gia Ribene, gia Gade nu gia Asele, nu gia Zabulona nu gia Dane nu gia Nefetali. 14 Enya Levi mbaawambela mala agasue a gu Isalele mu dijui diakola egi:

15 “‘Mukumbu gudi muthu udi mulonda gisongo nga gisongo gia utadi nu wagisuega, gima gia luholo elu gialondewe gudi muthu udi mutshita midimo ya mago,* gidi gia usala gu meso a Yehowa.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’*)

16 “‘Mukumbu gudi muthu udi musegulula sh’enji nga gin’enji.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

17 “‘Mukumbu gudi muthu udi musombegesa mudidilo wa phangi’enji.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

18 “‘Mukumbu gudi muthu udi mutotesa gifofo njila.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

19 “‘Mukumbu gudi muthu gashigo musophesa mulonga wa ngenji, wa mun’a shiye* nga wa mukhetu wa gafunda nu giamatshidia giagasue.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

20 “‘Mukumbu gudi muthu udi mubungisa muila nu mukaji’a sh’enji handaga wavuisa sh’enji musonyi.’* (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

21 “‘Mukumbu gudi muthu udi mubungisa muila nu shitu nga ya luholo lutshi.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

22 “‘Mukumbu gudi muthu udi mubungisa muila nu phangi’enji wa mukhetu, mun’a sh’enji nga mun’a gin’enji.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

23 “‘Mukumbu gudi muthu udi mubungisa muila nu giwaji gienji gia mukhetu.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

24 “‘Mukumbu gudi muthu wabandemena muthu n’a muko nu wamushiya.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

25 “‘Mukumbu gudi muthu udi muzula makuta ha gushiya muthu gakalegelego gubola.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

26 “‘Mukumbu gudi muthu mbawutuna gunemesa mbimbi jia Mukhuala owu nu mbawutuna gujitumagela.’ (Athu agasue mbaazuela egi: ‘Amen!’)

28 “Gula muategelela diago mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu nu muatumagela diago mikhuala yenji yagasue ngudi gumihana mangino, Yehowa Nzambi wenu mbawumikanduisa diago holu dia ifutshi yagasue ya ha mavu. 2 Mbamuheta ishimbigo eyi yagasue gula mudi mutegelela mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu:

3 “Muene mbawumishimbiga mu dimbo, mbawumishimbiga nji mu temu.

4 “Muene mbawushimbiga an’enu* nu mbuto jia mu mavu enu nu ana a shitu jienu, mitumba ya ngombe jienu nu ya imeme yenu.

5 “Muene mbawushimbiga inda yenu nu malonga enu a gulondela pate.*

6 “Muene mbawumishimbiga mu mafundo agasue mbamuya nu mu ndaga jiagasue mbamukalagala.

7 “Yehowa mbawumikuatesa ha gubinga mbalagaji mbajimiluisa. Ene mbaaza gumiluisa gu khanda imoshi, uvi mbaalengela gu khanda 7. 8 Yehowa mbawushimbiga jinzo jienu jia gubambela ima nu midimo yenu yagasue; Yehowa Nzambi wenu mbawumishimbiga diago mu mavu adi gumihana muene. 9 Yehowa mbawumibuisa athu enji a gijila gifua luholo luamilayele muene, gula mualandula gutumagela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu nu muawenda mu njila jienji. 10 Athu agasue a ha mavu mbaamona egi mudi mutamegewa mu jina dia Yehowa, mbaamivuila woma.

11 “Yehowa mbawumikuatesa ha guvuala ana avula nu ha gukhala nu shitu jiavula nu ha gukatula mbuto jiavula mu mavu adilogele Yehowa gudi akhakh’enu ha gumihana. 12 Yehowa mbawumikangudila inzo yenji ya gubambela ima, yakotelesa egi dilu, ha guminogesela mvula mu tangua diatagana nu ha gumishimbiga mu ndaga jiagasue mudi mutshita. Ifutshi yavula mbayiza musomba ima gudi enue, uvi enue mbamushigo mukhala nu funu ya gusomba ima. 13 Yehowa mbawutshita egi mukhale muto uvi mukila ndo nu mukhale holu uvi goshi ndo, gula muanemesa nu muatumagela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu ngudi gumihana mangino. 14 Mushigo naye gubemba ndaga ngudi gumiwambela mangino ha guya gu koko dia madia nga dia mahidi, ha gulandula nzambi jiko nu ha gujikombelela.

15 “Uvi gula muatuna gutegelela mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu, muatuna genu gutumagela mikhuala yenji yagasue ngudi gumihana mangino, mikumbu eyi yagasue mbayimikuata:

16 “Mbamutewa mukumbu mu dimbo, mbamutewa nji mukumbu mu temu.

17 “Inda yenu nu malonga enu a gulondela pate mbaatewa mukumbu.

18 “An’enu* nu mbuto jia mu mavu enu nu mitumba yenu ya ngombe nu ya imeme mbayitewa mukumbu.

19 “Mbamutewa mukumbu mu mafundo agasue mbamuya nu mu ndaga jiagasue mbamukalagala.

20 “Yehowa mbawumita mukumbu, mbawumibuisa tunga-tunga, mbawumihana ndola mu ndaga jiagasue mudi mutshita uu nu tangua mbamufua nu mbamutota diago handaga muakalagala ndaga jiabola, muamutunyi.* 21 Yehowa mbawutshita egi misongo imikuate uu nu tangua mbadimimanesela muene mu gifutshi mudi muya ha guzula. 22 Yehowa mbawumitumina misongo ya mu thulo* nu fievre yakola nu ijimbo nu fievre idi muhana tshuya nu phogo ya khusa nu gikalala giakola mbagimiginyisa mbuto nu misongo yana kuata mitshi; malamba awa mbaalandula gumibuila uu nu tangua mbamuhua. 23 Dilu dienu mbadibua diakola gifua kuivre, mavu enu mbaabua akola gifua utadi. 24 Ha fundo dia gunogesa mvula mu gifutshi gienu, Yehowa mbawumitumina gishegele nu fuphi mbayikatuga mu dilu uu nu tangua mbamuhua. 25 Yehowa mbawutshita egi mbalagaji jienu jimibinge. Mbamualuisa gu khanda imoshi, uvi mbamulengela gu khanda 7; ma ufumu agasue ha mavu mbaavua woma tangua mbaamona malamba mbaamibuila. 26 Tunjila tuagasue tua mu dilu nu shitu jiagasue jia ha mavu mbajidia imbi yenu, mbagukhadigo nga nu muthu wagujivuisa woma.

27 “Yehowa mbawugutumina ijimbo ya Ejipitu nu emoroyide* nu misongo ya maluholo avula yana zoga mu gilema gia muila inyi yajiyilego gusagewa. 28 Yehowa mbawugundalesa malui, mbawugubuisa gifofo nu mbawugubuisa nji tunga-tunga. 29 Aye mbawukhala muwenda khakhu-khakhu mu midi gifua gifofo, mbawushigo mubinga mu ndaga jiagasue mbawutshita; mbaakhala gugutambula ima nu gugukuya tangua diagasue, mbagukhadigo nga nu muthu wa guguhuluisa. 30 Mbawusoga mukhetu, uvi yala muko mbawubungisa n’enji muila gu ngolo. Mbawutunga inzo, uvi mbawushigo mubanda muene. Mbawukuna mitshi ya vinyo, uvi mbawushigo mudia mabundu ayo. 31 Ngombe yaye ya mulume mbayishiyiwa ha meso aye, uvi mbawushigo mudia nga ndambo. Phunda yaye mbayikuyiwa gutuama diaye, uvi mbaashigo guguvutudila nayo. Gimeme giaye mbagihanewa gudi mbalagaji jiaye, uvi mbawushigo mukhala nu muhuluishi. 32 An’aye a mala nu a akhetu mbahanewa gudi athu ako ha meso aye, mbawunengena muavula ha guamona, uvi mbawushigo mutshita nga gima. 33 Athu ushigo mujiya mbaadia mbuto jia mu mavu aye nu mbuto jiagasue mbawukatula, mbawukhala mutambudiwa ima tangua diagasue nu gusagesewa muavula. 34 Ndaga mbawumona mbajigundalesa malui.

35 “Yehowa mbawugutumina ijimbo yabala mu mabongo nu mu malu inyi yajiyilego gusagewa, sendese goshi’a ikanzo uu nu holu dia muto. 36 Yehowa mbawumibata nu fumu mbamutomba mu gifutshi ginyi enue nu akhakh’enu muakhalelego mujiya, mbamukombelela nzambi jiko guene, nzambi jialondewe nu mitshi nu maseso. 37 Athu agasue adi mu mafundo mbaamituma Yehowa, mbaavua woma mukunda nu ndaga mbajimibuila, mbaamisegulula* nu mbaamilela.

38 “Mbamukuna mbuto jiavula mu mahia, uvi mbamukatula jiazonda handaga matulu mbajizangela jiagasue. 39 Mbamukuna mitshi ya vinyo, uvi mbamushigo munua vinyo, mbamushigo nji mukatula nga gima handaga ngongo mbajiyizangela. 40 Mbamukhala nu mitshi ya olive mu mavu enu agasue, uvi mbamushigo mukama maji ayo handaga mabundu ayo mbaadibuila. 41 Mbamuvuala ana a mala nu a akhetu, uvi mbaashigo mukhala n’enu handaga mbaaya nawo mu uhiga. 42 Ikhululu mbayizala mu mitshi yenu yagasue nu mu mbuto jia mu mavu enu. 43 Ngenji jidi mukatshi dienu mbajilandula gubua nu ngolo jiavula, uvi enue mbamukhala muya nu guleba. 44 Mbamuya musomba ima gudi ene, uvi ene mbaashigo muza musomba ima gudi enue. Ene mbaakhala muto, uvi enue mbamukhala mukila.

45 “Mikumbu eyi yagasue mbayimikuata diago nu mbayimilandula uu nu tangua mbamufua, handaga muategelelego mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu nu muatumagelego mikhuala yamihanele muene. 46 Mbayilandula gukhala holu dienu nu ajigulu enu gifua gijiyishilo gidi mutemesa, 47 handaga muakombelelego Yehowa Nzambi wenu nu gusuanguluga nu mutshima wenu wagasue tangua muakhalele nu ima yavula. 48 Yehowa mbawumitumina mbalagaji jienu ha gumiluisa, mbamuakalegela mudimo ha mbamukhala nu nzala nu luhungu nu tangua mbamushigo mukhala nu milele nu ima yagasue. Muene mbawumihaga muhitu wa utadi mu shingo uu nu tangua mbaamimanesela.

49 “Yehowa mbawumitumina gifutshi gia gualeha, gidi gu suga ya mavu, mbagimiluisa gifua njila ya khuyi; gifutshi ginyi mbamukotelesago zuelelo diawo, 50 gifutshi gidi nu athu adi nu khuta nu mbagishigo muvuila athu a gukola nga mavuala khenda. 51 Ene mbaadia ana a shitu jienu nu mbuto jia mu mavu enu uu nu tangua mbaamimanesela. Mbaashigo gumibembela nga ndambu ya mbuto nga matombe ahe-ahe nga maji nga mitumba ya ngombe nga ya imeme yenu uu nu tangua mbaamishiya. 52 Ene mbaamijieta, enue mbamukuatagana mukatshi dia membo* agasue adi mu gifutshi gienu uu nu tangua mbaabuisa ibayi yenu yaleha nu yakola muana shila mutshima. Mbaamijieta diago mu membo agasue adi mu gifutshi gidi gumihana Yehowa Nzambi wenu. 53 Luholo gujieta guene mbagukhala guakola nu mbalagaji jienu mbajimimonesa lamba, mbamudia an’enu,* mbamudia misunyi ya an’enu a mala nu a akhetu anyi amihanele Yehowa Nzambi wenu.

54 “Ikhale muthu wana khala nu gisemo giavula mukatshi dienu nu wana gudisagesa mukunda nu athu ako, mbagashigo muvuila phangi’enji khenda nga mukaji’enji wa guzumba nga an’enji a mala asadi, 55 mbawudia misunyi ya an’enji a mala uvi mbagashigo guahana nga ndambo, handaga muene mbagashigo mukhala nu ima ya gudia luholo gujietewa guene mbagukhala guakola nu luholo mbalagaji mbajimonesa membo enu lamba. 56 Nu muene mukhetu wana khala nu gisemo giavula mukatshi dienu nu wana gudisagesa muavula mukunda nu athu ako, munu khenji gatangijilego ha gudiata mu mavu handaga udi diago muthu watuluga, mbagashigo muvuila mulumi’enji wa guzumba khenda nga mun’enji wa yala nga mun’enji wa mukhetu, 57 nu diene dibu nu ima iko yana zoga mu malu gungima dia guvuala nu muene mona mbawuvuala muene mbawuyidia mu gisuegi handaga gujietewa gua membo enu mbagukhala guakola nu mbalagaji jienu mbajimimonesa lamba.

58 “Gula muatumagelego muabonga mbimbi jiagasue jia Mukhuala jidi jia gusonega mu mukanda owu nu muatuna gunemesa jina dia lutumbu dia Yehowa Nzambi wenu didi muhana woma, 59 Yehowa mbawumitumina malamba akola, enue nu ajigulu enu, malamba avula anago guhua nu misongo yakola yanago guhua. 60 Muene mbawumitumina misongo yagasue ya gu Ejipitu inyi muakhalele muvuila woma, misongo yene mbayishigo muhua. 61 Yehowa mbawumitumila nji misongo ya maluholo agasue nu malamba a maluholo agasue anyi ashigo agusonega mu mukanda owu wa Mikhuala uu nu tangua mbamuhua. 62 Ikhale muabua genu muavula gifua themua jia mu dilu, phamba athu azonda mukatshi dienu mbaasala handaga muategelelego mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu.

63 “Gifua luholo Yehowa wasuangulugile ha gutshita egi ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue nu ha gumivudisa, Yehowa mbawusuanguluga nji ha gumishiya nu ha gumimanesela. Mbawumikatula mu gifutshi mudi muya ha guzula.

64 “Yehowa mbawumimuanga mukatshi dia ifutshi yagasue sendese gu songi imoshi ya mavu uu nu gu songi iko, mbamukombelela nzambi jialondewe nu mitshi nu maseso guene, nzambi jinyi enue nu akhakh’enu muajiyilego. 65 Mbamushigo mukhala mu guhuima mu ifutshi yene, mbagukhadigo nga nu fundo malu enu ajiya guhuluguga. Yehowa mbawumihana gikenene mu mutshima, meso enu mbahuila nu mbamuleba muila.* 66 Monyo mbawumikhala ha mago, mbamukhala muvua woma phipha nu muanya; mbamushigo mujiya gula mbamuhuluga. 67 Mu gimenegena mbamuzuela egi: ‘Nga tudi getu mu ngueze!’ uvi mu ngueze mbamuzuela egi: ‘Nga tudi getu mu gimenegena!’ mukunda nu woma wavula mbawukhala mu mitshima yenu nu ndaga meso enu mbaamona. 68 Yehowa mbawumivutula gu Ejipitu mu masuwa, mu njila ngamiwambelele egi mbamuyimonyigo nga hazonda. Mbamudidiga gudi mbalagaji jienu ha gubua ahiga awo a mala nu a akhetu, uvi nga muthu mumoshi mbagashigo mutshigina gumisumba.”

29 Eji mbimbi jia gikotelo Yehowa wawambelele Moize ha gukota nu enya Isalele mu mavu a Moaba, katula gikotelo giakotele muene nawo gu Horebe.

2 Gungima Moize wabungishile enya Isalele agasue, waawambelele egi: “Enue hakhenu muamonele gu Ejipitu ndaga jiagasue Yehowa wakalegele Farao nu enya mudimo enji agasue nu gifutshi gienji giagasue, 3 malamba akola* muamonele nu meso enu, ijiyishilo yakoma nu ndaga jia gushimana. 4 Uvi uu nu mangino, Yehowa khenji gamihanelego mutshima ha gukotelesa nu meso ha gumona nu matshui ha guvua. 5 ‘Tangua ngamituamezele ivo 40 mu mavu a luselenga, milele yenu yafuilego, saphata jienu nji jiafuilego gu malu enu. 6 Muadilego mapha, muanuilego nji vinyo nga matombe ako akola hagula mujiye egi ame ngudi Yehowa Nzambi wenu.’ 7 Gu gisugishilo muahetele ha fundo edi. Fumu Sihona wa gu Heshebona nu fumu Oga wa gu Bashana ajile gututagana ha gutuluisa, uvi tuaabingile. 8 Gungima tuatambudile gifutshi giawo, tuagihanele gifua khapho gudi enya giphuta gia Ribene nu gia Gade nu gitshinyi gia giphuta gia Manase. 9 Hene, nemesenu mbimbi jia gikotelo egi, jitumagelenu hagula ndaga jiagasue mudi mukalagala jiyile muabonga.

10 “Mangino mukut’enu agasue muamagana gutuama dia Yehowa Nzambi wenu: mafumu a iphuta yenu, akulu enu, atuameji enu, mala agasue a gu Isalele, 11 an’enu, akaji’enu nu ngenji jidi mu phundo yenu, sendese gudi muthu wana gumitshiayela khunyi uu nu gudi muthu wana gumithayela meya. 12 Muaji haha ha gudiloga ha gutshigina gikotelo gia Yehowa Nzambi wenu, ginyi Yehowa Nzambi wenu udi mukota n’enu mangino, 13 hagula mangino amibuise athu enji, muene nji abue Nzambi wenu gifua luholo luamilayele muene nu luadilogele muene gudi akhakh’enu Abalahama, Izake nu Yakoba.

14 “Gikotelo egi ngudi mukota n’enu ha ngudi gumitoga ha gudiloga, gishigo phamba mukunda nu enue, 15 uvi gidi nji mukunda nu athu adi a gumagana nu esue haha mangino gutuama dia Yehowa Nzambi wetu nu anyi ashigo nu esue haha mangino. 16 (Handaga mudi mujiya muabonga luholo tuakhalele gu Ejipitu nu luholo tuabalegele mukatshi dia ifutshi yavula tangua tuakhalele muwenda. 17 Muakhalele mumona ima yawo yabola nu isongo* yawo ya usala yalondewe nu mitshi nu maseso nu utadi wa siliva nu wolo, inyi yakhalele mukatshi diawo.) 18 Temienu hagula gukhadigo nga yala mumoshi nga mukhetu nga fami nga giphuta gimoshi mukatshi dienu mangino gidi mubemba Yehowa Nzambi wetu ha guya mukombelela nzambi jia ifutshi yene, hagula mukatshi dienu gukhadigo nu muji wa mutshi udi muzola mabundu adi nu puazo nga mutshi walula.

19 “Uvi gula muthu wavua mbimbi jia gikotelo egi uvi wazuela nu lulendo luagasue mu mutshima wenji egi: ‘Ame mbangukhala nu guhuima ikhale ngalandula gutshita ndaga yagasue ngatshigina,’ ha gubolesa ndaga yagasue mu njila yenji, 20 Yehowa mbagashigo mutshigina gutotesela muthu muene. Uvi Yehowa mbawumuvuila khabu jiabala, mikumbu yagasue idi ya gusonega mu mukanda owu mbayimukuata diago. Yehowa mbawutotesa diago jina dienji ha mavu. 21 Yehowa mbawumukatula mu iphuta yagasue ya gu Isalele ha gumumonesa lamba gifua mudi mikumbu yagasue ya gikotelo idi yagusonega mu mukanda owu wa Mikhuala.

22 “Mu masugu adi muza, tangua indongo ya an’enu nu ngenji mbajikatuga mu gifutshi gia gualeha mbaamona malamba nu misongo Yehowa mbawubata mu mavu ene— 23 sufre nu mungua nu tshuya hagula akunyigo mbuto mu mavu agasue nu mbuto jizogigo mu mavu ene, nga muangu uzogigo nji mu mavu ene gifua Sodoma nu Gomola, Adema nu Seboyime, membo Yehowa washiyile mu khabu jienji jiakola— 24 ene nu ifutshi yagasue mbaazuela egi: ‘Mukunda natshi Yehowa wakalagala ndaga ya luholo elu mu gifutshi egi? Itshi yamuhanyi khabu jiakola ngegi?’ 25 Gungima mbaazuela egi: ‘Idi handaga anemeselego gikotelo giakotele nawo Yehowa Nzambi wa akhakh’awo tangua diaazolele muene gu Ejipitu. 26 Ayile mukombelela nzambi jiko, ajifugamele, nzambi jinyi akhalelego mujiya, jinyi muene gaahanelego njila ha gukombelela. 27 Yehowa wavuidile gifutshi giene khabu jiakola, wagitumidile mikumbu eyi yagasue idi yagusonega mu mukanda owu. 28 Yehowa waavuidile khabu jiakola, waakatudile mu mavu awo, waatumile mu gifutshi giko, guene adi uu nu mangino.’

29 “Ndaga jidi jia gusuega jidi mukunda nu Yehowa Nzambi wetu, uvi ndaga jiamonesewa haphelo jidi mukunda nu esue nu an’etu mayilago hagula tutumagele mbimbi jiagasue jia Mukhuala owu.

30 “Tangua mbimbi eji jiagasue mbajitagana mukunda nu enue, ishimbigo nu mikumbu ngahaga gutuama dienu, gula muawunguluga* mbimbi jiene tangua mbamukhala mu ifutshi yagasue Yehowa Nzambi wenu mbawumimuanga; 2 gula enue nu an’enu muavutugila Yehowa Nzambi wenu nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue nu muategelela mbimbi yenji mu gudivua nu ndaga jiagasue ngudi gumiwambela mangino, 3 Yehowa Nzambi wenu mbawuvutula akuaku’enu ayile mu uhiga, mbawumivuila khenda. Yehowa Nzambi wenu mbawumizola mu ifutshi yagasue yamimuangele muene, ha gumibungisa luko. 4 Ikhale akuaku’enu amuanganele uu nu gu songi ya mavu, Yehowa Nzambi wenu mbawumibungisa guene nu mbawumivutula. 5 Yehowa Nzambi wenu mbawumivutula mu mavu azudile ash’enu, mbamuzula mavu ene; muene mbawutshita egi ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue, mbawumivudisa gubalega ash’enu. 6 Yehowa Nzambi wenu mbawuphelegetesa mitshima yenu* nu mitshima ya an’enu, hagula muzumbe Yehowa Nzambi wenu nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue nu mukhale nu monyo. 7 Yehowa Nzambi wenu mbawutuma mikumbu eyi yagasue gudi mbalagaji jienu jinyi jiakhalelego gumizumba nu jiakhalele gumisagesa.

8 “Gungima mbamutegelela luko mbimbi ya Yehowa nu mbamutumagela mikhuala eyi yagasue ngudi gumihana mangino. 9 Yehowa Nzambi wenu mbawumishimbiga muavula mu midimo yagasue mbamutshita, mbawumihana ana avula nu shitu jiavula, mbawuvudisa nji mbuto jia mu mavu enu handaga Yehowa mbawusuanguluga luko n’enu nu mbawutshita egi ndaga jiyile muabonga mukunda nu enue, gifua muatshitshile muene gudi akhakh’enu. 10 Handaga mbamutegelela mbimbi ya Yehowa Nzambi wenu nu mbamunemesa mikhuala yenji idi ya gusonega mu mukanda owu wa Mikhuala, mbamuvutuga gudi Yehowa Nzambi wenu nu mutshima wenu wagasue nu monyo* wenu wagasue.

11 “Mukhuala ngudi gumihana mangino ushigo diago wakola mukunda nu enue, ushigo nji gualeha nu enue. 12 Mukhuala wene ushigo mu dilu hagula muzuele egi: ‘Nanyi mbawukanduga mu dilu ha gutuzanguila nawo hagula tuwutegelele nu tuwutumagele?’ 13 Ushigo nji ha sambua dia kianga hagula muzuele egi: ‘Nanyi mbawuzawuga ha sambua diko dia kianga ha gutuzudila nawo hagula tuwutegelele nu tuwutumagele?’ 14 Handaga mbimbi idi diago hehi nu enue, idi mu makano enu nu mu mitshima yenu hagula muyitumagele.

15 “Talenu, mangino ngahaga gutuama dienu monyo nu gubonga, gufua nu malamba. 16 Gula muategelela mikhuala ya Yehowa Nzambi wenu ngudi gumihana mangino, muazumba Yehowa Nzambi wenu, muawenda mu njila jienji nu muatumagela mikhuala yenji nu badesizio enji, mbamusala nu monyo, mbamuvula nji. Yehowa Nzambi wenu mbawumishimbiga mu mavu mudi muya ha guzula.

17 “Uvi gula muatuna Nzambi mu mitshima yenu, muatuna gumutegelela, muatshigina gufugamela nzambi jiko nu gujikombelela, 18 ngudi gumiwambela mangino egi mbamufua diago. Mbamushigo mukhala masugu avula mu mavu mudi muzawuga Muta wa Yordane ha guya muzula. 19 Mangino ngamizudila dilu nu mavu gifua matemue egi, ngahaga ndaga eji gutuama dienu: khanda eyi monyo nu gufua, khanda iko gusuanguluga nu mukumbu; mudi naye gutomba monyo hagula enue nu an’enu musale nu monyo. 20 Hene, zumbienu Yehowa Nzambi wenu, tegelelenu mbimbi yenji, salenu nji yagujinginyina gudi muene handaga muene udi monyo wenu nu mbawumikuatesa ha gukhala nu monyo masugu avula mu gifutshi giadilogele Yehowa ha guhana akhakh’enu Abalahama, Izake nu Yakoba.”

31 Gungima Moize wayile muwambela enya Isalele agasue mbimbi eji, 2 wazuelele egi: “Henyaha ngudi nu ivo 120. Ngajiyilego luko gumituameza,* handaga Yehowa wanguwambela egi: ‘Mbawushigo muzawuga Muta wa Yordane.’ 3 Yehowa Nzambi wenu mbawuzawuga gutuama dienu, muene hakhenji mbawumanesela ifutshi eyi gutuama dienu, enue mbamuzula mavu awo. Yoshua mbawumituameza ha guzawuga Muta wa Yordane gifua luholo luazuelele Yehowa. 4 Yehowa mbawaashiya gifua luholo luashiyile muene Sihona nu Oga, mafumu a enya Amole nu gifutshi giawo. 5 Yehowa mbawabinga mukunda nu enue, mudi naye guakalegela ndaga mu gudivua nu mikhuala yagasue ngamihana mangino. 6 Khalenu nu gikhesa nu ngolo. Muvuigo woma, mudigitago gutuama diawo handaga Yehowa Nzambi wenu udi muwenda n’enu. Mbagashigo gumituna, mbagashigo nji gumibemba.”

7 Gungima Moize watamegele Yoshua, wamuwambelele ha meso a enya Isalele agasue egi: “Khala nu gikhesa nu ngolo handaga aye mbawubata athu awa mu gifutshi giadilogele Yehowa gudi akhakh’awo ha guahana, aye mbawaahana mavu ene gifua khapho. 8 Yehowa muene hakhenji udi muwenda gutuama dienu nu mbawukhala n’enu. Mbagashigo gumituna, mbagashigo nji gumibemba. Muvuigo woma, mubuigo tunga-tunga.”

9 Gungima Moize wasonegele Mikhuala eyi, wayihanele gudi nganga-nzambi enya Levi ana bata mushete wa gikotelo wa Yehowa nu gudi akulu agasue a gu Isalele. 10 Moize waawambelele egi: “Gu suga ya givo giagasue gia 7, mu tangua diatombewe mu givo gia gubemba gukala mikudi, mu sungi ya Wano wa Isasa,* 11 tangua enya Isalele agasue mbaamagana gutuama dia Yehowa Nzambi wenu ha fundo mbaditomba muene, mudi naye gutanga Mikhuala eyi hagula enya Isalele agasue ayivue. 12 Mudi naye nji gubungisa athu agasue, mala, akhetu nu ana nu ngenji jidi mu membo* enu hagula ajiya guyitegelela nu guyilonguga nu guvuila Yehowa Nzambi wenu woma, nu gutumagela muabonga mbimbi jiagasue jia Mukhuala owu. 13 Ngenyi an’awo anyi ajiyilego mukhuala owu mbaawutegelela nu mbaalonguga ha guvuila Yehowa Nzambi wenu woma masugu agasue mbamukhala mu mavu mudi muzawuga Muta wa Yordane ha guya muzula.”

14 Yehowa wawambelele Moize egi: “Tala! Tangua diaye dia gufua diasuena hehi. Tamega Yoshua, muze n’enji* mu inzo ya tenta ya gudibungishila hagula ngumubuise mutuameji.” Hene Moize nu Yoshua ayile gu inzo ya tenta ya gudibungishila. 15 Gungima Yehowa wamonegene gu tenta mu kunji dia tuta, kunji dia tuta diene diamaganele ha mufulo wa tenta.

16 Yehowa wawambelele Moize egi: “Tala! Gualeha ndo udi mufua,* athu awa mbaasendesa gukalagala uthambi wa mu nyuma nu nzambi jia ngenji* mbajikhala hehi nawo mu gifutshi adi muya. Mbaangutuna nu mbaashiya gikotelo ngakotele nawo. 17 Mu tangua diene mbanguavuila khabu jiakola, mbanguatuna, mbanguatadigo uu nu tangua mbaafua. Tangua mbaamona malamba avula nu mbaakhala nu gikenene giavula, mbaazuela egi: ‘Idi handaga Nzambi wetu gashigo mukatshi dietu hene tudi mumona malamba awa ba?’ 18 Uvi ame mbangushigo guatala mu masugu ene mukunda nu ndaga jiagasue jiabola akalagala luholo alandula nzambi jiko.

19 “Henyaha sonega lungimbo elu, ululongese enya Isalele. Alongese lungimbo luene* hagula luajiya gukhala gifua temue wami gudi enya Isalele. 20 Tangua mbanguabata mu gifutshi ngadilogele gudi akhakh’awo, gifutshi giazala pha nu miliki nu wigi, nu mbaadia nu mbaakuta nu ndaga jiagasue mbajiyila muabonga mukunda nu ene, mbaalandula nzambi jiko, mbaajikombelela, mbaashigo gungunemesa nu mbaashiya gikotelo giami. 21 Tangua mbaamona malamba avula nu mbaakhala nu gikenene giavula, lungimbo elu mbalukhala gifua temue mukunda nu ene (hagula an’awo alujimbilago), handaga ngudi mujiya matangi awo ikhale khenji nguabata galego mu gifutshi ngadilogele ha guahana.”

22 Mu lusugu luene, Moize wasonegele lungimbo luene, walulongesele enya Isalele.

23 Gungima wabuishile* Yoshua mun’a Nune mutuameji, wazuelele egi: “Khala nu gikhesa nu ngolo, handaga aye mbawubata enya Isalele mu gifutshi ngadilogele ha guahana, mbangulandula gukhala nu aye.”

24 Hamanesele Moize gusonega mbimbi eji jiagasue jia Mukhuala mu mukanda, 25 Moize wawambelele enya Levi ana bata mushete wa gikotelo wa Yehowa egi: 26 “Zulenu mukanda owu wa Mikhuala, uhagenu hehi nu mushete wa gikotelo wa Yehowa Nzambi wenu, mbawukhala gifua temue mukunda nu enue. 27 Handaga ngudi mujiya muabonga egi muana lumbuga nu mudi enya mito yakola. Gula muana lumbugila Yehowa ha ngudi nu monyo mukatshi dienu, mbayikhala luholo lutshi gula ngafua? 28 Bungisenu akulu agasue a mu iphuta yenu nu atuameji enu hehi nu ame, hagula adivuile ene hakhawo mbimbi ngudi mutshigina guzuela; ngudi muzula dilu nu mavu gifua matemue mukunda nu enue. 29 Handaga ngudi mujiya muabonga egi gungima dia gufua guami, mbamutshita diago ndaga jiabola nu mbamubemba njila ngamiwambelele ha gulandula. Malamba mbaamibuila diago mu masugu a gisugishilo, handaga mbamukalagala ndaga jiabola gu meso a Yehowa, ndaga mbamutshita mbajimuhana khabu.”

30 Gungima Moize wazuelele mbimbi jia lungimbo luene sendese gu gisendeselo uu nu gu suga gutuama dia enya Isalele agasue. Wazuelele egi:

32 “Oo dilu tegelela, ngudi mutshigina guzuela,

Mavu ategelele mbimbi jidi muzoga mu kano diami.

 2 Malongo ami mbaanoga gifua mvula;

Mbimbi jiami mbajibua gifua mame,

Gifua gamvula gadi mumianga holu dia muangu,

Gifua mvula yavula holu dia mayiji.

 3 Mbangujiyisa jina dia Yehowa.

Zuelelenu lutumbu lua Nzambi wetu!

 4 Seso, midimo yenji idi yatagana,

Handaga ndaga jiagasue jiana kalagala muene jidi jiabonga.

Nzambi wagujinginyina wana kalagala ndaga nu giamatshidia giagasue;

Muene wana tshita ndaga jiabonga nu jiatagana.

 5 Ene akalegele ndaga jiabola.

Ene ashigo an’enji, gubola gudi guawo hakhawo.

Adi gindongo gia athu abola nu gia enya mambo!

 6 Oo enue athu aheya, athu ashigo nu ndunge,

Luholo mudi naye gukalegela Yehowa ndaga luenyelu ba?

Ishigo muene udi Sh’enu wamifugile,

Muthu wamilondele nu wamibuishile gifutshi ba?

 7 Wungulugenu masugu abalega;

Tangizenu ndaga jiabuidile athu a mu indongo yabalega.

Hulenu ash’enu amiwambele;

Akulu enu amitele lumene.

 8 Tangua Nzambi wa Gudinyinyiga wahanele ifutshi khapho diawo,

Tangua diakhaphumuine muene ana a Adama,*

Wahagele mudidilo wa athu

Ha gutadila guvula gua ana a Isalele.

 9 Handaga athu a Yehowa adi shinda dienji;

Yakoba udi khapho dienji.

10 Wamusangele mu mavu a luselenga,

Mavu a luselenga a githuhu, adi nu matululu ana hana woma.

Muene wamujietele ha gumubamba, wamubambele muabonga,

Wamubambele gifua gana ga diso dienji.

11 Gifua njila ya khuyi idi munyigisa kianzu gienji,

Idi muzuga holu dia mawunda enji,

Yasununa mahambu enji, yazula mawunda,

Yaabata holu dia mahambu enji,

12 Yehowa muene hakhenji wakhalele gumutuameza;*

Nzambi jia enya ifutshi iko jiakhalelego n’enji.

13 Wamubalegesele mu milundu ya ha mavu,

Hagula wajiya gudia mbuto jia mu mahia.

Wamuhanele wigi wa mu seso ha gudia

Nu maji azogele mu seso diakola,

14 Manteka a ngombe nu mele a imeme,

Hamoshi nu imeme yabonga,*

Nu milume ya imeme ya gu Bashana, nu khombo jia milume,

Nu mbuto jia ble jiabonga;

Nu meya* a mabundu a vinyo muakhalele munua gifua matombe.

15 Tangua Yeshuluna* wabuile maji-maji, walumbugile fumi’enji.

Aye wabua maji-maji, wakoma, wajimba.

Muene watunyile Nzambi wamufugile,

Waseguluile Seso diana gumuhuluisa.

16 Amuhanele khabu mukunda nu nzambi jia ngenji;

Ene amuhanele khabu mukunda nu ima ya usala.

17 Akhalele muhana milambu gudi bademo, uvi Nzambi ndo,

Gudi nzambi jinyi ajiyilego,

Nzambi jihe-jihe akatuga gujiya,

Gudi nzambi jinyi akhakh’enu ajiyilego.

18 Muajimbidile Seso yago udi Sh’enu,

Muawungulugilego Nzambi wamivualele.

19 Tangua Yehowa wamonele ndaga yene, waatunyile

Handaga an’enji a mala nu a akhetu amuhanele khabu.

20 Wazuelele egi: ‘Mbangusuega phala yami gudi ene;

Mbangutala ndaga mbajiabuila.

Handaga adi gindongo gia athu abola,

Ana anyi ashigo agujinginyina gudi ame.

21 Anguhanele khabu* mukunda nu nzambi jia mambo;

Anguhanele khabu mukunda nu isongo yawo ya githuhu.

Ame mbangukalegela athu ashigo athu ami hagula ene avue ginjiongo;

Mbangukalegela gifutshi gia athu aheya ha guahana khabu.

22 Handaga khabu jiami jialemesa tshuya

Mbatukonda uu nu moshi’a Malumba,*

Mbatukonda nji mavu nu mbuto jienji,

Mbatukonda fondasio jia milundu.

23 Mbanguvudisa malamba awo;

Mbanguasonona mifula yavula.

24 Mbaahuila mukunda nu nzala,

Fievre yakola mbayamanesela, mbaashiyiwa diago.

Mbanguatumina shitu jiabala ha guasuma

Nu nyoga* jia malengo-lengo jiana wenda mu fuluguta dia mavu.

25 Athu mbaakhala hanze, phogo ya khusa mbayishiya an’awo;

Athu mbaakhala monzo, mbaavua woma wakola

Nu muvuala wa yala nu gandongo,

Nu ana nu athu agukola.

26 Ngakhalele naye guzuela egi: “Mbanguamuanga;

Mbangutshita egi athu a awungulugago luko,”

27 Uvi ngavuile woma mukunda nu ndaga jiajiya gutangigiza mbalagaji,

Handaga mbalagaji jiajiya gukotelesa ndaga yene mu luholo luabola.

Jiajiya guzuela egi: “Tuabinga mu ngolo jietu;

Ishigo Yehowa wakalagala ndaga eji jiagasue.”

28 Handaga gidi gifutshi gia athu aheya,*

Ashigo nu ndunge jia gukotelesa ndaga.

29 Gula nga akhadi nu ndunge, nga atangigiza ndaga eyi!

Akhadi naye gutangigiza ndaga mbajiabuila.

30 Luholo lutshi muthu mumoshi wajiya gukaya athu 1 000?

Nu athu 10 000 ajiya gulenga athu muyadi?

Ndaga ya luholo elu yajiyilego gukalegewa gula nga Seso diawo dia adigilego

Nu gula nga Yehowa gaahanelego ha mago a mbalagaji jiawo.

31 Handaga seso diawo dishigo gifua Seso dietu,

Nu jiene mbalagaji jietu jiakotelesele gale ndaga yene.

32 Handaga vinyo yawo yakatuga gu Sodoma

Nu mu mahia a gu Gomola.

Mabundu awo a vinyo adi nu puazo,

Isuga yawo ya vinyo idi yalula.

33 Matombe awo adi gifua malengo-lengo a nyoga,

Puazo yabala ya kobra.

34 Idi ya gubamba hehi nu ame,

Idi ya gukanga mu inzo yami ya gubambela ima.

35 Ame ngudi naye guvutula gubola mukunda nu gubola,

Nu guhana ndola mu tangua diatagana tangua malu awo mbaadiadiumuga,

Handaga lusugu lua malamba awo luasuena hehi,

Ndaga idi naye guabuila mbayiza muphushi.’

36 Handaga Yehowa mbawusophesa athu enji,

Muene mbawuvuila enya mudimo enji khenda*

Tangua mbadimona muene egi ngolo jiawo jiahua,

Nu guasala phamba athu ashigo nu ngolo nu adi aguleba.

37 Ene mbaazuela egi: ‘Nzambi jiawo jidi gui?

Seso akhalele muya ha gudisuega,

38 Nzambi jiakhalele mudia maji a milambu yawo,*

Nu gunua matombe a milambu yawo ya matombe jidi gui?

Jizuge jimikuatese.

Jibue fundo dienu dia gudisuegela.

39 Henyaha talenu, ame ngudi muene,

Gushigo nu nzambi jiko phamba ame.

Ngana shiya, ngana hana nji monyo.

Ngana namenesa, nu ngana saga,

Gushigo nga nu muthu wajiya guhuluisa muthu muko ha mago ami.

40 Handaga ngathuphula mago ami gosa mu dilu,

Ngadiloga egi: “Gifua luholo ngudi nu monyo mayilago,”

41 Gula ngaviga phogo yami ya khusa

Nu ngalonda koko diami ha gusophesa,

Mbanguvutula gubola gudi mbalagaji jiami,

Mbaguhana nji ndola gudi athu anago gunguzumba.

42 Mbangutshita egi mifula yami yikuatewe mahatshi,

Mahatshi a athu ashiyiwa nu a ahiga,

Phogo yami ya khusa idie misunyi,

Mito ya mafumu a mbalagaji.’

43 Enue athu a mu ifutshi yagasue nu athu enji, khalenu nu gusuanguluga,

Handaga muene mbawuvutula gubola mukunda nu mahatshi a enya mudimo enji,

Mbawuvutula gubola gudi mbalagaji jienji,

Muene mbawutotesa* gubola gua gifutshi gia athu enji.”

44 Moize wayile, wazuelele mbimbi jiagasue jia lungimbo luene ha meso a athu, wakhalele nu Hoshea* mun’a Nune. 45 Hamanesele Moize guwambela enya Isalele mbimbi jiene jiagasue, 46 waawambelele egi: “Bambenu muabonga diago mbimbi jiagasue ngudi gumiwambela mangino ha gumitemesa, ha gujilongesa an’enu hagula akalegele muabonga mbimbi jiagasue jidi mu Mukhuala owu. 47 Handaga mbimbi jiene jidi nu ndando yavula, mbajimihana monyo, mbajimikuatesa ha gukhala masugu avula mu gifutshi mudi muzawuga muta wa Yordane ha guzula.”

48 Yehowa wawambelele Moize mu lusugu luene egi: 49 “Kanduga gu khanda ya milundu ya Abalima, gu Mulundu wa Nebo udi mu gifutshi gia Moaba ha sambua dia Yeliko, utale gifutshi gia Kanana ngudi muhana enya Isalele gifua khapho. 50 Gungima mbawufua* gu mulundu udi mutshigina gukanduga gifua muafuile phangi’aye Alona gu Mulundu wa Hola, 51 handaga muyadi enu muakhalelego agujinginyina gudi ame mukatshi dia enya Isalele gu meya a Meriba gu Kadeshe mu mavu a luselenga a Sine, muangutumbuishilego gutuama dia enya Isalele. 52 Mbawumona gifutshi giene gualeha, uvi mbawushigo mungina mu gifutshi ngudi muhana enya Isalele.”

33 Mbimbi jiazuelele Moize muthu wa Nzambi wa giamatshidia ha gushimbiga enya Isalele, gutuama egi afue jienyeji. 2 Wazuelele egi:

“Yehowa wakatugile gu Sinayi, wajile,

Muene waazogele gifua muanya gu Seyile.

Wazogele mu lutumbu gifua muanya sendese gu khanda ya milundu ya Parane,

Wakhalele nu inunu nu inunu ya athu a gijila,

Masuta enji akhalele gu koko dienji dia madia.

 3 Muene wakhalele muzumba athu enji;

Athu awo agasue a gijila adi ha mago aye.

Akhalele ya gukhala gu malu aye;

Akhalele mutegelela mbimbi jiaye.

 4 (Moize watuhanele mukhuala,

Mukhuala wene udi khapho mukunda nu ajigulu* a Yakoba.)

 5 Muene wabuile fumu gu Yeshuluna,*

Tangua mafumu a athu adibungishile

Hamoshi nu iphuta yagasue ya Isalele.”

 6 Wazuelele mukunda nu Ribene egi:

“Ribene akhale nu monyo, gafuigo,

Athu a mu giphuta gienji abuigo azonda.”

 7 Wazuelele mbimbi eji ha gushimbiga Yuda:

“Oo Yehowa, tegelela dijui dia Yuda,

Muvutule gudi athu enji.

Mago enji aluile ima yenji,

Mukuatese ha gubinga mbalagaji jienji.”

 8 Wazuelele mukunda nu Levi egi:

“Tumime nu Ulime waye* udi mukunda nu muthu udi wa gujinginyina gudi aye,

Munu walolele gu Masa.

Wamuluishile gu meya a Meriba,

 9 Muthu wazuelele gudi sh’enji nu gin’enji egi: ‘Ngaanemeselego.’

Gajiyilego nga ene aphangi’enji a mala,

Watunyile nu ene an’enji.

Handaga wabambele mbimbi yaye,

Wanemesele nji gikotelo giaye.

10 Alongese Yakoba badesizio aye

Nu mikhuala yaye gudi Isalele.

Ahane uhafu hagula uzole vumba diabonga mukunda nu aye*

Nu mulambu wagasue ha giwotshielo giaye.

11 Oo Yehowa, mushimbige, muhane ngolo,

Suanguluga nu midimo ya mago enji.

Bogola malu* a athu adi muzuga ha gumuluisa,

Hagula athu anyi anago gumuzumba azugigo luko.”

12 Wazuelele mukunda nu Benjame egi:

“Muthu Yehowa wana zumba akhale mu ubambi hehi n’enji;

Hadi muene gumubamba lusugu lua mudidi,

Muene mbawukhala ha phanga jienji.”

13 Mukunda nu Yozefe wazuelele egi:

“Yehowa ashimbige mavu enji

Nu ima yabalega gubonga ya mu dilu,

Nu mame nu meya a ito adi mukatuka gosh’a mavu,

14 Nu ima yabalega gubonga yana zola kumbi

Nu ima yabalega gubonga yana zoga mbeji nu mbeji,

15 Nu ima yabalega gubonga yana katuga mu milundu ikulu*

Nu ima yabalega gubonga ya mu tumilundu tuana khala guene tangua diagasue,

16 Nu ima yabalega gubonga ya ha mavu nu ima yagasue yana zoga hene,

Nu mu gutshigina gua Muthu wana khala mukatshi dia gamutshi ga miya.

Ize ha muto wa Yozefe,

Holu dia gibozo-bozo gia muto wa muthu wakhaphumuiwe nu aphangi’enji.

17 Ngolo jienji jidi gifua jia ngombe ya mulume ya somi,

Mbinga jienji jidi gifua mbinga jia ngombe ya mulume ya mu foto.*

Muene mbawulutula athu nu mbinga* jiene

Mbawalutula mukut’awo agasue uu nu gu suga ya mavu.

Mbinga jiene jidi inunu nu inunu ya enya giphuta gia Efrayime,

Nu inunu ya enya Manase.”

18 Wazuelele mukunda nu Zabulona egi:

“Oo Zabulona, khala nu gusuanguluga tangua udi muzoga,

Aye Isakale, khala nu gusuanguluga mu tenta jiaye.

19 Mbaatamega athu gu mulundu.

Guene mbaahana milambu ya athu ana tshita ndaga jiabonga.

Handaga mbaazola umonyi wavula mu mita yakoma

Nu umonyi udi wagusuega mu gishegele.”

20 Mukunda nu Gade wazuelele egi:

“Muthu udi mukomesa mididilo ya Gade ashimbigiwe.

Udi ya gubanda guene gifua khoshi,

Udi hehi ha guzavumuna koko, yadiago, gibozo-bozo gia muto.

21 Mbawutomba shinda dia thomo mukunda nu muene,

Handaga guene ana bamba shinda dia muthu wana hana mikhuala.

Mafumu a athu mbaadibungisa.

Muene mbawukalagala ndaga jiabonga mukunda nu Yehowa,

Muene nu Isalele mbaatumagela badesizio a Nzambi.”

22 Wazuelele mukunda nu Dane egi:

“Dane udi gifua mutumba wa khoshi.

Mbawuzuga tshilumugu gu Bashana.”

23 Wazuelele mukunda nu Nefetali egi:

“Nefetali mbawusuanguluga handaga Yehowa mbawumutshigina,

Nu mukunda nu ishimbigo yenji yavula.

Zula khanda ya mayilo a kumbi nu ya sud.”

24 Wazuelele mukunda nu Asele egi:

“Nzambi wahanele Asele ana avula.

Aphangi’enji amukalegele ndaga jiabonga gubalega athu ako,

Anginyise* ikanzo yenji mu maji.

25 Ima yaye ya gukangela mufulo idi ya utadi nu ya kuivre,

Mbawukhala mu ubambi masugu agasue.

26 Gushigo nga nu muthu mumoshi udi gifua Nzambi wa giamatshidia wa Yeshuluna,

Munu wana balega dilu ha guza gugukuatesa

Nu wana guza mu matuta mu lutumbu luenji.

27 Nzambi udi fundo dia gulengela sendese mualeha,

Mbawumibata nu mbawumibamba mayilago.

Mbawukaya mbalagaji jienu gutuama dienu,

Mbawuzuela egi: ‘Amaneselenu!’

28 Isalele mbawukhala mu ubambi,

Gito gia meya gia Yakoba mbagidikhalela

Mu mavu adi nu mbuto nu matombe ahe-ahe,

Dilu dienji mbadinogesa mame.

29 Oo Isalele, khala nu gusuanguluga!

Nanyi udi gifua aye,

Athu ahuluishiwe gudi Yehowa,

Tshibu yaye yana gugubamba

Nu phogo yaye ya khusa yakoma.

Mbalagaji jiaye mbajivua woma gutuama diaye,

Mbawadiata ha kunda.”*

34 Gungima Moize wakatugile mu mavu a luselenga a Moaba, wakandugile gu Mulundu wa Nebo, holu dia Phisega idi ha sambua dia Yeliko. Yehowa wamudijigile gifutshi giagasue sendese gu Gileade uu nu gu Dane, 2 nu mavu agasue a Nefetali nu a Efrayime nu a Manase nu mavu agasue a Yuda uu nu gu khanda ya mayilo a kumbi a kianga,* 3 nu Negebe nu khanda ya Yordane nu baba dia Yeliko, dimbo dia samba, uu nu gu Soale.

4 Gungima Yehowa wamuwambelele egi: “Wawa mavu ngadilogele gudi Abalahama nu Izake nu Yakoba ha guhana gudi ajigulu* awo. Ngatshigina egi waatale nu meso aye, uvi ushigo muzawuga ha guya guene.”

5 Gungima Moize muenya mudimo wa Yehowa, wafuile guene mu mavu a Moaba gifua muazuelele Yehowa. 6 Nzambi wamufundjile mu baba mu mavu a Moaba ha sambua dia Bete-Pheole. Nga muthu mumoshi gashigo mujiya fundo malumba enji ana khala uu nu mangino. 7 Moize wafuile nu ivo 120. Uvi wakhalele mumona muabonga, wakhalele nji nu ngolo. 8 Enya Isalele adidile Moize mu mavu a luselenga a Moaba masugu 30. Gungima masugu agudila Moize ahuile.

9 Yoshua mun’a Nune wazalele pha nu ndunge* handaga Moize wamuhagele koko. Enya Isalele asendesele gumuvuila, akalegele ndaga gifua luholo Yehowa wawambelele Moize. 10 Uvi guazogelego luko nga profete muko gu Isalele gifua Moize, munu Yehowa wakhalele mujiya diago muabonga.* 11 Wakalegele ndaga jiagasue jia gushimana nu ijiyishilo yagasue Yehowa wamutumine ha gukalagala mu gifutshi gia Ejipitu gudi Farao nu enya mudimo enji agasue nu gifutshi gienji giagasue. 12 Moize wakalegele ndaga jidi muhana woma ha meso a enya Isalele agasue nu koko dia ngolo.

Nga “Ukoteleshi wa Mikhuala.”

Mu Hebelu: “ana a Isalele.”

Idi naye gukhala egi milundu ya Libane.

Mu Hebelu: “mbuto.”

Nga “muboguta.”

Mu Hebelu: “atubudishile mitshima.”

Yakotelesa egi nu ibayi yaleha.

Mu Hebelu: “udi mumagana gutuama diaye.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “Nzambi wamuhanyi ngolo.”

Nga “Muakambelago nguma.”

Nga “baba didi nu gamuta.” Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Baba).

Yakotelesa egi Krete.

Nga “mbaavua lamba gifua mu tangua dia guvuala.”

Ima adi muzuelela haha yakhalele mitshi nga utadi akhalele mukalegela ha gukanga mifulo.

Nga “baba dia Alenona didi nu gamuta.” Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Baba).

Nga “Mbeza.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “seso diabuita.”

Kude imoshi yakhalele basantimetre 44,5. Tala App. B14.

Yakotelesa egi “Membo a tenta a Yayile.”

Yakotelesa egi Kianga gia Gufua.

Mu Hebelu: “uu nu gu mutshima wa dilu.”

Mu Hebelu: “Mbimbi Kumi.”

Mu Hebelu: “masuta agasue a mu dilu.”

Nga “khapho dienji.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “malamba.”

Mu Hebelu: “mbuto.”

Nga “baba dia Alenona didi nu gamuta.” Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Baba).

Yakotelesa egi Kianga gia Mungua, nga Kianga gia Gufua.

Nga “ha gutuna gungutumagela.” Mu Hebelu: “gutuama diami.”

Nga “uu nu gu gindongo gia ginunu.”

Nga “gutuna gunemesa.”

Mu hebelu: “mifulo.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Uthambi).

Mu Hebelu: “mbimbi.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “ima yagasue udi nayo.”

Nga “gujivutugila mbala jiavula; gujilongesa mbala jiavula.”

Nga “gitambala; gilengo.”

Mu Hebelu: “hakatshi dia meso aye.”

Nga “gu mifulo ya dimbo.”

Mu Hebelu: “gutuama dia.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Mutshi wa gijila).

Nga “khapho dienji dia ndando.”

Mu Hebelu: “wamisumbile luko.”

Nga “gu ngolo.”

Mu Hebelu: “mbawushimbiga mbuto jia mu mavumo enu.”

Mu Hebelu: “Meso enu ashigo.”

Nga “malamba akola.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “mbawavuisa woma; mbawabuisa tunga-tunga.”

Nga “mababa adi nu meya.”

Nga “ito ya mita idi nu jinga.”

Nga “jiabala.”

Nga “tuvuanga.”

Yakotelesa egi ibayi yaleha.

Mu Hebelu: “muno.”

Nga “Adi athu aye diago.”

Nga “Adi athu aye diago.”

Mu Hebelu: “Mbimbi Kumi.”

Nga “mababa adi nu meya.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “dilu dia madilu.”

Mu Hebelu: “nu gutuna gukolesa shingo jienu.”

Nga ”‏gabatshi’a kano.”

Nga “ana ashigo nu atata.”

Nga “mionyo.”

Nga “uu nu mangino.”

Mu Hebelu: “mbuto.”

Nga “mujimiangela meya nu malu enu,” yakotelesa egi gubalumuna mashinyi nu malu ha guzola meya nga ha guhaga nu gukangula njila jia gubalegesela meya.

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “gitambala; gilengo.”

Mu Hebelu: “hakatshi dia meso enu.”

Nga “mifulo yenu ya dimbo.”

Yakotelesa egi Kianga Giakoma, Kianga gia Mediterane.

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Mutshi wa gijila).

Nga “ndaga idi mutangiza muene egi idi yabonga.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Mu Hebelu: “mukatshi dia mifulo yenu yagasue ya membo.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “ha gutegelela dijui dia.”

Mu Hebelu: “hakatshi na katshi dia meso.”

Shitu adi muzuelela haha yana khala gifua lape yakoma, ishigo nu mukila, yana jinga mu maseso

Nga “ihehe.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Nga “ana ashigo nu atata.”

Nga “givo gia gukudiwa.”

Mu Hebelu: “gukangula koko dienu gudi.”

Nga “shindanyi, thunga.”

Nga “kilema.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Tala App. B15.

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Nga “ana ashigo nu atata.”

Nga “Mafundo a gukhala mukunda nu tangua diazonda.”

Nga “Mafundo a gukhala mukunda nu tangua diazonda.”

Nga “gabatshi’a kano.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Mutshi wa gijila).

Nga “kilema.”

Mu Hebelu: “masuta agasue a mu dilu.”

Nga “rulo.”

Nga “kiandji; estoma.”

Yakotelesa egi fundo Yehowa watombi ha gukombelela.

Mu Hebelu: “mubalegesa.”

Mu Hebelu: “handaga mutshima wenji udi tshuya-tshuya.”

Mu Hebelu: “Meso enu ashigo.”

Mu Hebelu: “makano.”

Mu Hebelu: “Meso enu ashigo.”

Nga “wambisa.”

Nga “Gula ndo wajiya guvuisa aphangi’enji woma gifua luholo muene adi muvua woma.”

Mu Hebelu: “Mago etu azolelego mahatshi a.”

Mu Hebelu: “akhetu muyadi, mumoshi wana zumbiwa, muko ganago guzumbiwa.”

Nga “udi gisendeselo gia ngolo jienji jia guvuala.”

Mu tangua diene, mayangi a jinzo jiavula akhalele nu mafundo athu akhalele muyambela ngenji, muwenda nga mubanda.

Nga “gungima wamutuna.”

Nga “khenji gabungishile muila nu yala.”

Nga “muene udi gumutuna.”

Shekele imoshi yakhalele bagrame 11,4. Tala App. B14.

Nga “wambisa.”

Nga “mulonga wene wajiyiwa.”

Mu Hebelu: “gamonyigo mulele wa mukatshi wa sh’enji.”

Yakotelesa egi mona munu sh’enji nu gin’enji khenji adizudile ndo mu ulo.

Nga “ha guzuela ndaga jiabola mukunda nu enue.”

Nga “jia usala.”

Yakotelesa egi gabine; khumba.

Nga “gikhasu.” Yajiya gukhala egi mbimbi ya Hebelu akalegela haha idi mutshi wa sungu-sungu wa guhagela wina.

Mu Hebelu: “imbua.”

Nga “gihombolo.”

Mbimbi ya Hebelu abalumuna egi “hute” idi nu ukoteleshi wavula. Yajiya gukhala misongo ya maluholo avula ya mu gilema gia muila inyi yana gusambugila. Yajiya nji gukhala egi idi misongo inyi yana kuata gu milele nga gu jinzo.

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Nga “mona gashigo nu tata.”

Nga “jina dia enya inzo yenji mbaditamegewa. Mu Hebelu: “jina dienji mbaditamegewa.”

Mu Hebelu: “Diso diaye dishigo.”

Mu Hebelu: “efa imoshi nu efa imoshi monzo yaye.” Tala App. B14.

Mu Hebelu: “mabundu.”

Nga “gihombolo.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “wakhalele mutota.”

Nga “ana ashigo nu tata.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Nga “muthu wana kalegela mitshi nu utadi ha gulonda ima.”

Nga “Ikhale ngenyi.”

Nga “mona gashigo nu tata.”

Mu Hebelu: “wakatula mulele wa moshi wa sh’enji.”

Mu Hebelu: “mbuto jia mu mavumo enu.”

Yakotelesa egi mbaakhala nu mbuto jiavula mu inda yawo nu pate yavula mu malonga awo

Mu Hebelu: “mbuto jia mu mavumo enu.”

Mu Hebelu: “muangutunyi.”

Misongo ya mu thulo adi muzuelela haha idi tiberkiloze.

Nga “mutumba.”

Mu Hebelu: “mbamubua gishima.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Mu Hebelu: “mbuto jia mu mavumo enu.”

Nga “mbamukhadigo nu felela.”

Nga “usopheshi wakoma.”

Mbimbi ya Hebelu adi muzuelela haha, yajiya gukhala luholo lumoshi nu mbimbi “tuji tua shitu.” Idi mbimbi ana kalegela ha guzuelela gima gia usala.

Mu Hebelu: “tangua mbamuyivutula mu mitshima yenu.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Mu Hebelu: “mbawumba mitshima yenu gu mukanda.”

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Monyo).

Mu Hebelu: “guzoga nu gungina.”

Nga “Mafundo a Gukhala Mukunda nu Tangua Diazonda.”

Mu Hebelu: “mifulo ya membo.”

Nga “mumagane.”

Mu Hebelu: “udibungise nu ash’aye.”

Nga “mbaashigo mukhala yagujinginyina nu mbaakombelela nzambi jia ngenji.”

Mu Hebelu: “Lumbe mu makano awo.”

Idi naye gukhala egi adi muzuelela Nzambi.

Nga ndo yajiya gukhala egi: “Athu a ilema ya muila ya gudisha.”

Yakotelesa egi Yakoba.

Mu Hebelu: “imeme ya maji-maji.”

Mu Hebelu: “mahatshi.”

Yakotelesa egi “Muthu wabonga.” Idi jina dia lutumbu mukunda nu Isalele.

Nga “Atshitshi egi nguvue giphi.”

Nga “Sheole,” yakotelesa egi fundo ana funda athu. Tala Ukoteleshi wa Mbimbi (Malumba).

Nga “shitu jiana wenda vumo mu mavu.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “anavua ndo malongo.”

Nga “Mbawudibela mukunda nu enya mudimo enji.”

Nga “jiakhalele mudia milambu yawo yabonga.”

Nga “mbawuphelegetesa.”

Jina dia thomo dia Yoshua. Hoshea didi jina dia Hoshaya mu guhihia, diakotelesa egi “Wahuluishiwe gudi Yah; Yah wahuluishile.”

Mu Hebelu: “mbawubungishiwa nu akuaku’aye.”

Mu Hebelu: “hungu.”

Yakotelesa egi “Muthu wabonga,” didi jina dia lutumbu mukunda nu Isalele.

Mbimbi “waye” nu “aye” akalegela mu verse eyi idi muzuelela Nzambi.

Mu Hebelu: “mu mazulu aye.”

Nga “mashin’a malu.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “milundu ya gu khanda ya mazogelo a kumbi.”

Idi naye gukhala egi idi shitu yana khala luholo lumoshi nu phagasa.

Nga “mbawatua mbinga.”

Nga “Azuise.”

Nga ndo yajiya gukhala egi: “Mbawudiata mafundo awo a gosa.”

Yakotelesa egi Kianga Giakoma, Kianga gia Mediterane.

Mu Hebelu: “mbuto.”

Mu Hebelu: “wazalele nu nyuma ya ndunge.”

Mu Hebelu: “phala nu phala.”

    Mikanda ya Kipende (2000-2025)
    Zoga
    Ngina
    • Kipende
    • tumina muthu muko
    • Tomba ndaga jia luholo nu luholo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Luholo lua Gukalegela Site Yetu
    • Gunemesa Ndaga jia Athu Ako
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ngina
    tumina muthu muko