BIBLIOTEKE YA MU INTERNET
Biblioteke
YA MU INTERNET
Kipende
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • GUDIBUNGISA
  • nwt Ecclesiastes 1:1-12:14
  • Mulongeshi

Gushigo nga video mukunda nu paragrafe nga verse watombi.

Gudi nu erreur yakalegewa mu tangua dia gutanga video eyi.

  • Mulongeshi
  • Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Biblia Gubalumuna gua Mavu Ahe-ahe
Mulongeshi

MULONGESHI

1 Mbimbi jia mulongeshi,* mun’a Davidi, fumu wa gu Yelusalema.

 2 Mulongeshi udi muzuela egi: “Ima yagasue idi ya githuhu!

Ya githuhu diago! Ya githuhu sha!”

 3 Gubonga gutshi muthu wana heta gu mudimo wenji wakola

unu wana tshita muene ha mavu?

 4 Gindongo gimoshi giana balega, gindongo giko giana guza,

Uvi mavu adi musala mayilago.

 5 Kumbi diana zoga, gungima diana shiwuga;

Diana vutuga luko mu phushi ha fundo diana zogela.

 6 Muhehe wanaya gu sud, ukondomoga uu nu gu nord;

Wana landula gujieta khanda jiagasue; gungima wana vutugila luko gujieta.

 7 Meya a mita* yagasue ana bulumuga mu kianga, uvi kianga giana zala ndo.

Ana vutuga luko ha fundo akatuga, ha gubulumuga luko.

 8 Ima yagasue yana segela;

gushigo nga nu muthu wajiya guyizuelela;

meso ana huila ndo gumona;

matshui nji ana huila ndo guvua.

 9 Ima yakhalele gale guene, mbayikhala luko,

ndaga jiakalegewe gale, mbajikalegewa luko;

gushigo nu gima gihe-gihe ha mavu.

10 Gudi nu gima ginyi muthu wajiya guzuela egi, “tala gima egi, gidi gihe-gihe”?

Ndo, giana khala gale guene sendese mualeha;

giakhalele genji guene gutuama egi tuvualewe.

11 Gushigo nga nu muthu udi muwunguluga athu a mu tangua dikulu;

gushigo nji nga nu muthu mbawuwunguluga athu mbaaza gungima;

nu ene nji, athu mbaaza gungima diawo mbaashigo guawunguluga.

12 Ame mulongeshi, ngakhalele fumu wa Isalele gu Yelusalema. 13 Ngazudile desizio dia gulonguga nu gutema guagasue ndaga jiagasue jiakalegewe gale ha mavu. Ngakambele gukotelesa midimo yagasue yakola inyi Nzambi wahanele ana a athu ha gutshita.

14 Ngamonele midimo yagasue yakhalele mukalegewa ha mavu,

tala! Ima yagasue idi ima ya githuhu, idi gifua gukaya funji.

15 Gima gidi gia guhengelela giajiyilego gumagenesewa,

Gima ginyi gishigo guene giajiyilego gutangewa.

16 Ngazuelele mu mutshima wami egi: “Ngaheta diago ndunge jiavula gubalega athu agasue akhalele gutuama diami gu Yelusalema, mutshima wami waheta diago ndunge jiavula nu ujiyi.” 17 Ngadihanele nu mutshima wagasue ha gujiya ndunge, nu malui,* nu ha gujiya guheya. Ngakotelesele egi yakhalele nji gifua gukaya funji.

18 Handaga ndunge jiavula jiana bata malamba avula,

hene, muthu udi muvudisa ndunge jienji udi muvudisa malamba.

2 Ngazuelele mu mutshima wami egi: “Ngudisuanguluise hagula nguvue luholo yana khala.” Uvi tala! Yene nji yakhalele ima ya githuhu.

 2 Ngatamegele tola egi: “Malui!”

Ngazuelele mukunda nu guasuanguluga egi: “Funu yenji itshi?”

3 Ngadihanele ha gunua vinyo ha guvua luholo yana bata gusuanguluga, uvi ngatoteselego ndunge jiami; ngadihanele nji mu ndaga jia guheya ha gujiya ndaga jiabalega gubonga jinyi athu ajiya gutshita mu masugu azonda a monyo wawo ha mavu. 4 Ngasendesele gutshita midimo yakoma. Ngatungile jinzo; ngadimile mahia a vinyo. 5 Ngadimile ilanga yazonda nu yakoma, ngakunyile mitshi ya mabundu ya maluholo agasue. 6 Ngalondele ijiba ha gutshila meya mu tumitshi* tuazonda-zonda ngakunyile. 7 Ngahetele enya mudimo a mala nu a akhetu, ngakhalele nu enya mudimo ako avualewe mu inzo yami. Ngahetele nji shitu jiavula, ngombe nu imeme nu khombo, gubalega athu agasue ahinyine gutuama diami gu Yelusalema. 8 Ngakungigile utadi wa siliva nu wolo, nu umonyi wa mafumu nu wa mu baprovense. Ngahetele ngimba jia mala nu jia akhetu, nu ndaga yana suanguluisa ana a athu muavula—mukhetu, ayi, akhetu avula. 9 Ngabuile diago muthu wakoma gubalega athu agasue ahinyine gutuama diami gu Yelusalema. Ndunge jiami jiahuilego nga hazonda.

10 Ngatshitshile ndaga jiagasue jiakhalele gungusuanguluisa.* Ngatshitshile ndaga jia maluholo agasue ha gusuanguluisa mutshima wami. Mutshima wami wakhalele diago nu gusuanguluga mukunda nu midimo yami yakola; luene luakhalele lufuto luami mukunda nu midimo yami yagasue yakola. 11 Uvi tangua ngatangijile midimo yagasue ngakalegele nu mago ami, nu midimo yagasue ngatshitshile ngolo ha gutagenesa, ngakotelesele egi ima yagasue idi ima ya githuhu, idi gifua gukaya funji; gushigo nga nu gima gimoshi gidi nu ndando hashi a mavu.

12 Gungima ngakambele gukotelesa ndunge nu malui nu guheya. (Handaga itshi muthu udi muza gungima dia fumu wajiya gutshita ? Phamba ndaga jinyi jiakalegewe gale.) 13 Ngakotelesele egi ndunge jidi jiabonga gubalega guheya, gifua luholo muanya wana khala wabonga gubalega phipha.

14 Muthu watema wana tala muabonga njila idi muwenda muene, uvi muthu waheya wana wenda mu phipha. Ngakotelesele nji egi mukut’awo agasue ana khala nu gisugishilo gia luholo lumoshi. 15 Ngazuelele mu mutshima wami egi: “Ndaga jidi mubuila gihulu mbajingubuila nji ame.” Na, mukunda natshi ngakhalele mulaba gami guvudisa ndunge? Hene ngazuelele egi: “Idi nji ima ya githuhu.” 16 Gushigo nga nu muthu mbawulandula guwunguluga muthu watema nga giyilu. Mu masugu adi muza, mukut’awo agasue mbaajimbidiwa. Luholo lutshi muenya ndunge wana fua? Wana fua gifua muana fua giyilu.

17 Hene monyo wangusegele, handaga ngamonele egi ima yagasue idi mukalegewa ha mavu idi gungusagesa, handaga ima yagasue yakhalele ima ya githuhu, yakhalele gifua gukaya funji. 18 Ngakhalelego luko musuanguluga nu ima yagasue ngatshitshile ngolo ha guheta ha mavu, handaga ngakhalele naye guyibembela muthu wakhalele naye guza gungima diami. 19 Nanyi udi mujiya gula muthu muene mbawukhala watema nga waheya? Uvi muene mbawuzula ima yami yagasue ngatshitshile ngolo nu ngamonesele ndunge ha guheta ha mavu. Yene nji idi ima ya githuhu. 20 Ngasendesele gudisagesa muavula mu mutshima mukunda nu midimo yagasue yakola ngadihanele lamba ha gutshita ha mavu. 21 Handaga muthu watshita mudimo wakola nu ndunge nu ujiyi nu gutema guagasue, uvi udi naye gubemba ima yenji* gudi muthu muko gatshitshilego mudimo ha guyiheta. Eyi nji idi ndaga ya githuhu. Idi diago ndaga ya gikenene.

22 Itshi muthu wana heta diago gu mudimo wenji wagasue wakola nu luholo luana gudihana muene nu mutshima wagasue ha gutshita mudimo ha mavu? 23 Handaga masugu agasue a monyo wenji, mudimo wenji wana gumubatela malamba nu gikenene, ikhale mu phipha mutshima wenji wana guhuluguga ndo. Eyi nji idi ndaga ya githuhu.

24 Gushigo nu ndaga yabonga mukunda nu muthu gubalega gudia nu gunua nu gusuanguluga* nu mudimo wenji wakola. Ngakotelesele egi, yene nji idi khapho dia Nzambi wa giamatshidia, 25 Handaga nanyi wajiya gudia nu gunua muabonga gubalega ame?

26 Nzambi wana hana muthu wana gumusuanguluisa ndunge nu ujiyi nu gusuanguluga, uvi wana hana muthu wabola mudimo wa gukamba nu gubungisa ima ha guhana muthu wana gusuanguluisa Nzambi wa giamatshidia. Yene nji idi ndaga ya githuhu, idi gifua gukaya funji.

3 Ima yagasue yana khala nu tangua dienji diatombewe,

Ndaga jiagasue jia ha mavu jiana khala nu tangua dienji:

 2 Tangua dia guvualewa nu tangua dia gufua;

Tangua dia gukuna nu tangua dia guvuza ima yakunyiwe.

 3 Tangua dia gushiya nu tangua dia gusaga;

Tangua dia gumuanga nu tangua dia gutunga;

 4 Tangua dia gudila nu tangua dia gulela;

Tangua dia isenzele* nu tangua dia gukina ulumbu.*

 5 Tangua dia gusonona maseso nu tangua dia gubungisa maseso;

Tangua dia guyamba nu tangua dia gutuna guyamba.

 6 Tangua dia gukamba nu tangua dia gubemba gukamba gima giatotshi;

Tangua dia gubamba nu tangua dia gubishila;

 7 Tangua dia guphasula mulele nu tangua dia guwunyiga;

Tangua dia guhena tedie nu tangua dia guzuela;

 8 Tangua dia guzumba nu tangua dia umbalagaji;

Tangua dia ita nu tangua dia guhuima.

9 Gubonga gutshi mutshitshi wa mudimo wana heta gu mudimo wenji wakola? 10 Ngamonele mudimo wahanele Nzambi gudi ana a athu ha gutshita. 11 Walondele ima yagasue yabonga* mu tangua diayo. Wambile nji matangi a gujinga mayilago mu mitshima ya athu. Uvi ene mbaashigo mukotelesa nga hazonda midimo ya Nzambi wa giamatshidia sendese gu gisendeselo uu nu gu gisugishilo.

12 Ngakotelesele egi gushigo nu ndaga yabonga mukunda nu athu gubalega gusuanguluga nu gukalagala ndaga jiabonga mu monyo wawo. 13 Ngakotelesele nji egi muthu wagasue udi naye gudia, gunua nu gusuanguluga mukunda nu mudimo wenji wagasue wakola. Idi khapho dia Nzambi.

14 Ngakotelesele nji egi Nzambi wa giamatshidia wafugile ima yagasue hagula ikhale mayilago. Gushigo nu gima tuajiya gulunda nga gukatula gu ima yene. Nzambi wa giamatshidia wayilondele ngenyi, hagula athu amuvile woma.

15 Ndaga jiagasue jidi mubua mangino jiabuile gale, ndaga mbajikalegewa mu masugu adi muza jiakalegewe gale nji; uvi Nzambi wa giamatshidia wana kamba ndaga jinyi athu akhalele mulandula.*

16 Ndaga iko ngana mona ha mavu yene eyi: Ndaga jiabola jidi mukalegewa ha fundo didi naye gubatudiwa milonga mu luholo luabonga nu luatagana. 17 Ngazuelele mu mutshima wami egi: “Nzambi wa giamatshidia mbawusophesa athu abonga nu abola, handaga ndaga jiagasue nu midimo yagasue yana khala nu tangua diayo.”

18 Ngazuelele nji mu mutshima wami mukunda nu ana a athu egi, Nzambi wa giamatshidia mbawaalola nu mbawaamonesa egi adi luholo lumoshi nu shitu, 19 handaga athu ana khala nu gisugishilo, shitu nji jiana khala nu gisugishilo; mukut’awo agasue ana khala nu gisugishilo gia luholo lumoshi. Athu ana fua, shitu nji jiana fua. Mukut’awo agasue adi nu nyuma ya luholo lumoshi. Hene, muthu gashigo ya gubalega shitu, handaga ima yagasue idi ima ya githuhu. 20 Mukut’awo agasue anaya fundo dimoshi. Mukut’awo agasue akatugile mu fuluguta dia mavu, ana vutuga nji mu mavu. 21 Nanyi udi diago mujiya gula nyuma ya athu yana kanduga gosa, nu gula nyuma ya shitu yana bulumuga mu mavu? 22 Ngakotelesele egi gushigo nu gima giabonga mukunda nu muthu gubalega gusuanguluga guajiya guheta muene mukunda nu mudimo wenji, handaga luene lufuto luenji;* nanyi wajiya gumukuatesa ha gumona ndaga mbajibua gungima dia gufua guenji?

4 Ngatalele luko muabonga ndaga jiagasue jia khuta jiana kalegewa ha mavu. Ngamonele masoji a athu adi mumonesewa lamba, guakhalelego nga nu muthu mumoshi ha guahana gikhesa. Athu akhalele guamonesa lamba akhalele nu ngolo, uvi guakhalelego nga muthu mumoshi wa guahana gikhesa. 2 Ngashimanele athu afile gale ha fundo dia gushimana athu adi nu monyo. 3 Muthu munu udi khenji gavualewago, munu udi khenji gamonago ndaga jia lamba jidi mukalegewa ha mavu, udi genji muabonga gubalega athu adi nu monyo nu athu a gufua.

4 Ngamonele luholo athu ana kalagala ngolo ha gutshita mudimo wabonga* ha gubalegela athu ako; ndaga eyi nji idi ndaga ya githuhu, idi gifua gukaya funji.

5 Gihulu giakanga mago enji, giadibatela malamba.*

6 Guhululuga ndambo gudi guabonga gubalega gukalagala mudimo wakola* nu gukaya funji.

7 Ngatalele nji muabonga gifezegeselo giko gia ndaga ya githuhu yana kalegewa ha mavu: 8 Muthu muko wana khala hakhenji, gashigo nu futa nga nu mona wa yala nga nu phangi, uvi udi mukalagala mudimo wakola suga ndo. Meso enji ana kuta ndo umonyi. Uvi muene gana gudihula ndo egi: ‘Mukunda natshi ngudi mutshita mudimo wakola? Mukunda natshi ngudi mutuna gudisuanguluisa nu ima yabonga’? Mudimo wenji udi mudimo wa githuhu, udi gumubatela gikenene.

9 Athu muyadi abalega muthu udi hakhenji, handaga ana heta lufuto luabonga mukunda nu mudimo wawo wakola. 10 Handaga gula mumoshi mukatshi diawo wabua, muko wajiya gumuzugisa. Uvi itshi yajiya gubuila muthu wabui, gula gushigo nu muthu muko ha gumuzugisa?

11 Gula athu muyadi abanda fundo dimoshi ana gudihana muzuza wa tshuya, uvi luholo lutshi wajiya gudihana muzuza wa tshuya gula udi hakhaye? 12 Muthu wajiya gubinga muthu udi hakhenji, uvi athu muyadi ajiya gukolesela. Lungonji lua londewe nu shinga thathu luana batuga ndo muphushi.

13 Idi yabonga ha gukhala nu mona wazonda udi phutu uvi muene watema, ha fundo dia gukhala nu fumu udi shina dia yala uvi muene waheya, munu gashigo nu gutema ha gutegelela malongo adi gumuhanewa. 14 Handaga muene* wazogele mu bologo ha gubua fumu, ngatshima wavualewe phutu hakhalele muko muhinyina. 15 Ngatalele athu agasue a monyo adi muwenda ha mavu, nu luholo ndaga jiana yila mukunda nu muvuala munu udi muhingana ha fundo dia muko. 16 Ngatshima athu adi gu khanda yenji adi avula diago, uvi athu mbaaza gungima mbaashigo musuanguluga n’enji. Ndaga eyi nji idi ndaga ya githuhu, idi gifua gukaya funji.

5 Dikengelele muabonga tangua udi muya gu inzo ya Nzambi wa giamatshidia; idi yabonga ha guya guene mutegelela ha fundo dia guhana mulambu gifua muana tshita athu aheya, handaga ene ana jiya ndo egi gutshita ngenyi gudi ndaga yabola.

2 Ububulago ha guzuela, mutshima waye ugutumigo ha guzuela muphushi gutuama dia Nzambi wa giamatshidia, handaga Nzambi wa giamatshidia udi mu dilu, uvi aye udi ha mavu. Gishina giene mbimbi jiaye jidi naye gukhala jiazonda. 3 Handaga guvula gua milonga mu mutshima* guana bata nzoji, guzuela guavula guana tuma gihulu ha guzola mbimbi jia guheya. 4 Gula walaya Nzambi gima, ulalegago ha gugitagenesa, handaga muene gana suanguluga ndo nu athu aheya. Tagenesa ndaga wamulayi. 5 Idi yabonga ha gutuna gudiloga, ha fundo dia gudiloga uvi guyitagenesa ndo. 6 Ubembigo egi kano diaye digubuise mu gubola, uzuedigo gutuama dia muanjelo egi ngajimbidile. Mukunda natshi udi muhana Nzambi wa giamatshidia khabu mu ndaga udi muzuela, ndaga jinyi mbajimutuma ha gushiya midimo ya mago aye? 7 Milonga yavula mu mutshima yana bata nzoji, luholo lumoshi nji, gula muthu udi muzuela muavula, mbimbi jienji jiana bua jia githuhu. Uvi vilenu Nzambi wa giamatshidia woma.

8 Gula wamona fumu mumoshi musagesa phutu, gashigo nji mubatula milonga mu luholo luatagana nu lua giamatshidia, udihudigo mukunda nu ndaga yene. Handaga fumu muene udi nu muthu muko wamubalega udi gumutala; gudi nji nu athu ako adi nu ufumu wavula guabalega ene.

9 Handaga mbuto jiana katuga mu mavu jidi mukunda nu mukut’awo agasue; ikhale muene fumu wana dia ima yana katuga mu mahia.

10 Muthu wana zumba utadi wa siliva mbagashigo mukuta utadi wa siliva, muthu wana zumba umonyi nji mbagashigo mukuta umonyi. Yene nji idi ndaga ya githuhu.

11 Gula umonyi wa muthu wadivudisa, athu aguhana umonyi wene ana gudivudisa nji. Fumi’a umonyi wene gashigo nga nu gima gia gutshita, phamba gutala nu meso.

12 Muenya mudimo nga wadia yavula nga yazonda, wana banda tulo muabonga, uvi muenya umonyi wana banda gikole-kole mukunda nu ima yenji yavula.

13 Gudi nu ndaga imoshi ya lamba diago ngamonele ha mavu: Muthu waheta umonyi, uvi umonyi wene wamubatela malamba. 14 Watotesa umonyi wenji mukunda nu mudimo umoshi ushigo muyila muabonga, uvi tangua diavuala muene mona wa yala, gashigo luko nga nu gima.

15 Muthu mbawuvutuga thowa gifua luholo luazogele muene mu vumo dia gin’enji. Mbagashigo muya nga nu gima gimoshi giahetele muene gu mudimo wenji wakola.

16 Eyi nji idi ndaga ya lamba diago: Muene mbawuvutuga diago gifua luholo luajile muene; na gubonga gutshi mbaguheta muthu udi mulandula gutshita mudimo wakola? Idi gifua gukaya funji. 17 Lusugu nu lusugu muene wana dia mu phipha, nu lamba diakola nu misongo nu khabu.

18 Ndaga yabonga nu yatagana ngamonele yenyeyi: muthu adie, anue, asuanguluge mukunda nu midimo yagasue yakola yamonele muene lamba ha gutshita ha mavu mu masugu azonda a monyo wamuhanele Nzambi wa Giamatshidia, handaga luene lufuto* luenji. 19 Ngakotelesele nji egi gula Nzambi wa giamatshidia wahana muthu umonyi nu ima yavula, nu luendu lua gusuanguluga nu ima yene, muthu muene udi naye guzula lufuto luenji nu gusuanguluga nu mudimo wenji wakola. Idi khapho dia Nzambi. 20 Muene mbagashigo mukotelesa* luholo masugu a monyo wenji adi mubalega muphushi, handaga Nzambi wa giamatshidia wazalesa gusuanguluga mu mutshima wenji.

6 Gudi nu ndaga iko ya lamba ngamonele ha mavu, ndaga yene idi mukalegewa muavula ha mavu: 2 Nzambi wa giamatshidia wahana muthu umonyi nu ima yagasue nu lutumbu, hagula akhale nu ima yagasue idi mutshigina muene; uvi nu gumuhana ndo luendu lua gusuanguluga nu ima yene, muene wahana ngenji luendu lua gusuanguluga nayo. Eyi nji idi ndaga ya githuhu, idi ndaga ya gikenene diago. 3 Gula muthu wavuala ana 100, wajinga ivo yavula gungima wakola, uvi muene nu gusuanguluga ndo nu ima yenji yabonga gutuama dia guya mu malumba, ngudi naye guzuela egi mona wafila mu vumo wamubalega. 4 Handaga mona muene walabele genji guvualewa gungima wayile genji mu phipha, jina dienji diatotele mu phipha. 5 Ikhale mona muene gamonelego kumbi nu gajiyilego nga gima gimoshi, uvi udi genji muabonga* gubalega muthu muene. 6 Gubonga gutshi gudi guene gula muthu wajinga ivo 2 000 uvi muene nu guheta ndo gusuanguluga mu monyo wenji? Mukut’awo agasue ashigo muya fundo dimoshi ba?

7 Midimo yagasue yakola yana tshita muthu yana khala mukunda nu guheta ima ya gudia; uvi muene gana kuta ndo. 8 Muthu watema wabalega gihulu ba? Gubonga gutshi phutu yana heta gula yajiya luholo lua gutshita ndaga ha gusala nu monyo? 9 Idi yabonga ha gusuanguluga nu ima inyi meso aye adi mumona ha fundo dia gukamba gutagenesa nzala jia ima yinyi wajiyilego guheta. Yene nji idi ndaga ya githuhu, idi gifua gukaya funji.

10 Gima giagasue giana khala guene, giahanewe gale jina, tudi mujiya muabonga luholo muthu wana khala; muene gajiyilego gusopha milonga nu muthu udi nu ngolo jiavula gumubalega. 11 Gula mbimbi jiadivudisa, izuele-zuele nji yana gudivudisa; na gubonga gutshi mbimbi jiene jiajiya gubatela muthu? 12 Nanyi udi mujiya ndaga yabonga yajiya gutshita muthu mu masugu azonda a monyo wenji wa githuhu, anyi adi mubalega gifua vule? Nanyi wajiya guwambela muthu ndaga mbayibua ha mavu gungima dia gufua guenji?

7 Gukhala nu lukuma luabonga* guabalega mananashi* a vumba diabonga, lusugu lua gufua luabalega lusugu lua guvualewa. 2 Guya gu inzo ya masaga gudi guabonga gubalega guya gu inzo ya wano, handaga giene gisugishilo gia muthu wagasue; athu adi nu monyo ashigo naye gujimbila ndaga yene. 3 Gukhala mu lamba guabalega gulela tola, handaga phala idi nu gikenene yana bongesa mutshima. 4 Mutshima wa muthu watema wana khala gu inzo ya masaga, uvi mutshima wa muthu waheya wana khala gu inzo ya wano.*

5 Idi yabonga ha guvua lubelo lua muthu watema ha fundo dia guvua lungimbo lua iyilu. 6 Handaga tola tua muthu waheya tudi gifua isanzu ya miya idi muthuethuenya ha jigo goshi’a nzungu. Eyi nji idi ndaga ya githuhu. 7 Lamba* diajiya gubuisa muthu watema gifua muenya malui, gabatshi’a kano* gana bolesa mutshima wa muthu.

8 Gisugishilo gia ndaga gidi giabonga gubalega gisendeselo gienji. Gukhala nu guhuiminyina gudi guabonga gubalega gukhala nu lulendo. 9 Ukhadigo mulaba guvua khabu, handaga athu aheya ana laba guvua khabu.*

10 Uhudigo egi: “Mukunda natshi masugu a mualeha akhalele abonga gubalega masugu a mangino?” Handaga ishigo gutema gudi gugutuma ha guhula ngenyi.

11 Ndunge jiana khala jiabonga gula muthu udi najio waheta nji khapho dia ima, jiana kuatesa athu adi nu monyo.* 12 Handaga ndunge jiana bamba muthu gifua luholo makuta ana bamba muthu, uvi gubonga gua ujiyi guene gugu: Ndunge jiana bamba monyo wa muthu udi najio.

13 Tala midimo ya Nzambi wa giamatshidia, nanyi wajiya gusununa gima giahengelesele muene? 14 Khala nu gusuanguluga mu lusugu ndaga jidi muyila muabonga. Uvi mu lusugu lua lamba, jiya egi Nzambi walondele masugu ene mbadi hagula athu akotelesago* nga hazonda ndaga mbajibua mu masugu adi muza.

15 Mu masugu a monyo wami wahihia,* ngamonele ndaga jiavula: ngamonele muthu wabonga mufua ikhale wakhalele mutshita ndaga jiabonga, uvi muthu wabola mujinga ivo yavula ikhale muene udi mutshita ndaga jiabola.

16 Ukhadigo muthu wabonga gubalega, umonesago nji egi udi watema gubalega. Mukunda natshi udi mukamba gudifuisa? 17 Ukhadigo muthu wabola gubalega, nga gihulu. Mukunda natshi udi mutshigina gufua hadi tangua diaye khenji ditagana ndo? 18 Idi yabonga ha gutegelela longo dia thomo uvi ujimbilago longo dia mbadi; handaga muthu wana vila Nzambi woma mbawulandula malongo ene agasue mbadi.

19 Muthu watema wana khala nu ngolo jiavula gubalega mala kumi a ngolo mu dimbo. 20 Gushigo nga nu muthu mumoshi udi wabonga ha mavu, munu wana tshita phamba ndaga jiabonga uvi jiabola ndo.

21 Ukhadigo nji muhatelesa ndaga jiagasue jidi muzuela athu; gula ndo wajiya guvua muenya mudimo waye muzuela ndaga jiabola mukunda nu aye;* 22 Handaga udi mujiya muabonga mu mutshima waye egi mbala jiavula aye nji wana zuela ndaga jiabola mukunda nu athu ako.

23 Mu ndunge jiami, ngakambele ndaga eji jiagasue, ngazuelele egi: “Mbangubua diago muthu watema.” Uvi yakhalele diago lamba mukunda nu ame. 24 Idi lamba ha gukotelesa ndaga jiagasue jiakalegewe gale; idi gifua jidi ha jinga diago. Nanyi wajiya gujikotelesa? 25 Ngadihanele nu mutshima wami wagasue ha gujiya nu ha guphaphata nu ha gukamba ndunge, nu ha gujiya gishina ndaga jiana kalegewa, nu ha gukotelesa gubola gua guheya nu guheya gua malui. 26 Gungima ngamonele ndaga eyi: Mukhetu munu udi gifua muheto* udi wabola gubalega gufua; mutshima wenji udi gifua wanda, mago enji adi gifua malenge a bologo. Muthu wana suanguluisa Nzambi wa giamatshidia mbawulenga mukhetu muene, uvi muthu wabola mbawukuatewa gudi mukhetu muene.

27 Mulongeshi udi muzuela egi: “Eji ndaga ngamonele, tangua ngakhalele mutadila ndaga imoshi-imoshi ha guyikotelesa, 28 uvi ngahetelego gima ngakhalele mulandula gukamba. Mukatshi dia athu 1 000 ngamonele yala mumoshi wabonga, uvi ngamonelego nga mukhetu mumoshi wabonga mukatshi diawo. 29 Ndaga ngakotelesele yenyeyi: Nzambi wa giamatshidia wafugile athu abonga, uvi ene hakhawo alanduile njila jiawo.”

8 Nanyi udi gifua muthu watema? Nanyi udi mujiya ndaga yajiya gumanesela mulonga? Ndunge jia muthu jiana buisa phala yenji henyi-henyi, jiana katula gufunya gua phala.

2 Ngudi muzuela egi: “Tumagela mikhuala ya fumu, handaga aye wadilogele gutuama dia Nzambi. 3 Ukatugago muphushi gutuama dienji. Udinginyisago nga mu ndaga imoshi yabola; handaga fumu wajiya gutshita ndaga yagasue yatshigina muene, 4 handaga mbimbi ya gisugishilo yana katuga gudi fumu, nanyi wajiya gumuhula egi: ‘Itshi udi mutshita?’”

5 Muthu udi mutumagela mikhuala mbagashigo mumona malamba, mutshima wa muthu watema wana jiya tangua diatagana nu luholo lua gulondega mulonga wagasue. 6 Mulonga wagasue wana khala nu tangua nu luholo lua guwulondega, handaga malamba a athu ana khala avula. 7 Gushigo nu muthu udi mujiya ndaga mbayibua gutuama, nanyi giwa wajiya gumuwambela luholo ndaga yene mbayibua?

8 Gushigo nga nu muthu udi nu ngolo jia guhinyina nga jia gukuata nyuma,* luholo lumoshi nji, gushigo nu muthu udi nu ngolo jia gukatula lusugu luenji lua gufua. Suta diajiyilego guhanewa njila ya guvutuga guembo hadi ita muluiwa, luholo lumoshi nji, gubola guajiyilego gubemba muthu wana tshita gubola ha gulenga.*

9 Ngamonele ndaga eji jiagasue, ngatalele muabonga midimo yagasue yakhalele mukalegewa ha mavu, mu tangua muthu wakhalele muhinyina muthu n’a muko ha gumumonesa lamba.* 10 Ngamonele luholo afundjile athu abola mu malumba, anyi akhalele mungina nu guzoga ha fundo dia gijila, uvi ajimbidiwe muphushi mu dimbo diakhalele ene mukalagala ndaga jiabola. Yene nji idi ndaga ya githuhu.

11 Athu adi gudihana ha gutshita gubola handaga ndola ishigo muhanewa muphushi mukunda nu makalegelo abola. 12 Muthu wabola wajiya gutshita gubola mbala 100, uvi galandula genji gujinga masugu avula; ikhale ngenyi, ngudi mujiya egi ndaga mbajiyila muabonga mukunda nu muthu wana vila Nzambi wa giamatshidia woma, handaga wana gumuvila woma. 13 Uvi ndaga mbajishigo muyila muabonga mukunda nu muthu wabola. Masugu a monyo wenji adi gifua vule, muene gajiyilego gualehesa, handaga gana vilago Nzambi woma.

14 Gudi nu ndaga iko ya githuhu yana kalegewa ha mavu: Athu adi mukalegela athu abonga ndaga gifua adi athu abola, uvi adi mukalegela athu abola ndaga gifua adi athu abonga. Na hene ngazuela egi, yene nji idi ndaga ya githuhu.

15 Hene ngudi muwambela athu ha gukhala nu gusuanguluga, handaga gushigo nu ndaga yabonga mukunda nu muthu gubalega gudia nu gunua nu gusuanguluga; muthu udi naye gukhala nu ndaga eji hadi muene mutshita mudimo wakola mu masugu a monyo wenji anyi amuhanele Nzambi ha mavu.

16 Ngadihanele nu mutshima wami wagasue ha guheta ndunge nu ha gumona midimo yagasue yana kalegewa ha mavu, ngakhalelego mubanda phipha nu muanya. 17 Gungima ngatalele midimo yagasue ya Nzambi wa giamatshidia, ngakotelesele egi athu ajiyilego gukotelesa ndaga jidi mukalegewa ha mavu. Ngatshima atshita gawo ngolo, uvi ajiyilego gukotelesa. Ikhale atangiza egi adi nu ndunge jiavula ha gukotelesa ndaga jiene, ajiyilego diago gukotelesa.

9 Ngatangijile ndaga eji jiagasue, ngakotelesele egi athu abonga nu athu atema, nu midimo yawo idi ha mago a Nzambi wa giamatshidia. Athu ana jiya ndo guzumba nu umbalagaji wamonesewe gutuama egi avualewe. 2 Mukut’awo agasue adi nu gisugishilo gia luholo lumoshi; muthu wabonga nu muthu wabola, muthu udi nu mutshima wabonga nu muthu waphelegeta nu muthu gashigo waphelegeta, athu adi muhana milambu nu athu ashigo muhana milambu. Muthu wabonga udi luholo lumoshi nu muthu wabola, muthu udi gudiloga udi luholo lumoshi nu muthu udi muvua woma ha gudiloga. 3 Ndaga iko ya gikenene yana kalegewa ha mavu yene eyi: Luholo athu agasue adi nu gisugishilo gia luholo lumoshi, mitshima ya athu yazala pha nu gubola. Malui azala mu mitshima yawo mu monyo wawo wagasue, gungima ana fua!

4 Muthu wagasue udi nu monyo udi nu felela, handaga imbua ya monyo yabalega khoshi ya gufua. 5 Handaga athu adi nu monyo ana jiya egi mbaamufua, uvi athu a gufua ana jiya ndo nga gima, ene ashigo nga nu lufuto lumoshi, handaga athu ana guawunguluga luko ndo. 6 Guzumba guawo nji nu umbalagaji wawo nu fuwa diawo diatotele gale; ene ashigo nga nu khapho dimoshi mu ndaga jidi mukalegewa hashi’a mavu.

7 Nda udie ima yaye nu gusuanguluga, unue vinyo yaye nu gusuanguluga guavula mu mutshima, handaga Nzambi wa giamatshidia wasuanguluga gale nu midimo yaye. 8 Milele yaye ikhale yaphelegeta tangua diagasue,* ujimbilago gumba maji holu dia muto waye. 9 Suanguluga nu mukaji’aye wana zumba muavula mu masugu agasue a monyo waye waguhanele Nzambi ha mavu, mu masugu agasue a monyo waye wahihia; handaga diene khapho* diaye mu monyo waye nu mu mudimo wagasue wakola wakalegele ha mavu. 10 Ndaga yagasue udi mutshigina gutshita nu mago aye, itshite nu ngolo jiagasue, handaga gu malumba* fundo udi muya, midimo nu matangi, nu ujiyi, nu ndunge jiana khala ndo guene.

11 Gudi nu ndaga iko ngamonele ha mavu: Muthu wabala phushi, gana bingago tangua diagasue mu saga ya guzula phushi, muenya ngolo gana bingago ita tangua diagasue, muthu watema gana hetago ima ya gudia tangua diagasue, muenya ndunge gana hetago umonyi tangua diagasue, athu adi mujiya ndaga jiavula ana binga ndo tangua diagasue; handaga matangua abola nu ndaga jia gisagumuisa* jiana guabuila mukut’awo agasue. 12 Muthu gana jiya ndo tangua dienji. Ana a athu ana kuatagana tangua lamba diana guabuila mu gisagumuisa, gifua luholo ishui yana kuatagana mu wanda nu luholo ganjila gana kuatagana gu muheto.

13 Gudi nu ndaga iko ya gudihula yatalela ndunge ngamonele ha mavu: 14 Guakhalele nu gadimbo gamoshi, gakhalele nu mala azonda mukatshi; fumu mumoshi wa ngolo wajile gugaluisa, wagajietele, watungile gibayi giakoma mu khulo ya gadimbo gene ha gugaluisa. 15 Mu gadimbo gene, guakhalele nu yala mumoshi wa phutu, uvi watema; mu gutema guenji wahuluishile gadimbo gene. Uvi gushigo nga nu muthu mumoshi wawungulugile yala muene. 16 Ngazuelele mu mutshima wami egi: ‘Gukhala nu gutema guabalega gukhala nu ngolo, uvi gutema gua yala munu wa phutu guazudiwego nu ndando, mbimbi jienji jianemesewego.’

17 Muabonga utegelele mbimbi jiatuluga jia muthu watema, ha fundo dia gutegelela gubala gua muthu udi muhinyina mukatshi dia ihulu.

18 Ndunge jiabalegela iluilo ya ita, uvi gubola phamba gumoshi guajiya gubolesa ndaga jiavula jiabonga.

10 Gikeku gia gufua giajiya gubolesa maji a vumba diabonga azodi vumba diabola nu mafulo-fulo. Luholo lumoshi nji, guheya guazonda guajiya gubolesa lukuma lua muthu watema nu wana nemesewa.

2 Mutshima wa muthu watema wana gumutuameza mu njila yabonga,* uvi mutshima wa muthu waheya wana gumutuameza mu njila yabola.* 3 Muthu waheya gana tangiza ndo muabonga* guagasue guanaya muene, wana monesa nji gu meso a athu agasue egi udi muthu waheya.

4 Gula fumu waguvila khabu jiakola, ukatugago ha fundo diaye, handaga khadilo dia gutuluga diana kanda muthu ha gutshita gubola guakoma.

5 Ngamonele ndaga iko ya gikenene ha mavu, gubola gunu athu adi nu ufumu ana kalagala: 6 Ihulu idi muhagewa mu mabugu akoma a ufumu, uvi athu adi atagana* adi muhagewa mu mabugu azonda a ufumu.

7 Ngamonele enya mudimo muwenda holu dia tubalu, uvi mafumu muwenda ha malu gifua enya mudimo.

8 Muthu udi muhaga wina wajiya gubua muene; muthu udi mubula wina mu gibayi gia seso, nyoga yajiya gumusuma.

9 Muthu udi mubula maseso, maseso ajiya gumunamenesa, muthu udi mutawula khunyi, wajiya gudimba mu gingonza.

10 Gula gikadigilo gia utadi giafuba* uvi nu guvigiwa ndo, muthu udi mutshita nagio mudimo udi naye guhaga ngolo. Uvi ndunge jiana kuatesa ha gubinga.

11 Gula nyoga yasuma muthu wana guyikinyisa mu wanga gutuama egi muene azuele ndaga imoshi ha guyikinyisa, na ndaga jiza muzuela muene gungima jishigo mukhala luko nu ndando.

12 Mbimbi jiana zoga mu kano dia muthu watema, jiana tuma athu ha gumutshigina, uvi giyilu, mbimbi jienji jiana gumubatela malamba. 13 Mbimbi jia thomo jidi muzoga mu kano dienji jidi guheya, mbimbi jia gisugishilo jidi malui akola. 14 Uvi ikhale ngenyi, giyilu giana bemba ndo guzuela.

Muthu gana jiya ndo ndaga mbajibua mu masugu adi muza; nanyi wajiya gumuwambela ndaga mbajibua gungima dienji?

15 Mudimo wakola wa giyilu wana gumulebesa, muene gana jiya ndo nu yene njila ya guyila guembo.

16 Gula fumu wa gifutshi udi mona wa zonda, manene adi nji mutshita wano mu gimenegena, gifutshi giene giana khala diago mu lamba! 17 Uvi gula fumu wa gifutshi udi mun’a enya lutumbu, manene nji ashigo mudia nu gunua ha gukuatewa matombe, uvi adi mudia ha guheta ngolo, gifutshi giene giana khala nu gusuanguluga!

18 Gula umonya udi wavula diago, yangi dia inzo diana bua, gula mago adi lege-lege inzo yana mbosa.

19 Dipha* diana hana gusuanguluga, vinyo yana suanguluisa monyo wa muthu; uvi makuta ana tagenesa nzala jiagasue.

20 Utshigo fumu mukumbu nga mu matangi aye,* utshigo nji muenya umonyi mukumbu gusugu yaye ya gubanda, handaga ganjila* gajiya gubata ndaga wazuedi,* nga gima giana zuga nu mahambu giajiya guvutugila ndaga wazuedi.

11 Bishila dipha diaye mu meya, handaga gungima dia masugu avula mbawudimona luko. 2 Hana khapho dia ima yaye gudi athu 7 nga 8, handaga ushigo mujiya lamba mbadibua ha mavu.

3 Gula matuta azala nu meya, ana nogesa mvula yavula ha mavu; gula mutshi wabuila gu khanda ya sud nga ya nord wana sala ha fundo wabuila.

4 Muthu udi mutala funji mbagashigo mukuna mbuto, yago udi mutala matuta mbagashigo mukatula mbuto.

5 Wajiyilego gujiya luholo nyuma yana kolesa mifiya ya mona hadi muene mu vumo dia gin’enji, luholo lumoshi nji, wajiyilego gujiya midimo ya Nzambi wa giamatshidia, munu wana kalagala ndaga jiagasue.

6 Kuna mbuto jiaye mu gimenegena, uhulugisago* koko diaye uu nu mu ngueze; handaga ushigo mujiya mbuto jitshi mbajizoga muabonga, jia mu gimenegena, jia mu ngueze, nga jiagasue.

7 Kiajiji* giana khala giabonga, meso ana suanguluga ha gumona kumbi. 8 Gula muthu wajinga ivo yavula, asuanguluge nu ivo yene yagasue. Uvi gajimbilago egi masugu a lamba ajiya gukhala avula; ima yagasue idi muza idi ima ya githuhu.

9 Muvuala, suanguluga tangua udi muvuala, mutshima waye ukhale nu gusuanguluga mu masugu a ulenge waye. Landula nzala jia mutshima waye, nda guagasue meso aye adi gugutuma; uvi jiya egi Nzambi wa giamatshidia mbawugusophesa mukunda nu ndaga eji jiagasue. 10 Katula ndaga jiagasue jiajiya gugubatela gikenene mu mutshima, nu ima yagasue yajiya gubolesa muila waye, handaga ulenge nu ngolo jia uvuala jidi ima ya githuhu.

12 Wunguluga Mufugi waye Wakoma ha udi muvuala, gutuama egi masugu a lamba nu ivo ya lamba ize, tangua mbawuzuela egi: “Monyo wangusegela.” 2 Gutuama egi kumbi nu kiajiji nu ngonda* nu themua jibuite, gutuama egi matuta abuite luko gungima dia gunoga gua mvula; 3 Tangua abambi a inzo mbaadigita, mala a ngolo mbaaleba, tangua akhetu mbaabemba gukhukha mbuto handaga ashigo luko avula, akhetu a lutumbu mbaatala ha fenetre mbaamona vuvunyi. 4 Tangua mifulo idi mutala mu lubala-bala mbayikangewa, tangua matululu a gukhukha mbuto mbaashuwuga, tangua matululu a ganjila mbaaguzugisa gu tulo, tangua ana a akhetu mbaayimba mu dijui dialeba. 5 Mbawuvua nji woma wa milundu nu woma wa ingonza mu bala-bala. Mutshi wa amande mbawusaphutshila, tulu mbadisumbuta, nzala ya gudia mbayitota,* handaga muthu udi muya mu inzo yenji, fundo mbadihululuga muene ivo yavula, athu adi nu gikenene mbaaya nu gudila mu mabala-bala. 6 Wunguluga Mufugi waye gutuama egi shinga ya utadi wa siliva iphusumuge, longa dia wolo dibudige, gutuama egi bungu dibudige gu gito gia muta, shinga ya gunanela meya mu wina ibatuge. 7 Gungima muthu wana vutuga mu fuluguta dia mavu, fundo diakatugile muene, nyuma yana vutuga gudi Nzambi wa giamatshidia munu wayihanele.

8 Mulongeshi wazuela egi: “Ima yagasue idi ya githuhu, idi ya githuhu sha!”

9 Mulongeshi wabuile nu ndunge jiavula, walanduile nji gulongesa athu ndaga jiakhalele mujiya muene; watangigijile muabonga nu wakambele ndaga jiavula ha guhaga ishima yavula mu ndonga. 10 Mulongeshi watshitshile ngolo ha guheta mbimbi jiabonga nu ha gusonega mbimbi jidi jiatagana nu jia giamatshidia.

11 Mbimbi jia muenya ndunge jidi gifua mutshi wa sungu-sungu, mbimbi jiatombi muene muabonga jidi gifua misumadi yakhokhewa muabonga; mbimbi jiene jiakatuga gudi mubambi wetu. 12 Mun’ami holu dia ndaga eji jiagasue, ngudi gugutemesa egi: Gusonega mikanda yavula gushigo nu gisugishilo, gudihana muavula ha guyitanga guana hudisa.

13 Henyaha wavua ndaga jiagasue, ndaga ya ndando ngajiya guguwambela gu gisugishilo yenyeyi: Vila Nzambi wa giamatshidia woma, tumagela mikhuala yenji, handaga yene ndaga idi naye gukalagala muthu wagasue. 14 Handaga Nzambi wa giamatshidia mbawusophesa makalegelo agasue a athu, nu ndaga jiagasue jidi jia gusuega, ha gujiya gula jidi jiabonga nga jiabola.

Nga “muthu wana bungisa, wana tamega athu.”

Nga “ito ya mita.”

Nga “uhulu wavula.”

Nga “gishitu.”

Mu Hebelu: “jiakhalele mutoga meso ami.”

Nga “gubemba ima yagasue.”

Nga “gusuanguluisa monyo wenji nu ima yabonga.”

Nga “guzuela mbimbi jia gikenene.”

Mu Hebelu: “gusomboga; guthenyiga.”

Nga “ya gulondega muabonga.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, “ndaga jiabalegele gale.”

Nga “shinda dienji.”

Nga “mudimo wakola.”

Mu Hebelu: “gia dia muila wenji.”

Mu Hebelu: “Gikanzo gimoshi gia koko gia guzala nu guhululuga giabalega ikanzo mbadi ya mudimo wakola.”

Yajiya gukhala egi, adi muzuelela mona wazonda munu watema.

Nga “gudisagesa muavula.”

Nga “shinda dienji.”

Nga “guwunguluga.”

Mu Hebelu: “udi muhululuga muavula.”

Mu Hebelu: “jina.”

Nga “maji.”

Nga “inzo ya gusuanguluga.”

Nga “Usageshi.”

Nga “mishiku.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, ”‏idi njimbu ya athu aheya.”

Mu Hebelu: “athu adi mumona kumbi.”

Nga ”‏ajiyigo.”

Nga “wa githuhu.”

Mu Hebelu: “guguta mukumbu.”

Mu Hebelu ”‏wanda wa yanga.”

Nga “muhehe.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, “gubola guajiyilego guhuluisa muthu wabola.”

Nga “ha gumusagesa.”

Yakotelesa egi, milele idi muhenya, ya mu tangua dia gusuanguluga uvi ya mu tangua dia masaga ndo.

Nga “shinda diaye.”

Nga “Sheole,” yakotelesa egi fundo ana funda athu agasue. Tala Ukoteleshi wa Mbimbi.

Nga “gitagena.”

Mu Hebelu: “wana khala gu koko dienji dia madia.”

Mu Hebelu: “wana khala gu koko dienji dia mahidi.”

Mu Hebelu: “gashigo nu mutshima.”

Nga “athu adi nu umonyi.”

Nga “gufua mazo.”

Nga “ima ya gudia.”

Nga ndo yajiya gukhala egi, “ha gitanda giaye.”

Mu Hebelu: “gima giana zuga gosa.”

Nga “gajiya gubata mbimbi.”

Nga “uhuimisago.”

Nga “Muanya.”

Nga “mbeji.”

Mbimbi ya Hebelu akalegela haha idi mumonesa mabundu akhalele mukalegela ha guhana muthu nzala ya gudia.

    Mikanda ya Kipende (2000-2025)
    Zoga
    Ngina
    • Kipende
    • tumina muthu muko
    • Tomba ndaga jia luholo nu luholo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Luholo lua Gukalegela Site Yetu
    • Gunemesa Ndaga jia Athu Ako
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ngina
    tumina muthu muko