Itshi Tuajiya Gukalagala Gula Atukalegela nga ndo Akalegela Athu ako Ndaga Jiabola?

1-2. Ndaga jitshi athu avula ana tshita gula amona athu mukalegela athu ako ndaga jiabola? Mihu itshi tuajiya gudihula?

TUDI mujinga ha mavu azala pha nu ndaga jiabola. Athu ana kalegela athu ako ndaga mu luholo luabola handaga adi phutu nga enya umonyi, adi mala nga akhetu, adi enya giphuta giko nga gilema giko gia muila. Athu ako ana mona malamba handaga enya umonyi nga mafumu a leta ako ana gudisagesa phamba mukunda nu makuta awo uvi ene ndo. Ndaga jiabola jia luholo elu nu ndaga jiko jiajiya gutubatela nga gubatela athu ako tuana gujiya malamba.

² Mangino, ndaga jiabola athu ana kalegela athu ako jiana tuma athu ako ha guvua khabu jiavula. Mukut’etu agasue tuana tshigina gukhala ha mavu mu ubambi nu mu guhuima. Athu ako ana tshigina gulondega milonga ana mona ha mavu nga mu ifutshi yawo. Ana wenda mu njila ha gumonesa egi ashigo musuanguluga nu guvernema imoshi nga mikhuala iko, ako nji ana gutomba mafumu a politike anyi ana gualaya egi mbaalondega ndaga mu ifutshi yawo. Uvi esue Aklisto Biblia yana gutulongesa egi tushigo “athu a ha mavu awa” nu tudi naye gunengena egi Ufumu wa Nzambi uze umanesele ndaga jiagasue jiabola jidi mukalegewa ha mavu. (Yone 17:16) Uvi matangua ako, tuana guvua khabu nga gikenene gula tuamona athu mukalegela athu ako ndaga jiabola. Tuajiya gudihula egi: ‘Itshi ngajiya gutshita? Gudi nu ndaga ngajiya gukalagala ha gumanesela ndaga jiabola mangino ba?’ Ha guhana mvutu gu mihu eyi, tutadilenu luholo Yehowa nu Yesu ana gudivua tangua ana gumona ndaga jiabola jidi mukalegewa ha mavu.

YEHOWA NU YESU ANA TSHIGINAGO NDAGA JIABOLA

3. Mukunda natshi tuana khala ndo nu gusuanguluga gula atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga mu luholo luabola? (Yeshaya 5:7)

³ Biblia yana monesa gishina tuana khala ndo nu gusuanguluga gula atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga mu luholo luabola. Yana zuela egi Yehowa watufugile mu gifuanesa gienji nu wana ‘zumba ndaga jiabonga nu jia giamatshidia.’ (Ngi. 33:5; Gis. 1:26) Muene gana kalegelago athu ndaga jiabola, gana tshigina ndo egi athu akalegele nji athu ako ndaga jiabola! (Mikh. 32:3, 4; Mika 6:8; Zak. 7:9) Ha gufezegesa, mu tangua dia profete Yeshaya, Yehowa wavuile ‘gudila’ gua enya Isalele avula akhalele mumonesewa malamba gudi akuaku’awo. (Tanga Yeshaya 5:7.) Yehowa wahanele ndola gudi athu akhalele mushiya Mikhuala yenji nu anyi akhalele mukalegela athu ako ndaga jiabola.​—Yesh. 5:5, 13.

4. Luholo lutshi Yesu wana gudivua gula wamona athu mukalegela athu ako ndaga mu luholo luabola? (Tala nji gifuanesa.)

⁴ Yesu nji wana zumba ndaga jiabonga nu wana tuna ndaga jiabola gifua Yehowa. Hakhalele muene ha mavu, lusugu lumoshi wamonele yala mumoshi wakhalele nu koko dia gufua. Yesu wamuvuidile khenda nu wamusagele, uvi ndaga yene yahanele mafumu a ikombelelo khabu. Ha fundo dia gusuanguluga luholo yala muene wasagewe, ene akhalele jigi-jigi nu mukhuala wa Lusugu lua Guhuluguga; azuelele egi Yesu ganemeselego lusugu luene. Yesu wadivuile luholo lutshi? “Waatalele nu khabu jiagasue handaga wavuile gikenene giavula mukunda nu mitshima yawo yakola.”​—Mako 3:1-6.

5. Mukunda natshi tushigo naye gulandula guvua khabu gula ndaga imoshi yabola yakalegewa?

⁵ Yehowa nu Yesu ana guvua khabu gula amona athu mukalegela athu ako ndaga jiabola, hene ishigo ndaga yabola gula esue nji tuadivua ngenyi. (Ef. 4:26) Uvi tudi naye gudikanda nu gujiya egi ikhale tuavua khabu jia luholo lutshi, tuajiyilego gumanesela ndaga jiabola ha mavu. Handaga gula tualandula guvua khabu, tuajiya gukata. (Ngi. 37:1, 8; Yak. 1:20) Itshi tuajiya gukalagala gula atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga jiabola? Gifezegeselo gia Yesu giajiya gutukuatesa.

ITSHI YAKALEGELE YESU HAMONELE MUENE ATHU MUKALEGELA ATHU AKO NDAGA JIABOLA?

6. Ndaga jitshi jiabola jiakhalele mukalegewa hakhalele Yesu ha mavu? (Tala nji gifuanesa.)

⁶ Yesu wamonele ndaga jiavula jiabola hakhalele muene ha mavu. Wamonele luholo mafumu a ikombelelo akhalele mumonesa athu ako malamba. (Mat. 23:2-4) Wakhalele nji mujiya luholo mafumu a enya Roma akhalele mukalegela athu ndaga jiabola. Enya Yuda avula akhalele mutshigina egi mafumu a enya Roma a ahane diphanda. Enya Yuda ako adibungishile mu mahunji, alumbugile enya Roma nu akhalele gualuisa. Uvi Yesu gadinginyishilego mu ndaga jiene, gahanelego nji mago gudi athu akhalele mukamba usombegeshi. Hakotelesele muene egi athu akhalele mutshigina gumubuisa fumu, wakatugile ha fundo diene.​—Yone 6:15.

7-8. Mukunda natshi Yesu gakambelego gumanesela ndaga jiabola jiakhalele mukalegewa hakhalele muene ha mavu? (Yone 18:36)

⁷ Hakhalele Yesu ha mavu, gakambelego gudinginyisa mu ndaga jia politike jia mu tangua diene ha gumanesela ndaga jiabola jiakhalele mukalegewa. Mukunda natshi? Handaga wakhalele mujiya egi athu a ha mavu ashigo nu ngolo nga nu luholo lua gudituameza hakhawo. (Ngi. 146:3; Yel. 10:23) Ashigo nji atagana ha gukatula gishina gia malamba. Satana Diabulu wana tuameza mavu awa; wakhala muthu wabola, gishina giene athu avula ana landula makalegelo enji. (Yone 8:44; Ef. 2:2) Nga ene athu ana khala nu mitshima yabonga, ajiyilego gumanesela malamba ha mavu handaga ashigo athu atagana nu matangua ako ene nji ana kalagala ndaga jiabola.​—Mulo. 7:20.

⁸ Yesu wakhalele mujiya egi phamba Ufumu wa Nzambi mbawuza mukatula gishina gia malamba nu gumanesela malamba agasue. Hene, wabalegesele tangua dienji nu ngolo jienji ha ‘gulongesa nu gumuanga lukuma luabonga lua Ufumu wa Nzambi.’ (Luka 8:1) Udi mulaya “athu anyi adi nu nzala nu luhungu lua ndaga jiabonga” egi gualeha ndo gisugishilo gia ndaga jiagasue jiabola mbagiza. (Mat. 5:6; Luka 18:7, 8) Ndaga yene mbayishigo mukalegewa mu njila ya muthu nga ya ufumu umoshi wa ha mavu awa, uvi mu njila ya Ufumu wa Nzambi handaga wene “ushigo wa ha mavu awa.”​—Tanga Yone 18:36.

LANDULA GIFEZEGESELO GIA YESU GULA ATHU ADI MUKAGALA NDAGA JIABOLA

9. Itshi idi gugutshiginyisa egi phamba Ufumu wa Nzambi mbawumanesela ndaga jiagasue jiabola?

⁹ Mangino, tuana mona ndaga jiavula jiabola gubalega jinyi jiamonele Yesu hakhalele muene ha mavu. Satana nu athu enji ana landula gumonesa athu malamba handaga tudi “mu masugu a gisugishilo.” (2 Tim. 3:1-5, 13; Gumo. 12:12) Uvi esue tudi gifua Yesu, tuana jiya egi phamba Ufumu wa Nzambi mbawukatula gishina gia ndaga jiabola. Luholo tuana longesa lukuma luabonga lua Ufumu, tuanago guwenda mu njila (gutshita marche) nga gusha mutshima egi guvernema jia ha mavu awa jimanesele ndaga jiabola. Tutadilenu lumene lua phangi Stacy.a Gutuama dia gujiya giamatshidia, wakhalele muya mutshita marche nu athu ako mbala jiavula ha gumonesa egi gakhalelego musuanguluga nu ndaga jiabola jiakhalele mukalegewa. Uvi gungima wasendesele gudihula gula ndaga jiana kalagala muene jiana kuatesa diago athu nga gumanesela malamba awo. Udi muzuela egi: “Tangua ngakhalele mutshita marche, ngakhalele gudihula gula ngana tshita diago ndaga jiabonga. Uvi henyaha luholo ngana longesa lukuma luabonga lua Ufumu wa Nzambi, ngudi diago mujiya egi ngudi mutshita ndaga yabonga. Ngudi mujiya egi Yehowa mbawukalegela athu agasue adi mumona malamba ndaga jiabonga gubalega jinyi ngajiya guakalegela.”​—Ngi. 72:1, 4.

10. Ha gutadila Matayo 5:43-48, mukunda natshi tushigo naye gukamba gusombegesa mikhuala nga baguvernema a ha mavu awa? (Tala nji gifuanesa.)

¹⁰ Mangino, athu avula ana gudinginyisa mu mahunji ana kamba gusombegesa baguvernema; uvi ndaga yene yana guatuma ha guvua khabu, gutuna gutumagela mikhuala nu gukalegela athu ako ndaga jiabola. Uvi ndaga eji ishigo jiene jiatuwambelele Yesu ha gutshita. (Ef. 4:31) Phangi Jeffrey udi muzuela egi: “Tangua athu ana guya nu guwenda mu njila, matangua avula ana guvua khabu, ana sendesa guzangela nu gukuya ima ya ngane, ana gudikalegela nji ndaga jiabola.” Uvi Yesu watulongesele egi tudi naye gukalegela athu agasue ndaga nu guzumba, ikhale athu anyi ashigo musuanguluga nu esue nga ndo adi gutusagesa. (Tanga Matayo 5:43-48.) Luholo tudi Aklisto, tudi naye gutuna ndaga yagasue ishigo gudivua nu ndaga jiatulongesele Yesu.

11. Mukunda natshi matangua ako yajiya gukhala lamba ha gulandula gifezegeselo gia Yesu?

¹¹ Ikhale tudi mujiya egi Ufumu wa Nzambi mbawukatula malamba mayilago, uvi yajiya gukhala lamba ha gulandula gifezegeselo gia Yesu gula athu atukalegela ndaga jiabola. Luene luholo luadivuile phangi Janiya tangua athu amusagesele mukunda nu gilema gienji. Udi muzuela egi: “Ngavuile gikenene. Ngavuile nji khabu jiavula, ngakhalele mutshigina egi athu ene ahanewe ndola. Ngatshiginyile gudinginyisa mu hunji dia athu ana wenda mu njila ha guzuelela athu ana sagesewa mukunda nu gilema giawo nga ndaga jiko. Ngatangijile egi gutshita ngenyi guajiya gungukuatesa ha gudivua muabonga.” Uvi gungima, Janiya wakotelesele egi udi naye gusombegesa matangi enji. Udi muzuela egi: “Ha fundo dia gushila Yehowa mutshima, ngasendesele gutegelela ndaga jiakhalele muzuela athu nu guashila mutshima. Uvi gungima, ngazudile desizio dia gudizola mu hunji diene nu gutuna gudibungisa luko nawo.” Ikhale tudi nu khabu handaga athu atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga jiabola, uvi tudi naye gudikanda nu gutshita yagasue ha gutuna gudinginyisa mu ndaga jia ha mavu awa.​—Yone 15:19.

12. Mukunda natshi tudi naye gumonesa gutema tangua tudi mutomba ndaga tudi mutanga, mutala nga gutegelela?

¹² Itshi yajiya gutukuatesa ha gudikanda gula atukalegela ndaga mu luholo luabola? Ndaga yabonga tuajiya gukalagala idi gumonesa gutema tangua tudi mutomba ndaga tudi mutanga, mutala nga gutegelela. Ndaga jiavula athu ana zuela mu internet jiakhala mukunda nu gusagesa athu nga mukunda nu guzuela ndaga jiabola mukunda nu baguvernema. Matangua avula, ba journaliste ana zuela ndaga ha gutadila matangi awo uvi ishigo diago luholo jiakalegewa. Ikhale lumene luene ludi genji lua giamatshidia, mbatusombegesa ndaga gula tudi mulandula gutanga nga guzuelela ndaga yene ba? Gula tudi mubalegesa tangua diavula ha gutanga nga guzuelela mene jiene, tuajiya guleba muila nga guvua gikenene giavula. (Ish. 24:10) Tuajiya nji gubemba gusha Ufumu wa Nzambi ha fundo dia thomo mu monyo wetu nga gubuita mutshima egi phamba Ufumu wa Nzambi wajiya gukatula malamba agasue ha mavu.

13. Luholo lutshi gutanga Biblia nu gutangiza ndaga tudi mutanga guajiya gutukuatesa ha gudikanda gula atukalegela ndaga mu luholo luabola?

¹³ Ndaga iko yajiya gutukuatesa ha gudikanda gula atukalegela ndaga mu luholo luabola, idi gutanga Biblia nu gutangiza ndaga tudi mutanga. Phangi Alia wavuile diago gikenene hamonele muene athu mukalegela athu ako ndaga jiabola. Wavuile nji khabu jiavula handaga athu akhalele mukalagala ndaga jiene jiabola akhalelego muhanewa ndola. Udi muzuela egi: “Ngakotelesele egi gula ngana shila diago Yehowa mutshima egi muene mbawumanesela milonga yagasue, ngudi naye gusombegesa matangi ami. Ngatangele nji mukanda wa Yobo 34:22-29 mu tangua diene. Verse jiene jiangukuatesele ha gujiya egi gushigo nga muthu udi wagudisuega gu meso a Yehowa. Muene udi nzuji watagana nu mbawulondega milonga yagasue ya athu.” Na itshi tuajiya gukalagala tangua tudi munenga egi Ufumu wa Nzambi umanesele malamba agasue?

NDAGA TUAJIYA GUTSHITA MANGINO

14. Ndaga itshi tuajiya gukalagala mangino? (Kolosai 3:10, 11)

¹⁴ Tuajiyilego gutuma athu ako gu ngolo ha gutukalegela ndaga jiabonga, uvi tuajiya gutshita yagasue ha guakalegela ndaga jiabonga. Gifua luholo tuayimonyi, tuajiya gulandula gifezegeselo gia Yesu gula tudi muzumba athu ako. Guzumba guene guajiya gututuma ha gukalegela athu ako ndaga jiabonga, ikhale athu anyi ana gutusagesa. (Mat. 7:12; Roma 12:17) Yehowa wana khala nu gusuanguluga tangua tuana kalegela athu agasue ndaga jiabonga nu gisemo.​—Tanga Kolosai 3:10, 11.

15. Luholo lutshi tuajiya gukuatesa athu gula tudi gualongesa malongo a Biblia?

¹⁵ Ndaga iko tuajiya gutshita ha gukuatesa athu idi gualongesa giamatshidia gidi mu Biblia. Mukunda natshi tuazuela ngenyi? Handaga ‘ujiyi wa Yehowa’ wajiya gukuatesa athu agasue ikhale athu anyi akhalele mbundudi ha gusombegesa nu gubua athu abonga, azala pha nu gisemo nu ahuiminyina. (Yesh. 11:6, 7, 9) Tutadilenu gifezegeselo gia phangi Jemal. Gutuama egi ajiye giamatshidia, wakhalele mu hunji dimoshi dia mbundudi jiakhalele muluisa guvernema ya mu gifutshi giawo handaga wakhalele mutangiza egi guvernema yene yakhalelego mutuameza mu luholo luabonga. Udi muzuela egi: “Wajiyilego gutuma athu ha gusombegesa makalegelo awo gu ngolo. Uvi gula waalongesa giamatshidia gidi mu Biblia, ajiya gusombegesa. Yene ndaga yangukuatesele nji ha gusombegesa.” Ndaga jialongulugile Jemal jiamukuatesele ha gubemba umbundudi. Gula tudi mulongesa athu avula giamatshidia gia Biblia, tuajiya guakuatesa ha gubemba gukalegela athu ako ndaga jiabola.

16. Mukunda natshi tuana khala nu gusuanguluga ha gulongesa athu ako lukuma luabonga?

¹⁶ Esue nji tuana khala nu gusuanguluga ha guwambela athu egi phamba Ufumu wa Nzambi mbawumanesela malamba agasue ha mavu gifua muatshitshile Yesu. Felela diene diana hana athu ana monesewa malamba gikhesa. (Yel. 29:11) Phangi Stacy tuazuelela gu thunda udi muzuela egi: “Gujiya egi Nzambi mbawukatula malamba agasue guana gungukuatesa ha gutuna gudisagesa nga guvua khabu gula athu angukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga jiabola. Yehowa wana gungukuatesa mu njila ya Biblia.” Gula tudi mutshigina gulongesa athu ako malongo a Biblia ha guahana gikhesa, tudi naye gudilondega muabonga. Gula esue hakhetu tudi musha mutshima mu ndaga jiana zuela Biblia mukunda nu malamba, mbatukhala hehi ha gujilongesa athu ako ikhale gu khalasa nga gu mudimo.b

17. Luholo lutshi Yehowa wana gutukuatesa gula athu atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga jiabola?

¹⁷ Mbatulandula gumona malamba handaga Satana udi “fumu wa ha mavu awa.” Uvi tuajiya gusha mutshima egi mbatukhala nu gusuanguluga mu masugu adi muza handaga Yehowa udi gutulaya egi mbawutukuatesa sendese mangino nu mbawushiya Satana. (Yone 12:31) Yehowa wana gutuwambela mu njila ya Biblia gishina tuana monela malamba nu luholo luana gudivua muene tangua athu ana gutukalegela ndaga jiabola. (Ngi. 34:17-19) Wana gutuwambela nji ha gulandula gifezegeselo gia Mun’enji gula athu atukalegela nga ndo akalegela athu ako ndaga jiabola nu luholo Ufumu wenji mbawumanesela malamba agasue mbala imoshi. (2 Phet. 3:13) Tulandulenu gulongesa lukuma luabonga lua Ufumu nu gikhesa giagasue nu gunengena nu mutshima zagu-zagu tangua mavu agasue mbaazala pha nu ‘ndaga jiabonga nu jia giamatshidia.’​—Yesh. 9:7.