BIBLIOTEKE YA MU INTERNET
Biblioteke
YA MU INTERNET
Kipende
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • GUDIBUNGISA
  • mwbr18 Décembre mayiji 1-8
  • Referanse jia Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa (12/2018)

Gushigo nga video mukunda nu paragrafe nga verse watombi.

Gudi nu erreur yakalegewa mu tangua dia gutanga video eyi.

  • Referanse jia Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa (12/2018)
  • Referanse jia Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa gua Lujingu nu Mudimo wa Uklisto (2018)
  • Tumito tua ndaga
  • 3-9 DECEMBRE
  • 10-16 DECEMBRE
  • 17-23 DECEMBRE
  • 24-30 DECEMBRE
  • 31 DECEMBRE–6 JANVIER
Referanse jia Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa gua Lujingu nu Mudimo wa Uklisto (2018)
mwbr18 Décembre mayiji 1-8

Referanse jia Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa

3-9 DECEMBRE

UMONYI UDI MU MBIMBI YA NZAMBI | MAKALEGELO 9-11

“Musageshi Wakola Wabua Mulongeshi wa Gikhesa wa Mbimbi ya Nzambi”

(Makalegelo 9:1, 2) Uvi Saula, gabembelego gukanena alandudi a Fumu ha guaashiya. Muene wayile gudi nganga-nzambi wakoma. 2 Wamutogele mikanda ha guya munginyina mu ikombelelo ya gu Damase, ndaga ya gula wasanga athu mulandula Njila ya Fumu: nga mala nga akhetu, wajiya guakuata, gaji n’awo a gujitshiga gu Yelusalema.

bt-F diyiji 60 par. 1-2

Hungu ‘Dianginyine mu Guhuima’

ATHU amoshi ngenyi ahetele hehi nu dimbo dia Damase; akhalele nu ndaga yabola akhalele muya mutshita mu dimbo diene. Akhalele muya ha guzola alandudi a Yesu mu jinzo jiawo gu ngolo, ha guaakuata, guaahana lamba, nu ha guaabata gu Yelusalema hagula asophesewe gudi enya Sanhédrin.

2 Muthu wakhalele guaatuameza udi Saula, muene watshiginyishile gushiyiwa gua mulandudi Etiene. Saula wakhalele hene tangua mafuta enji ashiyile Etiene nu maseso, wasuangulugile nu ndaga yene. (Makal. 7:57–8:1) Ngatshima mbalagaji jiasagesele muavula alandudi a Yesu akhalele mujinga gu Yelusalema, mutshima wa Saula wahuiminego. Muene wakhalele nji nu nzala ya gumonesa alandudi akhalele mu membo ako lamba. Wakhalele mutshigina gutotesa gikombelelo egi akhalele mutamega egi “Njila.”​—Makal. 9:1, 2; tala nji galuanda gadi nu muto wa lumene egi “Ginemo Giakhalele Naye Gutagenesa Saula gu Damase,” ha diyiji 61.

(Makalegelo 9:15, 16) Uvi Fumu wamuwambelele egi: “Nda! handaga muthu owu udi bungu ngatombi ha gujiyisa jina diami gudi ifutshi iko, nu gudi mafumu awo, nu gudi enya Isalele. 16 Ame mbangumudijiga haphelo guvula gua malamba adi naye muene gumona mukunda nu jina diami.”

w16.06-F diyiji 7 par. 4

Suanguluga Luholo Yehowa Gadi Mubumbi Waye

4 Yehowa ganago gutadila athu gifua luholo esue tuana guaatadila. Muene wana gutala mutshima, wana gumona umuthu wa mukatshi. (Tanga 1 Samuele 16:7b.) Nzambi wamonesele ndaga yene tangua gasendesesele hungu dia Uklisto mu siekle ya thomo. Yehowa nu mun’enji ananele athu avula. Uvi gu meso a athu ako, athu ene akhalele mumonega gifua ashigo atagana ndo. (Yone 6:44) Mukatshi dia athu ene, tuajiya gutanga Saula, Mufalese mumoshi wakhalele ‘musegulula athu, musagesa athu, nu gakhalelego munemesa athu.’ (1 Tim. 1:13) Uvi tangua Yehowa ‘gatalele mutshima’ wa Saula, gamumonelego gifua mavu a wuma ashigo nu ndando. (Ish. 17:3) Nzambi wamonele egi wajiya gubalumuna Saula ha gubua bungu diabonga, ‘bungu diatombele muene’ ha gulongesa “ifutshi iko, nu mafumu awo, nu enya Isalele.” (Makal. 9:15, NWT) Athu ako Nzambi gamonele egi adi mukunda nu “mudimo wa lutumbu,” akhalele thomo akuatewi a matombe, thambi, nu nzangi. (Lomo 9:21; 1 Kol. 6:9-11) Uvi tangua ajiyile giamatshidia gia Mbimbi ya Nzambi, nu amonesele gutshigina gudi Nzambi, ahanele Yehowa njila ya guaabumba.

(Makalegelo 9:20-22) Hangima, muene wasendesele diago gulongesa mu ikombelelo yawo, muzuela egi: Yesu udi Mun’a Nzambi. 21 Athu agasue amuvuile mulongesa, ashimanele, azuelele gamba: Yowu gashigo yala wago wamanene nu gushiya athu akhalele mutamega jina dia Yesu gu Yelusalema ba? Luenyelu, ishigo yene gajidila guogu, ha guaakuata ha guya nawo a gujitshiga gudi mafumu a nganga-nzambi ba?” 22 Uvi ngolo jia Saula jiakhalele gudivudisa, enya Yuda anyi akhalele mujinga gu Damase ajiyilego gima gia guzuela tangua muene gakhalele mumonesa ndaga mu luholo luatagana egi: Yesu udi Klisto.

bt-F diyiji 64 par. 15

Hungu ‘Dianginyine mu Guhuima’

15 Tangiza luholo athu adihudile, akhalele muvua gikenene, nu akhalele muvua khabu tangua amonele Saula mulongesa lukuma lua Yesu mu sinagoga. Adihudile gamba: “Yowu gashigo yala wago wamanene nu gushiya athu akhalele mutamega jina dia Yesu gu Yelusalema ba?” (Makal. 9:21) Tangua Saula wakhalele mukotelesela athu gishina gashile gutshigina guenji gudi Yesu, wakhalele mumonesa ndaga mu luholo luatagana egi: Yesu udi Klisto. (Makal. 9:22) Uvi, athu avula anago gusha gutshigina ngatshima a akotelesela ndaga mu luholo luatagana. Muthu udi jigi-jigi gu shigu jia mambuta, nu muthu udi muenya lulendo wajiya gutuna gutshigina ngatshima amuwambela ndaga mu luholo luatagana. Ikhale athu avula atshiginyilego, Saula gabembelego ndo.

Kamba Ndaga Jiko jia Ndando jia mu Nyuma

(Makalegelo 9:4) muene wabuile hashi, wavuile dijui mumutamega egi: “Saula, Saula, mukunda natshi udi gungumonesa lamba?”

bt-F diyiji 60-61 par. 5-6

Hungu ‘Dianginyine mu Guhuima’

5 Tangua Yesu gazogelele Saula mu njila ya Damase, gamuhudilego gamba: ‘Mukunda natshi udi mumonesa alandudi ami lamba?’ Gifua luholo tuayimonyi mu paragrafe yabalega, Yesu wamuhudile gamba: ‘Mukunda natshi udi gungumonesa lamba?’ (Makal. 9:4) Yadiago, tangua athu ana gumonesa alandudi a Yesu lamba, Yesu wana guvua gifua muene hakhenji adi mumonesa lamba.​—Mat. 25:34-40, 45.

6 Gula udi mumonesewa lamba mukunda nu gutshigina guaye gudi Klisto, jiya egi Yehowa nu Yesu adi mujiya muabonga lamba diaye. (Mat. 10:22, 28-31) Tangua diko Yehowa gashigo mukatula lamba diaye luenyelu. Ujimbilago egi, Yesu wakhalele mumona luholo Saula gabembele egi mbalagaji jishiye Etiene. Wakhalele nji mumona luholo Saula wakhalele munginyina alandudi enji mu jinzo ha guakuata. (Makal. 8:3) Uvi, Yesu gatunyishilego egi ndaga jiene jikalegewe mu tangua dinyi. Ikhale ngenyi, Yehowa, mu njila ya Klisto, wahanele Etiene nu alandudi ako ngolo akhalele najio funu ha gusala agujinginyina gudi muene.

(Makalegelo 10:6) Muene wana banda monzo ya Simona, mulondji wa ilema ya shitu. Inzo yenji idi gu khulo ya kianga.”

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 10:6

Simona, mulondji wa ilema ya shitu: Mulondji wa ilema udi muthu wakhalele mulonda ilema ya shitu; wakhalele mukalegela meya amoshi ngenyi ha gukatula uvuji nu misunyi gu ilema ya shitu. Gungima, wakhalele mumba ilema yene mu meya a matombe hagula ikhale yatagana ha gukalegela mudimo. Gulonda ilema ya shitu guakhalele muzola vumba diabola diago, guakhalele nji mutoga meya avula sha. Idi mumonesa diago gishina inzo ya Simona yakhalele gu khulo ya kianga, hanze ya dimbo dia Joppé. Ha gutadila Mukhuala wa Moise, muthu wakhalele mukalagala mudimo wa gukuata shitu jia gufua, wakhalele mubua muenya usala. (Levi 5:2; 11:39) Hene, enya Yuda avula akhalele musegulula alondji a ilema ya shitu, akhalelego mutshigina gubanda nawo inzo imoshi. Mukanda wa Talmud wakhalele muzuela egi mudimo wa alondji a ilema ya shitu wakhalelego nu ndando, luholo lumoshi nu mudimo wa gunona tuji tua shitu. Uvi, Phetelo gambembelego egi matangi awa amukange njila ha gukhala gumbo dia Simona. Khadilo dia Phetelo dia gutuna gutomba-tomba dialondele matangi enji ha gutshigina ginemo giakoma giakhalele naye gumuhanewa gungima: Guya gu inzo ya muthu gashigo muenya Yuda. Enya ndunge ako ana guzuela egi, mbimbi ya zuelelo dia Greki adi mukalegela ha guzuelela “mulondji wa ilema ya shitu” (byrseusʹ) didi jina dia Simona dia mu fami.

10-16 DECEMBRE

UMONYI UDI MU MBIMBI YA NZAMBI | MAKALEGELO 12-14

“Barnabase nu Pholo Abuishile Athu Alandudi a Yesu mu Mafundo a Gualeha”

(Makalegelo 13:2, 3) Hakhalele ene mukombelela [Yehowa] nu gutuna gudia, nyuma yabonga yazuelele egi: “Munguhagele Barnabase nu Saula mukunda nu mudimo wago ngaatamegene.” 3 Gungima dia gutuna ima ya gudia nu dia gukombelela Nzambi, a ahagele mago, a abembele ha guya.

bt-F diyiji 86 par. 4

‘Azala pha nu Gusuanguluga nu Nyuma Yabonga’

4 Mukunda natshi nyuma yabonga yatombele phamba egi Barnabase nu Saula ahagewe “mukunda nu mudimo”? (Makal. 13:2) Bilbia yanago guyizuelela. Uvi, esue mujiya egi mala awa mbadi atombewe mu utuameji wa nyuma yabonga ya Nzambi. Biblia ishigo muzuela egi ba profete nu alongeshi akhalele gu Antioshe atunyile desizio edi. Mukuta wawo agasue atshiginyile gutombewa gua Barnabase nu Saula. Tangiza luholo Barnabase nu Saula asuangulugile ha gujiya egi aphangi’awo awa avuilego fuwa, ‘atunyine ima ya gudia, akombelele Nzambi, a ahagele mago, nu a abembele ha guya.’ (Makal. 13:3) Nu esue nji tudi naye gusuanguluga hamoshi nu aphangi’etu aheta inemo mu hungu, ikhale anyi atombewa ha gubua akulu mu hungu. Ha fundo dia guaavila fuwa, tudi naye ‘gubalega guanemesa nu guazumba mukunda nu mudimo udi ene mutshita.’​—1 Tes. 5:13.

(Makalegelo 13:12, NWT) Tangua guvernere wamonene ndaga jiabuile, wasendesele gusha gutshigina, handaga washimanele mukunda nu malongo a Yehowa.

(Makalegelo 13:48, NWT) Tangua athu anyi akhalelego enya Yuda avuile ndaga eyi, asuangulugile, atumbuishile mbimbi ya Yehowa, enji athu agasue akhalele nu mitshima yatagana ha guheta monyo wa mayilago, abuile enya gutshigina.

(Makalegelo 14:1) Gu Ikoniome, Pholo nu Barnabase anginyine mu sinagoga ya enya Yuda. Alongesele muabonga diago, hene, athu avula, enya Yuda nu enya Greki abuile enya gutshigina.

bt-F diyiji 95 par. 5

“Akhalele Muzuela nu Gikhesa mu Ngolo jia Yehowa”

5 Pholo nu Barnabase amaganele thomo gu Ikoniome, dimbo dimoshi mukatshi dia membo akoma a provense ya Galatiya, diakhalele nu athu akhalele nu makalegelo a enya Greki. Mu dimbo diene, muakhalele nu enya Yuda avula akhalele nu lukuma; muakhalele nji nu athu avula akhalelego enya Yuda. Pholo nu Barnabase anginyile mu sinagoga gifua muakhalele khadilo diawo, asendesele gulongesa. (Makal. 13:5, 14) ‘Alongesele muabonga diago, hene, athu avula, enya Yuda nu enya Greki abuile enya gutshigina.’​—Makal. 14:1.

(Makalegelo 14:21, 22) Pholo nu Barnabase alongesele lukuma luabonga mu dimbo dia Derbe, abuishile athu avula alandudi. Hangima, avutugile gu Listre nu gu Ikoniome, nu gu Antioshe. 22 Ene akolesele mitshima ya alandudi, a ajigamesele ha gufubidila mu gutshigina guawo. Azuelele gamba: “Tudi naye gungina mu Ufumu wa Nzambi mukatshi dia malamba avula.”

w14-F 15/9 diyiji 13 par. 4-5

Kombelela Nzambi nu Gujinginyina Guagasue Ikhale “Malamba adi Avula”

4 Gungima dia guya gu Derbe, mupostolo Pholo nu Barnabase “avutugile gu Listre nu gu Ikoniome, nu gu Antioshe. Ene akolesele mitshima ya alandudi, a ajigamesele ha gufubidila mu gutshigna guawo. Azuelele gamba: ‘Tudi naye gungina mu Ufumu wa Nzambi mukatshi dia malamba avula.’” (Makal. 14:21, 22) Ha gutala thomo mbimbi eji, tuajiya gudihula muavula. Handaga gujiya egi tuza mutagana nu “malamba avula,” gudi mulebesa diago muila, gushigo muhana gikhesa. Luholo lutshi giwa mupostolo Pholo nu Barnabase “akolesele mitshima ya alandudi” nu mbimbi jidi muzuela egi mbaatagana nu malamba avula?

5 Tuajiya guheta kueteya gula tuatala muabonga mbimbi jia Pholo. Muene gazuelelego egi: “Tudi naye gukolesela mu malamba avula.” Uvi wazuelele gamba: ‘Tudi naye gungina mu Ufumu wa Nzambi mukatshi dia malamba avula.’ Hene, mupostolo Pholo wahanele alandudi ngolo luholo gaawambelele gishimbigo mbaaheta gula asala agujinginyi gudi Yehowa. Gishimbigo giene giakhalelego nzoji. Yadiago, Yesu wazuelele gamba: ‘Muthu mbawukolesela uu nu gu gisugishilo, muene mbawuhuluishiwa.’​—Mat. 10:22.

Kamba Ndaga Jiko jia Ndando jia mu Nyuma

(Makalegelo 12:21-23) Hahetele lusugu luahagele ene, Helode wasudigile milele yenji ya ufumu, wakhalele ha fundo dia gusophesela, wasendesele gukalagala diskur ha meso a athu. 22 Athu ambile miyeye egi: “Eyi mbimbi ya nzambi, ishigo ya muthu ndo!” 23 Nu dishimbu ndo, muanjelo wa [Yehowa] wamuwasele, handaga muene gatumbuishilego Nzambi. Tungongo tuamudile, wafuile.

w08-F 15/5 diyiji 32 par. 7

Ndaga jia Ndando Jidi mu Mukanda wa Makalegelo

12:21-23; 14:14-18. Helode watshiginyile nu mutshima wagasue egi amuhane lutumbu ludi naye guhanewa phamba gudi Nzambi. Wakhalele diago wagudisha nu Pholo nu Barnabase anyi atunyile egi athu a ahanyigo lukuma nu lutumbu. Tushigo naye gukamba egi athu atutumbuise mukunda nu ndaga yagasue tuakalagala mu mudimo wa Yehowa.

(Makalegelo 13:9) Uvi Saula, udi mutamegewa luko egi Pholo, wakhalele wazala pha nu nyuma ya Nzambi, wamutalele nonoo

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 13:9

Saula, udi mutamegewa luko egi Pholo: Sendese mu tangua dinyi, Saula wana gutamegewa mu jina dia Pholo. Mvuaji jienji jiakhalele enya Hebelu, uvi muene wakhalele muenya Roma wa guvalewa. (Makal 22:27, 28; Fili 3:5) Hene, idi mumonega egi sendese mu ulenge wenji, wakhalele nu majina mbadi: Jina dia Hebelu Saula, nu jina dia enya Roma Pholo. Enya Yuda a mu tangua dinyi, anyi akhalele mujinga mu membo ashigo a Isalele, akhalele nu majina mbadi. (Makal 12:12; 13:1) Aphangi ako a Pholo akhalele nji nu majina a enya Roma nu a enya Greki. (Lomo 16:7, 21) Pholo wakhalele ‘mupostolo wa athu a ifutshi,’ hene, watumiwe ha gulongesa lukuma luabonga gudi athu akhalelego enya Yuda. (Lomo 11:13) Wamonele egi idi ndaga yabonga ha muene gukalegela jina dienji dia muenya Roma. (Makal 9:15; Gal 2:7, 8) Athu ako ana guzuela egi wazudile jina dia enya Roma ha gumonesa lutumbu gudi Sergius Paulus. Uvi, idi mumonega egi ishigo diago ngenyi handaga gungima dia gukatuga guenji mu dimbo dia Chypre, alanduile gumutamega mu jina dia Pholo. Athu ako ana guzuela egi Pholo watunyile gukalegela jina dienji dia Hebelu handaga luholo lua guditamega mu zuelelo dia Greki, ludi luholo lumoshi nu mbimbi ya Greki idi mukotelesa egi muthu (nga shitu) wana guwenda nu gudisuta guagasue.​—Tala noti jia gulonguga jia Makal 7:58.

Pholo: Mu Écritures grecques chrétiennes, jina Pauʹlos diakatuga mu jina dia zuelelo dia Latin Paulus, didi mukotelesa egi “Yazonda; Gazonda.” Ana gukalegela mbimbi yene mahugo 157 tangua adi muzuelela mupostolo Pholo, nu tangua ana guzuelela guvernere wa dimbo dia Chypre, Sergius Paulus.​—Makal 13:7.

17-23 DECEMBRE

UMONYI UDI MU MBIMBI YA NZAMBI | MAKALEGELO 15-16

“Desizio Dimoshi Diazudiwa Khungi mu Gudivua nu Mbimbi ya Nzambi”

(Makalegelo 15:1, 2) Athu ako akatugile gu Yudea, asendesele gulongesa enya gutshigina egi: “Gula mushigo mumbiwa gu mukanda gifua mudi mutoga Mikhuala ya Moise, muajiyilego guhuluishiwa.” 2 Uvi tangua giphapha giakola nu gutuna gudivua guazogele mukatshi diawo nu Pholo nu Barnabase, atombele Pholo nu Barnabase nu ndambo ya athu ako mukatshi diawo ha guya gudi apostolo nu akulu anyi akhalele gu Yelusalema ha gutadila ndaga eyi.

bt-F diyiji 102-103 par. 8

“Giphapha Giakola Giazogele”

8 Luka wazuelele luko egi: “Tangua giphapha giakola nu gutuna gudivua guazogele mukatshi diawo [“athu amoshi ngenyi”] nu Pholo nu Barnabase, [akulu] atombele Pholo nu Barnabase nu ndambo ya athu ako mukatshi diawo ha guya gudi apostolo nu akulu anyi akhalele gu Yelusalema ha gutadila ndaga eyi.” (Makal. 15:2) ‘Giphapha nu gutuna gudivua’ guakhalele mumonesa diago egi athu nu athu akhalele mujinginyina mu matangi awo, nu akhalele mutshigina egi athu ako atshigine matangi awo; hene, ndaga yene yakhalelego naye gumanesewa mu hungu dia Antioshe. Ha gukamba guhuima nu gudivua guabonga, aphangi a mu hungu dia Antioshe amonesele gutema nu adivuile ha guya nu ndaga yene gudi “apostolo nu akulu anyi akhalele gu Yelusalema,” anyi akhalele mu hunji dia akulu-atuameji. Akulu a mu hungu dia Antioshe adi gutulongesa itshi?

(Makalegelo 15:13-20) Hamanesele ene guzuela guawo, Yakoba wazuelele egi: “An’etu, tegelelenu. 14 Simeo watele lumene luholo Nzambi wajile hugo dia gudiangela gudi athu a ifutshi iko ha gutomba athu mukatshi diawo mukunda nu gubua athu enji. 15 Mbimbi jia ba profete jidi gudivua nu mbimbi eji, gifua luholo yasonegewe egi: 16 ‘Gungima dia ndaga eyi mbanguza luko. Mbangutunga luko inzo ya Davidi yabuile, mbanguzumbula ibayi yamuangenene, mbanguyitunga luko. 17 Ngenyi athu anyi asala, hamoshi nu athu a ifutshi yagasue, athu ana gutamegewa mu jina diami, akambe Yehowa nu giamatshidia giagasue. Yehowa wazuela, muene udi mutshita ndaga eji, 18 jidi mujiyiwa sendese mualeha.’ 19 Hene, matangi ami adi egi, tusagesago athu a ifutshi iko adi mubalumuna mitshima ha gutshigina Nzambi, 20 uvi tuaafundjile ha gutuna saba jiahanewe milambu gudi isongo, adikande gu uthambi, atune gudia saba yakamewa ha muminyo, nu atune gudia mahatshi.

w12-F 15/1 diyiji 5 par. 6-7

Aklisto a Giamatshidia Ana Gunemesa Mbimbi ya Nzambi

6 Verse yakuatesele ha gumanesa ndaga yakhalele Amosa 9:11, 12. Makalegelo 15:16, 17, adi muvutugila mbimbi jia verse yene egi: “Mbanguvutuga ha gutunga luko inzo ya Davidi yabuile; mbanguzumbula ibayi yamuangenene, mbanguyitunga luko, ngenyi athu anyi asala, hamoshi nu athu a ifutshi yagasue, athu ana gutamegewa mu jina diami, akambe Yehowa nu giamatshidia giagasue.”

7 Uvi athu ako ajiya guzuela egi, ‘verse yene ishigo mumonesa egi athu a ifutshi, anyi abuile Aklisto, ambiwe gu mukanda.’ Idi yadiago. Uvi enya Yuda anyi abuile Aklisto akotelesele ndaga yene. Gudi ene, athu anyi akhalelego enya Yuda, ago ambiwe gu mukanda, akhalelego ‘athu a ifutshi,’ uvi akhalele guaazula gifua aphangi’awo. (Guz. 12:48, 49) Biblia ya Bagster ya la Septante idi mubalumuna Esete 8:17 egi: ‘Athu avula ako akhalelego enya Yuda, ambiwe gu mukanda, abuile enya Yuda.’ Athu asalele mukatshi dia enya Isalele akhalele: enya Yuda nu athu anyi akhalelego enya Yuda. Nzambi wadiangele guzuela egi mbaabua athu a gifutshi gimoshi mukunda nu jina dienji, hamoshi nu “athu a ifutshi,” yakotelesa egi athu a ifutshi iko anyi ambiwego gu mukanda.

(Makalegelo 15:28, 29, NWT) Handaga nyuma yabonga nu esue hakhetu, tuazula desizio dia gutuna gumihana inemo iko, khuta ndaga eji jia ndando: 29 Landulenu gutuna ima yahanewe milambu gu isongo, gudia ndo mahatshi, gudia ndo saba jiakamewa ha muminyo ha gushiyiwa, tunenu uthambi. Gula muadikanda gu ndaga eji jiagasue, mbamukhala muabonga. Musale muabonga!”

(Makalegelo 16:4, 5, NWT) Hakhalele ene muya nu guwenda mu membo anyi, akhalele muhana aphangi mikhuala yazolele apostolo nu akulu akhalele gu Yelusalema hagula ayinemese. 5 Hene, mahungu akhalele gudikolesa diago mu gutshigina, akhalele gudivudisa lusugu nu lusugu.

bt-F diyiji 123 par. 18

‘Muya nu Gukolesa Mahungu mu Gutshigina’

18 Pholo nu Timote akalegele mudimo hamoshi ivo yavula. Mu mudimo wawo wa atadi awendji, atagenesele inemo yavula yaahanele hunji dia akulu-atuameji. Biblia idi muzuela egi: “Hakhalele ene muya nu guwenda mu membo anyi, akhalele muhana aphangi mikhuala yazolele apostolo nu akulu akhalele gu Yelusalema hagula ayinemese.” (Makal. 16:4, NWT) Idi mumonega diago egi mahungu atumagele mikhuala yatumine apostolo nu akulu anyi akhalele gu Yelusalema. Gutumaga guawo guazolele mbuto yabonga, “mahungu akhalele gudikolesa diago mu gutshigina, akhalele gudivudisa lusugu nu lusugu.”​—Makal. 16:5, NWT.

Kamba Ndaga Jiko jia Ndando jia mu Nyuma

(Makalegelo 16:6-9) Ene abalegele gu khanda ya Frizia nu mu gifutshi gia Galatiya handaga nyuma ya Nzambi yaatunyishile ha gulongesa mbimbi mu provense ya Asie. 7 Hahetele ene hehi nu Mizia, akalegele ngolo ha gungina mu Bitinia, uvi nyuma ya Yesu yaahuilego njila. 8 Hene, abalegele Mizia, abulumugile gu Troasi. 9 Mu phipha, Pholo wamuenene vizio: yala mumoshi wa gu Masedonia wamaganele, wakhalele gumububila gamba: “Zawuga uze gu Masedonia, utukuatese.”

w12-F 15/1 diyiji 10 par. 8

Tukhalenu Adimuga Gifua Apostolo

8 Lumene elu ludi gutulongesa itshi? Pholo wasendesele thomo guya gu Asie, gungima dienji, nyuma ya Nzambi yajile giwa gumukuatesa. Pholo wahetele thomo hehi nu Bitinia, gungima Yesu wajile giwa gumukuatesa. Luko, Pholo wahetele thomo gu Troasi, gungima Yesu wajile gumuleza egi udi naye guya gu Masedonia. Yesu, Fumu wa hungu dia Aklisto, wajiya nji gututshitshila ngenyi. (Kol. 1:18) Wana gutangiza ha gubua muvundji wa njila, nga guya fundo didi nu funu ya alongeshi avula ba? Yesu wajiya gugutuameza mu njila ya nyuma ya Nzambi phamba gula wasendesa thomo gutshita ndaga ha gutagenesa felela diaye. Tufezegese: Muwendeshi wa gamio wajiya gutuameza gamio genji gu koko dia madia nga dia mahidi phamba gula gamio gene gadi muwenda. Luholo lumoshi nji, Yesu wajiya gutuleza njila ha gudihana muavula mu mudimo wa gulongesa phamba gula esue hakhetu tudi muwenda, yakotelesa egi, tudi mukalagala ngolo ha gutagenesa felela dietu.

(Makalegelo 16:37) Uvi Pholo waawambelele gamba: “Atubetele ha meso a athu, esue enya Roma, muenyomo khenji atusophesa galego, atumbile mu bologo. Luenyelu atshigina gutuzola mu mafumbe ba? Ndo sha! Ene hakhawo adijile, atuzole.”

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 16:37

esue enya Roma: Yakotelesa egi tuavalewe mu membo a enya Roma. Idi mumonega egi Pholo nu Silase akhalele enya Roma a guvalewa. Mukhuala wa enya Roma wakhalele muzuela egi muthu wavalewa mu dimbo dia enya Roma wakhalele nu luendu lua guya gu tribinale yatagana, ajiyilego gumuhana ndola ha meso a athu, gula amusophesele ndo. Gula muthu udi muenya Roma wa guvalewa, wakhalele nu luendu mu ndaga jiavula fundo diagasue diakhelele muene muya mu membo a enya Roma. Muenya Roma wa guvalewa wakhalele naye gunemesa mukhuala wa enya Roma, uvi ndo mikhuala ya membo a ma provense. Gula amufunda, wakhalele mutshigina egi atadile ndaga jienji mu gudivua nu mikhuala ya mu dimbo didi muene. Ikhale ngenyi, wakhalele nu luendu lua gubata mulonga wenji gu tribinale ya enya Roma. Uvi gula wakalagala gubola guakoma, wakhalele naye guya gudi Fumu wakoma (empereur). Mupostolo Pholo walongesele muavula mbimbi ya Nzambi mu membo a enya Roma. Wakhalele nu luendu luakoma lua gukhala muenya Roma, luendu luene luamukuatesele mahugo thathu. Hugo dia thomo didi mu dimbo dia Filiphi tangua gawambelele asopheshi a mu dimbo diene egi ashiyile mukhuala luholo amubetele.​—Ha gujiya mahugo ako mbadi, tala w15-F 1/3 diyiji 12 par. 3.

24-30 DECEMBRE

UMONYI UDI MU MBIMBI YA NZAMBI | MAKALEGELO 17-18

“Landula Khadilo dia Mupostolo Pholo dia Gulongesa Mbimbi ya Nzambi”

(Makalegelo 17:2, 3, NWT) Pholo wanginyile fundo diakhalele ene gifua muakhalele khadilo dienji. Muene wakhalele mutangigiza nawo mbimbi ya Nzambi masugu thathu a guhuluguga, 3 muene wakhalele guaakotelesela nu guaamonesa mu njila ya ndaga jiasonegewe egi, Yesu wakhalele naye gumona lamba nu gufuzumuga gu gufua, waawambelele egi: “Yesu owu ngudi gumijiyisa, udi Klisto.”

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 17:2, 3

mutangigiza: Yesu galongeselego athu phamba lukuma luabonga. Waakotelesele lukuma luene, waamonesele nalo mu njila ya ndaga jiasonegewe, yakotelesa egi, mbimbi ya Nzambi yafundjiwe nu ukuateshi wa nyuma ya Nzambi mu zuelelo dia Hebelu (Écritures hébraïques). Mupostolo Pholo gatangelego phamba verse; watangijile nawo hamoshi, walondele malongo enji mu gudivua nu ndaga jiakhalele mujiya athu akhalele gumutegelela. Mbimbi ya Greki dialeʹgomai adi mukalegela idi mukotelesa egi “guta maga.” Idi muhana matangi a muthu udi muta maga nu athu ako: gula muene wazuela, ene nji azuedi. Adi mukalegela nji mbimbi yene ya Greki mu Makal 17:17; 18:4, 19; 19:8, 9; 20:7, 9.

guaamonesa mu njila ya ndaga jiasonegewe: Mbimbi ya zuelelo dia Greki adi mukalegela haha, idi mukotelesa egi “guhaga gu khanda.” Idi mumonesa egi mupostolo Pholo wakhalele mufuanesa muabonga ndaga jia lujingu lua Yesu nu profesi jidi muzuelela Masiya jidi mu Écritures hébraïques, ha gumonesa diago egi Yesu watagenesele profesi jiene.

(Makalegelo 17:17, NWT) Ngenyi muene wakhalele mutangiza mu sinagoga nu enya Yuda, nu athu ako anyi akhalele mukombelela Nzambi. Luko, lusugu nu lusugu ha fundo dia zando, wakhalele mutangigiza nu athu akhalele guene.

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 17:17

fundo dia zando: Fundo diene diakhalele mu dimbo dia Atene, gu khanda ya thunda ya dimbo dia Acropole (mu zuelelo dia Greki, ana guditamega egi agoraʹ), diakhalele gukoma ba hectares 10. Fundo dia zando diene diakhalelego phamba fundo dia gusumba nu gusumbisa. Diakhalele fundo diakoma akhalele mutshitshila ndaga jia falanga nu politiki, nu ndaga jiko jia lujingu lua enya gu Atene. Enya mu dimbo dia Atene akhalele musuanguluga ha guza ha fundo edi dia zando ha guta maga nu guzuelela ndaga jiawo.

(Makalegelo 17:22, 23, NWT) Pholo wamaganele hakatshi na katshi dia Aleopago, wazuelele gamba: “Enue enya gu Atene, ngudi mumona egi mu ndaga jiagasue, mudi mubalega gutumagela nzambi jienu. 23 Handaga hangakhala mubalega mu dimbo nu gutala muabonga ima imuana gukombelela, ngamonyi giwotshielo gingoshi gidi nu mbimbi jia gufundjiwa egi: ‘Gudi Nzambi udi Gashigo Mujiyiwa.’ Ngenyi, muthu mudi mukombelela uvi mushigo mujiya, muene ngudi gumikotelesela.

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 17:22, 23

Gudi Nzambi udi Gashigo Mujiyiwa: Mbimbi jia Greki Agnoʹstoi theoiʹ jiakhalele mukatshi dia mbimbi jia sonegewe gu giwotshielo gia gu Atene. Ha gumonesa woma wawo wa nzambi, enya gu Atene akhalele mutunga tempelo nu iwotshielo yavula. Akhalele mutunga iwotshielo ha gumonesa diago makalegelo a nzambi jiawo, gifua: Lukuma, Gudibulumuisa, Ngolo, Gutshiginyisa, nu Khenda. Yajiya gukhala egi akhalele muvua woma wa gubuita nzambi wawo mutshima, nga ndo, wa gutotesa guzumba guenji, hene asonegele ha giwotshielo egi “Gudi Nzambi udi Gashigo Mujiyiwa.” Giwotshielo egi akalegele gidi mumonesa egi athu ene atshiginyile egi gudi nu Nzambi mumoshi akhalelego ene mujiya nga hazonda. Mupostolo Pholo wakalegele giwotshielo giene gifua okazio umoshi wa gusendesa gulongesa athu ene Nzambi wa giamatshidia wago ene akhalelego mujiya uu nu mu tangua dinyi.

Kamba Ndaga Jiko jia Ndando jia mu Nyuma

(Makalegelo 18:18) Pholo wasalele luko masugu avula nu enya gutshigina a gu Kolinto. Hangima, waabembele, wanginyine mu masuwa nu Prisile nu Akila, wazawugile muya gu Siliya. Gutuama dia gungina mu masuwa, Pholo wabungile sanga gu Senekelea mukunda nu gudiloga guadilogele muene.

w08-F 15/5 diyiji 32 par. 5

Ndaga jia Ndando Jidi mu Mukanda wa Makalegelo

18:18​—Gudiloga Gutshi Guadilogele Pholo? Enya ndunge ako ana guzuela egi gudiloga guadilogele Pholo guakhalele gua Nazileya. (Lutang. 6:1-21) Uvi, Biblia ishigo mumonesa gula gudiloga guene guakhalele gua luholo lutshi. Luko, Biblia yanago guzuela gula gudiloga guene guakhalele gutuama nga gungima dia gubalumuna guenji gua mutshima, nga ndo egi muene wakhalele gu gisugishilo nga gu gisendeselo gia gudiloga guenji. Ikhale ngenyi nga ndo, gudiloga gua luholo elu guakhalelego ndaga yabola.

(Makalegelo 18:21) Muene waabembele, wazuelele egi: “Mbanguza luko gudi enue, gula Yehowa watshigina.” Muene wakatugile gu Efeso muya mu masuwa

Noti jia gulonguga jia nwtsty jia Makal 18:21

gula Yehowa watshigina: Mbimbi eji jidi mumonesa egi gula tudi mutshigina gukalagala ndaga imoshi ngenyi, tudi naye gukamba thomo gujiya gutshigina gua Nzambi mu ndaga yene. Mupostolo Pholo gabuitshilego ndaga eyi mutshima. (1Kol 4:19; 16:7; Heb 6:3) Mulandudi Yakoba nji wakolesele Aklisto ha guzuela egi: “Gula [Yehowa] watshigina, mbatukhala nu monyo nu mbatutshita ginanyi nu ginanyi.” (Yak 4:15) Mbimbi eji jishigo naye gukhala phamba mbimbi jia githuhu. Muthu wagasue udi muzuela nu mutshima wagasue egi ‘gula Yehowa watshigina,’ udi naye gukalagala ngolo ha gutshita ndaga jidi gudivua nu gutshigina gua Yehowa. Tushigo naye guzuela mbimbi eji phamba hagula egi athu atuvue egi tuazuedi, uvi tudi naye gujizuela phamba nu mutshima wagasue.​—Tala noti jia gulonguga jia Makal 21:14; 1Kol 4:19; Yak 4:15 nu Appendice C.

31 DECEMBRE–6 JANVIER

UMONYI UDI MU MBIMBI YA NZAMBI | MAKALEGELO 19-20

‘Dibambienu Muabonga, Bambienu nji Thundu Yagasue ya Imeme’

(Makalegelo 20:28, NWT) Dibambienu muabonga, bambienu nji thundu yagasue ya imeme imuahagewe atadi gudi nyuma ya Nzambi, hagula mubambe muabonga hungu dia Nzambi, diasumbile muene nu mahatshi a mun’enji hakhenji.

w11-F 15/6 diyiji 20 par. 5

‘Bambienu Imeme ya Nzambi Yamihuiwe’

5 Mupostolo Phetelo wasonegele egi akulu adi naye ‘gubamba imeme ya Nzambi yaahuiwe.’ Akulu adi naye gujiya egi imeme idi yangane ya Yehowa nu Yesu. Akulu mbaahana rapore mu luholo abambele imeme ya Nzambi. Tangiza gale egi futa diaye mumoshi wa mutshima wagutoga ha gubamba an’enji tangua didi muene gashigo. Mbawaabamba muabonga, mbawaadisa nji muabonga diago, ishigo ngenyi? Gula mona mumoshi wakata, mbawukalagala ngolo hagula asagewe muabonga diago. Luholo lumoshi nji, akulu adi naye “gubamba muabonga hungu dia Nzambi, diasumbile muene nu mahatshi a mun’enji hakhenji.” (Makal. 20:28, NWT) Ajimbilago egi gimeme giagasue giasumbiwe nu mahatshi a ndando a Klisto Yesu. Luholo akulu mbaahana rapore gudi Nzambi, ana gudisa imeme, nu ana guyibamba.

(Makalegelo 20:31) “Hene, temienu, mujimbilago egi ivo itatu, phipha muanya, ngabembelego ha gutemesa uu nu masoji gu meso.

w13-F 15/1 diyiji 31 par. 15

Akulu Adi ‘Mafut’etu a Mudimo Mukunda nu Gusuanguluga Guetu’

15 Gukhala mukulu gudi ginemo giakoma diago. Matangua ako, akulu anago gubanda tulo, ha gukombelela mukunda nu imeme ya Nzambi nu mukunda nu gukuatesa aphangi’awo Aklisto. (2 Kol. 11:27, 28) Ikhale ngenyi, akulu ana gutagenesa inemo yawo muabonga diago nu gusuanguluga guagasue, gifua muakalegele mupostolo Pholo. Muene wasonegele Aklisto a gu Kolinto egi: “Ame mbangukhala nu gusuanguluga ha gumanesela ikumba yami nu guhana muila wami mukunda nu mionyo yenu.” (2 Kol. 12:15) Yadiago, guzumba gua Pholo mukunda nu aphangi’enji Aklisto guene guamutumine ha gudihana nu mutshima wagasue ha guaahana gikhesa. (Tanga 2 Kolinto 2:4; Fili. 2:17; 1 Tes. 2:8) Hene, tuajiyilego gudihula ha gumona luholo aphangi akhalele gumuzumba muavula!​—Makal. 20:31-38.

(Makalegelo 20:35, NWT) Mu ndaga jiagasue, ngamidijigile egi mudi naye gutshita mudimo muavula ngenyi ha gukuatesa athu adi a guleba, mudi naye guwunguluga mbimbi jia Fumu Yesu jiazuelele muene egi: ‘Guhana guakhala nu gusuanguluga guavula gubalega guzula.’”

bt-F diyiji 172 par. 20

“Mahatshi enu Gakhadigo ha Muila Wami”

20 Lujingu lua Pholo luakhalele lua gudisha diago nu lua athu ako anyi abambelego muabonga imeme ya Nzambi. Muene wakhalele mukalagala mudimo ha gutagenesa nzala jienji hagula gakhadigo ginemo gudi aphangi mu hungu. Gakhalelego mukuatesa aphangi’enji a Aklisto hagula amuhane gima. Mupostolo Pholo wakolesele akulu a mu hungu dia Efeso ha gumonesa khadilo dia gudihana. Waawambelele egi: “Mudi naye gutshita mudimo muavula ngenyi ha gukuatesa athu adi a guleba, mudi naye guwunguluga mbimbi jia Fumu Yesu jiazuelele muene egi: ‘Guhana guakhala nu gusuanguluga guavula gubalega guzula.’”​—Makal. 20:35, NWT.

Kamba Ndaga Jiko jia Ndando jia mu Nyuma

(Makalegelo 19:9) Uvi athu ako akolesele mito, atunyine, akhalele musegulula Njila gutuama dia athu akhalele mudibungisa. Hangima Pholo waabembele, wayile nu enya gutshigina, wakhalele mulongesa lusugu nu lusugu mu khalasa dia Tilanuse.

bt-F diyiji 161 par. 11

Mbimbi “Yamuangunugile, Yakhalele nu Ngolo Jiavula”

11 Yajiya gukhala egi Pholo wakhalele mukalagala ba diskur mu khalasa diene lusugu nu lusugu, sendese mu kumbi dia 11:00 uu nu mu 16:00. (Makal. 19:9, mbimbi goshi’a diyiji.) Yajiya gukhala egi makumbi ene akhalelego makumbi a matululu, uvi a kiza giavula. Mu makumbi ene, athu avula akhalele mubemba midimo yawo ha guya mudia nu guhuluguga. Gula mupostolo Pholo walanduile gutshita ngenyi ivo mbadi ya mudidi, tuajiya guzuela egi wabalegesele matangua gubalega 3 000 nu gulongesa. Idi mukatshi dia ishina yakalegele egi mbimbi ya Yehowa imuangunuge, nu ikhale nu ngolo jiavula. Mupostolo Pholo wakhalele mutshitshi wakola wa mudimo, wakhalele nji mujidila muabonga nu ndaga jihe-jihe. Wakhalele mulondega programe yenji hagula alongese mu tangua didi diabonga mukunda nu athu a mu terituare yenji. Mbuto itshi yazolele? “Athu agasue akhalele mukhala mu provense ya Asie, enya Yuda nu enya Greki, avuile mbimbi ya Fumu.” (Makal. 19:10) Walongesele muabonga diago lukuma luabonga!

(Makalegelo 19:19) Ako akhalele atshitshi a ndaga jia wanga, abungishile mikanda yawo, ayikondele tshuya gu phala ya athu agasue. Atangele ndando yayo, ayimuenene egi yakhalele ya utadi wa siliva 50 000.

bt-F diyiji 162-163 par. 15

Mbimbi “Yamuangunugile, Yakhalele nu Ngolo Jiavula”

15 Athu avula avuidile Nzambi woma tangua amonele luholo nyuma yabola yasagesele an’a mala a Seva, enji avula mukatshi diawo abuile enya gutshigina, abembele midimo yawo ya nyuma jiabola. Athu avula a gu Efeso akhalele gudihana muavula mu ndaga jia wanga. Athu avula akhalele mukombelela nyuma jiabola, akhalele nji musudiga ima ya wanga ha gudibamba. Akhalele nji nu mikanda yakhalele nu ndaga jia wanga. Uvi athu avula a gu Efeso azudile desizio dia gubungisa mikanda yawo ya wanga ha guyikonda tshuya ha meso a athu agasue, ngatshima ndando ya mikanda yene mangino yajiya gukhala ya dollards jiavula. Luka udi muzuela egi: “Ngenyi mbimbi ya [Yehowa] yamuangunugine, yakhalele nu ngolo jiavula.” (Makal. 19:17-20) Lukuma luabonga lua giamatshidia luabingile diago midimo ya bademo nu ndaga jia mambo jiakhalele mulongesa athu! Enya gu Efeso awa amonesele diago gutshigina, adi gifezegeselo giabonga mukunda nu esue mangino. Nu esue nji, tudi mujinga ha mavu adi nu athu avula ana gudihana muavula mu midimo ya nyuma jiabola. Gula tudi nu gima gimoshi ngenyi gidi gudivua nu midimo ya nyuma jiabola, tudi naye gutshita gifua enya gu Efeso, yakotelesa egi, tudi naye gugibishila nga gugikonda tshuya gatshididi. Tutshitenu ngolo ha gulenga midimo inyi yagasue ya nyuma jiabola, ikhale idi gututoga itshi.

    Mikanda ya Kipende (2000-2025)
    Zoga
    Ngina
    • Kipende
    • tumina muthu muko
    • Tomba ndaga jia luholo nu luholo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Luholo lua Gukalegela Site Yetu
    • Gunemesa Ndaga jia Athu Ako
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ngina
    tumina muthu muko