LONGO DIA 50
Gumonesa Gutshigina mu Midimo Guajiya Gutubuisa Athu Abonga gu Meso a Yehowa
“Abalahama washile gutshigina gudi Yehowa, hene watangewe egi udi muthu wabonga gu meso enji.”—ROMA 4:3.
LUNGIMBO 119 Tudi Naye Gukhala nu Gutshigina
NDAGA JIDI MU LONGO EDIa
1. Muhu utshi tuajiya gudihula, tangua tudi mutangigiza gutshigina guakhalele nago Abalahama?
ATHU avula avuile gale lumene lua Abalahama, uvi avula mukatshi diawo ana jiya phamba ndaga jiazonda jiamutadila. Uvi aye, udi mujiya ndaga jiavula jiatadila Abalahama. Ha gufezegesa, wana jiya egi Abalahama watamegewe egi “tata wa athu agasue adi musha gutshigina.” (Roma 4:11) Matangua ako wajiya gudihula egi: ‘Ame nji ngajiya gukhala nu gutshigina guakola gudi Nzambi gifua Abalahama ba?’ Ayi.
2. Mukunda natshi idi nu ndando ha gulonguga gifezegeselo gia Abalahama? (Yakoba 2:22, 23)
2 Ndaga yajiya gutukuatesa ha gukhala nu gutshigina guakola gifua gua Abalahama, idi gulonguga gifezegeselo gienji. Nzambi wamuwambelele ha gukatuga mu gifutshi gienji, ha guya gualeha mujinga mu jinzo jia tenta ivo yavula. Abalahama watshiginyile nji ha guhana mun’enji Izake gakhalele muzumba muavula gifua mulambu. Watshitshile ndaga eji jiagasue, handaga wakhalele nu gutshigina guakola. Mukunda nu gutshigina guenji nu ndaga jiabonga jiatshitshile muene, Abalahama wasuanguluishile Yehowa nu wabuile futa dienji. (Tanga Yakoba 2:22, 23.) Yehowa wana tshigina egi mukut’etu agasue, nu aye nji, tumusuanguluise nu tubue mafuta enji. Hene wakuatesele mupostolo Phaula nu Yakoba ha gusonega gifezegeselo gia Abalahama mu Biblia. Tuza mumona ndaga mukanda wa Roma mukhapho 4 nu mukanda wa Yakoba mukhapho 2 idi muzuela mukunda nu muene. Mukut’awo agasue azuelele ndaga jia ndando jiatadila Abalahama.
3. Verse itshi mupostolo Phaula nu Yakoba avutugidile?
3 Phaula nu Yakoba avutugidile mbimbi jidi mu Gisendeselo 15:6 jidi muzuela egi: ‘Abalahama washile gutshigina gudi Yehowa, hene Nzambi wamumonele egi udi muthu wabonga gu meso enji.’ Yehowa wana tadila muthu gifua muthu wabonga nga ndo gashigo nu gubola gula udi musuanguluga nu muthu muene. Idi ndaga yagushimana ha gujiya egi Nzambi wajiya gutadila muthu wa masumu egi udi muthu wabonga gu meso enji! Yadiago, gula udi mutshigina egi Nzambi a gutadile gifua muthu wabonga, wajiya guyitshita. Tuza mumona ndaga yatumile Yehowa ha gutamega Abalahama egi muthu wabonga, nu ndaga esue tudi naye gutshita hagula atutamege nji egi athu abonga.
HA GUKHALA ATHU ABONGA TUDI NAYE GUKHALA NU GUTSHIGINA
4. Itshi yana gukanga athu njila ha gukhala athu abonga gu meso a Nzambi?
4 Mu mukanda Phaula wasonegele Aklisto a gu Roma, wazuelele egi athu agasue adi enya masumu. (Roma 3:23) Na luholo lutshi Nzambi wajiya gusuanguluga nu esue nu gututadila egi tudi athu abonga gu meso enji? Phaula wakalegele gifezegeselo gia Abalahama ha gukuatesa Aklisto a giamatshidia ha guhana mvutu gu muhu owu.
5. Mukunda natshi Yehowa watamegele Abalahama egi muthu wabonga gu meso enji? (Roma 4:2-4)
5 Yehowa watamegele Abalahama egi muthu wabonga tangua diakhalele muene mu gifutshi gia Kanana. Mukunda natshi gamutamegele egi muthu wabonga? Wamutamegele ngenyi handaga wakhalele munemesa diago Mukhuala wa Moize ba? Ndo sha. (Roma 4:13) Nzambi wahanele gifutshi gia Isalele Mukhuala wene ivo gubalega 400 gungima dia gutamega Abalahama egi muthu wabonga. Na mukunda natshi giwa Nzambi wamutamegele ngenyi? Wamuvuidile khenda jiavula hene wamutamegele egi muthu wabonga mukunda nu gutshigina guenji.—Tanga Roma 4:2-4.
6. Mukunda natshi Yehowa wana gutamega athu a masumu egi athu abonga gu meso enji?
6 Phaula wazuelele nji egi gula muthu udi nu gutshigina guakola gudi Nzambi, “wana gumumona egi udi muthu wabonga gu meso enji.” (Roma 4:5) Wazuelele luko egi: “Davidi nji udi muzuelela gusuanguluga guakhala nago muthu wana tamegewa gudi Nzambi egi udi muthu wabonga gu meso enji, ikhale midimo ya muthu muene ishigo gudivua diago nu mukhuala. Wazuelele egi: ‘Gusuanguluga gudi nu athu anyi Nzambi waatotesele gubola guawo nu watshuigile masumu awo; gusuanguluga gudi nu muthu Yehowa mbagashigo mutangiza luko gubola guenji.’” (Roma 4:6-8; Ngi. 32:1, 2) Nzambi wana totesela nu wana tshuiga gubola gua athu agasue ana sha gutshigina gudi muene. Wana guatotesela gubola guawo mayilago, ganago gutangiza luko gubola guene. Wana guatadila gifua athu ashigo nu gubola nu adi athu abonga gu meso enji mukunda nu gutshigina guawo.
7. Mukunda natshi tuajiya guzuela egi akombeledi a Nzambi a mu tangua dikulu akhalele athu abonga gu meso a Nzambi?
7 Ikhale Abalahama nu Davidi nu akombeledi ako a gujinginyina, atamegewe egi athu abonga gu meso a Nzambi, uvi akhalele athu a masumu. Uvi mukunda nu gutshigina guawo, Nzambi wakhalele guatadila gifua athu abonga gu meso enji. Handaga tangua diakhalele muene guafuanesa nu athu anyi akhalelego gumukombelela, wakhalele guamona gifua akhalelego nu gubola. (Ef. 2:12) Phaula wamonesele haphelo mu mukanda wasonegele muene gudi Aklisto a gu Roma egi, tudi naye gukhala nu gutshigina ha gubua mafuta a Nzambi. Abalahama nu Davidi akhalele mafuta a Nzambi handaga akhalele musha gutshigina gudi muene. Esue nji tuajiya gubua mafuta a Yehowa gula tudi musha gutshigina gudi muene.
GUDIVUA GUDI MUKATSHI DIA GUTSHIGINA NU MIDIMO
8-9. Ndaga jitshi jiabola athu ako ana zuela mu ndaga jiasonegele Phaula nu Yakoba? Mukunda natshi?
8 Ivo yavula yabalega gale, mafumu a ikombelelo akhalele musha iphapha yakola ha gujiya gudivua guana khala mukatshi dia gutshigina nu midimo idi mumonesa gutshigina guene. Mafumu ako a ikombelelo ana longesa egi hagula muthu a huluishiwe, udi naye phamba gusha gutshigina gudi Fumu Yesu Klisto. Yajiya gukhala egi waavile gale muzuela egi: “Tshigina Yesu, ngenyi mbawuluishiwa.” Mafumu ene ana vutugila mbimbi jiazuelele mupostolo Phaula egi: “Muthu wana tamegewa gudi Nzambi egi udi muthu wabonga gu meso enji, ikhale midimo ya muthu muene ishigo gudivua diago nu mukhuala.” (Roma 4:6) Uvi athu ako ana zuela egi, wajiya guhuluishiwa gula udi muya mutala mafundo enya ikombelelo ana tangiza egi adi agijila nu udi mutshita ndaga jiabonga. Ajiya gukalegela Yakoba 2:24 ha gutshiginyisa matangi awo. Verse yene idi muzuela egi: “Muthu wana monewa egi udi muthu wabonga mu njila ya midimo, uvi ishigo phamba mu njila ya gutshigina.”
9 Iphapha yana gusha mafumu a ikombelelo ene, yana tuma enya ndunge ako ha gutangiza egi mbimbi jiasonegele Phaula nu Yakoba mukunda nu gutshigina nu midimo jianago gudivua. Mafumu a ikombelelo ene ajiya guzuela egi, Phaula wazuelele egi Nzambi wana tadila muthu gifua muthu wabonga gu meso enji ikhale midimo ya muthu muene ishigo gudivua diago nu mukhuala. Uvi Yakoba wazuelele egi muthu udi naye gutshita ndaga jiabonga hagula Nzambi amutshigine. Mulongeshi mumoshi wa ikombelelo wazuelele egi, ‘Yakoba gakoteleselego ndaga yatumine Phaula ha guvutugila muavula egi muthu udi naye phamba gukhala nu gutshigina uvi midimo ndo ha gukhala muthu wabonga gu meso a Nzambi.’ Uvi Yehowa wakuatesele Phaula nu Yakoba ha gusonega mbimbi jiene. (2 Tim. 3:16) Gudi nu luholo lualeba tuajiya gukotelesa ndaga jia sonegele Phaula nu Yakoba. Ha gukotelesa ndaga jiene muabonga, tudi naye gutadila ndaga jidi guthunda nu gumbongo ya verse jiene.
Phaula wawambele enya Yuda abuile Aklisto anyi akhalele gu Roma egi gukhala nu gutshigina gudi nu ndando yavula gubalega gutshita ndaga jiakhalele mutogewa mu Mukhuala wa Moize (Tala paragrafe 10)b
10. “Midimo” itshi Phaula wakhalele muzuelela muavula? (Roma 3:21, 28) (Tala nji gifuanesa.)
10 “Midimo” itshi Phaula wakhalele muzuelela mu Roma mukhapho 3 nu 4? Wakhalele muzuelela muavula gutumagela Mukhuala wa Moize unu Nzambi wahanele enya Isalele gu Mulundu wa Sinai. (Tanga Roma 3:21, 28.) Yajiya gukhala egi mu masugu a Phaula yakhalele lamba gudi enya Yuda ako abuile Aklisto ha gutshigina egi Mukhuala wa Moize nu ndaga jiko jiakhalele mutoga Mukhuala wene jiakatudiwe. Hene Phaula wakalegele gifezegeselo gia Abalahama ha gumonesa egi muthu gashigo naye gulandula ndaga jiagasue jia Mukuala ha gukhala muthu wabonga gu meso a Nzambi. Uvi udi naye gukhala nu gutshigina. Ndaga yene idi gutuhana gikhesa handaga idi gutulongesa egi gula tudi nu gutshigina gudi Nzambi nu gudi Klisto, Nzambi wajiya gututshigina.
Yakoba wawambele Aklisto ha gumonesa gutshigina mu midimo gifua gukalegela athu ako ndaga nu gisemo gukhaphumuna ndo (Tala paragrafe 11-12)c
11. “Midimo” ya luholo lutshi Yakoba wakhalele muzuelela?
11 Uvi “midimo” idi muzuelewa mu Yakoba mukhapho 2, ishigo mukatshi dia ndaga jiakhalele mutogewa mu Mukhuala wa Moize. Yakoba wakhalele muzuelela midimo Aklisto ana tshita lusugu nu lusugu mu monyo wawo. Midimo yene yana monesa gula tudi nu gutshigina guakola gudi Nzambi nga ndo. Tutadilenu ifezegeselo mbadi yahanele Yakoba.
12. Luholo lutshi Yakoba wamonesele gudivua gudi mukatshi dia gutshigina nu midimo? (Tala nji gifuanesa.)
12 Mu gifezegeselo gia thomo, Yakoba wazuelele egi Aklisto ashigo naye gukhala nu khadilo dia gukhaphumuna. Wamonesele ndaga yene mu gifezegeselo gia muthu mumoshi wakhalele mumonesa gisemo gudi muthu wakhalele nu umonyi uvi gudi phutu ndo. Yakoba wazuelele egi muthu wa luholo elu wajiya guzuela egi udi nu gutshigina uvi midimo yenji ishigo mumonesa ndaga yene. (Yak. 2:1-5, 9) Mu gifezegeselo gia mbadi, Yakoba wakhalele muzuelela muthu mumoshi wamonele ‘phangi wa yala nga wa mukhetu gashigo nu milele nu ima ya gudia,’ uvi muene gamukuateselego. Muthu muene wajiya guzuela egi udi nu gutshigina uvi midimo yenji idi mumonesa egi gashigo nu gutshigina. Gifua luholo Yakoba wasonegele egi: “Gutshigina guene hakhenji, gula gushigo nu midimo, gudi gua gufua.”—Yak. 2:14-17.
13. Gifezegeselo gitshi giahanele Yakoba gidi mumonesa egi tudi naye gukhala nu gutshigina nu gumonesa gutshigina guene mu midimo? (Yakoba 2:25, 26)
13 Yakoba watangele Rahaba gifua gifezegeselo giabonga gia muthu wamonesele gutshigina mu midimo. (Tanga Yakoba 2:25, 26.) Rahaba wavuile ndaga jiatadila Yehowa nu wakotelesele egi muene wakhalele mukuatesa enya Isalele. (Yosh. 2:9-11) Wamonesele gutshigina guenji mu midimo, tangua diabambele muene enya Isalele mbadi ayile mutala dimbo nu ashile monyo wawo mu gingonza. Hene, ikhale Rahaba gakhalelego muenya gu Isalele nu gakhalelego nji muthu watagana uvi Nzambi wakhalele gumutadila gifua muthu wabonga gu meso enji gifua Abalahama. Gifezegeselo gia Rahaba gidi gutulongesa egi idi nu ndando ha gumonesa mu midimo yetu egi tudi nu gutshigina.
14. Mukunda natshi tudi muzuela egi ndaga jiasonegele mupostolo Phaula nu Yakoba jishigo jia gudisha?
14 Phaula nu Yakoba akhalele muzuelela gutshigina nu midimo mu maluholo mbadi a gudisha. Phaula wawambelele enya Yuda anyi abuile Aklisto egi, Nzambi mbagashigo guatshigina phamba handaga ana tumagela Mukhuala wa Moize. Uvi Yakoba wamonesele egi Aklisto agasue adi naye gutshitshila athu ako ndaga jiabonga ha gumonesa egi adi nu gutshigina.
Gutshigina guaye guana gugutuma ha gutshita ndaga jiana suanguluisa Yehowa ba? (Tala paragrafe 15)
15. Mu ndaga jitshi jiko tuajiya gumonesa gutshigina mu makalegelo? (Tala nji gifuanesa.)
15 Yehowa gashigo muzuela egi ha gukhala athu abonga gu meso enji tudi naye gutshita ndaga gifua Abalahama. Uvi, gudi nu maluholo avula tuajiya gumonesa mu makalegelo yetu egi tudi nu gutshigina. Tuajiya guyamba athu adi muza mbala ya thomo mu hungu, nu gukuatesa aphangi etu a mala nu a akhetu adi diago nu funu ya ukuateshi, nu gukalegela enya fami yetu ndaga jiabonga. Gula tuakalagala ndaga eji jiagasue, Nzambi mbawututshigina nu mbawutushimbiga. (Roma 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Yone 3:18) Ndaga yabalega ndando tudi naye gutshita ha gumonesa egi tudi nu gutshigina idi gulongesa lukuma luabonga nu gikhesa giagasue. (1 Tim. 4:16) Mukut’etu agasue tuajiya gumonesa mu makalegelo etu egi tudi nu gutshigina egi ndaga jiagasue jiana gutulaya Nzambi mbajitagenesewa. Tuana sha nji gutshigina egi ndaga jiagasue jiana zuela muene jidi jiabonga. Gula tuatshita ngenyi, tuajiya diago gusha mutshima egi Nzambi mbawututadila gifua athu abonga gu meso enji nu mbatubua nji mafuta enji.
FELELA DIDI NU NDANDO HA GUKHALA NU GUTSHIGINA
16. Ndaga itshi Abalahama wakhalele munengenena nu gusha gutshigina?
16 Mukanda wa Roma mukhapho 4 udi mumonesa longo diko dia ndando tuajiya guzula mu lumene lua Abalahama. Mukhapho wene udi gutulongesa egi tudi naye gulandula gunengenena gutagenesewa gua ndaga jiatulayele Nzambi. Yehowa walayele Abalahama egi mbawushimbiga ‘ifutshi yavula’ mu njila yenji. Diakhalele diago felela diabonga mukunda nu Abalahama! (Gis. 12:3; 15:5; 17:4; Roma 4:17) Abalahama watagenesele ivo 100, Sara ivo 90 uvi mona waalayele Nzambi wakhalele khenji gavualewa galego. Gumeso a athu yakhalele mumonega gifua idi lamba gudi Abalahama nu Sara ha guvuala. Ndaga yene yasagesele diago Abalahama. “Uvi wakhalele nu felela nu gutshigina egi mbawubua tata wa ifutshi yavula.” (Roma 4:18, 19) Gungima Abalahama wavualele mona. Wabuile sha Izake, mona wakhalele muene munengenena sendese mualeha.—Roma 4:20-22.
17. Luholo lutshi tudi mujiya egi Nzambi wajiya gututanga gifua athu abonga gumeso enji?
17 Esue nji Nzambi wajiya gututshigina nu gututanga gifua athu abonga gumeso enji gifua Abalahama. Phaula wazuelele ndaga yene tangua diasonegele muene egi: “Mbimbi jidi muzuela egi ‘Nzambi wamutangele egi udi muthu wabonga gu meso enji,’ jiasonegewego phamba mukunda nu [Abalahama,] uvi jiasonegewe nji mukunda nu esue, handaga Nzambi mbawututanga egi tudi athu abonga gu meso enji luholo tuana gusha gutshigina gudi muene, yago wafuzumuine Yesu.” (Roma 4:23, 24) Gifua Abalahama, esue nji tudi naye gusha gutshigina gudi Yehowa nu gutshita ndaga jiabonga nu gusha diago mutshima egi ndaga jialayele Yehowa mbajitagenesewa. Phaula udi mulandula guzuelela felela mu Roma mukhapho 5. Mbatuyizuelela mu longo dialandula.
LUNGIMBO 28 Ufuta nu Yehowa
a Tuana suanguluga egi Nzambi atutshigine nu atutange gifua athu abonga gumeso enji. Mu longo edi tuza mumona luholo ndaga jiasonegele Phaula nu Yakoba jiajiya gutukuatesa ha gukhala nu gutshigina, nu gumonesa gutshigina guene mu midimo hagula Nzambi atutshigine.
b UKOTELESHI WA GIFUANESA: Phaula wawambelele enya Yuda abuile Aklisto ha gukhala nu gutshigina, uvi gutagenesa ndo phamba midimo mukhuala wakhalele mutoga, gifua gusudiga milele yatungiwe nu wanda wa mukubu wa bule, gutshita wano wa Pake nu mishambo ya guwevua mago.
c UKOTELESHI WA GIFUANESA: Yakoba wazuelele egi ha gumonesa egi tudi nu gutshigina, tudi naye gukalegela athu ndaga jiabonga gifua gukuatesa athu adi uphutu.