Przejściowo dodane przymierze Prawa

15-17. (a) Dlaczego do przymierza Abrahamowego zostało dołączone przymierze Prawa? (b) Jak Prawo urzeczywistniło te cele?

¹⁵ Bóg zawarł już przymierze z Abrahamem, stanowiące podstawowy element w urzeczywistnianiu Jego zamierzenia, ale jak do czasu pojawienia się Nasienia miała być zabezpieczona przed skażeniem i wyginięciem linia jego przodków? W jaki sposób prawdziwi czciciele Boga mieli rozpoznać to Nasienie po jego przyjściu? Na pytania te odpowiada Paweł, wskazując na mądrość Bożą widoczną w przejściowym dodaniu przymierza Prawa. Apostoł pisze:

¹⁶ „Po cóż więc Prawo? Zostało dodane, aby ujawniło wykroczenia, do czasu przyjścia nasienia, które miało obietnicę; przekazali je aniołowie przez rękę pośrednika. Prawo stało się zatem wychowawcą prowadzącym nas do Chrystusa, abyśmy zostali uznani za sprawiedliwych dzięki wierze” (Galatów 3:19, 24).

¹⁷ Jehowa zawarł z Izraelitami przy górze Synaj jedyne w swoim rodzaju przymierze narodowe — przymierze Prawa, którego pośrednikiem był Mojżesz (Galatów 4:24, 25).b Naród ten przystał na warunki owego przymierza, uprawomocnionego krwią byków i kozłów (Wyjścia 24:3-8; Hebrajczyków 9:19, 20). Izraelici otrzymali w ten sposób teokratyczne prawa oraz zarys sprawiedliwych form rządzenia. Omawiane przymierze zabraniało im zawierania mieszanych małżeństw z poganami, a także wdawania się w niemoralność i uczestniczenia w praktykach religii fałszywej. Tym samym strzegło ich, stanowiąc zarazem czynnik chroniący przed skażeniem linię rodową prowadzącą do Nasienia (Wyjścia 20:4-6; 34:12-16). Ponieważ jednak żaden niedoskonały Izraelita nie był w stanie przestrzegać tego Prawa bez uchybień, służyło ono ujawnieniu grzechów (Galatów 3:19). Ponadto wskazywało na potrzebę przyjścia doskonałego, nieprzemijającego kapłana oraz złożenia ofiary, której by nie musiało rokrocznie powtarzać. Prawo przypominało wychowawcę, a ściślej biorąc opiekuna prowadzącego dziecko do właściwego nauczyciela, którym miał być Mesjasz, czyli Chrystus (Hebrajczyków 7:26-28; 9:9, 16-22; 10:1-4, 11). Po spełnieniu swego zadania przymierze Prawa miało przestać obowiązywać (Galatów 3:24, 25; Rzymian 7:6).

18. Jaka jeszcze perspektywa wynikała z przymierza Prawa, dlaczego jednak niełatwo ją było zrozumieć?

¹⁸ Ogłaszając to tymczasowe przymierze, Bóg wspomniał również o następującym wspaniałym zamyśle: „Jeśli będziecie ściśle posłuszni memu głosowi i naprawdę będziecie się trzymać przymierza ze mną, staniecie się niezawodnie moją szczególną własnością (...). I właśnie wy staniecie się dla mnie królestwem kapłanów oraz narodem świętym” (Wyjścia 19:5, 6). Cóż za świetlana perspektywa! Naród królów-kapłanów! Ale jak to miałoby się ziścić? W późniejszym okresie Prawo uściśliło, że plemieniu rządzącemu (Judy) i plemieniu kapłańskiemu (Lewiego) przypadły w udziale odmienne obowiązki (Rodzaju 49:10; Wyjścia 28:43; Liczb 3:5-13). Nikt nie mógł być jednocześnie władcą i kapłanem. Mimo to słowa zanotowane w Księdze Wyjścia 19:5, 6 dały podstawę do ufnego oczekiwania, iż w jakiś jeszcze nie wyjawiony sposób ludzie podlegający przymierzu Prawa otrzymają możność wyłonienia członków „królestwa kapłanów oraz narodu świętego”.

Przymierze Dawidowe co do Królestwa

19. Jak omówione przymierza wskazywały na ustanowienie władzy królewskiej?

¹⁹ Po pewnym czasie Jehowa dodał kolejne przymierze, które jeszcze lepiej wyjaśniło, w jaki sposób urzeczywistni On swoje zamierzenie ku naszemu wieczystemu dobru. Wiemy już, że przymierze zawarte z Abrahamem zapowiadało władzę królewską członków literalnego nasienia Abrahamowego (Rodzaju 17:6). Przymierze Prawa także przewidywało pojawienie się królów pośród ludu Bożego, gdyż Mojżesz powiedział Izraelowi: „Kiedy w końcu przyjdziesz do [Ziemi Obiecanej] (...) oraz powiesz: ‛Ustanowię nad sobą króla jak u wszystkich narodów, które mnie otaczają’, wtedy niewątpliwie powinieneś ustanowić nad sobą króla, którego obierze Jehowa, twój Bóg. (...) Nie będzie ci wolno ustanowić nad sobą cudzoziemca” (Powtórzonego Prawa 17:14, 15). Jak Bóg chciał powołać taką władzę królewską i jak miała ona być powiązana z przymierzem Abrahamowym?

20. Jak na arenie wydarzeń pojawił się Dawid ze swoją linią rodową?

²⁰ Wprawdzie pierwszym królem Izraela został Saul, pochodzący z plemienia Beniamina, niemniej jednak rządy po nim objął odważny i lojalny Dawid spośród potomków Judy (1 Samuela 8:5; 9:1, 2; 10:1; 16:1, 13). Dawid już dość długo sprawował władzę, gdy Jehowa postanowił zawrzeć z nim odrębne przymierze. Najpierw rzekł do niego: „Na pewno wzbudzę po tobie nasienie, które wyjdzie z twojego wnętrza; i naprawdę mocno utwierdzę jego królestwo. To on zbuduje dom mojemu imieniu i na pewno utwierdzę tron jego królestwa mocny aż po czas niezmierzony” (2 Samuela 7:12, 13). Zgodnie z powyższymi słowami następcą Dawida na tronie został jego syn Salomon, który w Jeruzalem wzniósł Bogu dom, czyli świątynię. Ale na tym nie koniec.

21. Do czego utorowało drogę przymierze Dawidowe co do Królestwa?

²¹ Jehowa przystąpił do zawarcia z Dawidem następującego przymierza: „Dom twój i twe królestwo nieodwołalnie będą przed tobą trwałe aż po czas niezmierzony; sam tron twój stanie mocno utwierdzony po czas niezmierzony” (2 Samuela 7:16). Tak więc Bóg najwyraźniej ustanowił w Izraelu dynastię królewską wywodzącą się od Dawida. Nie chodziło jednak tylko o nieprzerwane panowanie szeregu królów z linii Dawida. W jego rodzie miał się w końcu pojawić ktoś, kto sam władałby „aż po czas niezmierzony, a jego tron [będzie] jak słońce przede mną [przed Bogiem]” (Psalm 89:20, 29, 34-36 [89:21, 30, 35-37, Bw]; Izajasza 55:3, 4).

22. Jakie powiązanie istniało między przymierzem Dawidowym a linią prowadzącą do Nasienia i co z tego wynikło?

²² Widać zatem, że przymierze Dawidowe jeszcze bardziej zawęziło linię prowadzącą do Nasienia. Nawet Żydzi żyjący w I wieku zdawali sobie sprawę z tego, że Mesjasz musi być potomkiem Dawida (Jana 7:41, 42). Pewien anioł potwierdził, że Jezus Chrystus jako główny przedstawiciel nasienia obiecanego w przymierzu zawartym z Abrahamem nadaje się na nieprzemijającego Dziedzica Królestwa Dawidowego (Łukasza 1:31-33). W ten sposób Jezus uzyskał prawo do panowania nad Ziemią Obiecaną, tym krajem, nad którym sprawował władzę król Dawid. Powinno to umocnić nasze zaufanie do Jezusa; nie rządzi on wskutek uzurpacji, lecz na mocy jak najbardziej legalnego postanowienia — przymierza Bożego.

23. Jakie pytania i sprawy pozostają jeszcze do rozpatrzenia?

²³ Rozpatrzyliśmy dotąd zaledwie cztery Boskie przymierza związane ze sposobem, w jaki Stwórca postanowił urzeczywistnić swoje zamierzenie dotyczące obdarzenia ludzkości wieczystymi błogosławieństwami. Zapewne jednak dostrzegasz, Czytelniku, że obraz nie jest kompletny. Nie rozstrzygnięte pozostają kwestie: Skoro ludzie w dalszym ciągu są niedoskonali, to jaki kapłan lub jaka ofiara może trwale zmienić ten stan rzeczy? Jak ludzie mają zdobyć kwalifikacje, pozwalające im wejść w skład nasienia Abrahama? Czy istnieje podstawa, by wierzyć, że prawo do sprawowania władzy zostanie rozszerzone i obejmie więcej niż określone ziemskie terytorium? W jaki sposób oba elementy nasienia Abrahama — zarówno główny, jak i drugorzędny — zapewnią błogosławieństwa „wszystkim narodom ziemi”, w tym także każdemu z nas? Zajmijmy się tym bliżej.

Czy odniesiesz pożytek z Bożych przymierzy?

„‛Za twoim pośrednictwem będą błogosławione wszystkie narody’. Zatem ci, którzy trzymają się wiary, są błogosławieni razem z wiernym Abrahamem” (GALATÓW 3:8, 9).

1. Jakie skutki panowania wielu władców poświadcza historia?

NIEKTÓRYCH XVIII-wiecznych władców europejskich określa się mianem „oświeconego monarchy absolutnego”. Zamierzali oni „panować nad swymi poddanymi z ojcowską życzliwością, ale ich plany się nie powiodły, a reformy spaliły na panewce”a (The Encyclopedia Americana). Była to jedna z głównych przyczyn rewolucji, jakie wkrótce potem ogarnęły Europę.

2, 3. Jak dalece Jehowa różni się od monarchów ludzkich?

² Jakże różni się Jehowa od nieobliczalnych władców ziemskich! Każdy z nas widzi, iż ludzkości pilnie potrzeba zmiany, która wreszcie zapewniłaby skuteczne sposoby przeciwdziałania niesprawiedliwości i cierpieniu. Nie musimy się jednak lękać, że działania podjęte przez Boga są uzależnione od jakiegoś kaprysu. W najpoczytniejszej książce świata udokumentował On swą obietnicę dotyczącą zapewnienia trwałych błogosławieństw ludziom, którzy okażą wiarę. Dostąpią tych dobrodziejstw bez względu na swą dotychczasową przynależność narodową lub rasową, wykształcenie albo pozycję społeczną (Galatów 3:28). Ale czy na tej obietnicy można polegać?

³ Apostoł Paweł zacytował fragment przyrzeczenia, które Bóg dał Abrahamowi: „Na pewno pobłogosławię cię błogosławieństwem”. Następnie podkreślił, że skoro „u Boga kłamstwo jest niemożliwe”, powinniśmy stąd czerpać „silną zachętę do uchwycenia dawanej nam nadziei” (Hebrajczyków 6:13-18). Nasza ufność, że te dobrodziejstwa się urzeczywistnią, jeszcze się umocni, gdy rozważymy, w jak uporządkowany sposób Bóg przygotowywał podstawy do ich realizacji.

4. Jak Bóg posłużył się różnymi przymierzami do przybliżenia realizacji swego zamierzenia?

⁴ Dowiedzieliśmy się już, że Bóg zawarł z Abrahamem przymierze, w którym była mowa o nasieniu mającym posłużyć błogosławieniu „wszystkich narodów ziemi” (Rodzaju 22:17, 18). Cielesnym nasieniem Abrahama byli Izraelici, ale w znacznie ważniejszym duchowym sensie głównym przedstawicielem tego nasienia okazał się Jezus Chrystus. Był on ponadto Synem — czyli Nasieniem — Większego Abrahama, Jehowy. Chrześcijanie, którzy ‛należą do Chrystusa’, stanowią drugorzędną część składową wspomnianego nasienia (Galatów 3:16, 29). Po ustanowieniu przymierza Abrahamowego ten sam Bóg przejściowo dodał do niego przymierze Prawa, zawarte z narodem izraelskim. Wykazywało ono, że Izraelici są grzesznikami potrzebującymi nieprzemijającego kapłana i doskonałej ofiary. Strzegło linii przodków Nasienia oraz pomagało ustalić jego tożsamość. Przymierze Prawa dawało też do zrozumienia, że w jakiś nieznany sposób Bóg wyłoni naród królów i kapłanów. Prawo to było jeszcze w mocy, gdy Jehowa zawarł z Dawidem przymierze dotyczące wprowadzenia dynastii królewskiej w Izraelu. Przymierze Dawidowe co do Królestwa wskazywało także na kogoś trwale dzierżącego władzę nad ziemią.

5. Jakie kwestie lub problemy w dalszym ciągu wymagały rozwiązania?

⁵ Były wszakże takie aspekty oraz cele wspomnianych przymierzy, które wyglądały na niepełne lub niejasne. Jeżeli na przykład przyszłe Nasienie miało być królem z rodu Dawida, to jak mogło zarazem być nieprzemijającym kapłanem, zdolnym dokonać więcej niż jego poprzednicy? (Hebrajczyków 5:1; 7:13, 14). Czy ów Król miał panować nad większym obszarem niż ograniczone terytorium ziemskie? W jaki sposób członkowie drugorzędnej części nasienia mogliby nabyć uprawnień do wejścia w skład rodziny Większego Abrahama? A gdyby nawet się do niej zakwalifikowali, jakim zakresem władzy mieli dysponować, skoro większość z nich nie pochodzi od Dawida? Zobaczmy, jakich Bóg użył środków prawnych w postaci dodatkowych przymierzy, aby te kwestie rozstrzygnąć, otwierając nam przy tym drogę do wiecznotrwałych błogosławieństw.

Przymierze dotyczące niebiańskiego kapłana

6, 7. (a) O jakim dodatkowym przymierzu Bożym wspomniano w Psalmie 110:4? (b) Jakie fakty ułatwiają nam zrozumienie sensu tego dodatkowego przymierza?

⁶ Jak już wspomnieliśmy, w okresie obowiązywania przymierza Prawa zawarł Bóg z Dawidem przymierze dotyczące potomka (nasienia), który miał nieprzerwanie panować nad ziemią. Oprócz tego jednak Jehowa wyjawił Dawidowi, że nastanie nieprzemijający kapłan. Dawid napisał: „Jehowa przysiągł (i nie poczuje żalu): ‛Ty jesteś kapłanem po czas niezmierzony na sposób Melchizedeka!’” (Psalm 110:4). Co w tej przysiędze Bożej było równoznaczne z osobistym przymierzem między Jehową a przyszłym Kapłanem?

⁷ Melchizedek był królem starożytnego miasta Salem, które najprawdopodobniej leżało tam, gdzie później zbudowano Jeruzalem (nazwa ta zresztą zawiera słowo „salem”). Doniesienie o kontaktach Abrahama z Melchizedekiem kładzie nacisk na fakt, że król ten oddawał cześć „Bogu Najwyższemu” (Rodzaju 14:17-20). Jednakże wypowiedź Boża z Psalmu 110:4 wyjawia, że Melchizedek pełnił także funkcję kapłana, co stawia go w rzędzie zupełnie niezwykłych osobistości. Był on zarówno królem, jak i kapłanem, a służbę swą pełnił tam, gdzie później wykonywali zlecone przez Boga zadania królowie z dynastii Dawida oraz kapłani z plemienia Lewiego.

8. Z kim zostało zawarte przymierze dotyczące kapłaństwa na wzór Melchizedeka i do czego ono doprowadziło?

⁸ Paweł podaje dalsze szczegóły związane z przymierzem dotyczącym kapłana na wzór Melchizedeka. Wyjaśnia na przykład, że to właśnie Jezusa Chrystusa „Bóg wyraźnie nazwał (...) arcykapłanem na sposób Melchizedeka” (Hebrajczyków 5:4-10; 6:20; 7:17, 21, 22). Melchizedek oczywiście miał człowieczych rodziców, ale nie dysponujemy jego rodowodem utrwalonym na piśmie. Podobnie Jezus nie odziedziczył urzędu kapłańskiego na podstawie udokumentowanego pochodzenia od Melchizedeka, lecz został zamianowany bezpośrednio przez Boga. Nie przekaże też swego stanowiska żadnemu następcy, gdyż sam „nieprzerwanie pozostaje kapłanem”. Oznacza to, że korzyści wynikające z jego służby kapłańskiej będą wiecznotrwałe. Możemy doprawdy czuć się błogosławieni, mając takiego kapłana, skoro „potrafi [on] również całkowicie wybawić tych, którzy za jego pośrednictwem zbliżają się do Boga”, a ponadto będzie wieczyście udzielać wskazówek i przewodzić wszystkim wiernym (Hebrajczyków 7:1-3, 15-17, 23-25).

9, 10. Dlaczego dzięki zapoznaniu się z piątym przymierzem lepiej rozumiemy sposób, w jaki Bóg spełni swoje zamierzenie?

⁹ Na uwagę zasługuje fakt, że rola Jezusa jako Króla i Kapłana wykracza poza sferę ziemską. W tym samym kontekście, w którym Dawid wspomniał o przymierzu dotyczącym kapłana na wzór Melchizedeka, nieco wcześniej napisał on: „Oto wypowiedź Jehowy do mego Pana: ‛Siądź po mojej prawicy, aż położę twych nieprzyjaciół jako podnóżek pod stopy twoje’”. Widzimy zatem, że Chrystus — będący dla Dawida Panem — miał zasiąść w niebie obok Jehowy, co nastąpiło po jego wniebowstąpieniu. Stamtąd może sprawować razem ze swym Ojcem władzę, podporządkowując sobie wrogów i wykonując wyroki (Psalm 110:1, 2; Dzieje Apostolskie 2:33-36; Hebrajczyków 1:3; 8:1; 12:2).

¹⁰ Zapoznawszy się z tym piątym przymierzem mamy więc szerszy obraz tego, w jak uporządkowany, gruntownie przemyślany sposób Jehowa realizuje swoje zamierzenie. Dowodzi ono, że główny przedstawiciel wspomnianego nasienia zostanie również niebiańskim kapłanem, a jego władza jako Króla-Kapłana będzie miała zasięg wszechświatowy (1 Piotra 3:22).