KEIEUN SAMUEL
1 Mie ohl emen sang Ramadaim-sopim*+ ni wasa nahnahn kan en sapwen Epraim+ me adaneki Elkana,+ nein Seroham, nein Elihu, nein Tohu, nein Sup, mehn Epraim. 2 E pwoudiki lih riemen; emen adaneki Ana, a meteio adaneki Penina. Mie nein Penina seri ahpw Ana sohte nah seri. 3 Ohl menet kin kohla Sailo sang nan eh kahnimwo nan sounpar koaros pwehn kaudokiong* oh wiahda meirong ong Siohwa kaunen karis en sounpei.+ Ih wasao me nein Ilai pwutak riemeno Opni oh Pineas kin+ papah nin duwen samworo kei ong Siohwa.+
4 Ehu rahno ni ahnsou me Elkana wiahda meirong ehu, e kihong pweisen eh pwoudo Penina oh pil iangahki pweisen nah pwutak kan oh nah serepein kan koaros,+ 5 ahpw e kihong Ana pwais tohrohr ehu, pwehki Ana me e kin poakohng; ahpw Siohwa sohte ketin kupwurehiong nah seri.* 6 Patehng met, lih me iang pwoudiki en Ana pwoudo kin epwehnki kasarowe pwehn kansensuwedih ih, pwehki Siohwa eh sohte ketikihong nah seri. 7 Ih met me e kin wia nan sounpar koaros; ahnsou koaros me Ana kin kohdahla ni tehnpesen Siohwa,+ lih me kin pelian iho kin kasarowe ih lao e kin sengiseng oh sohla mwenge. 8 Ahpw eh pwoudo Elkana ndaiong ih: “Ana, dahme ke sengisengki, oh dahme ke sohte mwengehki, oh dahme ke nohn nsensuwedki? Ke sohte itarkin ie sang omw pahn naineki pwutak ehk?”
9 Ana eri uhda mwurin eh nek arail mwenge nan Sailo, ni ahnsowo samworo Ilai wie mwomwohd nan dewe limwahn uhren wenihmwen tehnpas sarawi*+ en Siohwa. 10 Ana inenen nsensuwed mehlel, ih eri tepida kapakap ong Siohwa+ oh sohla kak uhdihsang sengiseng. 11 Ih eri kahukihla inou wet: “Maing Siohwa kaunen karis en sounpei, ma komw ketin mahsanih kahpwal en sapwellimomwi lidu menet oh tamataman ie oh sohte ketin likidmeliehla sapwellimomwi lidu menet oh ketikihong sapwellimomwi lidu menet emen pwutaken,+ I pahn patohwanohng ih rehn Siohwa erein eh mour, oh pitenmoangeo sohte pahn seiseisang.”*+
12 Erein eh wie kapakapohng Siohwa ahnsou reirei, Ilai wie mwasamwasahn eweo. 13 Ana wie koasoakoasoi sang nan eh mohngiong, kilin eweohte me wie mwekimwekid, ahpw sohte ngile. Ilai eri medewehiong me e sakaula. 14 Ilai eri ndaiong ih: “Ia erein omw pahn sakasakau? Ieremenehr nim wain.” 15 Ana eri sapengki: “Soh, maing ei kaun! Ngehi lih emen me mi nan pwunod laud; I sohte nim wain de pil sakau, ahpw I wie kaskasalehda audepen ei mohngiong* mwohn silangin Siohwa.+ 16 Komw dehr wiahki noumw lidu menet lih soh katepe men, pwe I kin lokolokaia lel met sang nan ei pwunod laud oh apwal.” 17 Ilai eri sapengki: “Kohkohwei ni popohl, oh Koht en Israel en ketin kapwaiada omw pekipeken.”+ 18 Liho eri sapengki: “Komw ketin kupwure sapwellimomwi ladu menet ahnsou koaros.” Liho eri kohkohla oh mwenge, oh e solahr mwomwen nsensuwed.
19 Peneineio eri sangkenei pirida oh poaridiong mwohn silangin Siohwa, mwurin mwo irail pwurala ni imwarailo nan Rama.+ Elkana wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo Ana, Siohwa eri ketin tamanda* ih.+ 20 Erein sounpar ehu* Ana eri liseianda oh naitikihada pwutak emen oh kihong ede+ Samuel,* pwehki nin duwen me e koasoia, “I pekidahr ih sang rehn Siohwa.”
21 Kedekedeo Elkana oh tohnimweo pwon ahpw kohdahla pwehn wiahda meirong me re kin wiahiong Siohwa pahr koaros+ oh pwehn kihda eh meirong en kahula. 22 Ahpw Ana sohte iang kohdahla,+ pwe e ndaiong eh pwoudo: “I pahn wahla kisin pwutaket ni tehnpesen Siohwa* mwurinte eh mweisang dihdi. E pahn mihmihla wasao.”+ 23 Eh pwoudo Elkana eri ndaiong ih: “Wia dahme ke medewe me keieu mwahu.* Mihmihte nihmwet lao e mweisang dihdi. Siohwa en ketin kapwaiada dahme ke ndahn.” Liho eri mihmihte ni imwarailo oh apwahpwalih pwutako lao e mweisang dihdi.
24 Ni ahnsowohte me serio mweisang dihdi, e wahdahla ih nan Sailo, iangahki koupwul wol kis me sounpar siluh, ihpah* en pilawa amas ehu, lapalahn sah en wain ehu,+ oh e wahda kisin pwutako kohla ni tehnpesen Siohwa nan Sailo.+ 25 Irail eri kemehla kouwolo oh wahla kisin pwutako rehn Ilai. 26 Ana eri nda: “Maing ei kaun, komw kupwure ie! Nin duwen omwi ieias, ei kaun, iei ngehi liho me wie kesikesihnen rehmw wasaht oh kapakapohng Siohwa.+ 27 Kisin pwutaket me I kapakapki, oh Siohwa ketin kupwurehiong ie ei pekipek me I patohwan peki reh.+ 28 Eri met I pahn uhd patohwanohng ih rehn Siohwa. I patohwanohngehr kisin pwutaket rehn Siohwa erein eh mour.”
Ih* eri poaridiong Siohwa wasao.
2 Ana eri kapakap, patohwan:
Eweiet sarapesengier pwehn sapeng ei imwintihti kan,
Pwe I kin perenkihda sapwellimomwi wiewiahn komour kan.
2 Sohte emen me sarawi duwehte Siohwa,
Sohte emen ahpw komwihte,+
Oh sohte paip ehu me duwehte at Koht.+
3 Kumwail tokedihsang amwail koasoi aklapalap;
Kumwail dehr mweidohng lokaia pohnmwahso kan en kohsang nan awamwail,
Pwe Siohwa iei Koht emen me mwahngih mehkoaros,+
Oh ih me kin ketin kadeikada ni pwung wiewia kan.
4 Nein ohl kehlail kan nair kesik ketieu kan timpesengier,
A irail kan me dipekelekel alehdier kehl.+
5 Irail me kin mwenge mwahu kan pahn pein koadoahkihada kanarail pilawa,
A me duhpek kan sohla pahn men mwenge.+
6 Siohwa kak ketin kemehla oh doarehla mour;
E kak ketkihdihlahng nan Sousou,* oh e kak ketin kapwourada.+
7 Siohwa kak ketin kasemwehmwehla ekei oh kakepwehpwehla ekei;+
E kak ketin kasapwildi oh kasapwilda.+
8 E kin ketin kasihnenihada me tikitik sang nan pwelpar;
E kin ketin pwekada me semwehmwe sang nan koasoakoasoak en pehs,*+
Pwehn kamwodahngiraildi rehn me lapalap akan,
Oh ketikihong irail dehu wahu kan.
Siohwa me ketin sapwellimanki uhr en sampah kan,+
Oh e ketikihdi sahpw pwelmwahu pohrail.
9 E kin ketin sinsile elen sapwellime aramas loalopwoat kan,+
A me suwed kan pahn kasohrala nan rotorot,+
Pwe sohte aramas emen kin pweida sang ni pein eh kehl.+
10 Siohwa pahn ketin kasohrehla irail akan me kin peiong ih;+
E pahn ketin ngirisekdiong pohrail sang nanleng.+
11 Elkana eri pwurala ni imweo nan Rama, ahpw kisin pwutako wiahla sapwellimen Siohwa sounpapah men+ pahn kaweid en samworo Ilai.
12 Nein Ilai pwutak ko wia ohl suwed kei;+ ira sohte mwahn kin nsenohki Siohwa. 13 Ih met me ira kin wiewia me pid pwaisen samworo kan sang aramas ako:+ Ahnsou koaros me aramas emen kin wiahda eh meirong, nein samworo sounpapah men kin wa kohdo pwohk me kasang siluh ni ahnsou me uduko kin pwoapwoail, 14 oh e kin doakoahlong nan peisino, de einpwoat me mehn kolokol riau, de einpwoat lapala, de einpwoat me mehn kolokol ehute. Sohte lipilipil dahme pwohko pahn doakoahsang, samworou pahn ale kene. Ih me re kin wiewia nan Sailo ong aramas koaros me kin kohla wasao. 15 Oh pil, mwohn aramas emen eh kin isikala wih en meirongo oh ediniei pwarada,+ nein samworo sounpapaho kin kohdo oh nda: “Kihdo kenen samworou uduk pwe I en inimada. E sohte pahn alehsang uhk uduk pwoail, pwe me amaste.” 16 Ni aramaso eh kin ndahng: “Mweidohng irail en isikala mahs wih en meirongo oh ediniei en pwarada,+ mwuri ke kak ale dahme ke mwahuki,” a e kin nda: “Soh, kihong ie met; ma soh, I pahn adihasang uhk!” 17 Eri dipen sounpapah ko inenen laudla mwohn silangin Siohwa,+ pwehki ohl ako mwamwahlkihla meirong kan ong Siohwa.
18 Met Samuel kin wie papah+ mwohn silangin Siohwa mendahki e wiahte kisin pwutak men, oh e kin likawih ihpod* linen ehu.+ 19 Oh pil, eh nohno kin wiahda kisin likou reirei me sohte peh, oh e kin wahdahla reh ni ahnsou me e kin iangih eh pwoudo kohdahla wia meirong en ehuehu sounpar.+ 20 Oh Ilai kapaiahda Elkana oh eh pwoudo oh nda: “Siohwa en ketikihong uhk seri men sang omw pwoudet pwehn wiliandi memenet me kumwa patohwanohngehr Siohwa.”+ Ira eri pwurala ni imwarao. 21 Siohwa eri ketin kupwuramwahwih Ana, pwe en kak liseianda;+ oh e naitikihada pwutak silimen oh serepein riemen. Oh kisin pwutak Samuel eri kin wie kekeirda mwohn silangin Siohwa.+
22 A met Ilai inenen likeilapalahr, ahpw e rongehr duwen soahng koaros me nah pwutak ko kin wiewiahiong+ Israel pwon oh duwen ara kin wendi rehn lih akan me kin papah ni wasahn pedolong en impwal en mihtingo.*+ 23 Ilai kin ndaiong ira: “Dah kumwa kin wiewiahki soahng pwukat? Pwe soahng kan me I kin rongasang aramas koaros duwen kumwa uhdahn suwed. 24 Ieremenehr samwa ko, rohng kan me I kin rong me sapwellimen Siohwa aramas akan kin koasoakoasoia sohte mwahu. 25 Ma aramas emen wiahda dihp ong emen, emen tohrohr pahn kak peki rehn Siohwa en ketin sewese ih;* ahpw ma aramas emen wiahda dihp ong Siohwa,+ ihs me kak kapakapki aramaso?” Ahpw ira kahng rong ara pahpao, pwehki Siohwa ketin koasoanedier en kemeirahla.+ 26 Erein ahnsowo, kisin pwutako Samuel ahpw wie kekeirda oh kenikenla rehn Siohwa oh pil aramas akan.+
27 Ohl emen me Koht ketin poaronehla rehn Ilai ahpw ndaiong ih: “Ih met me Siohwa ketin mahsanih: ‘I sou kasalehdahr duwen pein ngehi ong semomw mehn mahso oh eh peneinei ni arail mihmi nan Isip nin duwen lidu kei nan imwen Parao?+ 28 Oh ih me pilipilda nanpwungen keinek en Israel koaros+ pwehn papah ie nin duwen ei samworo oh en kin kohla ni ei pei sarawio+ pwehn wiahda meirong kan, pwehn isik warpwohmwahu,* oh likawih ihpod mwohn silangi; oh I kihong ih oh kadaudoke kan meirong koaros me mehn Israel kan* kin wiahda ni ar kin doadoahngki kisiniei.+ 29 Dahme kumwail ohl akan kin mwamwahliki meirong oh kisakis kan ong ie me I koasoanehdi en kin wiawi nan tehnpesei?+ Dahme ke kin waunekihki noumw pwutak kan laudsang ie ni amwail kin mworouroukihla pali me keieu mwahu en meirong koaros me nei aramas akan nan Israel kin kihda?+
30 “‘Ihme kahrehda iet mahsen en Siohwa, Koht en Israel: “Ei, I mahsanih me omw peneinei oh peneinei en semomw mehn mahso pahn kin kekeid mwohi ahnsou koaros.”+ Ahpw met Siohwa ketin mahsanih: “Met solahr pahn wiawi, pwehki I pahn wauneki irail kan me kin waunekin ie+ oh I pahn mwamwahliki irail kan me kin mwamwahlikin ie.” 31 Kilang! Rahn akan pahn kohdo ni ahnsou me I pahn kihsang omw kehl* oh kehl en peneinei en semomw mehn mahso, pwe sohte emen nan omw peneinei pahn momour lao e likeilapala.+ 32 Oh ke pahn kin kilang imwintihti men nan tehnpesei erein soahng mwahu kan koaros ar pahn kin wiawihong Israel,+ oh sohla douluhl pahn mie me mah nan omw peneinei. 33 Emen noumw ohl me I sohte pahn ketikihsang en papah ni ei pei sarawio pahn kahrehiong mesomw kan en luwetala oh wadohng uhk pahtou, ahpw me tohto nan omw peneinei pahn mehkihla nein aramas kedlahs.+ 34 Oh dahme pahn wiawihong noumw pwutak riemeno, Opni oh Pineas pahn wia kilel ehu ong uhk: Ira koaros pahn mehla ni rahnteieu.+ 35 I pahn idihada pein nei samworo lelepek men.+ Eh wiewia kan pahn kin pahrekiong dahme I kin kupwurki nan ei mohngiong; oh I pahn kauwada imwe* me pahn poatopoat, oh e pahn kin kekeid mwohn me I keiehdiero ahnsou koaros. 36 Koaros me luwehdi nan omw peneinei pahn kin kohdo oh poaridiong ih pwehn ale mwohni ong pweinen doadoahk oh lopwon en pilawa ehu, oh re pahn kin nda: “Menlau mweidohng ie I en wia ehu pwukoahn samworo kan pwe I en kak tungoale ekis pilawahn.”’”+
3 Erein ahnsowo, kisin pwutako Samuel kin papah+ Siohwa pahn kaweid en Ilai, ahpw mahsen sang rehn Siohwa me malaulau ni ahnsou pwuko; kaudiahl kan+ sohla kalapw wiawi.
2 Ehu rahno Ilai wie wonohn nan eh wasao, oh mese ko ediedla; e solahr kak kilang wasa.+ 3 Lamp me mi nan tehnpesen Kohto+ wie okohkte, oh Samuel wie wonohn nan tehnpas sarawi*+ en Siohwa, wasa me kohpwahn inou lap en Kohto mihmi ie. 4 Siohwa eri ketin malipe Samuel. Ih eri sapeng: “Iet ngehi.” 5 E tangala rehn Ilai oh nda: “Komwi me eker ieo, eri iet ngehi.” E ahpw nda: “I sohte eker uhk. Pwurowei wendi.” Ih eri pwurala oh wendi. 6 Siohwa eri ketin pwurehng malipe: “Samuel!” Samuel eri pwourda oh kohla rehn Ilai oh nda: “Komwi me eker ieo, eri iet ngehi.” Ahpw e nda: “I sohte eker uhk, samwa. Pwurehng pwurowei oh wendi.” 7 (Pwe Samuel saikinte uhdahn esehla duwen Siohwa, oh Siohwa saikinte ketin kasalehiong ih sapwellime mahsen.)+ 8 Siohwa eri ketin pwurehng malipe Samuel kesilipak: “Samuel!” Ih eri pwourda oh kohla rehn Ilai oh nda: “Komwi me eker ieo, eri iet ngehi.”
Ilai ahpw esehda me Siohwa me ketin malimalipe kisin pwutako. 9 Ilai eri ndaiong Samuel: “Pwurowei wendi, oh ma e pwurehng eker uhk, ke pahn nda, ‘Maing Siohwa, komw ketin mahsen, pwe sapwellimomwi laduet patohwan rongorong.’” Samuel eri pwurala oh wendi nan deweo.
10 Siohwa eri ketido oh ketiket wasao, oh e ketin malipe duwehte ahnsou teiko: “Samuel, Samuel!” Samuel eri patohwan: “Komw ketin mahsen, pwe sapwellimomwi laduet patohwan rongorong.” 11 Siohwa eri ketin mahsanihong Samuel: “Kilang! I pahn wia mehkot nan Israel me pahn kahrehiong koaros me pahn rong ren pwuriamweikihla.*+ 12 Ni rahno I pahn kapwaiong Ilai soahng koaros me I mahsaniheki duwen ih oh eh peneinei, sang nin tapio lel ni imwio.+ 13 Ke anahne padahkihong me I pahn wadohng eh peneinei kadeik poatopoat ehu pwehki suwed kan me e kin ese duwe,+ pwe nah pwutak kan kin lahlahwe Koht,+ ahpw e sohte kin lipwoare ira.+ 14 Ihme kahrehda I kahukihongehr peneinei en Ilai me sohte meirong de kisakis me pahn kak wia tomwpen sapwung me en Ilai peneinei wiahda.”+
15 Samuel eri wonohnte lao lel nimenseng; ih eri ritingada wenihmw kan en tehnpesen Siohwa. Samuel masak padahkihong Ilai audepen kaudiahlo. 16 Ahpw Ilai eker Samuel, nda: “Samwa, Samuel!” A Samuel ahpw sapeng: “Iet ngehi maing.” 17 Ilai eri idek reh: “Rohng dah me e ketin mahsanihong uhk? Menlau, dehr ekihsang ie. Koht en ketin kalokeiuk oh wia laudsang met, ma ke sohte ndaiong ie mehkoaros me e mahsanihong uhk.” 18 Samuel eri ndaiong ih soahng koaros, oh sohte mehkot me e ekihsang Ilai. Ilai eri nda: “Iei ih me Siohwa. En ketin wia dahme mwahu me e ketin kupwurki.”
19 Samuel eri wie kekeirda, oh Siohwa kin ketiket reh+ oh e ketin kapwaiada mehkoaros me Samuel koasoia. 20 Eri, mehn Israel koaros sang Dan lel Peersipa esedahr me Samuel mweimweiongehr en wia sapwellimen Siohwa soukohp. 21 Oh Siohwa ketin pousehlahte pwarada nan Sailo, pwehki Siohwa ketin kasalehiongehr Samuel pein ih nan Sailo. Met wiawi sang ni mahsen en Siohwa.+
4 Samuel eri pousehlahte kaweid Israel pwon.
Eri, mehn Israel ko ahpw kohieila pwe ren mahweniong mehn Pilisdia kan; irail kauwada imwarail impwal kan limwahn Epeneser, a mehn Pilisdia ko kauwada imwarail impwal kan nan Apek. 2 Mehn Pilisdia ko ahpw koasoaneiraildi ni ireken mahwen pwehn tuhwong mehn Israel kan, ahpw mehn Israel kan tepida lohdi oh mehn Pilisdia kan kaloweiraildi oh mpen sounpei 4,000 me re kemehla nan wasahn mahweno. 3 Ni aramas ako ar pwurodohng ni imwarail impwal ko, ohl mah en Israel ko ahpw nda: “Dahme Siohwa ketin mweidkihong kitail en lohdi* pahn mehn Pilisdia kan rahnwet?+ Kitail wahda kohpwahn inou lap en Siohwa sang Sailo,+ pwe en ieiang kitail oh kapitkitailsang ni pehn atail imwintihti kan.” 4 Aramas ako eri kadarala ohl ekei nan Sailo oh irail wahdohsang wasao kohpwahn inou lap en Siohwa kaunen karis en sounpei, me kin ket nan mwoale pohnangin* kerup kan.+ Nein Ilai pwutak riemeno Opni oh Pineas+ pil iang kohpwahn inou lap en Koht mehlelo kohdo.
5 Ni ahnsowohte me kohpwahn inou lap en Siohwa leledo ni imwarail impwal ko, mehn Israel ko koaros ahpw ngihl laudida oh weriwer, ngilarail ko ahpw karerehda sampah. 6 Ni ahnsou me mehn Pilisdia kan rongada weriwer wet, re ahpw nda: “Dahme kahrehda mie ngilen weriwer laud ni impwal en mehn Ipru kan?” Irail eri esehda me Kohpwahn inou lap en Siohwa leledohr nan kahnimpwalo. 7 Mehn Pilisdia kan ahpw masepwehkada, irail eri nda: “Koht ketier nan ar kahnimpwalo!”+ Irail pil nda: “Meid suwediong kitail, pwe soahng wet saikinte wiawi sang mahso! 8 Meid suwediong kitail! Ihs me pahn kapitkitailsang nin limen Koht lapalap menet? Ih Koht menet me ketin kalokehki mehn Isip ko soangsoangen kalokolok koaros nan sapwtehno.+ 9 Kumwail mehn Pilisdia kan, kumwail kommwad duwehte ohl, pwe kumwail en dehr papah mehn Ipru kan duwehte ar kin papah kumwail.+ Kumwail pei duwehte ohl!” 10 Mehn Pilisdia ko ahpw pei oh kalowehdi mehn Israel kan,+ oh emenemen irail tangalahng ni imwarail impwal kan. Kamakamala wet me mwuledek; sounpei en Israel 30,000 me kin alu kamakamala. 11 Patehng met, Kohpwahn inou lap en Koht lohdi, oh nein Ilai pwutak riemeno Opni oh Pineas mehla.+
12 Ohl emen sang kadaudok en Pensamin ahpw tangasang wasahn mahweno oh leledo Sailo rahnohte oh eh likou kan teipeseng oh pwehl mi pohn moangeo.+ 13 Ni ahnsou me ohlo leledo, Ilai wie mwomwohd pohn dewe ni keilen ahlo awiawih, pwehki e uhdahn pwunodki duwen Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo.+ Ohlo eri kohlongala nan kahnimwo oh pakairki rohngo, oh tohnkahnimwo pwon ahpw wiahkintehieu werkihda ar sengiseng. 14 Ni Ilai eh rongada ngilen sengiseng ko, e ahpw idek: “Ia wehwehn ngilen mwoarong wet?” Ohlo ahpw tangodo oh pakairkihong Ilai duwen rohngo. 15 (Ahnsowo Ilai sounpar 98, oh pwoaren mese kan kin kilkilengweite, oh e sohla kak kilang wasa.)+ 16 Ohlo eri ndaiong Ilai: “Iei ngehi me kohsang ni wasahn mahweno! Rahnwet I tangasang wasahn mahweno.” Ilai eri idek reh: “Samwa, dahme wiawi?” 17 Meninkedero eri nda: “Mehn Israel kan tangasangehr mehn Pilisdia kan, oh kamwomwomwlahn aramas ako me inenen mwuledek.+ Noumwi pwutak riemeno Opni oh Pineas pil mehla,+ oh Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo lohdier.”+
18 Ni ahnsowohte me e koasoia duwen Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo, Ilai pa raukala mwurin deweo limwahn ewen kehlo, oh pwehki eh likeilapalahr oh toutou, tepinwereo timpeseng oh e mehla. E wia sounkopwung en Israel erein sounpar 40. 19 En nah pwutako Pineas pwoudo liseian oh kereniongehr neitik. Ni ahnsou me e rongada duwen rohng me Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo lohdier oh me en eh pwoudo pahpa oh eh pwoudo pil melahr, e kospenehte oh medek en neitik ahpw mwadangete lel, ih eri neitik. 20 Ni eh kereniong mehla, lih me kesikesihnen limwahu ahpw ndaiong: “Ke dehr masak, pwe ke naitikihadahr pwutak emen.” Ahpw e sohte sapeng oh sohte tehk. 21 Ahpw e kihong eden kisin pwutako Ikapod,*+ oh nda: “Lingan sohrasangehr Israel oh kalipilipalahr.”+ E koasoakoasoia duwen lohdien Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo oh dahme wiawihong en eh pwoudo pahpao oh eh pwoudo.+ 22 E nda: “Lingan sohrasangehr Israel oh kalipilipalahr, pwehki Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo lohdier.”+
5 Ni ahnsou me mehn Pilisdia kan koledi Kohpwahn inou lap+ en Koht mehlelo, re wahsang Epeneser oh walahng Asdod. 2 Mehn Pilisdia ko eri wahda Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo oh wahlongala nan imwen kaudok en Dakon oh koasoanediong limwahn Dakon.+ 3 Ni ahnsou me mehn Asdod ko sangkenei pirida mandahn rahno, Dakon dikoudihongehr nan tahto mwohn Kohpwahn inou lap en Siohwa.+ Irail eri ale Dakon oh kapwurelahng nan deweo.+ 4 Ni ar sangkenei pirida mandahn rahn mwurio, Dakon pil dikoudihongehr pohn tahto mwohn kohpwahn inou lap en Siohwa. Moangen Dakono oh peh ko lopsangehr oh wonohn pohn taht ni wenihmwo. A ihte pali me mwomwen mwahmwo* me mihmihte. 5 Ihme kahrehda leledo rahnwet, samworo kan en Dakon oh irail koaros me kin pedolong ni imwen Dakon sohte kin alu pohn taht ni wenihmwen imwen Dakono nan Asdod.
6 Siohwa eri ketin kaloke mehn Asdod kan, oh e ketin kauweirailla ni eh ketin kalokehki mehn Asdod kan oh sapwarail kan mpwos* ni kahwarail kan.+ 7 Ni ahnsou me mehn Asdod kan tehkada dahme wiewiawi, irail ahpw nda: “Kitail dehr kolokol Kohpwahn inou lap en Koht en Israel, pwehki e ketin kalokeikitailehr oh atail koht Dakon.” 8 Irail eri ileklahng kaunen Pilisdia koaros oh kapokonpene irail, oh idek rehrail: “Dahme se pahn wiahiong kohpwahn inou lap en Koht en Israel?” Irail ahpw sapengki: “Kohpwahn inou lap en Koht en Israelo en wisiklahng Kahd.”+ Irail eri wahla Kohpwahn inou lap en Koht en Israelo wasao.
9 Mwurin ar wahla wasao, Siohwa ketin kaloke kahnimwo, e ketin kahrehiong irail en salohda kowahlap. E ketin kaloke tohn kahnimwo pwon, sang me tikitik lel me laud kan, oh mpwos pil kohda ni kahwarail kan.+ 10 Irail eri kadarala Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo nan Ekron,+ ahpw ni ahnsowohte me Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo leledo Ekron, mehn Ekron kan ahpw tepida weriwerki: “Re wahdohr Kohpwahn inou lap en Koht en Israelo rehtail pwehn kemeikitailla oh atail aramas akan!”+ 11 Irail eri ileklahng kaunen Pilisdia koaros oh kapokonpene irail oh nda: “Kumwail kapwurehwei Kohpwahn inou lap en Koht en Israelo; kumwail kapwurehla nan eh wasa pwe kiht oh nait aramas akan en dehr kamakamala.” Pwe masak mehla kohpesengier nan kahnimwo pwon; oh Koht mehlelo ketin kaloke irail,+ 12 oh mpwos kohda ni kahwen aramas akan me sohte mehla. Oh tohn kahnimwo pwon wie weriwerki ar peksawas oh uwen eh laud ngile e leldalahng nanleng.
6 Kohpwahn inou lap+ en Siohwa mihmi nan sapwen mehn Pilisdia kan erein sounpwong isuh. 2 Mehn Pilisdia kan ahpw ekerodo samworo kan oh sounkosetipw kan+ oh idek: “Dahme se pahn wiahiong Kohpwahn inou lap en Siohwa? Kumwail padahkihong kiht mwomwen at pahn kapwurehla nan eh wasa.” 3 Irail sapengki: “Ma kumwail kadarewei kohpwahn inou lap en Siohwa, Koht en Israel, dehr kapwurehla ni meirong ehu eh sohte pahn iang. Kumwail uhdahn pahn kadaralahng ih meirong en tomwki dihp.+ Ihte me kumwail pahn mwahukihla ma kumwail wia met, oh kumwail pahn wehwehkihla kahrepen eh ketin kalokalokehte kumwail.” 4 Irail eri idek: “Soangen meirong en tomwki dihp dah me se pahn kadarohng ih?” Irail ahpw nda: “Ong uwen tohtohn kaunen Pilisdia kan,+ kadarala sansal en mpwos* kohl limau oh kitik kohl limmen pwehki soumwahwohte me pil lelohng emenemen kumwail oh amwail kaun akan. 5 Kumwail anahne wiahda sansal en amwail mpwos kan oh sansal en kitik kan+ me kauwehla sapwamwail, oh kumwail kawauwih Koht en Israel. Mweinele e pahn ketin katikala kalokolok ong kumwail oh amwail koht oh sapwamwail.+ 6 Mehnda amwail mohngiong en pil keptakaila duwehte Isip oh Parao me arail mohngiong keptakaila?+ Ni Eh ketin kaloke irail,+ re anahne kadarala Israel, oh irail kohkohla.+ 7 Eri kaunopada ehu kuruma kapwen oh kou lih riemen me mie wahra oh me saikinte iang wa mehn wisik. Kumwail eri salihiradiong ni kurumahn, oh wahsang wahra ko oh kapwurelahng nan dewerailo. 8 Ale Kohpwahn inou lap en Siohwa oh pwilikihdiong pohn kurumao, oh kihong sansal kohl ko me kumwail pahn kadarohng ih nin duwen meirong en tomwki dihp nan koakon ehu limwahn kohpwao.+ Kumwail eri kadarala 9 oh mwasahn: Ma e kohdahla nan ahl ong Ped-semes,+ ong pein eh wasao, eri ih me wiahda suwed laud wet ong kitail. Ahpw ma soh, eri kitail pahn ese me kaidehn nin lime me kalokei kitail; met mehkot me pein wiawi.”
10 Ohl ako eri kapwaiada met. Irail ale kou lih riemen me mie wah oh salihiradiong ni kurumao a wahra ko re salihdi nan dewerailo. 11 Irail eri pwilikihdiong Kohpwahn inou lap en Siohwa pohn kurumao oh pil koakon me audaudki kitik kohl ko oh sansal en arail mpwos ko. 12 Oh kou ko inenlahte nan ahl me kolahng Ped-semes.+ Ira alialu pohn ahlohte, wiewia ngilara ko kohkohwei; ira sohte wetla ni palimaun de palimeing. Erein ahnsowo, kaunen Pilisdia ko kin alialu mwurira lao lel ni irepen Ped-semes. 13 Aramas akan nan Ped-semes wie dondolung wihd nan wasa patapat en wahu ehu.* Ni arail sarada oh kilangada Kohpwao, irail uhdahn perenkihda arail kilangada. 14 Kurumao eri leledo ni sapwen Sosua mehn Ped-semes oh uhdi wasao limwahn lapalahn takai ehu. Irail eri pelepene tuhkehn kurumao oh meirongkihla kou ko+ nin duwen meirong isihs ong Siohwa.
15 Mehn Lipai kan+ eri pwekedi Kohpwahn inou lap en Siohwa oh koakon me mi limwaho, me audaudki sansal kohl ko, oh re pwilikihdiong pohn lapalahn takaio. Ohlen Ped-semes ko+ wiahda meirong isihs kan oh meirong teikan ni rahno ong Siohwa.
16 Ni ahnsou me kaun limmen en mehn Pilisdia ko kilang met, re pwurala Ekron rahnohte. 17 Eri iei met mpwos kohl kan me mehn Pilisdia kan kadarala nin duwen meirong en tomwki dihp ong Siohwa:+ ehu ong Asdod,+ ehu ong Kasa, ehu ong Askelon, ehu ong Kahd,+ ehu ong Ekron.+ 18 Oh uwen tohtohn kitik kohl kan kin pahrekiong uwen tohtohn kahnimw en mehn Pilisdia kan me kaun limmen ko sapweniki—kahnimw kehl kehlail kan oh kisin kahnimw kan me sohte kehlda.
Oh lapalahn takai me re pwilikihdi Kohpwahn inou lap en Siohwa powe kin wia mehn kadehde lao lel rahnwet nan sapwen Sosua mehn Ped-semes. 19 Ahpw Koht ketin kemehla ohlen Ped-semes ko pwehki ar kilangehr Kohpwahn inou lap en Siohwa. E ketin kemehla meh 50,070* sang rehn aramas ako, oh aramas ako tepida mwahiei pwehki Siohwa eh ketin kemehla me tohto rehrail.+ 20 Eri ohlen Ped-semes kan ahpw idek: “Ihs me pahn kak uh mwohn silangin Siohwa, Koht sarawi menet,+ oh ihs me e pahn uhd ketilahng pwehn ketilahsang kitail?”+ 21 Irail eri kadarala meninkeder kei ong tohn Kiriad-searim+ oh nda: “Mehn Pilisdia kan kapwuredohr Kohpwahn inou lap en Siohwa. Kumwail kohdihdo oh wahdawei rehmwail.”+
7 Eri ohlen Kiriad-searim ko ahpw kohdo oh wahdahla Kohpwahn inou lap en Siohwa nan imwen Apinadap+ pohn dohl ehu, irail eri kasarawihala nah pwutak Eliesar pwehn kin sinsile Kohpwahn inou lap en Siohwa.
2 Ahnsou reirei ehu ahpw dower powe, koaros patpene sounpar 20, sang rahn me Kohpwao leledo nan Kiriad-searim, oh mehn Israel kan koaros ahpw tepida sohpeiong* Siohwa.+ 3 Samuel eri ndaiong mehn Israel ko koaros: “Ma kumwail pahn pwurala rehn Siohwa sang ni mohngiongimwail unsek,+ kesehla koht en liki kan+ oh sansal en Asdarde kan+ me mihmi rehmwail, oh kainenehiong mohngiongimwail unsek rehn Siohwa oh papah ih kelehpw,+ eri e pahn ketin doareikumwailla sang nan pehn mehn Pilisdia kan.”+ 4 Mehn Israel ko eri kesehla Paal kan oh sansal en Asdarde kan oh papah Siohwa kelehpw.+
5 Samuel eri nda: “Kumwail kapokonepene mehn Israel koaros nan Mispa,+ oh I pahn kapakapkin kumwail ong Siohwa.”+ 6 Irail eri pokonpene nan Mispa, oh irail idipada pihl oh wudekihdiong mwohn silangin Siohwa oh kaisihsol rahno.+ Re ahpw nda wasao: “Se dipadahr ong Siohwa.”+ Samuel eri tepida papah nin duwen sounkopwung+ en mehn Israel kan nan Mispa.
7 Ni ahnsou me mehn Pilisdia kan rongada me mehn Israel kan pokonpenehr nan Mispa, kaunen Pilisdia kan+ ahpw kohdalahng mahweniong mehn Israel kan. Ni mehn Israel kan ar rongada duwen met, re ahpw masepwehkada pwehki mehn Pilisdia kan. 8 Mehn Israel ko eri peki rehn Samuel: “Komw dehr tokedihsang omw likweriong Siohwa atail Koht pwe en ketin sewese kitail+ oh en doareikitailsang nan pehn mehn Pilisdia kan.” 9 Samuel eri ale sihmpwul men me wie dihdihte oh isikala pwon pwehn wia meirong isihs+ ong Siohwa; oh Samuel ahpw likweriong Siohwa peki sawas ong mehn Israel kan, oh Siohwa ketin sapeng.+ 10 Ni Samuel eh wiewia meirong isihso, mehn Pilisdia ko wie kerkerendohng mahweniong mehn Israel ko. Siohwa eri ketin ngirisekdiong+ pohn mehn Pilisdia ko rahno, oh kapingirailda,+ irail eri lohdi mwohn mehn Israel kan.+ 11 Ohlen Israel ko eri tangasang Mispa oh pwakihala mehn Pilisdia ko, oh re kemekemeirailla kohla lel palieir en Pedkar. 12 Samuel eri ale takai ehu+ oh kihdiong nanpwungen Mispa oh Sesana oh kahdanekihla takaio Epeneser,* pwehki e nda: “Lao lel met Siohwa kin ketin sewesei kitail.”+ 13 Mehn Pilisdia ko eri lohdi, oh irail sohla pwurehng kohdo nan sapwen mehn Israel kan;+ oh Siohwa ketin pousehlahte uhwong mehn Pilisdia kan ni mwehin Samuelo pwon.+ 14 Oh pil, kahnimw kan me mehn Pilisdia kan kihsang Israel pil kapwurpwurdohng Israel, sang Ekron lel Kahd, oh Israel kapwurehdo sapwarail kan sang nan pehn mehn Pilisdia kan.
Pil mie popohl nanpwungen mehn Israel kan oh mehn Amor kan.+
15 Samuel eri pousehlahte kopwung Israel erein eh mour.+ 16 Ehuehu pahr e kin seiloak pidakih Pedel,+ Kilkal,+ oh Mispa,+ oh e kin kopwung Israel nan sahpw pwukat koaros. 17 Ahpw e kin pwurala Rama,+ pwehki ih wasa me imweo mihmi ie, oh e pil kin kopwung Israel wasao. E kauwada pei sarawi ehu wasao ong Siohwa.+
8 Ni ahnsou me Samuel likeilapalahr, e idihada nah pwutak ko ren wia sounkopwung kei nan Israel. 2 Eden nah pwutak laudo Soel, a eden me keriemeno Apaisa;+ ira wia sounkopwung kei nan Peersipa. 3 Ahpw nah pwutak ko sohte kin kahlemengih ih; ira kin medewehte ira en kalaudehla neira mwohni ni ahl mwersuwed,+ oh ira kin ale kisakis ni ahl sapwung+ oh kasapwungelahr pwung pahrek.+
4 Kedekedeo ohl mah koaros nan Israel ahpw pokonpene oh kohdo rehn Samuel nan Rama. 5 Irail eri ndaiong: “Kilang! Komw likeilapalahr, a noumwi pwutak kan sohte kin kahlemengih komwi. Eri, komw idihadahng kiht emen nanmwarkien pwehn kin kopwung kiht duwehte wehi teikan koaros.”+ 6 Samuel ahpw nsensuwedkihla met ni ar nda: “Kihong kiht emen nanmwarkien pwehn kin kopwung kiht.” Mwurin mwo Samuel kapakapohng Siohwa, 7 oh Siohwa ketin mahsanihong Samuel: “Rong soahng koaros me aramas akan ndaiong uhk; pwe kaidehn kowe me re soikalahr, pwe ngehi me re soikalahr en dehr wia ar nanmwarki.+ 8 Irail wiewia sohngohte me re wiewia sangete rahn me I wahiraildohsang Isip lao lel rahnwet; irail kin keseiehla+ oh papah koht teikan,+ oh ih met me re wiewiahiong uhk. 9 Eri rong irail. Ahpw ke pahn panawihekin irail imwilahn met; padahkihong irail pwuhng me nanmwarki me pahn kauniraildao pahn ahneki.”
10 Samuel eri ndaiong aramas ako me pekipeki reh ar nanmwarki duwen soahng koaros me Siohwa ketin mahsanih. 11 E nda: “Iet akan pwuhng me nanmwarki me pahn kaunkumwailda pahn ahneki:+ E pahn ale noumwail pwutak kan+ oh kihong pohn were kuruma kan+ oh kihong ren wiahla nah soundak oahs,+ oh ekei pahn kin tangatang mwohn were kuruma kan. 12 Oh e pahn idihada nah kaunen meh kid+ oh kaunen meh limehk,+ oh ekei pahn wia nah soundeipwel,+ dolung wahn eh mwetuwel,+ oh wiahda nah tehtehn mahwen kan oh dipwisoun were kuruma kan.+ 13 Oh e pahn ale noumwail serepein kan pwe ren kin wiahda leh pwohmwahu kan, kuk, oh umwunda pilawa.+ 14 E pahn kin ale me keieu kaselel kan nan amwail mwaht kan, amwail mwetin kreip kan oh amwail mwetin olip kan,+ oh e pahn kihong nah ladu kan. 15 E pahn ale eisek kis ehun amwail mwetin krein kan* oh kreip kan, oh e pahn kihong nah lapalap akan en tehnpeseo oh nah ladu kan. 16 Oh e pahn ale noumwail ladu ohl kan oh lih kan, noumwail kou keieu kaselel kan, oh noumwail dongki kan, oh e pahn doadoahngkin irail ong eh doadoahk kan.+ 17 E pahn ale eisek kis ehun noumwail pelinmen kan,+ oh kumwail pahn wiahla nah ladu. 18 Rahn ehu pahn kohdo me kumwail pahn kaulimala kowahlap pwehki nanmwarki me kumwail pilada ong kumwail,+ ahpw Siohwa sohte pahn ketin sapeng kumwail rahno.”
19 Ahpw, aramas ako kahng rong dahme Samuel ndaiong irail, oh re nda: “Soh, se koasoanedier en ahneki emen nanmwarki me pahn kaunkitada. 20 Se ahpw pahn duwehla wehi teikan koaros, oh at nanmwarkio pahn kin kopwung kiht oh kahluwei kiht oh peikin kiht nan at mahwen kan.” 21 Mwurin Samuel eh rongehr en aramas ako koasoi ko koaros, e ahpw sakarkidahng Siohwa arail koasoi ko. 22 Siohwa eri ketin mahsanihong Samuel: “Rong irail, oh idihada emen nanmwarki me pahn kaunirailda.”+ Samuel eri ndaiong ohlen Israel ko: “Emenemen kumwail en pwuralahng nan eh kahnimw.”
9 Mie ohlen Pensamin men me adaneki Kis,+ kadaudok en Apiel, Seror, Pekorad, Apaia, mehn Pensamin men+ oh Kis uhdahn kepwehpwe. 2 Mie nah pwutak emen me adaneki Sohl,+ me pwulopwul oh masamwahu. Sohte ohl emen nanpwungen mehn Israel kan me masamwahusang ih, oh pwopweo sikdahsang aramas ako koaros.
3 Ni ahnsou me nein Kis, en Sohl pahpao dongki* ko salongala, Kis ahpw ndaiong nah pwutak Sohl: “Menlau kahrehda emen sounpapah ko oh kohla rapahki dongki ko.” 4 Ira kotehla wasa nahnahn kan en Epraim oh pil sapwen Salisa, oh ira sohte diarirailda. Ira pil kotehla sahpw en Saalim, ahpw dongki ko pil sohte mi mwo. Ira kotehla sapwen Pensamin pwon, oh ira pil sohte diar irail.
5 Ira eri leledo nan sapwen Sup, oh Sohl ahpw ndaiong nah sounpapah me ieiang iho: “Kohdo, kita pwurala, pwe ei pahpao pahn sohla pwunodki dongki ko ahpw e pahn uhd pwunodkinkitahda.”+ 6 Ahpw sounpapaho sapengki: “Kilang, mie ohlen Koht men nan kahnimw wet, ohl menet me inenen wahun. Soahng koaros me e kin koasoia uhdahn pahn pweida.+ Kita kohla mahs mwo. Mweinele e kak ndaiong kita ia wasa kita kak kohla ie.” 7 Sohl eri ndaiong nah sounpapaho: “Ma kita kohla, dahme kita kak wahla rehn ohlo? Sohte pilawa nan ata ehd kat; sohte mie kisakis me kita kak walahng ohlen Koht mehlel menet. Dahme mie rehta?” 8 Sounpapaho eri pwurehng ndaiong Sohl: “Kilang! Mie pahkis ehun sekel* en silper nan pehiet. I pahn kihong ohlen Koht mehlel menet, oh e pahn ndaiong kita ia wasa kita pahn kohla ie.” 9 (Mahso nan Israel, ih met me ohl emen kin nda ni ahnsou me e pahn kohla rapahki Koht: “Kohdo, kita kohla rehn sounkilang kaudiahlo.”+ Pwehki mahso soukohp kin adaneki sounkilang kaudiahl.) 10 Sohl ahpw sapeng nah sounpapaho, nda: “Dahme ke ndahn me mwahu. Nna kita kohla.” Ira eri kohkohla ni kahnimwo wasa me ohlen Koht mehlelo mihmi ie.
11 Ni ara kohkohdahla nan kahnimwo, ira tuhwong serepein kei me kohkohieilahng idipil. Ira eri idek rehrail: “Sounkilang kaudiahlo+ mihmi wasaht?” 12 Irail eri sapeng, nda: “Ei e kin. Kilang, io ih. Kumwa seimek, pwe rahnwet e kohdo nan kahnimw wet pwehki aramas akan wiewia meirong ehu+ nan wasa ileo.+ 13 Ni ahnsowohte me kumwa pahn pedolongala nan kahnimwo, kumwa pahn diar ih mwohn eh pahn kohdahla wasa ileo pwehn mwenge. Aramas ako sohte pahn mwenge lao e leldahla, pwe ih me kin kapaiahda meirongo. Mwurin eh wia met, irail kan me luhkodo pahn mwenge. Eri kumwa mwadangdahwei, oh kumwa pahn diarada ih.” 14 Ira eri kohdahla nan kahnimwo. Ni ara kohkolahng nanwerengen kahnimwo, a iet Samuel wie kohkodohng tuhwong ira pwe ira en iangih kohdahla wasa ileo.
15 Rahn ehu mwohn Sohl kohdo, Siohwa ketin mahsanihong Samuel: 16 “Lakapw ni soangen ahnsowette, I pahn kadarewei rehmw ohl emen sang nan sapwen Pensamin.+ Ke pahn keiehdi pwehn wiahla kaunen nei aramas akan, Israel,+ oh e pahn kapitala nei aramas akan sang nan pehn mehn Pilisdia kan. Pwe I kilangehr lokolok en nei aramas akan, oh I rongehr ar pekipeki sawas.”+ 17 Ni Samuel eh kilangada Sohl, Siohwa ahpw ketin mahsanihong: “Iet ih ohl me I ndaiong uhko, ‘Ih ohl menet me pahn kaunda nei aramas akan.’”+
18 Sohl eri keila rehn Samuel nanwerengen ewen kehlo oh idek: “Menlau padahkihong ie ia wasa me imwen sounkilang kaudiahlo kin mihmi ie?” 19 Samuel eri sapeng Sohl, nda: “Iei ngehi me sounkilang kaudiahlo. Tiengdahla mwohi nan wasa ileo, oh kumwa pahn iang ie mwenge rahnwet.+ I pahn kadaruhkala nimenseng, oh I pahn ndaiong uhk soahng koaros me ke men ese.* 20 A dongki ko me salongalahr rahn siluh samwalahro,+ ke dehr pwunodkin irail, pwe re dierekier. Oh ihs me ahneki soahng lingan koaros nan Israel? Kaidehn kowe oh peneinei en omw pahpao pwon?”+ 21 Sohl eri sapengki: “Ngehi kisehn keinek en Pensamin me keieu tikitik nan Israel,+ oh ei peneinei me keieu sohte wede nan peneinei koaros en keinek en Pensamin. Eri dahme ke wiahkihong ie soangen koasoi wet?”
22 Samuel eri kahrehda Sohl oh nah sounpapaho oh wairahla nan wasahn mwengeo oh kihong dewara wasa me keieu mwahu rehn irail ko me lukodo; mpen ohl 30 me iang mi mwo. 23 Samuel eri ndaiong sounkuko: “Wahdo uduk me I kihong uhk oh ndaiong uhk, ‘Katohrehla.’” 24 Soukuko eri pwekadahte dengen mahno oh dahme mi powe, oh kihdiong mwohn Sohl. Samuel eri nda: “Dahme katohrohrlahr iei me kohdier mwohmw. Tungoale, pwe re katohrehlahr ong uhk ong ahnsou wet. Pwe I ndaiong irail, ‘Mie me I lukehdo.’” Sohl eri iangih Samuel mwenge rahno. 25 Irail eri kohdihdo sang wasa ileo+ oh kohla nan kahnimwo, oh e doulahte wie koasoakoasoiong Sohl pohn ihmwo. 26 Ira eri mwadang pirida, oh ni eh rarahnpeseng Samuel likwerih Sohl pohn ihmwo, nda: “Onopada, pwe I en kadaruhkala.” Sohl eri onopada, ih oh Samuel eri kohieila likio. 27 Ni ara kohkohdilahng ni irepen kahnimwo, Samuel ahpw ndaiong Sohl: “Ndahng noumw sounpapaho+ en tiengla mwohta,” sounpapaho eri tiengla. Samuel eri doula nda: “A kowe, kesikesihnen wasahn, pwe I pahn mweidohng uhk ken rong mahsen en Koht.”
10 Samuel eri ale pwoatol en leho oh wudekihdiong pohn moangen Sohlo.+ Ih eri metik oh nda: “Siohwa sou ketin keieiukedi pwehn kahluwa+ sapwellime aramas akan?*+ 2 Ni omw pahn kohkohweisang ie rahnwet, ke pahn diarada ohl riemen limwahn en Resel+ sousowo nan Selsa nan sapwen Pensamin, oh ira pahn ndaiong uhk, ‘Dongki ko me ke kolahng rapahki dierekehr, ahpw met omw pahpao manokelahr dongki ko+ oh uhd pwunodkin uhk. E kin ndinda: “Dahme I pahn wiahiong nei pwutako?”’ 3 Kowe eri douluhlla sang wasao lao ke lellahng ni tuhke lapalao nan Tapor, wasao ke pahn tuhwong ohl silimen me kohkohdalahng kaudokiong Koht mehlelo nan Pedel,+ emen weuwa kuht pwulopwul silimen, emen weuwa lopwon en pilawa siluh, oh emen weuwa lapalahn sahen wain ehu. 4 Irail pahn idek ia iromw oh kihong uhk lopwon en pilawa riau, oh ke anahne ale pilawa ko sang rehrail. 5 Mwurin mwo ke pahn kolahng pohn dohl en Koht mehlelo, wasa me pwihnen sounpei en Pilisdia kan mi ie. Ni omw pahn lella nan kahnimwo, ke pahn tuhwong pwihnen soukohp kei kohkohdihdo sang wasa ileo, oh keseng sahl oh dampwurin oh keseng pepeuk oh arp pahn kesekeseng mwohrail erein arail wiewia kokohp. 6 Sapwellimen Siohwa ngehn sarawi* ahpw pahn kakehlaiukada,+ oh ke pahn iang irail wiewia kokohp oh e pahn mwomwen me ke wekila wiahla emen aramas tohrohr.+ 7 Ni kilel pwukat eh pahn pweida, wia soahng koaros me ke kak wia, pwehki Koht mehlelo ketiket rehmw. 8 Kowe eri tiengla mwohi kohdihla Kilkal,+ oh I pahn kohdihwei rehmw pwehn wiahda meirong isihs kan oh meirong en kaminimin kan. Ke anahne awihki rahn isuh lao I pahn kohwei rehmw. Mwurin mwo I pahn padahkihong uhk dahme ke pahn anahne wia.”
9 Ni ahnsowohte me Sohl pirekekla pwehn kohkohlahsang Samuel, Koht ahpw ketin tepida wekid eh mohngiong en duwehla en emen tohrohr, oh kilel pwukat koaros ahpw pweida rahno. 10 Ira eri kohsang wasao kohdahla pohn dohlo, oh pwihnen soukohp kei ahpw tuhwong ih. Ni ahnsowohte sapwellimen Koht ngehn sarawi* ahpw kakehlahda ih,+ oh e tepida iang irail wiewia kokohp.+ 11 Ni ahnsou me irail ako me kin ese ih mahso ar kilangada eh ieiang soukohp ko wiewia kokohp, irail ahpw ndapene nanpwungarail: “Dahme wiawihong nein Kis pwutaken? Ia duwe, Sohl pil wia emen kisehn soukohp kan?” 12 Ohl emen sang wasao ahpw nda: “Ahpw ihs arail pahpa?” Eri lepin kahs wet ahpw miehla: “Ia duwe, Sohl pil wia emen kisehn soukohp kan?”+
13 Ni ahnsou me e kanekehla eh kokohp, e ahpw kohla wasa ileo. 14 Mwuhr rien en Sohl eh pahpao ahpw idekda reh oh rehn nah sounpapaho: “Ia wasa kumwa kohla ie?” Ih eri sapeng, nda: “Se kohla rapahki dongki ko,+ ahpw se sohte diar irail, kiht eri kohla rehn Samuel.” 15 Rien en Sohl eh pahpao pil idekda: “Menlau ndaiong ie, dahme Samuel ndaiong uhk?” 16 Sohl eri sapeng rien eh pahpao, nda: “E ndaiong kiht me dongki ko dierekdahr.” Ahpw Sohl sohte ndaiong ih me Samuel nda me e pahn wiahla nanmwarki.
17 Samuel eri ekerpene aramas ako mwohn silangin Siohwa nan Mispa+ 18 oh ndaiong mehn Israel kan: “Iet me Siohwa, Koht en Israel ketin mahsanih: ‘Iei ngehi me wahsang Israel nan Isip oh kapitkumwailla sang nan pehn mehn Isip+ oh sang nan pehn wehi koaros me kin kalokei kumwail. 19 Ahpw rahnwet kumwail soikalahr amwail Kohto+ me wia amwail Sounkomour sang amwail suwed koaros oh kahpwal kan, ahpw kumwail kin nda: “Soh, ke anahne idihada emen nanmwarkien pwehn kaunkitada.” Eri met kumwail kesihnenda mwohn silangin Siohwa ni irekidien amwail keinek oh amwail peneinei kan.’”*
20 Samuel eri kamwakidala keinek en Israel koaros limwah,+ oh keinek en Pensamin me pilipilda.+ 21 Ih eri kamwakidala keinek en Pensamin limwah sang ni irekidien peneinei kan, oh peneinei en mehn Matri kan me pilipilda. Mwuri Sohl nein Kis pwutak me pilipilda.+ Ahpw ni ar rapahki ih, re sohte diar. 22 Irail eri kalelapak rehn Siohwa+ patohwan: “Ohlo leledohr wasaht?” Siohwa ahpw ketin sapeng mahsanih: “Ien ih, e rukuruk nanpwungen kepwe kan.” 23 Irail eri tangala oh wahdohsang ih wasao. Ni eh kesihnenda nanpwungen aramas ako, pwopweo sikdahsang aramas teiko koaros.+ 24 Samuel ahpw ndaiong aramas ako koaros: “Kumwail kilang aramas menet me Siohwa ketin piladahr!+ Sohte emen rehn aramas akan koaros me duwehte ih.” Oh aramas ako ahpw tepida weriwerki: “Nanmwarki en ketin mour werei!”
25 Samuel eri koasoiaiong aramas ako duwen pwuhng en nanmwarki kan+ oh ntingihedi nan pwuhk ehu oh kihdiong mwohn silangin Siohwa. Samuel eri kadarpeseng aramas ako koaros ni imwarail kan. 26 Sohl pil kohla ni imweo nan Kipea, iangahki sounpei kei me Siohwa ketin kamwakidada mohngiongirail kan. 27 Ahpw ekei ohl soh katepe kan nda: “Ia duwen memenet eh pahn doareikitailla?”+ Irail eri mwamwahlikihla ih, oh re sohte wadohng ih kisakis kan.+ Ahpw e sohte ndahki mehkot duwen met.*
11 Nahas mehn Ammono+ ahpw kohdahdo oh kauwada impwal kan pwehn uhwong Sapes+ nan Kilead. Ohlen Sapes ko koaros ahpw ndaiong Nahas: “Komw wiahiong kiht ehu inou lapen, oh se pahn papah komwi.” 2 Nahas mehn Ammono ahpw ndaiong irail: “I pahn wiahiong kumwail inou ma kumwail pahn wia met: palimaun en pwoaren masamwail kan en pwedpwedsang. I pahn wia met pwehn kanamenekihala Israel pwon.” 3 Ohl mah en Sapes ko ahpw sapeng ih, nda: “Kihong kiht rahn isuh pwe sen kak kadarpeseng meninkeder kan nan sapwen Israel pwon. Eri, ma sohte me pahn kapitkihtala, se pahn uhpahiong komwi.” 4 Meninkeder ko ahpw lella Kipea,+ wasa me Sohl kin koukousoan ieo* oh pakairkihda rohng pwoatet ong aramas ako, oh aramas koaros ahpw tepida weriwerki ar sengiseng.
5 Ahpw Sohl wie kohkohdo sang nan mohso mwurin pelinmen ko, oh Sohl ahpw nda: “Dahme wiawihong aramas akan? Dahme re wie sengisengki?” Irail eri padahkihong ih dahme ohlen Sapes ko nda. 6 Sapwellimen Koht ngehn sarawi* ahpw kakehlahda Sohl+ ni eh rongada koasoi pwukat, oh e uhdahn lingeringerda. 7 Ih eri ale kou riemen oh lupukpene, oh kihong meninkeder ko ren kadarpeseng nan sapwen Israel pwon, oh re nda: “Mehmen me sohte pahn idawehn Sohl oh Samuel pahn kasik me met pahn wiawihong nah kou kan!” Oh lemmwin Siohwa ahpw kipehdi aramas ako, irail eri kohdo ni lamalam tehieu.* 8 Ih eri wadekiraildi nan Pesek, oh ohlen Israel meh 300,000 oh ohlen Suda meh 30,000. 9 Irail eri ndaiong meninkeder kan me kohdo: “Iei met me kumwail pahn ndaiong ohlen Sapes kan nan Kilead, ‘Lakapw ni ahnsou me ketipin uhdahn karakar, kumwail pahn pitila.’” Meninkeder ko ahpw kohdo oh ndaiong ohlen Sapes ko, oh irail ahpw perenda kowahlap. 10 Ohlen Sapes ko ahpw ndaiong Nahas: “Lakapw se pahn uhpahiong kumwail, oh kumwail en wiahiong kiht soahng koaros me mwahuwong kumwail.”+
11 Mandahn rahno, Sohl nehkpeseng aramas ako ni pwihn siluh, oh irail eri kohla nanwerengen arail kahnimpwalo nin sohrahn* oh kemekemehla mehn Ammon ko+ lao lel ni ahnsou me ketipin karakarala. Irail kan me pitila ahpw tangpeseng, emenemen irail kelehpwla oh tang. 12 Aramas ako eri ndaiong Samuel: “Ihs me kin ndinda, ‘Ia duwe, Sohl me pahn wia at nanmwarki?’+ Kidohng kiht ohl pwuko, oh se pahn kemeirailla.” 13 Ahpw, Sohl nda: “Sohte ohl emen pahn kamakamala rahnwet,+ pwe rahnwet Siohwa ketin kapitalahr Israel.”
14 Mwuri, Samuel ahpw ndaiong aramas ako: “Kumwail kohdo oh kitail kohla Kilkal+ pwehn pwurehng kamanahla me Sohl iei me nanmwarki.”+ 15 Aramas ako koaros ahpw kohla Kilkal, oh nan Kilkal re kasapwilada Sohl en wia nanmwarki mwohn silangin Siohwa. Irail eri wiahda meirong en kaminimin wasao mwohn silangin Siohwa,+ oh Sohl oh mehn Israel ko koaros ahpw wia kasarawi ehu ni peren laud.+
12 Samuel eri ndaiong mehn Israel ko koaros: “Eri, I kapwaiadahr* soahng koaros me kumwail peki rehi, oh I idihadahr nanmwarki men me pahn kaunkumwailda.+ 2 Eri iet nanmwarki me kin kakahluwaikumwailo!*+ A duwen ngehi, I likeilapalahr oh moangepwetalahr, oh nei pwutak kan mihmi rehmwail,+ oh I kin kakahluwaikumwail sangete ni ei pwulopwul leledo rahnwet.+ 3 Iet ngehi. Kumwail kedipaiehda mwohn silangin Siohwa oh mwohn sapwellime me keidio:+ Nein ihs kouwol de dongki me I kihsang?+ De ihs me I widingehdi de kahpwalihala? I alehdi kisakis ni ahl sapwung sang rehn emen pwehn wia kopwung sapahrek?+ Ma iei, I pahn kapwungohng kumwail.”+ 4 Irail eri nda: “Komw sohte widingehdi de kahpwaleikitala de sohte douluhl alehdi mehkot sang nan pehn emen.” 5 Samuel ahpw ndaiong irail: “Siohwa me pahn ketin wia sounkadehde ong kumwail, oh sapwellime me keidio iei sounkadehde rahnwet me sohte mehkot kumwail diarada pwehn kedipahkin ie.”* Irail eri nda: “Ih me sounkadehde.”
6 Samuel eri ndaiong aramas ako: “Siohwa me ketin doadoahngki Moses oh Aaron oh me ketin kahluwahsang nan sapwen Isip samamwail mehn mahs ako,+ iei me sounkadehde. 7 Eri kumwail kesikesihnente, oh I pahn kopwung kumwail mwohn silangin Siohwa oh katamankihong kumwail soangen wiewia mwahu koaros me Siohwa ketin wiadahr ong kumwail oh samamwail mehn mahs ako.
8 “Mwurin Seikop eh lella Isip,+ oh ni samamwail mehn mahs ako ar tepida liklikweriong Siohwa peki sawas,+ Siohwa ketin poaronehla Moses+ oh Aaron pwehn kahluwahsang samamwail mehn mahs ako nan Isip oh kahrehiong ren kousoanla nan sahpwet.+ 9 Ahpw irail manokehla Siohwa arail Kohto, oh e ketin netikinirailla+ nan pehn Sisera+ nein Eisor kaunen karis en sounpei oh nan pehn mehn Pilisdia kan+ oh nan pehn nanmwarkien Mohap,+ oh irail peiong irail. 10 Oh irail eri likweriong Siohwa peki sawas+ oh patohwan, ‘Se dipadahr,+ pwe se kesehlahr Siohwa pwehn papah Paal kan+ oh sansal en Asdarde kan;+ eri komw ketin kapitkihtasang nan pehn at imwintihti kan pwe sen kak papah komwi.’ 11 Siohwa eri ketin poaronehla Seruppaal+ oh Pedan oh Sepda+ oh Samuel+ oh ketin kapitkumwailsang nan pehn imwintihti kan me kapilkumwailpene, pwe kumwail en kak kousoan ni amwail sohte perki mehkot.+ 12 Ni amwail kilang me Nahas,+ nanmwarkien mehn Ammon kan eh kohdohn uhwong kumwail, kumwail kin ngihtehtehkiong ie ndinda, ‘Soh, se koasoanedier sen ahneki emen nanmwarki me pahn kaunkitada!’+ mendahte Siohwa amwail Kohto eh kin ketin wia amwail Nanmwarki.+ 13 Eri iet nanmwarki me kumwail piladahro, me kumwail pekio. Kilang! Siohwa ketin idihadahr nanmwarki men me pahn kaunkumwailda.+ 14 Ma kumwail lemmwiki Siohwa+ oh papah ih+ oh peikiong kapitie+ oh sohte uhwongada sapwellimen Siohwa kehkehlik kan, oh kumwail oh nanmwarki me kaunkumwailda kin idawehn Siohwa amwail Kohto, eri e mwahu. 15 Ahpw ma kumwail sohte peikiong kapitien Siohwa oh kumwail uhwongada sapwellimen Siohwa kehkehlik kan, limen Siohwa pahn ketin kaloke kumwail oh samamwail kan.+ 16 Kumwail kesikesihnente oh kilang soahng kapwuriamwei wet me Siohwa ketin wiewia mwohn masamwail kan. 17 Kaidehn rahnwet rahnen dolung wihd? I pahn likweriong Siohwa pwehn ketin kadaridi nansapwe oh keteu; eri kumwail en ese oh wehwehki ia uwen suwed laud me kumwail wiadahr mwohn silangin Siohwa ni amwail pekipeki emen amwail nanmwarki.”+
18 Samuel eri likweriong Siohwa, oh Siohwa ahpw ketin kadaridi nansapwe oh keteu rahno, aramas ako koaros ahpw lemmwikihda kowahlap Siohwa oh Samuel. 19 Oh aramas ko koaros ahpw ndaiong Samuel: “Komw kapakapki noumwi ladu kat rehn Siohwa omwi Koht,+ pwe se sohte men mehla, pwe se kapatahiongehr dipat kan koaros pil ehu soahng suwed ni at pekipeki emen nanmwarki.”
20 Samuel eri ndaiong aramas ako: “Kumwail dehr masak. Mehlel kumwail wiadahr soahng suwed pwukat koaros. Ihte kumwail dehpa sohpeisang Siohwa,+ oh kumwail papah Siohwa sang ni mohngiongimwail unsek.+ 21 Kumwail dehr sohpeila pwehn idawehn koht likamw akan*+ me sohte katepe+ oh sohte kak kapitala emen, pwehki irail dikedik soh katepe kei.* 22 Pwehki mware lapalap,+ Siohwa sohte pahn ketin kesehla sapwellime aramas akan,+ pwe Siohwa ketin kupwurki wiahkinkumwailla sapwellime aramas.+ 23 A ngehi, I sohte kak medewehda I en wiahda dihp ong Siohwa ni ei sohla pahn kapakapkin kumwail, oh I pahn pousehlahte kaukaweidkin kumwail ahl me mwahu oh pwung. 24 Ihte kumwail lemmwiki Siohwa+ oh papah ih ni lelepek* sang nan amwail mohngiong unsek. Kumwail tamataman soahng kapwuriamwei kan me e ketin wiahiongkumwailehr.+ 25 Ahpw ma kumwail sohte kin namenengki oh kin nsenkihte wia me suwed, kumwail pahn kasohrala,+ kumwail oh amwail nanmwarkio.”+
13 Sohl sounpar . . .* ni ahnsou me e wiahla nanmwarki,+ oh e kakaunki Israel sounpar riau. 2 Sohl pilada ohlen Israel 3,000; sang nanpwungarail pwukat, meh 2,000 mihmi rehn Sohl nan Mikmahs oh wasa nahnahn kan en Pedel oh meh 1,000 mihmi rehn Sonadan+ nan Kipea+ nan Pensamin. E kadarala aramas ko me luhwehdi, emenemen ni eh impwal. 3 Sonadan kalowehdi pwihnen sounpei en Pilisdia kan+ me mi nan Kepa,+ oh mehn Pilisdia kan ahpw rongada duwen met. Oh Sohl ahpw koasoanehdi pwe mehn pepeuk kan* en pepeuk+ nan sahpwo pwon, ndinda: “Mehn Ipru kan en rong!” 4 Mehn Israel koaros ahpw rongada rohng wet: “Sohl kalowedier pwihnen sounpei en Pilisdia ehu, oh met mehn Pilisdia kan kailongkilahr mehn Israel kan.” Aramas ako eri likwerdo pwe ren idawehn Sohl nan Kilkal.+
5 Mehn Pilisdia kan pil kohpene pwehn peiong mehn Israel kan, wararail kurumahn mahwen meh 30,000 oh soundak oahs meh 6,000 oh neirail pwihnen sounpei kan me tohtohie rasehng pihken oaroahr kan;+ irail eri kohdahla oh kauwada imwarail impwal nan Mikmahs ni palimesehn Pedapen.+ 6 Oh ohlen Israel kan ahpw tehkada me re milahr nan apwal pwehki imwintihti ko ar peiong irail; aramas ako eri rukula nan pwoaren paip akan,+ pwoahr akan, nanpwungen paipalap kan, nan pwohkungo kan, oh pwoaren nahk pihl kan. 7 Ekei mehn Ipru kan pil kotehla Sordan kohla nan sapwen Kad oh Kilead.+ Ahpw Sohl mihmihte nan Kilkal, oh aramas koaros me ideidawehn ih wie rerrer pwehki ar masepwehk. 8 E pousehlahte awiawihki rahn isuh lao lel ahnsou me Samuel koasoanehdio,* ahpw Samuel sohte kohdo Kilkal, oh aramas akan kohkohlahsang reh. 9 Sohl eri nda: “Kumwail wadohng ie meirong isihso oh meirong en kaminimino.” Ih eri wiahda meirong isihso.+
10 Ahpw ni ahnsowohte me e kanekehla eh wia meirong isihso, Samuel pa lella. Sohl eri kohieilahng tuhwong oh kapaiahda. 11 Samuel eri nda: “Dahme ke wiadahren?” Sohl ahpw sapengki: “I kilang me aramas akan tangatangasang ie,+ oh ke sohte kohdo ni ahnsou me koasoandio, oh mehn Pilisdia kan kohkohpene nan Mikmahs.+ 12 Ngehi eri ndaiong pein ngehi, ‘Mehn Pilisdia kan pahn kodohng mahweniong ie nan Kilkal, a I saikinte rapahki kupwuramwahu en Siohwa.’ Eri I pehm me I anahne wiahda meirong isihso.”
13 Samuel eri ndaiong Sohl: “Ke wiadahr mwekid pweipwei ehu. Ke sohte peikiong kehkehlik me Siohwa omw Koht ketikihong uhko.+ Ma ke peikiong, Siohwa pahn ketin mweidohng uhk oh kadaudokomw kan en kaunda Israel kohkohlahte. 14 Ahpw met omw kaunda sohte pahn werei.+ Siohwa pahn ketin rapahkihda ohl emen me kin kaperenda kupwure,+ oh Siohwa pahn ketin idihada ih en kahluwa sapwellime aramas akan,+ pwehki omw sohte peikiong dahme Siohwa ketin kehkehlingkihong uhk.”+
15 Samuel eri uhda oh kohdahla sang Kilkal ong Kipea nan Pensamin, oh Sohl ahpw wadekedi aramas ako; mpen ohl 600 me mihmihte reh.+ 16 Sohl, nah pwutak Sonadan, oh aramas akan me mihmihte reh, mi nan Kepa+ nan Pensamin. A mehn Pilisdia ko kauwadahr imwarail impwal kan nan Mikmahs.+ 17 Oh pwihnen sounpei kan kohsang kahnimpwal en mehn Pilisdia ni pwihn siluh. Ehu pwihn pahn wetla ni ahl me kolahng Opra, kolahng sapwen Sual; 18 ehu pwihn pahn wetlahng ahl en Ped-oron;+ oh pwihn kesiluhwo pahn wetlahng ahl me kolahng ni irepen sahpw me sallahng wahun Sepoim, me kolahng ni sapwtehno.
19 Sohte sounsukmete men kak dierekda nan sapwen Israel pwon, pwehki mehn Pilisdia kan nda: “Pwe mehn Ipru kan en dehr wiahda kedlahs pwoat de ketieu pwoat.” 20 Oh mehn Israel ko koaros kin kohdihla rehn mehn Pilisdia ko pwehn edehda neirail mehn deipwel kan, kua kan, sile kan, de naipokos kan. 21 Pim* ehu ong pweinen edehda mehn deipwel, kua kan, pwohk kasang siluh kan, sile kan, oh ong kamwahwihala tuhke kengo.* 22 Oh ni rahnen mahweno, sohte kedlahs pwoat de ketieu pwoat nan pehn aramas akan me mihmi rehn Sohl oh Sonadan;+ ihte Sohl oh nah pwutak Sonadan me naineki tehtehn mahwen.
23 Pwihnen sounpei en Pilisdia ehu ahpw kohla nan wahun Mikmahs.+
14 Rahn ehu Sonadan+ nein Sohl ahpw ndaiong nah sounpapah me kin weuwa nah tehtehn mahwen ko: “Kohdo oh kita kotehla mahs kahnimpwal en mehn Pilisdia kan me mi palio.” Ahpw e sohte mwahn ndaiong eh pahpao. 2 Sohl mihmi ni irepen Kipea+ pahn tuhke pwohmakraneid nan Mikron, oh mpen ohl 600 me mihmi reh.+ 3 (Oh Ahisa nein Ahidup,+ rien Ikapod,+ nein Pineas,+ nein Ilai,+ sapwellimen Siohwa samworou nan Sailo,+ weuwa ihpodo.)+ Oh aramas ako sehse me Sonadan samwalahr. 4 Nanpwungen wasa me Sonadan songosong en kotehla pwehn lella ni kahnimpwal en mehn Pilisdia kan, mie paipalap kengkeng ehu me mwomwen ngih mi apali oh pil pali teio; ehu adaneki Poses, a meteio adaneki Sene. 5 Ehu paipalap me duwehte uhr pwoat mi ni paliepeng oh uhlahng Mikmahs, a meteio mi ni palieir oh uhlahng Kepa.+
6 Sonadan eri ndaiong nah sounwa tehtehn mahweno: “Kohdo oh kita pahn kotehla kahnimpwal en ohl pwukat me sohte sirkumsais.+ Mweinele Siohwa pahn ketin sewese kita, pwe sohte mehkot kak kauhdi Siohwa en ketin kapitala me tohto de me malaulau.”+ 7 Nah sounwa tehtehn mahweno ahpw ndaiong ih: “Wiahda dahme omw mohngiong pwungki. Kohla wasa me komw men kohla ie, oh wasa me komw pahn kohla ie, I pahn iang komwi kohla.” 8 Sonadan eri nda: “Kita pahn kotehla oh kohla rehn ohl oko oh kasalehiong irail kita. 9 Ma irail ndaiong kita, ‘Kumwa kesihnente wasa kumwa mihmi iehn lao se kohwei rehmwa!’ kita pahn kesihnente wasa kita mi ieo oh sohte kohdahla rehrail. 10 Ahpw ma irail nda, ‘Kohdahdo peiong kiht!’ kita pahn kohdahla, pwehki met kilel ehu me Siohwa pahn ketikihong irail nan pehta.”+
11 Ira koaros ahpw kasaleirahda ong sounpei en Pilisdia ko. Mehn Pilisdia ko eri nda: “Kilang! Mehn Ipru ko kohkohieisang nan pwoahr kan wasa me re wie rukuruk ie.”+ 12 Pwihnen sounpei ko ahpw ndalahng Sonadan oh nah sounwa tehtehn mahweno: “Kohdahdo reht, oh se pahn padahkihong kumwa mehkot!”+ Ni ahnsowohte Sonadan ndalahng sounwa nah tehtehn mahweno: “Idawehn ie, pwe Siohwa pahn ketikihong irail nan pehn Israel.”+ 13 Oh Sonadan ahpw dou kohda doadoahngki peh ko oh neh ko, oh nah sounwa tehtehn mahweno mihmi mwuri; oh mehn Pilisdia ko ahpw tepida pwupwudi mwohn Sonadan, oh nah sounwa tehtehn mahweno ahpw kin kemekemeirailla mwuri. 14 Ni keieun mahwen me Sonadan oh nah sounwa tehtehn mahweno wia, ira kemehla mpen ohl 20 nan kisin wasa tikitik kis.*
15 Irail ko me mi nan kahnimpwal en mohso oh sounpei ko me pil mi ni ehu arail kahnimpwal ahpw masepwehkada, pil iangahki pwihn en sounpei kan me kin pekederlahng pei.+ Sahpw eri tepida rerada, oh lemmwin Koht kipehdi wasao. 16 Nein Sohl sounsilasil kan nan Kipea+ nan Pensamin ahpw kilangada pingiping wet eh kohpeseng wasa koaros.+
17 Sohl ahpw ndaiong sounpei ko me mihmi reh: “Kumwail menlau wadek oh kilang ihs me sohte mi rehtail.” Ni arail wadekiraildier, irail diarada me Sonadan oh nah sounwa tehtehn mahweno sohte mi mwo. 18 Sohl eri ndaiong Ahisa:+ “Wahdo Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo limwahtail!” (Pwe Kohpwahn inou lap en Koht mehlelo mihmi rehn mehn Israel ko ahnsowo.*) 19 Oh erein Sohl eh wie koasoakoasoiong samworo, pingiping nan kahnimpwal en mehn Pilisdia ko wie lalaudalahte. Sohl eri ndaiong samworo: “Uhdihsang dahme ke wiewiahn.”* 20 Sohl oh sounpei ko koaros me mihmi reh ahpw kohpene oh kohla mahwen, wasao irail kilang mehn Pilisdia ko ar peikihpene neirail kedlahs kan, oh pingipingo uhdahn laud. 21 Pil, mehn Ipru ko me iangala mehn Pilisdia ko mahso oh me iang irail kohdahdo nan kahnimpwalo pwurupwurala Israel pahn manaman en Sohl oh Sonadan. 22 Ohlen Israel koaros me rukula+ wasa nahnahn kan en Epraim rongada me mehn Pilisdia ko tangpesengier, oh irail pil iang pwakih irail nan mahweno. 23 Eri Siohwa ketin komourala Israel rahno,+ oh mahweno lella Pedapen.+
24 Ahpw ohlen Israel kan uhdahn pwangada rahno, pwe Sohl wiahiong sounpei ko ren kahukihla met: “Ohl emen me pahn tungoale mwenge* sohte lipilipil rahnwet mwohn eh soutikla lao I ikih ei imwintihti kan en riahla!” Eri sohte emen rehn sounpei ko tungoale mehkot.+
25 Oh sounpei ko* koaros ahpw leledo nanwelo, oh mie sukehn loangalap pohn pwehlo. 26 Ni sounpei ko ar leledo nanwelo, irail kilangada sukehn loangalap eh wie dingiding, ahpw sohte emen me tungoale sukehn loangalapo, pwehki re masak dahme re kahukilahro. 27 Ahpw Sonadan sohte rong me eh pahpao wiahiong sounpei ko ren kahula,+ eri e kauwala imwin nah sokon me mi nan peho oh kaduh nan sukehn loangalapo. Ni eh kang sukehn loangalapo, mese ko marainda. 28 Ni eh wia met emen sounpei ko pa nda: “Omw pahpao wiahiong sounpei kat en kahula, ni eh nda, ‘Ohl emen me pahn tungoale mwenge rahnwet en riahla!’+ Ihme kahrehda sounpei kat uhdahn pwangadahr.” 29 Sonadan ahpw nda: “Ei pahpao wiadahr kahpwal laud ehu nan sahpwet. Kilang duwen mesei kat eh marainda pwehki ei kang ekiste sukehn loangalapet. 30 Ia uwen eh pahn mwahuwong sounpei kat ma re mwenge+ rahnwet ni saledek sang dipwisou me re adihasang arail imwintihti kan me re diarada! Ia uwen tohtohn mehn Pilisdia kan me re pahn kak kemehla.”
31 Rahno irail pousehlahte kemekemehla mehn Pilisdia ko sang Mikmahs kolahng Aisalon,+ oh sounpei ko ahpw tepida pwangada douluhl. 32 Eri sounpei ko ahpw tepida mehwokihda oh tangalahng dipwisou lohdi ko, oh irail ale sihpw oh kou oh koupwul kan oh kemeirailla nanpwelo, oh irail tungoale uduk ko iangahki nta.+ 33 Pakair ahpw kolahng Sohl, koasoia: “Kilang! Aramas ako wiewia dihp ong Siohwa ni ar tungoale uduk iangahki nta.”+ Sohl eri nda: “Mwekid salelepek ehu me kumwail wiadahren. Kumwail katapwurehdo ehu takai lauden rehi ahnsou wet.” 34 Sohl eri nda: “Kumwail kohpeseng nanpwungen sounpei kan oh ndaiong irail, ‘Emenemen kumwail anahne wahdo nah kouwol oh nah sihpw oh kemeirailla wasaht oh kangirailla. Dehr dipada ong Siohwa ni amwail pahn tungoale uduk iangahki nta.’”+ Eri emenemen irail ahpw wahdo nah kouwol nipwongo oh kemehla wasao. 35 Oh Sohl kauwada pei sarawi ehu ong Siohwa.+ Iei met keieun pei sarawi me e kauwada ong Siohwa.
36 Mwuhr Sohl ahpw nda: “Kitail pwakihala mehn Pilisdia ko oh adihasang arail kepwe kan nipwonget lao lel nimenseng. Kitail sohte pahn mweidohng emen en pitila.” Irail eri nda: “Komw wia dahme komw kupwurki.” Samworo ahpw nda: “Kitail kalelapak mahs rehn Koht mehlelo wasaht.”+ 37 Sohl ahpw kalelapak rehn Koht: “I en pwakihala mehn Pilisdia ko?+ Komw pahn ketikihong irail nan pehn Israel?” Ahpw Koht sohte ketin sapeng ih rahno. 38 Sohl eri nda: “Kumwail kohdo wasaht, kumwail kaunen sounpei kan koaros, oh diarada soangen dihp dah me wiawi rahnwet. 39 Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, me ketin kapitala Israel, mehnda ma pil nei pwutak Sonadan me wia met, e pahn mehla.” Ahpw sohte emen rehn sounpei ko me sapeng ih. 40 Ih eri ndaiong mehn Israel ko koaros: “Kumwail pahn mi apali, oh ngehi oh nei pwutak Sonadan pahn mi pali teio.” Aramas ako eri ndaiong Sohl: “Komw wia dahme mwahuwong kupwuromwien.”
41 Sohl eri patohwanohng Siohwa: “Maing Koht en Israel, komw ketin sapeng kiht doadoahngki Dumim!”+ Eri Sonadan oh Sohl me pilipilda, a meteikan koaros saledekla. 42 Sohl eri nda: “Kumwail usuhs+ pwehn pilada ihs rehn ngehi oh nei pwutak Sonadan.” Oh Sonadan me pilipilda. 43 Sohl eri ndaiong Sonadan: “Ndaiong ie, dahme ke wiahda?” Sonadan eri ndaiong ih: “I ekiste song sukehn loangalap ni imwin sokon me mihmi ni pehi ie.+ Iet ngehi! I onopadahngehr mehla!”
44 Sohl eri nda: “Koht en ketin kaloke ie oh wia laudsang met ma ke sohte mehla, Sonadan.”+ 45 Ahpw sounpei ko ndaiong Sohl: “Ia duwe, Sonadan anahne mehla—me kahrehiong Israel en uhdahn kana?*+ Met sohte kak wiawi! Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, sohte apwoat pitenmoange pahn pwupwudiong nan pwehl, pwehki sapwellimen Koht sawas, e wia met rahnwet.”+ Sounpei ko eri doarehla Sonadan, oh e sohte mehla.
46 Sohl eri sohla pwakih mehn Pilisdia ko, oh mehn Pilisdia ko pwurala ni pein arail wasa.
47 Sohl eri kakehlailihala eh kaunda Israel nin duwen nanmwarki men oh peiong eh imwintihti kan koaros pali koaros, mehn Mohap kan,+ mehn Ammon kan,+ mehn Edom kan,+ nanmwarkien Sohpa,+ oh mehn Pilisdia kan;+ oh sohte lipilipil wasa e kin kohla ie, e kin kaloweiraildi. 48 Oh ni eimah e peiong oh kalowehdi mehn Amalek kan+ oh doarehla mehn Israel kan sang nan pehn arail imwintihti kan.
49 Nein Sohl pwutak kan iei Sonadan, Ispi, oh Malkisuha.+ Oh mie nah serepein riemen; eden serepein laudo iei Merap,+ oh eden me tikitiko iei Maikal.+ 50 Eden en Sohl pwoudo iei Ahinoam nein Ahimas. Eden kaunen nah karis en sounpei ko iei Apner+ nein Ner, rien en Sohl pahpao. 51 Oh Kis+ iei en Sohl pahpa, oh Ner+ me en Apner pahpa, iei nein Apiel.
52 Mahwen laud kin wiawi rehn mehn Pilisdia kan erein kaundahn Sohl.+ Ni ahnsou me Sohl kin kilangada ohl kehlail oh kommwad emen, e kin alehda en iangala nah sounpei kan.+
15 Samuel eri ndaiong Sohl: “Siohwa ketin poaroneiehdo pwe I en keieiukedi pwe ken wiahla nanmwarkien sapwellime aramas en Israel kan;+ eri met rong dahme Siohwa pahn ketin mahsanih.+ 2 Iet me Siohwa kaunen karis en sounpei ketin mahsanih: ‘I pahn kapwukoahki mehn Amalek kan dahme irail wiahiong Israel pwehki ar uhwong irail ni ar kohkohdahdohsang Isip.+ 3 Eri kohla, oh kemehla mehn Amalek kan,+ oh kamwomwirailla+ iangahki soahng koaros me re ahneki. Ke sohte pahn mweidohng ren mourla;* ke pahn kemeirailla,+ ohl oh lih akan, seri oh seri pwelel kan, kouwol oh sihpw kan, kamel oh dongki kan.’”+ 4 Sohl eri ekerpene sounpei ko oh wadekiraildi nan Telaim: Sounpei alu 200,000 oh ohlen Suda 10,000.+
5 Sohl eri kohla lel kahnimw en Amalek oh rukihedi irail nan wahu ehu. 6 Sohl eri ndaiong mehn Ken kan:+ “Kumwail tangasang mehn Amalek kan, pwe I dehr kasohreirailla iangahkin kumwail.+ Pwe kumwail kasalehdahr limpoak loalopwoat ong aramas en Israel koaros+ ni ahnsou me re kohdohsang Isip.” Mehn Ken ko eri tangasang rehn mehn Amalek ko. 7 Mwurin mwo Sohl kemehla mehn Amalek kan+ sang Apila+ lella Sur,+ me mihte limwahn Isip. 8 E koledi Akak+ nanmwarkien Amalek ahpw e sohte kemehla, a aramas teiko koaros e kamwomwkinirailla kedlahs.+ 9 Ahpw, Sohl oh sounpei ko sohte kemehla* Akak oh pelin sihpw oh pelin kou me keieu kaselel, mahn mworourou kan, sihpw wol kan, oh soahng koaros me mwahu.+ Irail sohte men kamwomwala soahng pwukat. Ahpw kepwe koaros me sohte katepe oh sohte kesempwal, irail kamwomwala.
10 Siohwa eri ketin mahsanihong Samuel: 11 “I koluhkihla* ei kasapwilada Sohl en wia nanmwarki, pwe e solahr kin idawehn ie oh e sohte kapwaiada ei mahsen kan.”+ Samuel uhdahn nsensuwedkihla, oh e kapakap ong Siohwa ni ngidingid pwongo pwon.+ 12 Ni Samuel eh sangkenei pirida pwehn tuhwong Sohl, e alehdi rohng wet: “Sohl kohla Karmel,+ oh e kauwada uhr en kataman ehu ong pein ih wasao.+ Ih eri douluhldihla Kilkal.” 13 Ni Samuel eh leledo reh, Sohl eri ndaiong ih: “Siohwa en ketin kapaikomwihda. I kapwaiadahr mahsen en Siohwa.” 14 Ahpw Samuel nda: “A dahme I rongorongki ngilen pelin sihpw oh ngilen kou?”+ 15 Sohl eri nda: “Re wisikdohsang rehn mehn Amalek ko, pwehki nei sounpei ko sohte kemehla* pelin sihpw oh pelin kou me keieu kaselel pwehn meirongkihong Siohwa omw Koht; ahpw dahme luhwehdi ko se kamwomwala.” 16 Samuel eri ndaiong Sohl: “Eriher! I pahn ndaiong uhk dahme Siohwa ketin mahsanihong ie nipwongo.”+ Sohl eri sapengki: “Komw mahsen!”
17 Samuel eri pousehla, nda: “Ke sou kin wiahkin uhk me sohte wedomw+ ni omw wiahla tapwin keinek kan en Israel oh ni ahnsou me Siohwa ketin keieiukedi nin duwen nanmwarkien Israel?+ 18 Mwuhr Siohwa ketin poaroneiukala ong ni pwukoa ehu oh mahsanih, ‘Kohla, oh kamwomwala mehn Amalek dipan kan.+ Peiong irail lao ke kasohreirailla.’+ 19 A dahme kahrehda ke sohte peikiong kapitien Siohwa? Ahpw, ke mehwohda oh tangalahng dipwisou lohdi ko+ oh wia dahme suwed mwohn silangin Siohwa!”
20 Sohl ahpw ndaiong Samuel: “Ahpw I kin peikiong kapitien Siohwa! I kohla wia pwukoa me Siohwa ketin poaroneielahng, oh I wahdo Akak nanmwarkien Amalek, oh I kamwomwala mehn Amalek ko.+ 21 Ahpw nei sounpei ko wahda sihpw oh kou sang dipwisou lohdi ko, me keieu mwahu nanpwungen mehkan me pahn kamwomwomwala, pwehn meirongkihong Siohwa omw Koht nan Kilkal.”+
22 Samuel eri nda: “Ia duwe, Siohwa kin ketin kupwurperenki meirong isihs kan oh meirong teikan+ duwehte en peikiong kapitien Siohwa? Kilang! En peik mwahusang meirong ehu,+ oh rong kanahieng mwahusang wihn+ sihpw wol kan; 23 pwe uhwong+ duwehte dihp en kosetipw,+ oh wiewiahn sapeik pwehki aklapalap* duwehte doadoahngki akmanaman oh pwongih dikedik.* Pwehki omw soikalahr mahsen en Siohwa,+ e ketin soikuhkalahr sang omw wia nanmwarki.”+
24 Sohl eri ndaiong Samuel: “I dipadahr pwe I kauwehla dahme Siohwa ketin kehkehlingki oh omw mahsen kan, pwehki I masakada aramas ako oh rongala dahme re nda. 25 Oh ni ahnsou wet, menlau mahkohng dipeiet, oh iang ie pwurala pwe I en poaridiong Siohwa.”+ 26 Ahpw Samuel ndaiong Sohl: “I sohte pahn iang uhk pwurala, pwe ke soikalahr mahsen en Siohwa, oh Siohwa ketin soikuhkalahr sang wia nanmwarkien Israel.”+ 27 Ni Samuel eh pirekekla pwehn kohkohla, Sohl poaralahng imwin eh likou reirei me sohte peho, ahpw e teisang. 28 Samuel eri ndaiong ih: “Siohwa ketin tehrasang uhk kaundahn nanmwarkien Israel rahnwet, oh e pahn ketikihong emen iengomw ohl akan me mwahusang uhk.+ 29 Laudsang met, Wasa Lapalap en Israel+ sohte pahn ketin sapwungala+ de wekidala kupwure,* pwe kaidehk Ih aramas emen me pahn ketin anahne wekidala kupwure.”*+
30 Ih eri nda: “I dipadahr. Ahpw menlau kihong wauwi, mwohn ohl mah kan en nei aramas akan oh mwohn Israel. Iang ie pwurala, oh I pahn poaridiong Siohwa omw Kohto.”+ 31 Samuel eri iangih Sohl pwurala, oh Sohl ahpw poaridiong Siohwa. 32 Oh Samuel nda: “Kumwail wahdo Akak nanmwarkien Amaleko limwahi.” Akak eri kohla reh ahpw ni mwomwen pweiek,* pwe Akak ndaiong pein ih: ‘Ni mehlel keper en mehla solahr mie.’ 33 Ahpw, Samuel nda: “Duwehte noumw kedlahso eh kemehla nein nohno kan seri, eri omw nohno me pahn keieu sohla nah seri nanpwungen lih koaros.” Samuel eri pelepeseng Akak ni pisetik mwohn silangin Siohwa nan Kilkal.+
34 Samuel eri kohla Rama, oh Sohl kohdahla ni pein imweo nan Kipea, wasa me Sohl kin koukousoan ieo.* 35 Samuel sohla pwurehng kilang Sohl erein eh mour,* pwe Samuel kin mwahmwahieiki Sohl.+ Oh Siohwa ketin koluhkihla eh ketin kasapwilada Sohl en wia nanmwarkien Israel.+
16 Kedekedeo Siohwa eri ketin mahsanihong Samuel: “Ia erein omw pahn wie nsensuwedki Sohl+ ni ei soikalahr ih en kaunda nin duwen nanmwarkien Israel?+ Audehiong leh nan noumw deupen* lehn+ oh kohla. I pahn kadaruhkalahng rehn Sehsi+ mehn Pedleemo, pwehki I piladahr emen nanpwungen nah pwutak kan en wia nanmwarki.”+ 2 Ahpw Samuel nda: “Ia duwen ei kak kohla? Ma Sohl pahn rongada met, e pahn kemeiehla.”+ Siohwa eri ketin sapeng mahsanih: “Wahda emen koupwulen oh nda, ‘I kodohng wiahda meirong ong Siohwa.’ 3 Luke Sehsi ong ni meirongo; I ahpw pahn padahkihong uhk dahme ke pahn wia. Ke pahn anahne wilianiehdi oh keiehdi memeno me I pahn kasalehiong uhk.”+
4 Samuel eri kapwaiada dahme Siohwa ketin mahsanih. Ni ahnsou me e leledo Pedleem,+ ohl mah kan en kahnimwo wie rerrerki ar masak ni ar tuhwong ih, oh irail nda: “Omw ketidohn wehwehki popohl?” 5 Ih eri sapeng: “E wehwehki popohl. I kodohng wia meirong ong Siohwa. Kumwail kasarawihala pein kumwail, oh kohdo iang ie kohla wia meirong.” Ih eri kasarawihla Sehsi oh nah pwutak ko, mwurin mwo, e ekeiraildo ong ni meirongo. 6 Ni arail kohkohdo, e kilangada Eliap,+ oh e nda: “Ni mehlel iei ih sapwellimen Siohwa me keidio met me uh mwohn silangi.” 7 Ahpw Siohwa ketin mahsanihong Samuel: “Ke dehr tehk duwen mwomwe oh ia uwen eh reirei,+ pwe I sohte pilada ih. Pwe mwomwen aramas ar kin kasawih aramas kaidehn ih mwomwen Koht eh kin ketin kasawih aramas, pwehki aramas kin kasawih dahme kin sansal ong masarail kan, ahpw Siohwa kin ketin kasawih nan mohngiong.”+ 8 Sehsi eri ekerodo Apinadap+ oh kahrehdo mwohn Samuel, ahpw e nda: “Siohwa pil sohte ketin pilada memenet.” 9 Mwuri Sehsi kahrehdo Sammah,+ ahpw e nda: “Siohwa pil sohte ketin pilada memenet.” 10 Eri, Sehsi kahrehdo nah pwutak isimen ko mwohn Samuel, ahpw Samuel ndaiong Sehsi: “Siohwa sohte ketin pilada emen irail pwukat.”
11 Samuel eri ndaiong Sehsi: “Ih noumw pwutak ko koaros me?” Ih eri sapeng: “Pil mie emen nei pwutak, me keieu tikitik;+ e apwahpwalih pelin sihpwo.”+ Samuel eri ndaiong Sehsi: “Ileklahng ih, pwehki kitail sohte pahn mwohndi mwenge lao e kohdo wasaht.” 12 Ih eri ileklahng en kohdo oh kahrehlongala ih loaleo. E mas pwukapwuk, pwoaren mese ko kaselel, oh e masamwahu.+ Siohwa eri ketin mahsanih: “Uhda, keiehdi ih, pwe iei ih met!”+ 13 Samuel eri ale deupen* leho+ oh keiehdi ih mwohn mesen rie pwutak ko. Oh sapwellimen Siohwa ngehn sarawi* ahpw tepida kakehlailih Depit sang rahno kohla.+ Mwuri Samuel kesihnenda oh kohkohla Rama.+
14 Sapwellimen Siohwa ngehn sarawi* ahpw kohieisang rehn Sohl,+ oh Siohwa ketin mweidohng irair suwed ehu* nan eh madamadau en kin kamasak ih.+ 15 Nein Sohl ladu ko ahpw ndaiong ih: “Kilang Koht ketin mweidohng irair suwed ehu* nan omw madamadau en kin kamasak uhk. 16 Maing at kaun, komw kupwurkalahngan oh ruwese noumw ladu kat me pato mwohmwi ren rapahkihdo ohl emen me koahiek en kesengki arp.+ Sohte lipilipil ahnsou me Koht ketin mweidohng irair suwed ehu* en pwarada nan omw madamadau, e pahn keseng ong komwi, oh ke pahn nsenamwahula.” 17 Sohl eri ndaiong nah ladu ko: “Menlau, rapahkihda ohl emen me kadek keseng, oh kahrehdo rehi.”
18 Emen sounpapah ko ahpw nda: “Kilang! I kilangehr duwen emen nein Sehsi mehn Pedleemo nah pwutak eh kadek keseng, oh ih sounpei kommwad oh kehlail men.+ E kadek lokaia, oh e masamwahu,+ oh Siohwa kin ketin ieiang ih.”+ 19 Sohl eri kadarala meninkeder kei rehn Sehsi oh nda: “Kadarodohng ie noumw pwutako Depit, me kin mihmi rehn pelinmen ko.”+ 20 Sehsi eri kesedahng pohn dongki men pilawa, ehden wain* ehu, oh kuht pwulopwul men oh kadarala rehn Sohl iangahki nah pwutak Depit. 21 Depit eri kohdo rehn Sohl oh tepida papah ih.+ Sohl ahpw inenen poakepoakehla ih, oh Depit wiahla nah sounwa tehtehn mahwen. 22 Sohl eri kadaralahng Sehsi pakair wet: “Menlau mweidohng Depit en wie papah ie, pwe e uhdahn kenikenla rehi.” 23 Ahnsou koaros me Koht ketin mweidohng irair suwed ehu* en pwarada nan en Sohl madamadau, Depit kin ale arpo oh kesengki, oh Sohl kin saledekla oh nsenamwahula, oh irair suwed* wet kin kohieisang reh.+
17 Oh mehn Pilisdia ko+ ahpw kapokonepene neirail sounpei kan ong mahwen. Irail pokonpene nan Sokoh,+ me mi nan sapwen Suda, oh irail kauwada imwarail impwal kan nanpwungen Sokoh oh Aseka,+ nan Epes-dammim.+ 2 Sohl oh ohlen Israel kan ahpw pokonpene oh kauwada imwarail impwal kan nan Wahun* Elah,+ oh irail koasoaneiraildi ni ireken mahwen pwehn tuhwong mehn Pilisdia kan. 3 Mehn Pilisdia ko mi pohn ehu nahna, a mehn Israel ko mi pohn ehu nahna, oh wahu ehu mi nanpwungarail.
4 Sounpei pilipilda men ahpw kohsang nan kahnimpwal en mehn Pilisdia ko; ede Kolaiad,+ sang Kahd,+ oh e reireiki kiupid weneu oh span ehu.* 5 Mie lisoarop prons ehu pohn moangeo, oh e likawih likou mete ehu.* Likou mete me wiawihkihda prons+ toutouki sekel 5,000.* 6 Mie mehn kidikid prons ni wedin neh ko oh ketieu mwotomwot+ prons ehu pirapiriong nanpwungen pwopweo. 7 Wasahn kolokol en nah ketieuwo me wiawihkihda tuhke, duwehte tuhke reirei pwoat me sounpahda likou kan kin doadoahngki,+ oh metehn imwin nah ketieuwo toutouki sekel 600;* oh sounwa nah mehn sansaro kin tieng mwowe. 8 Kolaiad eri kesihnenda oh likwerlahng sounpei en Israel ko+ oh ndaiong irail: “Dahme kahrehda kumwail kohdo oh koasoanekumwaildi ni ireken mahwen? Kaidehn ngehi mehn Pilisdia, oh kaidehn kumwail nein Sohl ladu kan? Kumwail pilada emen ohl nanpwungamwail, oh mweidohng en kohdihdo rehi. 9 Ma e kak peiong ie oh kemeiehla, eri se pahn wiahla noumwail ladu. Ahpw ma I kana oh kemehla, kumwail pahn wiahla nait ladu oh papah kiht.” 10 Mehn Pilisdiao eri nda: “I kepikepitki* karis en sounpei en Israel kan+ rahnwet. Kumwail kidohng ie emen ohlen, oh se pahn pei!”
11 Ni ahnsou me Sohl oh mehn Israel ko koaros rongada en mehn Pilisdiao koasoi pwukat, irail ahpw masepwehkada kowahlap.
12 Depit nein mehn Eprata men+ sang Pedleem+ en Suda me adaneki Sehsi,+ me naineki pwutak welimen+ oh me wia ohl mah men ni mwehin Sohl. 13 Nein Sehsi pwutak laud silimeno iangih Sohl kohla mahwen.+ Eden nah pwutak silimeno me kolahng mahwen iei Eliap+ nah mesenih, keriemen en nah pwutak Apinadap,+ oh kesilimeno Sammah.+ 14 Depit me keieu tikitik,+ oh me laud silimeno iangih Sohl.
15 Depit kin kohla oh pwurodo sang rehn Sohl pwehn apwalih nein eh pahpao sihpw kan+ nan Pedleem. 16 Erein ahnsowo, mehn Pilisdiao kin kohdo oh uhda mwohrail pwehn pelian irail ehuehu nimenseng oh ehuehu nin soutik erein rahn 40.
17 Sehsi eri ndaiong nah pwutako Depit: “Menlau, wahda ihpah* en wahn krein inihn oh lopwon en pilawa eisek pwukat, oh mwadangkihwei rehn riomw pwutak ko nan kahnimpwalo. 18 Oh pil wahda sihs* eisek pwukat ong kaunen meh kido; pil, ke pahn tehk ia iren riomw pwutak ko oh wahdo mehn kadehde sang irail.” 19 Irail mihmi rehn Sohl oh ohlen Israel teikan koaros nan Wahun* Elah,+ pwehn peiong mehn Pilisdia kan.+
20 Depit eri sangkenei pirida oh kihdiong emen en apwalih sihpw ko; ih eri kaunopada oh kohla nin duwen me Sehsi padahkihongehr ih. Ni ahnsou me e leledo ni kahnimpwalo, karis en sounpeio wie kohkohieilahng wasahn mahweno oh wie kadkadekedek en mahwen. 21 Mehn Israel oh mehn Pilisdia kan kohpene kahrehda karis ko koaros sohpeipene. 22 Depit eri mwadangete pwilikihdi eh wisiko rehn sounapwalih kepwe men oh tangala nan wasahn mahweno. Ni ahnsou me e lella mwo, e tepida idihdek ia iren rie pwutak ko.+
23 Nindoken eh wie koasoakoasoiong irail, sounpei pilipilda men me adaneki Kolaiad pa kohdo,+ mehn Pilisdia men sang Kahd. E kohieisang nan karis en mehn Pilisdia ko, oh e pil pwurehng koasoia dahme e nda mwowe ko,+ oh Depit rong ih. 24 Ni ahnsou me ohlen Israel ko koaros kilangada Kolaiad, irail uhdahn masepwehkada oh tangasang ih.+ 25 Ohlen Israel ko ahpw kin ndinda: “Kumwail kilangehr ohl menet me kohkohieido? E kohdohn kepitki* Israel.+ Nanmwarkio pahn kihong ohl emen kepwe tohto ma e pahn kemehla, e pahn kihong nah serepeino,+ oh peneinei en eh pahpao sohte pahn anahne kihda dahme mehn Israel kan kin anahne kihong nanmwarkio.”
26 Depit ahpw tepida ndaiong ohl ako me kesikesihnen limwah: “Dahme pahn pweisen ohl me pahn kemehla mehn Pilisdiao me mi mwo oh kihsang Israel nan kanamenek wet? Pwe ihs mehn Pilisdia sohte sirkumsais menet pwehn pil kepikepitki* karis en Koht ieias?”+ 27 Aramas ako eri ndaiong sohngohte me re nda mwoweo: “Iet dahme pahn wiawihong ohl me pahn kemehla ih.” 28 Ni ahnsou me rie pwutak keieu laudo Eliap+ rongada eh koasoakoasoiong ohl ako, e ahpw lingeringerda pahn Depit oh nda: “Dahme ke kohdihdohn wia? Oh ihs me ke kihdiong en apwalih sihpw malaulau ko nan sapwtehno?+ I uhdahn ese uwen omw aklapalap* oh koasoandi suwed kan nan omw mohngiong; ke kohdihdohte pwehn kilang mahwenet.” 29 Depit eri nda: “Pwe dahme I wiahda? I idihdekte mehkot!” 30 Ih eri sohpeisang oh sohpeilahng emen tohrohr oh idek sohngohte me e idek mwoweo,+ oh aramas ako pil sapengkihte soangen pasapengo me kohieng ih mwoweo.+
31 Ekei ohl ako ahpw rongada dahme Depit koasoiao oh pakairkihong Sohl. Sohl eri ileklahng Depit. 32 Depit eri ndaiong Sohl: “Kitail dehr nan kapehd tikitikla* pwehki ih. Omw ladu menet pahn kohla oh peiong mehn Pilisdia menet.”+ 33 Ahpw Sohl ndaiong Depit: “Ke sohte kak peiong mehn Pilisdia menet, pwehki ke kisin pwutakte,+ a ih e wiewiahki sounpei* men sangete ni eh pwulopwul.” 34 Depit eri ndaiong Sohl: “Maing ei kaun, I wiahla silepen sihpw ong nein pahpa pelinmeno, oh laion men+ kohdo, pil pehr men, oh koaros wahsang sihpw men nan pelinmeno. 35 I pwakihirahla oh kemeirahla oh doarehla sihpw ko sang ni awara ko. Ni ara kin pelianiehda, I kin koledi ni ara kaikai ko oh keseirahdi oh kemeirahla. 36 Noumw ladu menet kemehla laiono oh pehro, oh mehn Pilisdia menet me sohte sirkumsais pahn duwehla emen ira, pwehki eh kepitki* karis en Koht ieias.”+ 37 Depit eri doula nda: “Siohwa, me ketin doareiehsang ni pehn laiono oh pehro, iei ih me pahn ketin doareiehsang nan pehn mehn Pilisdia menet.”+ Sohl eri ndaiong Depit: “Kohwei, oh Siohwa en ketin ieiang uhk.”
38 Sohl eri kalikawihkihda Depit eh likoun mahwen ko. E kihong lisoarop prons pohn moangeo, oh mwurin mwo e kalikawihkihda ih likou mete ehu.* 39 Depit eri pirehiong nah kedlahso ni eh likoun mahweno oh song en mwekid ahpw sohte kak, pwehki e sahn doadoahngki dipwisou pwukat. Depit eri ndaiong Sohl: “I sohte kak doadoahngki soahng pwukat oh kohla, pwe I sahn doadoahngki mepwukat.” Depit eri kapwuhrasang oh kihsang mepwukat. 40 Ih eri ale nah sokono oh pilada takai medendel limau sang nan piletiko oh kihdiong nan eh ehd en silepen sihpwo, oh nah pahio+ mi nan peho. Oh e ahpw tepida kohkolahng mehn Pilisdiao.
41 Mehn Pilisdiao ahpw kin kerekerendohng Depit, oh sounwa nah mehn sansaro tieng mwowe. 42 Ni ahnsou me mehn Pilisdiao kilengla oh kilangada Depit, e kepitki pwehki e wia kisin pwutak mas pwukapwuk oh masamwahu kis.+ 43 Mehn Pilisdiao eri ndalahng Depit: “Dah, ngehi kidi men,+ me ke pahn kohdohn peikihong ie kisin tuhke pwoat?” Mehn Pilisdiao eri keriahkihla Depit eh koht ko. 44 Mehn Pilisdiao eri ndahng Depit: “Kohdohte rehi, oh I pahn kamwengekihla menpihr en pahnlahng kan oh mahn en nan mohs kan udukomw.”
45 Depit eri sapengki mehn Pilisdiao: “Ke kohkodohng peikihong ie kedlahs pwoat oh ketieu riapwoat,+ ahpw I pahn kohwei peikihong uhk mwaren Siohwa kaunen karis en sounpei,+ Koht en karis en sounpei en Israel, me ke kepitki.*+ 46 Rahnwette Siohwa pahn ketikihong uhk nan pehi,+ oh I pahn kemeiukala oh lupukasang moangomwen; oh rahnwet I pahn kihong menpihr en pahnlahng kan oh mahn lawalo en sampah kan paliwar mehla kan nan kahnimpwal en mehn Pilisdia kan; oh aramas en sampah pwon pahn ese me mie Koht nan Israel.+ 47 Oh koaros me pokonpene wasaht* pahn ese me Siohwa sohte kin ketin anahne kedlahs de ketieu pwehn kapitkitala,+ Siohwa kelehpw me kak ketikihong kiht kana nan mahwen,+ oh e pahn ketikihong kumwail koaros nan peht ka.”+
48 Mehn Pilisdiao eri uhda oh wie keikeido pwehn tuhwong Depit, ahpw Depit mwadangete tangalahng wasahn mahweno pwehn tuhwong mehn Pilisdiao. 49 Depit eri doahkdilahng nan eh ehdo oh ale takai ehu oh kadar. E katehdi temwen mehn Pilisdiao, oh takaio irlongala nan temweo oh e pwupwudiong nanpwelo.+ 50 Eri Depit kalowehkihdi mehn Pilisdiao pahi ehu oh takai ehu; e kemehla mehn Pilisdiao, ahpw sohte kedlahs me e kolokol.+ 51 Depit eri pousehla tangatang kohla oh uhda powe. Ih eri doahkalahng nein mehn Pilisdiao kedlahso+ oh usadahsang nan kidipeo oh lupuksang moangeo pwehn ese me e uhdahn mehla. Ni mehn Pilisdia ko ar kilang me neirail sounpei kommwado eh mehla, re ahpw tangdoaui.+
52 Ohlen Israel oh Suda ko ahpw uhda oh weriwer oh pwakihala mehn Pilisdia ko sang nan wahwo+ kolahng ni ewen kelen Ekron,+ oh mehn Pilisdia ko me kamakamala pwupwudiong nanialo sang Saaraim+ kohla lel Kahd oh Ekron. 53 Mwurin mehn Israel ko ar pwurasang pwakih mehn Pilisdia ko, re kulihasang kepwe kan nan arail kahnimpwal ko.
54 Depit eri wahda moangen mehn Pilisdiao oh wahdo Serusalem, ahpw e kihdi nein mehn Pilisdiao tehtehn mahwen ko nan eh impwalo.+
55 Ni ahnsowo me Sohl kilangada Depit eh kohieila pwehn tuhwong mehn Pilisdiao, e ndaiong Apner,+ nah kaunen karis en sounpeio: “Nein ihs pwutaket,+ e Apner?” Apner ahpw sapengki: “Maing nanmwarki, nin duwen omwi ieias, I sohte patohwan!” 56 Nanmwarkio eri nda: “Diarada nein ihs mwahnakapwo.” 57 Ni ahnsowohte me Depit pwurasang eh kemehla mehn Pilisdiao, Apner kahrehda ih oh wahla mwohn Sohl iangahkihte moangen mehn Pilisdiao+ me mi nan peho. 58 Sohl eri ndaiong ih: “Nein ihs kowe, e pwutak?” a Depit sapengki: “Nein noumw ladu Sehsi,+ mehn Pedleemo.”+
18 Ni ahnsowohte me Depit kaerala eh koasoakoasoiong Sohl, Sonadan+ oh Depit tepida kerenpene oh wiahla kompoakepah keren kei, oh Sonadan tepida poakohng ih duwehte eh kin poakohng pein ih.+ 2 Sang rahno kohla, Sohl kolokolete Depit, oh e sohte mweidohng en pwurala ni imwen eh pahpao.+ 3 Oh Sonadan poakohngala Depit duwehte eh kin poakohng pein ih,+ oh ira wiahda inou lap ehu.+ 4 Sonadan kihsang likou reirei me sohte peh me e likilikawiho oh kihong Depit, iangahki eh likoun mahwen, nah kedlahs, nah kesik ketieu, oh eh katengo. 5 Depit eri kin tepida kohieila oh e kin pweida*+ wasa koaros me Sohl kin kadarala ih ie. Sohl eri kihong en kin apwahpwalih sounpei kan,+ oh met kin kaperenda aramas ako koaros oh pil nein Sohl ladu kan.
6 Ni ahnsou me Depit oh meteikan kin pwurodo sang ar kin kemehla mehn Pilisdia kan, lih akan kin kohieisang nan kahnimw en Israel koaros kokoul+ oh kahkahlek kolahng tuhwong Nanmwarki Sohl. Re kin pereperen kesekesengki dampwurin+ oh luhd kan.* 7 Lih akan me kin wie pereperen kin koulki:
“Sohl kemehla aramas kid kei,
A Depit kemehla aramas nen kei.”+
8 Sohl uhdahn lingeringerda,+ oh koul pwoatet kin kansensuwedihada, pwe e kin nda: “Irail kin kapingahki Depit meh nen kei, a ngehi, irail kin kapingahkin ie meh kid kei. Ihte me saikinte kohwong ih iei en wiahla nanmwarki!”+ 9 Sang rahno kohla, Sohl kin tetehk en Depit mwekid kan ahnsou koaros.
10 Mandahn rahno, Koht ketin mweidohng irair suwed ehu* en kipehdi en Sohl madamadau,+ oh e kin tepida wia mwekid kei me ehu soahng* nan ihmwo, erein Depit eh wie kesekesengki arpo+ nin duwen me e kin epwehnki wia ahnsou teikan. Sohl kolokol ketieu pwoat nan peho,+ 11 oh e dongkilahng ketieuwo,+ ni eh ndaiong pein ih: ‘I pahn doakoahdiong Depit ni dihdo!’ Ahpw Depit pitsang ih pak riau. 12 Sohl ahpw masakala Depit pwehki Siohwa kin ketin ieiang ih+ a e sohla ketin ieiang Sohl.+ 13 Sohl eri kadarala Depit oh idihada ih en wia kaunen meh kid, oh Depit pahn kin kahluwa karis en sounpei ko nan mahwen.*+ 14 Depit eri kin pweida*+ nan soahng koaros me e kin wia, oh Siohwa kin ketin ieiang ih.+ 15 Oh ni Sohl eh kilang me e kin uhdahn pweida mwahu, e tepida masakala ih. 16 Ahpw tohn Israel oh Suda koaros poakepoakehla Depit, pwehki e kin kahluwa irail nan arail mahwen kan.
17 Mwuhr Sohl ahpw ndaiong Depit: “Iet nei serepein me keieu laud Merap.+ I pahn kihong uhk pwe en wia omw pwoud.+ Ahpw, ke anahne pousehlahte kasalehiong ie omw eimah oh peiki sapwellimen Siohwa mahwen kan.”+ Pwe Sohl ndaiong pein ih: ‘Dehr mweidohng pehiet en pelianda ih. Mweidohng pehn mehn Pilisdia kan en kemehla.’+ 18 Depit eri ndaiong Sohl: “Ihs ngehi oh ihs en ei pahpao peneinei nan Israel, pwe I en pwoudikihda nein nanmwarkio serepein?”+ 19 Ahpw ni eh lelehr ahnsoun Sohl en kihong Depit nah serepein Merap, Merap pwoudikidahr Adriel,+ mehn Meholao*.
20 Ahpw nein Sohl serepein Maikal+ mwahukihdahr Depit, oh mie me pakairkihong Sohl oh met kaperenda ih. 21 Sohl eri nda: “I pahn kihong ih Maikal pwehn wia lidip ehu ong ih, pwe mehn Pilisdia kan ren kak kalowehdi.”+ Sohl eri ndaiong Depit keriapak: “Eri met ke pahn pwoudikihda nei serepein.” 22 Sohl eri pousehla oh kehkehlingkihong nah ladu kan: “Kumwail koasoiong Depit ni rir oh nda, ‘Kilang! Nanmwarkio kin perenkinuhk, oh nah ladu kan koaros kin perenkinuhk. Eri met pwoudikihda nein nanmwarkio serepeino.’” 23 Ni ahnsou me nein Sohl ladu ko ndaiong Depit mepwukat, Depit ahpw nda: “Ia duwe, mehkot tikitik ehu met ong kumwail en pwoudikihda nein nanmwarkio serepein ni ei wia ohl semwehmwe oh sohte wede men?”+ 24 Nein Sohl ladu ko eri pakairkihong ih: “Ih mepwukat me Depit koasoia.”
25 Sohl eri nda: “Iet me kumwail pahn ndaiong Depit, ‘Nanmwarkio sohte men ale pweipwei ehu ong nah serepeino,+ ihte kilin imwin en mehn Pilisdia kan dipwisoun kaparapar 100,+ pwehn ikih en nanmwarkio imwintihti kan.’” Pwe Sohl kin koasoakoasoane pwe mehn Pilisdia kan en kemehla Depit. 26 Eri nah ladu ko ahpw pakairkihong Depit koasoi pwukat, oh Depit eri perenkihda en pwoudikihda nein nanmwarkio serepein.+ Mwohn rahn me koasoandio, 27 Depit kohla iangahki nah ohl ako oh kemehla ohl en Pilisdia 200, oh Depit eri wadohng nanmwarkio kilin imwin neirail dipwisoun kaparapar ko koaros, pwehn pwoudikihda nein nanmwarkio serepeino. Ihme kahrehda, Sohl kihong ih nah serepeino Maikal pwe en wiahla eh pwoud.+ 28 Sohl ahpw tehkada me Siohwa kin ketin ieiang Depit+ oh me nah serepeino Maikal poakepoake ih.+ 29 Met ahpwte kalaudehla en Sohl masak Depit, oh Sohl ahpw tepida imwintihtikihla Depit erein eh mour.+
30 Kaun akan en karis en sounpei en mehn Pilisdia kan kin kohieila pwehn mahwen, ahpw uwen tohtohn ahnsou me re kin kohieila, Depit kin pweida* laudsang nein Sohl ladu ko koaros;+ oh edeo ahpw waunla mehlel.+
19 Mwuhr Sohl ahpw koasoiaiong nah pwutak Sonadan oh nah ladu ko koaros me e men kemehla Depit.+ 2 Pwehki nein Sohl pwutak Sonadan uhdahn poakohng Depit,+ Sonadan ahpw ndaiong Depit: “Ei pahpao, Sohl, men kemeiukala. Menlau kanahieng nimenseng en lakapw, oh kohla wasa rir ehu oh rukula wasao. 3 I pahn kohieila oh kesihnen limwahn ei pahpao nan mwaht wasa me ke pahn mi ieo. I pahn koasoiaiong ei pahpao duwen kowe, oh ma I esehda mehkot, I uhdahn pahn padahkihong uhk.”+
4 Sonadan eri koasoia soahng mwahu kan duwen Depit+ ong eh pahpao Sohl. E ndaiong ih: “Nanmwarkio en dehr dipada ong nah ladu Depit, pwe e sohte wiahiong uhk dihp oh dahme e wiahiong uhk kin wia kamwahu ong uhk. 5 E kihong eh mour nan keper pwehn kemehla mehn Pilisdiao+ oh Siohwa eri ketin kahrehiong Israel pwon en uhdahn kana.* Ke kilang, oh ke perenkihda. Eri dahme kahrehda ke pahn dipada ni omw pahn kakerehdi ntahn aramas soh dipe oh kemehla Depit ni soh kahrepe?”+ 6 Sohl eri rong Sonadan, oh Sohl kahukihla: “Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, e sohte pahn kamakamala.” 7 Mwurin mwo Sonadan ekerodo Depit oh padahkihong soahng pwukat koaros. Sonadan eri kahrehdo Depit rehn Sohl, oh Depit usehlahte papah ih duwehte mahso.+
8 Kedekedeo mahwen ahpw pwurehng wiawi, oh Depit kohieila oh peiong mehn Pilisdia kan oh kemehla me tohtohie, irail eri tangasang ih.
9 Oh Siohwa ketin mweidohng irair suwed ehu* en pwarada nan en Sohl+ madamadau ni eh mwomwohd nan imweo kolokol nah ketieuwo, erein Depit eh wie kesekesengki arpo.+ 10 Sohl song en doakoahkidiong Depit ketieuwo ni dihdo, ahpw e sarekala Sohl, me katehkihdi dihdo ketieuwo. Depit eri tang oh pitila pwohngo. 11 Mwuhr Sohl kadarala meninkeder kei ni imwen Depito pwehn mwasahn oh kemehla ih nimenseng,+ ahpw en Depit pwoudo Maikal ndaiong ih: “Ma ke sohte pahn tang pwohnget, lakapw ke pahn mehla.” 12 Maikal ahpw mwadangete kadaridi Depit ni wenihmwtoko pwehn kak tang oh pitila. 13 Maikal eri ale sansal en derapimo* oh kawendiong pohn pehto, oh e kihdiong mwein likou ehu me wiawihkihda wunen kuht pohn moangeo, oh e pwainkihdi likou ehu.
14 Sohl eri kadarala meninkeder kei pwe ren ale Depit, ahpw Maikal nda: “E soumwahu.” 15 Sohl eri kadarala meninkeder ko pwe ren kilang Depit oh ndaiong irail: “Kumwail wahdo ni eh mihmi nan eh pehto, pwe en kamakamala.”+ 16 Ni ahnsou me meninkeder ko pedolongodo, sansal en derapimo* mi pohn pehto oh mie mwein likou ehu me wiawihkihda wunen kuht me mi wasa me moangeo pahn mi ie. 17 Sohl eri ndaiong Maikal: “Dahme ke pitihekin ie duwe met oh kadarala ei imwintihtio+ pwehn pitila?” Maikal eri sapengki Sohl: “E ndaiong ie, ‘Kadariehla, ma soh I pahn kemeiukala!’”
18 Depit eri tangier oh pitila, oh e kohdo rehn Samuel nan Rama.+ E ndaiong ih soahng koaros me Sohl wiahiong ih. Ih oh Samuel eri kohkohla, oh ira mihmi nan Naiod.+ 19 Kedekedeo pakair ahpw kolahng Sohl: “Kilang! Depit mihmi Naiod nan Rama.” 20 Ni ahnsowohte Sohl kadarala meninkeder kei pwe ren koledi Depit. Ni ar kilangada soukohp mah ko ar wiewia kokohp oh Samuel wie kesikesihnen oh kaukaweid irail, sapwellimen Koht ngehn sarawi* ahpw tiada pohn nein Sohl meninkeder ko, oh irail ahpw pil tepida iang wiewia mwomwen soukohp.
21 Ni ahnsou me re padahkihong Sohl duwen met, e mwadangete kadarala meninkeder teikan, oh irail pil tepida wiewia mwomwen soukohp kei. Sohl pil pwurehng kadarala meninkeder kei, kesiluhwen pwihn, oh irail pil tepida wiewia mwomwen soukohp kei. 22 Ih eri pil iang kohla Rama. Ni ahnsou me e lella ni pwoaren nahk pihl laud me mi Seku, e idek: “Ia Samuel oh Depit?” Irail sapengki: “Ira mihmi Naiod+ nan Rama.” 23 Ni Sohl eh kohkohlahsang wasao kohla Naiod nan Rama, sapwellimen Koht ngehn sarawi* ahpw pil tiada powe, oh e alialu kohwei wiewia mwomwen soukohp men lao e lella Naiod nan Rama. 24 E pil kapwuhrasang eh likou kan, oh e pil wiewia mwomwen soukohp men mwohn Samuel, oh e kilisou* wendiong wasao rahno pwon oh pwohngo pwon. Ihme kahrehda irail kin nda: “Ia duwe, Sohl pil wia emen kisehn soukohp kan?”+
20 Depit eri tangasang Naiod nan Rama. Ahpw, e kohdo rehn Sonadan oh nda: “Dahme I wiadahr?+ Sapwung dah me I wiahda, oh dihp dah me I wiahiong omw pahpao me kahrehiong eh songosong en kemeiehla?” 2 Sonadan eri ndaiong ih: “Met sohte kak wiawi!+ Ke sohte pahn mehla. Kilang! Ei pahpao sohte pahn wia mehkot, laud de tikitik, ni eh sohte pahn padahkihong ie. Dahme ei pahpao pahn ekihsangkin ie met? Met sohte pahn wiawi.” 3 Ahpw Depit pil kahula oh nda: “Omw pahpao uhdahn ese me ngehi kompoakepahmw men+ oh e pahn nda, ‘Ke dehr mweidohng Sonadan en ese met, pwe e pahn lingeringerda.’ Ahpw nin duwen Siohwa eh ketin ieias oh omwi momour, I sohte dohsang mehla!*”+
4 Sonadan eri ndaiong Depit: “Sohte lipilipil dahme ke nda, I pahn wiahiong uhk.” 5 Depit eri ndaiong Sonadan: “Lakapw maram pwul,+ oh I uhdahn pahn kin iang mwohd rehn nanmwarkio pwehn mwenge; ke anahne kadariehla, oh I pahn rukula likin kahnimwo lao lel nin soutik en rahn kesiluhwo. 6 Ma omw pahpao pahn rapahkin ie, ke pahn nda, ‘Depit pekihda mweimwei rehi en mwadangala nan eh kahnimw Pedleem,+ pwehki mie meirong me ih oh eh peneinei pwon kin wia wasao sounpar koaros.’+ 7 Ma e sapengki, ‘E mwahu,’ met wehwehki popohl ong noumw laduet. Ahpw ma e lingeringerda, ke kak kamehlele me e koasoanedier en kamedekeiehla. 8 Kasalehda limpoak loalopwoat ong noumw laduet,+ pwe ke wiahiong noumw laduet inou lap ehu mwohn silangin Siohwa.+ Ahpw ma mie sapwung I wiahda,+ kemeiehla. Dahme ken pil pangkiniehla rehn omw pahpao?”
9 Sonadan ahpw sapengki: “Ke dehr ahneki soangen madamadauen! Ma I esehda me ei pahpao koasoanedier en kamedekeiukala, I sou pahn ndaiong uhk?”+ 10 Depit eri ndaiong Sonadan: “Ihs me pahn ndaiong ie ma omw pahpao pahn sapeng uhk ni lemei?” 11 Sonadan ahpw sapengki: “Kohdo, kita kohieila likin kahnimwo.” Ira koaros eri kohieila likin kahnimwo. 12 Oh Sonadan ndaiong Depit: “Mweidohng Siohwa, Koht en Israel en ketin wia sounkadehde me I pahn idek rehn ei pahpao ni soangen ahnsou wet lakapw de pali. Ma e kasalehda me e pahn mwahuwong Depit, I sou pahn kadarowohng uhk pakair oh kehsehkin uhk? 13 Ahpw ma ei pahpao koasoanehdi en kamedekeiukala, Siohwa en ketin kaloke ie* oh wia laudsang, ma I sohte kehsehkin uhk oh kadaruhkala ni popohl. Siohwa en ketin ieiang uhk,+ duwehte eh kin ketin ieiang ei pahpao mahso.+ 14 Oh ke sou pahn kasalehiong ie sapwellimen Siohwa limpoak loalopwoat ni ei wie momour oh pil ni ei mehla?+ 15 Ke dehr sohla ahneki limpoak loalopwoat ong ei peneinei,+ mehnda ma Siohwa ketin kasohrehla en Depit imwintihti koaros nin sampah wet.” 16 Sonadan eri wiahda inou lap ehu ong en Depit peneinei, nda, “Siohwa pahn ketin kapwukoahki en Depit imwintihti kan oh kupwurki kaloke irail.” 17 Sonadan eri wiahiong Depit en pwurehng kahukihla eh limpoakohng ih, pwe Sonadan poakohng Depit duwehte eh kin poakohng pein ih.+
18 Sonadan eri ndaiong ih: “Lakapw maram pwul,+ oh ei pahpao pahn rapahkin uhk, pwe sohte me pahn mwohd nan dewomwo. 19 Pali, e uhdahn pahn idek uhk, oh ke anahne kohdo wasa me ke rukula ie rahnteio* oh mihmihte limwahn takaiet. 20 I ahpw pahn kesingkihwei arep silipwoat apali takaio, mwomwen me mie mehkot me I kaskaskih. 21 Ni ei pahn kadarewei sounpapaho, I pahn nda, ‘Kohla, rapahkihda arep ko.’ Ma I pahn ndaiong sounpapaho, ‘Kilang! Arep ko mihmi palihdo sang uhk, kohla ale,’ eri ke kak pwurodo, pwe nin duwen Siohwa eh ketin ieias, met wehwehki me soahng koaros pahn meleilei ong uhk oh sohte keper. 22 Ahpw ma I pahn ndaiong pwutako, ‘Kilang! Arep ko mi palilahsang uhk,’ eri kohla, pwe Siohwa ketin kadaruhkalahr. 23 A ong inou me kita wiadahro,+ kowe oh ngehi, Siohwa en ketiket nanpwungata kohkohlahte.”+
24 Depit eri rukula likin kahnimwo. Ni ahnsou me maram pwul leledo, nanmwarkio ahpw mwohndiong nan deweo pwehn mwenge.+ 25 Nanmwarkio wie mwomwohd wasa me e kin kalapw mwohd ieo limwahn dihdo. Sonadan mwohd sohpeilahng ih, oh Apner+ mwomwohd limwahn Sohl, ahpw sohte me mwohd nan dewen Depito. 26 Sohl sohte nda mehkot rahno, pwe e ndaiong pein ih: ‘Mie mehkot wiawi ihme e sohte mwakelekelki.+ Ei, mwein e samin.’ 27 Oh mwurin rahnen maram pwulo, ni keriaun rahno, pil sohte me mi nan dewen Depito. Sohl eri ndaiong nah pwutak Sonadan: “Dahme kahrehda nein Sehsi pwutako+ sohte kohdo iang mwenge aio de pil rahnwet?” 28 A Sonadan sapengki Sohl: “Depit pekihda mweimwei rehi en kohla Pedleem.+ 29 E nda, ‘Menlau mweidohng ie I en kohla, pwehki mie en at peneinei meirong ehu nan kahnimwo, oh pein rieio eker ie. Eri ma I kenikenla rehmw, menlau mweidohng ie I en kohla kilang riei ko.’ Ih kahrepen eh sohte patohdo ni en nanmwarki tehpel.” 30 Sohl eri lingeringerda pahn Sonadan, oh e ndaiong ih: “Kowe nein lih kahngohdi men, ke lemeleme me I sehse me ke pilada en iangala nein Sehsi pwutako, me kahrehda kanamenek ong pein kowe oh omw nohno?* 31 Erein nein Sehsi pwutako eh pahn momour nin sampah, kowe oh omw kaunda nin duwen nanmwarki sohte pahn tengeteng.+ Eri, ahnsou wette kadarala emen en wahdo ih rehi, pwe e pahn kamakamala.”*+
32 Ahpw, Sonadan ndaiong Sohl eh pahpao: “Dahme e pahn kamakamkihla?+ Dahme e wiahda?” 33 Sohl eri katehki Sonadan ketieuwo pwehn doakoahdi,+ Sonadan eri esehda me eh pahpao koasoanedier en kemehla Depit.+ 34 Sonadan ahpw mwadangete uhdahsang ni tehpelo nan eh lingeringer oh e sohte tungoale mehkot ni keriaun rahno mwurin maram pwulo, pwehki e mworuskihla Depit+ oh duwen pein eh pahpao eh kanamenekihala ih.
35 Nimensengo Sonadan ahpw kohieila likin kahnimwo pwehki eh koasoandi ong Depit, oh sounpapah pwulopwul men iang ih.+ 36 Oh e ndaiong nah sounpapaho: “Menlau tang oh rapahkihda arep ko me I pahn kadarala.” Sounpapaho ahpw tang, oh Sonadan kadarala arep pwoat daulihala ih. 37 Ni ahnsou me sounpapaho lella wasa me Sonadan kadarala arepo, Sonadan ahpw likwerlahng sounpapaho: “Arepo sou mi palilahsang uhk?” 38 Sonadan eri likwerlahng sounpapaho: “Mwadang! Karuwaru kohla! Ke dehr pwand!” Oh nein Sonadan sounpapaho pwekada arep ko oh pwurodo rehn eh kauno. 39 Sounpapaho sohte wehwehki kahrepen met; ihte Sonadan oh Depit me ese wehwehn met. 40 Sonadan eri kihong nah sounpapaho nah tehtehn mahwen ko oh ndaiong ih: “Kohla, wahla dipwisou kan nan kahnimwo.”
41 Ni ahnsou me sounpapaho kohkohla, Depit pa pwarada sang wasa keren ehu me kolahng palieir. Ih eri poaridiong nanpwelo pak siluh, oh ira eri metik emenemen oh sengisengki emenemen, ahpw Depit me sengiseng laud. 42 Sonadan eri ndaiong Depit: “Kohwei ni popohl, pwehki ata kahulahr+ ni mwaren Siohwa, nda, ‘Siohwa en ketiket nanpwungen kowe oh ngehi oh nanpwungen kadaudokomw oh kadaudokei kohkohlahte.’”+
Depit eri uhda oh kohkohla, oh Sonadan pwurala nan kahnimwo.
21 Mwuhr Depit kohdo Nop+ rehn samworo Ahimelek. Ahimelek ahpw tepida rerrer ni eh tuhwong Depit, oh e ndaiong ih: “Dahme ke kelehpwki, sohte me iang uhk?”+ 2 Depit ahpw sapeng samworo Ahimelek, nda: “Nanmwarkio kaweidkin ie I en wia mehkot, ahpw e nda, ‘Dehr mweidohng emen en esehda duwen pwukoa me I kadarkinuhkowei oh duwen kaweid kan me I kihong uhk.’ I wiahda koasoandi rehn nei mwahnakapw ko sen tuhpene ehu wasa tohrohr. 3 Eri ma mie lopwon en pilawa limau rehmw, kihdohte, de sohte lipilipil dahme mie.” 4 Ahpw samworo sapengki Depit: “Sohte pilawa me sohte sarawi, ahpw mie pilawa sarawi+—ihte ma mwahnakapw kan tohrohrasang lih akan.”*+ 5 Depit eri sapeng samworo, nda: “Se kin tohrohrasang lih akan duwehte ahnsou kei mwoweo ni ei kin kohieila wia pwukoahn sounpei.+ Ma paliweren mwahnakapw kan kin sarawi mehnda ma arail pwukoa sohte sarawi, ia uwen ar pahn anahne mwakelekel rahnwet!” 6 Samworo eri kihong ih pilawa sarawio,+ pwehki sohte pilawa wasao ihte pilawahn kasansalo, me kohsang ni sapwellimen Siohwa impwal sarawio pwe pilawa kapw en wiliandi ni rahn me e kohsango.
7 Mie emen nein Sohl ladu mihmi wasao rahno, me alehdi kehkehlik en mihmi wasao mwohn silangin Siohwa. Ede Doek+ mehn Edom,+ kaunen nein Sohl silepen sihpw kan.
8 Depit eri ndaiong Ahimelek: “Mie ketieu de kedlahs pwoat rehmw? I sohte wahda nei kedlahso de nei tehtehn mahwen ko, pwehki pwukoa me nanmwarkio kihong ieo karuwaru.” 9 Samworo eri nda: “Nein Kolaiad+ mehn Pilisdiao kedlahso, me ke kemehla nan Wahun* Elah,+ me mi me, e kidikidkipene mwein likou ehu palio ihpodo.+ Ma ke men wahda, a ke wahda, pwehki ihte me miehn men.” Depit eri nda: “Sohte ehu me duwehte. Kidohng ie.”
10 Rahno Depit eri uhda oh pousehlahte eh tangatangasang+ Sohl, oh kedekedeo e leledo rehn Akis nanmwarkien Kahd.+ 11 Nein Akis ladu ko ahpw ndaiong ih: “Kaidehn Depit met, nanmwarkien sahpwo? Kaidehn ih me re kin kokoulki duwe ni ar kahkahlek, ndinda,
‘Sohl kemehla aramas kid kei,
A Depit kemehla aramas nen kei’?”+
12 Depit mwekidkihda koasoi pwukat nan eh mohngiong, oh e uhdahn masakada+ Akis nanmwarkien Kahd. 13 Eri e mwomwehda iahk+ nanpwungarail.* E kin rakihseli wenihmw kan en ewen kehlo oh kin mweidohng pilen ewe en keredi pohn eh alis kan. 14 Akis eri ndaiong nah ladu ko: “Kumwail kilang me ohlet sahliel! Dahme kumwail wahkidohng ie? 15 E sohte itar nei aramas sahliel me kumwail pil wahkihdo lahp menet? Dahme ohl menet en pil pedolongki nan imwei?”
22 Depit eri kohsang wasao,+ tangalahng nan pwoaren paip en Adullam.+ Ni ahnsou me rie ko oh peneinei en eh pahpao pwon rongada met, irail kohdihla reh wasao. 2 Oh irail koaros me milahr nan kahpwal oh pweipwand oh me kin kaulim kan pokonpene reh, oh e wiahla arail kaun. Mpen ohl 400 me mi reh.
3 Mwuhr Depit kohsang wasao kohla Mispe nan Mohap oh ndaiong nanmwarkien Mohap:+ “Menlau mweidohng ei pahpa oh nohno en kousoan rehmwi lao I pahn esehda dahme Koht pahn ketin wiahiong ie.” 4 Ih eri kihdi ira rehn nanmwarkien Mohapo, oh ira mihmi reh erein ahnsowo pwon me Depit mi nan wasahn ruk kehlailo.+
5 Kedekedeo soukohp Kad+ pa ndaiong Depit: “Ke dehr mihmi nan wasahn ruk kehlailo. Kohsang wasao kohla nan sapwen Suda.”+ Depit eri mweselda oh kohkohla nanwel en Ered.
6 Sohl rongada me Depit oh ohl ako me iang ih dierekdahr. Ahnsowo Sohl wie mwomwohd nan Kipea+ pahn tuhke damarisk pwoat ni wasa ileileo oh kolokol nah ketieuwo, oh nah ladu ko koaros mi limwah kapilpene. 7 Sohl eri ndaiong nah ladu ko me mi limwah: “Menlau rong, kumwail mehn Pensamin kan. Ia duwe, nein Sehsi+ pwutako pil pahn kin kihong kumwail koaros mwaht kan oh mwetin kreip kan? E pahn idihada kumwail koaros en wia kaunen meh kid kei oh kaunen meh epwiki kei?+ 8 Kumwail koaros ehupene uhwong ie! Sohte emen me padahkihong ie ni ahnsou me pein nei pwutako wiahda inou lap ehu rehn nein Sehsi pwutako!+ Sohte emente rehmwail poakeiehla oh padahkihong ie me pein nei pwutako kangoangehki pein nei laduwo en koasoakoasoane en kemeiehla, duwehte me e wiewia met.”
9 Doek+ mehn Edom men me kin mi mwo oh kin ahneki manaman pohn nein Sohl ladu ko, ahpw sapengki:+ “I kilangada nein Sehsi pwutako eh kohdo Nop rehn Ahimelek nein Ahidup.+ 10 Oh e wiliandi Depit oh kalelapak rehn Siohwa oh kihong ih mwenge kan. E pil kihong ih nein Kolaiad mehn Pilisdiao nah kedlahso.”+ 11 Ni ahnsowohte nanmwarkio ileklahng samworo Ahimelek nein Ahidup oh samworo koaros en eh pahpao peneinei me kin mi nan Nop. Irail koaros eri kohdo rehn nanmwarkio.
12 Sohl eri nda: “Menlau rong, kowe nein Ahidup!” Ih eri sapengki: “Iet ngehi, maing ei kaun.” 13 Sohl eri ndaiong ih: “Dahme kahrehda ke koasoakoasoane en kemeiehla, kowe oh nein Sehsi pwutako, ni omw kihong ih pilawa oh kedlahs pwoat oh wiliandi ih oh kalelapak rehn Koht? E kin uhwong ie oh mwasamwasahn en kemeiehla, duwehte me e wiewia met.” 14 Ahimelek eri sapengki nanmwarkio: “Ihs nanpwungen noumw ladu kan koaros me likilik* duwehte Depit?+ Ih me pwoudiki nein nanmwarki serepein+ oh wia kaunen silepomw kan oh waun nan tehnpasomwi.+ 15 Ia duwe, rahnwet iei tepin ahnsou me I wiliandi ih oh kalelapak rehn Koht?+ Dahme ke ndindahn sohte kak wiawi rehi! Nanmwarki en dehr lemelemehk suwedki sapwellime laduet oh peneinei en ei pahpao pwon, pwe noumw laduet sohte mwahn ese mehkot ehu duwen met.”+
16 Ahpw nanmwarkio nda: “Ahimelek, ke uhdahn pahn mehla,+ kowe iangahki en omw pahpao peneinei pwon.”+ 17 Nanmwarkio eri ndaiong sounsilasil ko* me mi limwah: “Kumwail sohpeiong oh kemehla samworo kan en Siohwa, pwehki re iangala Depit! Re ese me e tangehrdoaui, a re sohte padahkihong ie!” Ahpw nein nanmwarkio ladu ko sohte men pwekada pehrail ko pwehn kemehla sapwellimen Siohwa samworo ko. 18 Nanmwarkio eri ndaiong Doek:+ “A kowe, sohpeiong oh kemehla samworo kan!” Ni ahnsowohte Doek mehn Edomo+ pa kohla oh pein kemehla samworo ko. Rahno e kemehla ohl me likawih linen ihpod meh 85.+ 19 E pil kemehkihla kedlahs aramas en Nop kan+ me iei kahnimw en samworo kan; ohl iangahki lih akan, seri iangahki seri pwelel kan, kouwol, dongki, oh sihpw, e kemehkihla kedlahs.
20 Ahpw, emen nein Ahimelek pwutak nein Ahidup, me adaneki Apaiadar,+ pitila oh tangdoaui pwehn iangala Depit. 21 Apaiadar eri ndaiong Depit: “Sohl kemehla sapwellimen Siohwa samworo ko.” 22 Depit eri ndaiong Apaiadar: “I esehte rahno,+ ahnsou me Doek mehn Edomo mihmi wasao, me e uhdahn pahn ndaiong Sohl. Pein ngehi me pwukoahki mehlahn koaros nan en omw pahpao peneinei. 23 Mihmihte rehi. Ke dehr masak, pwe mehmen me kin songosong en kemeiukala pil kin songosong en kemeiehla; ke pahn mi pahn epwelpei.”+
23 Kedekedeo Depit pa alehdi pakair wet: “Mehn Pilisdia ko pepeiong Keila,+ oh irail piripirapa arail wasahn kihsang kilin krein ko.” 2 Depit eri kalelapak rehn Siohwa:+ “I en kohla oh kemehla mehn Pilisdia ko?” Siohwa eri ketin mahsanihong Depit: “Kohla, kemehla mehn Pilisdia ko oh kapitala Keila.” 3 Ahpw nein Depit ohl ako ndaiong ih: “Kilang! Se masepwehk ni at mihmi wasaht nan Suda;+ ia uwen at masepwehk eh pahn laudla ma se kohla Keila mahweniong karis en mehn Pilisdia kan!”+ 4 Depit eri pil pwurehng kalelapak rehn Siohwa.+ Ni ahnsou wet Siohwa ketin mahsanihong ih: “Uhda; kohdihla Keila pwehki I pahn kihong mehn Pilisdia kan nan pehmwen.”+ 5 Depit eri kohla Keila iangahki nah ohl ako oh peiong mehn Pilisdia ko; e kihsang neirail pelinmen oh kemehla me tohto rehrail, oh Depit kapitala tohn Keila kan.+
6 Ni ahnsou me Apaiadar+ nein Ahimelek tang kohkohla rehn Depit nan Keila, e wahda ihpod ehu. 7 Sohl eri alehdi pakair wet: “Depit leledohr Keila.” Sohl eri nda: “Koht ketikidohr Depit rehi,*+ pwe e lidipihedi pein ih ni eh pedolong nan kahnimw ehu me mie ewen kehl oh lepin tuhkehn kateng kan.” 8 Sohl eri ekerpene aramas ako koaros ong mahwen, pwe ren kohdihla Keila oh kapilpene Depit oh nah ohl ako. 9 Ni Depit eh esehda me Sohl koasoakoasoane en uhwong ih, e ndalahng samworo Apaiadar: “Wahdo ihpodo wasaht.”+ 10 Depit eri patohwan: “Maing Siohwa, Koht en Israel, sapwellimomwi laduet uhdahn rongehr me Sohl koasoakoasoane en kohdo Keila pwehn kamwomwala kahnimw wet pwehki ngehi.+ 11 Ia duwe, kaun* en Keila kan pahn pangiehla nan pehn Sohl? Sohl pahn kohdihdo nin duwen me sapwellimomwi laduet rongehr? Maing Siohwa, Koht en Israel, komw kupwurkalahngan oh ketin sapeng omwi laduet.” Siohwa eri ketin mahsanih: “E pahn kohdihdo.” 12 Depit eri kalelapak: “Kaun en Keila kan pahn pangala ngehi oh nei ohl pwukat nan pehn Sohlo?” Siohwa ketin sapeng mahsanih: “Irail pahn pangkumwailla.”
13 Ni ahnsowohte Depit pa uhda iangahki nah ohl ako, patpene mpen ohl 600,+ oh irail mweselsang Keila oh keseula wasa sohte lipilipil me re kak kohla ie. Ni Sohl eh alehdi pakair me Depit tangasangehr Keila, e sohte pwakihala ih mwuri. 14 Depit mi nan sapwtehn wasa me apwal en kohla ie, pohn wasa nahnahn en sapwtehn en Sip.+ Sohl pousehlahte raparapahki ih,+ ahpw Siohwa sohte ketikihong ih nan pehn Sohlo. 15 Depit ese me* Sohl kohieilahng rapahki en kemehla, erein Depit eh mihmi nan sapwtehn en Sip nan Ores.
16 Sonadan nein Sohl eri kohieila rehn Depit nan Ores, oh e sewese ih en diarada kehl* sang rehn Siohwa.+ 17 E ndaiong ih: “Ke dehr masak, pwe ei pahpao Sohl sohte pahn diaruhkada; ke pahn wiahla nanmwarkien Israel,+ oh I pahn utung uhk; oh ei pahpao Sohl pil ese met.”+ 18 Ira eri wiahda inou lap ehu+ mwohn silangin Siohwa, oh Depit mihmihte nan Ores, a Sonadan kohla ni imweo.
19 Mwuhr ohlen Sip kan ahpw kohdahla rehn Sohl nan Kipea+ oh nda: “Depit sou rukuruk karanih kitail+ nan wasa apwal en kohla ko nan Ores,+ pohn dohl en Akila,+ me mi palieir* en Sesaimon?*+ 20 Maing nanmwarki, ahnsou me komw kupwurki ketidihdo, a komw ketido, oh se pahn pangala ih nan pehn nanmwarki.”+ 21 Sohl eri nda: “Siohwa en ketin kapaiakumwailda, pwe kumwail kasalehdahr amwail poakeiehla. 22 Kumwail menlau kohla oh song rapahkihda wasa me e uhdahn mihmi ie oh ihs me kilang eh mi mwo, pwe I rong me e uhdahn widing. 23 Ni keneinei, kumwail rapahkihda wasa koaros me e kin rukuruk ie oh pwurodo rehi iangahki mehn kadehde. I ahpw pahn iang kumwail kohla, oh ma e mi nan sahpwo, I pahn rapahkiseli ih nan keinek* en Suda pwon.”
24 Irail eri mwesel oh tieng mwohn Sohl kohla Sip,+ ni Depit oh nah ohl ako ar mihmi nan sapwtehno nan Maon,+ nan Arapa+ kolahng palieir en Sesaimon. 25 Sohl oh nah ohl ako eri kohdo rapahki Depit.+ Ni Depit eh rongada met, ahnsowohte e kohdihla nan paipalapo+ oh mihmi nan sapwtehn en Maon. Ni Sohl eh rongada met, e pwakihala mwurin Depit nan sapwtehn en Maon. 26 Ni Sohl eh lellahng apali nahnao, Depit oh nah ohl ako mihmi apali. Depit karukaruwaru en tangasang+ Sohl, ahpw Sohl oh nah ohl ako wie kerekerenlahng Depit oh nah ohl ako pwehn koliraildi.+ 27 Ahpw meninkeder men pa kohdo rehn Sohl oh nda: “Komw mwadang ketido, pwe mehn Pilisdia ko mahweniongehr sapwatailo!” 28 Sohl eri uhdihsang eh pwakih Depit+ oh kohla mahweniong mehn Pilisdia ko. Ihme kahrehda wasao adanekihla Paipalap en Tohrohrpeseng.
29 Depit eri kohdahla sang wasao oh mihmi nan wasa me apwal en kohla ie ko nan Engkedi.+
24 Ni ahnsowohte me Sohl pwurasang eh pwakih mehn Pilisdia ko, re ndaiong ih: “Kilang! Depit mi nan sapwtehn en Engkedi.”+
2 Sohl eri wahda ohl 3,000 me pilipildahr sang nan Israel pwon oh kohla rapahki Depit oh nah ohl ako pohn keilen paip en kuht en nahna kan. 3 Sohl eri kohdo ni kehl takai en sihpw ko me mi ni keilen ahlo, wasa me mie pwoaren paip ehu, oh e doulongala pwehn kot* a Depit oh nah ohl ako wie mwomwohd nan pwoaren paipo loaleo.+ 4 Nein Depit ohl ako eri ndaiong ih: “Ih rahno met me Siohwa ketin mahmahsanihong uhk, ‘Kilang! I pahn kihong omw imwintihtio nan pehmwen,+ oh ke kak wiahiong ih sohte lipilipil dahme mwahu ong uhk.’” Depit eri uhda oh waila lupukasang imwin en Sohl likou reirei me sohte peho. 5 Ahpw mwurin mwo en Depit mohngiong* kin wie kalokaloke ih+ pwehki eh lupukasang imwin en Sohl likou reirei me sohte peho. 6 E ndaiong nah ohl ako: “Met sohte kak wiawi mwohn silangin Siohwa pwe I en wiahiong ei kaun soahng wet, sapwellimen Siohwa me keidi, ni ei pahn ngapadahng ih, pwe ih sapwellimen Siohwa me keidi men.”+ 7 Depit eri irehkihdi* nah ohl ako koasoi pwukat, oh e sohte mweidohng irail en uhwongada Sohl. A Sohl, e pedoisang nan pwoaren paipo oh kohkohla.
8 Depit eri uhda oh kohieisang nan pwoaren paipo oh likwerlahng mwurin Sohl: “Maing ei kaun nanmwarki!”+ Ni Sohl eh pirekekla mwuri, Depit ahpw dairukedi oh lukupoardiong nanpwelo. 9 Depit eri ndaiong Sohl: “Dahme komw karongehki en ohl ako koasoi me patohwan, ‘Kilang! Depit raparapahki en kemeikomwihla’?+ 10 Rahnwet komw pein kilangki mesomw kan ia duwen Siohwa eh ketikihong komwi nan pehiet nan pwoaren paipo. Ahpw ni emen eh nda I en kemeikomwihla,+ I poakeikomwihla oh patohwan, ‘I sohte pahn ngapadahng ei kaun, pwe ih sapwellimen Siohwa me keidi.’+ 11 Oh kilang, maing semei, ei, komw kilang imwin omwi likou reirei me sohte pehn nan pehiet; pwe ni ei lupukasang imwin omwi likou reirei me sohte pehn, I sohte kemeikomwihla. Met komw kak kilang oh wehwehki me I sohte kin songosong en kamedekeikomwihla de uhwong komwi, oh I sohte dipada ong komwi,+ ahpw komw kin raparapahkin ie pwehn ketikihsang ei mour.*+ 12 Siohwa en ketin kopwung nanpwungata,+ oh Siohwa en ketin ikih komwi ong ie,+ ahpw pehiet sohte pahn uhwongkomwihda.+ 13 Duwehte dahme lepin kahs en kawao koasoia, ‘Me suwed kin kohsang rehn me suwedo,’ ahpw pehiet sohte pahn uhwongkomwihda. 14 Ihs me nanmwarkien Israel ketieilahng rapahki? Ihs me komw pwakipwakih? Kidi mehla men? Likarak emen?+ 15 Siohwa en ketin wia sounkopwung, oh e pahn ketin kopwung nanpwungata, oh e pahn mahsanih oh utung ei irair+ oh kopwung ie oh kapitiehla sang nan limwomwi.”
16 Ni ahnsowohte me Depit kanekehla eh koasoakoasoiaiong Sohl mepwukat, Sohl pa ndaiong: “Ngilomwen men, e nei pwutak Depit?”+ Sohl ahpw tepida sengiseng laud. 17 E ndaiong Depit: “Ke uhdahn pwung sang ie, pwe ke wiewia mwahu ong ie a I wiahiong uhk me suwed.+ 18 Ei, rahnwet ke ndaiong ie duwen me mwahu me ke wia ni omw sohte kemeiehla ni Siohwa eh ketikihong ie nan pehmwen.+ 19 Pwe ihs ohl me kin diarada eh imwintihti oh kadarala ni eh sohte kamedekihala? Siohwa pahn ketin katingihkin uhk me mwahu+ pwehki dahme ke wiahiong ie rahnwet. 20 Eri kilang! I ese me ke uhdahn pahn kaunda nin duwen nanmwarki+ oh wehin Israel pahn mihmihte nan pehmw. 21 Eri kahukihong ie ni mwaren Siohwa+ me ke sohte pahn kasohrehla kadaudokei kan mwurin ei mehla oh me ke sohte pahn kasohrehla edeiet rehn en ei pahpao peneinei.”+ 22 Depit eri kahukihla met rehn Sohl, mwurin mwo Sohl kohkohla ni imweo.+ Ahpw Depit oh nah ohl ako kohdahla wasahn ruk kehlailo.+
25 Kedekedeo Samuel+ eri mehla; oh Israel pwon kohpene pwehn mwahieiki oh sarepedi ih ni imweo nan Rama.+ Depit eri uhda oh kohdihla nan sapwtehn en Paran.
2 Mie ohl emen nan Maon+ me kin doadoahk nan Karmel.*+ Ohlo uhdahn kepwehpwe; e naineki sihpw 3,000 oh kuht 1,000, oh ahnsowo e wie sesehk wunen nah sihpw ko nan Karmel. 3 Ohlo adaneki Napal,+ oh eh pwoudo adaneki Apikail.+ Liho kin koahiek en madamadau oh kaselel, a ohlo, mehn Kalep men,+ me kin lemei, oh eh mwekid me sakanakan.+ 4 Depit rongada nan sapwtehno me Napal wie sesehk wunen nah sihpw ko. 5 Depit eri kadarala nah mwahnakapw ehk reh, oh Depit eri ndaiong mwahnakapw ko: “Kohdahla Karmel, oh ni amwail pahn lella rehn Napal, ndaiong me I idek ia ire. 6 Kumwail eri nda, ‘Komwi en mour werei oh roson* oh tohnimwomw en roson oh soahng koaros me komw ahneki en mwamwahute. 7 I rong me komw wie sesehk wunen noumw sihpw kan. Ni noumw silepen sihpw ko ar mihmi reht, se sohte kamedekeirailla,+ oh sohte mehkot me salongala erein ahnsowo pwon me re mi nan Karmel. 8 Komw kalelapak rehn noumw mwahnakapw kan, oh re pahn padahkihong komwi. Nei mwahnakapw kat en diar keniken rehmwi, pwehki se pwarodo ni ahnsou kaperen ehu.* Komw kupwurkalahngan oh ketikihong noumwi ladu kat oh noumwi pwutak Depit sohte lipilipil dahme komw kak ketikihdo.’”+
9 Nein Depit mwahnakapw ko eri kohla oh ndaiong Napal soahng pwukat koaros ni eden Depit. Ni ar kanekehla ar koasoi, 10 Napal eri sapengki nein Depit ladu ko: “Ihs Depit, oh ihs nein Sehsi? Rahn pwukat ladu tohto kin tangasang arail soumas akan.+ 11 I pahn ale kenei pilawa, nimei pihl oh uduk me I lekehdi ong nei sounsehk sihpw kan oh kihong ohl akan me I sehse wasa re kohsang ie?”
12 Nein Depit mwahnakapw ko eri pwurala oh pakairkihong ih koasoi pwukat koaros. 13 Depit ahpw mwadangete ndaiong nah ohl ako: “Kumwail koaros katengehdi noumwail kedlahs kan!”+ Irail koaros eri katengehdi neirail kedlahs kan, oh Depit pil katengehdi nah kedlahso, oh mpen ohl 400 iangih kohdahla, a ohl 200 mihmihte ni dipwisou ko.
14 Ni ahnsowohte, emen ladu ko ahpw pakairkihong Apikail, en Napal pwoudo: “Kilang! Depit kadarodo meninkeder kei sang nan sapwtehno pwehn rahnmwahwih atail soumaso, ahpw e wering oh kasarowe irail.+ 15 Ohl pwuko uhdahn kin mwahuwong kiht. Re sohte kin liderei kiht, oh sohte mehkot ehu salongala erein ahnsou me se mihmi rehrail nan sahpwo.+ 16 Irail duwehte dihd ehu me kin pere kiht oh kapilkitpene nipwong oh ni rahn ahnsowo pwon me se mihmi rehrail sinsile pelinmeno. 17 Eri menlau pilada dahme ke pahn wia, pwe kahpwal ehu koasoandier en kohwong atail soumaso oh tohnimwe pwon,+ oh ih ohl soh katepe men+ me sohte emen kak koasoiong.”
18 Apikail+ eri mwadangete ale lopwon en pilawa 200, sahen wain lapala riau, sihpw limmen me kaunopadahngehr kuk, sia* limau en wahn krein inihn, keik reisin 100, oh keik pik 200 me kamwutmwutdi oh e pwekada koaros pohn dongki ko.+ 19 Ih eri ndaiong nah ladu ko: “Kumwail tiengwei mwohi; I pahn idawehnkumwailwei.” Ahpw e sohte ndaiong eh pwoudo Napal duwen met.
20 Nahnao perehla ih ni eh dakedake dongkio kohkohdihla, oh ni ahnsowo Depit oh nah ohl ako kohkohdihdohng reh, oh e kasaingiraildi. 21 Depit ndinda: “Sohte katepen ei sinsile soahng koaros me ohl menet ahneki nan sapwtehno. Sohte ehute mehkot ah me salongala,+ ahpw e dupungkihong ie suwed sang me mwahu.+ 22 Koht en ketin kaloke oh wia laudsang ong en Depit imwintihti kan* ma I mweidohng emente nah ohl* en momour lao lel nimenseng.”
23 Ni Apikail eh kilangada Depit, e mwadangete keredihsang pohn dongkio oh dairukediong mwohn Depit, poaridiong nanpwelo. 24 Ih eri kelepwikihdi ni nehn Depit ko oh nda: “Maing ei kaun, komw kapwukoahkin ie met; mweidohng noumwi lidu serepeinet en patohong komwi, oh karonge en noumwi lidu serepeinet eh pato. 25 Maing ei kaun, komw kupwurkalahngan oh dehr tehk ohl soh katepe menet Napal,+ pwe e duwehte edeo. Napal* iei ede, oh e me salamalam. A ngehi, noumwi lidu serepeinet, sohte kilang sapwellimen ei kaun mwahnakapw ko me komw kadaralao. 26 Eri met, maing ei kaun, nin duwen Siohwa eh ketin ieias oh omwi momour, iei Siohwa me ketin kolkomwihsang+ pwukoahkihdi dipen kamaramas+ oh dupuk* sang nin limomwi. Omwi imwintihti kan oh irail kan me raparapahki en kauwehla ei kaun, ren duwehla Napal. 27 Eri komw ketikihda kisakis*+ wet me noumwi lidu serepeinet patohwandohng ei kaun, oh en kohwong mwahnakapw kan me ideidawehn ei kaun.+ 28 Komw kupwurehla sapwung en noumwi lidu serepeinet, pwe Siohwa uhdahn pahn ketin wiahiong ei kaun tehnpas poatopoat ehu,+ pwehki ei kaun kin peiki sapwellimen Siohwa mahwen kan,+ oh sohte me suwed kis dierek rehmwi erein omwi mour.+ 29 Ni emen eh kin uhda pwehn pwakih komwi oh song kemeikomwihla, mour* en ei kaun pahn kidikidpene teng nan kopwoun mour rehn Siohwa omwi Koht, ahpw mour* en omwi imwintihti kan e pahn ketin keseirailla duwehte takai sang nan pahi ehu.* 30 Oh ni Siohwa eh pahn ketin wiahda soahng mwahu koaros me e ketin inoukidahr ong ei kaun oh ketin idihkomwihda en wia kaunen Israel pwon,+ 31 komw sohte pahn kupwursuwedkihla de koluhkihla* nan omwi mohngiong pwehki omwi kakerehdi nta ni soh kahrepe oh mweidohng limen ei kaun en dupuk.*+ Ahnsou me Siohwa pahn ketikihdo soahng mwahu ong ei kaun, komw menlau tamataman noumwi lidu serepeinet.”
32 Depit eri ndaiong Apikail: “Kapinga Siohwa, Koht en Israel, me ketin poaroaneiukodo rahnwet pwehn tuhwong ie! 33 Koht en ketin kapaia omw lamalam mwahu en! Koht en ketin kapaiahkin uhk omw kauiehdihsang pwukoahkihdi dipen kamaramas+ oh dupungki* me suwed sang pehi kat. 34 Pwe ma soh, nin duwen Siohwa, Koht en Israel me ketin kauiehdihsang kauweiukala+ eh ieias, ma ke sohte mwadang kohdo tuhwong ie,+ nimensengete e sohte pahn mie emente nein Napal ohl* pahn luhwehdi.”+ 35 Depit eri ale dahme Apikail wadohng ko oh ndaiong: “Kohdahwei ni popohl nan imwomwo. Kilang, I ronguhkehr, oh I pahn kapwaiada omw pekipeken.”
36 Mwuhr Apikail eri pwurala rehn Napal, me wie kamakamadipw duwehte nanmwarki men nan imweo, oh Napal* wie nsensenamwahu oh uhdahn sakaula douluhl. Apikail sohte ndaiong ih mehkot ehu lao lel nimenseng. 37 Nimensengo, ni ahnsou me Napal sohla sakau, eh pwoudo ahpw ndaiong soahng pwukat. Oh eh mohngiongo duwehla en ohl mehla men oh e wie wonohn, mwoatorala duwehte takai ehu. 38 Mpen rahn eisek mwuri, Siohwa ketin kaimwisekala ahn Napal mour.
39 Ni ahnsou me Depit rongada me Napal melahr, e nda: “Kapinga Siohwa, me ketin doareiehla+ mwurin Napal eh kauwe ie+ oh ketin irehdihsang sapwellime laduet en wia dahme suwed,+ oh Siohwa ketin kapwurehdo me suwedo ni moangen Napalo!” Depit eri kadaralahng Apikail pekipek en wiahkihla ih eh pwoud. 40 Nein Depit ladu ko eri kohdo rehn Apikail nan Karmel oh ndaiong ih: “Depit kadarkitodo rehmw pwe sen aleiuk pwehn wiahla eh pwoud.” 41 E mwadangete uhda oh poaridiong nanpwelo oh nda: “Iet ih noumw lidu me pahn wia sounpapah me pahn kin widen nehn+ en ei kauno ladu kan.” 42 Apikail eri+ mwadangete uhda oh dakehda were dongkio iangahki nah lidu serepein limmen me alu mwuri; e iangala nein Depit meninkeder ko oh wiahla eh pwoud.
43 Depit pil pwoudikihda Ahinoam+ sang Sesreel,+ oh lih riemeno wiahla eh pwoud.+
44 Ahpw Sohl kihongehr nah serepeino Maikal,+ en Depit pwoudo, rehn Palti+ nein Lais, mehn Kallim.
26 Kedekedeo ohl en Sip kan+ ahpw kohdo rehn Sohl nan Kipea,+ oh nda: “Depit sou rukuruk pohn dohl en Akila me sallahng Sesaimon?”*+ 2 Sohl eri uhda oh kohdihla nan sapwtehn en Sip iangahki ohlen Israel 3,000 me pilipildahr pwehn rapahki Depit nan sapwtehn en Sip.+ 3 Sohl eri kauwada imwe impwal pohn dohl en Akila, me sallahng Sesaimon, limwahn ahlo. Ahnsowo Depit mihmi nan sapwtehno, oh e esehda me Sohl pwakiedo nan sapwtehno. 4 Depit eri kadarala lipoahrok kei pwehn kilang ma mehlel Sohl kohdo. 5 Mwuhr Depit kohla wasa me Sohl kauwadahr imwe impwalo ie, oh Depit kilangada wasa me Sohl oh Apner+ nein Ner, kaunen nah karis en sounpeio, wie memeir ie; Sohl memeir nanwerengen kahnimpwalo oh nah pwihnen sounpei kan kapilpene. 6 Depit eri ndalahng Ahimelek mehn Ido+ oh Apisai+ nein Seruaia,+ rien Sohap: “Ihs me pahn iang ie kohdihla nan kahnimpwalo rehn Sohl?” Apisai sapengki: “I pahn iang uhk kohdihla.” 7 Depit oh Apisai eri kohla lel rehn pwihnen sounpei ko nipwongo, oh ira kilangada Sohl eh wie memeir nanwerengen kahnimpwalo oh nah ketieuwo uhdahsang nanpwelo limwahn moangeo; Apner oh pwihnen sounpeio wie wonohn kapilpene ih.
8 Apisai ahpw ndaiong Depit: “Rahnwet Koht ketikihongehr omw imwintihtio nan pehmwen.+ Eri met, menlau mweidohng ie I en doadoahngki ketieu pwoatet oh doakoahdiong ih nanpwelo pak ehute, oh I sohte pahn anahne wia pak riau.” 9 Ahpw, Depit ndaiong Apisai: “Ke dehr wiahiong ih mehkot suwed, pwe ihs me kak ngapadahng sapwellimen Siohwa me keidio+ oh sohte dipikihda?”+ 10 Depit eri usehla: “Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, pein Siohwa me pahn ketin kemehla,+ de eh rahno pahn leledo+ oh e pahn mehla, de e pahn kohdilahng mahwen oh mehla.+ 11 Met sohte kak wiawi sang ni sapwellimen Siohwa madamadau I en ngapadahng sapwellimen Siohwa me keidio!+ Eri, menlau ale ketieu me mi limwahn moangehn oh sah en pihlen, oh kita kohkohla.” 12 Depit eri wahdahsang ketieuwo oh sah en pihl limwahn moangen Sohlo, oh ira kohkohla. Sohte me kilang+ de tehkirahda de pirida, pwe irail koaros memeir, pwehki Siohwa ketin kahrehiong irail koaros en meirkelikla. 13 Depit eri kotehla wahwo lella pali teio, oh e kesihnenda pohn kadoken nahnao me dohsang wasa me Sohl mihmi ieo.
14 Depit eri likwerlahng pwihnen sounpeio oh Apner+ nein Ner, nda: “Apner, ke sohte pahn sapeng?” Apner ahpw sapengki: “Ihs kowe me likwerdohng nanmwarkio?” 15 Depit eri ndaiong Apner: “Kaidehn kowe ohl emen? Oh ihs me duweiuk nan Israel? A dahme ke sohte sinsilehki omw kaun nanmwarki? Pwe emen sounpei ko kohwei pwehn kemehla omw kaun nanmwarkio.+ 16 Dahme ke wiadahro sohte mwahu. Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, ke konehng mehla, pwehki omw sohte sinsile omw kaunen, sapwellimen Siohwa me keidio.+ Eri kilangseli mahs! Ia nein nanmwarkio ketieuwo oh nah sah en pihl+ me mi limwahn moangeo?”
17 Sohl eri kasawihada ngilen Depito oh nda: “Ngilomwo men, e nei pwutak Depit?”+ Depit eri sapengki: “Iei ngileio met, maing ei kaun nanmwarki.” 18 Ih eri doula nda: “Dahme ei kaun pwakipwakihki sapwellime ladu menet,+ dahme I wiahda, oh dahme I dipikihda?+ 19 Maing ei kaun nanmwarki, menlau, rong mahs dahme noumw laduet pahn koasoia: Ma Siohwa me ketin kamwakid komwi en uhwong ie, mweidohng en ketin kupwure* ei meirong en krein. Ahpw ma aramas me kamwakid komwi,+ irail riahla mwohn silangin Siohwa, pwehki irail pwakihiehsang en miniminiong sapwellimen Siohwa aramas akan,*+ ni ar ndinda, ‘Kohla papah koht teikan!’ 20 Oh met komw dehr mweidohng ei nta en lelohng nanpwel me pahn dohsang mwohn silangin Siohwa, pwe nanmwarkien Israel kohieilahngehr rapahki likarak emen,+ duwehte e pwakipwakih menpihr lawalo men pohn nahna kan.”
21 Sohl eri sapengki: “I dipadahr.+ Pwurodo, nei pwutak Depit, pwe I sohla pahn wiahiong uhk mehkot suwed, pwehki rahnwet ke wiahki ei mour* mehkot kesempwal.+ Ei, I wiadahr mwekid pweipwei oh wiadahr sapwung laud ehu.” 22 Depit ahpw sapengki: “Iet nein nanmwarkio ketieuwo. Emen nanpwungen mwahnakapw kan en kohdo oh ale. 23 Siohwa me pahn ketin dupukohng en emenemen eh pwung+ oh eh lelepek, pwe rahnwet Siohwa ketikihong uhk nan pehiet, ahpw I sohte men ngapadahng sapwellimen Siohwa me keidi.+ 24 Kilang! Duwehte ei kesempwalki omw mour* rahnwet, eri ei mour* en pil kesempwal mwohn silangin Siohwa, oh en ketin doareiehla sang ei kahpwal koaros.”+ 25 Sohl ahpw sapengki Depit: “Kapai en kohwong uhk, nei pwutak Depit. Ke uhdahn pahn wia soahng kan me laud, oh ke uhdahn pahn pweida.”+ Depit eri dodouluhlla, oh Sohl pwurala eh wasao.+
27 Depit ahpw kin nda nan eh mohngiong: “Ehu rahn I pahn sohrkihla pehn Sohl kan. Dahme keieu mwahuwong ie iei en tangalahng+ nan sapwen mehn Pilisdia kan; Sohl eri pahn pwangahkihda rapahkin ie nan sahpw en Israel pwon,+ oh I pahn pitsang nan peh kan.” 2 Depit eri uhda iangahki nah ohl 600 ko+ me ieiang ih oh kohla rehn Akis+ nein Maok, nanmwarkien Kahd. 3 Depit mihmi rehn Akis nan Kahd, ih oh nah ohl ako iangahki ahn emenemen peneinei. Depit mi rehn eh pwoud riemeno, Ahinoam+ mehn Sesreel oh Apikail+ mehn Karmel, en Napal liohdio. 4 Ni pakair eh kolahng Sohl me Depit tangalahr Kahd, e uhdihsang rapahki ih.+
5 Depit eri ndaiong Akis: “Ma I kenikenla rehmwi, a komw mweidohng irail en kihong ie ehu wasa nan kisin kahnimw kan, pwe I en kousoan wasao. Ia kahrepen noumw laduet en kousoan rehmwi nan kahnimw en nanmwarki?” 6 Eri rahno Akis kihong ih Siklak.+ Ihme kahrehda Siklak wia sapwen nanmwarkien Suda kan leledo rahnwet.
7 Uwen reirei en ahnsou* me Depit koukousoanki nan kisin kahnimw en mehn Pilisdia ko iei sounpar ehu oh sounpwong pahieu.+ 8 Depit kin kohdahla iangahki nah ohl akan pwehn mahweniong mehn Kesur kan,+ mehn Kirsi kan, oh mehn Amalek kan,+ pwe irail kin koukousoan nan sahpw me kohsang Telam lellahng Sur+ oh kohdihla lel sapwen Isip. 9 Ni Depit eh kin mahmahweniong sahpw pwukat, e kin kemehla ohl oh lih akan,+ ahpw e kin wahsang pelin sihpw kan, pelin kou kan, dongki kan, kamel kan, oh pil likou kan, oh mwurin mwo e kin pwurala rehn Akis. 10 Akis eri kin idek: “Ia wasa ke mahwen ie rahnwet?” Depit kin sapengki: “I mahweniong palieir* en Suda”+ de “I mahweniong palieir en sapwen mehn Serameel kan”+ de “I mahweniong palieir en sapwen mehn Ken kan.”+ 11 Depit sohte kin mweidohng ohl de lih emen en mourla oh wisikla Kahd, pwe e kin nda: “Pwe ren dehr ndaiong irail duwen kitail oh nda, ‘Iet dahme Depit wiadahr.’” (Oh ih met me e kin wiewia erein eh koukousoan nan kisin kahnimw en mehn Pilisdia kan.) 12 Eri Akis kin kamehlele Depit, oh e kin ndindaiong pein ih: ‘E uhdahn wiahlahr mehkot pwohsuwed rehn eh aramas en Israel kan, eri ahnsou koaros e pahn kin wia ei ladu.’
28 Ni ahnsowo mehn Pilisdia ko kapokonepene neirail sounpei kan pwehn mahweniong mehn Israel kan.+ Akis eri ndaiong Depit: “Uhdahn ke eseier me kowe oh noumw ohl akan pahn iang ie kohieila mahwen.”+ 2 Depit eri ndaiong Akis: “Ke uhdahn ese dahme noumw laduet pahn wia.” Akis eri ndaiong Depit: “Ihme kahrehda I pahn idihiukada en wia silepei kohkohlahte.”*+
3 Samuel melahr, oh Israel pwon mwahieikihier ih oh sarepedier nan Rama eh kahnimwo.+ Oh Sohl kihsangehr sounwunahni oh sounkosetipw kan nan Israel.+
4 Mehn Pilisdia ko pokonpene oh kohla kauwada imwarail impwal nan Sunem.+ Sohl eri kapokonepene mehn Israel ko koaros, oh irail kauwada imwarail impwal nan Kilpoa.+ 5 Ni Sohl eh kilangada kahnimpwal en mehn Pilisdia ko, e masepwehkada, oh eh mohngiongo tepida rerrer laud.+ 6 Mendahki Sohl kin kalelapak rehn Siohwa,+ Siohwa sohte ketin sapeng ih, pil nan ouraman de sang ni Urim+ de sang rehn soukohp akan. 7 Sohl eri ndaiong ladu ko: “Kumwail rapahkihdo emen lih sounwunahnien,+ oh I pahn kohla oh peki sawas reh.” Nah sounpapah ko ahpw sapengki: “Kilang! Mie lih emen sounwunahni nan Endor.”+
8 Sohl eri wekidala mwomweo oh likawihada soangen likou tohrohr kei oh kohla rehn liho nipwongo iangahki nah ohl riemen. E nda: “Menlau, doadoahngki kosetipw, ni omw pahn wia sounwunahni men,+ oh kapwourada ong ie aramas me I pahn ndawei edeo.” 9 Liho ahpw ndaiong ih: “Ke uhdahn ese dahme Sohl wiadahro, duwen eh kihsang sounwunahni kan oh sounkosetipw kan nan sahpwet.+ Eri, dahme kahrehda ke songosong en lidipihedi pwe I en kamakamala?”+ 10 Sohl eri kahukihong ih ni mwaren Siohwa, nda: “Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, ke sohte pahn dipikihda ire wet!” 11 Liho eri sapeng: “Ihs me I pahn kapwourehng uhk?” E ahpw sapeng: “Kapwourehng ie Samuel.” 12 Ni liho eh kilangada “Samuel,”*+ e ahpw weriwer ni ngihl laud oh ndaiong Sohl: “Dahme komw pitihekin ie? Komwi iei Sohl!” 13 Nanmwarkio eri ndaiong ih: “Ke dehr masak, ahpw dahme ke kilikilangen?” Liho eri sapengki Sohl: “I kilang emen me duwehte koht men me wie kohkohdahsang nan pwehl.” 14 Ni ahnsowohte Sohl pa idek reh: “Ia mwomwe?” A e sapengki: “Ohl mah men wie kohkohda, oh e likawih likou reirei me sohte peh.”+ Sohl eri esehda me “Samuel” mwo, ih eri dairukedi oh lukupoardiong nanpwelo.
15 “Samuel” eri ndaiong Sohl: “Dahme ke kedirapwahkiniedahr ni omw kahrehiong ie en pwourda?” Sohl eri sapengki: “I mi nan kahpwal laud ehu. Mehn Pilisdia kan wie mahmahweniong ie, oh Koht ketin likidmelieielahr oh solahr kin ketin sapeng ie, pil sang rehn soukohp kan de pil ni ouraman kan;+ ihme kahrehda I likwerikin uhk pwe ken padahkihong ie dahme I pahn wia.”+
16 “Samuel” eri nda: “Dahme kahrehda ke kalelapangki rehi ni Siohwa eh ketin likidmelieiukala+ oh ketin wialahr omw imwintihti? 17 Siohwa pahn ketin wia dahme e ketin kohpadahr ni eh ketin doadoahngkin ie: Siohwa pahn ketin tehrasang wehio nan pehmwen oh ketikihong emen iengomw ohl, Depit.+ 18 Pwehki ke sohte peikiong kapitien Siohwa oh ke sohte kemehla mehn Amalek ko+ me kahrehiong eh ketin engiengda kowahlap. Ih kahrepen Siohwa eh ketin wiewiahiong uhk soahng wet rahnwet. 19 Siohwa pil pahn ketikihong Israel oh kowe nan pehn mehn Pilisdia kan,+ oh lakapw kowe+ oh noumw pwutak kan+ pahn iang mi rehi. Siohwa pil pahn ketikihong karis en sounpei en Israel nan pehn mehn Pilisdia kan.”+
20 Ni ahnsowohte Sohl pa pwupwudiong nanpwelo oh uhdahn masepwehkada pwehki en “Samuel” koasoi kan. Oh solahr eh kehl, pwehki eh sohte mwenge rahno pwon oh pwohngo pwon. 21 Ni liho eh kohdo rehn Sohl oh kilangada me e uhdahn pwunodada, e ahpw ndaiong ih: “Sapwellimomwi laduet peikiong dahme komw mahsanih oh I kihong ei mour nan keper+ oh kapwaiadahr dahme komw mahsanihong ie I en wia. 22 Eri, komw menlau rong mahs dahme sapwellimomwi laduet pahn patohwan. Komw mweidohng ie I en kihdiong ekis pilawahn mwohmwi; eri komw konote pwe komwi en rosonda oh kak seiloak.” 23 Ahpw e kahng oh nda: “I sohte pahn tungoale.” Ahpw nah ladu ko oh pil liho kin kangkangoange. Mwuhr e ahpw rong irail oh uhdahsang nanpwelo oh mwohndiong pohn pehto. 24 Mie nein liho koupwul mworourou men ni imweo, e ahpw mwadangete kemehla* oh pil ale pilawa amas, kapalada oh umwunda pilawa me sohte doal ihs. 25 E ahpw kihong Sohl oh nah ladu ko mepwukat, irail eri tungoale. Mwurin mwo, irail ahpw uhda oh mweselda nipwongo.+
29 Mehn Pilisdia kan+ eri kapokonepene neirail karis en sounpei kan nan Apek, nindoken mehn Israel kan ar kauwada imwarail impwal kan ni utuhnpihl en Sesreel.+ 2 Oh kaunen Pilisdia kan kin karikaris iangahki neirail pwihnen sounpei kan me wad epwiki oh wad kid, oh Depit oh nah ohl akan iang Akis karikaris kohla mwurirail.+ 3 Ahpw kaun akan en karis en sounpei en mehn Pilisdia ko nda: “Dahme kahrehda mehn Ipru pwukat mihmihki met?” Akis eri sapengki kaun akan en karis en sounpei en mehn Pilisdia ko: “Ih Depit met, nein Sohl nanmwarkien Israel ladu, me kin mi rehi erein sounpar ehu de pil daulih.+ I sohte diar sapwung kis reh sang ni rahn me e iangiehlao lel rahnwet.” 4 Ahpw kaun akan en karis en sounpei en mehn Pilisdia ko ahpw lingeringerda pah, oh irail ndaiong ih: “Kapwurehla ohl menen.+ Mweidohng ih en pwurala wasa me ke kihong ih. Dehr mweidohng ih en iang kitail kohla mahwen, pwe en dehr uhwongkitailda nan mahweno.+ Pwe mie ehu ahl me mwahusang eh pahn ale moangen neitail ohl akan pwe en kenikenla rehn eh kaun? 5 Kaidehn Depit met, me re kin kokoulki ni ar kahkahlek, ndinda:
‘Sohl kemehla aramas kid kei,
A Depit kemehla aramas nen kei’?”+
6 Akis eri+ ekerodo Depit oh ndaiong ih: “Nin duwen Siohwa eh ketin ieias, ke me pwung, oh I perenki ken iang nei karis en sounpei nan mahwen wet,+ pwe I sohte diarada sapwung kis rehmw sang ni rahn me ke kohdo rehi lao lel rahnwet.+ Ahpw kaun ako me sohte likihiuk.+ 7 Eri pwurowei ni popohl, oh dehr wia mehkot me pahn kansensuwedihala kaunen Pilisdia kan.” 8 Ahpw Depit ndaiong Akis: “Maing, dahme I wiadahr? Sapwung dahieu me komw diar rehn omwi laduet sang ni rahn me I patohdo rehmwi lao lel rahnwet? Dahme kahrehda I en dehr iang komwi oh mahweniong imwintihti en ei kaun, nanmwarki?” 9 Akis sapengki Depit: “Sang ni ei madamadau, ke me mwahu duwehte tohnleng en Koht men.+ Ahpw kaun akan en karis en sounpei en mehn Pilisdia ko ndahier, ‘Dehr mweidohng ih en iang kitail kohdahla mahwen.’ 10 Eri sangkenei pirida iangahki nein omw kauno ladu kan me iang uhk kohdo; sangkenei pwourda oh mwesel ni ahnsowohte me e marainpeseng.”
11 Depit oh nah ohl ako eri sangkenei pwourda pwe ren pwurala nan sapwen mehn Pilisdia kan, oh mehn Pilisdia ko kohdahla Sesreel.+
30 Ni Depit oh nah ohl ako ar leledo Siklak+ ni kesiluhwen rahn, re diarada me e ohlahr oh isihslahr, pwe mehn Amalek ko+ mahweniongehr palieir* oh Siklak. 2 Irail koledi oh wahsang lih akan+ oh koaros me mi wasao, sang me tikitik lel me laud. Re sohte kemehla mehmen, ahpw re wahsang irail oh kohkohla. 3 Ni Depit oh nah ohl ako ar lella ni kahnimwo, re diarada me e isihslahr, oh ar pwoud kan oh nair pwutak kan oh nair serepein kan kolokoldier oh wisiksangehr. 4 Depit oh ohl akan me iang ih eri tepida sengiseng laud lao sohla arail kehl en sengiseng. 5 En Depit pwoud riemeno pil kolokoldier oh wisiksang, Ahinoam mehn Sesreel oh Apikail liohdi me pwoudiki Napal mehn Karmel mahso.+ 6 Depit ahpw uhdahn pwunodada, pwehki ohl ako koasoakoasoia me re pahn katehki takai, pwe ohl ako koaros uhdahn nsensuwedkihla nair pwutak kan oh nair serepein kan ar sohla mie. Ahpw Depit kakehlakahkihda pein ih Siohwa eh Koht.+
7 Depit eri ndaiong samworo Apaiadar,+ nein Ahimelek: “Menlau wahdo mahs ihpodo wasaht.”+ Apaiadar eri wahla ihpodo rehn Depit. 8 Depit eri kalelapak rehn Siohwa:+ “I en pwakihala pwihnen aramas loallap wet? I kak koanoairaildi?” E ahpw ketin mahsanihong ih: “Pwakihala, pwe ke uhdahn pahn koanoairaildi, oh kapwurehdo mehkoaros.”+
9 Depit mwadangete mweselda iangahki ohl 600+ me ieiang iho, oh re kohla lella ni Wahun Pesor, wasa me ekei ohl ako uhdi ie. 10 Depit doulahte pwakipwakih pwihno iangahki ohl 400, ahpw ohl 200 me nohn pwangada en kotehla Wahun Pesor uhdi wasao.+
11 Irail diarada ohlen Isip men nan sahpwo oh wahla ih rehn Depit. Irail eri kihong ih mwenge pwehn tungoale oh pihl pwehn nim, 12 oh pil ekis keik pik me idaidpene oh keik reisin riau. Mwurin eh mwengehier, e ahpw kehlailda pwe rahn siluh oh pwohng silipwong me e sohte tungoale mehkot de nim mehkot. 13 Depit ahpw idek reh: “Nein ihs ladu kowe oh ia wasa ke kohsang ie?” E ahpw sapengki: “Ngehi mehn Isip men, lidun mehn Amalek men, ahpw ei soumaso kohkohsang ie pwehki ei soumwahuda rahn siluh samwalahro. 14 Se mahweniong palieir* en sapwen mehn Kered kan+ oh sapwen Suda oh pil palieir* en Kalep,+ a Siklak se isikala.” 15 Depit eri ndaiong ih: “Ke pahn kahreiedilahng rehn pwihnen aramas loallap wet?” E ahpw sapengki: “Ma ke kahukihong ie ni mwaren Koht me ke sohte pahn kemeiehla oh pangiehla rehn ei soumaso, I pahn kahreiukdilahng rehn pwihnen aramas loallap wet.”
16 Ih eri kahrehdihla wasa me irail mwarahkpeseng wasa koaros nan sahpwo, mwengemwenge oh niminim oh kamakamadipw pwehki uwen laud en dipwisou lohdi kan me re kihsang nan sapwen mehn Pilisdia oh nan sapwen Suda. 17 Depit eri kemekemeirailla sang nin sohrahn lao lel nin soutik; sohte emen me pitila,+ likin ohl 400 me dake kamel oh tangdoaui. 18 Depit ahpw kapwurehsang mehkoaros me mehn Amalek ko wahsang,+ oh Depit kapitala eh pwoud riemeno. 19 Sohte arail mehkot me sohte kapwurpwurdo, sang me tikitik lel me laud. Re kapwurehdo nair pwutak kan oh nair serepein kan oh dipwisou lohdi kan;+ Depit kapwurehdo soahng koaros me re wahsang. 20 Depit eri wahsang pelin sihpw oh pelin kou kan koaros, iei me re kahkahre mwohn pein neirail pelinmen ko. Irail ahpw nda: “Iet en Depit dipwisou lohdi kan.”
21 Depit eri leledo rehn ohl 200 me sohte iang Depit pwe re nohn pwangada oh re uhdi limwahn Wahun Pesor,+ oh irail kohla pwe ren tuhwong Depit oh aramas ko me iangih. Ni Depit eh kerenlahng rehn ohl ako, e idek ia irarail. 22 Ahpw, ohl suwed oh sohte katepe koaros nanpwungen me iang Depit ko nda: “Pwehki ar sohte iang kitail kohla, kitail sohte pahn kihong irail mehkot sang nan dipwisou lohdi kan me kitail kapwurehdo, ihte emenemen irail kak ale eh pwoud oh nah seri kan oh kohkohla.” 23 Ahpw Depit nda: “Riei ko, kumwail dehr wia met ong dahme Siohwa ketikihong kitail. E ketin pere kitail oh ketikihong nan pehtail pwihnen aramas loallap me peliankitaildahro.+ 24 Ihs me pahn iang kumwail pwungki duwen met? Pwais en emen me kohdihla mahwen pahn duwehte pwais en emen me mihmihte ni dipwisou ko.+ Koaros pahn mie pwaisarail.”+ 25 Oh sang rahno kohla, e wiahkihla met koasoandi ehu oh kosonned ehu ong Israel leledo rahnwet.
26 Ni ahnsou me Depit pwurala Siklak, e kadarala ekei dipwisou lohdi ko rehn ohl mah kan en Suda me wia kompoakepah, oh nda: “Iet kisakis* ehu ong kumwail sang dipwisou lohdi kan en sapwellimen Siohwa imwintihti kan.” 27 E kadarala rehn irail kan nan Pedel,+ rehn irail kan nan Ramod en Nekep,* rehn irail kan nan Sattir,+ 28 rehn irail kan nan Aroer, rehn irail kan nan Sipmod, rehn irail kan nan Estemoa,+ 29 rehn irail kan nan Rakal, rehn irail kan nan kahnimw kan en mehn Serameel kan,+ rehn irail kan nan kahnimw kan en mehn Ken kan,+ 30 rehn irail kan nan Orma,+ rehn irail kan nan Porasan, rehn irail kan nan Eidak, 31 rehn irail kan nan Ipron,+ oh wasa koaros me Depit oh nah ohl akan kin kalapw kohla ie.
31 Eri mehn Pilisdia kan wie mahmahweniong Israel.+ Oh ohlen Israel kan tangasang mehn Pilisdia kan, oh me tohto kamakamala pohn Nahna Kilpoa.+ 2 Mehn Pilisdia ko pwakipwakihete oh karakaranih Sohl oh nah pwutak ko, oh mehn Pilisdia ko kemehla nein Sohl pwutak ko Sonadan,+ Apinadap, oh Malkisuha.+ 3 Mahweno inenen ukla ong Sohl, oh sounkesik ketieu ko ahpw diarada ih, oh re kahrehiong eh ohla laud.+ 4 Sohl eri ndaiong nah sounwa tehtehn mahweno: “Usada noumw kedlahsen oh doakoahkiniehdi, pwe ohl soh sirkumsais pwukat+ en dehr kohdo doakoahiehdi oh wiakauwe ie.” Ahpw nah sounwa tehtehn mahweno sohte men wia met pwehki e uhdahn masak. Sohl eri ale nah kedlahso oh pein lukupoardiong powe.+ 5 Ni sounwa tehtehn mahweno eh kilang me Sohl melahr,+ e pil pein lukupoardiong pohn nah kedlahso oh iang ih mehla. 6 Eri Sohl, nah pwutak silimeno, nah sounwa tehtehn mahweno, oh nah ohl ako koaros mehla rahnohte.+ 7 Ni ahnsou me aramas en Israel ko me kin mi nan wahwo* oh nan sapwen Sordan esehda me ohlen Israel kan tangehrdoaui oh pil Sohl oh nah pwutak ko melahr, re ahpw tepida kohkohsang nan kahnimw kan oh tangdoaui;+ mehn Pilisdia ko eri kohdo oh kousoanla nan kahnimw ko.
8 Mandahn rahno, mehn Pilisdia ko ahpw kohla pwe ren kihsang dipwisou kan rehn me kamakamalahr ko, irail eri kilangada me Sohl oh nah pwutak silimeno kamakamalahr pohn Nahna Kilpoa.+ 9 Irail eri lupukasang moangeo oh kihsang eh likoun mahweno* oh kadarpeseng rohng nan sapwen mehn Pilisdia kan ren pakairkiseli rohng wet+ nan imwen* arail dikedik kan+ oh aramas akan. 10 Irail eri kihdi eh likoun mahweno nan imwen sansal kan en Asdarde oh irail langahda paliwar mehlao ni kelen Ped-san.+ 11 Eri ni tohn Sapes-kilead kan+ ar rongada dahme mehn Pilisdia kan wiahiong Sohl, 12 sounpei kan koaros ahpw uhda oh kohkohla nipwongo pwon lao lel Ped-san, oh kihdihsang paliweren Sohl oh nah pwutak ko ni kehlo. Irail eri pwurala Sapes oh isikala paliwar ko wasao. 13 Irail eri ale tihrail ko+ oh sarepedi pahn tuhkehn damarisk pwoat nan Sapes,+ oh irail kaisihsolki erein rahn isuh.
De “en Rama, kadaudok en Sup.”
De “poaridiong.”
LI, “Siohwa ketin kahrehiong poahsoane en pirapirdi.”
Iei impwal sarawio.
LI, “sohte reise pahn sairedi moange.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “tehk.”
De kakete, “Ni ahnsou me kileldiong.”
Wehwehki “Mwaren Koht.”
LI, “I pahn wahla ih oh e pahn pwarodo mwohn silangin Siohwa.”
LI, “dahme mwahuwong nan mesomw kan.”
Mpen 22 L (20 dry qt). Kilang Ortk B14.
E sansal me met dokedoke Elkana.
LI “Kodeiet kin laudla pwehki Siohwa.” Kilang KLL, “Kod.”
LI “mengilahr.”
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
De kakete, “wasahn kesehla kihd.”
LI, “kod.” Kilang KLL.
Likoun papah me mie mwuri oh mwowe.
Met kin wehwehki impwal sarawio.
De kakete, “Koht pahn ketin wia sounkopwung ong ih.”
De kakete “pwehn wiahda ediniei en meirongo en kohda.”
LI, “nein Israel pwutak kan.”
LI, “pehmw.”
“‘Imwe,’ met wehwehki kadaudoke kan me pahn wia samworo kei.”
Me iei, impwal sarawio.
LI, “salenge ko pahn rerkihda.”
LI, “Dahme kahrehda Siohwa ketin kaloweikitaildi?”
De kakete, “nanpwungen.”
Wehwehki “Ia Lingano?”
LI, “Ihte Dakon,” sansal en Dakon kin apali paliweren aramas a apali mwahmw.
De “soangen mpwos me kin mi nan wasahn kainen mwenge.”
De “soangen mpwos me kin mi nan wasahn kainen mwenge.”
De “wasa patapat pah.”
LI, “ohl 70, ohl 50,000.”
De “mwahiei ong.”
Wehwehki “Takai en Sawas.” Weksang “Epeneser” nan 4:1 oh 5:1.
Kilang KLL.
LI, “dongki lih kei.”
Sekel ehu kin pahrekiong 11.4 g (0.367 oz t). Kilang Ortk B14.
LI, “soahng koaros me mi nan omw mohngiong.”
LI, “eh sohso.”
De “Sapwellimen Siohwa manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “sapwellimen Koht manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De, “ni irekidien amwail pwihn en aramas kid.”
LI, “Oh e duwehte emen me sehse lokaia.”
LI, “Kipea en Sohl.”
De “Sapwellimen Koht manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, “nin duwen emen aramas.”
Met iei, mpen 2:00 a.m. lao lel 6:00 a.m.
LI, “rongehr ngilamwail kan me pid duwen.”
LI, “kekeid mwohmwail.”
LI, “sohte mehkot kumwail diarada nan pehiet.”
De “soahng sohte mehlel kan.”
De “soahng sohte mehlel kan.”
De “ni mehlel.”
Nempeo sohte sansalda nan Nting Sarawi kan ni lokaiahn Ipru en mahso.
LI, “kod kan.” Kilang KLL.
De “kilelehdio.”
Mehn sosohng en mahs, mpen 2/3 en sekel ehu.
Tuhke pwoat me mie mete keng ni imwio, mehn kahre kou kan.
De “elep en mwaht ehu me kou kan kak dehkada nan rahn ehu.”
LI, “rahno.”
LI, “Kihsang pehmwen.”
LI, “pilawa.”
LI, “sahpwo.”
De “mourla.”
De “kasalehda me ke poakeirailla.”
De “poakehla.”
De “patoukihla.”
De “poakehla.”
Kilang Nem 14:44, ntp.
LI, “sansal en derapim,” me iei, en peneinei koht ko; dikedik ko.
De “koluhla.”
De “koluhla.”
De kakete, “koapworopwor.”
LI, “Kipea en Sohl.”
LI, “lao lel rahn me e mehla.”
De “koden mahn en.”
De “koden mahn.”
De “sapwellimen Siohwa manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “Sapwellimen Siohwa manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
Ehd me wiawihkihda kilin mahn.
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
E reireiki mpen 2.9 m (9 ft 5.75 in.). Kilang Ortk B14.
Likoun mahwen wet duwehte wunen mwahmw.
Mpen 57 kg (125 lb). Kilang Ortk B14.
Mpen 6.84 kg (15 lb). Kilang Ortk B14.
De “pelian.”
Mpen 22 L (20 dry qt). Kilang Ortk B14.
LI, “milik.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
De “pelian.”
De “pelian.”
Kilang Nem 14:44, ntp.
De “sohla ahneki eimah.”
De “ohl en mahwen.”
De “pelian.”
Likoun perehpe ehu ong ahnsoun mahwen.
De “pelian.”
LI, “mwomwohdiso wet pwon.”
De “mwekid ni elen loalokong.”
Mehn keseng sahl, en mahs ehu me duwehte kida. Ni lokaiahn wai, lute.
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “mwekid duwehte soukohp men.”
LI, “oh e kohieila oh kohlongodo mwohn aramas ako.”
De “mwekid ni elen loalokong.”
E sansal me wasaht wehwehki Apel-mehola.
De “mwekid ni loalokong.”
De “mourla.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “en peneinei koht; dikedik.”
De “en peneinei koht; dikedik.”
De “sapwellimen Koht manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “sapwellimen Koht manaman.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “sohte uhdahn likouda.”
LI, “kahk ehute nanpwungen ngehi oh mehla!”
LI, “Siohwa en ketin wiahiong Sonadan.”
LI, “rahnen doadoahko.”
LI, “kanamenek ong kilisou en omw nohno?”
LI, “pwe ih pwutak en mehla men.”
De “liksang wia nsenen pwopwoud.”
De “Wasa Patapat Pah nan.”
LI, “nan pehrail.”
De “lelepek.”
LI, “sountang ko.”
LI, “netikihdohng ih nan pehi.”
De kakete, “me sapweniki sahpw.”
De kakete, “masepwehk pwehki.”
LI, “e kakehlahda peh ko.”
LI, “ni palimaun.”
De kakete, “sapwtehno.”
LI, “meh kid kei,” me iei pwihn en aramas 1,000 kan.
LI, “pwehn perehla neh ko.”
De “kadeikpen loale.”
De kakete, “kadarkipeseng.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
Kahnimw ehu nan Suda; kaidehn Nahna Karmel.
De “ahneki popohl.”
LI, “rahn mwahu ehu.”
Sia ehu kin toutouki 7.33 L (6.66 dry qt). Kilang Ortk B14.
De kakete, “ong Depit.”
LI, “sohte lipilipil me kin pihs ni dihd ehu.” Lokaiahn Ipru ehu me mwamwahliki ohl kan.
Wehwehki “Salamalam; Pweipwei.”
De “wahdo komour.”
LI, “kapai.”
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
De “sang nan peden pahi ehu.”
LI, “wasawasasseli de dipekelekel.”
De “wahdo komour.”
De “wahdo komour.”
LI, “sohte lipilipil me kin pihs ni dihd ehu.” Lokaiahn Ipru ehu me mwamwahliki ohl kan.
LI, “en Napal mohngiong.”
De kakete, “sapwtehno.”
LI, “ned.”
LI, “sohso,” met ele pidada aramas oh sahpw me irail sohsohki.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, neʹphesh. Kilang KLL.
LI, “nempehn rahn akan.”
De “Nekep.”
LI, “nin duwen sounsilasil ong moangei rahn koaros.”
De “mehkot me mwomwen Samuel.”
De “meirongkihla.”
De “Nekep.”
De “Nekep.”
De “Nekep.”
LI, “kapai.”
De “palieir.”
De “wasa patapat pah.”
De “tehtehn mahwen ko.”
De “imwen kaudok en.”