EKLESIASDES
1 Mahsen kan en sounkaweido,*+ nein Depit pwutak, nanmwarkien Serusalem.+
2 Sounkaweido mahsanih, “Uhdahn sohte katepe!”*
“Uhdahn sohte katepe! Mehkoaros sohte katepe!”+
3 Ni aramas emen eh kin doadoahk laud pahn ketipin,
Dahme e kak alehdi sang eh doadoahk laud kan koaros?+
5 Ketipin kin dakada,* oh ketipin kin kihrla;
Mwuri e kin mwadang pwuralahng* wasa me e kin pwurehng dakada sang ie.+
6 Kisinieng kin kohla palieir oh pidek kohla paliepeng;
E kin pousehlahte pidipidek oh sohte kin uhdi.
7 Pillap* koaros kin pwilipwillahng nansed, ahpw sehd sohte kin dirala.+
Re kin pwuralahng wasa me re tepisang ie, pwe ren pwurehng pwilipwilwei.+
8 Mehkoaros me kapwang;
Sohte me kak koasoia soahng koaros.
Pwoaren masatail kan sohte kin itarki kilikilang;
Oh salengatail kan sohte kin itarki rongorong.
9 Dahme pweidahr mahs pahn pil pwurehng pweida,
Oh dahme wiawiher pahn pil pwurehng wiawi;
10 Mie mehkot me aramas emen kak nda, “Kilang met—e kapw”?
E mieier sangete mahso;
E mieier mwohn atail ahnsou.
11 Sohte me tamataman aramas en mahs ako;
Oh pil sohte me pahn tamataman irail akan me pahn kohdo mwuhr;
Oh irail akan me pahn kohdo mwurirail pil sohte pahn tamataman irail.+
12 Ngehi sounkaweid, I kin wia nanmwarkien Israel nan Serusalem.+ 13 I piladahr I en doadoahngki ei erpit+ pwe I en sukuhlki mehkoaros me kin wiawi nin sampah.+ I kasawiher doadoahk toutou kan me Koht ketikihong aramas akan ren kin soupisengki.
14 I kilangehr doadoahk koaros me kin wiawi nin sampah,*
Oh kilang! mehkoaros sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng.+
15 Ke sohte kak kainenehla dahme pireklahr,
Oh ke sohte kak wadek mehkot me sohte mie.
16 Ngehi eri nda nan ei mohngiong: “Kilang! I alehdier erpit laud, laudsang aramas koaros me momour mwohi nan Serusalem,+ oh ei mohngiong alehdier erpit oh loalokong me inenen laud.”+ 17 I koasoanehdi nan ei mohngiong I en esehla erpit oh esehla iahk oh esehla pweipwei,+ oh met pil rasehng pwakipwakih kisinieng.
18 Diren erpit kin wahdo diren pwunod,
Eri, mehmen me kin kalaudehla loalokong kin kalaudehla medek.+
2 Ngehi eri nda nan ei mohngiong: “Kohdo oh mweidohng ie I en song dahkot nsenamwahu* oh kilang ma mie kamwahupe.” Ahpw kilang! met pil sohte katepe.
2 I ndahki duwen kouruhr, “Met mwekid en sahliel!”
Oh duwen nsenamwahu,* “Ia katepen met?”
3 I pilada I en kilang soahng mwahu dah me kin kohsang pereperenki wain,+ ni ei kolokolete ei erpit; I pil wia soahng pweipwei kan pwe I en diarada dahme keieu mwahu ong aramas akan ren wia erein ar mour mwotomwot nin sampah. 4 I tepida wia doadoahk laud kan.+ I kauwadahr imwei ihmw kan;+ I wiadahr ei mwetin kreip kan.+ 5 I wiahda ei mwetuwel laud oh tikitik kan, oh I padokedier nan mwetuwel pwukat soangen tuhke koaros me mie wah. 6 I wiahda ei lepin lehn pihl kei pwe I en kakusehng pihl nan mwetuwel* en tuhke kan. 7 I alehda ladu ohl oh lih akan+ oh mie ladu kei me ipwidi nan imwei. I pil alehda pelinmen kan—kou oh sihpw kan+—tohtohsang nein irail me kin kakaun nan Serusalem mwohi. 8 I katohtohwehla nei silper oh kohl,+ kepwe kesempwal kan sang* nanmwarki kan oh soangsoangen wehi kan.+ I kihpene sounkoul ohl oh lih akan, oh pil mehkot me kin wahdo peren kowahlap rehn aramas akan—lih, ei, lih tohto. 9 Eri I uhdahn lapalapala oh siksang meteikan koaros me mi mwohi nan Serusalem.+ Oh ei erpit kin mihmihte rehi.
10 Soahng koaros me I kin inengieng,* I kin wiahda.+ I sohte kin irehdi sang ei mohngiong soangen peren* koaros, pwe ei mohngiong kin peren pwehki ei doadoahk laud koaros, oh iei met ketingpen* ei doadoahk laud koaros. + 11 Ahpw ni ei medemedewe doadoahk koaros me pehi kat wiadahr oh doadoahk laud koaros me I nantihong wiahda,+ I kilang me mehkoaros sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng;+ sohte mehkot me uhdahn katapan* nin sampah.*+
12 Ngehi eri kasawih erpit oh iahk oh pweipwei.+ (Pwe dahme aramas me kin kohdo mwurin nanmwarki kak wia? Ihte soahng kan me aramas akan wiadahr.) 13 Oh I esehla me erpit mwahusang pweipwei,+ duwehte marain eh mwahusang rotorot.
14 Me loalokong kin kilang soahng kan ni sansal;*+ ahpw me pweipwei kin alialu nan rotorot.+ I pil esehda me ira koaros pahn kin lelohng imwilateieu.+ 15 Ngehi eri nda nan ei mohngiong: “Dahme kin wiawihong me pweipwei kan pil pahn wiawihong ie.”+ Eri, dahme I alehdi ni ei uhdahn loalokongla? Ngehi eri nda nan ei mohngiong: “Met pil sohte katepe.” 16 Pwe sohte me pahn tamataman me loalokong men oh pil me pweipwei men kohkohlahte.+ Ni rahn akan me pahn kohdo, koaros pahn manokonokla. Oh ia mwomwen me loalokong men eh pahn mehla? Duwehte me pweipwei men eh pahn mehla.+
17 Eri I tepida kailongki mour,+ pwehki soahng koaros me wiawiher nin sampah* mwomwen kapwunod ong ie, pwe mehkoaros sohte katepe,+ rasehng pwakipwakih kisinieng.+ 18 I tepida kailongki soahng koaros me I alehdi sang ni ei doadoahk laud pahn ketipin,+ pwehki I anahne pwilikihdi mepwukat ong aramas me pahn kohdo mwuri.+ 19 Oh ihs me ese ma e pahn loalokong de pweipwei?+ Ahpw e pahn alehdi mehkoaros me I ahnekihda sang nan ei doadoahk laud oh erpit nin sampah.* Met pil sohte katepe. 20 Eri I uhdahn nsensuwedkihla doadoahk laud koaros me I nannanti wiahda nin sampah.* 21 Pwe aramas men ele kin doadoahk laud ni eh doadoahngki erpit oh loalokong oh koahiek, ahpw e anahne kihong aramas me sohte wia doadoahk wet pwaise.*+ Met pil sohte katepe oh kansensuwed* laud ehu.
22 Dahme aramas emen kin alehdi sang eh doadoahk laud koaros oh ineng me kin kamwakid ih* en doadoahk laud pahn ketipin?+ 23 Pwe erein eh mour, eh doadoahk kin wahdo medek oh pwunod,+ oh eh mohngiong sohte pil kin kommoal nipwong.+ Met pil sohte katepe.
24 Sohte mehkot mwahusang aramas men en mwenge oh nim oh nsenamwahuki eh doadoahk laud.+ I esehda me met pil kohsang nin limen Koht mehlelo.+ 25 Ihs me kin tungoale oh nim mehkot mwahusang ie?+
26 Koht ketikihong aramas me kin kaperenda kupwure erpit oh loalokong oh peren,+ ahpw e ketikihong me dipan doadoahk en kihpene kepwe pwehn kihong aramas me kin kaperenda kupwuren Koht mehlelo.+ Met pil sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng.
3 Mie ahnsou me konehng ong soahng koaros,
Ahnsou ong mwekid koaros me kin wiawi nin sampah:
2 Ahnsoun ipwidi oh ahnsoun mehla;
Ahnsoun padokedi oh ahnsoun usada dahme poadidi;
3 Ahnsoun kemehla oh ahnsoun kamwahwihala;
Ahnsoun karangkehdi oh ahnsoun kauwada;
4 Ahnsoun sengiseng oh ahnsoun kouruhr;
Ahnsoun mwahiei oh ahnsoun kahlek;*
5 Ahnsoun kesehla takai kan oh ahnsoun rikpene takai kan;
Ahnsoun pwoalehdi oh ahnsoun sohte pwoalehdi;
6 Ahnsoun rapahki oh ahnsoun uhdihsang rapahki dahme salongalahr;
Ahnsoun kolokol oh ahnsoun kesehla;
7 Ahnsoun tehrpeseng+ oh ahnsoun dehkpene;
Ahnsoun nennenla+ oh ahnsoun koasoi;+
8 Ahnsoun limpoak oh ahnsoun kailok;+
Ahnsoun mahwen oh ahnsoun popohl.
9 Dahme tohndoadoahk men kin alehdi nan eh nannanti koaros?+ 10 I kilangehr doadoahk me Koht ketikihong aramas akan pwe ren kin soupisengki. 11 E ketin wiahda soahng koaros en kaselel* ni ahnsou me konehng.+ E pil ketikihong aramas akan ineng en mour kohkohlahte;* ahpw aramas akan sohte mwahn pahn esehda doadoahk kan me Koht mehlelo ketin wiahda sang nin tapi lel ni imwi.
12 I esedahr me sohte mehkot mwahusang irail en pereperen oh wia me mwahu erein ar momour,+ 13 oh pil aramas koaros en mwenge oh nim oh nsenamwahuki ar doadoahk laud koaros. Met iei sapwellimen Koht kisakis.+
14 I esedahr me soahng koaros me Koht mehlelo ketin wiahda pahn mihmi kohkohlahte. Sohte mehkot me aramas kak kapatahiong de kihsang. Koht mehlelo ketin wiadahr ni mwohmw wet, pwe aramas akan pahn lemmwiki ih.+
15 Dahme kin wiawi wiawiher, oh dahme pahn mie miehier;+ ahpw Koht mehlelo kin ketin rapahki dahme aramas akan kin pwakipwakih.*
16 I pil kilangehr met nin sampah:* Mie suwed nan wasahn pwung pahrek, oh mie suwed nan wasahn pwung.+ 17 Ngehi eri nda nan ei mohngiong: “Koht mehlelo pahn ketin kadeikada me pwung oh pil me suwed,+ pwe mie ahnsou ong soangen wiewia koaros oh mwekid koaros.”
18 I pil nda nan ei mohngiong duwen aramas akan: “Koht mehlelo pahn ketin kasonge irail oh ketin kasalehong irail me re duwehte mahn akan.” 19 Pwe mie imwilahn aramas akan oh imwilahn mahn akan; irail koaros kin imwilateieu.+ Duwehte emen eh kin mehla, mehteio pil kin mehla; oh irail koaros ahneki kehl en mour* tehieu.+ Eri aramas akan sohte siksang mahn akan, pwe mehkoaros sohte katepe. 20 Irail koaros pahn kolahng wasatehkis.+ Irail koaros kohsang pwehl,+ oh irail koaros pahn pwuralahng pwehl.+ 21 Ihs me uhdahn ese ma kehl en mour en aramas kin kohdahla powe, oh ma kehl en mour* en mahn akan kin kohdihla pahn pwehl?+ 22 Oh I kilangada me sohte mehkot mwahusang aramas emen en nsenamwahuki eh doadoahk,+ pwehki met iei ketingpe;* pwe ihs me kak wiahiong ih en kilang dahme pahn wiawi mwurin eh sohla mie?+
4 I pwurehng tehk kalokolok koaros me kin wiawi nin sampah.* I kilangada pilen mesen irail akan me kin lokolok, oh sohte me kin kansenamwahwih irail.+ Oh aramas akan me kin kaloke irail ahneki manaman, oh sohte me kin kansenamwahwih irail. 2 Eri I medewe me melahr akan mwahusang me momour akan.+ 3 Oh mwahusang irail koaros, iei irail akan me saikinte ipwidi,+ me saikinte kilang soahng suwed kan me kin wiawi nin sampah.*+
4 Oh I kilangehr uwen nanti* oh doadoahk koahiek kan me kin kohsang aramas akan ar kin siaipene;+ met pil sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng.
5 Me pweipwei men kin epidipe sohte wia mehkot ni paliwere eh kin tihtihla.*+
6 Apali pehmw kommoal mwahusang pehmw kan koaros eh doadoahk laud oh pwakipwakih kisinieng.+
7 I tehkada pil ehu karasepen mehkot me sohte katepe nin sampah:* 8 Mie aramas emen me kin kelekelehpw oh sohte kompoakepah; sohte nah pwutak de rie, ahpw e kin wie doadoahk laud ahnsou koaros. E* sohte mwahn kin itarki kepwe kan.+ Ahpw ia duwe, e kin pein idek reh, ‘Ihs me I kin doadoahk laudohng? Dahme I kin irekihdihsang ie soahng mwahu kan’?+ Met pil sohte katepe oh doadoahk toutou ehu.+
9 Aramas riemen mwahusang emente+ pwehki e pahn mie keting mwahu* ong ara doadoahk laud. 10 Pwe ma emen ira pwupwudi, mehteio pahn kak sewesehda iengeo. Ahpw dahme pahn wiawihong me pwupwudio ni eh sohte me pahn sewesehda?
11 Oh pil, ma meh riemen wendipene ira pahn karakarada, pwe ia duwen emente eh kak karakarada? 12 Oh aramas emen kak powehdi emen me kelehpw, ahpw meh riemen patpene kak pelianda ih. Oh sahl silipwoat me ingihngpene sohte kak mwadang* mweipeseng.
13 Seri semwehmwe ahpw loalokong mwahusang nanmwarki likeilapalahr ahpw pweipwei,+ me solahr men rong kaweid.+ 14 Pwe e* pedoisang nan imweteng pwehn wiahla nanmwarki,+ mendahki e ipwidi semwehmwe pahn kaundahn nanmwarki likeilapalahro.+ 15 I kin medemedewe aramas koaros me kin alialuseli nin sampah* oh pil dahme kin wiawihong mwahnakapw me kin wiliandi mwoalen nanmwarki. 16 Mendahki aramas akan me kin utung ih me inenen tohto, irail akan me kohdo mwuhr sohte pahn perenki ih.+ Met pil sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng.
5 Kanahieng omw kahk ni omw kin patohla ni tehnpesen Koht mehlel;+ ni omw keila keren pwehn rong+ kin mwahusang kihda meirong duwehte me pweipwei kan kin wia,+ pwe re sehse me dahme re kin wiewia me suwed.
2 Ke dehr pwurur en lokaia, de pil mweidohng omw mohngiong en pwurur en lokaia mwohn silangin Koht mehlelo,+ pwe Koht mehlelo ketiket nanleng ahpw kowe, ke mihmi nin sampah. Ihme kahrehda, kanahieng dahme ke pahn koasoia.+ 3 Pwe ouraman kin kohsang pwunod tohto,*+ oh wedei en aramas pweipwei men kin kohsang lokaia tohto.+ 4 Ni omw kahukihong Koht inou ehu, ke dehr pwand en kapwaiada,+ pwe e sohte kin kupwurperenki me pweipwei kan.+ Kapwaiada dahme ke kahukihla.+ 5 Ni omw sohte kahukihla inou ehu mwahusang omw kahula oh sohte kapwaiada.+ 6 Ke dehr mweidohng ewomwen en kahrehiong uhk* nan dihp,+ oh ke dehr nda mwohn tohnleng* men, me sapwungala ieu met.+ Ia kahrepen omw pahn kahngiangihkihda Koht mehlelo omw koasoi kan oh kahrehiong en ketin kamwomwala doadoahk en pehmw kan?+ 7 Pwe duwehte pwunod tohto eh kin kahrehda ouraman kan,+ ih pil duwen lokaia tohto eh kin sohte katepe. Eri, lemmwiki Koht mehlelo.+
8 Ma ke kilang me lapalap men eh kin kaloke me semwehmwe kan oh kauwehla pwung pahrek oh pwung nan omw wehi, ke dehr pwuriamweikihla met.+ Pwe emen me mi pohnangin me lapalapo kin tetehk ih, oh pil mie meteikan me pil lapalapasang ira.
9 Oh pil, reken wahnsahpw kin nehnehpeseng nanpwungarail koaros; pil dahme nanmwarkio kin tungoale kin kohsang nan mwaht.+
10 Mehmen me kin poakohng silper sohte mwahn pahn itarki silper, oh mehmen me kin poakohng kepwe kan sohte mwahn pahn itarki dahme e alehdi.+ Met pil sohte katepe.+
11 Ma soahng mwahu kan tohtohla, irail kan me kin ale mepwukat pil kin tohtohla.+ Oh ia kamwahu ong aramaso me ahneki mepwukat, likin eh kilikilangete?+
12 Ladu men pahn meir mwahu, mehnda ma e tungoale me tikitik de laud, ahpw me kepwehpwe men sohte kak meir mwahu pwehki eh ahneki dipwisou tohto.
13 Mie soahng kansensuwed* laud ehu me I kilangehr nin sampah:* kepwe kan me aramas emen kin kihpene kin kamedekihala pein ih. 14 Kepwe pwukat salongala pwehki mwekid* ehu me sapwungala, oh ni eh nainekihda seri men, sohte ah mehkot me luwehdi.+
15 Duwehte emen eh kin neitikidi sang nan kapehden ine, e pahn kilisou kohkohla, duwehte ni ahnsou me e ipwidio.+ Oh sohte mehkot e kak wa kohkohla sang nan eh doadoahk laud koaros.+
16 Met pil kansensuwed* laud: E pahn mwesella duwehte eh pwarodo; oh ia katepehiong emen me kin wie doadoahk laud me rasehng pwakipwakih kisinieng?+ 17 Oh pil, rahn koaros e kin mwenge nan rotorot, ni nsensuwed laud, soumwahu oh lingeringer.+
18 Iet dahme I kilangehr me mwahu oh konehng: aramas en mwenge oh nim oh nsenamwahuki doadoahk laud koaros+ me e kin nantihong wia pahn ketipin, erein eh mour mwotomwot me Koht mehlelo ketikihong ih, pwe met iei ketingpe.*+ 19 Oh pil ni Koht mehlelo eh ketikihong aramas emen kepwe kan+ oh ketin mweidohng ih en pereperenki mepwukat, e pahn ale ketingpe* oh nsenamwahuki eh doadoahk laud. Met iei sapwellimen Koht kisakis.+ 20 Rahn akan en eh mour pahn kohkohla oh e sohte pahn medemedewe* duwen met, pwehki Koht mehlelo kin ketin audehkihda eh mohngiong peren.+
6 I kilangehr pil ehu soahng kansensuwed* me kin wiawi nin sampah,* oh e kin kalapw wiawi rehn aramas akan: 2 Koht mehlelo ketikihong aramas emen kepwe kan oh wahupe, pwe en kak ahneki soahng koaros me e inengieng; ahpw Koht mehlelo sohte kin ketin mweidohng en pereperenki mepwukat, mendahki mehn keiru men ele pahn uhd pereperenki mepwukat. Met sohte katepe oh uhdahn kamedek. 3 Ma aramas emen pahn naineki seri epwiki oh e momourki sounpar tohto lao e mahla, ahpw e sohte pereperenki soahng mwahu kan mwohn eh mehla,* I pahn nda me seri me ipwidihte mehla mwahusang ih.+ 4 Sohte katepen seri meno eh ipwidi. Duwehte eh mehla nan rotorot oh sohte ede. 5 Mendahki e pil sohte mwahn kilangedi ketipin de ese mehkot, e pil mwahusangete* mehteio.+ 6 Ia katepen momourki sounpar riekid ahpw sohte ahneki peren? Kaidehn koaros kin kohla wasatehkis?+
7 Aramas emen kin doadoahk laud pwehn audehda ewe;+ ahpw e sohte mwahn kin itarki. 8 Pwe ia duwen aramas loalokong men eh kin mwahusang me pweipwei men,+ de ia katepen aramas semwehmwe men en ese duwen eh pahn momour?* 9 En pereperenki dahme mesomw kan kin kilang mwahusang inengieng soahng kan me ke sohte kak ahneki. Met pil sohte katepe, rasehng pwakipwakih kisinieng.
10 Soahng koaros me miehier, mie adarail oh irair en aramas sansaldahr; oh aramas sohte kak akamaiong* emen me kehlailsang ih. 11 Ma lokaia* kin tohtohla, ih uwen ar kin sohla katepe; oh kamwahu dah me re kin wadohng aramas? 12 Ihs me ese dahme keieu mwahu ong aramas emen en wia erein eh mour mwotomwot oh soh katepe, me kin sohrala rasehng mwete ehu?+ Pwe ihs me kak padahkihong aramas emen dahme pahn wiawi nin sampah* mwurin eh sohla mie?
7 Adamwahu* mwahusang leh kaselel,+ oh rahnen mehla mwahusang rahnen ipwidi. 2 En kohla ni ihmw ehu me nsensuwed en mehla mi ie mwahusang kohla ni ihmw ehu me mie kamadipw,+ pwe met iei imwilahn aramas koaros, oh me momour kan anahne katengehdiong met nan ar mohngiong. 3 Nsensuwed mwahusang kouruhr,+ pwe mesen pahtou kin kamwahwihala mohngiong.+ 4 Aramas loalokong me mi nan ihmw ehu me nsensuwed en mehla mi ie kin medemedewe duwen mour oh mehla, ahpw aramas pweipwei kin medemedewe duwen eh peren ahnsou koaros.+
5 Rongorong en aramas loalokong men lipwoar+ mwahusang rongorong en aramas pweipwei men koul. 6 Pwe en aramas pweipwei men kouruhr kin rasehng posopos en rahntuhke tekatek me lullul pahn ainpwoat,+ oh met pil sohte katepe. 7 Ahpw lokolok kak kasahlielihala me loalokong men, oh kisakis kak kahrehiong mohngiong en suwedla.+
8 Imwilahn mehkot ehu kin mwahusang nin tapio. Kanengamah kin mwahusang madamadau* en aklapalap.+ 9 Ke dehr mwadang lingeringerda,+ pwe lingeringer kin mi pahnadin me pweipwei kan.*+
10 Ke dehr nda, “Dahme ahnsou samwalahr ako mwahukihsang rahn pwukat?” pwe e sohte wia elen loalokong ken nda met.+
11 Erpit iangahki sohso kin wia mehkot mwahu oh met kin wia kamwahupen irail akan me kin kilang marain en rahn.* 12 Pwe erpit kin wia mehn perehre+ duwehte mwohni eh kin wia mehn perehre,+ ahpw kamwahupen loalokong iei met: Erpit kin doare mouren aramas.+
13 Medemedewe dahme Koht mehlelo ketin wiahda, pwe ihs me kak kainenehla dahme e ketin kapirekelahr?+ 14 Ni rahn me mwahu, kasalehda dahme mwahu,+ ahpw ni rahn me apwal, medewehla me Koht ketin wiahda rahn me mwahu oh pil apwal,+ pwe aramas akan en sohte kak ese* dahme pahn wiawihong irail ni ahnsou kohkohdo.+
15 Erein ei mour soh katepe+ I kilangehr mehkoaros—aramas pwung men mehla mendahki e pwung+ oh aramas suwed men kin momour werei mendahki e suwed.+
16 Ke dehr nohn wiahla aramas pwung+ de kasalehda me ke nohn loalokong.+ Dahme kahrehda ken kauweiukala?+ 17 Ke dehr nohn suwed, de pweipwei.+ Dahme kahrehda ken mehla mwohn omw ahnsou?+ 18 Me keieu mwahu iei ale ehu kaweid oh sohte kesehla kaweid teio;+ pwe aramas me kin lemmwiki Koht pahn peikiong kaweid ko koaros.
19 Erpit kin kahrehiong aramas loalokong men en kehlailsang ohl kehlail ehk nan kahnimw ehu.+ 20 Pwe sohte aramas pwung men nin sampah me kin wia me pwung ahnsou koaros oh sohte mwahn kin wiahda dihp.+
21 Oh pil, ke dehr loalehdi koasoi koaros me aramas kin nda;+ pwe ma soh ke pahn rong omw ladu eh keriaiuk;* 22 pwe ke uhdahn ese nan omw mohngiong, me pak tohto pein kowe pil kin keriahla meteikan.+
23 I song mepwukat koaros ni ei doadoahngki erpit oh I nda: “I pahn loalokongla.” Ahpw met nohn apwal ong ie. 24 Dahme miehier uhdahn doh oh nohn loal. Ihs me kak wehwehki met?+ 25 I koasoanehdi nan ei mohngiong pwe I en ese oh kasawih oh rapahki erpit oh kahrepen soahng kan eh kin wiawi, oh I en wehwehki suwed en mwekid soaloalokong oh pweipwei en mwekid sahliel kan.+ 26 Ngehi eri diarada met: Me katiksang mehla iei lih emen me rasehng en sounpwek mahn men uhk, me eh mohngiong rasehng uhk oh peh kan rasehng selmete. Mehmen me kin kaperenda kupwuren Koht mehlelo pahn pitsang liho,+ ahpw liho pahn poarokedi me dipan.+
27 Sounkaweido*+ nda: “Kilang, iet me I diaradahn, I kasawiher ehu mehkot, mwuri pil ehu pwe I en diarada ei madamadau duwen met, 28 ahpw I sohte diarada dahme I kin raparapahki. I diarada ohl* emen sang nanpwungen aramas kid, ahpw I sohte diarada lih emen nanpwungarail. 29 Ihte met me I diarada: Koht mehlelo ketin wiahda aramas akan en pwung,+ ahpw re kin pein wiahda koasoandi tohto.”+
8 Ihs me duwehte aramas loalokong? Ihs me ese elen kamwahwihala kahpwal ehu?* Erpit en aramas emen kin kamarainihada mese oh kasohrehsang eh mesen kounsop.
2 I ndaiong uhk: “Peikiong kehkehlik en nanmwarki+ pwehki inou me ke kahukihla mwohn silangin Koht.+ 3 Ke dehr karuwaru en kohkohsang mwohn nanmwarki.+ Ke dehr iang pidada mehkot suwed;+ pwe e kak wia mehkoaros me e kupwurki, 4 pwehki mahsen en nanmwarki uhdahn pahn pweida;+ ihs me kak patohwanohng ih, ‘Dahme komw wiewia?’”
5 Mehmen me kin peikiong kehkehlik sohte pahn lelohng mehkot suwed,+ oh mohngiong en aramas loalokong pahn ese ahnsou pwung oh wiepen apwalihala ehuehu irair.*+ 6 Pwehki kahpwal en aramas akan me ngeder, e kin mie ahnsou ong mehkoaros oh wiepen* mehkoaros.+ 7 Pwehki sohte me ese dahme pahn wiawi, ihs me kak ndaiong ih ia mwomwen eh pahn wiawi?
8 Sohte me ahneki manaman pohn kehl en mour* de sohte me kak koledi met, ih pil duwen sohte me kin ahneki manaman ong rahn en mehla.+ Sohte me kin saledekla erein mahwen ehu, ih pil duwen suwed eh sohte pahn mweidohng irail kan me kin wia met en pitsang.*
9 I kilangehr mepwukat koaros, oh I medemedewe duwen doadoahk koaros me kin wiawi nin sampah,* me erein ahnsowo, aramas kin kaunda aramas oh aramas akan kin lokolok.*+ 10 Oh I kilangehr aramas suwed kan ar seridi, irail kan me kin pedolong oh pedoisang wasa sarawio, ahpw re mwadang manokonokla nan kahnimwo me re wiahda suwed ie.+ Met pil sohte katepe.
11 Pwehki kalokepen wiewia suwed sohte kin mwadang wiawi,+ mohngiong en aramas akan kin mengeiki wiahda me suwed.+ 12 Mendahki me dipan men kak wia soahng suwed pak epwiki oh pil mour werei, ahpw I ese me e pahn imwila mwahu ong irail kan me kin lemmwiki Koht mehlelo, pwehki re kin lemmwiki ih.+ 13 Ahpw e sohte pahn imwila mwahu ong aramas suwed men,+ de pil e sohte pahn kareireila eh mour me rasehng mwete ehu,+ pwehki e sohte kin lemmwiki Koht.
14 Mie mehkot me sohte katepe* me kin wiawi nin sampah: Aramas akan kin wiahki aramas pwung kan duwehte ma re wiahda me suwed,+ oh re kin wiahki aramas suwed kan duwehte ma re wiahda me pwung.+ I nda me met pil sohte katepe.
15 Eri, I kaweidki meteikan ren pereperen,+ pwehki nin sampah,* sohte mehkot mwahusang aramas emen en mwenge oh niminim oh pereperen; e pahn wiewia mepwukat ni eh doadoahk laud erein eh mour,+ me Koht mehlelo ketikihong ih nin sampah.*
16 I koasoanehdi nan ei mohngiong I en alehdi erpit oh esehla mwekid* koaros me kin wiawi nin sampah,+ oh I sohte kin kalapw meir nin rahn oh nipwong.* 17 Eri I medemedewe doadoahk koaros me Koht mehlelo kin ketin wia, oh I esehda me aramas akan sohte kak wehwehki dahme kin wiawi nin sampah.*+ Mendahki uwen laud me aramas akan kin nantihong wia, re sohte kak wehwehki met. Mehnda ma re kose me re loalokong oh ese, re sohte kak uhdahn wehwehki met.+
9 Ngehi eri katengehdi mepwukat koaros nan mohngiong oh esehda me aramas pwung oh loalokong, iangahki ar doadoahk kan koaros kin mi nin limen Koht mehlelo.+ Aramas sohte ese limpoak oh kailok me kin wiawi mwohn ar ipwidi. 2 Imwilahn aramas koaros uhdahn duwepenehte,+ me pwung oh me suwed,+ me mwahu oh me mwakelekel oh me samin, irail akan me kin wiahda meirong oh irail akan me sohte kin wiahda meirong. Aramas mwahu men kin duwehte me dipan men; me kin kahukihla inou kin duwehte me kin pweieksang* kahukihla inou. 3 Met wia mehkot kansensuwed ehu me kin wiawi nin sampah:* Pwehki aramas koaros kin imwilateieu,+ mohngiong en aramas akan me diren suwed; oh ar madamadau kin iahk erein ar mour, oh mwuri re kin mehla!*
4 Mie koapworopwor ong aramas me momour, pwehki kidi men me momour mwahusang laion emen me melahr.+ 5 Pwe me momour kan ese* me re pahn mehla,+ ahpw me melahr akan sohte mwahn ese mehkot,+ re pil sohte kin ale ketingparail,* pwehki katamanparail koaros manokonoklahr.+ 6 Oh arail limpoak, kailok oh luwak pil sohralahr, oh re solahr pahn iang wia mehkot nin sampah.*+
7 Eri, kohwei tungoale konomw mwenge kan ni peren oh nim nimomw wain ni mohngiong peren,+ pwe Koht mehlelo ketin kupwurperenkidahr omw doadoahk kan.+ 8 Omw likou kan en kin pwetepwet* oh keiehki moangomwen leh ahnsou koaros.+ 9 Pereperenki mour rehn omw pwoud lih me ke poakohng+ erein omw mour soh katepe kan, me E ketikihong uhk nin sampah, omw rahn soh katepe kan koaros, pwe ih pwaisomwen met nan mour oh ketingpen omw doadoahk laud me ke koadoahkihada pahn ketipin.+ 10 Sohte lipilipil dahme ke kak wia,* wia ni uwen omw kak koaros, pwe e sohte pahn mie doadoahk de lamalam* de loalokong de erpit nan Sousou,*+ wasa me ke pahn kohla ie.
11 I kilangehr pil ehu mehkot nin sampah,* kaidehkin me marahrahn tang kan me kin kana ni weirentang ahnsou koaros, kaidehkin me kehlail kan me kin kana nan mahwen,+ kaidehkin me koahiek kan me kin diarada kanarail mwenge ahnsou koaros, kaidehkin me marain kan me kin kepwehpwehla ahnsou koaros,+ kaidehkin me loalokong kan me kin pweida ahnsou koaros,+ pwehki ahnsou apwal oh mwekid soh kasikpe kan kin lelohng irail koaros. 12 Pwe aramas sehse eh ahnsou.+ Duwehte mwahmw akan ar kin lohdiong nan uhk oh menpihr kan ar kin lohdiong nan nsar ehu, ih duwen aramas akan ar kin lohdi nan ahnsou apwal, ni eh kin wiahkintehieu lelohng irail.
13 I pil kilangehr met duwen erpit nin sampah*—oh I pwuriamweikihla: 14 Mie kisin kahnimw tikitik ehu me aramas malaulau keite mi loale; oh nanmwarki kehlail men ahpw kohdo mahweniong kahnimwo oh kapilpene oh kauwada lapalahn kehl ehu pidakihpene kahnimwo. 15 Mie aramas semwehmwe men ahpw loalokong nan kahnimwo, oh e doarekihla kahnimwo eh erpit. Ahpw sohte me tamataman aramas semwehmweo.+ 16 Oh I ndaiong pein ngehi: ‘Erpit kin mwahusang kehlail;+ ahpw en aramas semwehmweo erpit mwamwahlla, oh sohte me kin rong eh lokaia kan.’+
17 Rong ngihl tikitik en aramas loalokong men mwahusang rong weriwer en aramas me kakaun me pweipwei kan.
18 Erpit kin mwahusang tehtehn mahwen kan, ahpw me dipan emente kak kauwehla soahng mwahu tohto.+
10 Duwehte loahng mehla kan ar kin kapwohsuwedihala oh kauwehla leh pwohmwahu, ih duwen kisin pweipwei eh kin kauwehla adamwahu en aramas loalokong oh wahu.+
2 Mohngiong en aramas loalokong men kin kahluwalahng ih nan ahl pwung,* ahpw mohngiong en aramas pweipwei men kin kahluwalahng ih nan ahl sapwung.*+ 3 Sohte lipilipil mehnia ahl me aramas pweipwei men kin keid ie, e sohte ahneki lamalam mwahu,*+ oh e kin kasalehiong aramas koaros me ih pweipwei men.+
4 Ma kaun emen pahn lingeringerda pahmw, ke dehr kohkohlahsang nan dewomw,+ pwe meleilei kin katikala dihp laud.+
5 Mie soahng kansensuwed ehu me I kilangehr nin sampah,* soangen sapwung ehu me irail akan me ahneki manaman wiadahr:+ 6 Me pweipwei kin kesepwilda nan dehu ileile tohto, ahpw me kepwehpwe* kin mihmihte nan dehu tikitik kan.
7 I kilangehr ladu kan ar dak oahs a kaun akan alialu duwehte ladu kei.+
8 Aramas me kin weirada pwoahr ehu kakete pwupwudiong loale;+ oh aramas me kin koupwoarepeseng kehl takai ehu kakete ngelingeldi pahn sineik.
9 Aramas me kin par takai kakete ohkihla takai kan, oh aramas me kin pwaik tuhke kakete lelohng nan keper.*
10 Ma sile pwoat kons oh aramas sohte edehda ni keile kan, e pahn anahne doadoahk laudki. Ahpw erpit kin sewese aramas en pweida.
11 Ma sineiko keikei mwohn eh kamandala, sohla katepen sounkamand sineik koahieko.
12 Lokaia kan me kin kohsang nan ewen aramas loalokong men kin kansenamwahu,+ ahpw kilin ewen me pweipwei men kin kauwehla pein ih.+ 13 Tepin koasoi kan me kohsang nan ewe me pweipwei,+ oh kaimwiseklahn eh koasoi kan kin iahk douluhl. 14 Ahpw me pweipwei kin usehlahte koasoakoasoi.+
Aramas sohte kin ese dahme pahn wiawi; ihs me pahn kak ndaiong ih dahme pahn wiawi mwurin eh sohla mie?+
15 Doadoahk laud en me pweipwei men kin kahrehiong pein ih en pwangada, pwe e pil sehse elen kolahng kahnimwo.
16 Ia uwen apwal ong sahpw ehu ma nanmwarkio wia kisin pwutak kis+ oh kaun akan kin tapiada arail kamadipw nimenseng! 17 Ia uwen kaperen ong sahpwo ma nanmwarkio wia nein me lapalap akan oh kaun akan kin tungoal ni ahnsou me konehng pwe ren kehlail a kaidehn ren sakaula!+
18 Ma aramas emen uhdahn pohnkahke, lohlohn imweo pahn pwupwudi, oh ma peh kan sohte kin wia mehkot, imweo pahn imwpwi.+
19 Mwenge kin wiawihda pwehn wahdo nsenamwahu,* oh wain kin kahrehiong mour en kaperen;+ ahpw mwohni kin kaitarala anahn koaros.+
20 Ke dehr keria nanmwarki,+ mehnda ma pil nan omw madamadau,* oh ke dehr keria* me kepwehpwe sang nan omw pere; pwe menpihr men* kakete wahla ngilomw;* e kakete pwurehng ndahla dahme ke ndao.
11 Kesehwei* konomw pilawa pohn pihl,+ pwe mwurin rahn tohto ke pahn pwurehng diar.+ 2 Ehukihong meh isimen de pil welimen dahme ke ahneki,+ pwe ke sehse soangen kahpwal dah me pahn wiawi nin sampah.
3 Ma depwek kan direkihla pihl, re pahn kamwerediong keteu pohn sampah; oh ma tuhke pwoat raukdi palieir de paliepeng, tuhkeo pahn wonohn wasa me e raukdiong ieo.
4 Mehmen me kin mwasamwasahnte kisinieng sohte pahn kamwarak werentuhke, oh mehmen me kin kilikilangete depwek kan sohte pahn dolung mehkot.+
5 Ke sehse ia duwen kehl en mour* eh kin doadoahk nan tihn seri me mi nan kapehden* lih liseian men,+ ih pil duwen omw sehse doadoahk en Koht mehlelo, me ketin wiahda mehkoaros.+
6 Kamwarak werentuhke nimenseng oh ke dehr mweidohng pehmwen en kommoal lao lel nin soutik;+ pwe ke sehse mehnia me pahn pweida, ma me de mwo, de ma koaros pahn pweida.
7 Marain kin kansenamwahu, oh e mwahuwong pwoaren mas en kin kilang ketipin. 8 Ma aramas emen pahn momourki sounpar tohto, a en pereperenki mepwukat koaros.+ Ahpw en tamataman me rahn rotorot kan pahn kakete tohto; mehkoaros me pahn kohdo sohte katepe.+
9 Mwahnakapw, pereperen erein omw pwulopwul, oh omw mohngiong en pereperen nindoken omw pwulopwul. Wia dahme omw mohngiong kin perenki oh kohla wasa me mesomw kan kin kahluwaiukalahng; ahpw ken ese me Koht mehlelo pahn ketin kadeingkin* uhk mepwukat koaros.+ 10 Eri kihsang nan omw mohngiong soahng kapwunod kan, oh pere paliweromw* sang soahng keper kan, pwe pwulopwul oh kehlail en pwulopwul kin sohte katepe.+
12 Eri, tamataman Sounwiepomw Lapalapo nindoken omw pwulopwul,+ mwohn rahn apwal akan ar leledo+ oh sounpar akan ar leledo ni omw pahn nda: “I sohte perenki mepwukat”; 2 mwohn ketipin oh marain oh maram oh usu kan ar rotorotala,+ oh depwek kan ar pwurodo mwurin* keteu mosul; 3 ahnsou me silepen ihmw kan wie rerrer, oh ohl kehlail kan itiekidi, oh lih akan sohla ngidar pilawa pwehki ar malaulaula, oh lih akan me kilikilengsang ni wenihmwtok kan esehda me e rotorot;+ 4 ahnsou me wenihmw kan me sallahng ahlo ritidi, ahnsou me ngilen takain ngidar pilawa tikitikla, ahnsou me ke kin pwourkihda ngilen menpihr oh ngilen koul en serepein kan wie tikitikla.+ 5 Oh pil, ke pahn lengkiki wasa ile kan oh perki nanial akan. Oh tuhke almond masalpeseng,+ oh mensiek kin wurahdeki pein ih, oh wahntuhke keipa* kin pwalpeseng, pwehki aramas kin kohkolahng ni imwe ihmw poatopoat+ oh me mwahiei kan alialuseli nanialo;+ 6 mwohn sahl silper eh mweipeseng, oh pwohl kohl eh mwutpene, oh sah me mi ni utuhnpihl eh pwalpeseng oh mehn idipil* nan wasahn nahk pihl eh ohla. 7 Eri, pwelpar kin pwuralahng pwehl,+ wasa me e kohsang ie, oh kehl en mour* kin pwuralahng Koht mehlelo me ketikihda.+
8 Sounkaweido*+ nda: “Uhdahn sohte katepe!* Mehkoaros sohte katepe.”+
9 Sounkaweido sohte loalokonglahte ahpw e pousehlahte padahkihong aramas akan dahme e ese,+ oh e medemedewe oh wia roporop ni keneinei pwehn kihpene* lepin padahk tohto.+ 10 Sounkaweido rapahki pwehn diarada mahsen kansenamwahu kan+ oh pwehn ntingihedi mahsen pwung oh mehlel kan.
11 Mahsen en me loalokong kan rasehng tuhke keng,*+ oh mahsen kan me re kihpene kin rasehng nihl me poasdi teng; mahsen pwukat kohsang silepen sihpw tehmen. 12 Samwa, likin mepwukat koaros, rong peneu wet: Sohte imwilahn wiahda pwuhk tohto, oh en doadoahngkihla ahnsou oh kehl laud ong mepwukat kin kapwangahda paliwar.+
13 Mwurin mepwukat koaros, iet me I pahn ndahn: Lemmwiki Koht mehlelo+ oh kapwaiada sapwellime kehkehlik kan,+ pwe met me keieu kesempwal ong mour en aramas.*+ 14 Pwe Koht mehlelo pahn ketin kadeikada wiewia koaros, iangahki soahng rir kan koaros, ma mepwukat mwahu de suwed.+
LI, “sounkapokonepene.”
De “mehkot mwahl.”
LI, “kin kesikesihnen.”
De “kamarainihada wasa.”
De “pwurodo ngenget.”
De “Pillap en ahnsoun kopou.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
De “peren.”
De “peren.”
De “nanwel.”
De “kepwe tohrohr ong.”
LI, “pwoaren meseikat kin peki.”
De “nsenamwahu.”
De “pweisen.”
De “mie kamwahupe.”
LI, “pahn ketipin.”
De “kihpeseng pwoaren mese kan.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
De “soahng koaros.”
De “kahpwal.”
LI, “oh nannanti en eh mohngiong.”
LI, “lus; lusulusseli.”
De “soandi mwahu; konehng.”
LI, “E pil ketikihong nan ar mohngiong madamadau en ahnsou poatopoat.”
De kakete, “dahme sohralahr.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “pwaise.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
De “doadoahk laud.”
LI, “oh kin kangala pein uduke.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “Pwoaren mese kan.”
De “kamwahu laud.”
De “mengei en.”
Ele e kin dokedoke seri loalokongo.
LI, “pahn ketipin.”
De “madamadau tohto.”
LI, “udukomw.”
De “meninkeder.”
De “kahpwal.”
LI, “pahn ketipin.”
De “doadoahk.”
De “kahpwal.”
De “pwaise.”
De “pwaise.”
De “tamataman.”
De “kahpwal.”
LI, “pahn ketipin.”
De “mwohn eh lella nan sousou.”
LI, “kin kommoal laud sang.”
LI, “alialu mwohn me momour.”
De “akpwungiong.”
De kakete, “soahng kan.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “Ahd ehu.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De kakete, “wia kilelepen me pweipwei.”
Me iei, irail akan me momour.
De “diar.”
De “kihdiong suwed pohmw.”
LI “Sounkapokonepeneo.”
De “ohl pwung.”
De “wehwehn ire ehu.”
De “koasoandi.”
De “koasoandien.”
De “angin esingek; kisinieng.” LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De kakete, “ar suwed eh sohte kak doarehla me suwed kan.”
LI, “pahn ketipin.”
De “ohla; medekla.”
De “kansensuwed.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
De “doadoahk.”
De kakete, “aramas sohte kin meir nin rahn oh pil nipwong.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “masak.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “oh mwurin met—kohkohla rehn me melahr akan.”
De “pohnese.”
De “pweinarail.”
LI, “pahn ketipin.”
Me iei, likou marain me kin kasalehda pepehm en peren, a kaidehn likoun nsensuwed.
LI, “Mehkoaros me pehmwen diar en wia.”
LI, “koasoandi kan.”
LI, sheʼohl′. Kilang KLL.
LI, “pahn ketipin.”
LI, “pahn ketipin.”
LI, “kin mi ni palimaun en peh.”
LI, “kin mi ni palimeing en peh.”
LI, “sohte eh mohngiong.”
LI, “pahn ketipin.”
De “me koahiek.”
De kakete, “anahne kanahieng mepwukat.”
De “Pilawa kin wiawihda ong kouruhr.”
De kakete, “nan omw peht.”
De “kihdiong suwed pohn.”
LI, “mahn me kin pihr pahnlahng.”
De “rohngo.”
De “Kaderewei.”
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
LI, “tih kan nan kapehden.”
De “kapwukoahkin.”
LI, “udukomw.”
De kakete, “iangahki.”
Soangen wahntuhke ehu me kin kahrehda men mwenge.
Mehn kadahr tikitik ehu me kin kapir sahl pwehn idipada pihl.
LI, ruʹach. Kilang KLL “pneuʹma; ruʹach.”
De “Sounkapokonepeneo.”
De “mwahl.”
De “koasoanehdi.”
Tuhke pwoat me mie mete keng ni imwio, mehn kahre kou kan.
De “ih met me aramas uhdahn anahne wia.”