Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • bi7 Rom 1:1-16:27
  • Rom

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Rom
  • Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
Rom

KISINLIKOU ONG MEHN ROM

1 Pohl, ladun Krais Sises, me malipe ie en wiahla wahnpoaron men oh idihiehda pwe I en kalohki rongamwahu en Koht, 2 me Koht ketin inoukidahr mahs nan Nting Sarawi kan sang rehn sapwellime soukohp ako. 3 Rongamwahwo kin pid duwen Sapwellimeo, me ipwidi nin duwen kadaudok en Depit,* 4 me iasada sang rehn me melahr akan sang ni roson en sapwellimen Koht manaman,* oh met kasalehda me ih Sapwellimen Koht. Memenet iei Sises Krais atail Kaun. 5 Se alehdi sang reh kadek sapan oh doadoahk en wahnpoaron pwe aramas en wehi koaros en kak kasalehda arail pwoson oh peikiong ih pwe ren kalinganahda mware, 6 oh Koht pil ketin malipe kumwail sang nanpwungen wehi pwukat koaros pwe kumwail en wiahla sapwellimen Sises Krais. 7 I ntingwohng irail koaros me mi nan Rom nin duwen aramas me Koht ketin poakohng oh malipe pwe ren wiahla aramas sarawi kei:

Samatail Koht oh Kaun Sises Krais en ketikihong kumwail kadek sapan oh popohl.

8 Mwohn mehkoaros I kin kalahngankihong ei Koht ni mwaren Sises Krais duwen kumwail koaros, pwehki amwail pwoson kin lohkseli wasa koaros nin sampah. 9 Pwe Koht me I kin papahki ei mohngiong unsek* me pid duwen rongamwahu en Sapwellimeo, iei ei sounkadehde me I sohte kin uhdihsang koasoia kumwail ahnsou koaros nan ei kapakap kan, 10 oh kin peki I en kohwei rehmwail, ma iei met kupwuren Koht ong ie. 11 Pwe I uhdahn men tuhwong kumwail pwe I en kak kihong kumwail kisakis sang rehn Koht pwe kumwail en tengeteng nan pwoson; 12 de kitail en kangoange emenemen sang ni atail pwoson, amwail oh pil ahi.

13 Ahpw riei ko, I men kumwail en ese me pak tohto I men kohwei rehmwail pwe I en kilang imwila mwahu sang ei kalohk wasahn duwehte nan wehi teikan. Ahpw ehuehu pak mehkot kin kerempwa ie lel met I en kohwei rehmwail. 14 I kin pwukoahki irail koaros, mehn Krihs kan oh mehn liki kan,* me loalokong oh me sohte sukuhl kan; 15 ihme kahrehda I pil ngoangki lohki rongamwahu ong kumwail me kin kousoan nan Rom. 16 Pwe I sohte kin namenengki rongamwahwo; ni mehlel, rongamwahwo iei kadehdepen roson en Koht oh e kak komourala koaros me ahneki pwoson, mehn Suhs mahs oh pil mehn Krihs. 17 Pwe irail me ahneki pwoson kin kilang me Koht ketin kasalehda sapwellime pwung sang ni rongamwahwo oh met kin kakehlaka arail pwoson, nin duwen me ntingdier: “Ahpw me pwung men pahn momour pwehki eh pwoson.”

18 Pwe engieng en Koht kin sansalda sang nanleng ong aramas me kin sapeikiong ih oh me sohte pwung kan. Re kin wia soahng suwed kan pwe ren kerempwahsang aramas akan en esehla me mehlelo. 19 Konehng ren eselahr Koht, pwehki e ketin kasalehiongirailehr soahng tohto. 20 Pwe sapwellime irair soh sansal kan me iei sapwellime roson poatopoat oh eh uhdahn Koht kin sansalda sang ahnsou me sampah kapikipikda, pwehki mepwukat kin sansalkihda soahng kan me wiawihda, kahrehda re sohte kak kihda kahrepen arail sohte kamehlele Koht. 21 Mendahki arail ese Koht, re sohte kin kalinganahda ih nin duwen Koht emen oh re pil sohte kin kalahnganohng ih, ahpw arail madamadau sohla katepe oh arail mohngiong pweipwei rotorotala. 22 Mendahki arail kin nda me re loalokong, ahpw re pweipweila 23 oh wekidohng lingan en Koht me poatopoat* ong mehkot me duwehte sansal en aramas me kin sohrala,* menpihr kan, mahn me neh pahpwoat, oh sineik oh kieil kan.*

24 Eri, pwehki re men idawehn ineng en arail mohngiong, Koht ketin mweidohng irail en wia soahng kan me kasaut oh kin kamwamwahlihala paliwararail kan. 25 Re kin kawiliankihda mehlel en Koht ong likamw oh kin pwongih* oh papah kepikipik kan a kaidehn Sounkapikada, me kaping kin kohwong kohkohlahte. Amen. 26 Ihme kahrehda Koht ketin mweidohng irail en mi pahn manaman en ineng suwed oh kasaut kan, pwe lih akan kin wia soahng kan me sohte pwung mendahki Koht sohte ketin kapikirailda en kin wia met; 27 pil duwehte, ohl akan kin pwilikihdi arail ineng pwung ong lih oh kin mwasimwasingki arail ineng suwed nanpwungarail, ohl akan kin wiapene soahng kanamenek kan nanpwungarail oh kin ale kalokeparail unsek me konehng arail wiewia suwed kan.

28 Pwehki re sohte kin kilang katepen en esehla Koht,* Koht ketin mweidala irail en mi nan soangen madamadau me e sohte kupwurki, pwe ren wia soahng kan me sohte konehng. 29 Oh re kin direkihla soangen sapwung koaros, mwersuwed koaros, noahrok koaros, oh suwed koaros, oh diren peirin, kamaramas, pei, widing, ineng en kauwehla meteikan, re kin lipahned,* 30 kauwe meteikan, re kin kailongki Koht, serekeileng, aklapalap, aksuwei, kin medewehda soahng suwed kan, sohte kin peikiong pahpa oh nohno, 31 sohte men wehwehki, inou soupwei, sempoak oh soh mahk. 32 Mendahki arail uhdahn ese koasoandi pwung en Koht⁠—​me irail me kin wia soahng pwukat konehng mehla⁠—​re kin usehlahte wia mepwukat oh pil kin pwungki irail kan me kin wia mepwukat.

2 Kahrehda riei, sohte lipilipil ihs kowe, ke sohte kak nda mehkot pwehn doare iuk ma ke kin kadeik; pwe ni omw kin kadeik emen, ke kin kadeikada pein kowe, pwehki kowe me kin kadeik, pil kin wia soahng kohte. 2 Eri kitail ese me sapwellimen Koht kadeik kin pahrekiong me mehlelo oh kin uhwong irail kan me kin wia soahng pwukat.

3 Eri riei, ni omw kin kadeik irail me kin wia soahng pwukat, ke ahpw kin wiewia soahng pwukat, ke lemeleme me ke pahn pitsang kadeik en Koht? 4 De ke kin mwamwahliki sapwellime kadek oh kanengamah me inenen laud pwehki omw sehse me nan sapwellime kadek Koht kin ketin songosong en kaweid uhk ken koluhla? 5 Ahpw pwehki omw keptakai oh mohngiongomw sohte koluhla, ke kin kolokol ong uhk engieng en Koht. Koht pahn ketin kasalehda engieng wet ni rahnen sapwellime kadeik pwung. 6 Oh e pahn ketin dupukohng emenemen nin duwen eh wiewia kan: 7 mour soutuk ong irail me raparapahki lingan oh wahu oh paliwar me sohte kak mwerpeseng sang ni arail dadaurete ni wiewia me mwahu; 8 ahpw, ong irail kan me kin men akamai oh sapeikiong me mehlelo ahpw kin peikiong me suwed, e pahn ketikihong irail sapwellime engieng oh kalokolok. 9 Pahn mie kahpwal oh lokolok ong aramas* koaros me kin wia soahng suwed kan, ong mehn Suhs mahs oh pil mehn Krihs; 10 ahpw lingan oh wahu oh popohl ong aramas koaros me kin wia dahme mwahu, ong mehn Suhs mahs oh pil mehn Krihs. 11 Pwe Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas.

12 Pwe koaros me sohte mi pahn kosonned en Koht ahpw dipada pil pahn sohrala mehnda ma re sohte mi pahn kosonnedo; ahpw koaros me dipada ni arail mi pahn kosonnedo pahn pakadeikda nin duwen kosonnedo. 13 Pwe kaidehn me kin rongorong kosonnedo me pwung mwohn Koht ahpw me kin kapwaiada kosonnedo me pahn pwungla rehn Koht. 14 Pwe ni ahnsou me mehn liki kan me sohte iang ahneki kosonned kin pein kapwaiada audepen kosonnedo, met kin kasalehda me re ahneki kosonned ehu loalarail. 15 Irail me kin kasalehda mouren kosonnedo me ntingdier nan mohngiongirail, oh kadeikpen loalarail pil kin iang irail kadehdehda oh pein arail lamalam kin kedipa de pil doare irail. 16 Met pahn wiawi ni rahn me Koht pahn ketin kadeikada soahng rir kan nan mohngiong en aramas akan rehn Krais Sises nin duwen rongamwahu me I kin lohki.

17 Eri ma ke pein kahdanekin uhk mehn Suhs oh kin koapworopworki kosonnedo oh kin suweiki duwen Koht, 18 oh ese dahme Koht kin ketin kupwurki ken wia oh pwungki soahng kan me kesempwal pwehki ke ale kasukuhl* sang Kosonnedo, 19 oh kin kamehlele me kowe sounkahluwepen me maskun, marain ehu ong irail me mi nan rotorot, 20 sounkaweidpen me pweipwei kan, sounpadahk en kisin seri kan, oh kin wehwehki ire kesempwal kan me pid loalokong oh mehlel me kin dierek nan Kosonnedo⁠— 21 ia duwe, ke kin padahkih meteikan, ahpw sohte padahkih pein kowe? Kowe me kin padahngki “Dehr pirap,” ke kin pirap? 22 Kowe me kin nda, “Dehr kamwahl,” ke kin kamwahl? Kowe me kin tatki dikedik kan, ke kin pirapa imwen kaudok kan? 23 Kowe me kin suweiki kosonnedo, ke kin kamwamwahlihala Koht sang ni omw kin kauwehla Kosonnedo? 24 Pwe nin duwen me ntingdier, “mehn liki kan kin lahlahwe mwaren Koht pwehki kumwail.”

25 Ni mehlel, sirkumsais kin mie katepe ihte ma ke kin kapwaiada kosonnedo; ahpw ma ke kin kauwehla kosonnedo, omw sirkumsais sohte katepe. 26 Eri, ma emen me sohte sirkumsaisla kin kapwaiada dahme Kosonnedo mahsanih, Koht sou pahn ketin wiahki ih me sirkumsaisla men? 27 Oh sang ni eh kin kapwaiada Kosonnedo, aramas me sohte sirkumsais ni paliwar pahn kadeik kowe me kin kauwehla kosonned mendahki omw ahneki kosonned me ntingdier oh sirkumsais. 28 Pwe eh wia mehn Suhs mehlel men sohte kin pid masliki oh eh sirkumsais sohte mi ni paliwere. 29 Ahpw ih mehn Suhs mehlelen me kin wia mehn Suhs loale, oh eh sirkumsais mi ni mohngiong sang ni sapwellimen Koht manaman,* a kaidehn kosonned me ntingdier. Aramaso kin ale kaping sang rehn Koht, a kaidehn sang rehn aramas akan.

3 Eri, dahme kahrehiong mehn Suhs en mwahusang meteikan, de ia kamwahupen sirkumsais? 2 Kamwahu tohto mie. Keieu, Koht ketikihong irail sapwellime mahsen sarawi kan. 3 Eri, ia duwen ma ekei mehn Suhs sohte kin kasalehda pwoson? Arail seupwoson pahn kak wiahiong Koht en sohla lelepek? 4 Soh kowahlap! Ahpw Koht me mehlel, mehnda ma aramas koaros me likamw, nin duwen me ntingdier: “Pwe omwi pwung pahn sansalda ni omwi pahn mahsen oh komw pahn ketin kana ni ahnsoun omwi ale kadeikpomwi.” 5 Ahpw ma atail sapwung kin kasalehda sapwellimen Koht pwung, dahme kitail pahn nda? Ia duwe, Koht ketin sapwung ni eh ketin kasalehda sapwellime engieng? (Met iei madamadau en ekei aramas.) 6 Soh kowahlap! Ma Koht ketin sapwung, ia duwen eh pahn ketin kadeikada sampah?

7 Ahpw ma I likamw oh ei likamw kadehdehda me dahme Koht mahsanih me mehlel oh kahrehiong aramas en kapinga ih, eri dahme kahrehda I pahn pakadeikda nin duwen me dipan men? 8 Oh dahme se sou kin ndahki: “Se wiahda me suwed pwe soahng mwahu kan en pwarada”? Ih duwen ekei aramas ar karaunlikamwihkin kiht me dene se nda met. Aramas pwukat warohng ale kadeik.

9 Eri, dah? Kitail mwahu sang meteikan? Uhdahn soh! Nin duwen atail koasoiaier me mehn Suhs akan oh pil mehn Krihs kan, irail koaros mi pahn manaman en dihp, 10 nin duwen me ntingdier: “Sohte aramas pwung men mie, sohte mwahn emen; 11 sohte emen me ahneki koahiek en dehdehkihla mwahu, sohte emen me kin rapahki Koht. 12 Aramas koaros sohpeisang, irail koaros solahr katepe; sohte emen mie me kin kasalehda kadek, sohte mwahn emen.” 13 “Kepinwararail iei sousou ehu me sansara; lowarail kan me diren piht.” “Pwoisin en sineik mi ni kilin awarail.” 14 “Oh awarail kan me diren keria oh kailok.” 15 “Re kin mwadang kakerehdi nta.” 16 “Ahnsou koaros re kin kahrehda kahpwal laud oh lokolok ong aramas akan, 17 oh re sohte kin ese elen popohl.” 18 “Re sohte kin lemmwiki Koht.”

19 Eri, kitail ese me soahng koaros me Kosonnedo mahsanih kin dokedoke irail me mi pahn Kosonnedo, pwe sohte emen rehrail kak nda me sohte dipe oh sampah pwon mihla pahn sapwellimen Koht kadeik. 20 Kahrehda, sohte emen* pahn pwungla reh sang ni eh idawehn audepen kosonned, pwe kosonnedo kin sewese kitail en esehla dahkot dihp.

21 Ahpw met, sapwellimen Koht pwung sansaldahr likin kosonned nin duwen me Kosonnedo oh pwuhken Soukohp ako kadehdedahr, 22 ei, sapwellimen Koht pwung me kin sansalda sang ni pwoson Sises Krais oh met wiawi pwe en sewese irail koaros me pwoson. Pwe sohte wekpeseng nanpwungarail. 23 Pwe aramas koaros dipadahr oh sohte kak kasalehda sapwellimen Koht lingan. 24 Irail ahpw pwungla rehn Koht pwehki pweinen pweipwei sapahl me Krais Sises ketin pwainla pwe en doareirailla. Met kisakis ehu* me Koht ketikihda pwehki sapwellime kadek sapan. 25 Koht ketikihda Krais nin duwen meirong ehu pwe aramas akan en wiahda popohl reh sang ni arail pwoson ntahn Krais. Met wiawi pwe en kasalehda sapwellime pwung, pwehki Koht ketin kanengamah oh ketin mahkohng dihp kan me aramas akan wiadahr mahso, 26 oh pil kasalehda sapwellime pwung ahnsou wet, pwe e ketin pwung ni eh ketin wiahki aramas me kin pwoson Sises me pwung men.

27 Eri ia duwe, aramas kak suwei? Uhdahn soh. Mehnia kosonned me irehdihsang ih en suwei? Kosonned me pid wiewia kan? Uhdahn soh, ahpw kosonnedo me pid pwoson. 28 Pwe kitail kin medewe me aramas men kin pwungkihla rehn Koht eh pwoson a kaidehn eh idawehn audepen kosonnedo. 29 De ia duwe, ih Koht en mehn Suhs akante? Kaidehn ih pil Koht en mehn liki kan? Ei, ih pil Koht en mehn liki kan. 30 Pwe Koht mehtehmen, aramas akan me sirkumsaisla pahn pwungla reh pwehki arail pwoson oh aramas akan me sohte sirkumsaisla pahn pwungla reh sang ni arail pwoson. 31 Eri ia duwe, kitail kasohrehla kosonned sang ni atail pwoson? Uhdahn soh! Ahpw, kitail kin utung kosonned.

4 Eri, dahme kitail pahn ndahki duwen dahme Eipraam semen atail keinek alehdi? 2 Karasepe, ma Eipraam pwunglahr rehn Koht pwehki eh wiewia kan, e pahn mie kahrepen eh pahn suwei, ahpw kaidehn rehn Koht. 3 Pwe dahme nting sarawio mahsanih? E mahsanih: “Eipraam kin pwoson Siohwa,* oh E ketin wiahkihla ih aramas pwung men.” 4 Eri aramas emen me kin doadoahk, pweine sohte kin wia kisakis ehu,* ahpw mehkot me mie eh pwuhng en ale.* 5 Ahpw aramas emen me sohte kin koapworopworki eh wiewia kan, ahpw kin pwoson Meno me ketin wiahkihla me dipan men aramas pwung men, kin pwungla rehn Koht pwehki eh pwoson. 6 Depit pil koasoiahki duwen pai en aramas emen me Koht ketin wiahkihla me pwung men likin eh wiewia kan. E ahpw nda: 7 “Meid pai irail akan me aleier mahkpen arail wiewia suwed kan oh diparail kan pweipweila;* 8 meid pai aramas emen me Siohwa* sohte pahn ketin tamataman dipe.”

9 Eri pai wet kin kohiengete aramas akan me sirkumsaisla de e pil kin kohieng aramas akan me sohte sirkumsaisla? Pwe kitail kin nda: “Koht ketin wiahkihla Eipraam aramas pwung men pwehki eh pwoson.” 10 Eri ni irair dahieu me e pwungla rehn Koht? Ni ahnsou me e sirkumsaisla de sohte sirkumsais? Ni ahnsou me e saikinte sirkumsaisla. 11 Oh e alehdi kilel ehu⁠—​sirkumsais⁠—​iei kilelepen* eh pwungla rehn Koht pwehki eh pwoson ni eh sohte sirkumsais, pwe en kak wia semen irail koaros me kin pwoson ni arail sohte sirkumsais, pwe irail en kak pwungla rehn Koht; 12 oh pwe en kak wia semen kadaudok me sirkumsaislahr, kaidehn ongete irail me kin kapwaiada sirkumsais, ahpw pil irail me kin weweid ni mouren pwoson me samatail Eipraam ahneki ni eh sohte sirkumsais.

13 Pwe kaidehn sang ni kosonned me Eipraam de kadaudoke alehkihdi inou me e pahn sohsohki sampah, ahpw sang ni eh pwungla rehn Koht pwehki pwoson. 14 Pwe ma irail me kapwaiada kosonned iei serien sohso kei, eri sohla katepen pwoson oh inowo sohralahr. 15 Ni mehlel, Kosonnedo kin kahrehda engieng en Koht, ahpw wasa me sohte kosonned mie, pil sohte kauwehla kosonned kin mie.

16 Eipraam ale inowo pwehki eh pwoson, eri met kin poahsoankihda sapwellimen Koht kadek sapan, pwe inowo uhdahn pahn pweida rehn kadaudoke koaros kaidehn ongete irail kan me idawehn Kosonned, ahpw pil ong irail akan me kin idawehn pwoson me Eipraam ahneki, me wia semen kitail koaruhsie. 17 (Met duwehte me ntingdier: “I idihiukada ken wia semen wehi tohto.”) Met wiawi mwohn silangin Koht me e kin pwoson, me kin ketin kamourada me melahr oh ketin mahsanihki soahng kan me sohte mie duwehte re mie. 18 E koapworopworki oh pwoson me e pahn wiahla semen wehi tohto mendahki e mwomwen me met sohte pahn kak wiawi. E kamehlele met nin duwen me Koht ketin mahsanih: “Kadaudokomw pahn ngederla.” 19 Oh mendahki e sohte luwetala ni pwoson, e kin medewe me met duwehte paliwere melahr (pwehki e kereniongehr sounpar 100), oh e pil kin medewe me Sara solahr kak neitik.* 20 Ahpw pwehki sapwellimen Koht inou, e sohte kin pweiengki seupwoson; ahpw e kehlailkihda eh pwoson oh kalinganahda Koht 21 oh uhdahn kamehlele me E pil kak ketin kapwaiada dahme E kin ketin inoukihda. 22 Kahrehda, “e ketin wiahkihla ih aramas pwung men.”

23 Ahpw mahsen pwukat “e ketin wiahkihla ih aramas pwung men” sohte ntingdi ong ihete, 24 ahpw pil ong kitail me Koht pahn ketin wiahkihla aramas pwung kei pwehki kitail kin kamehlele Ih me ketin kaiasada Sises atail Kaun sang rehn me melahr akan. 25 E ketin pengpengla pwehki atail sapwung kan oh e ketin iasada pwe kitail en pwungla rehn Koht.

5 Eri, met kitail pwunglahr rehn Koht pwehki pwoson, kitail en kolokol popohl* rehn Koht sang rehn atail Kaun Sises Krais, 2 me kitail pil alehsang mweimwei en pedolong nan kadek sapan wet me kitail ahneki met pwehki pwoson, oh kitail en peren* pwehki koapworopwor en alehdi sapwellimen Koht lingan. 3 Kaidehn ihte met, ahpw kitail en pil peren* ni atail mi nan apwal akan, pwe kitail ese me apwal kin sewese kitail en dadaur; 4 dadaur uhd kin sewese kitail en ahneki sapwellimen Koht kupwuramwahu, kupwuramwahu wet uhd kihong kitail koapworopwor, 5 oh koapworopwor wet sohte kin kansensuwedih kitail, pwehki sapwellimen Koht limpoak pwilidohngehr nan atail mohngiong sang ni sapwellime manaman* me kohiengehr kitail.

6 Pwe mehlel, ni atail luwet, Krais pwoukihla aramas dipan akan ni ahnsou me kileldi. 7 Sohte me kin men mehkihla aramas pwung men; ahpw mweinele emen pahn kakete men mehkihla aramas mwahu men. 8 Ahpw Koht ketin kasalehiong kitail sapwellime limpoak ni ahl wet: Krais pwoukinkitailla ni atail wiahte aramas dipan kei. 9 Eri pwehki ahnsou wet kitail pwungkilahr rehn Koht eh nta, kitail uhdahn pahn pitsang engieng en Koht pwehki ih. 10 Pwe ma kitail pwurehng alehda kupwuramwahu en Koht pwehki pwoulahn sapwellime Ohl ni atail wia imwintihti kei, kitail uhdahn pahn mourkihla mouren Krais pwe kitail aleier kupwuramwahu en Koht ahnsou wet. 11 Kaidehn ihte met, ahpw kitail pil pereperenki Koht pwehki atail Kaun Sises Krais, me kitail alehkihdi kupwuramwahu en Koht ahnsou wet.

12 Eri, sang rehn aramas tehmen dihp leledohng sampah oh mehla sang ni dihp, ihme kahrehda mehla lelohngehr aramas koaros pwe irail koaros dipadahr⁠—. 13 Pwe dihp miher nin sampah mwohn Kosonnedo, ahpw sohte me kin pakadeingkihda dihp ma sohte kosonned. 14 Ahpw sang Adam kohdi lel Moses, mehla kin kaunda nin duwen nanmwarki men, e pil kaunda irail ko me sohte wiahda dihp duwehte me Adam wiahda, me rasehng me pahn pwarodo.

15 Ahpw sapwellimen Koht kisakis sohte duwehte sapwungo. Pwe ma aramas tohto mehkihla sapwung en aramas tehmen, eri sang ni kadek sapan en aramas tehmen, Sises Krais, sapwellimen Koht kadek sapan oh kisakis* uhdahn dirala ong aramas tohto! 16 Oh kamwahupen kisakiso* weksang imwilahn dipen aramas tehmen. Pwe kadeik me wiawi mwurin sapwung ehu imwikihla pakadeikdahn tohn sampah, ahpw kisakis me wiawi mwurin sapwung tohto imwikihla tohnsampah ar pwungla rehn Koht. 17 Sang ni sapwung en aramas tehmen, mehla kin kaunda nin duwen nanmwarki men pwehki aramas menet. Ihme kahrehda kitail kak uhdahn kamehlele me kadek sapan oh kisakis* en pwung pahn laudsang oh mwahusang. Irail akan me ale mepwukat pahn momour oh kaunda nin duwen nanmwarki kei pwehki aramas tehmen, Sises Krais.

18 Eri, duwen sapwung ehu eh imwikihla soangen aramas koaros ar pakadeikdahr, ih pil duwen wiewia pwung ehu eh imwikihla soangen aramas koaros ar pwungla rehn Koht pwe ren mour. 19 Pwe nin duwen sapeik en aramas tehmen eh imwikihla aramas tohto ar wiahla aramas dipan kei, ih pil duwen peik en aramas tehmen eh imwikihla aramas tohto ar pahn wiahla aramas pwung kei. 20 Eri Kosonnedo ahpw pwarada pwe en kasalehda lalaudlahn wiewia sapwung kan. Ahpw ni dihp eh kin lalaudla, kadek sapan ahpwte pil laudla. 21 Ong kahrepe dahieu? Pwe nin duwen dihp oh mehla eh kin kaunda nin duwen nanmwarki kei, ih pil duwen kadek sapan eh kin kaunda ni pwung nin duwen nanmwarki men pwe en wahdo mour soutuk pwehki Sises Krais atail Kaun.

6 Eri, dahme kitail pahn nda? Kitail en mihmihte nan dihp pwe kadek sapan en laudla? 2 Soh kowahlap! Pwehki atail melahr me pid duwen dihp, a ia duwen atail kak momourte nan dihp? 3 De kumwail sehse me kitail koaros me papidaislahr oh miniminiong Krais Sises pil papidaislahr ong sapwellime pwoula? 4 Eri kitail iang ih seridi sang ni atail papidais ong sapwellime pwoula, pwe nin duwen Krais eh ketin iasada sang rehn me melahr akan ni roson lingaling en Sahmo, ih pil duwen atail pahn kekeid nan mour kapw ehu. 5 Ma kitail miniminiong ih ni mwohmw me duwehte sapwellime pwoula, kitail uhdahn pahn pil miniminiong ih ni mwohmw me duwehte sapwellime iasada. 6 Pwe kitail eseier me atail mouren mahs iangehr ih posdahng nin tuhkeo pwe paliwaratail me dipan en sohla manaman pohtail, pwe kitail en solahr kin liduwih dihp. 7 Pwe emen me kin mehla maiaudahsang* dipe.

8 Oh pil ma kitail iangehr Krais pwoula, kitail kamehlele me kitail pil pahn iang ih ieias. 9 Pwe kitail ese me ahnsou wet Krais ketin iasadasangehr rehn me melahr akan oh e solahr pahn pwoula; mehla solahr kaunda ih duwehte soumas men. 10 Pwe pwoula me e ketin wia, e pwoula pak ehute me pid duwen dihp,* ahpw mour me e kin ieiaski, e kin ieias ong Koht. 11 Ih pil duwen kumwail, kumwail wiahki pein kumwail me mehla kei me pid dihp, ahpw momour ong Koht pwehki Krais Sises.

12 Ihme kahrehda, kumwail dehr mweidohng dihp en kakaunte paliwaramwail kan me kin mehla nin duwen nanmwarki men, pwe kumwail en dehr peikiong ineng kan en paliwar. 13 Kumwail dehpa pil mweidohng paliwaramwail kan* dihp nin duwen tehtehn pei en me suwed, ahpw mweidohng Koht pein kumwail nin duwen irail me mourda sang rehn me melahr akan, pil mweidohng Koht paliwaramwail kan* nin duwen tehtehn pei en me pwung. 14 Pwehki amwail sohte mi pahn kosonned ahpw pahn kadek sapan, eri dihp en dehr kaunkumwailda duwehte soumas men.

15 Eri, dahme kitail pahn nda? Kitail en wiahda dihp pwehki kitail sohte mi pahn kosonned ahpw mi pahn kadek sapan? Soh kowahlap! 16 Kumwail sohte ese me ma kumwail mweidohng pein kumwail emen nin duwen lidu me kin peik, kumwail wia lidun meno me kumwail kin peikiong, lidun dihp me kahluwalahng mehla de lidun peik me kahluwalahng pwung? 17 Ahpw kalahngan ong Koht, pwe mahso kumwail kin wia lidun dihp, ahpw met sang ni mohngiong kumwail kin peikiong soangen padahk me kohiengkumwailehr. 18 Ei, pwehki amwail kasaledeksangehr dihp, kumwail wialahr lidun me pwung. 19 I kin doadoahngki lokaia me aramas kin wehwehki pwehki amwail luwet me kohsang dihp;* pwe nin duwen amwail mweidala paliwaramwail en wiahla lidun samin oh suwed me kin kahluwalahng wiewia suwed, eri met, mweidala paliwaramwail en wiahla lidun me pwung me kin kahluwalahng wiewia sarawi. 20 Pwe ni ahnsou me kumwail wia lidun dihp, kumwail sohte pwukoahki wia dahme pwung.

21 Eri soangen wah dah me kumwail kin kapwarehda ni ahnsowo? Soahng kan me kumwail kin namenengki ahnsou wet. Pwe imwin soahng pwukat iei mehla. 22 Ahpw met ni amwail kasaledeksangehr dihp oh wialahr lidun Koht, kumwail kin kapwarehda wahmwail ni ahl me sarawi, oh imwila iei mour soutuk. 23 Pwe pweinen dihp iei mehla, ahpw sapwellimen Koht kisakis iei mour soutuk rehn Krais Sises atail Kaun.

7 Kak kumwail en sehse riei ko, (pwe I koasoakoasoiong irail kan me ese kosonned) me Kosonnedo kin kaunda aramas emen duwehte soumas emen nindoken eh momourte? 2 Karasepe, nin duwen kosonned, lih pwopwoud men kin mihmihte rehn eh pwoud erein ohlo eh wie momour; ahpw ma eh pwoudo mehla, liho kin saledeksang kosonned en eh pwoudo. 3 Eri, nindoken eh pwoudo eh momourte, ma e pwoudikihda emen ohl tohrohr, e pahn adanekihla lihen kamwahl men. Ahpw ma eh pwoudo mehla, e saledeksang ahn ohlo kosonned, eri kaidehn ih lihen kamwahl men ma e pwoudikihda emen ohl tohrohr.

4 Eri riei ko, kumwail pil mehsangehr Kosonnedo pwehki kahlap en Krais pwe kumwail en kak wiahla ahn emen tohrohr, me ketin iasadasangehr rehn me melahr akan, pwe kitail en kapwarehda wah ong Koht. 5 Pwe ni atail kin momour nin duwen ineng en uduk, ineng suwed me sansalkihda Kosonnedo kin doadoahk nan paliwaratail* pwe en kapwarehda wah me kahluwalahng mehla. 6 Ahpw met kitail saledeksangehr Kosonnedo pwehki atail mehsang dahme kin salihkitaildi, pwe kitail en kak wia lidu kei ni ahl kapw sang ni sapwellimen Koht manaman* a kaidehn ni ahl mering sang ni Kosonnedo.

7 Eri dahme kitail pahn nda? Kosonnedo dihp? Soh kowahlap! Ni mehlel, I sohte pahn ese dihp ma sohte Kosonnedo. Karasepe, I sohte pahn ese noahrok ma Kosonnedo sohte nda: “Ke dehr noahrok.” 8 Ahpw dihp, ni eh diarada eh ahnsou mwahu sang ni kehkehlik wet, kin kapwarehda soangen noahrok koaros loalei, pwe likin kosonnedo, dihp kin mehla. 9 Ni mehlel, I kin momour mahs likin kosonned. Ahpw ni ahnsou me kehkehlik wet leledo, dihp pwurehng mourda, ahpw I mehla. 10 Oh kehkehlik me pahn kahluwalahng mour, I diarada me e kin kahluwalahng mehla. 11 Pwe dihp diarada ahnsou mwahu sang ni kehkehliko, oh e pitihiehdi oh kemekiniehla kehkehliko. 12 Eri pein Kosonned me sarawi, oh kehkehliko me sarawi oh pwung oh mwahu.

13 Eri, me mwahu kin kahrehda ei mehla? Soh kowahlap! Ahpw dihp me kahrehda, pwe en sansalda me dihp me kin kahrehda mehla loalei sang ni me mwahu, pwe kehkehliko en kasalehda ni sansal me dihp inenen suwed. 14 Pwe kitail ese me Kosonnedo pwilsang rehn Koht, ahpw ngehi kisehn uduk oh netlahr pwe en wia lidun dihp. 15 Pwe I sohte wehwehki dahme I wiewia. Pwe I sohte kin wia dahme I mwahuki, ahpw I kin wia dahme I kailongki. 16 Ahpw ma I kin wia dahme I sohte mwahuki, eri I pwungki me Kosonnedo me kaselel. 17 Ahpw met, kaidehn ngehi me kin wia met, ahpw dihp me kin mi loalei. 18 Pwe I ese me sohte mehkot mwahu loalei, me iei udukei; pwe I kin inengieng wia me mwahu, ahpw I kin sohte kakohng. 19 Pwe I sohte kin wia me mwahu me I mwahuki, ahpw me suwed me I sohte mwahuki iei me I kin wia. 20 Eri ma I kin wia dahme I sohte mwahuki, eri kaidehn ngehi me kin kapwaiada met, ahpw dihp me kin mi loalei.

21 Eri, I diarada me kosonned wet kin doadoahk rehi: Ni ahnsou me I mwahuki wia dahme pwung, dahme suwed me kin mi rehi. 22 I kin uhdahn perenkihda kosonned en Koht nan mohngiongi, 23 I ahpw kin kilang pil ehu kosonned nan paliwerei,* me kin uhwong kosonned en ei lamalam oh kahluwaielahng selidi pahn kosonned en dihp me kin mi nan paliwerei.* 24 Uhdahn aramas paisuwed men ngehi! Ihs me pahn kapitiehla sang ni paliwar me kin kahluwaielahng soangen mehla wet? 25 Kalahngan ong Koht pwehki Sises Krais atail Kaun! Eri pein ngehi wia lidu en kosonned en Koht ni ei lamalam, ahpw kosonned en dihp ni udukei.

8 Kahrehda, sohte kadeikpen irail kan me kin miniminiong Krais Sises. 2 Pwe kosonned en sapwellimen Koht manaman* me kin kihong mour ong irail kan me kin miniminiong Krais Sises, kasaledekihiukala sang kosonned en dihp oh mehla. 3 Soahng kan me Kosonned sohte kak wia pwehki aramas akan soh unsek, Koht ketin wiahda sang ni eh ketin poaronehdo Sapwellime Ohl ni mwomwen aramas dipan pwe en kihsang dihp oh kadeikada dipen aramas akan, 4 pwe koasoandi pwung en Kosonnedo en pweida rehtail me kin kekeid, kaidehn nin duwen ineng en uduk, ahpw nin duwen sapwellimen Koht manaman.* 5 Pwe irail kan me kin momour nin duwen ineng en uduk kin medemedewehte soahng kan me pid ineng en uduk, ahpw irail kan me momour nin duwen sapwellimen Koht manaman* kin medemedewehte soahng kan me pid manamano.* 6 Pwe medemedewehte ineng en uduk kin wehwehki mehla, ahpw medemedewehte soahng kan me pid sapwellimen Koht manaman* kin wehwehki mour oh popohl; 7 pwehki medemedewehte ineng en uduk kin wehwehki imwintihti rehn Koht, pwe e sohte kin uhpahiong kosonned en Koht oh ni mehlel, e sohte kak. 8 Eri, irail kan me kin miniminiong ineng en uduk sohte kak kaperenda Koht.

9 Ahpw ma sapwellimen Koht manaman* kin uhdahn mi rehmwail, kumwail sohte kin miniminiong ineng en uduk, pwe manamano.* Ahpw ma mehmen sohte ahneki sapwellimen Krais elen madamadau,* aramas menet kaidehn sapwellimen Krais. 10 Ahpw ma Krais kin ketin miniminiong kumwail, paliwaramwail kin mehla pwehki dihp, ahpw sapwellimen Koht manaman* iei mour pwehki pwung. 11 Eri, ma manaman* en meno me ketin kaiasada Sises sang rehn me melahr akan kin mi rehmwail, meno me ketin kaiasada Krais Sises sang rehn me melahr akan pil pahn ketin komourkihda paliwaramwail kan* sapwellime manaman* me kin mihmi rehmwail.

12 Eri riei ko, kitail mi pahn pwukoa ehu, ahpw kaidehn ong ineng en uduk pwe kitail en momour nin duwen ineng en uduk; 13 pwe ma kumwail momour nin duwen ineng en uduk, kumwail uhdahn pahn mehla; ahpw ma kumwail kemehkihla wiewia kan en paliwar sapwellimen Koht manaman,* kumwail pahn mour. 14 Pwe irail koaros me sapwellimen Koht manaman* kin kaweid iei uhdahn sapwellimen Koht seri kan. 15 Pwe sapwellimen Koht manaman* sohte kin kahrehiong kitail en wiahla lidu kei oh kin pwurehng masepwehk, ahpw sang ni manamano,* kitail pwekipwekda nin duwen sapwellime seri kan, oh manamano* kin kamwakid kitail en ngihl laudida nda: “Apa,* Samat!” 16 Sapwellimen Koht manaman* kin kadehdehiong atail mohngiong* me kitail sapwellimen Koht seri kan. 17 Eri ma kitail seri kei, kitail pil serien sohso kei⁠—​uhdahn serien sohsohn Koht kei, ahpw iengen Krais serien sohso kei⁠—​ma kitail iang ih lokolok pwe kitail en pil iang ih linganla.

18 Pwe I lemeleme me lokolok kan me kitail ahneki ahnsou wet kaidehn mehkot ma kitail pahn kapahrekiong lingan me pahn sansalda rehtail. 19 Pwe kepikipik kan kin uhdahn kasikasik kasansaldahn sapwellimen Koht seri kan. 20 Pwe kepikipik kan ahnekiher mour soh katepe, kaidehn sang ni pein nsenarail, ahpw sang ni kupwuren meno me ketin mweidohng irail en ahneki met, ahpw e ketikihda koapworopwor 21 me kepikipik kan pil pahn saledek sang liduwih paliwar ehu me kin mwerpeseng oh ahneki saledek lingan en sapwellimen Koht seri kan. 22 Pwe kitail ese me kepikipik koaros kin wiahki ehu ingihng oh weiweirek lao lel met. 23 Kaidehn ihte met, ahpw pil pein kitail me ale tepin wah, me iei sapwellimen Koht manaman,* ei, pein kitail kin ingihng loalatail nindoken atail kasikasik atail pahn pwekipwekda nin duwen seri kei oh saledek sang paliwaratail pwehki pweinen pweipwei sapahlo. 24 Pwe kitail komourkihla koapworopwor wet; ahpw ma emen kilangehr dahme e kin koapworopworki, e solahr wia koapworopwor ehu. Pwe ni emen eh kilang mehkot, e kin koapworopworki met? 25 Ahpw ma kitail kin koapworopworki dahme kitail sohte kin kilang, eri kitail kin uhdahn kasikasikte ni kanengamah.

26 Pil duwehte, sapwellimen Koht manaman* pil kin iang sewese kitail ni atail luwet; pwe ni ahnsou me kitail anahne kapakap, kitail sehse dahme kitail pahn kapakapki, ahpw manamano* kin peki rehn Koht en ketin sewese kitail me kin sengsengloal. 27 Ahpw Koht me kin ketin kasawih mohngiong kin ketin mwahngih dahme sapwellime manaman* kin pekipeki, pwehki e kin peki nin duwen kupwuren Koht ong aramas sarawi kan.

28 Kitail ese me Koht kin ketin koasoanehdi sapwellime wiewia kan koaros en kin doadoahkpene ong kamwahupen irail kan me kin poakohng Koht, irail kan me pilipildahr nin duwen kupwure; 29 pwehki irail kan me e ketin pohnese mahs, e pil ketin kileleiraildier mwowe pwe ren duwehte mwomwen sapwellime Ohlo, pwe sapwellime Ohlo en wiahla mesenih nanpwungen rie me tohto kan. 30 Patehng met, irail kan me e ketin kileledier mwowe iei irail kan me e pil ketin malipeier; oh irail kan me e ketin malipeier iei irail kan me pil pwungla reh. Eri, irail kan me pwungla rehn Koht iei irail kan me e pil ketin kalinganahda.

31 Eri dahme kitail pahn ndahki mepwukat? Ma Koht kin ketin ieiang kitail, ihs me pahn uhwong kitail? 32 Ma e sohte ketin koledi pein sapwellime Ohlo ahpw e ketin tounmeteikihla pwehki kitail koaros, ih oh sapwellime Ohlo sou pil pahn kupwur sapankihong kitail soahng teikan koaros? 33 Ihs me pahn kedipa sapwellimen Koht me pilipildahr kan? Koht me ketin wiahkinirailla me pwung kei. 34 Ihs me pahn kadeikirailda? Pwe Krais Sises me pwoulahr oh iasadahr, me kin ketiket ni palimaun en Koht oh pil kin pekipek reh pwehki kitail.

35 Ihs me pahn katohreikitailsang limpoak en Krais? Ia duwe, kahpwal de weikek de kalokolok de duhpek de kilisou de keper de kedlahs? 36 Nin duwen eh ntingdier: “Pwehki komwi se kin mihmi nan apwal en mehla ahnsou koaros; oh se wialahr sihmpwul kei me pahn kamakamala.” 37 Ahpw, ni soahng pwukat koaros, kitail kana douluhl pwehki meno me ketin poakohng kitail. 38 Pwe I uhdahn kamehlele me kaidehn mehla de mour de tohnleng kan de koperment kan de mehkan en ahnsou wet de mehkan me pahn kohdo de manaman kan 39 de me ile de me loal de pil kepikipik teikan pahn kak katohreikitailsang sapwellimen Koht limpoak me mi rehn Krais Sises atail Kaun.

9 I kin koasoi mehlel nin duwen emen me kin idawehn Krais; I sohte kin likamw, pwe kadeikpen loalei kadehdehda sang ni kaweid en sapwellimen Koht manaman,* 2 me nan ei mohngiong, I ahneki pahtou laud oh medek me sohte kin tokedi. 3 Pwe I men pein ngehi en tohrohreweisang Krais nin duwen me riahla men pwehki riei kan, kisehi kan, 4 me iei mehn Israel kan. Irail me Koht ketin pwekada nin duwen seri kei oh ketikihong lingan, inou lap kan, Kosonnedo, pwais en papah ih oh inou kan. 5 Irail me kadaudok en samatail mehn mahs ako oh Krais ipwisang irail. Kaping en kohwong Koht kohkohlahte, me kin ketin kakaun mehkoaros. Amen.

6 Ahpw met sohte wehwehki me mahsen en Koht sohte pweida. Pwe kaidehn koaros me ipwisang Israel uhdahn mehn Israel. 7 Pil kaidehn irail koaros seri kei pwehki irail kadaudok en Eipraam; ahpw, “Me pahn adaneki kadaudokomwo pahn kohsang rehn Aisek.” 8 Met wehwehki me seri kan me ipwisang kadaudok en Eipraam* kaidehn uhdahn serien Koht, pwe seri kan me ipwikihdi inowo me wia kadaudoko. 9 Pwe mahsen en inowo iei met: “Ni soangen ahnsou wet, I pahn kohdo oh Sara pahn nainekihda pwutak emen.” 10 Kaidehn ihte met, ahpw pil ahnsou me Repeka liseiankihda mpwer ehu sang rehn ohl emen, Aisek, samatail mehn mahso; 11 ni ahnsou me ira saikinte ipwidi oh sohte wiahda mehkot me mwahu de suwed, pwe kupwuren Koht me pid pilipilo en pousehlahte poahsoankihda, kaidehn ni wiewia kan ahpw sang rehn Meno me ketin wia malipilipo, 12 Koht ketin mahsanihong ih: “Me laudo pahn liduwih me tikitiko.” 13 Duwehte eh ntingdier: “I poakohng Seikop, a Esau I kailongki.”

14 Eri, dahme kitail pahn nda? Mie kopwung sapahrek rehn Koht? Soh kowahlap! 15 Pwe e ketin mahsanihong Moses: “I pahn kasalehda kadek kalahngan ong mehmen me I pilada en kasalehiong kadek kalahngan, oh I pahn poakehla mehmen me I pilada I en poakehla.” 16 Eri met poahsoankihda, kaidehkin ineng en aramas de eh nanti,* ahpw Koht me ketin sapwellimanki kadek kalahngan. 17 Pwe nting sarawio mahsanihong Parao: “Ong ni kahrepe wet me I mweidohngki ke en mihmihte: pwe en kasalehda ei manaman me pid duwen kowe oh pwe mwarei en lohkseli wasa koaros nin sampah.” 18 Ihme kahrehda e ketin kadek kalahnganohng mehmen me e ketin kupwurki, ahpw e ketin mweidala mehmen me e ketin kupwurki en keptakaila.

19 Eri, ke pahn ndaiong ie: “Dahme kahrehda Koht kin ketin kapwukoanehki aramas akan? Pwe ihs me kak pelianda kupwure?” 20 Pwe ihs kowe pwe ken sapsapeng Koht? Ia duwe, dahl me wiawihkihda pwehl kin ndaiong me wiahdao: “Dahme ke wiahkiniehda ni soangen mwohmw wet?” 21 Ia duwe? Sounwia dahl men sou ahneki pwungen wiahda sang ni nesen pwehl ehu, ehu dahl ong doadoahk waun a ehu ong doadoahk mwahl? 22 Eri ia duwen ma Koht ketin kupwurki en kasalehda sapwellime engieng oh sapwellime roson, oh e ketin dadaur ni kanengamah laud ong dahl en engieng kan me warohng kasohrala? 23 Oh ia duwen ma e ketin wia met pwe en kasalehda reken sapwellime lingan ong dahl en kadek kalahngan kan, me e ketin kaunopadahr mwowe ong lingan, 24 me iei kitail me e ketin malipe, kaidehn sangete rehn mehn Suhs akan, ahpw pil rehn mehn liki kan? 25 E duwehte me e pil mahsanih nan Oseia: “Irail me kaidehn nei aramas I pahn kahdanekin irail ‘nei aramas,’ oh lih me I sohte poakohng, I pahn kahdaneki ‘ei mwohnlimpoak’; 26 oh nan wasa me I ndaiong irail, ‘Kumwail kaidehn nei aramas,’ re pahn adanekihla ‘seri kan en Koht ieias.’”

27 Patehng met, Aiseia lohkihda duwen Israel: “Mehnda ma uwen tohtohn mehn Israel kan rasehng pihken oaroahr akan, ahpw ihte me luwehdi kan me pahn komourla. 28 Pwe Siohwa* pahn ketin kadeikada sampah oh e pahn ketin mwadangete kaimwisekala met.” 29 Pil duwehte Aiseia eh kohpada: “Ma Siohwa,* kaunen karis en nanleng, sohte ketin luhwehkihdi kadaudok men ong kitail, kitail pahn duwehla Sodom, oh kitail pahn rasehng Komora.”

30 Eri dahme kitail pahn nda? Mendahki mehn liki kan ar sohte songosong en wiahla me pwung kan, re pwungla rehn Koht pwehki pwoson; 31 ahpw mendahki mehn Israel kan ar songosong en wiahla me pwung kan nin duwen me kileldi nan kosonnedo, re sohte kapwaiada kosonnedo. 32 Ia kahrepen met? Pwehki arail songosong en wiahla me pwung kei sang ni arail wiewia kan ahpw kaidehn sang ni pwoson. Re ahpw dipekelekel pohn “takain kadipekelekel”; 33 nin duwen eh ntingdier: “Kilang! I kihdiong nan Saion takain kadipekelekel ehu oh paip ehu me re kin pwupwukihdi, ahpw mehmen me kin pwoson met* sohte pahn nsensuwedla.”

10 Riei ko, dahme I kin inengieng sang mohngiongi oh kin kapakapkin irail rehn Koht ni ngidingid, iei me irail en komourla. 2 Pwe I kadehdehda duwen irail me irail kin ngoangki papah Koht, ahpw kaidehn nin duwen loalokong pwung. 3 Pwehki arail sehse sapwellimen Koht koasoandi pwung, ahpw kin songosong en wiahda pein arail, re sohte kin uhpahiong sapwellimen Koht koasoandi pwung. 4 Pwehki Krais, Kosonnedo imwisekla, pwe irail koaros me kin kasalehda arail pwoson en pwungla rehn Koht.

5 Pwe Moses ntingihedi dahme pwung nin duwen Kosonnedo: “Aramas me kin kapwaiada mepwukat pahn momour pwehki mepwukat.” 6 A duwen pwung me kohsang pwoson, e ntingdier: “Ke dehr nda nan mohngiongomw, ‘Ihs me pahn kohdahla nanleng?’ me wehwehki en wahdihdo Krais, 7 de, ‘Ihs me pahn kohdilahng nan pwoahr loal me soh kapi?’ me wehwehki en wahdahdo Krais sang rehn me melahr akan.” 8 Ahpw dahme e mahsanih? “Mahseno kin mihmi limwahmw, ni ewomw oh nan omw mohngiong”; me wehwehki, “mahsen” en pwoson me kitail kin kalokalohki. 9 Pwe ma ke kin kadehdehki ni ewomwen ong wehipokon me Sises me Kaun, oh kasalehda pwoson nan omw mohngiong me Koht ketin kaiasada ih sang rehn me melahr akan, ke pahn komourla. 10 Pwe sang nan mohngiong emen kin kasalehda pwoson pwe en pwungkihla, ahpw sang ni ewe e kin kadehde ong wehipokon pwe en mourkihla.

11 Pwe nting sarawio mahsanih: “Sohte emen me kin pwoson ih pahn nsensuwedla.” 12 Pwe sohte wekpeseng ehu mie nanpwungen mehn Suhs oh mehn Krihs. Kaun emente ong koaruhsie, ih me kin ketikihda kapai tohto* ong koaros me kin likweriong. 13 Pwe “koaros me kin likweriong mwaren Siohwa* pahn komourla.” 14 Ahpw ia duwen arail pahn likweriong ih, ma re sohte kin pwoson ih? Oh ia duwen arail pahn pwoson ih me re saikinte rong duwe? Oh ia duwen arail pahn rong ma sohte emen kin kalohki? 15 Oh ia duwen arail pahn kalohk ma re sohte pekederla? Nin duwen eh ntingdier: “Meid kaselel nehn irail kan me kin lohkihda rongamwahu en me mwahu kan!”

16 Ahpw, kaidehn irail koaros kin peikiong rongamwahwo. Pwe Aiseia patohwan: “Maing Siohwa,* ihs me pwosonla dahme e rongasang kiht?”* 17 Eri pwoson kin kohsang dahme e rong. Oh dahme e rong iei sang mahsen duwen Krais. 18 I ahpw pahn idek, ia duwe, re saikinte rong? Pwe ni mehlel, “ngilarail kan lelpesengier wasa koaros nin sampah, oh arail padahk lelehr ni irepen sampah me aramas kin kousoan ie.” 19 I ahpw pahn idek, ia duwe, mehn Israel kan saikinte esehla? Moses me tepin nda: “I pahn kaluwakahkin kumwail irail me kaidehn mehn Israel; I pahn kalingeringerihkin kumwail wehi pweipwei ehu.” 20 Ahpw Aiseia inenen eimahda oh nda: “Irail kan me sohte kin rapahkin ie, diariedahr; I kasaleiedahr ong irail kan me sohte kin rapahkin ie.” 21 Ahpw duwen Israel, e pil nda: “I kapawehr pehi kat rahn ehu pwon ong aramas akan me sapeik oh keptakai.”

11 Eri, I pahn idek, ia duwe, Koht ketin soikala sapwellime aramas akan? Soh kowahlap! Pwe ngehi pil mehn Israel men, kadaudok en Eipraam, sang ni keinek en Pensamin. 2 Koht sohte ketin soikala sapwellime aramas akan me e ketin pohnese mahs. Kumwail sehse dahme nting sarawio mahsanih me pid Elaisa, ni eh peki rehn Koht ni ngidingid oh kaulimki Israel? 3 “Maing Siohwa,* re kemelahr sapwellimomwi soukohp ako, re kauwelahr sapwellimomwi pei sarawi kan, oh ngehi kelehpw me luhwe, oh met re songosong en kihsang ei mour.”* 4 Ahpw dahme Koht ketin sapengki ih? “Nei aramas 7,000 luwehdi me sohte kelepwikihdi mwohn Paal.” 5 Eri pil duwehte, ni ahnsou wet, mie luhwen sapwellime aramas akan me pilipilda pwehki kadek sapan. 6 Ma pilipil wet kohsang ni kadek sapan, eri e solahr kohsang ni wiewia kan; pwe ma soh, kadek sapan solahr pahn wia kadek sapan.

7 Eri, dahme kitail pahn nda? Dahme Israel kin nantihong rapahki, re sohte ale, ahpw irail kan me pilipildahr aleier. Mohngiong en meteikan keptakaila, 8 nin duwen eh ntingdier: “Koht ketin kahrehiong mohngiongirail en meirkelikla, leledo rahnwet, e ketikihong irail masarail kan me sohte kak kilang wasa oh salengarail kan me sohte kak rong wasa.” 9 Depit pil nda: “Arail tehpel* en wiahla nsar ehu oh lidip ehu oh mehn kadipekelekel ehu oh kalokolok ehu ong irail. 10 Masarail kan en rotala pwe irail en sohte kak kilang wasa, oh ahnsou koaros tihnsewarail kan en kosedi.”

11 Eri I pahn idek, Ia duwe, re uhdahn dipekelekel oh pwupwudi douluhl? Soh kowahlap! Ahpw sang ni arail kahk sapwung, mielahr komour ong mehn liki kan, pwe en kaluwakahkin irail. 12 Eri ma arail kahk sapwung wehwehki kapai ong sampah oh arail malaulaula wehwehki kapai ong mehn liki kan, ia pahn uwen laud en kapai kan ni wadeparail eh pahn unsekla!

13 Eri, I koasoakoasoiong kumwail mehn liki kan. Pwehki ei wia wahnpoaron men ong mehn liki kan, I kin kawauwih* ei doadoahk 14 pwe I en kilang ma I pahn kak kaluwakahki ei aramas* oh pil komourala ekei sang nanpwungarail. 15 Pwe ma arail lekdekla wehwehki sampah en pwurehng alehda kupwuramwahu en Koht, a ia duwen arail pahn pwurodo? E pahn duwehte arail pwurodohng mour sang rehn me melahr akan. 16 Patehng met, ma kisehn pilawa me meirongalahr nin duwen tepin wah me sarawi, eri lopwon en pilawao pwon pil sarawi; oh ma kalewen tuhkeo me sarawi, eri rah ko pil sarawi.

17 Ahpw ma ekei rah ko tipwasangehr, a kowe, mendahki omw wia olip en nanwel, poadohng nin tuhkehn olipo nanpwungen meteiko oh kin iang paiekihda kalewen olipo, 18 ke dehr mwamwahliki* rah ko. Pwe ma ke mwamwahlikin* irail, eri tamataman me kaidehn kowe me kolada kaleweo, pwe kaleweo me koluhkada. 19 Ke ahpw pahn nda: “Rah ko tipwasangehr pwe I en poadohng nin tuhkeo.” 20 Met mehlel! Irail tipwasangehr pwehki arail seupwoson, a ke kesikesihnen teng pwehki omw pwoson. Ke dehr pohnmwahso, ahpw ke en masak. 21 Pwe ma Koht sohte ketin mweidohng uhdahn rah ko en mihmihte, e pil sohte pahn ketin mweidohng ken mihmihte. 22 Eri medewehla sapwellimen Koht kadek oh kadeik kehlail. Mie kadeik kehlail ong me pwupwudi ko, ahpw sapwellimen Koht kadek pahn kohieng uhk, ma ke mihmihte nan sapwellime kadek; pwe ma soh, ke pil pahn tipwasang. 23 Oh ma re sohte pahn mihmihte nan arail seupwoson, re pahn pil poadohng nin tuhkeo, pwe Koht kak ketin pwurehng padokohng irail nin tuhkeo. 24 Pwe ma ke palasang nin tuhkehn olip me keirda nanwel oh poadohng nin tuhkehn olip me keirda nan mwetuwel, mendahki soangen mwekid wet sohte kin wiawihong tuhke, eri, rah pwukat me wia uhdahn rahn tuhkeo sou pahn pwurehng poadohng ni pein arail tuhkehn olip?

25 Riei ko, I men kumwail en ese rir sarawi wet, pwe kumwail en dehr medewe me kumwail ese soahng koaros: Ekei mehn Israel ko sohte men rong. Met pahn wiawi lao wadepen mehn liki kan pahn unsekla, 26 oh iei duwen mehn Israel koaros ar pahn komourla. Nin duwen eh ntingdier: “Soundoaro* pahn ketido sang Saion oh ketikihsang wiewia suwed kan rehn Seikop. 27 Oh iet ei inou lap ong irail, ni ei pahn kihsang diparail kan.” 28 Ni mehlel, me pid rongamwahu, irail wia imwintihti ong kamwahupamwail; ahpw me pid sapwellimen Koht pilipil, irail wia kompoakepahn Koht ong kamwahupen samarail mehn mahs ako. 29 Pwe sapwellimen Koht kisakis kan oh sapwellime malipilip kaidehn soahng kan me e pahn ketin koluhkihla. 30 Pwe duwehte amwail kin sapeikiong Koht mahso, ahpw met kumwail alehdi kadek kalahngan pwehki arail sapeik, 31 pil duwehte, irail pwukat me sapeik ahnsou wet kahrehda amwail ale kadek kalahngan, pwe pein irail en pil ale kadek kalahngan ahnsou wet. 32 Pwe Koht ketin salihkipene irail koaros sapeik pwe en ketin kasalehiong irail koaros kadek kalahngan.

33 Ia uwen tohtohn sapwellimen Koht kapai kan oh ia uwen loal en sapwellime erpit oh kupwurokong! Ihs me kak ese sapwellime koasoandi kan! Ihs me kak diarada sapwellime wiewia kan! 34 Pwe “ihs me kak ese sapwellimen Siohwa* madamadau, de ihs me wialahr sapwellime sounkaweid?” 35 De, “ihs me tepin kihongehr ih mehkot, pwe en ketin pwainohng ih?” 36 Pwehki soahng koaros kohsang reh, miehki ih oh ong ih. Lingan en kohwong ih kohkohlahte. Amen.

12 Eri, riei ko, pwehki sapwellimen Koht kalahngan, I peki kumwail en mweidala paliwaramwail kan nin duwen meirong momour ehu, me sarawi oh me Koht ketin kupwurki, papah ih sang ni amwail koahiek en madamadau. 2 Oh kumwail uhdihsang amwail kahlemengih aramas en koasoandi en mwehi wet,* ahpw wekidala pein kumwail sang ni amwail wekidala elen amwail madamadau, pwe kumwail en kadehdehiong pein kumwail kupwuren Koht, kupwure me mwahu, me unsek oh me e kin ketin kupwurperenki.

3 Pwe sang ni kadek sapan me kohieng ie, I ndaiong kumwail koaros en dehr medewehki pein kumwail laudsang dahme konehng, ahpw en kasalehda me kumwail ahneki madamadau pwung ni uwen pwoson me Koht ketikihong* emenemen kumwail. 4 Pwe duwehte eh mie kisehn paliwar tohto nan paliwar ehu, ahpw kisehn paliwar pwukat koaros sohte kin ahneki doadoahk tehieu, 5 eri, mendahki atail tohto, kitail wia warteieu me miniminiong Krais oh emenemen kitail wia kisehn paliwar kan me kin sawaspene. 6 Eri pwehki mie atail kisakis kan me wekpeseng nin duwen kadek sapan me kohieng kitail, ma iei en wia kokohp, a kitail en wia kokohp nin duwen atail pwoson me kohieng kitail; 7 de ma doadoahk ehu, a kitail en wiahda doadoahk wet; de emen me kin padahk, a en kin wia padahk; 8 de emen me kin kangoang, a en kin kihda kangoang; emen me kin kihwei,* a en kin kihwei ni sapan; emen me kin kaweid,* a en kin nantihong* wia met; emen me kin kasalehda kadek kalahngan, a en kin wia met ni peren.

9 Amwail limpoak en dehr kin mwalaun. Tatki me suwed; tengediong me mwahu. 10 Nantihong limpoakpene nin duwen pirien ehu. Tiengla mwowe ni amwail kin kasalehda wahu ong emenemen. 11 Pwerisek, dehr pohnkahke.* Sapwellimen Koht manaman* en kahrehiong kumwail en ngoangda. Papah Siohwa* nin duwen ladu kan. 12 Perenda pwehki amwail koapworopwor. Dadaur pahn kahpwal. Poadidiong kapakap. 13 Ehukihong riatail kan* dahme kumwail ahneki nin duwen arail anahn kan. Nantihong kasamwo meteikan ni kadek ahnsou koaros. 14 Kapaia irail kan me kin kalokei kumwail; kapaia oh dehr keria. 15 Pereperen rehn irail kan me kin pereperen; sengiseng rehn irail kan me kin sengiseng. 16 Kilangwohng meteikan duwehte amwail kin kilang pein kumwail; dehr kakairada madamadau aklapalap, ahpw ahneki madamadau aktikitik. Dehr medewe me kumwail ese soahng koaros.

17 Dehr dupungkihong emen me suwed. Medewehda dahme mwahu me aramas koaros kin pwungki.* 18 Wia uwen amwail kak pwe kumwail en ahneki popohl rehn aramas koaros. 19 Riei ko, kumwail dehr pein dupuk, ahpw mweidohng engieng en Koht; pwe e ntingdier: “Siohwa* ketin mahsanih, ‘Ngehi me pahn ikih; Ngehi me pahn dupuk.’” 20 Ahpw “ma omw imwintihtio men mwenge, kamwenge; ma e men nimpil, kihong ih mehkot en nim; pwe ni omw pahn wia met, ke pahn koasoakehda mwoalus mwehl pohn moange.”* 21 Dehr mweidohng me suwed en kaloweiukedi, ahpw ahnsou koaros kalowehkihdi me suwed me mwahu.

13 Aramas* koaros en uhpahiong irail kan me ahneki manaman, pwe sohte manaman ehu me sohte kohsang rehn Koht; Koht ketikidier manaman pwukat nan soangsoangen dake kan. 2 Ihme kahrehda mehmen me kin uhwong irail kan me ahneki manaman kin uhwong koasoandi en Koht; irail me kin uhwong met pahn ale kadeikparail. 3 Pwe irail kaun pwukat iei mehkot kamasepwehk, kaidehn ong wiewia mwahu ahpw ong me suwed. Ia duwe, ke men pitsang omw masak irail kan me ahneki manaman? Eri wiewiahte me mwahu, ke ahpw pahn ale kaping sang rehrail; 4 pwe irail iei sapwellimen Koht sounpapah kei ong kamwahupomw. Ahpw ma ke kin wiewia me suwed, eri ken masak irail, pwe mie kahrepen ar kin weuwa kedlahs. Irail sapwellimen Koht sounpapah me kin kaloke irail kan me kin wiewia me suwed.

5 Mie kahrepen amwail anahne uhpah, kaidehnte pwehki kalokoloko, ahpw pil pwehki kadeikpen loalamwail. 6 Ihme kahrehda kumwail pil kin pwain daksis kan; pwehki irail sapwellimen Koht sounpapah kan ong wehipokon me kin wiewia arail pwukoa ahnsou koaros. 7 Kihong irail soahng koaros me arail: ong mehmen me peki daksis, daksis; ong mehmen me peki mwohni ong koperment, mwohni ong koperment; ong mehmen me men ken masak, kasalehiong soangen masako; ong mehmen me men ken wauneki, kasalehiong soangen wahwo.

8 Dehr pweipwandkihong emen mehkot, ahpw ihte poakohng emenemen; pwe mehmen me kin poakohng ienge kapwaiadahr kosonnedo. 9 Pwe kosonned ko me mahsanih, “Ke dehr kamwahl, ke dehr kemehla aramas, ke dehr pirap, ke dehr noahrok,” oh pil kehkehlik teikan koaros oaralapihada mahsen wet: “Ke anahne poakohng mehn mpomw duwen omw kin poakohng pein uhk.” 10 Limpoak sohte kin wia me suwed ong mehn mpe; ihme kahrehda, limpoak iei kapwaipen kosonnedo.

11 Oh kumwail wia met pwehki kumwail ese ahnsowo, me awao leledohr pwe kumwail en pirida sang amwail memeir, pwe met komourpatail kerensang ahnsou me kitail tepin pwosonla. 12 Pwohngo samwalahr; rahno kerendohr. Eri, kitail kesehla wiewiahn rotorot akan oh kitail pwuhriong nan tehtehn marain. 13 Kitail en weweid ni pwung duwehte atail kin weweid nin rahn. Kitail dehr iang kamadipw mwoarongorong kan oh sakau daulihala, dehr wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud oh wia me suwed ni ngidingid,* dehr pil pepei oh luwak. 14 Ahpw kahlemengih Kaun Sises Krais,* oh dehr kin koasoakoasoane en kaitarala ineng suwed kan.

14 Kasamwo aramas emen me luwet nan eh pwoson, ahpw dehr kadeikada pwehki eh madamadau kan.* 2 Mie aramas me pwoson me kin kak kang soahng koaros, ahpw aramas me luwet kin kangete wahnsahpw kan. 3 Me kin kang soahng koaros en dehr kilengdiong me sohte kin kang soahng koaros, oh me sohte kin kang soahng koaros en dehr kadeik me kin kang soahng koaros, pwe Koht ketin kasamwoier. 4 Ihs kowe pwe ken kadeikada ahn emen ladu? Ma e pahn kesikesihnen de pwupwudi, eh soumaso me pahn pilada. Ni mehlel, e pahn kesikesihnen, pwe Siohwa* kak ketin kasihnenihada.

5 Emen kin wiahki me ehu rahn kesempwal sang rahn teikan; a emen kin wiahki me rahn koaros duwepenehte; emenemen en uhdahn kamehlele dahme e koasoanehdier. 6 Me kin kesempwalki rahno kin wia met ong Siohwa.* Pil me kin kang soahng koaros kin wia met ong Siohwa,* pwe e kin kalahngankihong Koht; oh me sohte kin kang soahng koaros kin wia met ong Siohwa,* oh e pil kin kalahngankihong Koht. 7 Ni mehlel, sohte emen kitail kin momourkihte pein ih, oh pil sohte emen kin mehkihla pein ih. 8 Pwe ma kitail momour, kitail kin momour ong Siohwa,* oh ma kitail mehla, kitail kin mehla ong Siohwa.* Eri ma kitail momour de mehla, sapwellimen Siohwa* kitail. 9 Krais pwoula oh pwurehng mourda pwe en ketin wia Kaunepen me melahr oh me momour akan.

10 Ahpw, dahme kahrehda ke kin kadeik riomwo? Oh dahme kahrehda ke pil kin kilengdiong riomwo? Pwe kitail koaros pahn kesihnenda mwohn sapwellimen Koht mwoalen kadeik. 11 Pwe e ntingdier: “Siohwa* ketin mahsanih, ‘Nin duwen ngehi Koht ieias, aramas koaros pahn kelepwikihdi mwohi, oh loh koaros pahn koasoia ni sansal ar pohnese Koht.’” 12 Eri, Koht pahn ketin kadeikada emenemen kitail nin duwen atail wiewia kan.

13 Ihme kahrehda, kitail en dehier kadeik emenemen, ahpw kitail en koasoanehdi teng en dehr kihdi mehn kadipekelekel de mehn kerempwa mwohn riatail men. 14 Ni ei kin idawehn Kaun Sises, I ese oh kamehlele me sohte mehkot me kin pein saminla; ihte ma emen wiahki mehkot samin, eri e saminlahr reh. 15 Pwe ma riomw men nsensuwedkihla mwenge me ke kin kang, eri ke solahr kin weweidki limpoak. Dehr kauwehla memenet me Krais pwoukihla pwehki konomw mwenge. 16 Ihme kahrehda ke dehr wia mehkot me ke kamehlele me mwahu ahpw pahn kak kahrehiong aramas en kauwe iuk. 17 Pwe Wehin Koht sohte kin wehwehki mwengemwenge oh niminim, ahpw e kin wehwehki pwung oh popohl oh peren pwehki sapwellimen Koht manaman.* 18 Mehmen me ahneki irair pwukat oh kin wia ladun Krais kin kaperenda Koht oh aramas akan kin pwungki.

19 Eri, kitail en rapahki soahng kan me kin kahrehda popohl oh soahng kan me kin kakehlaka emenemen. 20 Uhdihsang kauwehla sapwellimen Koht doadoahk ihte pwehki mwenge. Mehlel, soahng koaros me mwakelekel, ahpw e suwediong* aramas emen en mwenge ni eh pahn kahrehda dipekelekel. 21 Me keieu mwahu iei en dehr kang uduk de nim wain de wia mehkot me pahn kahrehiong riomw men en dipekelekel. 22 Pwoson me ke ahneki, kolokol ong pein kowe mwohn Koht. Meid pai aramas emen me sohte kin kadeik pein ih sang dahme e kin pwungki. 23 Ahpw ma e peikasal ahpw kang, e pakadeikadahr pwehki e sohte kang ni pwoson. Ni mehlel soahng koaros me sohte poahsoankihda pwoson, iei dihp.

15 Ahpw, kitail me kehlail anahne sewese irail kan me sohte kehlail pwe ren dadaur pahn arail luwet akan, oh dehr kin kaperenih pein kitail. 2 Emenemen kitail en wiahiong mehn mpe dahme mwahu pwe en kakehlakahda ih. 3 Pwe Krais pil sohte kin ketin kaperenda pein ih, ahpw nin duwen eh ntingdier: “Soahng kan me aramas kin nda oh wia pwe en kepitkin komwi kin wiawihong ie.” 4 Pwe mehkoaros me ntingdier mwowe, ntingdier pwe en padahkih kitail pwe kitail en ahneki koapworopwor sang ni atail kin dadaur oh sang ni kakehlepen loalatail me kohsang Nting Sarawi kan. 5 Eri, Koht me kin ketin sewese kitail en dadaur oh ketikihong kitail kakehlepen loalatail en pil ketikihong kumwail koaros soangen elen madamadauohte me Krais Sises sapwellimanki, 6 pwe kumwail en ehupene kalinganahda Koht oh Semen atail Kaun Sises Krais ni ngihl* teieu.

7 Eri, kumwail kasamwo emenemen, nin duwen Krais eh pil kin ketin kasamwo kumwail pwe lingan en kohwong Koht. 8 Pwe I ndaiong kumwail me Krais wialahr sounpapah men ong irail kan me sirkumsaislahr pwe en kasalehda me Koht me mehlel oh kadehdehda inou kan me Koht ketin wiahiong samarail mehn mahs ako, 9 oh pil pwe mehn liki kan en kalinganahda Koht pwehki sapwellime kadek kalahngan. Nin duwen eh ntingdier: “Ihme kahrehda I pahn kapinga komwi mwohn aramas koaros nanpwungen mehn liki kan, oh I pahn koulkihong komwi* koulen kaping kan. 10 Oh e pwurehng mahsanih: “Kumwail mehn liki kan, kumwail iang sapwellime aramas akan perenda.” 11 Oh pil: “Kumwail mehn liki kan koaros, kumwail kapinga Siohwa,* oh aramas koaros en kapinga ih.” 12 Oh Aiseia pil nda: “Emen sang peneinei* en Sehsi pahn pwarada oh e pahn kaunda wehi tohto oh wehi ko pahn koapworopworki ih.” 13 Koht me kin ketikihda koapworopwor en ketin audehkinkumwailda soangen peren oh popohl koaros pwehki amwail kin likih ih, pwe kumwail en direkihla koapworopwor sang ni roson en sapwellimen Koht manaman.*

14 Eri, riei ko, pein ngehi kin kamehlele me pein kumwail direkihla me mwahu oh soangen loalokong koaros oh kumwail kak panawih* emenemen. 15 Ahpw I ntingkiwohng kumwail ire kei ni sansal nin duwen mehn kataman kan. I kin wia met pwehki Koht ketin kasalehiong ie kadek sapan. 16 Kadek sapan wet kohieng ie pwe I en kalohkihong mehn liki kan rongamwahu en Koht nin duwen sounpapah en Krais Sises. I kin iang doadoahk sarawi wet pwe mehn liki kan en wiahla meirong ehu me pahn kaperenda Koht. Oh sapwellimen Koht manaman* me kasarawihla meirong wet.

17 Eri, mie kahrepen ei kin perenkihda soahng kan me pid duwen Koht nin duwen tohnpadahk en Krais Sises men. 18 Pwe I solahr pahn koasoia mehkot, ihte soahng kan me Krais ketin wiahda rehi pwe mehn liki kan en kin peik. E ketin wiadahr met sang ei lokaia oh wiewia, 19 pil sang ni kilel kan oh soahng kapwuriamwei kan, oh roson en sapwellimen Koht manaman,* pwe sang Serusalem oh lellahng Ilirikum I kin kalohkiseli ni unsek rongamwahu duwen Krais. 20 Ni mehlel I kin nantihong pwe I en dehr lohki rongamwahwo wasa me aramas akan rongehr mwaren Krais, pwe I de kokou pohn ahn emen tohrohr eh poahsoan; 21 ahpw nin duwen eh ntingdier: “Irail akan me sohte alehdi ronge pahn kilang, oh irail kan me saikinte rong pahn wehwehki.”

22 Pil kahrepe wet me kerempwa ie pak tohto pwe I en kohwei rehmwail. 23 Ahpw ahnsou wet, solahr wasa me I saikinte kalohk ie nan sahpw pwukat oh erein sounpar tohto* I kin men kohwei rehmwail. 24 Ihme kahrehda, ni ei pahn seiloaklahng Spein, I koapworopworki me I pahn kilang kumwail oh mwurin ei pereperen rehmwail ahnsou kis, I men kumwail en iang ie ekis aluhla. 25 Ahpw ahnsou wet, I pahn seiloaklahng Serusalem pwe I en papah riatail kan.* 26 Pwe irail kan me mi nan Masedonia oh Akaia kin perenki sawaski arail kepwe kan pwe ren sewese riatail kan* me semwehmwe nan Serusalem. 27 Mehlel, irail kin perenki wia met, oh ni mehlel, irail pweipwand ong riatail kan nan Serusalem; pwe ma mehn liki kan iang alehsang rehrail soahng kan me kohsang rehn Koht, irail pil pwukoahki sewesehkin irail arail anahn akan. 28 Eri, mwurin ei pahn kanekehla met oh kihong irail sawas* wet, I pahn sop rehmwail ni ei pahn douluhllahng Spein. 29 Oh I ese me ni ei pahn kohwei rehmwail, I pahn kohwei iangahki kapai ngeder me kohsang rehn Krais.

30 Eri met, riei ko, I kangoangei kumwail, sang atail Kaun Sises Krais oh sang ni limpoak me kohsang sapwellimen Koht manaman,* kumwail en iang ie kapakapkin ie ni ngidingid rehn Koht, 31 pwe I en poadoandoarla sang rehn me seupwoson kan nan Sudia oh pwe ei doadoahk ong riatail kan* nan Serusalem en kaperenihirailda, 32 pwe ma iei kupwuren Koht, I pahn kohwei rehmwail ni peren oh iang kumwail nsenamwahula. 33 Eri, Koht me kin ketikihda popohl en ketiket rehmwail koaros. Amen.

16 I men kapehsehkin kumwail riatail lih Pihpe me kin wia doadoahk nan mwomwohdiso me mi nan Senkria, 2 pwe kumwail en kasamwo ih nin duwen iangamwail me pwoson Kauno men ni ahl me konehng aramas sarawi kan oh kihong ih soangen sawas sohte lipilipil me e anahne, pwe pein ih pil kin sewese aramas tohto, iangahki ngehi.

3 Kihong ei rahnmwahu ong Persila oh Akwila, iengei tohndoadoahk kan nan doadoahk en Krais Sises, 4 me mweidala ara mour en mihla nan keper pwehki ngehi.* Kaidehn ngehite me kalahngan ong ira pwe pil tohn mwomwohdisohn mehn liki kan koaros. 5 Pil rahnmwahu ong mwomwohdiso me kin tuhpene nan imwara. Rahnmwahu ong kompoakepahi Epanitus, kisehn irail me tepin wiahla tohnpadahk en Krais nan Eisia. 6 Rahnmwahu ong Mery me kin doadoahk laud ong kumwail. 7 Rahnmwahu ong Andronikus oh Sunias, kisehi kan oh iengei tohn nan imweteng, me kin adamwahu rehn wahnpoaron kan oh kin miniminiong Krais werei sang ie.

8 Kihong ei rahnmwahu ong Ampliatus, kompoakepahi me kin idawehn Kauno. 9 Rahnmwahu ong Urpanus, iangatail tohndoadoahk nan doadoahk en Krais, oh kompoakepahi Stakis. 10 Rahnmwahu ong Apeles, me Krais kupwurperenki. Rahnmwahu ong irail tohn imwen Aristopulus. 11 Rahnmwahu ong kisehi Erodion. Rahnmwahu ong irail tohn imwen Narsisus me kin idawehn Kauno. 12 Rahnmwahu ong Tripihna oh Triposa, lih akan me kin doadoahk laud ong Kauno. Rahnmwahu ong kompoakepatail Persis, pwe e kin doadoahk laud ong Kauno. 13 Rahnmwahu ong Rupus, sounpapah pilipildahr en Kauno, oh ine me I pil wiahki inei. 14 Rahnmwahu ong Asinkritus, Plekon, Erimihs, Patropas, Ermas oh riatail kan rehrail. 15 Rahnmwahu ong Pilolokus oh Sulia, Nereus oh rie lih, oh Olimpas, oh aramas sarawi kan koaros rehrail. 16 Kumwail rahnmwahupene oh metik* emenemen. Mwomwohdisohn Krais kan koaros kadarowohng kumwail arail rahnmwahu.

17 Eri, riei ko, I kangoangei kumwail en mwasamwasahn irail kan me kin kahrehda saminimin oh wiahda mehn kadipekelekel me kin uhwong padahk kan me kumwail sukuhlkier, oh kumwail dehr iang irail. 18 Pwe soangen aramas pwukat kaidehn lidun atail Kaun Krais, ahpw lidun kapehdirail, oh sang ni arail koasoi widingan oh koasoi mwahu re kin pitihedi mohngiong en irail me sohte kin wia me suwed. 19 Aramas koaros kilangehr amwail kin peik oh ihme I kin perenkin kumwail. Ahpw I men kumwail en loalokong ong dahme mwahu, ahpw mwakelekel ong dahme suwed. 20 Pwe Koht me kin ketikihda popohl, pahn kereniong kamwutepene Sehdan pahn nehmwail kan. Eri, kadek sapan en atail Kaun Sises en kin ieiang kumwail.

21 Timoty, iengei tohndoadoahk, rahnmwahu ong kumwail, oh pil sang Lusius, Seison oh Sosipater, kisehi kan.

22 Ngehi, Tertius, me ntingih kisinlikou kiset, rahnmwahwih kumwail ni mwaren Kauno.

23 Kaius, me I kin mi reh oh ni imweo tohnmwomwohdiso koaros kin pokonpene ie, rahnmwahu ong kumwail. Erastus, sounkanekid en kahnimwo oh rie pwutak Kwartus pil rahnmwahu ong kumwail. 24 *——

25 Koht kak ketin katengeikumwaildi nin duwen rongamwahu me I kin lohki oh kalohkpen Sises Krais, oh nin duwen rir sarawi me sansalda me wie ekiek erein ahnsou reirei. 26 Ahpw ahnsou wet e sansaldahr oh aramas koaros esehlahr rir sarawi wet sang ni kokohp en Nting Sarawi kan, nin duwen kehkehlik en Koht soutuk pwe ren kasalehda pwoson oh peikiong ih; 27 ong Koht, me kelehpw sapwellimanki erpit, lingan en kohwong kohkohlahte pwehki Sises Krais. Amen.

De “ipwidi sampah nin duwen emen kadaudok en Depit.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “ei pneuʹma.” Kilang KLL.

De “kaidehn mehn Krihs kan.”

LK, “sohte kak mwerpeseng.”

LK, “kak mwerpeseng.”

De “mahn kerep kan.”

De “kaudokiong.”

De “re sohte kin men esehla Koht ni pwung.”

LK, “mwenginingin.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

De “ale kasukuhl sang ni omw rong.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “uduk.”

De “kisakis me sohte isepe.”

Kilang KLL.

De “wiewia en kadek sapan ehu.”

De “nin duwen pweipwand ehu.”

De “lapwada.”

Kilang KLL.

De “mehn kamehlelepen; mehn kadehdepen.”

LK, “eh poahsoan melahr.”

De kakete, “kitail ahneki popohl.”

De kakete, “kitail peren.”

De kakete, “kitail peren.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “kisakis me sohte isepe.”

De “kisakis me sohte isepe.”

De “kisakis me sohte isepe.”

De “lapwadahsangehr; aleier mahkpen.”

Me iei, en ketikihsang dihp.

LK, “kisehn paliwaramwail kan.”

LK, “kisehn paliwaramwail kan.”

LK, “luwet en udukamwail.”

LK, “kisehn paliwaratail kan.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “kisehn paliwerei kan.”

LK, “kisehn paliwerei kan.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “paliwar kan me kak mehla.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Lepin Lokaiahn Ipru de Aramaik me wehwehki “Ipa!”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Met kin dokedoke loalen aramas men. LK, “atail pneuʹma.” Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “seri kan en uduk.”

LK, “kaidehkin emen me kin inengieng de pil emen me kin tang.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “ih.”

De “kupwursapan.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “dahme se ripwohtiki?”

Kilang KLL.

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

Me iei, tehpel ong meirong kan. De “kamadipw.”

De “kalinganahda.”

LK, “udukei.”

De “suweikihong.”

De “suweikihong.”

De “Sounkomouro.”

Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “nehkohng; pahng.”

De “kihda sawas.”

De “tiengla mwowe.”

De “ngiangi.”

De “dehr seukautihong amwail doadoahk.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, “me sarawi kan.”

De “dahme mwahu mwohn mesen aramas koaros.”

Kilang KLL.

Me iei, en kameleileidi aramaso oh katikala eh lingeringer.

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

De “wia me suwed ahpw sohte namenengki.” LK, a·selʹgei·a. Kilang KLL.

LK, “pwuhriong Kaun Sises Krais.”

De kakete, “pein eh peidek kan.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwung ong.”

LK, “au.”

LK, “mwaromwi.”

Kilang KLL.

LK, “kalewe.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “kaweid.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De kakete, “kei.”

LK, “me sarawi kan.”

LK, “me sarawi kan.”

LK, “wah.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “me sarawi kan.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

LK, “metik sarawi.”

Kilang Madiu 17:21, ntp.

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share