Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • bi7 1 Korint 1:1-16:24
  • 1 Korint

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • 1 Korint
  • Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
1 Korint

KEIEUN KISINLIKOU ONG MEHN KORINT

1 Pohl, malipilipohngehr wia wahnpoaron en Krais Sises sang ni kupwuren Koht, oh riatail Sostenihs, 2 ong mwomwohdisohn Koht me mi nan Korint, ong kumwail me sarawihkilahr amwail miniminiong Krais Sises, kumwail me adaneki me sarawi kan, iangahki irail koaros me kin mi wasa koaros me kin likweriong mwaren atail Kaun Sises Krais, arail oh pil atail Kaun:

3 Samatail Koht oh Kaun Sises Krais en ketikihong kumwail kadek sapan oh popohl.

4 I kin kalahngankihong ei Koht kumwail ahnsou koaros pwehki sapwellimen Koht kadek sapan eh kohieng kumwail sang rehn Krais Sises; 5 pwehki amwail miniminiong ih, kumwail alehdier soahng koaros, me iei koahiek unsek en koasoi oh pil loalokong unsek, 6 duwen kadehdepen Krais eh tengeteng rehmwail, 7 kahrehda sohte mwahn kisakis ehu me kumwail sohte ale ni amwail uhdahn kasikasik kasansaldahn atail Kaun Sises Krais. 8 E pil pahn ketin katengeikumwaildi lao lel ni imwi pwe emen dehr kedipa kumwail ni rahnen atail Kaun Sises Krais. 9 Koht me lelepek oh e ketin malipei kumwail pwe kumwail en wia iengen sapwellime Ohl Sises Krais atail Kaun.

10 Eri, riei ko, I kangoangei kumwail ni mwaren atail Kaun Sises Krais, kumwail koaros en pwungpene ni amwail kin koasoi oh saminimin en dehr kin mi nanpwungamwail, ahpw kumwail en miniminpene ni unsek ni lamalamteieu oh madamadau tehieu. 11 Pwe ekei tohn imwen Kloe kairehkiniehier duwen kumwail, riei ko, duwen akamai kan nanpwungamwail. 12 I nda met pwehki emenemen kumwail kin nda: “I kin idawehn Pohl,” “A ngehi Apolos,” “A ngehi Kepas,”* “A ngehi Krais.” 13 Ia duwe, Krais ketin pwalpeseng? Ia duwe, Pohl me kamakamala nin tuhkeo pwehki kumwail? De kumwail papidaislahr ni eden Pohl? 14 I kalahngankihong Koht ei sohte papidaisihala emen kumwail likin Krispus oh Kaius, 15 pwe emen kumwail de nda me e papidaisla ni edei. 16 I pil papidaisihala tohn imwen Stepanus. A luhwe kan, I sohte ese ma I papidaisihala emen irail. 17 Pwe Krais poaroneiehdo, pwe I en lohki rongamwahwo ahpw kaidehn en wia papidais; oh kaidehn ni kadek kapahrek, pwe tuhkehn kalokolok* en Krais en dehr mwamwahlla.

18 Pwe padahk me pid duwen tuhkehn kalokoloko* iei mehkot pweipwei ong irail kan me pahn kasohrala, ahpw ong kitail me pahn komourla, iei roson en Koht. 19 Pwe e ntingdier: “I pahn kauwehla erpit en me erpit kan, oh I pahn soikala marain en me loalokong kan.” 20 Eri, ia aramas erpiten? Ia sounkawehwehn Kosonneden?* Ia ih me kin men akupwung nan koasoandi en mwehi wet?* Koht sou ketin kasalehdahr me erpit en sampah mehkot pweipwei? 21 Pwe nin duwen sapwellimen Koht erpit, sampah sohte kin ese Koht sang ni pein eh loalokong, kahrehda Koht ketin kupwurehda en komourala me pwoson akan sang ni dahme kitail kin kalohki me kin mwomwen pweipwei ong meteikan.

22 Eri mehn Suhs akan kin peki kilel kan oh mehn Krihs kan kin rapahki erpit; 23 ahpw kitail kin kalohki Krais me ketin kamakamala nin tuhkeo, me wia mehn kadipekelekel ehu ong mehn Suhs akan ahpw mehkot pweipwei ong mehn likih kan. 24 Ahpw ong irail mehn Suhs oh pil mehn Krihs me malipilipier, Krais me kasalepen sapwellimen Koht roson oh erpit. 25 Pwehki mehkot me mwomwen pweipwei sang rehn Koht kin loalokong sang aramas, oh mehkot me mwomwen luwet sang rehn Koht kin kehlail sang aramas.

26 Riei ko, kumwail kilangehr ni eh ketin malipe kumwail, me kaidehn me tohto me loalokong nin duwen madamadau en aramas oh me kehlail oh pil me soupeidi,* 27 ahpw Koht ketin piladahr soahng pweipwei kan en sampah pwe en ketin kasarowehkihdi aramas loalokong kan; oh Koht ketin pilada soahng luwet en sampah pwe en ketin kasarowehkihdi soahng kehlail kan; 28 oh Koht ketin pilada mehkan me soh katepe nin sampah oh mehkan me aramas kin kilengdiong, soahng kan me sohte wad, pwe en ketin kauwehkihla soahng kan me wad, 29 pwe sohte emen* en suwei mwohn silangin Koht. 30 Ahpw pwehki Koht, kumwail kin miniminiong Krais Sises, me ketin kasalehiong kitail sapwellimen Koht erpit oh pil pwung. Pwehki ih, kitail kak sarawihla, oh e ketin kamaiaukinkitailda pweinen pweipwei sapahlo, 31 pwe en duwehte me ntingdier: “Mehmen me kin suwei, a en suweiki Siohwa.”*

2 Eri riei ko, ni ei kohdo rehmwail pwe I en lohkihong kumwail rir sarawi en Koht, I sohte doadoahngki lokaia ile de erpit en aramas. 2 Pwe ni ei mi rehmwail, I koasoanedier I en dehr medewe mehkot likin Sises Krais me ketin kamakamala nin tuhkeo. 3 Oh I kohwei rehmwail ni luwet oh masak oh rerrer laud; 4 oh ei koasoi oh dahme I kin kalohki sohte kin wiawi ni kadek lokaiahn erpit ahpw ni kasalepen sapwellimen Koht manaman* oh roson, 5 pwe amwail pwoson en dehr poahsoankihda erpit en aramas, ahpw roson en Koht.

6 Eri kitail kin koasoia duwen erpit nanpwungen irail kan me koahiek, ahpw kaidehn erpit en koasoandi en mwehi wet* de pil erpit en kaun akan en koasoandi en mwehi wet me pahn sohrala. 7 Ahpw kitail kin koasoia sapwellimen Koht erpit me wie ekiek nan rir sarawi, me Koht ketin kileledier mahs mwohn koasoandi en mwehi kan ong atail lingan. 8 Iei erpit wet me sohte kaun akan en koasoandi en mwehi wet* esehla, pwe ma re esehla, re sohte pahn kemehla* Kaun lingano. 9 Ahpw nin duwen eh ntingdier: “Pwoaren mas me saikinte kilang oh saleng me saikinte rong, de mohngiong en aramas me saikinte medewehda soahng kan me Koht ketin kaunopadahng irail kan me kin poakohng ih.” 10 Pwe iei kitail me Koht ketin kasalehiong soahng pwukat sang ni sapwellime manaman,* pwe manamano* kin rapahki soahng koaros, pil ire loal kan en Koht.

11 Pwe ihs nanpwungen aramas akan me ese madamadau en aramas emen likin mohngiong* en aramaso? Eri pil duwehte, sohte emen me esehla madamadau en Koht pwe sapwellime manamante.* 12 Eri, kitail aleier kaidehn elen madamadau* en sampah, ahpw sapwellimen Koht manaman,* pwe kitail en ese soahng kan me Koht ketikihong kitail ni kadek. 13 Kitail pil kin koasoia mepwukat, kaidehn ni lepin lokaia kan me kitail sukuhlki sang erpit en aramas, ahpw lepin lokaia kan me kitail sukuhlki sang ni sapwellimen Koht manaman,* ni atail kawehwehda ire kan me pid Koht ni lepin lokaia kan me pwungiong sapwellime manaman.*

14 Ahpw aramas me kin mwekidki pein eh ineng sohte kin alehdi soahng kan me kohsang sapwellimen Koht manaman,* pwe mepwukat wia mehkot pweipwei reh; oh e sohte kak esehla mepwukat, pwehki aramas kin anahne sapwellimen Koht manaman* pwe en kasawih mepwukat. 15 Ahpw aramas me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman* kin kasawih mehkoaros, ahpw sohte emen kin kasawih ih. 16 Pwe “ihs me esehla sapwellimen Siohwa* madamadau pwe en kaweid ih?” Ahpw kitail kin ahneki sapwellimen Krais madamadau.

3 Eri, riei ko, I sohte kak koasoiong kumwail duwehte ei koasoiong aramas me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman,* ahpw duwehte aramas me kin mwekidki pein eh ineng oh duwehte kisin seri pwelel kei ni elen Krais. 2 I kin kamwengehkin kumwail milik, kaidehn mwenge kekeluwak, pwe kumwail saikinte kehlail. Ni mehlel, kumwail pil saikinte kehlail met, 3 pwe kumwail kin mwekidkihte pein amwail ineng. Pwehki peirin oh akamai kin wiawi nanpwungamwail, kumwail sou kin mwekidki pein amwail ineng oh kin kekeid nin duwen me aramas kin wia? 4 Pwe ni emen eh kin nda, “I kin idawehn Pohl,” ahpw emen kin nda, “I kin idawehn Apolos,” kumwail sou kin mwekid duwehte aramas?

5 Eri ihs me Apolos? Ei, ihs me Pohl? Sounpapah kei me kumwail pwosonkilahr, duwehte Kauno eh ketikihongehr emenemen. 6 I kin padokedi werentuhke, Apolos kin kalamwur, ahpw Koht me kin ketin kakairada, 7 pwe kaidehn me kin padokedi mehkot de pil me kin kalamwur, ahpw Koht me kin ketin kakairada. 8 Eri me kin padokedi oh me kin kalamwur kin ehupene,* ahpw emenemen pahn ale ketingpe nin duwen eh doadoahk. 9 Pwe kiht iei iengen Koht tohndoadoahk kan. Kumwail iei sapwellimen Koht mwaht me e kin ketin koadoahke, sapwellimen Koht tehnpas.

10 Nin duwen sapwellimen Koht kadek sapan me kohieng ie, I wiahda poahsoan ehu duwehte kaunen sounwia ihmw koahiek men,* ahpw emen tohrohr me kin kokou powe. Ahpw emenemen en mwasamwasahnte duwen eh kin kokou powe. 11 Pwe sohte emen kak wiahda ehu poahsoan tohrohr likin dahme wiawidahr, me iei Sises Krais. 12 Eri ma mehmen pahn kaukihda ihmw ehu kohl, silper, takai kesempwal kan, tuhke, de dihpw meng pohn poahsoano, 13 ahn emenemen doadoahk pahn sansalda, pwe rahno me pahn kasalehda, pwehki e pahn sansalkihda kisiniei, oh kisinieio pahn kadehdehda soangen doadoahk dah me emenemen kauwada. 14 Ma ahn emen doadoahk me e kauwada pohn poahsoano mihmihte, e pahn ale ketingpe; 15 ma ahn emen doadoahk pahn mwasikala, e pahn luhs laud, ahpw pein ih pahn komourla; a ma iei, e pahn duwehte kotehla kisiniei.

16 Kumwail sou ese me kumwail iei sapwellimen Koht tehnpas oh me sapwellimen Koht manaman* kin mi loalamwail? 17 Ma mehmen pahn kauwehla sapwellimen Koht tehnpas, Koht pahn ketin kauwehla ih; pwe sapwellimen Koht tehnpas me sarawi, oh kumwail iei tehnpaso.

18 Emen en dehr pitih pein ih: Ma mehmen rehmwail kin medewe me e me loalokong nan koasoandi en mwehi wet,* a en pweipweila pwe en loalokongla. 19 Pwe erpit en sampah wet wia mehkot pweipwei rehn Koht, pwe e ntingdier: “E kin ketin lidipihedi me loalokong kan nan pein arail widing kan.” 20 E pil ntingdier: “Siohwa* ketin mwahngih me madamadau en aramas loalokong kan sohte katepe.” 21 Eri emen en dehr suweiki aramas; pwe soahng koaros amwail, 22 sohte lipilipil ma Pohl de Apolos de Kepas* de sampah de mour de mehla de soahng kan me mie ahnsou wet de me pahn kohdo, soahng koaros amwail; 23 ahpw kumwail sapwellimen Krais, a Krais sapwellimen Koht.

4 Aramas en kin kilang kitail nin duwen tohndoadoahk en Krais oh sounapwalih* sapwellimen Koht rir sarawi kan. 2 Me pid ire wet, dahme soumas kan kin kasik sang sounapwalih kan iei irail en kin lelepek. 3 Eri e sohte nohn kesempwal ong ie, kumwail de mwoalen kopwung en kasawih ie. Ni mehlel, I sohte pil kin kasawih pein ngehi. 4 Pwe kadeikpen loalei me mwakelekel ni soahng koaros. Ahpw met sohte kin kadehdehda me I pwung; Siohwa* me kin ketin kasawih ie. 5 Eri, dehr kin kadeikada mehkot mwohn ahnsawi, lao Kauno pahn ketido. E pahn ketin kapwarehda soahng rir kan en rotorot ong nan marain oh kasalehda koasoandi kan en mohngiong, eri emenemen ahpw pahn ale kapingpe sang rehn Koht.

6 Eri riei ko, mepwukat I kin doadoahngki ong pein ngehi oh Apolos ong kamwahupamwail, pwe kumwail en sukuhlkihsang kiht koasoandi wet: “Dehr daulihala soahng kan me ntingdier,” pwe kumwail en dehr aklapalapala, oh kin pwungki emen ahpw uhwong meteio. 7 Pwe ihs me wiahiong uhk ken weksang meteikan? Ni mehlel, dahme ke ahneki me ke sohte alehdi? Ma mehlel ke alehdi, dahme kahrehda ke kin suweiki likamwete ke sohte alehdi?

8 Ia duwe, kumwail ahnekier soahng koaros me kumwail anahne? Kumwail kepwehpwelahr? Kumwail tepidahr kakaun nin duwen nanmwarki kei ni at sohte iang? I uhdahn men kumwail en tepida kakaun nin duwen nanmwarki kei, pwe sen pil iang kumwail kakaun nin duwen nanmwarki kan. 9 Pwe ong ie, e mwomwen me Koht ketikidiong kiht wahnpoaron kan keieu mwuhr nan wasahn kilang mwadong nin duwen aramas ekei me ale kalokolok en mehla, pwehki se wialahr mehn poudiahl ong sampah, oh tohnleng kan oh pil aramas akan. 10 Kiht me pweipwei pwehki Krais, ahpw kumwail me loalokong rehn Krais; kiht me luwet, ahpw kumwail me kehlail; kumwail me wahun, ahpw kiht me mwahl. 11 Pwe leledo ni awa wet, se kin duhduhpek oh kin men nimpil oh sohte at likou* oh kin kamakam* oh sohte at wasahn kousoan 12 oh se kin doadoahk laud, doadoahngki pein peht kat. Ni aramas ar kin kauwei kiht, se kin kapaia irail; ni aramas ar kin kalokei kiht, se kin dadaur ni kanengamah; 13 ni aramas ar karaunlikamw ong kiht, se kin sapeng ni kadek;* se kin rasehngalahr kihd en sampah, mehkot me kin lekdekla, leledo met.

14 I ntingkiwohng kumwail mepwukat, kaidehn pwehn kanamenekihkumwailla, ahpw pwehn panawih kumwail nin duwen nei seri kompoak kei. 15 Pwe mendahki amwail sounkaweid meh 10,000 rehn Krais, kumwail sohte samanki sahm tohto; pwe rehn Krais Sises, I wialahr samamwail pwehki rongamwahwo. 16 Ihme I kangoangehkin kumwail, kumwail kahlemengih ie. 17 Ih kahrepen ei kadarewei Timoty rehmwail, pwehki ih me nei seri kompoak oh lelepek nan doadoahk en Kauno. E pahn katamankihong kumwail wiepei kan* me pid Krais Sises, duwehte ei kin padahk wasa koaros nan mwomwohdiso koaros.

18 Ekei aklapalapala oh medewe me I sohte pahn kohwei rehmwail. 19 Ahpw ma Siohwa* ketin kupwurki, I pahn kohwei ahnsou keren. I men kilang irail me aklapalap ko, kaidehn pwe en esehda dahme re kin koasoia, ahpw pwe en esehda ma re ahneki roson en Koht de soh. 20 Pwe Wehin Koht sohte kin sansalkihda koasoi kan, ahpw roson en Koht. 21 Mehnia me kumwail mwahuki? I en kohwei rehmwail wa lepin tuhke de kohwei ni limpoak oh mpahi?

5 Ni mehlel, mie rongen tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* rehmwail, soangen tiahk samin* me sohte pil kin dierek rehn mehn liki kan⁠—​ohl emen me kin mihmi rehn* en eh pahpa eh pwoud. 2 Ia duwe, kumwail kin pohnmwahsohki met? Kumwail sou pahn nsensuwedla, pwe kumwail en kihsang nanpwungamwail ohl me wiahda tiahk wet? 3 Mendahki ei sohte mi wasahn ni paliwar, I mi wasahn ni madamadau,* oh I kadeikadahr ohl me wiadahr met, duwehte ma I mihmi rehmwail. 4 Ni ahnsou me kumwail kin pokonpene ni mwaren atail Kaun Sises oh ese me I mihmi rehmwail ni madamadau* iangahki manaman en atail Kaun Sises, 5 kumwail anahne pangala ohl menet rehn Sehdan pwe irair en dihp wet en sohrala, pwe elen madamadau* en mwomwohdiso en poadoandoarla ni rahnen Kauno.

6 Amwail suwei sohte mwahu. Kumwail sohte ese me kisin ihs kis kin kampwosehda lopwon en pilawa ehu pwon? 7 Kihsang ihs meringen pwe kumwail en wiahla lopwon en pilawa kapw, pwehki sohte ihs rehtail. Pwe ni mehlel, Krais atail sihmpwul en Pahsohpa meirongalahr. 8 Eri kitail en kin wiahda kasarawi wet, kaidehn ni ihs mering, de pil ihs en dihp oh mwersuwed, ahpw ni pilawa me sohte doal ihs, pilawa en mehlel oh pwung.

9 Nan nei kisinlikou, I ntingkiwohngkumwailehr en uhdihsang werekiong aramas me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* 10 ahpw e sohte wehwehki en uhdihsang douluhl werekiong aramas en sampah wet me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* de me kin noahrok de me kin loallap de me kin pwongih dikedik kan. Ma iei, kumwail pahn anahne pedoi sang sampah. 11 Ahpw met, I ntingkiwohng kumwail en uhdihsang amwail werekiong emen me wia riatail me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* de me kin noahrok de me kin pwongih dikedik de me kin kauwe aramas de me kin kamamsakau de me kin loallap, dehr pil iang soangen aramas menet mwenge. 12 Pwe mie ahiong kadeikada irail kan me likin mwomwohdiso? Kumwail sou kin kadeik irail kan me mi nan mwomwohdiso, 13 nin doken Koht eh kin ketin kadeikada irail kan me likin mwomwohdiso? “Kihsang nanpwungamwail aramas suwedo.”

6 Ia duwe, mie emen rehmwail me akamaiong emen oh lelki mwoalen kopwung mwohn aramas seupwoson kan ahpw kaidehn mwohn aramas sarawi kan? 2 De kumwail sehse me aramas sarawi kan pahn kadeikada sampah? Oh ma kumwail pahn kadeikada sampah, kumwail sohte ahneki koahiek en kadeikada kisin ire tikitik kan? 3 Kumwail sehse me kitail pahn kadeikada tohnleng kan? Eri dahme kahrehda kitail sou kadeikada soangen kahpwal kan me kin pwarada ahnsou wet? 4 Eri, ma mie soangen kahpwal pwukat me kumwail anahne kadeikada, a dahme kahrehda kumwail pilada aramas akan me mwomwohdiso kin kilengdiong en wia sounkopwung kan? 5 I koasoakoasoiong kumwail pwe kumwail en namenekla. Ia duwe, sohte me loalokong men rehmwail me kak kapwungala nanpwungen rie kan? 6 Ahpw riatail men kin lelki mwoalen kopwung emen riatail, eri mehlel rehn me seupwoson akan!

7 Ni mehlel, kumwail lohdier ni amwail kin wia repenpwung ong emenemen. Kumwail sou mweidala pein kumwail en mi pahn kopwung sapahrek? Kumwail sou mweidala ren widinge kumwail? 8 Weksang met, kumwail kin wiahda sapwung oh widing, a mehlel ong riamwail kan!

9 De kumwail sehse me aramas suwed kan sohte pahn sohsohki Wehin Koht? Kumwail dehr pitida. Irail me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* me kin pwongih dikedik kan, me kin kamwahl, ohl akan me kin dukiong wia tiahk en ohl mwahuki ohl, ohl akan me kin wendi rehn ohl akan,* 10 lipirap akan, aramas noahrok kan, me kin kamamsakau, me kin kauwe aramas, oh me kin loallap, sohte pahn sohsohki Wehin Koht. 11 Oh ih duwen ekei kumwail mahso. Ahpw met kumwail mwakelekeldahr; kumwail sarawilahr; kumwail pwunglahr rehn Koht ni mwaren Kaun Sises Krais oh ni manaman* en atail Koht.

12 Mehkoaros mweimweiong ie, ahpw kaidehn mehkoaros kin wia kamwahu. Mehkoaros mweimweiong ie, ahpw I sohte pahn mweidohng mehkot en kaun ie.* 13 Mwenge ong kapehd oh kapehd ong mwenge, ahpw Koht pahn ketin kasohrehla ira koaros. Paliwar kaidehn ong tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* ahpw ong Kauno, oh Kauno ong paliwar. 14 Ahpw Koht ketin kaiasada Kauno oh pahn pil ketin kaiasada kitail sang mehla, sang ni sapwellime roson.

15 Kumwail sehse me paliwaramwail kisehn paliweren Krais? Eri, I en kihsang kisehn paliweren Krais oh kapatahiong lihen netiki paliwere men? Soh kowahlap! 16 Kumwail sehse me ma emen pahn patehng lihen netiki paliwere men, ira pahn wiahla warteieu? Pwe e mahsanih, “ira pahn wiahla warteieu.” 17 Ahpw mehmen me kin patehng Kauno pahn ahnekihla madamadau* me duwehte sapwellime. 18 Tangasang tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud!* Dihp teikan kan koaros me aramas emen kin wiahda kin wiawi likin paliwere, ahpw mehmen me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud kin dihpiong pein paliwere. 19 Kumwail sehse me paliwaramwail iei tehnpas en sapwellimen Koht manaman* me mi loalamwail, me kumwail alehsang rehn Koht? Oh pil kaidehn pein amwail kumwail, 20 pwe Koht ketin pwainkinkumwailda pweipwei ehu. Eri, kumwail kalinganahkihda Koht paliwaramwail.

7 Eri, me pid ire kan me kumwail ntingihedi, e pahn mwahu ong ohl emen en dehr sair* lih emen; 2 ahpw pwehki tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* reklahr, emenemen ohl en pein mie eh pwoud oh emenemen lih en pein mie eh pwoud. 3 Ohl pwopwoud en kihong eh pwoudo eh pwuhng, oh lih pwopwoud en pil wia duwehte ong eh pwoud. 4 Lih pwopwoud sohte ahneki pwuhng ong pein paliwere, pwe eh pwoudo; pil duwehte, ohl pwopwoud sohte ahneki pwuhng pohn pein paliwere, pwe eh pwoudo. 5 Dehr irehsang emenemen ihte ma kumwa pwungkipene en koasoanehdi ahnsou ehu, pwe kumwa en poadidiong kapakap oh mwuhr pwurehng tuhpene, pwe Sehdan de pousehlahte kasonge kumwa pwehki amwa sohte kak kaunda pein kumwa. 6 Ahpw I nda met pwe en kihong kumwail mweimwei, kaidehn kehkehlik ehu. 7 Ahpw I men aramas koaros en duwe ie. Mendahki met, emenemen ahneki pein eh kisakis sang rehn Koht, emen ni ahl wet, a pil emen ni ahl teio.

8 Met I pahn ndaiong irail kan me sohte pwopwoud oh liohdi kan me e pahn mwahu ong irail ma re duwe ie. 9 Ahpw ma re sohte kak kaunda pein irail, a re en pwopwoudida, pwe pwopwoudida mwahusang mwasimwasingki eh ineng kehlail.

10 I pahn kihong me pwopwoud kan kaweid, kaidehn ngehi ahpw Kauno, me lih pwopwoud men en dehr tohrohrasang eh pwoud. 11 Ahpw ma e tohrohrasang, a en dehr pwopwoudida de en pwurehng kamwahwihala eh nanpwungmwahu rehn eh pwoud; oh ohl pwopwoud men en dehr kohkohsang eh pwoud.

12 Ahpw I pahn ndaiong meteikan, ei ngehi, kaidehn Kauno: Ma riatail ohl emen me eh pwoud lih seupwoson men oh liho pwungki mihmihte reh, en dehr kohkohsang liho; 13 oh ma lih emen me eh pwoud ohl seupwoson men oh ohlo pwungki mihmihte reh, en dehr kohkohsang ohlo. 14 Pwe ohl pwopwoud seupwoson men kin sarawihla ni eh patehng eh pwoud, oh lih pwopwoud seupwoson men kin sarawihla ni eh patehng eh pwoud me pwoson; ma soh, noumwail seri kan pahn samin, ahpw ahnsou wet irail sarawi. 15 Ahpw ma me seupwoson men pilada en kohkohla,* a en kohkohla; riatail ohl de riatail lih men sohte pwukoahki en mi rehn eh pwoudo nan soangen irair wet, ahpw Koht ketin malipeikumwaildohng nan popohl. 16 Ong lih pwopwoud, ia duwen omw pahn ese ma ke pahn doarehla omw pwoud de soh? De, ohl pwopwoud, ia duwen omw pahn ese ma ke pahn doarehla omw pwoud de soh?

17 Ahpw nin duwen Siohwa* eh ketikihongehr emenemen eh irair, emenemen en kekeid ni irairohte ni Koht eh ketin malipe. Eri, I kihong mwomwohdiso koaros kaweid wet. 18 Mie ohl emen me sirkumsaislahr ni Koht eh ketin malipe? Eri en mihmihte nan irairo. Mie ohl emen me Koht ketin malipe ni eh sohte sirkumsais? Eri en dehr sirkumsaisla. 19 Sirkumsais sohte katepe, oh sohte sirkumsais sohte katepe; dahme katapan iei en kapwaiada sapwellimen Koht kehkehlik kan. 20 Sohte lipilipil soangen irair dah me emenemen mihmi loale ni Koht eh ketin malipe, en mihmihte loale. 21 Ladu men kowe ni Koht eh ketin malipeiuko? Dehr mweidohng met en kapwunodeiuk; ahpw ma ke kak saledekla, eri isaneki. 22 Pwe tohnpadahk en Kauno men me Koht ketin malipe ni eh wia ladu men iei sapwellimen Kauno aramas saledekla men; pil duwehte, mehmen me Koht ketin malipe ni eh wia aramas saledek men iei sapwellimen Krais ladu. 23 Koht ketin pwainkinkumwailda pweipwei ehu; eri uhdihsang wia lidun aramas. 24 Riei ko, sohte lipilipil soangen irair dah me emenemen mihmi loale ni Koht eh ketin malipe, en mihmihte loale mwohn Koht.

25 A me pid me meipwon kan,* I sohte ale kehkehlik sang rehn Kauno, ahpw I pahn kihda ei madamadau nin duwen emen me Kauno ketin kasalehiong kadek kalahngan pwe I en lelepek. 26 Eri, I medewe me e keieu mwahu ong aramas emen en mihmihte nan irair me e mi loale pwehki apwal en ahnsou pwukat. 27 Ia duwe, ke selidi rehn omw pwoud lih? Uhdihsang omw song en saledeksang. Ia duwe, ke saledeksangehr omw pwoud lih? Uhdihsang omw rapahki omw pwoud. 28 Mehnda ma ke pil pwopwoudida, ke sohte wiahda dihp. Oh ma me meipwon men pwopwoudida, aramas menet sohte wiahda dihp. Ahpw irail kan me pwopwoudida pahn ahneki apwal ong paliwararail. Ahpw I songosong en doareikumwailla.

29 Patehng met riei ko, iet me I pahn nda, ahnsou me luhwehdi mwotomwotalahr. Sang met kohla, ohl akan me mie arail pwoud en kin duwehte irail kan me sohte arail pwoud, 30 oh irail kan me kin sengiseng en duwehte irail kan me sohte kin sengiseng, oh irail kan me kin pereperen en duwehte irail kan me sohte kin peren, oh irail kan me kin pwainda kepwe kan en duwehte irail kan me sohte ahneki kepwe pwukat, 31 oh irail kan me kin doadoahngki sampah en duwehte irail kan me sohte kin doadoahngki ni unsek; pwe mwomwen sampah wet kin wekiwekila. 32 Ni mehlel, I men kumwail en saledeksang pwunod kan. Ohl emen me sohte pwopwoud kin nsenohki mehkan en Kauno, duwen eh pahn kaperenda Kauno. 33 Ahpw ohl emen me pwopwoud kin nsenohki mehkan en sampah, duwen eh pahn kaperenda eh pwoud, 34 oh eh madamadau kin pwalpeseng. Patehng met, lih emen me sohte pwopwoud oh pil me meipwon men kin nsenohki mehkan en Kauno, pwe en sarawihla ni paliwere oh pil eh madamadau.* Ahpw lih emen me pwopwoud kin nsenohki mehkan en sampah, duwen eh pahn kaperenda eh pwoud. 35 Ahpw I nda met ong kamwahupamwail, kaidehkin pwe en ireikumwaildi, ahpw pwe I en kamwakid kumwail en wia dahme konehng oh en poadidiong Kauno ahnsou koaros oh sohte kedirepwkihla mehkot.

36 Ahpw ma mehmen kin medewe me eh wiewia sohte konehng ni eh sohte pwopwoudida,* oh ma e dauliher ahnsoun pwulopwul, eri iet me anahne wiawi: Mweidohng en wia dahme e men wia; e sohte dipada. Irail en pwopwoudida. 37 Ahpw ma mehmen koasoanedier nan eh mohngiong oh sohte eh anahn, ahpw kak kaunda pein nsene oh piladahr nan eh mohngiong en sohte pwopwoudida,* e pahn mwahu ong ih. 38 Eri pil mehmen me pwopwoudida* pahn mwahu, ahpw mehmen me sohte pwopwoudida pahn mwahusang.

39 Lih pwopwoud men kin selidi rehn eh pwoud erein ohlo eh wie momour. Ahpw ma eh pwoudo mehla,* eri e saledek en pwoudikihda mehmen me e mwahuki, ahpw ihte ma e kin idawehn Kauno. 40 Ahpw nan ei lamalam, e pahn peren laudsang ma e sohte pahn pwurehng pwopwoudida; oh I uhdahn medewe me I pil ahneki sapwellimen Koht manaman.*

8 Eri me pid mwenge me meirongalahr ong dikedik kan: Kitail ese me kitail koaros ahneki loalokong. Loalokong kin kak kahrehda aklapalap, ahpw limpoak kin kakehlakahda. 2 Ma emen kin medewe me e ese mehkot, e saikinte esehla nin duwen me konehng en ese. 3 Ahpw ma emen kin poakohng Koht, iei ih me e kin ketin mwahngih.

4 Eri me pid kang mwenge me meirongalahr ong dikedik kan, kitail ese me dikedik ehu sohte katepe nin sampah oh Koht mehtehmen mie. 5 Pwe mehnda ma mie soahng kan me adaneki koht, mehnda ma nanleng de nin sampah, duwehte “koht” oh “kaun” tohto me mie, 6 ahpw rehtail Koht tehmen mie, iei Sahmo, me mehkoaros kohsang reh oh kitail wiawihda ong ih; kaun tehmen mie, iei Sises Krais, me mehkoaros wiawihda pwehki ih oh kitail pil wiawihda pwehki ih.

7 Ahpw kaidehn aramas koaros kin ahneki loalokong wet. Ahpw pwehki mahs ekei kin kaudokiong dikedik, re kin kang mwenge nin duwen mehkot me meirongalahr ong dikedik ehu, oh kadeikpen loalarail me luwet kin saminla. 8 Ahpw mwenge sohte pahn kahrehiong kitail en karanihala Koht; kitail sohte pahn katihasang mehkot ma kitail sohte kang, de kitail sohte pahn alehda mehkot ma kitail kang. 9 Ahpw kumwail mwasamwasahn pwe amwail pwuhng en pilipil en dehr wia mehn kadipekelekel ong irail kan me luwet. 10 Pwe ma emen pahn kilang kowe me ahneki loalokong mwengemwenge nan imwen kaudok en dikedik ehu, kadeikpen loalen me luweto sou pahn kamwakid ih en kang mwenge me meirongalahr ong dikedik kan? 11 Eri omw loalokong kauwelahr me luweto, riomwo me Krais pwoukilahr. 12 Ni amwail kin wia dihp ong riamwail kan ni ahl wet oh kauwehla kadeikpen loalarail me luwet, kumwail kin wia dihp ong Krais. 13 Ihme kahrehda ma mwenge pahn kadipekelekele rieio, I solahr pahn pwurehng kang uduk douluhl, pwe I en dehr kadipekelekele rieio.

9 I sou saledek? I sou wia wahnpoaron men? I sou kilangehr Sises atail Kaun? Kaidehn wahn ei doadoahk en Kauno kumwail? 2 Mehnda ma kaidehn ngehi wahnpoaron men ong meteikan, I uhdahn wia wahnpoaron men ong kumwail! Pwe kumwail iei kilel me kadehdehda duwen ei wia wahnpoaron en Kauno.

3 Iet duwen ei kin sapengki irail kan me kin kasawih ie: 4 Ia duwe, se sou ahneki pwuhng* en mwenge de nim? 5 Se sou ahneki pwuhng en pwoudikihda lih pwoson men pwe en ieiang kiht, duwehte wahnpoaron teikan oh rien Kauno ko oh Kepas?* 6 De ngehite oh Parnapas me sohte ahneki pwuhng en uhdihsang doadoahk pwe sen kak momourki? 7 Ihs sounpei me kin pein pwain ni eh kin papah? Ihs me kin padokedi mwetin wain ehu ahpw sohte kin kang wah? De ihs me kin apwalih pelin mahn ehu ahpw sohte kin kang ekis milik sang pelin mahno?

8 I kin koasoia soahng pwukat pwehki dahme aramas kin medewe? De Kosonnedo sou pil kin koasoia soahng pwukat? 9 Pwe e ntingdier nan Kosonned en Moses: “Ke dehr pirepene ewen kou men ni eh kin kihsang kilin wihd.” Ia duwe, kou kan me Koht kin ketin nsenohki? 10 De kitail me e ketin mahsanihki met? Ni mehlel e ntingdier ong kitail, pwehki aramas emen me kin deipwel oh aramas emen me kin kihsang kilin wihd anahne wia met ni eh kin koapworopworki me e pahn iang paieki.

11 Ma se kin kamwerediong kumwail soahng kan me sang rehn Koht, e pahn nohn daulihala ma se dolungasang rehmwail at anahn en war? 12 Ma meteikan ahneki pwuhng wet ong kumwail, ia duwe, se sou ahneki pwuhng wet laudsang irail? Mendahki met, se sohte kin doadoahngki pwuhng* wet, ahpw se kin dadaurete ni mehkoaros pwe sen dehr kerempwa rongamwahu duwen Krais. 13 Kumwail sehse me ohl akan me kin wia doadoahk sarawi kan kin kang mehkan en tehnpas sarawio, oh irail kan me kin kaukaule papah ni pei sarawio kin ale pwaisarail sang pei sarawio? 14 Pil ni ahlohte, Kauno ketin kehkehlingkihong irail kan me kin lohki rongamwahwo en kin momourki rongamwahwo.

15 Ahpw I sohte kin doadoahngki ehu koasoandi pwukat. Ni mehlel, I sohte ntingihedi mepwukat pwe met en wiawihong ie, pwe ei mehla pahn mwahusang⁠—​sohte emen pahn kihsang kahrepen ei suwei! 16 Ma I lohki rongamwahu, eri sohte kahrepen ei pahn suwei, pwe I anahne kapwaiada met. Ni mehlel, meid suwediong ie ma I sohte pahn lohki rongamwahu! 17 Ma I wia met sang ni pein nsenei, mie ketingpei; ahpw mehnda ma kaidehn sang ni pein nsenei me I wia met, I pil ahnekihte pwukoa doadoahk ehu me kohieng ie. 18 Eri, a dahme ketingpei? Iei ni ei kin lohkihda rongamwahu, I en kihla rongamwahu ni sohte isepe, pwe I en dehr isanekihla ei pwuhng ong rongamwahwo.

19 Pwe mendahki ei saledek sang aramas koaros, I wiahkinielahr ladu men ong koaros, pwe I en alehda uwen tohtohn aramas me I kakohng. 20 Ong mehn Suhs akan, I wialahr mehn Suhs men pwe I en alehda mehn Suhs akan; ong irail kan me mi pahn kosonned, I wialahr emen me mi pahn kosonned, mendahki ei sohte mi pahn kosonned, pwe I en alehda irail me mi pahn kosonned. 21 Ong irail kan me sohte mi pahn kosonned, I wialahr emen me sohte mi pahn kosonned, mendahki ei mi pahn kosonned mwohn silangin Koht oh pil mi pahn kosonned en Krais, pwe I en alehda irail me sohte mi pahn kosonned. 22 Ong me luwet akan I wialahr emen me luwet, pwe I en alehda me luwet akan. I wialahr soahng koaros rehn soangen aramas koaros, pwe I en doarehla ekei ni uwen ei kak koaros. 23 Ahpw I wia soahng koaros pwehki rongamwahwo, pwe I en ehukihong meteikan.

24 Kumwail sohte ese me sounweiren tang kan koaros kin iang tang nan weirentang, ahpw emente me kin ale kisakis? Tang kehlail pwe kumwail en kana. 25 Eri, koaros me kin iang siai en mwadong* kin kaiahnehda irail en kaunda pein irail ni soahng koaros. Mehlel, irail wia met pwe ren kin alehdi nihn ehu me kak ohla, ahpw kitail wia met pwe kitail en kin alehdi nihn me sohte kin ohla. 26 Ihme kahrehda, mwomwen ei tang sohte kin pweipweiek; mwomwen ei paker sohte duwehte pakepakere nan wehwe; 27 ahpw I kin kaloke paliwereiet oh kaunda duwehte lidu men, pwe mwurin ei kalohk ong meteikan, Koht de sohla ketin kupwurkin ie.

10 Eri riei ko, I men kumwail en ese me samatail mehn mahs ako koaros mi pahn pelien depweko oh koaros kotehla sehdo 2 oh koaros papidaisla ni arail kin idawehn Moses ni arail mi pahn pelien depweko oh kotehla sehdo, 3 oh koaros kin tungoale soangen mwenge tehieu me Koht ketikihda 4 oh koaros kin nim pihl me Koht ketikihda. Pwe irail kin nimasang paip me Koht ketikihda, me kin ideidawehn irail, oh paipo kin wehwehki* Krais. 5 Mendahki met, Koht sohte ketin kupwurki pali laud en irail, pwe irail kamakamala nan sapwtehno.

6 Eri mepwukat wia karasaras kei ong kitail, pwe kitail en dehr inengieng soahng suwed kan duwehte arail kin inengieng. 7 Kitail en dehr pil wiahla me kin pwongih dikedik kan, duwehte me ekei irail kin wia; nin duwen eh ntingdier: “Aramas ako mwohndi pwe ren mwenge oh nim. Irail ahpw uhda pwe ren ahneki ahnsoun peren.” 8 Kitail en dehr pil wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* duwehte ekei irail me wiadahr tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* oh meh 23,000 rehrail ahpw mehla ni rahn tehieu. 9 Kitail en dehr pil kasonge Siohwa,* duwehte ekei irail me kasonge ih, oh re mehkihla serpent ko. 10 Kitail en dehr pil lipahned duwehte ekei irail me lipahned, oh re mehkihla sounkam aramaso. 11 Eri mepwukat wiawihong irail nin duwen karasaras kei, oh ntingdier en wia mehn kataman ehu ong kitail me momour ni imwin koasoandi en mwehi wet.

12 Eri, mehmen me kin medewe me e kin kesikesihnen en kanahieng pwe e de pwupwudi. 13 Songosong me kin lelohng kumwail, ih me pil kin lelohng aramas koaros. Pwe Koht me lelepek oh e sohte pahn ketin mweidohng kumwail en ale songosong me kumwail sohte kakohng, ahpw ni songosong eh leledo, e pahn ketikihda elen pitsang pwe kumwail en kak dadaurete.

14 Eri kompoakepahi ko, kumwail tangasang tiahk en pwongih dikedik. 15 I koasoakoasoiong kumwail duwehte ei koasoiong aramas loalokong kan; kumwail pein kadeik dahme I koasoia. 16 Kep en kalahngan me kitail kin kapingkalahnganki, sou kin wehwehki atail paiekihda ntahn Krais? Lopwon en pilawa me kitail pilitikihpeseng, sou kin wehwehki atail paiekihda kahlap en Krais? 17 Pwehki lopwon en pilawateieu mie, mendahki atail tohto, kitail wia paliwarteieu, pwe kitail koaros kin tungoale lopwon en pilawa wet.

18 Kilang mehn Israel kan:* Irail me kin kang meirong ko sou kin iang kaudok ni pei sarawio? 19 Eri, dahme I ndindaht? Me dahme meirongalahr ong dikedik ehu kin wia mehkot kesempwal, de dikedik ehu kin wia mehkot kesempwal? 20 Soh; ahpw I ndinda me dahme mehn liki kan kin meirongki, re kin meirongkihong ngehn suwed kan, a kaidehn Koht; oh I sohte men kumwail en ehuong ngehn suwed kan. 21 Kumwail sohte kak nim sapwellimen Siohwa* kep oh pil kep en ngehn suwed kan; kumwail sohte kak iang tungoal ni “sapwellimen Siohwa* tehpel” oh pil ni tehpel en ngehn suwed kan. 22 De ‘kitail kin kaluwakahda Siohwa’?* Ia duwe, kitail kehlailasang ih?

23 Mehkoaros kin mweimwei, ahpw kaidehn mehkoaros kin wia kamwahu. Mehkoaros kin mweimwei, ahpw kaidehn mehkoaros kin kakehlakahda kitail. 24 Emenemen en dehr kin raparapahkihte pein kamwahupe, ahpw kamwahupen meteio.

25 Kumwail kang mehkoaros me kin netila nan wasahn netiki uduk ahpw dehr peidengki pwehki kadeikpen loalamwail, 26 pwe “Siohwa* ketin sapwellimanki sampah oh audepe kan koaros.” 27 Ma me seupwoson men lukei kumwail oh kumwail men iang, kumwail kang mehkoaros me e kihdi mwohmwail, ahpw dehr peidengki pwehki kadeikpen loalamwail. 28 Ahpw ma emen ndaiong kumwail, “Met mehkot me meirongalahr,” kumwail dehr kang pwehki aramas me ndaiong kumwailo oh pwehki kadeikpen loalen aramas. 29 I sohte ndinda pein kadeikpen loalamwail, ahpw ahn meteio. Pwe ia kahrepen ei saledek eh pahn pakadeingkihda kadeikpen loalen emen aramas? 30 Ma I kin iang tungoal ni ei kin kalahnganki, ia kahrepen meteikan ar pahn kauwehkin ie mehkot me I kalahnganki?

31 Ihme kahrehda, mehnda ma kumwail kin kang de nim, de wia mehkot tohrohr, kumwail wia mehkoaros ong ni kalinganpen Koht. 32 Kumwail dehr wiahla mehn kadipekelekel ong mehn Suhs akan oh mehn Krihs kan oh pil mwomwohdisohn Koht, 33 duwehte ei kin songosong en kaperenda aramas koaros ni mehkoaros ni ei sohte kin rapahki pein kamwahupei, ahpw kamwahupen me tohto, pwe ren kak komourla.

11 Kumwail kahlemengih ie, duwehte ei kin kahlemengih Krais.

2 I kapinga kumwail pwehki kumwail kin tamataman ie ni mehkoaros oh kumwail kin kolokol teng tiahk kan nin duwen ei peusehiong kumwail. 3 Ahpw I men kumwail en ese me Krais iei tapwin ohl koaros; a ohl iei moangen lih; a Koht iei tapwin Krais. 4 Ohl koaros me kin kapakap de wia kokohp ahpw kin pwaindi moange kin kanamenekihala moange; 5 ahpw lih koaros me kin kapakap de wia kokohp ahpw sohte kin pwaindi moange kin kanamenekihala moange, pwe e duwehte lih emen me moahng koikoi. 6 Pwe ma lih emen sohte koaduhpwaldi, e anahne sehkasang pitenmoange; ahpw ma e kanamenek ong lih emen en sehkasang pitenmoange de koimadla, e anahne koaduhpwaldi.

7 Ohl emen en dehr pwaindi moange, pwe ih me kasalepen oh lingan en Koht, ahpw lih me lingan en ohl. 8 Pwe ohl sohte kohsang rehn lih, ahpw lih me kohsang rehn ohl. 9 Patehng met, ohl sohte kapikipikda pwehki lih, ahpw lih me kapikipikda pwehki ohl. 10 Ong kahrepe wet oh pwehki tohnleng kan, lih emen anahne ahneki kilel en manaman ehu pohn moange.

11 Oh me pid Kauno, lih sohte kin tohrohrasang ohl oh ohl sohte kin tohrohrasang lih. 12 Pwe duwehte lih eh kohsang rehn ohl, ohl pil ipwisang rehn lih; ahpw mehkoaros kohsang rehn Koht. 13 Kumwail pein kasawih: E konehng lih emen en kapakap ong Koht ahpw sohte pwaindi moange? 14 Mwomwen aramas eh wiawihda sou padahkihong kumwail me pitenmoang reirei kin kihsang waun ohl, 15 ahpw ma lih emen pitenmoang reirei, e wia mehkot lingan ong ih? Pwe pitenmoange me kohieng ih a kaidehn koaduhpwel ehu.* 16 Ahpw, ma emen men akamai pwe e pwungki ekei tiahk tohrohr, sohte at tiahk tohrohr, de pil ahn mwomwohdisohn Koht.

17 Ahpw ni ei kihda kaweid pwukat, I sohte kapinga kumwail, pwehki amwail tuhpene kin kasuwedihkumwailla laudsang eh kamwahwihkumwailla. 18 Pwe keieu, I kin rong me ni amwail kin tuhpene nan mwomwohdiso ehu, saminimin kin mi nanpwungamwail; oh I kin ekis kamehlele met. 19 Pwe uhdahn pahn pil mie palih kan nanpwungamwail, pwe irail kan me Koht ketin kupwurki nanpwungamwail en pil sansalda.

20 Ni amwail kin pokonpene wasa kis, kumwail sohte kin wia met pwe kumwail en tungoale Sak en Soutik en Kauno. 21 Pwe ni amwail kin tungoale, kumwail tungoalelahr kanamwail mwengehn soutik mwowe, kahrehda emen kin men mwenge a meteio kin sakaula. 22 Sohte imwamwail me kumwail en mwengemwenge oh niminim ie? De kumwail kin mwamwahliki mwomwohdisohn Koht oh kanamenekihala irail kan me sohte ar mehkot? Dahme I kak ndaiong kumwail? I en kapinga kumwail? I sohte kapingahkin kumwail met.

23 Pwe dahme I alehsang rehn Kauno me I pil peusehiongkumwailehr, me iei Kaun Sises ni pwohng me e pahn ketin pengipengla, e ketikihda lopwon en pilawa ehu, 24 oh mwurin eh ketin kalahngankihong Koht, e ketin pilitikihpeseng oh mahsanih: “Met wehwehki paliwereiet, me I pahn kihda ong kumwail. Kumwail en kin wia met ong ni katamanpei.” 25 Mwurin arail sak en soutik, e pil ketin wia soahngohte ong kepo oh mahsanih: “Kep wet wehwehki inou lap kapw me poahsoankihda ntahi. Ni ahnsou me kumwail kin nim, kumwail en kin wia met ong ni katamanpei.” 26 Pwe ni ahnsou me kumwail kin tungoale lopwon en pilawa wet oh nim kep wet, kumwail kin lohki pwoulahn Kauno, lao lel eh pahn ketido.

27 Eri, mehmen me tungoale lopwon en pilawa de nim kep en Kauno ni eh sohte warohng pahn dipada ong kahlap oh ntahn Kauno. 28 Keieu aramas emen en kasawih pein ih oh kilang ma e warohng, oh mwurin mwo mweidohng en tungoale pilawao oh nim kepo. 29 Pwe mehmen me kin tungoale oh nim ahpw sohte dehdehki kahlapo, kin tungoalehla oh nimala kadeik ong pein ih. 30 Ihme kahrehda mie me tohto rehmwail me luwet oh soumwahu oh pil me tohto melahr.* 31 Ahpw ma kitail dehdehki soangen aramas dah kitail, kitail sohte pahn pakadeikda. 32 Ahpw ni atail kin ale kadeik, Siohwa* kin ketin kapwungala kitail, pwe kitail en dehr iang sampah pakadeikda. 33 Ihme kahrehda riei ko, ni amwail kin kohpene pwe en tungoale sak wet, kumwail awih emenemen. 34 Ma mehmen men mwenge, a en mwengehla ni imweo, pwe ni amwail pahn kohpene, met en dehr wia ahnsoun kadeik. Ahpw ong ire teikan, I pahn kapwungala ni ei pahn lelewei men.

12 Eri riei ko, I men kumwail en ese duwen kisakis kan sang rehn Koht. 2 Kumwail ese me ni amwail wia aramas en wehi kan,* kumwail kin idawehnla dikedik kan me sohte ngile ni amwail kin idawehnla wasa sohte lipilipil me re kahluwaikumwaillahng ie. 3 Eri, I pahn kehsehkin kumwail me sohte emen me kin lokaiahki sapwellimen Koht manaman* kin nda: “Sises riahla!” oh sohte emen kak nda: “Sises iei Kaun!” ma sohte sang ni sapwellimen Koht manaman.*

4 Eri mie soangsoangen kisakis kan, ahpw koaros kin kohsang sapwellimen Koht manaman;* 5 oh mie soangsoangen doadoahk kan, ahpw Kaun mehtehmen; 6 oh mie soangsoangen wiewia kan, ahpw Koht mehtehmen me kin ketin kapwaiada mepwukat koaros rehn aramas koaros. 7 Ahpw sapwellimen Koht manaman* kin sansalda rehn emenemen ong kamwahupen meteikan. 8 Pwe emen kin ale mahsen en erpit sang ni manamano,* a emen kin ale mahsen en loalokong sang ni manamanohte,* 9 a emen kin ale pwoson sang ni manamanohte,* a emen kin ale kisakis en kamwahwihala soumwahu sang ni manamano,* 10 a emen kak wia manaman kan, a emen kak wia kokohp, a emen kak ahneki koahiek en dehdehki ma mahsen kan kohsang rehn Koht de soh, a emen kak lokaiahki lokaia* tohrohr, oh emen kak kawehwe lokaia tohrohr. 11 Ahpw soahng pwukat koaros kin wiawi sang ni manamanohte,* ni eh kin kohpeseng rehn emenemen nin duwen Koht* eh kin ketin kupwurki.

12 Pwe duwehte paliwar ehu ahpw ahneki kisehn paliwar tohto, oh mendahki eh tohto, koaros kisehn paliwaro, oh e wia paliwar ehute, eri pil duwehte Krais. 13 Pwe kitail koaros papidaiskihla manaman* ehu pwe kitail en wiahla war tehieu, oh kitail koaros aleier manamano,* mehnda ma mehn Suhs de mehn Krihs, mehnda ma ladu kei de me saledek kei.

14 Pwe ni mehlel, paliwar sohte wiawihkihda kisehn paliwar ehute, pwe me tohto. 15 Ma patehn neh pahn nda, “Pwehki ngehi kaidehn peh, eri I sohte wia kisehn paliwaro,” met sohte wehwehki me e sohte wia kisehn paliwaro. 16 Oh ma saleng pahn nda, “Pwehki ngehi kaidehn pwoaren mas, eri I sohte wia kisehn paliwaro,” met sohte wehwehki me e sohte wia kisehn paliwaro. 17 Ma paliwar pwon pahn wia pwoaren mas ehu, wasahn rongorong pahn mi ia? Ma e wiahte saleng ehu, wasahn ned pahn mi ia? 18 Ahpw Koht ketin koasoanedier ehuehu kisehn paliwar nin duwen eh ketin kupwurki.

19 Ma kisehn paliwaro pwon duwepenehte, ia pahn mwomwen paliwaro? 20 Eri, mendahki kisehn paliwaro me tohto, ahpw paliwarteieu. 21 Pwoaren mas sohte kak ndaiong peh, “I sohte anahne iuk,” de pil, moange sohte kak ndaiong patehn neh kan, “I sohte anahne iuk.” 22 Ahpw, kisehn paliwar kan me mwomwen luwet kin anahn, 23 oh kisehn paliwar me kitail kin medewe me sohte wauwi, kitail kin wauneki laud, kahrehda kisehn paliwaratail me mwomw suwed kin uhdahn waunla, 24 ahpw kisehn paliwaratail me mwomw mwahu sohte anahne mehkot. Mendahki met, Koht ketin koasoanehdi paliwar oh ketikihong wahu laud wasa kan me sohte itar wahu, 25 pwe saminimin en dehr kin mie ni paliwaro, ahpw kisehn paliwar kan anahne nsenohki emenemen. 26 Ma ehu kisehn paliwaro kin lokolok, a kisehn paliwar teikan koaros kin iang lokolok; de ma ehu kisehn paliwaro kin linganla, a kisehn paliwar teikan koaros kin iang perenda.

27 Eri kumwail iei kahlepen Krais, oh emenemen kumwail iei kisehn kahlepe. 28 Oh Koht ketin koasoanedier emenemen nan mwomwohdiso: keieu, wahnpoaron kan; keriau, soukohp kan; kesiluh, sounpadahk kan; mwuri manaman kan; mwuri kisakis en kamwahwihala soumwahu; doadoahk en sawas; koahiek en kaweid; lokaia tohrohr kan. 29 Ia duwe, irail koaros wahnpoaron? Irail koaros soukohp? Irail koaros sounpadahk? Irail koaros kin wia manaman? 30 Ia duwe, irail koaros ahneki kisakis en kamwahwihala soumwahu? Irail koaros kin lokaiahki lokaia tohrohr? Irail koaros sounkawehwe? 31 Ahpw, kumwail pousehlahte ngoangki rapahki kisakis laud kan. Oh I pahn kasalehiong kumwail ahl apwoat me uhdahn siklahsang soahng teikan.

13 Ma I pahn lokaiahki lokaiahn aramas akan oh tohnleng kan ahpw sohte ahneki limpoak, I pahn duwehla ngilen pehl ehu de simpal ehu* me kin sekesek. 2 Oh ma I pahn ahneki kisakis en kokohp oh wehwehki rir sarawi kan koaros oh loalokong koaros, oh ma I ahneki pwoson koaros pwe I en kamwakid nahna kan, ahpw sohte ahneki limpoak, kaidehk ngehi mehkot.* 3 Oh ma I pahn netikihla ei kepwe koaros pwe I en kamwenge meteikan, oh ma I pangala paliwereiet pwe I en suwei, ahpw sohte ahneki limpoak, I sohte pahn paiekihda douluhl.

4 Limpoak kin kanengamah oh kadek. Limpoak sohte kin peirin. E sohte kin suwei oh sohte kin aklapalapala, 5 sohte kin wia soahng kan me kanamenek, sohte kin rapahki pein kamwahupe, sohte kin mwadang lingeringerda. E sohte kin kolokol lingeringer.* 6 E sohte kin perenkihda me suwed ahpw kin perenkihda me mehlel. 7 E kin wa katoutou koaros,* kamehlele soahng koaros, koapworopworki soahng koaros, oh dadaur ni soahng koaros.

8 Limpoak me poatopoat.* Ahpw ma mie kisakis kan en kokohp, re pahn sohrala; ma mie kisakis en lokaia tohrohr,* re pahn tokedi; ma mie loalokong, e pahn sohrala. 9 Pwe atail loalokong sohte unsek oh atail kokohp sohte unsek, 10 ahpw ni ahnsou me dahme unsek pahn kohdo, dahme sohte unsek pahn sohrala. 11 Ni ei seri, I kin koasoi duwehte seri, madamadau duwehte seri, kasawih wehwehn mehkot duwehte seri; ahpw met I wialahr ohl emen, I solahr kin wia mwomwen seri. 12 Pwe met kitail kin kilang ni soh sansal rasehng atail ireirong nan mehn irongen mete ehu, ahpw mwuhr kitail pahn kilang mwahu, rasehng atail mi rehn emen oh kin sohpeipene. Ahnsou wet, I sohte ese ni unsek, ahpw mwuhr I pahn ese ni unsek, duwehte Koht eh ketin mwahngih ie ni unsek. 13 Eri ahpw, soahng siluh pwukat pahn mihmihte: pwoson, koapworopwor oh limpoak; ahpw me keieu kesempwal rehrail iei limpoak.

14 Nantihong kasalehda limpoak, ahpw pil pousehlahte ngoangki rapahki kisakis kan sang rehn Koht, ahpw mehlel kumwail en wia kokohp. 2 Pwe emen me ahneki kisakis en lokaia tohrohr kin koasoiong, kaidehkin aramas, ahpw ong Koht, pwe sohte me kin rong, ahpw e kin koasoia rir sarawi kan sang ni sapwellimen Koht manaman.* 3 Ahpw, emen me kin wia kokohp kin kakehlaka oh kangoange oh kaloalamwahwih aramas akan sang ni eh koasoi. 4 Emen me kin lokaiahki lokaia tohrohr kin kakehlaka pein ih, ahpw emen me kin wia kokohp kin kakehlaka mwomwohdiso. 5 Eri, I men kumwail koaros en lokaiahki lokaia tohrohr, ahpw I mwahuki kumwail en wia kokohp. Ni mehlel, ma me kin lokaiahki lokaia tohrohr sohte kin kawehwe pwe mwomwohdiso en kehlailkihda, eri me kin wia kokohp kin anahn laudsang ih. 6 Ahpw riei ko, ma I pahn kohwei oh koasoiong kumwail ni lokaia tohrohr ahnsou wet, kamwahu dah me I pahn wiahiong kumwail ma I sohte koasoiong kumwail ni kaudiahl de ni loalokong de ni kokohp de ni padahk?

7 E pil duwehte mehn keseng kan, keseng pepeuk de arp ehu. Ma ngilara sohte sansal, ia duwen aramas ar kak ese soangen koul dah me keseng pepeuk de arp kesekesengki? 8 Pwe ma ngilen sowi sohte sansal mwahu, ihs me pahn onopadahng mahwen? 9 Eri pil duwehte, ma kumwail sohte doadoahngki lowamwail en koasoi ni ahl me mengei en wehwehki, ia duwen emen eh pahn ese dahme kumwail koasoia? Ni mehlel, kumwail pahn lokolokaiawei nan wehwe. 10 Mie soangsoangen lokaia kan nan sampah, ahpw sohte lokaia ehu me sohte mie wehwehpe. 11 Pwe ma I sohte wehwehki wehwehn lokaia ehu, I pahn wiahla mehn liki men ong me kin lokolokaiao oh me lokolokaiao pahn wiahla mehn liki men ong ie. 12 Eri pil duwehte kumwail, pwehki amwail kin uhdahn inengieng kisakis kan en sapwellimen Koht manaman,* kumwail nantihong direkihla kisakis kan me pahn kakehlakahda mwomwohdiso.

13 Eri, emen me kin lokaiahki lokaia tohrohr en kapakapki pwe en kak kawehwe. 14 Pwe ma I kapakap ni lokaia tohrohr, ei kisakis en sapwellimen Koht manaman* me wie kapakap, ahpw I sohte wehwehki dahme I koasoia. 15 Eri dahme pahn wiawi? I pahn kapakap sang ni kisakis en sapwellimen Koht manaman,* ahpw I pahn pil kapakap sang ni ei lamalam. I pahn koulki kaping sang ni kisakis en manamano,* ahpw I pahn pil koulki kaping sang ni ei lamalam. 16 Pwe ma soh, ni omw pahn wia kaping sang ni kisakis en manamano,* ia duwen aramas me sohte wehwe men nanpwungamwail eh pahn nda “Amen” ong amwail kapakap en kalahngan, pwehki eh sohte wehwehki dahme ke ndindahn? 17 Mehlel, omw kapakap en kalahngan me mwahu, ahpw aramas teio sohte kehlailkihda. 18 I kin kalahngankihong Koht ei kin lokaiahki soangsoangen lokaia tohto sang kumwail koaros. 19 Ahpw nan mwomwohdiso, I men lokaiahkihte lepin lokaia limau me wehwe sang ei pahn lokaiahki lepin lokaia nen ni lokaia tohrohr pwe I en pil kaweid meteikan.*

20 Riei ko, kumwail dehr wiahla seri pwulopwul kei ni amwail koahiek en wehwehki, ahpw wia seri pwulopwul kei ong me suwed; oh kumwail wiahla aramas laud kei ni amwail koahiek en wehwehki. 21 E ntingdier nan Kosonnedo: “Siohwa* ketin mahsanih: ‘I pahn koasoiong aramas pwukat sang ni lowen mehn liki kan oh kilin ewen mehn keiru kan, ahpw re pahn kahng rong ie.’” 22 Kahrehda, kisakis en lokaia tohrohr sohte kin wia kilel ong me pwoson akan pwe ong me seupwoson akan, ahpw wia kokohp sohte kin wia kilel ong me seupwoson akan pwe ong me pwoson akan. 23 Eri, ma mwomwohdiso pwon pahn kohpene wasa kis oh irail koaros lokaiahki lokaia tohrohr, a aramas me sohte wehwe de me seupwoson akan pahn pedolong, irail sou pahn nda me kumwail sahliella? 24 Ahpw ma kumwail koaros wia kokohp oh me seupwoson men de aramas me sohte wehwe men pahn pedolong, amwail koasoi koaros kin wia peneu ehu ong ih oh kamwakid en kasawih pein ih ni keneinei. 25 Soahng rir kan nan eh mohngiong ahpw pahn sansalda, ih eri pahn poaridiong nanpwel oh kaudokiong Koht, ndinda: “Koht uhdahn ketiket nanpwungamwail.”

26 Eri riei ko, dahme pahn wiawi? Ni amwail kin pokonpene, emen koulki melkahka ehu, a emen wia padahk ehu, a emen wia kaudiahl ehu, a emen lokaiahki lokaia tohrohr, oh emen wia kawehwe. Ahpw, mehkoaros en kin wiawi pwe en kakehlaka mwomwohdiso. 27 Oh ma emen pahn lokaiahki lokaia tohrohr, eri mehte riemen de silimen pahn irekweite koasoi, en dehr daulihala, oh emen anahne kawehwe. 28 Ahpw ma sohte mie sounkawehwe, e anahne nennenla nan mwomwohdiso oh lokaiaiong pein ih oh ong Koht. 29 Soukohp riemen de silimen en koasoi, a meteikan en kasawih wehwehpe. 30 Ahpw ma emen tohrohr alehdi kaudiahl ehu ni eh mwomwohd wasao, a me tepin koasoio en nennenla. 31 Pwe kumwail koaros kak wademen wia kokohp, pwe koaros en sukuhlki oh ale kangoang. 32 Oh soukohp kan anahne doadoahngki kisakis kan en sapwellimen Koht manaman* en wia kokohp ni ahl me konehng. 33 Pwe Koht iei Koht en popohl, a kaidehn Koht en liseliping.

Nin duwen mwomwohdiso koaros en aramas sarawi kan, 34 lih akan en nennenla nan mwomwohdiso kan, pwe e sohte mweimweiong irail en koasoi. Ahpw irail en uhpah nin duwen Kosonnedo eh pil koasoia. 35 Ma re men sukuhlki mehkot, a ren idek rehn arail pwoud kan nan imwarail kan, pwe e kanamenek ong lih emen en koasoi nan mwomwohdiso.

36 Ia duwe, mahsen en Koht tepisang kumwail, de e leleweite rehmwail?

37 Ma emen kin medewe me ih soukohp men de e ahneki kisakis en sapwellimen Koht manaman,* e anahne pohnese me soahng kan me I ntingkiwohng kumwail iei sapwellimen Kauno kehkehlik. 38 Ahpw ma emen pohnsehsehla met, Koht pahn ketin pohnsehsehla ih.* 39 Eri riei ko, kumwail pousehlahte nantihong wia kokohp, ahpw kumwail dehr irehdi emen en lokaiahki lokaia tohrohr. 40 Ahpw soahng koaros en kin wiawi ni ahl me konehng oh koasoandi pwung.

15 A met, riei ko, I katamankin kumwail duwen rongamwahu me I lohkihong kumwail, me kumwail pil aleier oh me kumwail tengediongehr. 2 Oh ma kumwail kolokol teng rongamwahu me I lohkihong kumwail, kumwail pil komourlahr, ahpw ma soh, sohte katepen amwail pwosonla.

3 Pwe sang soahng kan me keieu kesempwal me I peusehiongkumwailehr, iei me I pil alehdi, me iei Krais pwoukilahr dipatail nin duwen eh ntingdier nan Nting Sarawi kan; 4 oh me e ketin seridier, ei, me e ketin iasadahr ni kesiluhwen rahn nin duwen eh ntingdier nan Nting Sarawi kan; 5 oh me e ketin pwarohng Kepas,* a mwuhr me Ehk Riemeno. 6 Mwurin mwo, e ketin pwarohng riatail kan me daulih meh 500 ni ahnsoutehkis, pali laud en irail mihmihte rehtail, a ekei melahr.* 7 Mwurin mwo, e ketin pwarohng Seims, a mwuhr ong wahnpoaron ko koaros. 8 Ahpw keieu mwuhr, e pil ketin pwarohng ie duwehte seri men me ipwidi mwohn ahnsou me e uhdahn pahn ipwidi.

9 Pwe ngehi me keieu tikitik nanpwungen wahnpoaron kan oh I sohte warohng adaneki wahnpoaron, pwehki ei kalokeier mwomwohdisohn Koht. 10 Ahpw I kak wia doadoahk wet pwehki sapwellimen Koht kadek sapan. Oh sapwellime kadek sapan kin pweida mwahu rehi, pwehki I kin doadoahk laudsang irail koaros; ahpw kaidehn pwehki pein ngehi, pwe sapwellimen Koht kadek sapan me mi rehi. 11 Eri, sohte lipilipil ma ngehi de irail, ih mwomwen at kin kalohk en met oh ih duwen amwail kin kamehlelehn met.

12 Eri ma kitail kin kalohki me Krais ketin iasadasangehr rehn me melahr akan, a dahme kahrehda ekei kumwail kin nda me sohte kaiasadahn me melahr akan? 13 Ma mehlel me sohte kaiasadahn me melahr akan, eri Krais sohte pil ketin iasada. 14 Ahpw ma Krais sohte ketin iasada, atail kalohk uhdahn sohte katepe oh amwail pwoson pil sohte katepe. 15 Patehng met, kitail pil sounkadehde likamw kei en Koht, pwehki atail wia kadehde likamw duwen Koht ni atail kin nda me e ketin kaiasada Krais, me e sohte ketin kaiasada ma mehlel me melahr akan sohte pahn iasada. 16 Pwe ma me melahr akan sohte pahn iasada, Krais pil sohte ketin iasada. 17 Oh pil ma Krais sohte ketin iasada, amwail pwoson sohte katepe; kumwail mihmihte nan dipamwail kan. 18 Eri pil irail me melahr* ni arail miniminiong Krais sohralahr douluhl. 19 Ma nan mour wette me kitail kin koapworopworki Krais, eri kitail paisuwedsang meteikan.

20 Ahpw met Krais ketin iasadasangehr rehn me melahr akan, nin duwen tepin wahn irail kan me melahr.* 21 Pwe duwen mehla eh miehla sang rehn aramastehmen, kaiasadahn me melahr akan pil pahn mie sang rehn aramastehmen. 22 Pwe duwen koaros ar kin mehla pwehki Adam, ih pil duwen koaros ar pahn iasada pwehki Krais. 23 Ahpw emenemen nin duwen kairekdi wet: Krais me tepin wah, mwuri irail kan me sapwellimen Krais erein eh ketier. 24 Mwurin met, ni imwio, e pahn patohwanohng Seme Koht Wehio, mwurin eh ketin kasohrehla koperment koaros oh pwuhng en kaunda koaros oh manaman koaros. 25 Pwe e anahne kaunda nin duwen nanmwarki lao Koht pahn ketikihdiong pahn aluweluwe kan imwintihti koaros. 26 Oh imwintihti me keieu mwuhr, iei mehla, pahn kasohrala. 27 Pwe Koht “ketikihdiong mehkoaros pahn aluweluwe kan.” Ahpw ni eh ketin mahsanih me ‘mehkoaros en mihla pah,’ e sansal me met sohte iangahki Meno me ketikihdiong mehkoaros pah. 28 Ahpw mwurin mehkoaros ar pahn mihla pah, pein Sapwellimeo pil pahn uhpahiong Meno me ketikihdiong mehkoaros pah, pwe Koht en ketin wiahla mehkoaros ong koaruhsie.

29 Ma soh, dahme irail me papidaisla pwe ren wiahla me mehla kei pahn wia? Ma me melahr akan sohte mwahn pahn iasada, ia kahrepen arail pil papidaisla pwe ren wiahla soahng wet? 30 Dahme kahrehda kitail pil mihla nan keper nan awa koaros?* 31 Rahn koaros I kin sohpai mehla. Riei ko, met me mehlel duwehte ei perenkin kumwail, me I ahneki rehn Krais Sises atail Kaun. 32 Ma I peiong mahn lawalo kan nan Episos duwehte aramas teikan,* dah katepehiong ie? Ma me melahr akan sohte pahn iasada, eri “kitail en mwenge oh nim, pwe lakapw kitail pahn mehla.” 33 Kumwail dehr pitida. Werek suwed kin kauwehla tiahk mwahu. 34 Kumwail pwuralahng amwail madamadau pwung oh wiahda me pwung, oh dehr kin wia dihp, pwe ekei rehmwail sohte ahneki loalokong duwen Koht. I koasoakoasoi pwe kumwail en namenekla.

35 Ahpw emen pahn nda: “Ia duwen me melahr akan ar pahn iasada? Ei, soangen paliwar dah me re pahn ahneki ni arail pahn iasada?” 36 Pweipwei men kowehn! Dahme ke kamwarak sohte pahn mourda ma e sohte mehla. 37 Oh me pid dahme ke kamwarak, ke kamwarak kaidehn paliwar me pahn keirda, ahpw ihte werentuhke ehu, mehnda ma werentuhke en wihd de soangen werentuhke teikan; 38 ahpw Koht kin ketikihong werentuhkeo paliwar ehu nin duwen me e ketin kupwurki, oh ketikihong ehuehu werentuhke pein paliwere. 39 Kaidehn uduk koaros duwepenehte, ahpw mie uduk en aramas, pil mie uduk en kou, pil uduk en menpihr kan oh pil uduk en mwahmw. 40 Oh mie paliwar kan en nanleng oh paliwar kan en sampah; ahpw lingan en paliwar kan en nanleng ehu soahng oh lingan en paliwar kan en sampah pil ehu soahng. 41 Lingan en ketipin ehu soahng, oh lingan en maram pil ehu soahng, oh lingan en usu kan pil ehu soahng; ni mehlel, lingan en ehuehu usu wekpeseng.

42 Eri ih pil duwen kaiasadahn me melahr akan. Dahme kin kamwarakdi kin mwerpeseng; dahme kin iasada sohte kak mwerpeseng. 43 E kin kamwarakdi ni soh wahu; e kin iasada ni lingan. E kin kamwarakdi ni luwet; e kin iasada ni roson. 44 E kin kamwarakdi ni paliwar ehu me uduk oh nta; e kin iasada ni paliwar ehu me ngehn. Ma mie paliwar me uduk oh nta, e pil pahn mie paliwar ehu me ngehn. 45 Eri e ntingdier: “Tepin aramas Adam wiahla aramas* mour men.” Adam en keieun mwuhro wiahla ngehn emen me kin kihda mour. 46 Ahpw paliwar me ngehn sohte kohdo mahs, pwe paliwar me uduk oh nta, oh mwuri paliwar me ngehn ahpw kohdo. 47 Tepin aramas kohsang nin sampah oh wiawihkihda pwelpar; keriaun aramas kohsang nanleng. 48 Duwehte meno me wiawihkihda pwelpar, ih pil duwen irail kan me wiawihkihda pwelpar; oh duwehte meno me kohsang nanleng, ih pil duwen irail kan me kin mi nanleng. 49 Oh duwehte atail kin weuwa mwomwen meno me wiawihkihda pwelpar, kitail pil pahn weuwa mwomwen meno me kohsang nanleng.

50 Ahpw riei ko, I pahn ndaiong kumwail met, uduk oh nta sohte kak sohsohki Wehin Koht, me kin mwerpeseng pil sohte kak sohsohki me sohte kak mwerpeseng. 51 Kilang! I pahn ndaiong kumwail rir sarawi ehu: Kitail koaros sohte pahn meirla ni mehla, ahpw kitail koaros pahn wekidekla, 52 ni ahnsoutehkis, ni marep tehieu, erein ngilen kaimwiseklahn sowi. Pwe sowi pahn pepeuk, oh me melahr akan pahn iasadahng dahme sohte kak mwerpeseng, oh kitail pahn wekidekla. 53 Pwe soahng me kin mwerpeseng anahne wekideklahng ni soahng me sohte kak mwerpeseng, oh soahng me kin mehla anahne wekideklahng ni soahng me sohte kak mehla. 54 Ahpw ni ahnsou me soahng me kin mwerpeseng pahn wekidekiong soahng me sohte kak mwerpeseng oh soahng me kin mehla pahn wekidekiong soahng me sohte kak mehla, eri mahsen wet me ntingdier pahn pweida: “E pahn ketin kadallehla mehla kohkohlahte.” 55 “Mehla, ia omw kehl en powehdi? Mehla, ia omw keikamedeken?” 56 Keikamedek me kin kahrehda mehla iei dihp, oh kehl ong dihp iei Kosonnedo.* 57 Ahpw kalahngankihong Koht eh ketikihong kitail kehl en powehdi sang rehn atail Kaun Sises Krais!

58 Eri, riei kompoakepahi ko, kumwail kehlail oh tengeteng oh pwerisekiong wia soahng tohto nan doadoahk en Kauno ahnsou koaros, pwe kumwail ese me amwail doadoahk me pid Kauno, kaidehk mehkot mwahl.

16 Eri me pid kihpene mwohni ong aramas sarawi kan, kumwail pahn idawehn kaweid kan me I kihong mwomwohdiso kan en Kalesia. 2 Ni keieun rahn en wihk koaros, emenemen kumwail en katohrehla mehkot nin duwen dahme e ahneki, pwe kihpene mwohni en dehr wiawi ni ahnsou me I pahn lelewei. 3 Ahpw ni ei pahn lelewei men, I pahn kadarala ohl ko me kumwail pwungki nan noumwail kisinlikou ko pwe ren wahla Serusalem amwail kisakis kadek. 4 Ahpw, ma e konehng I en pil kohla mwo, irail pahn iang ie kohla.

5 Ahpw I pahn kohwei rehmwail mwurin ei daulih Masedonia, pwe I pahn keidwei nan Masedonia; 6 oh mwein I pahn mihmi rehmwail ekis ahnsou de pil erein ahnsoun kopou, pwe kumwail en iang ie ekis aluhla wasa me I pahn kohla ie. 7 Pwe I sohte men kohwei rehmwail ahnsou wet pwe e pahn ongete ahnsou kis, pwe I koapworopworki me I pahn mihmi rehmwail ekis werei, ma Siohwa* ketin mweidohng. 8 Ahpw I pahn mihmi nan Episos lao lel ni Kasarawien Pendekos, 9 pwehki wenihmw laud ehu ong doadoahk tohto eh ritidahng ie, ahpw tohto me uhwong.

10 Eri, ma Timoty lelewei rehmwail, kumwail tehk pwe en dehr perki mehkot ni eh mihmi rehmwail, pwe e kin wia sapwellimen Siohwa* doadoahk, duwehte ngehi. 11 Kahrehda sohte emen en kilengdiong ih. Kadarodo ih ni popohl, pwe en kohdo rehi, pwe I pahn awiawih ih iangahki riatail kan.

12 Eri, duwen riatail Apolos, I uhdahn kangoange ih en iang riatail kan kohwei rehmwail. Ahpw kaidehn eh koasoandi en kohwei ahnsou wet, pwe e pahn kohwei ni ahnsou me e kak.

13 Kumwail pepehd, kesihnenda teng ni pwoson, kumwail kommwad oh kehlailla. 14 Soahng koaros me kumwail kin wia en kin wiawi ni limpoak.

15 Kumwail ese me tohn imwen Stepanus me tepin wiahla tohnpadahk nan Akaia oh irail kin poadidiong arail papah me sarawi kan. Eri, riei ko, I kangoangehkin kumwail: 16 Kumwail pil pousehlahte uhpahiong aramas akan me duwehte irail oh irail koaros me kin doadoahkpene oh pil doadoahk laud. 17 Ahpw I perenkihda en Stepanus oh Portunatus oh Akaikus ar mihmi rehi, pwehki arail sewese ie laud ni amwail sohte mi rehi. 18 Pwe irail kansenamwahwihielahr oh kansenamwahwihkumwaillahr. Eri, kumwail pohnese soangen aramas pwukat.

19 Mwomwohdiso kan nan Eisia kadarewei arail rahnmwahu. Akwila oh Persila iangahki mwomwohdiso me kin tuhpene nan imwara pil rahnmwahwih kumwail sang ni mohngiong nin duwen tohnpadahk kan en Kauno. 20 Riatail kan koaros rahnmwahwih kumwail. Kumwail rahnmwahupene oh metik* emenemen.

21 Eri, ngehi Pohl, ni pein mengin pehiet, I kadarewei ei rahnmwahu.

22 Ma mehmen sohte kin poakepoake Kauno, a en riahla. O maing at Kaun, komw kalahngan ketido! 23 Kadek sapan en Kaun Sises en kin ieiang kumwail. 24 Ei limpoak en ieiang kumwail koaros me kin miniminiong Krais Sises.

Pil adaneki Piter.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Me iei, me samanih Kosonnedo.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “me kohsang peneinei kesempwal kan.”

LK, “uduk.”

Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “kemehla nin tuhkeo.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “ahneki mehn akadei tehieu.”

De “kaunen doadoahk loalokong men.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

Kilang KLL.

Pil adaneki Piter.

De “me kin pwukoahki koasoandien ihmwo ong.”

Kilang KLL.

LK, “oh kilisou.”

De “pakereseli.”

LK, “se kin pekipek.”

LK, “elei kan.”

Kilang KLL.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, “ahneki.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

De “ohl akan me kin wia nsenen pwopwoud rehn ohl akan.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “I en mihla pahn manaman”

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Me iei, wia nsenen pwopwoud rehn.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

De “tohrohrala.”

Kilang KLL.

De “irail kan me saikinte pwopwoudida.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “ong eh meipwon.”

De “en kolokol eh meipwon.”

De “mweidala eh meipwon ong pwopwoud.”

LK, “meirla.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “manaman.”

Pil adaneki Piter.

LK, “manaman.”

De “sounmwadong koaros.”

De “iei.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “Israel ni uduk.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “kohieng ih nin duwen koaduhpwel ehu.”

Met sohte kin koasoia uhdahn mehla, ahpw e dokedoke ire mehlel me irail katihasangehr arail nanpwungmwahu rehn Koht.

Kilang KLL.

Me iei, me seupwoson akan.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “loh.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Mehn keseng ehu, mwomwe pwonopwon oh e kin wiahda ngihl ni omw kin sekerpene.

De “ngehi sohte katepe.”

De “sohte kin kilelehdi sapwung kan.”

LK, “pwaindi soahng koaros.”

De “sohte mwahn pahn nekila.”

Me iei, lokaiahki lokaia teikan sang ni manaman.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “kaweid meteikan sang ni ei koasoi.”

Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De kakete, “ma emen sohte ese, e pahn pousehlahte sohte ese.”

Pil adaneki Piter.

LK, “meirlahr.”

LK, “meirlahr.”

LK, “meirlahr.”

De “ahnsou koaros?”

De kakete, “nin duwen madamadau en aramas.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

De “oh Kosonnedo kihong dihp eh kehl.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, “metik sarawi.”

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share