KERIAUN KISINLIKOU ONG MEHN KORINT
1 Pohl, wahnpoaron en Krais Sises sang ni kupwuren Koht, oh riatail Timoty, ong mwomwohdisohn Koht me mi nan Korint, iangahki aramas sarawi kan koaros me mi nan Akaia pwon:
2 Samatail Koht oh Kaun Sises Krais en ketikihong kumwail kadek sapan oh popohl.
3 Kaping en kohwong Koht oh Semen atail Kaun Sises Krais, Semen kupwurkalahngan oh Koht en kansenamwahu koaros, 4 me ketin kansenamwahwih* kitail nan atail kahpwal koaros pwe kitail en kak kansenamwahwihki meteikan me mi nan soangsoangen kahpwal kan nsenamwahu me kitail alehdihsang rehn Koht. 5 Pwe duwen atail kin direkihla lokolok pwehki Krais, ih pil duwen atail kin direkihla nsenamwahu me kitail alehsang rehn Krais. 6 Eri ma se lelohng kahpwal kan, iei pwe en wia amwail nsenamwahu oh komourpamwail; oh ma se nsenamwahula, iei pwe en wia amwail nsenamwahu, me pahn sewese kumwail en dadaur pahn soangen lokolok kohte me se pil kin lokolongki. 7 Oh at koapworopworkin kumwail kin tengeteng, pwe se ese me duwen amwail kin iang kiht nan lokolok kan, ih pil duwen amwail pahn iang kiht nsenamwahula.
8 Pwe se men kumwail en ese, riei ko, duwen kahpwal laud me se lelohng nan wehin Eisia. Se mihla pahn katoutou me inenen laudsang dahme se kakohng, kahrehda se sohte medewe me se kak mour. 9 Ni mehlel, se pehm me se alehdier kalokepen kamakamala. Met wiawi pwe sen dehr kin likih pein kiht, ahpw sen likih Koht me kin ketin kaiasada me melahr akan. 10 E ketin doareikitala sang soangen keper en mehla, oh e pahn ketin doareikitala, oh se kin koapworopworki me e pil pahn ketin pousehlahte doareikitala. 11 Kumwail pil kak sewesei kiht sang ni amwail kapakapkin kiht ni ngidingid, pwe aramas tohto en kak kalahnganki sawas me se alehdi sang ni pasapengpen kapakap en me tohto.
12 Pwe soahng kan me se kin suweiki iei met, kadeikpen loalat kadehdehda me nan sampah, ahpw mehlel ong kumwail, me se kin kekeidki mour mwakelekel oh mehlel me kohsang rehn Koht, ahpw kaidehn erpit en sampah pwe sapwellimen Koht kadek sapan. 13 Pwe uhdahno se sohte ntingkiwohng kumwail mehkot likin dahme kumwail kak wadek* oh wehwehki, oh I koapworopworki me kumwail pahn pousehlahte wehwehki mepwukat ni unsek.* 14 Ekei kumwail wehwehkier me se wialahr kahrepen amwail kin suwei, duwehte amwail pil pahn wia kahrepen at suwei ni rahnen atail Kaun Sises.
15 Eri sang ni koapworopwor wet, I koasoanehdi en kohwei rehmwail mahs, pwe kumwail en ahneki keriapak en ahnsoun peren;* 16 pwe I koasoanehdi I en mwemweitwei rehmwail ni ei pahn kohla Masedonia oh pil pahn pwurodo rehmwail sang Masedonia, a mwuri kumwail ahpw pahn iang ie aluhwei ekis ni ei pahn kohla Sudia. 17 Eri, kumwail ese me ni ei wiadahr soangen koasoandi wet, I sohte kin wiahki ire wet mehkot tikitik. De I kin wiahda koasoandi kan nin duwen madamadau en aramas pwe I en kin nda “Ei, ei” a mwuri “Soh, soh”? 18 Ahpw kumwail kak likih Koht me dahme se ndaiong kumwail sohte kin “ei” a mwuri “soh.” 19 Pwe sapwellimen Kohto Sises Krais, me ngehi, Silpanus* oh Timoty kalohkihong kumwail, sohte kin mahsanih “ei” a mwuri “soh,” pwe “ei” me pid duwen ih wialahr “ei.” 20 Pwe sohte lipilipil uwen tohtohn sapwellimen Koht inou kan, re wialahr “ei” pwehki ih. Eri pil pwehki ih, kitail kin patohwanohng Koht “Amen,” pwe kitail en kalinganahla ih. 21 Ahpw me ketikihda mehn kamehlel me kumwail oh kiht iei sapwellimen Krais oh me ketin keiekitaildier iei Koht. 22 E pil ketikihong pohtail sapwellime kilel oh ketikihongkitailehr mehn kadehde en dahme pahn kohdo,* me iei, sapwellime manaman* nan mohngiongitail.
23 Eri I patohwan likweriong Koht nin duwen sounkadehde men ong ie,* me I saikinte kohwei Korint pwehki ei sohte men kalaudehla amwail nsensuwed. 24 Kaidehn kiht me kaunen amwail pwoson, ahpw kiht iengemwail tohndoadoahk ong amwail peren, pwe kumwail kin kesihnenda teng pwehki amwail pwoson.
2 Pwe I koasoanedier nan ei madamadau en dehr pwurehng kohwei rehmwail ni nsensuwed. 2 Pwe ma I kahrehiong kumwail en nsensuwed, ihs me pahn kapereniehda likin me I kansensuwedihadahr? 3 Ih kahrepen ei ntingkiwohngkumwailehr, pwe ni ei pahn kohwei I sohte pahn nsensuwedkihla irail kan me I anahne perenkihda, pwehki I kamehlele me dahme kin kihong ie peren pahn kihong kumwail koaros soangen perenohte. 4 Pwe sang ni kahpwal oh pwunod laud en mohngiong, I ntingwohng kumwail ni sengiseng laud, kaidehn pwe I en kansensuwedih kumwail, ahpw pwe kumwail en ese uwen loalen limpoak me I ahneki ong kumwail.
5 Eri ma emen wiadahr kansensuwed, e sohte kansensuwediehda, ahpw kumwail koaros ni uwe ieu. Ahpw I sohte men doadoahngki lepin lokaia kan me nohn lemei. 6 Peneu wet me pali laud en kumwail kihongehr itarohng soangen aramas menet; 7 ahpw met kumwail anahne mahkohng ih ni kadek oh kansenamwahwihala, pwe eh nsensuwed laud en dehr powehdi ih. 8 Ihme kahrehda, I kangoangei kumwail en kamehlelehiong ih amwail limpoak. 9 Pwe ih pil kahrepe wet me I ntingkiwohng kumwail: pwe I en ese ma kumwail pahn kadehdehda amwail kin peik ni mehkoaros. 10 Ma kumwail kin mahkikihong emen mehkot, I pil kin wia met. Ni mehlel, mehkot sohte lipilipil me I mahkohng (ma I mahkohngehr mehkot) kin wiawi pwehki kumwail mwohn silangin Krais, 11 pwe Sehdan en dehr poweikitaildi,* pwe kitail ese wiepe kan.*
12 Eri ni ei lella Troas pwe I en lohki rongamwahu duwen Krais oh wenihmw ehu pil ritidahng ie nan doadoahk en Kauno, 13 I ahpw uhdahn pwunodkihda ei sohte diarada riatail Taitus. Ngehi eri kamwurirailla oh mwesellahng Masedonia.
14 Ahpw kalahngan en kohwong Koht, me kin ketin kahluwei kitail ahnsou koaros nan kapar en powehdi rehn Krais oh ketin kahrehiong loalokong duwen ih me duwehte pwohtik pwohmwahu ehu en ikiparpeseng wasa koaros sang ni atail doadoahk! 15 Pwe ong Koht kitail rasehng pwohtik pwohmwahu en Krais nanpwungen irail kan me pahn komourla oh nanpwungen irail kan me pahn sohrala; 16 ong mehn mwuhr ko, pwohn mehla me kin kahluwalahng mehla, a ong mehn mwowe ko, pwohtik pwohmwahu en mour me kahluwalahng mour. Oh ihs me kak wia mepwukat? 17 Iei kiht, pwe se sohte kin netiki mahsen en Koht duwehte me aramas tohto kin wia, ahpw se kin koasoi ni mehlel nin duwen irail kan me Koht ketin poaronehdo, ei, mwohn silangin Koht, ni at kin ieiang Krais.
3 Ia duwe, se anahne pwurehng kapehseiong kumwail pein kiht? De se anahne kisinlikou en kaping duwen kiht ong kumwail de sang kumwail, duwehte aramas teikan? 2 Pein kumwail iei nait kisinlikou me ntingdier nan at mohngiong oh aramas koaros kin ese oh pil wadek. 3 Pwe e sansal me kumwail iei kisinlikou en Krais me se ntingihedi nin duwen sounpapah kei, kaidehkin ingk me ntingkihdi pwe sapwellimen Koht ieias manaman,* kaidehn pohn pelien takai patapat ahpw ni mohngiong.*
4 Se ahneki koapworopwor wet rehn Koht pwehki Krais. 5 Se sohte kin nda me se kak pein wia doadoahk wet, ahpw Koht me kin ketin sewesei kiht sen wia doadoahk wet, 6 oh kin ketin sewesei kiht sen wiahla sounpapah en inou lap kapw, kaidehn sounpapah en kosonned me ntingdier, ahpw sounpapah en sapwellimen Koht manaman;* pwe kosonned me ntingdier kin kahrehda mehla, ahpw manamano* kin kamourada.
7 Eri ma Kosonnedo me imwikihla mehla, me ntingdi pohn pelien takai ko pwarkihdo soangen lingan me mehn Israel ko sohte kak kilangki mesen Moses pwehki eh lingan, lingan ehu me pahn sohrala, 8 eri doadoahk en sapwellimen Koht manaman* sou pahn ahneki lingan me laudsang? 9 Pwe ma Kosonnedo me imwikihla kadeik me lingan, a ia uwen doadoahk me kin sewese aramas en pwungla eh pahn lingan sang! 10 Ni mehlel, dahme linganlahr mahso kohsangehr eh lingan pwehki lingan me siksango. 11 Pwe ma dahme pahn sohralao kohdo ni lingan, eri ia uwen laud en lingan me pahn kohieng dahme mihmihte!
12 Pwehki atail ahneki soangen koapworopwor wet, kitail kin doadoahngki saledek laud en koasoi, 13 oh sohte kin wia dahme Moses wia ni eh perehkihla mese koaduhpwel ehu, pwe mehn Israel kan en dehr kilang imwilahn dahme pahn sohrala. 14 Ahpw arail madamadau me konsla. Pwe leledo rahn wet, koaduhpwelo mihmihte sohte papahkda ni ahnsou me inou lap meringo kin wadawad, pwe e pahn kohsang ihte pwehki Krais. 15 Ni mehlel, leledo rahnwet, ahnsou koaros me pwuhken Moses kin wadawad, koaduhpwel ehu kin pwaindi mohngiongirail. 16 Ahpw ni emen eh kin sohpeiong Siohwa,* koaduhpwelo kin kohsang. 17 Eri Siohwa* iei Ngehn Emen, oh wasa me sapwellimen Siohwa* manaman* kin mi ie, saledek pil kin mi ie. 18 Oh kitail koaros, me kihsangehr koaduhpwel ni masatail kan kin rasehng mehn irongen kei me kin kasalehda sapwellimen Siohwa* lingan. Kitail kin wekidekla pwe kitail en rasehngala Koht oh kin kalakalaudehla atail kasalehda lingan en Koht, nin duwen Siohwa* me Ngehn* eh ketin wiahda.
4 Eri, pwehki se ahneki doadoahk wet sang ni kadek kalahngan me sansalohng kiht, se sohte kin uhdi. 2 Ahpw se kin kesehla soahng kan me kanamenek oh rir, oh sohte kin kekeidki widing de kasapwungehla mahsen en Koht; ahpw sang ni at kin kasansalehda me mehlelo, se kin wia mehn kahlemeng mwahu ong kadeikpen loalen aramas koaros mwohn silangin Koht. 3 Ni mehlel, ma rongamwahu me se kin lohki kin koaduhpwaldi, e koaduhpwaldi rehn irail kan me pahn sohrala, 4 rehn irail kan me koht en koasoandi en mwehi wet* kin karotongehla madamadau en me seupwoson akan, pwe marain en lingan en rongamwahu duwen Krais, me iei kasalepen Koht, en dehr dakerirailda. 5 Pwe kaidehn duwen pein kiht me se kin kalohki, pwe duwen Sises Krais nin duwen Kaun oh pein kiht nin duwen amwail ladu pwehki Sises. 6 Pwe Koht me ketin mahsanih: “Marain en dakerada nan rotorot,” oh ih me ketin dakerada mohngiongitail pwe en ketin kamarainiheki lingan en loalokong en Koht sang ni silangin Krais.
7 Ahpw, se ahneki pai kesempwal wet nan sah pwehl kan, pwe kehl me laudsang dahme aramas ahneki en kohsang rehn Koht, a kaidehn sang kiht. 8 Se uhdahn idaidpene sang pali koaros, ahpw kaidehn pwe se sohte kak mwekid; se pingida, ahpw mie elen pitla; 9 aramas kin kaloke kiht, ahpw Koht sohte kin ketin likidmelieikitala; aramas kin keseikitdi nanpwel, ahpw se sohte kin ohla. 10 Ahnsou koaros se kin weuwaseli ni paliwarat keper en mehla me kohwong Sises, pwe mouren Sises en pil sansalda ni paliwarat. 11 Pwe kiht me momour kin mi nan keper en mehla ahnsou koaros pwehki Sises, pwe mouren Sises en pil sansalda ni paliwarat me kin mehla. 12 Eri mehla kin wie doadoahk reht, ahpw mour kin wie doadoahk rehmwail.
13 Eri pwehki se ahneki soangen pwosonohte me ntingdier: “I kin kasalehda pwoson, ihme I lokaiahki”; se pil kin kasalehda pwoson oh ihme se kin lokaiahki, 14 pwe se ese me Meno me ketin kaiasadahr Sises pil pahn ketin kaiasada kiht rehn Sises oh pahn ketikinkitlahng reh, iangahki kumwail. 15 Pwe mepwukat koaros ong kamwahupamwail, pwe lalaudlahn kadek sapan en pil dirala pwehki tohtohlahn irail me kin patohwanda kalahngan ong ni kalinganpen Koht.
16 Ihme kahrehda kitail sohte kin uhdi, pwe mehnda ma paliwaratail kin luhluwetala, loalatail kin kekehlailla ehuehu rahn. 17 Pwe mehnda ma kahpwalo kin ongete ahnsou kis oh me marahra, e kin kahrehiong kitail en ale lingan ehu me kin wie lalaudla oh me poatopoat. 18 Kitail kin kilangwohng, kaidehn soahng kan me kitail kak kilang, ahpw soahng kan me kitail sohte kak kilang. Pwe soahng kan me kitail kak kilang kin ongete ahnsou kis, ahpw soahng kan me kitail sohte kak kilang kin poatopoat.
5 Pwe kitail ese me ma imwatail ihmw nin sampah iei impwal wet pahn mweredi, kitail pahn imwaneki ihmw ehu sang rehn Koht, ihmw ehu me sohte wiawihkihda pehn aramas, me pahn poatopoat nanleng. 2 Pwe nan ihmw* wet, kitail kin uhdahn ingihng oh uhdahn inengieng alehdi ihmwo sang nanleng,* me pahn koaduhpwalkitaildi duwehte likou. 3 pwe ni atail pahn pwuhriong, kitail sohte pahn kilisou. 4 Ni mehlel, kitail me kin mi nan impwal wet kin ingihng oh toutoukihla pwunod, pwe kitail sohte men kapwuhrasang mewet, ahpw kitail men pwuhriong meteio, pwe mour en kadallehla me kin mehlao. 5 Eri me ketin kaunopadahng kitail mewet iei Koht, me ketikihong kitail sapwellime manaman* nin duwen mehn kadehde en dahme pahn kohdo.*
6 Eri kitail kin diren eimah ahnsou koaros oh ese me ni atail kin momour nan paliwar wet, kitail kin dohlahsang Kauno, 7 pwe kitail kin weweidki pwoson, kaidehn dahme kitail kilang. 8 Ahpw kitail kin diren eimah oh men dohlahsang paliwar wet oh kousoanla rehn Kauno. 9 Eri sohte lipilipil ia wasa kitail kin mi ie, mehnda ma kitail mi reh de soh, kitail kin nannanti pwe kitail en kaperenda ih. 10 Pwe kitail koaros anahne pwarala mwohn mwoalen kadeik en Krais, pwe emenemen en ale ketingpe nin duwen soahng kan me e wiadahr ni eh kin mihmi nan paliwar, mehnda ma mwahu de suwed.
11 Eri, pwehki at ese dahkot lemmwiki Kauno, se kin pousehlahte kamwakid aramas akan ren kamehlele, ahpw Koht uhdahn ketin mwahngih duwen kiht. Ahpw, I koapworopworki me kadeikpen loalamwail pil uhdahn wehwehkin kiht. 12 Se sohte men pwurehng suwei ong kumwail, ahpw se men kihong kumwail kahrepen amwail pahn suweikin kiht, pwe kumwail en kak sapeng irail ko me kin suweiki masliki, a kaidehn dahme mi nan mohngiong. 13 Pwe ma se sahliel, se wia met pwehki Koht; ma se ahneki madamadau pwung, se wia met pwehki kumwail. 14 Pwe limpoak en Krais me kin kamwakid kitail laud, pwehki iet me se dehdehkier, me aramas tehmen pwoukihla aramas koaros; pwehki aramas koaros melahr. 15 Oh e pwoukihla aramas koaros pwe irail kan me momour en solahr momourki pein irail, ahpw ren kin momourki ih me pwoukinirailla oh ketin iasadahr.
16 Eri sang met kohla, kitail solahr pahn kilang aramas nin duwen lamalam en aramas. Mehnda ma mahso kitail kin kilang Krais nin duwen lamalam en aramas, met kitail solahr kilang ih ni ahl wet. 17 Eri, ma mehmen kin miniminiong Krais, ih kepikipik kapw ehu; soahng mering kan sohralahr; kilang! soahng kapw kan mielahr. 18 Ahpw soahng koaros kin kohsang rehn Koht, me pwurehng kupwuramwahwih kitail pwehki Krais oh ketikihong kitail doadoahk en sewese aramas akan en pwurehng ale kupwuramwahu en Koht, 19 met wehwehki me Koht pwurehng kupwuramwahwih sampah ni eh ketin doadoahngki Krais, oh e sohte pahn ketin taman diparail kan, oh e ketikihong kitail doadoahk en padahkihong aramas akan me irail kak pwurehng ale sapwellime kupwuramwahu.
20 Eri, kitail meninkeder kei, wiliepen Krais, e mwomwen me Koht ketin wia pekipek rehn aramas akan ni eh ketin doadoahngkin kitail. Nin duwen wiliepen Krais kei, kitail kin peki: “Kumwail pwurehng ale kupwuramwahu en Koht.” 21 Me sohte dipeo, Koht ketin wiahiong en dipanla* pwehki kitail, pwe kitail en pwungla rehn Koht pwehki ih.
6 Se kin iang ih doadoahk oh se pil kangoangei kumwail en ale sapwellimen Koht kadek sapan oh dehr mwamwahliki. 2 Pwe e ketin mahsanih: “Ni ahnsoun kupwuramwahu I rong kumwail, oh ni rahnen komour I sewesei kumwail.” Kilang! Met iei uhdahn ahnsoun kupwuramwahu. Kilang! Met iei rahnen komour.
3 Se soh mwahn kin wiahda mehn kadipekelekel, pwe emen de kauwe at doadoahk; 4 ahpw ni mehkoaros se kin kasalehda me kiht sapwellimen Koht sounpapah kan, ni at dadaur pahn soahng tohto, ni kahpwal kan, ni ahnsoun anahn, ni irair en apwal kan, 5 ni at wowoki, ni at lekdekiong nan imweteng, ni irair en liseliping kan, ni at kin doadoahk laud, ni at sohte kin meir nipwong, ni ahnsou me sohte mwenge; 6 ni at mwakelekel, ni at loalokong, ni at kanengamah, ni at kadek, ni sapwellimen Koht manaman,* ni limpoak me sohte mwalaun, 7 ni at koasoi mehlel, ni roson en Koht; ni tehtehn pei en me pwung ni peh palimaun* oh palimeing,* 8 ni lingan oh soh wahu, ni rohng suwed oh rohng mwahu. Aramas kin wiahkin kiht sounwiding kei ahpw se kin mehlel, 9 sampah sohte kin ese kiht, ahpw Koht ketin mwahngih kiht, e mwomwen me se pahn mehla, ahpw kilang! se momour, e mwomwen me se kalokolok,* ahpw se sohte kamakamala, 10 e mwomwen me se pahtou ahpw se pereperen, e mwomwen me se semwehmwe ahpw se kin kakepwehpwehla me tohto, e mwomwen me se sohte ahneki mehkot ahpw se ahneki mehkoaros.
11 Mehn Korint kan, se kin koasoiong kumwail ni saledek, oh se kin ritingada douluhl at mohngiong. 12 Se sohte kin irehdi at limpoak ong kumwail, ahpw kumwail kin irehdi amwail limpoak ong kiht. 13 I kin koasoiong kumwail duwehte nei seri kan, kumwail wiahiong kiht duwehte me se kin wiahiong kumwail, kumwail ritingada douluhl amwail mohngiong.
14 Kumwail dehr patehng* me seupwoson kan. Pwe soangen werek dah me me pwung oh me suwed ahnekipene? De dahme marain oh rotorot ahnekipene? 15 Oh pil, soangen pwungpene dahieu me mie nanpwungen Krais oh Pihliel?* De dahme me pwoson men* oh me seupwoson men kin ahnekipene? 16 Oh soangen pwungpene dahieu me mie nanpwungen dikedik kan oh sapwellimen Koht tehnpas? Pwe kitail iei tehnpas en Koht ieias men; duwehte Koht eh ketin mahsanih: “I pahn kousoan nanpwungarail oh weweid nanpwungarail, oh I pahn wiahla ar Koht, oh re pahn wiahla nei aramas.” 17 “Siohwa* ketin mahsanih: ‘Ihme kahrehda kumwail pedoisang rehrail oh katohreikumwailla oh dehr doahke mehkot samin’”; “‘I ahpw pahn kasamwo kumwail.’” 18 “Siohwa,* Koht me Keieu Manaman, ketin mahsanih: ‘Oh I pahn wiahla samamwail, oh kumwail pahn wiahla nei pwutak kan oh nei serepein kan.’”
7 Eri kompoakepahi ko, pwehki atail ahneki inou pwukat, kitail kamwakeleikitailsang mehkoaros me kin kasaminehla paliwar* oh elen madamadau,* oh sarawihla unsek ni atail kin lemmwiki Koht.
2 Wiahiong dewat nan mohngiongimwail. Sohte sapwung me se wiahiong emen, se sohte kauwehla emen, oh se sohte isanekihla emen. 3 I sohte nda met pwe en kadeingkumwailda. Pwe I ndaier met mwowe me kumwail kin mi nan at mohngiong pwe kumwail en iang kiht mehla oh iang kiht mour. 4 I ahneki saledek laud en koasoiong kumwail. I uhdahn kin suweikin kumwail. I kin direkihla nsenamwahu; I kin direkihla peren nan at lokolok koaros.
5 Ni mehlel, ni at lel Masedonia, paliwarat* sohte kin kommoal, ahpw se pousehlahte lokolok ni mehkoaros—mie pei sang liki oh pwunod sang loalat. 6 Ahpw Koht, me kin ketin kansenamwahwihala irail kan me nan kapehd toutoula, ketin kansenamwahwihkitala ni Taitus eh mihmi reht; 7 oh kaidehkte eh mihmi reht, ahpw pil nsenamwahu me e ale pwehki kumwail, ni eh kairehkin kiht duwen amwail kin inengieng laud en kilang ie, amwail pahtou laud, oh amwail uhdahn nsenohkin* ie; iei met me kalaudehla ei peren.
8 Pwe mehnda ma I pil kansensuwedihkinkumwailla nei kisinlikowo, I sohte koluhkihla. Mehnda ma I koluhkihla nin tapio (ni ei esehda me kisinlikowo kansensuwedihkumwailla, mehnda ma pil ongete ahnsou kis), 9 met I perenda, kaidehnte pwehki amwail nsensuwedla, ahpw pil pwehki amwail nsensuwed eh kahrehiong kumwail en koluhla. Pwe kumwail nsensuwedla ni ahl me Koht ketin kupwurki, kahrehda sohte mehkot me kumwail katihasang pwehki kiht. 10 Pwe nsensuwed me Koht ketin kupwurki kin kahrehda koluhla me kahluwalahng komour oh kitail kin paiekihda; ahpw nsensuwed en sampah kin kahrehda mehla. 11 Pwe kilang ia uwen nsenoh laud me amwail nsensuwedla ni ahl me Koht ketin kupwurki eh wiahiong kumwail, ei, kumwail kadehdedahr me sohte amwail sapwung, kumwail nsensuwedkihla suwedo, lemmwiki Koht, ei, kumwail kasalehdahr amwail inengieng, ngoang oh kumwail kapwungala sapwungo! Ni mehkoaros, kumwail kasalehdahr amwail mwakelekel ni ire wet. 12 Mehnda ma I ntingwohng kumwail, I sohte wia met ong me wiahda sapwungo, de me sapwung wiawihongo, ahpw pwe amwail mehlel ong kiht en sansalda nanpwungamwail mwohn silangin Koht. 13 Ihme se nsenamwahukihla.
Ahpw patehng at nsenamwahula, at peren pil laudkihla ahn Taitus peren, pwehki kumwail koaros kaperenihada. 14 Pwe ma I suweikin kumwail ong ih, I sohte namenekla; ahpw duwehte soahng koaros me se ndaiong kumwail ar kin mehlel, eri at suweikin kumwail ong Taitus pil sansaldahr me e mehlel. 15 Eh limpoak ong kumwail pil laudla ni eh kin tamanda me kumwail koaros kin peik, oh duwen amwail kin kasamwo ih ni masak oh rerrer. 16 I perenki ei koapworopworkin* kumwail ni mehkoaros.
8 Eri, riat ko, se men kumwail en ese duwen sapwellimen Koht kadek sapan me kohieng mwomwohdiso kan en Masedonia. 2 Erein arail mi nan kahpwal pwehki songosong laud, irail kasalehda arail peren laud oh arail sapan mendahki irail uhdahn semwehmwe. 3 I kak kadehde me irail kihda uwen arail kak, ei, pil laudsang dahme re kakohng, 4 ni arail pein peki reht ni ngidingid pwais kaselel en kihwei ni kadek, pwe ren iang doadoahk en sawas ong aramas sarawi kan. 5 Oh re wia laudsang dahme se kasikasik, pwe keieu re kihong pein irail Kauno oh pil kiht sang ni kupwuren Koht. 6 Kiht eri kangoange Taitus en kanekehla eh kihpene amwail kisakis en kadek wet pwehki ih me tapihadahr doadoahk wet rehmwail. 7 Ahpw duwehte amwail direkilahr mehkoaros, ni pwoson oh koasoi oh loalokong oh pwerisek ni soahng koaros oh ni at limpoak ong kumwail, kumwail en pil sapan ni doadoahk en sawas wet.
8 I sohte nda met nin duwen kehkehlik ehu ong kumwail, ahpw I men kumwail en ese ahn meteikan ar doadoahk laud oh ngoang oh I en kilang ma amwail limpoak uhdahn mehlel. 9 Pwe kumwail ese kadek sapan en atail Kaun Sises Krais, me mendahki eh kepwehpwe, e ketin semwehmwehla pwehki kumwail, pwe kumwail en kepwehpwehla sang ni eh semwehmwehla.
10 Oh I pahn kihda ei madamadau ong ire wet: Met iei ong kamwahupamwail, pwehki sounpar ehu samwalahro, kumwail tepidahr wia met, ahpw kaidehn ihte met, kumwail pil kasalehda amwail ineng en wia met. 11 Eri kumwail kanekehla dahme kumwail tapihadahr. Ni ahl wet, kumwail pahn kanekehla nin duwen dahme kumwail ahneki, duwehte me kumwail inengieng wia nin tapio. 12 Eri ma ineng wet mieier, ih me pahn keieu konehngen, kihwei nin duwen dahme aramaso ahneki, a kaidehn dahme aramaso sohte ahneki. 13 Pwe I sohte men wia en mengeiong meteikan, ahpw apwal ong kumwail; 14 ahpw sang ni atail pahn wiahda en soangen pahrekteieu, dahme depala rehmwail ahnsou wet en kaitarala arail anahn, pwe dahme depala rehrail en pil kaitarala dahme sohte itar rehmwail pwe en pahrek. 15 Duwehte me ntingdier: “Aramas me rikpene me tohto, e sohte nohn tohtohla, oh aramas me rikpene me malaulau, e sohte nohn malaulaula.”
16 Eri kalahngan en kohwong Koht pwehki eh ketikihong nan mohngiong en Taitus soangen nsenoh me se ahneki ong kumwail, 17 pwehki eh uhdahn mwekidkihda mehn kangoango oh ngoangkihla, e pahn kohwei rehmwail sang ni pein nsene. 18 Ahpw se pahn kadarewei ih oh pil riatailo me mwomwohdiso koaros kin kapingahki dahme e kin wia me pid rongamwahwo. 19 Kaidehn ihte met, ahpw mwomwohdiso kan pil idihadahr ih en iang kiht seiloak ni at pahn apwalihala kisakis en kadek wet ong ni kalinganpen Kauno oh pwe en kadehdehda me se men sewese meteikan. 20 Eri, se kin kanahieng pwe emen de kauwe mwomwen at apwalihala kisakis sapan wet. 21 Pwe se kin ‘mehlel ni at apwalihala soahng koaros, kaidehkinte mwohn silangin Siohwa,* ahpw pil mwohn mesen aramas akan.’
22 Patehng met, se pahn kadarewei ira iangahki pil emen riatail me se kadehdeier pak tohto oh eseier me e kin doadoahk laud ni soahng tohto, ahpw met eh ngoang kin laudla pwehki eh kin koapworopworkin kumwail laud. 23 Ahpw ma mie peidek duwen Taitus, ih iei iengei oh emen tohndoadoahk ong kamwahupamwail; de ma mie peidek duwen riatail ako, ira iei wahnpoaron en mwomwohdiso kan oh kalinganpen Krais. 24 Eri kasalehda kadehdepen amwail limpoak ong irail, oh kasalehiong mwomwohdiso kan kahrepen at kin suweikin kumwail.
9 Eri me pid doadoahk* ong aramas sarawi kan, I sohte anahne ntingkiwohng kumwail, 2 pwe I ese amwail kin men sawas me I kin suweikihong mehn Masedonia ko, me kumwail nan Akaia kaunopadahr erein sounpar ehu, oh amwail ngoang kamwakidada pali laud en irail. 3 Ahpw I pahn kadarewei riatail ko, pwe at kin suweikin kumwail ni met en dehr sohte katepe oh kumwail en uhdahn onopada, duwehte ei ndaier me kumwail pahn wia. 4 Pwe ma soh, ma mehn Masedonia kan pahn iang ie kohwei oh diarada me kumwail sohte onopada, se pahn namenekla pwehki se kin koapworopworkin kumwail, oh kumwail pil pahn namenekla. 5 Kahrehda I medewe me I anahne kangoange riatail ko ren tiengwei rehmwail oh kaunopada mwowe amwail kisakis sapan kan me kumwail inoukihda, pwe met en kaunopada nin duwen kisakis sapan, a kaidehkin mehkot me idihd.
6 Ahpw duwen ire wet, mehmen me kin kamwarak malaulau, pahn pil dolung malaulau, oh mehmen me kin kamwarak tohto, pahn pil dolung tohto. 7 Emenemen en wia nin duwen me e koasoanedier nan eh mohngiong, kaidehn ni mehnseiren de ni idihd, pwe Koht kin ketin poakohng me kin perenki kihwei.
8 Patehng met, Koht kak ketin kahrehiong sapwellime kadek sapan koaros en dirala rehmwail pwe ahnsou koaros kumwail en kin ahneki soahng koaros me kumwail anahne oh pil direkihla dahme anahn ong doadoahk mwahu koaros. 9 (Duwehte eh ntingdier: “E kin nehkpeseng ni sapan; e kin kihong me semwehmwe kan. Eh pwung sohte kin uhdi kohkohlahte.” 10 Eri, Meno me kin ketikihong sounkamwarak werentuhke tohto oh pilawahn mwenge pahn ketikihda oh kadirehla werentuhke ong kumwail en kamwarak oh pahn ketin kalaudehla wahn amwail wiewia pwung.) 11 Kumwail kin kepwehpwehla ni mehkoaros ong soangsoangen wiewiahn sapan koaros, oh soangen sapan wet kin kamwakid aramas akan en kasalehda kalahngan ong Koht sang ni at wiewia kan; 12 pwehki doadoahk en sawas ong wehipokon wet sohte pahn ihte apwalihala mwahu anahn en aramas sarawi kan, ahpw aramas tohto pil pahn kasalehda kalahngan ong Koht pwehki doadoahk wet. 13 Sang ni mehn kadehde me doadoahk en sawas wet kin kihda, re kin kalinganahda Koht pwehki amwail kin peikiong rongamwahu duwen Krais, ni amwail kin lohkihong wehipokon, oh pwehki amwail kin sapan ni amwail kin kihda sawas ong irail oh meteikan koaros. 14 Oh ni arail kin kapakapkin kumwail ni ngidingid, re kin kasalehda arail limpoak ong kumwail pwehki sapwellimen Koht kadek sapan lapalap ong kumwail.
15 Kalahngan en kohwong Koht pwehki sapwellime kisakis* me sohte lokaia kak kawehwehda uwen eh kaselel.
10 Eri pwehki sapwellimen Krais mpahi oh kadek, pein ngehi Pohl peki rehmwail, mehnda ma I tikitik ni ei kin mi rehmwail, ahpw I kin inen ong kumwail ni ei sohte kin mi rehmwail. 2 Ni mehlel, I kasikasik me ni ei pahn mi rehmwail, I sohte anahne lipwoare laud irail me kin medewe me se kin weweidki lamalam en sampah. 3 Pwe mehnda ma at mour duwehte ahn aramas teikan, se sohte kin mahwen nin duwen madamadau en sampah. 4 Pwe tehtehn pei en at mahwen sohte kin kohsang sampah, ahpw mepwukat tehtehn pei kehlail kei me Koht ketikihong kiht pwe sen kauwehla soahng kan me teng oh kehlail. 5 Pwe se kin kauwehla madamadau likamw oh soangen aklapalap koaros me kin uhwong loalokong en Koht, oh se kin salihedi madamadau koaros pwe en peikiong Krais; 6 oh se onopadahr en kaloke koaros me kin sapeik mwurinte amwail kadehdehda amwail peik ni unsek.
7 Kumwail kin kasawih soahng kan sang ni mwomwarail. Ma mehmen kin kamehlele me pein ih sapwellimen Krais, en pil pwurehng medewe ire mehlel wet: Kiht pil sapwellimen Krais duwehte ih. 8 Pwe mehnda ma e ekis daulihala ei suweiki manaman me Kauno ketikihong kiht pwe sen kakehlakahkin kumwail a kaidehn en kauwehkin kumwail, I sohte pahn namenengki. 9 Pwe I sohte men kihong kumwail madamadau me I men kamasangkin kumwail nei kisinlikou kat. 10 Pwe re kin nda: “Nah kisinlikou kan kin kehlail oh kin koasoia soahng kesempwal kan, ahpw ni eh mihmi rehtail, mwomwe kin luwet oh eh lokaia sohte katepe.” 11 Soangen aramas menet en medewe me dahme se nda nan kisinlikou kan ni at sohte mihmi rehmwail, ih me se pahn pil wia ni at mihmi rehmwail. 12 Pwe se sohte men kapahrekiong pein kiht de karasahiong pein kiht ekei me kin suweiki pein irail. Pwe ni arail kin sohng pein irail sang ni pein arail koasoandi oh karasahiong pein irail pein irail, met kasalehda me re sohte wehwehki mehkot.
13 Ahpw se sohte pahn suwei likin at wasa me se pwukoahki, ahpw ihte wasa me Koht ketin kilelehdiong kiht, pil kohwei lel rehmwail. 14 Ni mehlel, se sohte daulihala irepen at wasa, mwomwen me e sohte lelewei rehmwail, pwe kiht me tepin lelkihwei rehmwail rongamwahu duwen Krais. 15 Soh, se sohte kin suweiki doadoahk en emen tohrohr likin at wasa me se pwukoahki, ahpw se kin koapworopworki me ni amwail pwoson eh wie lalaudla, dahme se wiadahr pil pahn laudla nan at wasa. Eri irepen at doadoahk pahn lalaudla, 16 pwe sen lohki rongamwahwo ong wehi kan palilahsang kumwail, pwe sen dehr suweiki dahme wiawidahr nan ahn emen tohrohr wasa. 17 “Ahpw mehmen me kin suwei, a en suweiki Siohwa.”* 18 Pwe kaidehn me kin suweiki pein ih me Koht kin ketin kupwurki, ahpw Siohwa* me kin ketin pilada me e kin ketin kupwurki.
11 I men kumwail en kanengamahiong ie, mehnda ma I mwomwen pweipwei. Ahpw ni mehlel, kumwail kin kanengamahiong ie! 2 Pwe I kin luwangkin kumwail duwehte Koht eh ketin luwangkin kumwail,* pwe pein ngehi wiahda inou me kumwail en pwoudiki ohl emen, Krais, oh I men patohwanohng ih kumwail nin duwen meipwon mwakelekel men. 3 Ahpw I perki e de duwehte serpento eh pitihekihdi Ihp eh mwersuwed, amwail madamadau pahn sapwungala sang mehlel oh mwakelekel me kumwail anahne kasalehiong Krais. 4 Pwe ni mehlel, ma emen kohdo oh kalohki emen Sises me tohrohrasang me se kin kalohki, de kumwail ale elen madamadau* ehu me tohrohrasang me kumwail aleier, de rongamwahu me tohrohrasang me kumwail kamehlele, kumwail kin kanengamahiong ih. 5 Pwe I medewe me sohte mehkot kin kadehdehda me I mi pahnangin amwail wahnpoaron kan me kin mwomwehda me re uhdahn mwahu. 6 Mehnda ma I soakoahiek ni lokaia, ahpw mie ei loalokong; ni mehlel, se kasalehiong kumwail met ni sansal ni ahl koaros oh ni mehkoaros.
7 De I wiahda dihp ehu pwehki ei perenki lohkihong kumwail rongamwahu en Koht ni sohte pweipwei oh katikala pein ngehi pwe kumwail en alehkihda wahu? 8 I kin ale sawas sang mwomwohdiso teikan oh met duwehte ei kin kulih* irail pwe I en papah kumwail. 9 Ahpw, ni ei kin mihmi rehmwail oh anahnehda mehkot, I sohte kin katoutouwihala emen, pwe riatail ko me kohsang Masedonia kin kihong ie soahng tohto ong ei anahn akan. Ei, I sohte kin katoutouwihala kumwail ni soahng koaros oh I pahn doulahte wia met. 10 Erein mehlel en Krais eh mi loalei, I sohte pahn uhdihsang suweiki met nan Akaia pwon. 11 Ia kahrepe? Pwehki ei sohte poakohng kumwail? Koht ketin mwahngih ei kin poakohng kumwail.
12 Mie ekei me kin suwei oh nda me irail wahnpoaron kei duwehte kiht. Eri I pahn pousehlahte wia dahme I kin wiewia pwe I en irehsang irail kahrepen ar suwei. 13 Pwe aramas pwukat wahnpoaron likamw kei, tohndoadoahk likamw kei me kin pein kawekirailla ong wahnpoaron en Krais. 14 Oh e sohte kapwuriamwei, pwehki Sehdan kin pein kawekala ih ong tohnleng en marain. 15 Ihme kahrehda, e pil sohte kapwuriamwei ma nah sounpapah kan kin pein kawekirailla ong sounpapah en me pwung. Ahpw dahme pahn wiawihong irail ni imwio pahn poahsoankihda arail doadoahk.
16 I pahn pwurehng nda: Emen dehpa medewe me I pweipwei. Ahpw mehnda ma ih me kumwail medewehn met, eri kumwail kanengamahiong ie ma I mwomwen pweipwei, pwe I en pil kak ekis suwei. 17 Dahme I nda ahnsou wet, sohte kin idawehn sapwellimen Kauno mehn kahlemeng, ahpw I kin koasoi duwehte aramas pweipwei men me kin suwei oh koapworopworki pein ih. 18 Pwehki me tohto kin suweiki mehkan en sampah, I pahn pil suwei. 19 Pwehki amwail uhdahn “loalokong,” kumwail kin perenki kanengamahiong me pweipwei kan. 20 Ni mehlel, kumwail kin kanengamahiong mehmen me kin kaliduwih kumwail, me kin adihasang amwail kepwe kan, me kin kulihasang dahme kumwail ahneki, me kin kasapwilada pein ih pohmwail, oh me kin pohr masamwail.
21 E kanamenek ong kiht en nda met, pwehki e mwomwen me at mwekid me luwet.
Ahpw ma emen pahn wia mehkot ni eimah, I pil kak wia soangen eimah wet, I lokolokaiahn aramas pweipwei. 22 Irail mehn Ipru? Ngehi pil mehn Ipru. Irail mehn Israel? Ngehi pil mehn Israel. Irail kadaudok en Eipraam? Ngehi pil. 23 Irail sounpapah en Krais kei? I kin sapeng duwehte aramas sahliel men, I uhdahn wia sounpapah en Krais men mwahusang irail: I kin doadoahk laudsang irail, selidi pak tohtohsang irail, wowoki pak tohto, oh kereniong mehla pak tohto. 24 Pak limau I ale wowoki silihsek duwau sang rehn mehn Suhs akan, 25 pak siluh I wowokihki lepin tuhke, pak ehu kostakaidi, pak siluh sohp me I iango ohla, I peipeiseli pwohng ehu oh rahn ehu nan madau; 26 ni ei kin kalapw seiloak, I kin lelohng kahpwal sang nan pillap kan, kahpwal sang lipirap akan, kahpwal sang rehn pein ei aramas akan, kahpwal sang rehn mehn liki kan, kahpwal nan kahnimw, kahpwal nan sapwtehn, kahpwal nansed, kahpwal sang rehn riatail likamw akan, 27 I doadoahk laud oh nannanti, kalapw sohte meir nipwong, duhpek oh men nimpil, kalapw sohte kenei mwenge, pou oh sohte ei likou.*
28 Kaidehn ihte mepwukat, ahpw pil ehuehu rahn I kin pwunodki mwomwohdiso koaros. 29 Ihs me kin luwet, a I sohte kin luwet? Ihs me kin dipekelekel, a I sohte kin lingeringer?
30 Ma I uhdahn pahn suwei, I pahn suweiki soahng kan me kasalehda ei luwet. 31 Koht oh Semen Kaun Sises, Meno me kaping en kohwong kohkohlahte, ketin mwahngih me I sohte kin likamw. 32 Nan Damaskus kepina me kin papah nanmwarki Aretus silehdi wenihmw kan en kahnimwo pwe en koliehdi, 33 ahpw I epidi nan kopwou ehu sang ni wenihmwtok en kelen kahnimwo, oh I pitla.
12 I anahne suwei. Eri I pahn koasoia duwen kasansal kan oh kaudiahl kan en Kauno, mendahki met sohte wia kamwahu ong ie. 2 I ese aramas emen me kin miniminiong Krais, me sounpar 14 samwalahro, e pwekipwekdahla nanleng kesiluh, I sehse ma met wiawi ni paliwar de likin paliwar; Koht me ketin mwahngih. 3 Ei, I ese aramas menet. E pwekipwekdahla paradais, I sehse ma ni paliwar de likin paliwar; Koht me ketin mwahngih, 4 oh ni eh mihmi nan paradais, e rongada mahsen kan me aramas sohte kak koasoia oh sohte mweimwei aramas emen en koasoia. 5 I pahn suweiki soangen aramas menet, ahpw I sohte pahn suweiki pein ngehi, ihte mehkan me kin kasalehda ei luwet. 6 Pwe ma I pil men suwei, I sohte pahn mwomwen pweipwei, pwe I pahn lokaia mehlel. Ahpw I sohte pahn suwei, pwe emen de kapinga ie laud sang dahme e kilang rehi de rongasang ie, 7 ihte pwehki soangen kaudiahl kapwuriamwei kan me I ale.
Pwehn katokihedi ei pahn nohn aklapalapala, kisin tek kis kohieng ni paliwereiet, me duwehte tohnleng en Sehdan, pwe en wie popohr* ie, pwe I en dehr nohn aklapalapala. 8 Pak siluh I peki rehn Kauno duwen met, pwe kisin tek kiset en kohsang ie. 9 Ahpw e ketin mahsanihong ie: “Ei kadek sapan kin itarohng uhk, pwe ei manaman kin unsekla ni omw kin luwet.” Eri I pahn perenki suweiki ei luwet kan, pwe manaman en Krais en mihmi pohi duwehte impwal ehu. 10 Eri I kin peren ni ei kin luwet, ni ei kin mwamwahlla, ni ahnsoun anahn, ni ei kin kalokolok oh ni ei kin mi nan kahpwal kan pwehki Krais. Pwe ni ahnsou me I kin luwet, ih ahnsou me I kehlail.
11 Pwehki kumwail I kin koasoi duwehte aramas pweipwei men. Ahpw ma kumwail koasoia soahng mwahu kan duwen ngehi, I sohte pahn koasoi ni mwohmw wet. Mehnda ma ngehi sohte mehkot, sohte mehkot me kak kadehdehda me I mi pahnangin amwail wahnpoaron kan me kin mwomwehda me re uhdahn mwahu. 12 Ni mehlel, pein kumwail kilang mehn kadehde me ngehi wahnpoaron men sang ni kanengamah laud oh sang ni kilel kan oh soahng kapwuriamwei kan oh manaman kan. 13 Pwe ia mwomwen amwail sekeniken sang mwomwohdiso teikan, kaidehn ihte ei sohte kin katoutouwih kumwail? Eri kumwail menlau mahkikihong ie sapwung wet.
14 Kilang! Met iei kesilipak en ahnsou me I onopadahng kohwei rehmwail, oh I sohte pahn katoutouwih kumwail. Pwe I sohte raparapahki amwail kepwe kan, ahpw kumwail; pwe kaidehn seri kan me pahn nahkohng ar pahpa oh nohno kan, ahpw pahpa oh nohno kan ong nair seri kan. 15 Ong ie, I uhdahn pahn perenki kihong kumwail mehkoaros oh tounmeteikihla pein ngehi ong kumwail.* Ma ei poakohng kumwail uhdahn lalaudla, amwail poakohng ie pahn tikitikla? 16 Ahpw mendahki met, I sohte kin katoutouwih kumwail. Ahpw kumwail kin nda me I “mwersuwed” oh I kolkumwaildi “pwehki widing.” 17 Ia duwe, I kin alehsang kumwail mehkot sang rehn irail me I kadarowohng kumwail? 18 I kangoange Taitus en kohwei rehmwail oh I kadarewei ih oh emen riatail. Ia duwe, Taitus kin isanekin kumwail? Soh douluhl. Ia duwe, se sou kin kasalehda soangen madamadauteieu?* Se sou kin weweid ni ahl teieu?
19 Kumwail kin medemedewe me se kin sapsapeng pwe sen doarehla pein kiht mwohmwail? Se koasoakoasoi mwohn silangin Koht ni at miniminiong Krais. Ahpw kompoakepahi ko, se kin wia mehkoaros pwe sen kakehlakahda kumwail. 20 Pwe I perki me ni ei lel rehmwail, I sohte pahn diar kumwail nin duwen me I inengieng oh I sohte pahn wia nin duwen me kumwail inengieng, ahpw pahn mie pei, peirin, lingeringer, akamai, lokaia kamedek, lipahned,* aklapalap, oh liseliping. 21 Mwein ni ei pahn pwurehng kohwei, ei Koht kakete ketin kanamenekihiehla mwohmwail, oh I kakete nsensuwedkihla irail me tohto me dipadahr mahso ahpw sohte koluhkihla arail samin oh tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* oh wia me suwed ni ngidingid* me re kin wiewia.
13 Met kesilipak en ahnsou me I pahn kohwei rehmwail. “Soahng koaros anahne sansalda sang ni kadehde* en sounkadehde riemen de silimen.” 2 Mendahki ei sohte mihmi rehmwail met, e mwomwen me keriapak en ahnsou me I mi rehmwail, oh I pahn kihda peneu mwowe ong irail kan me dipadahr mahs oh ong meteikan koaros, pwe ma I pahn pwurehng kohwei, sohte emen pahn pitsang peneu, 3 pwehki kumwail kin rapahki mehn kadehde me Krais, me sohte ketin luwet rehmwail ahpw ketin kehlail rehmwail, kin uhdahn mahsen sang rehi. 4 Pwe ni mehlel, e ketin kamakamalahr nin tuhkeo pwehki luwet, ahpw e ketin ieiaski roson en Koht. Mehlel, se pil iang ih luwet, ahpw se pahn iang ih ieiaski roson en Koht ong kumwail.
5 Kumwail pousehlahte kasawih ma kumwail kin mi nan pwoson; de pousehlahte kadehdehda soangen aramas dah kumwail. De kumwail sohte kin ese me Sises Krais kin ketin miniminiong kumwail? Ihte ma Koht sohte ketin kupwurkin kumwail. 6 I uhdahn koapworopworki me kumwail pahn ese me Koht ketin kupwurkin kiht.
7 Eri se kapakapohng Koht pwe kumwail en dehr wiahda mehkot sapwung, kaidehn pwe en kasalehda me meteikan kin pwungkin kiht, ahpw pwe kumwail en wia me mwahu, mehnda ma meteikan sapwungkin kiht. 8 Pwe se sohte kak wia mehkot me kin pelianda me mehlelo, ahpw ihte utungada me mehlelo. 9 Se uhdahn peren ahnsou koaros ni at kin luwet ahpw kumwail kin kehlail. Oh iet me se kin kapakapki, kumwail en kin kapwungala amwail madamadau. 10 Ihme kahrehda I ntingihedi mepwukat ni ei sohte mihmi rehmwail, pwe ni ei pahn mihmi rehmwail, I dehr nohn kin ukla ni ei doadoahngki manaman me Kauno ketikihong ie, pwe I en kakehlaikumwailda a kaidehn kauweikumwailla.
11 Eri, riei ko, kumwail pousehlahte pereperen oh kapwungala amwail madamadau, ale kangoang sang meteikan, ahneki madamadauteieu, momour ni popohl; oh Koht en limpoak oh popohl pahn kin ketin ieiang kumwail. 12 Kumwail rahnmwahupene oh metik* emenemen. 13 Aramas sarawi kan koaros kadarewei arail rahnmwahu.
14 Kadek sapan en Kaun Sises Krais oh limpoak en Koht oh kapai kan en sapwellimen Koht manaman* en kin ieiang kumwail koaros.
De “kangoange.”
De kakete, “dahme kumwail uhdahn eseier.”
LK, “lel ni imwi.”
De kakete, “pwe kumwail en paiekihda pak riau.”
Pil adaneki Sailas.
De “keieun pwilidi; mehn kamehlel en dahme pahn kohdo.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.
De “pitihkitaildi.”
De “eh mehn akadei kan; eh koasoandi kan.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, “pohn pelien takai patapat me wiawihkihda uduk, pohn mohngiong.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
Kilang KLL.
Kilang KLL.
Kilang KLL.
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
Kilang KLL.
Kilang KLL.
De kakete, “sang ni sapwellimen Siohwa manaman.”
De “dih wet.” Kilang KLL.
De “wasahn kousoan.”
De “atail wasahn kousoan nanleng.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
De “keieun pwilidi; mehn kamehlel en dahme pahn kohdo.”
De “meirong en dihp ehu.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
Mwein ong pei.
Mwein ong pein doarepe
De “peneu.”
LK, “Kumwail dehr mi pahn wisik ehu me sapahrek.”
Sang lepin lokaiahn Ipru ehu me wehwehki “Sohte Katepe.” E kin dokedoke Sehdan.
De “aramas lelepek men.”
Kilang KLL.
Kilang KLL.
LK, “uduk.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, “uduk.”
LK, “amwail ngoang.”
De kakete, “I kin diren eimah pwehki.”
Kilang KLL.
De “sawas.”
De “kisakis me sohte isepe.”
Kilang KLL.
Kilang KLL.
LK, “kupwur ngoang en Koht.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, “pirapa.”
LK, “oh kilisou.”
De “poakipoakih.”
LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.
LK, pneuʹma. Kilang KLL.
LK, “mwenginingin.”
LK, por·neiʹa. Kilang KLL.
De “wia me suwed ahpw sohte namenengki.” LK, a·selʹgei·a. Kilang KLL.
LK, “au.”
LK, “metik sarawi.”
LK, pneuʹma. Kilang KLL.