Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • bi7 Ipru 1:1-13:25
  • Ipru

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ipru
  • Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
Paipel Madiu-Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw
Ipru

KISINLIKOU ONG MEHN IPRU

1 Mahsie, Koht kin ketin mahseniong samatail mehn mahs ako sang rehn soukohp ako pak tohto oh ni mwohmw tohto. 2 A ni imwin rahn pwukat, e ketin mahseniong kitail sang rehn Sapwellimeo, me e ketin idihada en sohsohki mehkoaros, oh me e ketin doadoahngki pwe en ketin wiahda koasoandi en mwehi kan.* 3 Ih me kin ketin kasalehda sapwellimen Koht lingan oh kasalepen Koht ni unsek, oh kin ketin kolokol soahng koaros sang ni sapwellime mahsen manaman. Oh mwurin eh ketin kamwakelehsang kitail dipatail kan, e ketidiong ni palimaun en Koht lapalap nanleng. 4 Eri e mwahusang tohnleng kan pwehki e ketin sohsohki mwar ehu me kesempwal sang mwararail kan.

5 Karasepe, mehnia rehn tohnleng kan me Koht ketin mahsanihong: “Kowe me nei pwutak; rahnwet I wialahr semomw”? Oh pil: “I pahn wiahla seme, oh e pahn wiahla nei pwutak”? 6 Ahpw ni eh pahn ketin pwurehng poaronehdo sapwellime Meseniho nin sampah,* e ketin mahsanih: “Oh sapwellimen Koht tohnleng kan koaros en poaridi mwowe.”

7 E pil ketin mahsanih duwen tohnleng kan: “E ketin wiahda sapwellime tohnleng kan en wia ngehn kei oh sapwellime sounpapah kan* duwehte mpwulen kisiniei.” 8 Ahpw duwen Sapwellimeo, e ketin mahsanih: “Koht me mwoalomwi kohkohlahte, oh sokon en nanmwarki en omwi Wehi iei sokon en nanmwarki en me pwung.* 9 Komw kin ketin poakohng me pwung oh kalahdeki me suwed. Ihme kahrehda Koht, omwi Koht, ketin keiehkinkomwihdi leh oh ketikihong komwi peren me laudsang ahn iengomwi kan.” 10 Oh: “Nin tapio, Maing Kaun, komw ketin wiadahr poahsoan en sampah, oh nanleng iei doadoahk en nin limomwi kan. 11 Re pahn sohrala, ahpw komwi pahn mihmihte; oh irail koaros pahn meringla duwehte likou ehu, 12 oh komw pahn ketin welikirailpene duwehte likou puhp ehu oh re pahn weliali duwehte likou ehu. Ahpw komwi pahn duweduwehte, oh ahnsoun omwi mour sohte mwahn pahn imwisekla.”

13 Ahpw mehnia rehn tohnleng kan me e ketin mahsanihong: “Mwohndiong ni palimauni I lao pahn kihdiong omw imwintihti kan en wiahla utupen nehmw kan”? 14 Kaidehn irail koaros ngehn kan ong doadoahk sarawi,* me Koht ketin poaronehla pwe ren papah irail kan me pahn komourla?

2 Ihme kahrehda kitail anahne tehk kanahieng dahme kitail rongehr, pwe kitail en dehr peila. 2 Pwe ma mahsen kan me Koht ketin mahseniong samatail mehn mahs ako sang rehn tohnleng kan me likilik, oh sapwung koaros oh wiewiahn sapeik koaros alehdier kalokolok nin duwen pwung pahrek, 3 ia duwen atail pahn pitila ma kitail soukautihong komour lapalap ehu? Pwe atail Kauno me tepin mahsanih duwen met oh irail me rong ih kamehlelehiong kitail, 4 nindoken Koht eh ketin iang kadehdehda sang ni kilel kan oh soahng kapwuriamwei kan oh soangsoangen manaman kan oh ketin nehkpeseng sapwellime manaman* nin duwen kupwure.

5 Pwe e sohte ketin koasoanehdiong tohnleng kan en kaunda sampah* me pahn kohdo, me kitail koasoakoasoia duwe. 6 Ahpw nan ehu wasa sounkadehde men nda: “Dahkot aramas me komw kin ketin tamataman, de nein aramas me komw kin ketin apwahpwalih? 7 Komw ketin wiahiong ih en ekis tikitik sang tohnleng kan; komw ketin kamwarehki lingan oh wahu, oh ketin idihada en pwukoahki doadoahk en nin limwomwi kan. 8 Komw ketikihdiong mehkoaros pahn aluweluwe kan.” Ni Koht eh ketikihdiong mehkoaros pah, e sohte ketin luhwehkihdi mehkot me sohte mi pah. Ahpw met, kitail saikinte kilang mehkoaros eh mi pah. 9 Ahpw kitail kin kilang Sises, me Koht ketin wiahiong en ekis tikitik sang tohnleng kan, oh met Koht ketin kamwarehki lingan oh wahu pwehki eh ketin lokolok lao eh pwoula, pwe sang ni sapwellimen Koht kadek sapan, e pwoukihla aramas koaros.

10 Mehkoaros miehla ong ih oh sang reh. Eri pwe en kalinganahda sapwellime seri tohto kan, e konehng Koht en ketin wiahiong Wiliepe Lapalap en komourparailo en unsengkihla lokolok kan. 11 Pwe ih me kin wia kasarawi oh irail kan me sarawilahr, koaros kin kohsang rehn mehtehmen, oh ih kahrepen eh sohte ketin namenengki ekerkin irail rie kan, 12 nin duwen eh mahsanih: “I pahn lohkihong riei kan mwaromwi; I pahn kapingahkin komwi koul nan mwomwohdiso.” 13 Oh e pil mahsanih: “I pahn likih ih.” Oh pil mahsanih: “Kilang! Ngehi oh kisin seri kan me Siohwa* ketikihong ie.”

14 Eri, pwehki “kisin seri kan” wia nta oh uduk, e pil ketin wiahla nta oh uduk pwe sang ni sapwellime pwoula, e pahn ketin kasohrehla meno me kak kahrehda mehla, me iei Tepil, 15 oh e pahn ketin kasaledekala irail koaros me wiewia lidu erein arail mour pwehki arail masak mehla. 16 Pwe kaidehn uhdahn tohnleng kan me e kin ketin sewese, pwe kadaudok en Eipraam. 17 Eri, e anahne duwehla “rie kan” ni mehkoaros, pwe en kak ketin wiahla samworo lapalap me kadek kalahngan oh lelepek ni soahng kan me pid Koht, pwe en ketikihda meirong ehu ong dipen aramas akan pwe ren wiahda popohl rehn Koht. 18 Pwehki pein ih ketin lokolongki eh lelohng kasongosong, e kak ketin sewese irail kan me lelohng kasongosong.

3 Eri, riei me sarawi ko, me iang ale malipilip* en nanleng, medemedewe duwen wahnpoaron oh samworo lapalap me kitail kin pohnese*⁠—Sises. 2 E kin lelepek ong Koht me ketin idihada ih, duwehte Moses eh pil kin lelepek ni eh papah nan sapwellimen Koht tehnpaso* pwon. 3 Pwe e* ketin warohng ale lingan laud sang Moses, pwehki me kin kauwada ihmw ehu kin ale wahu laud sang ihmwo. 4 Mehlel, ihmw koaros mie emen me kin wiahda, ahpw me kin ketin wiahda mehkoaros iei Koht. 5 Eri Moses kin lelepek nin duwen sounpapah men nan sapwellimen Koht tehnpaso pwon. Met wia mehn kadehdehn soahng kan me pahn sansalda mwuhr, 6 ahpw Krais kin ketin lelepek nin duwen seri men me pwukoahki sapwellimen Koht tehnpas. Kitail iei Tehnpese, mehlel ma kitail kin kolokol teng atail saledek en koasoi oh koapworopwor me kitail kin suweiki lel ni imwi.

7 Kahrehda, duwehte sapwellimen Koht manaman* eh mahsanih, “Ma kumwail rong kapitie rahnwet, 8 kumwail dehr kahrehiong amwail mohngiong en kekeluwakala, duwehte ni ahnsou me samamwail mehn mahs ako kahrehiong ie engiengda laud, duwehte ni rahn en kasongosong nan sapwtehno, 9 wasa me irail kasonge ie, mendahki arail kin kilang ei doadoahk kan erein sounpar 40. 10 Ihme kahrehda I kalahdekihla dih wet oh mahsanih: ‘Re kin sohpeiweisang ie ahnsou koaros nan arail mohngiong, oh re sohte kin esehla elei kan.’ 11 Ngehi eri kahukihla nan ei engieng: ‘Re sohte pahn iang pedolong nan ei kommoal.’”

12 Riei ko, kanahieng pwe emen rehmwail dehr kakairada mohngiong suwed me sohte kin pwoson sang ni eh pahn keiweisang rehn Koht ieias; 13 ahpw pousehlahte kangoange emenemen ehuehu rahn, erein “Rahnwet” eh mihmihte, pwe mohngiong en emen en dehr kekeluwakala sang ni manaman widingan en dihp. 14 Pwe kitail uhdahn pahn iang ale dahme Krais ketin aleier ihte ma kitail kin kolokol teng lel ni imwi koapworopwor me kitail ahnekier nin tapio. 15 Nin duwen me ntingdier, “Ma kumwail rong kapitie rahnwet, kumwail dehr kahrehiong amwail mohngiong en kekeluwakala, duwehte ni ahnsou me samamwail mehn mahs ako kahrehiong ie engiengda laud.”

16 Pwe ihs me rongehr ahpw kahrehiong eh ketin engiengda laud? Ni mehlel, kaidehn irail koaros me kohkohsang Isip pahn kaweid en Moses? 17 Oh pil ihs me Koht ketin kalahdeki erein sounpar 40? Kaidehn irail ko me dipada, me melahr nan sapwtehno? 18 Oh ong ihs me e ketin kahukihla me re sohte pahn iang pedolong nan sapwellime kommoal? Kaidehn ong irail kan me kin sapeik? 19 Eri kitail kilangehr me irail sohte kak pedolong pwehki arail seupwoson.

4 Eri, pwehki inou en iang pedolong nan sapwellime kommoal mihmihte, kitail en mwasamwasahn* pwe emen rehmwail dehr katihasang inou wet. 2 Pwe kitail rongehr rongamwahwo duwehte irail; ahpw mahseno me re rong sohte katepe ong irail, pwehki arail pwoson sohte duwehte ahn irail ko me peikiong. 3 Pwe kitail me kasalehdahr pwoson kin iang pedolong nan kommoalo, duwehte me e ketin mahsanih: “Ngehi eri kahukihla nan ei engieng, ‘Re sohte pahn iang pedolong nan ei kommoal,’” mendahki sapwellime doadoahk kan imwiseklahr sang tepin tohnsampah.* 4 Pwe nan ehu wasa e ketin mahsanih duwen keisuhwen rahn nin duwen met: “Oh Koht ketin kommoaldihsang sapwellime doadoahk koaros ni keisuhwen rahn,” 5 oh wasaht e pwurehng ketin mahsanih: “Re sohte pahn iang pedolong nan ei kommoal.”

6 Eri, pwehki kommoal wet mihmihte pwe ekei en iang pedolong, oh irail kan me tepin rong rongamwahwo sohte iang pedolong pwehki ar sapeik, 7 ihme kahrehda mwurin ahnsou reirei, e pwurehng ketin kilelehdi rahn ehu ni eh ketin mahsanih nan melkahka en Depit, “Rahnwet”; duwehte me ntingdier powe, “Ma kumwail rong kapitie rahnwet, kumwail dehr kahrehiong amwail mohngiong en kekeluwakala.” 8 Pwe ma Sosua kahluwairaillahng nan wasahn kommoal, Koht sohte pahn ketin mahsanih duwen ehu rahn tohrohr mwuhr. 9 Eri mie rahn en kommoal ehu me duwehte rahnen Sapad ong sapwellimen Koht aramas akan. 10 Pwe aramas me pedolongehr nan sapwellimen Koht kommoal pil kommoaldihsangehr pein eh doadoahk kan, duwehte Koht eh ketin kommoaldihsangehr pein sapwellime doadoahk.

11 Eri kitail en wia uwen atail kak pwe kitail en iang pedolong nan kommoalo, pwe emen dehr pwupwudi oh idawehnla soangen sapeikohte. 12 Pwe mahsen en Koht kin momour oh uhdahn kehlail, oh e keng sang kedlahs me au riau oh kin lelohng loalen aramas oh kasalehda mas liki* oh mas loale,* oh lelohng kakon kan oh kanengen tih kan, oh kak kasalehda madamadau oh ineng kan en mohngiong. 13 Oh sohte kepikipik ehu me kin rirsang ni silangi, ahpw mehkoaros kin sansal oh sohte kin ekiekla sang silangin meno me pahn ketin kadeik kitail nin duwen atail wiewia kan.

14 Eri, pwehki mie atail samworo lapalap me sikla mehlel me ketilongehr nanleng, Sises Sapwellimen Kohto, kitail en pousehlahte koasoia duwen atail pwoson ih. 15 Pwe atail samworo lapalap kin ketin wehwehki atail luwet akan, pwehki e ketin lelohngehr kasongosong ni soahng koaros duwehte kitail, ahpw e sohte ketin wiahda dihp. 16 Eri, kitail en patohla ni mwoalen kadek sapan ni saledek en koasoi, pwe kitail en ale kadek kalahngan oh diar kadek sapan ni ahnsou me kitail anahne sawas.

5 Pwe samworo lapalap koaros me pilipilda sang nanpwungen aramas akan kin idihdida pwe en papahki aramas akan soahng kan me pid duwen Koht, pwe en kihda kisakis kan oh meirong kan ong dihp. 2 E kak kasalehda kadek kalahngan ong irail kan me kin sawehwe oh kin sapwungala, pwehki e pil kin ese pein eh luwet akan, 3 oh pwehki met, e anahne wiahda meirong kan ong pein dipe kan duwehte eh kin wiahda ong aramas akan.

4 Aramas emen sohte kin ale wahu wet sang ni pein eh pilipil, ahpw e kin ale wahu wet ihte ni ahnsou me Koht ketin malipe, duwehte eh ketin malipe Aaron. 5 Eri Krais pil sohte ketin kalinganahda pein ih ni eh wiahla samworo lapalap emen, ahpw Koht me ketin kalinganahda ih oh E ketin mahsanihong: “Kowe me nei pwutak; rahnwet I wialahr semomw.” 6 Duwehte eh pil ketin mahsanih nan ehu wasa tohrohr, “Kowe me samworo kohkohlahte duwehte Melkisedek.”

7 Erein sapwellime mour nin sampah, Krais kin loulou ni ngidingid oh pil wia pekipek ni kapitie laudida iangahki pilen silangi, ong Meno me kak ketin doarehsang ih mehla, oh sapwellime loulou kan kin pasapengla pwehki eh lemmwin Koht. 8 Mendahki ih me sapwellimen Koht, e ketin sukuhlki peik sang ni mehkan me e ketin lokolongki. 9 Oh mwurin eh ketin unsekla, e ketin alehdi pwukoa en komourala soutuk irail koaros me kin peikiong ih, 10 pwehki Koht ketin idihada ih nin duwen samworo lapalap men duwehte Melkisedek.

11 Mie soahng tohto duwen ih me se anahne koasoia ahpw e apwal en kawehwehda, pwehki amwail kin pwand en wehwehki.* 12 Pwe lel ahnsou wet kumwail anahne wialahr sounpadahk kei, ahpw kumwail pil pwurehng anahne emen en padahkihong kumwail keieun padahk kan duwen sapwellimen Koht mahsen sarawi sang nin tapio, oh kumwail pwurehng pwurala anahne milik, ahpw kaidehn mwenge kekeluwak. 13 Pwe mehmen me kin niminimte milik sohte kin ese sapwellimen Koht mahsen pwung, pwehki ih kisin seri men. 14 Ahpw mwenge kekeluwak iei ong aramas koahiek kan, irail kan me kaiahnedahr arail kehl en madamadau sang ni arail kin doadoahngki pwe ren ese wekpeseng en dahme pwung oh dahme sapwung.

6 Kahrehda, ni atail doula sangehr tepin padahk kan duwen Krais, kitail en nantihongete koahiekla, oh dehr pwuralahng tepin padahk kan* me iei, koluhla sang wiewia kan me sohte katepe oh pwosonla Koht, 2 padahk duwen papidais oh duwen pwil peh kan powe, kaiasadahn me melahr akan oh kadeik soutuk. 3 Oh kitail pahn wia met, ma Koht ketin kupwurki.

4 Me pid duwen irail ko me marainlahr mahso oh me songadahr kisakis* en nanleng oh me aleier sapwellimen Koht manaman* 5 oh me songadahr sapwellimen Koht mahsen kaselel oh kapai kan* en koasoandi en mwehi me kohkohdo,* 6 ahpw soikalahr padahk mehlel, eri solahr me kak pwurehng kapwureiraildo pwe ren koluhla, pwehki pein irail pwurehng pasurdiong sapwellimen Kohto ni tuhkeo oh kasarowehdi ih mwohn wehipokon. 7 Pwe pwehl kin ale kapai sang rehn Koht ni ahnsou me e kin nim keteu me kin kalapw mwerediong powe oh kin kapwarehda wahn sahpw me kin katapan ong irail me kin koadoahkihada. 8 Ahpw ma e kapwarehda dihpw tekatek oh tuhke tekatek, e pahn lekdekla oh kereniongehr pahn riahla, oh ni imwio e pahn isihsla.

9 Ahpw me pid duwen kumwail kompoakepahi ko, mendahki at kin koasoakoasoi ni ahl wet, se kin kamehlele soahng kan me mwahusang, soahng kan me pid komour. 10 Pwe Koht me pwung oh e sohte pahn ketin meliehla amwail doadoahk oh duwen amwail kin poakohng mware sang ni amwail kin papah aramas sarawi kan leledo ahnsou wet. 11 Ahpw se kin inengieng emenemen kumwail en kasalehda soangen pwerisekohte pwe kumwail en uhdahn kamehlele koapworopworo lel ni imwi, 12 pwe kumwail en dehr wiahla aramas pohnkahke, ahpw kumwail en kahlemengih irail kan me sohsohkiher inou kan sang ni arail pwoson oh kanengamah.

13 Ni ahnsou me Koht ketin wiahda sapwellime inou ong Eipraam, e ketin kahukihla pein mware pwehki sohte emen me lapalapasang ih me e kak ketin kahukihla ede, 14 oh ketin mahsanih: “I uhdahn pahn kapaiaiukada oh I uhdahn pahn kangederehla kadaudokomw kan.” 15 Eri mwurin Eipraam eh kasalehdahr kanengamah, e ahpw alehdi inou wet. 16 Pwe aramas kin kahukihla eden emen me lapalapasang, oh arail kahula iei kaimwiseklahn akupwung koaros pwehki e kin wia mehn kamehlelpen dahme re nda. 17 Ni ahlohte, ni ahnsou me Koht ketin kupwurehda en kasalehda ni sansal me sapwellime koasoandi* sohte kin wekila ong irail me pahn sohsohki inowo, e ketin kapatahiong inowo sapwellime kahula, 18 pwe sang ni soahng riau me sohte kin wekila me kasalehda duwen Koht eh sohte kak ketin likamw, kitail me tangalahngehr wasahn ruk pahn ale mehn kangoang kehlail pwe kitail en kolokol teng koapworopwor me mi mwohtail. 19 Kitail ahneki koapworopwor wet me rasehng angke ehu ong atail mour,* me likilik oh teng, oh me kin waikitaillahng masloalen kahdengo, 20 wasa me Sises me tienglahr mwohtailo ketilahngehr ie pwehki kitail, ih me ketin wialahr samworo lapalap kohkohlahte duwehte Melkisedek.

7 Pwe Melkisedek menet, nanmwarki en Salem, samworo en Koht Wasa Lapalahpie, tuhwong Eipraam eh pwurasang eh kemehla nanmwarki ko oh kapaiahda ih, 2 oh Eipraam kihong ih eisek kis ehu en mehkoaros. Keieu, ede kin wehwehki “Nanmwarki en me Pwung,” oh e pil wia nanmwarki en Salem, me iei, “Nanmwarki en Popohl.” 3 E sohte sansal ihs seme oh ine, sohte mehkot me kileldi me pid duwen irekidien eh peneinei, rahnen eh ipwidi oh rahnen eh mehla, ahpw Koht ketin wiahiong en rasehngala Sapwellime Ohlo, oh wia samworo men ahnsou koaros.*

4 Kilang uwen lapalap en ohl menet me Eipraam me wia moangen peneinei* kihongehr eisek kis ehu en dipwisou kan me keieu mwahu me lohdier nan mahwen. 5 Ni mehlel, nin duwen Kosonnedo, nein Lipai pwutak kan me aleier arail pwukoahn samworo alehdi kehkehlik ehu ren kin rikasang rehn aramas akan eisek kis ehu, me iei, sang rehn riarail kan, mendahki irail pwukat wia kadaudok* en Eipraam. 6 Ahpw ohl menet me sohte kohsang peneinei en Lipai aleier eisek kis ehu sang rehn Eipraam oh kapaiahda me alehdier inou ko. 7 Aramas koaros kin pwungki me me lapalap men kin kapaia me tikitik men. 8 Oh nan ehu irair, aramas akan me kin mehla iei me kin ale eisek kis ehu, ahpw nan irair teio, me kin aleo iei ih me alehdi mehn kadehde me e momour. 9 Kitail kak nda me Lipai me kin ale eisek kis ehu pil pwainlahr eisek kis ehu sang rehn Eipraam, 10 pwe e saikinte ipwidi nin duwen kadaudok en seme mehn mahso* ni ahnsou me Melkisedek tuhwong ih.

11 Eri ma aramas kak unsekla sang ni koasoandi en samworo en mehn Lipai ko (me iei ehu kisehn Kosonnedo me kohiengehr aramas ako), ia duwe, mie anahnepen emen samworo en kohdo me pahn duwehte Melkisedek ahpw kaidehn duwehte Aaron? 12 Pwehki koasoandien samworo eh wekila, Kosonnedo pil anahne wekila. 13 Pwe aramas me soahng pwukat kin dokedoke kohsang ni ehu keinek tohrohr, me sohte emen irail kin iang wia doadoahk ni pei sarawio. 14 Pwe e sansal me atail Kaun kohsang ni keinek en Suda, ahpw Moses sohte mwahn kin koasoia duwen samworo kan me kohsang ni keineko.

15 Oh met uhdahn sansalda ni ahnsou me emen samworo tohrohr pwarada me duwehte Melkisedek, 16 me kin papah nin duwen samworo, kaidehn pwehki keinek me e kohsang ie nin duwen Kosonned, ahpw pwehki manaman me kihong ih mour me sohte kak ohla. 17 Met ntingdier pwe en kadehde duwen ih: “Kowe me samworo kohkohlahte duwehte Melkisedek.”

18 Eri, kehkehlik en mahso kasohralahr, pwehki e luwet oh sohte kak sewese kitail. 19 Pwe Kosonnedo sohte kak kaunsekala mehkot, ahpw koapworopwor me Koht ketikihda iei me mwahusang oh met kin kaunsekala soahng koaros, oh sang ni koapworopwor wet kitail kin karanihala Koht. 20 Pil ehu, met sohte kin wiawi ma sohte kahula kin iang 21 (pwe ni mehlel, mie ohl akan me wiahlahr samworo kan me kahula sohte kin iang, ahpw memenet wiahla samworo sang ni kahula me pid duwen ih sang rehn Meno me ketin mahsanih: “Siohwa* ketin kahulahr, oh e sohte pahn ketin wekidala kupwure,* ‘Kowe me samworo kohkohlahte’”), 22 ihme kahrehda Sises ketin wiahla mehn kamehlelpen inou lap ehu me mwahusang. 23 Patehng met, aramas tohto anahne wiahla samworo pwe ren wiliandi meteikan pwehki mehla kin irehdi irail sang ren wiewiahte samworo, 24 ahpw pwehki e kin ieias kohkohlahte, sohte emen me pahn wiliandi sapwellime pwukoahn samworo. 25 Eri, e pil uhdahn kak ketin doarehla irail kan me kin patohla rehn Koht ni mware, pwehki e kin ieias ahnsou koaros pwe en peki rehn Koht en ketin sewese irail.

26 Eri kitail anahne soangen samworo lapalap men me kin loalopwoat, mwakelekel, sohte samin kis reh, tohrohrasang me dipan akan oh kesepwildahr pohnangin nanleng. 27 E sohte duwehte samworo lapalap ako. E sohte ketin anahne wiahda meirong kan rahn koaros, mahs ong dipe kan, a mwuri ong dipen aramas, pwehki e ketin wia met pak ehute ni ahnsou me e ketin meirongkihla pein ih, oh met pahn sewese aramas akan kohkohlahte. 28 Pwe Kosonnedo kin idihada aramas ekei me mie arail luwet pwe ren wia samworo lapalap, ahpw mahsen en inou me wiawidahr mwurin Kosonnedo idihadahr sapwellimen Kohto, me ketin unseklahr kohkohlahte.

8 Eri, iet ire kesempwal en dahme kitail koasoakoasoia: Mie atail samworo lapalap men me duwehte met, oh e ketidiong ni palimaun en mwoahl en Koht lapalap nanleng, 2 sounpapah men* nan wasa sarawio oh nan impwal mehlel me Siohwa* ketin kauwada, a kaidehn aramas. 3 Pwe samworo lapalap koaros kin idihdida pwe ren kin patohwanohng Koht kisakis kan oh meirong kan; eri memenet pil anahne mehkot pwe en meirongki. 4 Ma e ketiket nin sampah, e sohte pahn ketin wia samworo, pwehki mieier me kin patohwanda kisakis kan nin duwen Kosonnedo. 5 Ahn aramas pwukat ar kin wia pwukoa sarawi iei kasalepen oh mwetehn mehkan en nanleng; duwehte Moses, ni ahnsou me e pahn kauwada impwalo, e alehdi sapwellimen Koht kehkehlik: Pwe E ketin mahsanih: “Kilang pwe ken wiahda mehkoaros en duwehte mwohmw me kasansal ong uhk nin nahnao.” 6 Ahpw met Sises ketikiher doadoahk* me kaselel sang doadoahk en samworo mahso, pwehki e pil ketin wia sounkadokepene pali riau en inou lap me mwahusang inou lap en mahso, me wiawidahr nin duwen kosonned me poahsoankihda inou kan me mwahusang mehn mahs ko.

7 Ma sohte sapwung kis mie ni keieun inou lapo, sohte pahn anahnepen me keriauo. 8 Pwe e ketin diarada sapwung rehn aramas akan nan mahsen pwukat: “Siohwa* ketin mahsanih: ‘Kilang! Rahn akan pahn kohdo me I pahn wiahiong wehin Israel oh wehin Suda inou lap kapw ehu.’ 9 Siohwa* pil ketin mahsanih, ‘E sohte pahn duwehte inou lap me I wiahiong samarail mehn mahs ako ni rahn me I kol pehrail oh kahreirailsang nan sapwen Isip, pwehki ar sohte kin lelepek ong ei inou lapo, ihme kahrehda I solahr nsenohkin irail.’

10 “Siohwa* pil ketin mahsanih, ‘Pwe iet inou lap me I pahn wiahiong wehin Israel mwurin rahn ako, I pahn kihdiong ei kosonned akan nan arail madamadau, oh I pahn ntingihediong nan arail mohngiong. Oh I pahn wiahla arail Koht, oh re pahn wiahla nei aramas akan.

11 “‘Oh re solahr pahn padahkihong emenemen iangarail tohn wehio oh emenemen riarail kan, ndinda, “Esehla Siohwa!”* Pwe irail koaros pahn eseiehla, sang me keieu tikitik lel me keieu lapalap nanpwungarail. 12 Pwe I pahn mahkikihong irail arail wiewia suwed kan, oh I solahr pahn tamanda diparail kan.’”

13 Ni eh ketin mahsanih, “inou lap kapw ehu,” e ketin kameringihala mehn mahso. Eri dahme meringlahr oh wereilahr pahn kereniong sohrala.

9 Nan inou lap en mahso, mie koasoandi kan ong kaudok oh wasa sarawi ong kaudok nin sampah. 2 Impwal wet wiawihkihda pere riau. Nan keieun perehn impwalo mie dewen lamp, tehpel oh lopwon en pilawahn meirong ko;* oh wasaht adaneki Wasa Sarawi. 3 Ahpw masloalen keriaun kahdengo mie ehu perehn impwalo me adaneki Wasa Sarawihe. 4 Ih wasaht me mehn isik warpwohmwahu kohlo oh kohpwahn inou lapo me kidikidkipene kohl wasa koaros kin mi ie. Nan kohpwao sah kohl ehu mie me audaudki manna iangahki nein Aaron sokono me mpwek kei poahnsdahsang ie oh pil pelien takai patapat en inou lapo; 5 oh pohn kohpwao mie kerup lingaling kei me pwainkihdi pweineo* ar pehnpihr ko. Ahpw ahnsou wet kaidehn ahnsoun koasoia oaritikpen mepwukat.

6 Mwurin mepwukat eh kokoudahr ni mwohmw wet, samworo ko kin kaukaule pedolong nan keieun perehn impwalo pwe ren wia ar pwukoa sarawi kan; 7 ahpw samworo lapalapo kin kelehpw pedolong nan keriaun perehn impwalo pak ehu nan pahr ehu, oh e anahne wa nta me e kin meirongki ong pein ih oh ong dihp kan me aramas ako kin wiahda ni ar sohte wehwehki. 8 Eri, sapwellimen Koht manaman* kasalehda ni sansal me elen pedolong nan wasa sarawio saikinte sansalda nindoken keieun impwalo eh mihmihte. 9 Impwal wet wia karasaras ehu ong ahnsou wet, oh nin duwen koasoandi wet, koaros kisakis kan oh meirong kan kin wiawi. Ahpw mepwukat sohte kak kaunsekihala kadeikpen loalen aramas emen me kin wiahda meirong pwukat.* 10 Mepwukat kin pidadahte mwenge oh mehn nim kan oh soangsoangen kamwakel ong kaudok.* Iei koasoandi kan nin duwen kosonnedo me pid paliwar oh kin doadoahkte lao e pahn lel ahnsou me kileldier en kapwungpwungla soahng kan.

11 Ahpw ni ahnsou me Krais ketido nin duwen samworo lapalap en soahng mwahu kan me pweidahier, e ketilong nan impwal me lapalapasang oh unsek sang, impwal ehu me sohte wiawihkihda pehn aramas oh kaidehn kisehn sampah wet. 12 E ketilong wasa sarawio oh e sohte ketiki ntahn kuht oh ntahn kouwol pwul kan, pwe pein ntah, oh e ketin wia met pak ehute oh ketin doareikitailla* kohkohlahte. 13 Pwe ma ntahn kuht oh kouwol kan, oh pehs en koupwul lih men me kin usupiong pohn irail kan me saminlahr kin kasarawihla paliwararail kan, 14 eri ia uwen pahn laud ntahn Krais eh pahn kamwakelehda kadeikpen loalatail sang wiewia kan me sohte katepe pwe kitail en papah Koht ieias? Krais toukihda pein ih ong Koht nin duwen meirong ehu me sohte sapwung kis ie sang ni sapwellimen Koht manaman* soutuk.

15 Ihme kahrehda ih me wia sounkadokepene pali riau en inou lap kapwo, pwe irail kan me ale malipilip en ale inou en sohso me pahn mihmi kohkohlahte, pwehki e pwoula nin duwen pweinen pweipwei sapahl ehu pwe en kasaledekirailla sang dihp me re wiahda ni arail mi pahn inou lap en mahso. 16 Pwe ma mie inou lap ehu wasa kis, aramas me wiahda inou lapo anahne mehla, 17 pwehki inou lap ehu kin manamanla mwurin mehla, pwe e sohte kin manaman erein aramas me wiahda inou lapo momour. 18 Eri, inou lap en mahso pil sohte pahn manamanla ma sohte nta. 19 Pwe ni ahnsou me Moses padahkihong aramas ako koaros kehkehlik koaros en Kosonnedo, e ahpw ale ntahn kouwol pwul ko oh kuht ko oh doaloahkihda pihl, oh e doadoahngki wunen sihpw pohweitahta me pirapiriong ni rahn isop pwe en usupihki ntao pwuhko* oh aramas ako koaros, 20 oh nda: “Iet ntahn inou lapo me Koht ketin kehkehlingkihong kumwail en kapwaiada.” 21 E pil usupihki ntao impwalo oh dipwisou koaros ong doadoahk sarawio.* 22 Ei, nin duwen Kosonnedo, kereniong mehkoaros kin mwakelekelkihla nta, oh ma nta sohte keredi sohte mahkpen dihp.

23 Eri, kasalepen mehkan en nanleng anahne mwakelekelkihla wiepe pwukat, ahpw mehkan en nanleng kin anahne meirong kan me mwahusang. 24 Pwe Krais sohte ketilong nan wasa sarawi ehu me wiawihkihda pehn aramas, me iei kasalepen dahme uhdahn mehlel, ahpw e ketila nanleng, pwe e kin ketiket ie ahnsou wet mwohn silangin Koht pwehki kitail. 25 Met sohte wiawi pwe en meirongkihla pein ih pak tohto, duwehte ni ahnsou me samworo lapalap kin pedolong wasa sarawio ehuehu pahr wa nta me kaidehn pein ah. 26 Pwe ma soh, eri e anahne lokolok pak tohto sang tepin tohnsampah.* Ahpw ahnsou wet, e ketin kasalehdahr pein ih pak ehute ni imwin koasoandi en mwehi kan* pwe en ketikihsang dihp sang ni eh ketin meirongkihla pein ih. 27 Oh duwehte mehla eh kin lelohng aramas koaros pak ehute, ahpw mwuri ale kadeik, 28 ih pil duwen Krais eh ketin meirongala pak ehute pwe en alehda dipen me tohto; oh ni keriaun ahnsou me e pahn ketin pwarodo, e sohte pahn ketikihsang dihp, oh irail kan me kin ngoangki rapahki ih pwe ren ale komourparail pahn kilang ih.

10 Pwehki Kosonnedo iei mwetehn soahng mwahu kan me pahn kohdo, ahpw kaidehn uhdahn soahng pwukat, e* sohte mwahn kak kaunsekihala irail kan me kin patohla rehn Koht sang ni meirong kohte me kin wiewiawi ehuehu pahr. 2 Ma soh, meirong kan sou pahn uhdi, pwehki irail kan me kin wiahda meirong kan* mwakelekeldahr oh solahr pahn ahneki pepehm en dipada? 3 Ahpw soh, meirong pwukat iei katamanpen dihp ehuehu pahr, 4 pwe ntahn kouwol oh kuht kan sohte kak kihsang dihp.

5 Eri ni ahnsou me e ketido nin sampah, e mahsanih: “‘Komw sohte ketin kupwurki meirong en mahn akan oh meirong teikan, pwe paliwar ehu me komw ketin kaunopohng ie. 6 Komw sohte kupwurperenki meirong kan me pahn pwonte isihsla oh meirong en dihp kan.’ 7 Ngehi eri nda: ‘Kilang! I patohdohr (wasa kis nan pwuhko,* e ntingdier duwen ngehi) en wia kupwuromwi, Maing Koht.’” 8 Keieu e mahsanih: “Komw sohte kupwurki de pil kupwurperenki meirong en mahn akan oh meirong teikan oh meirong kan me pahn pwonte isihsla oh meirong en dihp kan”⁠—​meirong kan me kin wiawi nin duwen Kosonnedo⁠— 9 mwuri e ahpw mahsanih: “Kilang! I patohdohr en wia kupwuromwi.” Ih eri ketikihsang me keieuo pwe en ketin wiahda me keriauo. 10 Sang ni “kupwur” wet, kitail sarawihkilahr meirong en kahlap en Sises Krais me wiawi pak ehute.

11 Oh pil samworo koaros kin kesikesihnen nan ar wasa ehuehu rahn pwe ren wia doadoahk sarawi* oh wiahda pak tohto soangen meirong kohte me sohte kak kihsang dihp douluhl. 12 Ahpw ohl menet ketin wiahda meirong en dihp ehu me kak kihsang dihp kohkohlahte oh ketidiong ni palimaun en Koht, 13 oh sang ahnsowo, e ketin awiawih lao Koht pahn ketikihdi eh imwintihti kan nin duwen utupen aluweluwe kan. 14 Pwe sang ni meirong ehu, e kak ketin pousehlahte kaunsekihala irail kan me sarawilahr. 15 Patehng met, sapwellimen Koht manaman* pil kadehdehiong kitail ni eh mahsanih: 16 “Siohwa* ketin mahsanih: ‘Iet inou lap me I pahn wiahiong irail mwurin rahn ako, I pahn kihdiong ei kosonned akan nan arail mohngiong, oh I pahn ntingihediong nan arail madamadau.’” 17 E ahpw mahsanih: “Oh I solahr pahn tamanda diparail kan oh arail wiewia suwed kan.” 18 Eri, wasa me mahkpen mepwukat wiawi, solahr pahn mie meirong en dihp.

19 Kahrehda riei ko, pwehki kitail kin eimahiong doadoahngki elen pedolong nan wasa sarawio sang ni ntahn Sises, 20 me e ketin ritingadahng* kitail nin duwen ahl ehu me kapw oh momour ni eh ketilong pwar kahdengo, me iei kahlepe, 21 oh pwehki mie atail samworo me sikla mehlel me pwukoahki sapwellimen Koht tehnpas, 22 kitail en patohla ni mohngiong mehlel oh pwoson unsek, pwehki atail mohngiong mwakelekeldahr* sang kadeikpen loalatail me suwed oh paliwaratail kan duhduhkiher pihl mwakelekel. 23 Kitail en kolokol tengeteng atail kin lohkihong wehipokon atail koapworopwor ni soh peikasal, pwe me kin ketin wiahda inowo kin lelepek. 24 Oh kitail en medemedewe* emenemen pwe kitail en kangoange* emenemen en kasalehda limpoak oh wiewia mwahu kan, 25 dehr soukautihong atail kin tuhpene duwen ekei ar kin epwehnki wia, ahpw kitail en kangoange emenemen, oh wia mepwukat laud sang mahs ni amwail kilang rahno kerendohr.

26 Pwe ma kitail kin nsenki wiewia dihp mwurin atail aleier loalokong pwung duwen me mehlel, solahr mie meirong ong dihp me luwehdi, 27 ahpw kitail pahn kasikasik kadeik ni masak oh engieng me okohk me pahn kamwomwala irail kan me kin uhwong Koht. 28 Mehmen me mwamwahliki Kosonned en Moses kin kamakamala sang ni kadehdepen aramas riemen de silimen, e sohte pahn ale mahk. 29 Dahme kumwail lemeleme? Ia uwen lauden kalokolok me aramas men me tiakedi sapwellimen Koht Ohlo oh wiahki ntahn inou lap me e sarawihkihla duwehte nta me sohte kesempwal, oh mwamwahliki sapwellimen Koht manaman* me kin kasalehda kadek sapan pahn warohng ale? 30 Pwe kitail ese Meno me ketin mahsanih: “Ngehi me pahn ikih; Ngehi me pahn dupuk.” Oh pil ehu: “Siohwa* pahn ketin kadeik sapwellime aramas akan.” 31 Mehkot kamasepwehk lohdiong pahn limen Koht ieias.

32 Ahpw kumwail en kin tamanda rahn akan en mahso, me mwurin amwail marainlahr kumwail kin dadaur pahn kahpwal laud iangahki lokolok kan. 33 Ekei pak aramas kin kauwe kumwail oh kumwail kin lelohng lokolok kan mwohn wehipokon,* oh ekei pak kumwail kin ieiang irail* me lelohng soangen lokolok pwukat. 34 Kumwail kin kasalehda amwail poakehla irail kan me mi nan imweteng oh kumwail kin kolokol amwail peren ni aramas ar kin kulihasang amwail kepwe kan, pwehki kumwail ese dahme kumwail ahneki mwahusang oh pahn poatopoat.

35 Eri, kumwail dehr uhdihsang amwail eimah* me keting laud pahn iang. 36 Pwe kumwail en dadaurete, pwe mwurin amwail kapwaiada kupwuren Koht, kumwail en ale pweidahn inowo. 37 Pwe “ahnsou tehr kis,” “meno me kohkohdo pahn leledo oh e sohte pahn pwapwand.” 38 “Ahpw nei aramas pwung men pahn momour pwehki eh pwoson,” oh “ma e pweieksang ie, I* sohte pahn kupwurperenki ih.” 39 Eri, kitail kaidehn soangen aramas me kin pweieksang Koht pwe en kasohrala, ahpw kitail soangen aramas me ahneki pwoson pwe en kolokol atail mour.*

11 Pwoson iei mehn kamehlel likilik me dahme ke kin koapworopworki pahn wiawi, iei mehn kadehde sansal me dahme ke kamehlele uhdahn mie mehnda ma ke sohte kilang. 2 Pwe sang ni pwoson, mehn mahs ako* ahneki mehn kadehde me Koht ketin kupwurperenkin irail.

3 Sang ni pwoson kitail kin wehwehkihda me koasoandi en mwehi kan* koasoansoankihdier mahsen en Koht, kahrehda dahme kitail kak kilang kin kohsang ni mehkan me sohte sansal.

4 Sang ni pwoson Eipel patohwanohng Koht meirong ehu me mwahusang ahn Kaino. Sang ni pwoson wet, e ale mehn kadehde me ih aramas pwung men, pwe Koht ketin kupwurperenki* eh kisakis kan, oh pwehki eh pwoson, e kin wie koasoakoasoite mendahki e melahr.

5 Sang ni pwoson Enok wisiksang pwe en dehr kilang mehla, oh e sohte dierekda pwehki Koht ketin kasauda ih; pwe mwohn eh kasaula e aleier mehn kadehde me e uhdahn kaperenda Koht. 6 Patehng met, ma sohte pwoson sohte me kak kaperenda Koht, pwe mehmen me kin patohla rehn Koht anahne kamehlele me Koht ketin mie oh e pahn ketin katingih irail kan me kin ngoangki rapahki ih.

7 Sang ni pwoson, mwurin Noha eh ale kaweid sang rehn Koht duwen soahng kan me e saikinte kilang, e kasalehda lemmwin Koht oh kauwada warihmw ehu pwe en doarehla eh peneinei; oh sang ni pwoson wet e kasalehda me sampah wet warohng kadeik, oh e pwungla rehn Koht pwehki pwoson.

8 Sang ni pwoson, ni ahnsou me Eipraam ale malipilip, e peik ni eh kohla wasa me e pahn ale nin duwen sohso ehu; e kohla mendahki e sehse ia wasa e kohkohlahng ie. 9 Sang ni pwoson e koukousoan nin duwen mehn liki men nan sapwen inowo duwehte eh mi nan sapwen liki ehu, oh e kin mihmi nan ihmw likou kei iangahki Aisek oh Seikop, me pil pahn sohsohki inowohte. 10 Pwe e kin awiawih kahnimw ehu me poahsoankihda poahsoan mehlel, me Koht ketin koasoanehdi oh kauwada.

11 Sang ni pwoson Sara pil alehdi kehl en liseiankihda kadaudoke, mendahki e dauliher sounpar en neitik, pwehki e kamehlele me Ih me ketin wiahda inowo me lelepek.* 12 Ong ni kahrepe wet, seri kan ipwidi sang rehn ohl emen me mahlahr,* seri tohto me rasehng usu kan pahnlahng oh duwehte pihken ni oaroahr kan me sohte kak wadawadedi.

13 Irail pwukat koaros kin pwoson lao re mehla, mendahki inou kan sohte pweida nan arail ahnsou; ahpw re kin kilang mepwukat sang wasa doh oh perenkihda, oh lohkihong wehipokon me irail mehn liki kei oh mehn keiru kei nan sahpwo. 14 Pwe irail me kin koasoi ni ahl wet kin kadehdehda me re kin ngoangki rapahki pein arail wasa. 15 Ahpw ma re kin tamatamante wasa me re mweselsang ieo, re pahn diarada ahnsoun pwurala. 16 Ahpw re kin inengieng wasa ehu me mwahusang, me iei, kisehn nanleng. Ihme kahrehda, Koht sohte kin ketin namenengki arail kin likweriong ih nin duwen arail Koht, pwe e ketin kaunopohngirailehr kahnimw ehu.

17 Sang ni pwoson, e mwomwen me Eipraam meirongkilahr Aisek ni ahnsou me Koht ketin song ih⁠—​ohl me alehda inou kan ni peren song en meirongkihla nah iehroso⁠— 18 mendahki Koht ketin mahsanihong: “Me pahn adaneki kadaudokomwo pahn kohsang rehn Aisek.” 19 Ahpw e lemeleme me Koht kak ketin kaiasada ih sang rehn me melahr akan, oh e aleier ih sang wasao ni elen karasaras ehu.

20 Sang ni pwoson, Aisek pil kapaiahda Seikop oh Esau me pid soahng kan me pahn kohdo.

21 Sang ni pwoson, ni ahnsou me Seikop kereniong mehla, e kapaiahda emenemen nein Sosep pwutak ko oh e kaudokiong Koht ni eh idengekla pohn nah sokono.

22 Sang ni pwoson, ni Sosep eh kerenlahng imwin eh mour, e koasoiahda duwen mehn Israel kan ar kohkohsang Isip, e ahpw kihda kaweid kei* me pid eh tih ko.*

23 Sang ni pwoson, semen Moses oh ine ekihla ih erein sounpwong siluh mwurin eh ipwidi, pwehki ira kilang me kisin serio me kaselel oh ira sohte masak ruwes en nanmwarkio. 24 Sang ni pwoson, ni ahnsou me Moses laudla, e kahng aramas en kin ekerkin ih nein Parao serepeino nah pwutak. 25 E pilada en iang sapwellimen Koht aramas akan wiakaula, sang perenki dihp ahnsou mwotomwot, 26 pwehki e medewe me namenengkihla Krais iei mehkot me kesempwal sang dipwisou kesempwal kan en Isip, pwe e kin kilikilengwohngete keting me pahn kohieng ih. 27 Sang ni pwoson e mweselsang Isip, ahpw e sohte masak en nanmwarkio eh lingeringer pwe e kin dadaurete ni kanengamah likamwete e kilang Meno me soh sansal. 28 Sang ni pwoson e wia Pahsohpa oh usupihki nta uhr en wenihmw kan, pwe sounkam aramaso en dehr sair neirail mesenih kan.

29 Sang ni pwoson re kotehla Sehd Weitahta duwehte sahpw madekeng, ahpw ni ahnsou me mehn Isip ko song en wia met, re kihrla.

30 Sang ni pwoson kehl en Seriko rengkidi mwurin aramas ako ar pidipidahki erein rahn isuh. 31 Sang ni pwoson Reap lihen netiki paliwere sohte iang irail me sapeik ko kamakamala, pwehki e kasamwo lipoahrok ko ni popohl.

32 Oh dahme I pil pahn nda? Pwe sohte pahn mie ahnsou ma I pahn pousehlahte koasoia duwen Kidion, Parak, Samson, Sepda, Depit, oh pil Samuel oh soukohp teikan. 33 Sang ni pwoson re kalowehdi wehi kan, kapwaiada dahme pwung, ale inou kan, kakuhpene ewen laion kan, 34 kakunla angin kisiniei, pitsang ewen kedlahs, kehlailda sang irair en luwet, kommwad nan mahwen, oh kalowehdi douluhl karis en sounpei kan me kodohng mahwen. 35 Lih ekei aleier kisehrail kei me iasada sang mehla, ahpw aramas teikan mehla nan lokolok pwehki ar sohte kesehla arail pwoson pwe ren kak saledekla, pwe ren ale iasada me mwahusang. 36 Ei, meteikan aleier kahpwal kan sang ni kapailok kan oh wowoki kan, ni mehlel, laud sang met, sang ni selikihdi selmete kan oh lekdekiong nan imweteng kan. 37 Re kostakaidi, re ale kasongepen arail pwoson, re rasaraspeseng, re kamakamkihla kedlahs, re kohkohseli likawih kilin sihpw oh kilin kuht, nindoken arail semwehmwe, mi nan kahpwal, wiakaula; 38 oh sampah sohte warohng irail. Re kohkohseli nan sapwtehn oh nahna kan oh pahn paip akan oh pwoahr kan pahn pwehl.

39 Ahpw irail pwukat koaros, mehnda ma re aleier mehn kadehde mwahu pwehki ar pwoson, re sohte ale pweidahn inowo, 40 pwehki Koht ketin mwahngiher mehkot me mwahusang met ong kitail, pwe ren dehr unsekla mwohtail.*

12 Eri pwehki sounkadehde tohto pwukat me duwehte depwek kalaimwun ehu kapilkitailpene, kitail en pil kesehsang kitail mehkoaros me kin katoutou oh dihp me kin mwadang salihkitaildi, oh kitail en dadaurete tang ni weirentang me pwilidier mwohtail, 2 ni atail kilikilangete Sises, Wiliepe Lapalap en atail pwoson oh Sounkaunsekpen atail pwoson. Pwehki peren me mi mwowe, e ketin dadaurete ni tuhkehn kalokoloko* oh sohte namenengki, oh e ketidiongehr ni palimaun en mwoalen Koht. 3 Ni mehlel, kumwail medemedewe mwahu meno me ketin kanengamahiong soangen koasoi en uhwong sang rehn me dipan akan me kin kadeikada pein irail sang ni arail kin wia met, pwe kumwail en dehr pwangada oh uhdi.

4 Ni amwail kin uhwong dihp, kumwail saikinte pelianda lel ni ahnsou ieu me amwail nta kakerekeredi. 5 Oh kumwail manokehla douluhl kaweid me kohieng kumwail nin duwen seri kei: “Samwa, ke dehr mwamwahliki peneu sang rehn Siohwa,* de pil pwangada ni eh kin ketin kapwunguhkala; 6 pwe Siohwa* kin ketin panawih irail kan me e kin ketin poakohng. Ni mehlel, e kin ketin kaloke irail koaros me e kin ketin wiahki sapwellime seri.”

7 Kumwail en dadaur pwe e wia kisehn amwail peneu.* Ih duwen me Koht kin ketin wiahiong sapwellime seri kan. Ia duwe, mie seri men me seme sohte kin panawih? 8 Ahpw ma kumwail koaros sohte kin iang ale peneu wet, eri kumwail kaidehn uhdahn sapwellime seri kan, ahpw kumwail nein emen tohrohr seri. 9 Patehng met, samatail kan en sampah kin panawih kitail oh kitail kin waunekin irail. Eri, kitail sou pahn men uhpah Sahmo me ketin pilikinkitailda sapwellime manaman* oh wie momour? 10 Pwe irail kin panawih kitail ong ahnsou kis nin duwen dahme re lemeleme me pwung, ahpw e kin ketin wia met ong kamwahupatail pwe kitail en sarawihla duwehte ih. 11 Ni mehlel, sohte peneu ehu kin kaperen ni emen eh kin ale, pwe e kin kamedek;* ahpw mwuhr, e kin kapwarehda wahn popohl me iei elen pwung ong irail kan me kin ale.

12 Eri, kumwail kakehlahda pehmwail kan me daulahr oh pwukiemwail kan me luwetalahr, 13 oh kumwail kin kainenehla elen nehmwail kan, pwe wasa me ohla en dehr kohsang nan dewe ahpw en mwamwahula. 14 Kumwail nantihong popohl ong aramas koaros oh nantihong sarawihla, pwe ma emen sohte sarawihla, e sohte pahn kilang Kauno. 15 Kumwail kanahieng pwe emen de katihasang kadek sapan en Koht, pwe kalewen tuhke pwoisin en dehr pwarada oh kahrehda kahpwal oh me tohto pahn saminkihla; 16 oh kanahieng pwe emen nanpwungamwail de kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* de pil emen me sohte kin kesempwalki mehkot sarawi, me duwehte Esau, me kesehla eh pwuhng en mesenih oh wiliankihda delen mwenge ehu. 17 Pwe kumwail eseier me mwuhr, ni ahnsou me e men sohsohki kapaio, eh pahpao soikala ih; pwe mendahki e nannantihong en wekidala madamadau en eh pahpao ni sengiseng, e sohte pweida.*

18 Pwe kumwail sohte lelohng mehkot me kumwail kak kehn oh mehkot me wie mpwumwpwul, oh depwek toantoal oh rotorot mosul oh melimel ehu, 19 oh ngilen sowi oh ngilen koasoakoasoi. Ni aramas ako ar rongada ngihlo, re ahpw peki rehn Moses ren dehier pwurehng rong. 20 Pwe re sohte kakohng kehkehlik me mahsanih: “Ma pil mahn emen me sair nahna wet, e uhdahn pahn kostakaidi.” 21 Oh kasansalo pil inenen kamasepwehk mehlel me kahrehda Moses eh nda: “I masepwehkada oh rerrer.” 22 Ahpw kumwail lellahngehr Nahna Saion oh kahnimw en Koht ieias, me iei Serusalem en nanleng, oh tohnleng ngedehrie* 23 nan pokon lap, oh mwomwohdisohn mesenih kan me adarail kan ntingdier nanleng, oh Koht me Sounkopwung en mehkoaros, oh mour en me pwung kan me ipwikihdi sapwellimen Koht manaman* oh unseklahr, 24 oh Sises sounkadokepene pali riau en inou lap kapw ehu, oh ntahn usup me kin lokaia ni ahl me mwahusang ntahn Eipel.

25 Kumwail kanahieng pwe kumwail de kahng rong* meno me kin ketin mahmahsen. Pwe ma irail kan me kahng rong meno me kin kihda kaweid sang rehn Koht nin sampah sohte pitla, eri ia uwen atail sohte pahn pitla ma kitail sohpeisang ih me kin ketin mahmahsen sang nanleng! 26 Ni ahnsowo kapitie kamwakidada sampah, ahpw ahnsou wet e ketin inoukidahr: “I pahn pil pwurehng kamwakidada, kaidehk sampahte, pwe pil nanleng.” 27 Eri mahsen wet “pil pwurehng” kasalehda kasohralahn soahng kan me mwekidida, me iei soahng kan me wiawihda, pwe soahng kan me sohte mwekidida en mihmihte. 28 Eri pwehki kitail pahn alehdi Wehi ehu me sohte kak mwekidida, kitail en pousehlahte alehda kadek sapan, oh pwehki kadek sapan wet, kitail kak papah Koht nin duwen me e ketin kupwurperenki ni lemmwin oh wahu. 29 Pwe atail Koht rasehng kisiniei me kin kamwomwala wasa.

13 Kumwail dadaurete amwail limpoak en pirien. 2 Kumwail dehr manokehla kasamwo meteikan ni kadek,* pwe ni ekei ar kin wia met, re kin kasamwo tohnleng kan ni ar sasairki. 3 Kumwail en kin tamatamante irail kan me mi nan imweteng,* duwehte ma kumwail kin iang irail selidi, oh pil irail kan me wiakaula pwehki pein kumwail pil mihmi ni paliwar.* 4 Aramas koaros en kin wauneki pwopwoud, oh lohs en pwopwoud en dehr saminla, pwe Koht pahn ketin kadeikada aramas me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* oh me kamwahl kan. 5 Amwail mour en saledeksang limpoak en mwohni, ni amwail kin itarki dahme kumwail ahneki. Pwe e ketin mahsanih: “I sohte pahn mweisang uhk oh I sohte pahn keseiukala.” 6 Eri, kitail en diren eimah oh nda: “Siohwa* iei sawasepei; I sohte pahn masak. Dahme aramas kak wiahiong ie?”

7 Kumwail tamataman irail kan me kin tiengla mwohmwail, me kin koasoiaiong kumwail mahsen en Koht, oh ni amwail medemedewe imwila mwahu en arail wiewia kan, kumwail kahlemengih ar pwoson.

8 Sises Krais ketin duweduwehte, aio, rahnwet oh pil kohkohlahte.

9 Dehr mweidohng soangsoangen padahk kan oh padahk kan me weksang dahme kitail alehdahr en kawetkumwaillahsang ni ahl me pwung, pwe mohngiongimwail eh kin kehlailkihda kadek sapan pahn kin mwahusang kehlailkihda mwenge,* me sohte kin wia kamwahu ehu ong irail kan me kin kedirepwkihla soahng pwukat.

10 Mie pei sarawi ehu rehtail me irail kan me kin wia pwukoa sarawi ni impwalo sohte ahneki pwuhng* en mwengehsang ie. 11 Pwe paliwar en mahn ako kin isihsla likin kahnimpwalo, ni samworo lapalap eh kin wahlong ntahrail nan wasa sarawio nin duwen meirong en dihp. 12 Kahrehda, Sises pil ketin lokolok likin ewen kelen kahnimwo pwe en ketin kasarawihkihla aramas akan pein ntah. 13 Eri kitail en kohieila reh likin kahnimpwalo oh iang sapwellime namenek, 14 pwe sohte atail kahnimw ehu me poatopoat wasaht, ahpw kitail kin nantihong raparapahki kahnimwo me pahn kohdo. 15 Pwehki ih, kitail en kin patohwanohng Koht meirong en kaping ahnsou koaros, me iei, wahn kilin ewetail me kin lohkihong wehipokon mwareo. 16 Patehng met, kumwail dehr manokehla wia me mwahu oh ehukihong meteikan dahme kumwail ahneki, pwe Koht kin ketin kupwurperenki soangen meirong pwukat.

17 Kumwail en peikiong irail kan me kin tiengla mwohmwail oh uhpahiong irail, pwe irail kin apwahpwalih kumwail* oh pahn wehkada pein irail ong met, pwe irail en wia met ni peren oh sohte pwangada, pwe met pahn kauweikumwailla.

18 Kumwail pousehlahte kapakapkin kiht, pwe se likih me kadeikpen loalat me mehlel,* duwen at kin men mehlel ni mehkoaros. 19 Ahpw keieu, I kangoangehkin kumwail en kapakap pwe I en pwurowei rehmwail ni ahnsou keren.

20 Eri Koht en popohl me ketin kaiasada sang rehn me melahr akan silepe lapalap en sihpw kan, atail Kaun Sises, iangahki ntahn inou lap soutuk ehu, 21 en ketikihong kumwail soahng mwahu koaros pwe kumwail en kin wia kupwure. Pwehki Sises Krais, e ketin kamwakid kitail en wia dahme kin kaperenda ih. Eri lingan en kohwong Koht kohkohlahte. Amen.

22 Eri riei ko, I kangoangehkin kumwail en kin kanengamah ni amwail kin rong koasoi en kangoang wet, pwe I ntingkiwohng kumwail kisinlikou mwotomwot ehu. 23 I men kumwail en ese me riatail Timoty saledeklahr. Ma e mwadang kohdo, I pahn iang ih ni ei pahn tuhwong kumwail.

24 Kihong ei rahnmwahu ong irail me kin tiengla mwohmwail oh ong aramas sarawi kan koaros. Irail nan Itali kadarewei arail rahnmwahu.

25 Kadek sapan en kin ieiang kumwail koaros.

De “dih kan.” Kilang KLL.

LK, “sampah me aramas kin kousoan ie.”

De “sounpapah kan ong wehipokon.”

De “pwung pahrek.”

De “sawas ong wehipokon.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “sampah me aramas kin kousoan ie.”

Kilang KLL.

De “luhk.”

De “wehkada.”

Met dokedoke wehin Israel.

Me iei, Sises.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “en masak.”

Kilang Madiu 25:34, ntp.

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “pwand en rong.”

LK, “dehr pwurehng kauwada poahsoan ehu.”

De “kisakis me sohte isepe.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “manaman kan.”

De “dih me kohkohdo.” Kilang KLL.

De “kaweid.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

De “kohkohlahte.”

De “semen keinek.”

LK, “kohieisang kapehde.”

LK, “mihmihte nan kapehden seme mehn mahso.”

Kilang KLL.

De “sohte pahn ketin koluhla.”

De “sounpapah men ong wehipokon.”

Kilang KLL.

De “sawas ong wehipokon.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “pilawahn kasansal.”

Lepin lokaiahn Krihs ong “pweine” pil kak wehwehki meirong me aramas emen kin wia pwe Koht en ketin mahkohng ih.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “wia pwukoa sarawi.”

LK, “soangsoangen papidais kan.”

LK, “pwainla pweinen pweipwei sapahl.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Doaropwe reirei ehu me kin weliweliong ni lepin tuhke.

De “sawas ong wehipokon.”

Kilang Madiu 25:34, ntp.

De “dih kan.” Kilang KLL.

De kakete, “aramas akan.”

De “wia pwukoa sarawi.”

LK, “nan pwuhken doaropwe reirei ehu me kin weliweliong ni lepin tuhke.”

De “pwe ren wia sawas ong wehipokon.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, “kamanahiong.”

LK, “usup,” me iei, usupihki ntahn Sises.

De “nsenohki; tehk mwahu.”

De “kamwakid; arihada.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, “me sansalda duwehte nan wasahn kilang mwadong.”

De “kesihnen limwahrail.”

LK, “saledek en koasoi.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

De “samatail mehn mahs ako.”

De “dih kan.” Kilang KLL.

De “ketin kadehdehda sang ni eh ketin pohnese.”

De “likilik.”

LK, “mehla.” Me iei, sohte kak wiahda kadaudoke.

De “kehkehlik ehu.”

De “seridi.”

LK, “tohrohrala sang kitail.”

Kilang KLL.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

De “kaiahn.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “kansensuwed.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

LK, “e sohte diar wasa ong met.”

De “nen kei.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “dehr kihda kahrepen en dehr rong; dehr pohnsehsehla.”

De “kadekohng mehn keiru kan.”

LK, “irail kan me wie sensel.”

De kakete, “duwehte ma kumwail iang irail lokolok.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL.

Me iei, koasoandi kan duwen mwenge.

LK, “sohte ahneki manaman.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL.

LK, “mwahu.”

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share