NEITAIL PWUHK OH DIPWISOU EN MAHS KAN
Ia Duwen Rongamwahu en Wehio Eh Tepin Lella Portugal
NI SOHPO eh tangatang nan sehd en Atlantic kohkohlahng Iurop, emen pahsinse ko, George Young, medewehla oh perenki doadoahk en Wehio me e wiadahr nan Brazil.a Ahpw, ni eh seiseiloakla, Brother Young uhd medemedewe duwen eh pwukoa kapwo—me iei en kohla kalohk wasahn kalohk laud kan en Spain oh Portugal me padahk mehlel saikinte lella ie. Ni eh lella wasao, e koapworopworki me e kak wiahda koasoandi kan ong padahk en Paipel kan me Brother J. F. Rutherford pahn wia oh kihpeseng kisin doaropwe 300,000!
George Young seiloak pohn sohp pwehn wia doadoahk en kalohk tohto
Ni Brother Young eh lella Lisbon nan pahr 1925, wasao ahneki kahpwal laud. Mwekid en uhpene me wiawi nan 1910 kaimwisekala kaundahn nanmwarki kan oh katikala pali laud en manaman me pelien lamalam en Kadolik ahneki. Tohn sahpwo alehdi saledek laud, ahpw pingiping nanpwungen aramas ako pousehlahte wiawi nan sahpwo.
Erein ahnsowo me Brother Young wiahda koasoandi kan ong padahk me Brother Rutherford pahn wia, kopermento koasoanehdi me sounpei kan en apwalih wasa kan a kaidehn pilismen kan pwehki mie pwihn ehu me song en uhwongada koperment. Sekteri en British oh palien Foreign Bible Society ndaiong Brother Young me e uhdahn pahn lelohng uhwong sang aramas akan. Mendahki met, Brother Young peki ma re kak doadoahngki wasahn mwadong oh eksersais ehu (gymnasium) nan imwen sukuhl en Camões, oh eh pekipeko pweida!
Rahn me Brother Rutherford pahn wia eh padahko, May 13, leledo. Aramas akan uhdahn kasikasik rahno! Sain kan ni ihmw kan oh doaropwehn nuhs kan pakairki duwen oaralap en padahko, “Ia Duwen Omw Pahn Mour Kohkohlahte nin Sampah.” Pelien lamalam kan me uhwong met mwadang wiahda neirail doaropwehn nuhs kan pwehn padahkihong sounwadawad kan duwen “soukohp likamw kan” me kohdo wasao. Ni wenihmw en gymnasiumo, soun uhwong kan pil kihpeseng kisin pwuhk kid kei me kauwe padahk kan me Brother Rutherford wia.
Mendahki met, mpen aramas 2,000 kadirehla wasao, oh pil uwen tohto ohte sohte kak pedolong pwehki solahr itar wasa. Ekei me uhdahn men rong padahko mi pohn sahl kehndake kan me langalang ni dihd en gymnasiumo oh ekei mwohd pohn kepwehn eksersais kan.
Kaidehn mehkoaros tangamwahu. Me uhwong kan weriwer oh kauwehla sehr kan. Ahpw Brother Rutherford kasalehda meleilei oh douda pohn tehpel ehu pwe aramas akan en kak rong ih. Mwurin eh nek eh padahko—kereniong ni lukepen pwong—irail kan me men rong me daulih meh 1,200, kihdi neirail adres oh pil ederail kan pwe ren kak alehdi sawasepen Paipel kan. Rahnohte mwuri, doaropwehn nuhso O Século ntingihada oaralap ehu me koasoia duwen ahn Brother Rutherford padahko.
Nan September 1925, Kahn Iroir ni lokaiahn Portugal tepida wiawihda nan Portugal. (Mwoweo, Kahn Iroir ni lokaiahn Portugal miehier nan Brazil.) Ni ahnsowo, Virgílio Ferguson, Tohnsukuhl en Paipel men nan Brazil, tepida wiahda koasoandi kan en keseula Portugal pwehn sewese doadoahk en Wehio. Mwoweo, e kin iang Brother Young doadoahk nan kisin ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan en Tohnsukuhl en Paipel kan nan Brazil. Kedekedeo, Virgílio iang eh pwoudo, Lizzie, seiloakla pwehn pwurehng iang Brother Young doadoahk. Brother Ferguson lella wasao ni ahnsou mwahu ehu pwehki Brother Young pahn kereniong keseula wasahn kalohk teikan, iangahki Soviet Union.
Nein Lizzie oh Virgílio Ferguson doaropwehn mweimwei en mi sahpwo, 1928
Ni pwihn en sounpei ehu ar tepida kaunda Portugal, uhwong laudla wasao. Ni eimah, Brother Ferguson mihmihte wasao oh wiahda kahk kan pwehn pere kisin pwihn en Tohnsukuhl en Paipel kan oh kalaudehla arail doadoahko. E peki mweimwei en kaukaule doadoahngki imweo ong mihting kan. Nan October 1927, eh pekipeko pweida.
Erein keieun sounpar en ahnsoun kaundao, mpen aramas 450 nan Portugal oahte neirail Kahn Iroir. Patehng met, padahk mehlel, me mi nan kisin doaropwe oh kisin pwuhk kan, lella wasa doh kan me mi pahn kaundahn Portugal—Angola, Azores, Cape Verde, East Timor, Goa, Madeira, oh Mozambique.
Mwohn pahr 1930, mehn Portugal men me wia soumwet men, Manuel da Silva Jordão, kohdo Lisbon. Ni ahnsou me e kousoan Brazil, e rong padahk ehu ong wehipokon me Brother Young wia. E mwadang esehda me met iei padahk mehlel oh men sewese Brother Ferguson kalaudehla doadoahk en kalohko. Pwehn wia met, Manuel tepida papah nin duwen pioneer men. Pwehki wiawihdahn oh kihpeseng en sawaspen Paipel kan ar soandi mwahu, mwomwohdiso kapwo nan Lisbon uhdahn pweida mwahu!
Nan pahr 1934, Brother oh Sister Ferguson anahne pwurala Brazil. Ahpw, padahk mehlel mielahr Portugal. Erein pingiping me wiawi nan Iurop pwehki Mahwen nan Spain oh Mahwen Keriau en Sampah, pwihn lelepek ehu en riatail Kristian kan nan Portugal kolokolete arail loalopwoatohng Siohwa. Erein ahnsou kis re rasehng mwoalus ngkengken kan, ahpw nan pahr 1947, re rasehngala kisiniei me pwurehng lulda, ni tepin misinerio me kaiahnda nan Kilead, John Cooke, eh lella wasao. Mwurin mwo, kekeirdahn nempehn sounkalohk kan en Wehio sohte uhdi. Mehnda ma koperment keinapwihdi doadoahk me Sounkadehdehn Siohwa kan kin wia nan pahr 1962, sounkalohk kan pousehlahte tohtohla. Nan December 1974, ni koperment en wasao eh mweidohng Sounkadehdehn Siohwa kan en wia arail doadoahk, sounkalohk daulih 13,000 mi nan sahpwo.
Rahnwet, sounkalohk en Wehio me daulih 50,000 kin kalohki duwen rongamwahu en Wehin Koht nan Portugal oh kisin deke kan me aramas ako kin lokaiahki lokaiahn Portugal, iangahki Azores oh Madeira. Nanpwungen sounkalohk pwukat, mie ekei me arail pahpa de nohno kahlap kan iang rong padahk me Brother Rutherford wiao nan pahr 1925.
Kitail kalahngankihong Siohwa oh riatail Kristian lelepek pwukat me ni eimah tiengla mwowe nan doadoahk wet oh “kalohkihong mehn liki kan rongamwahu en Koht nin duwen sounpapah en Krais Sises.”—Rom 15:15, 16.—Neitail Pwuhk oh Dipwisou en Mahs kan nan Portugal.
a Menlau kilang oaralapo “There Is More Harvest Work to Be Done” nan Kahn Iroir (lokaiahn wai) en May 15, 2014, pali 31-32.