Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • T-22 pp. 2-6
  • Ihs Me Uhdahn Kaunda Sampah?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ihs Me Uhdahn Kaunda Sampah?
  • Ihs Me Uhdahn Kaunda Sampah?
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Ehu Sawas Sang Irair en Sampah Wet
  • Kaun Akan en Sampah Wet Sansalda
  • Uhweng Ngehn Saut Akan
  • Pelianda Ngehn Saut Akan
    Loalokong Me Pahn Kahluwalahng Mour Soutuk (kl)
  • Ngehn akan​—Ia Mwomwen Ar Kin Pidada Atail Mour
    Dahme Paipel Uhdahn Padahngki?
  • Ia Sapwellimen Koht Koasoandi ong Sampah?
    Dahme Paipel Uhdahn Padahngki?
  • Pelianda Tepil oh Eh Widing Suwed kan
    “Dadaurete ni Limpoak en Koht”
Kilang Pil Ekei
Ihs Me Uhdahn Kaunda Sampah?
T-22 pp. 2-6

Ihs Me Uhdahn Kaunda Sampah?

Pali moaron aramas pahn sapengki peidek me ntingihdi powe ni lepin lokaia ehute—Koht. Ahpw e sansalehr, sohte wasakis nan Paipel me e mahsanih Sises Krais de Seme me uhdahn Kaun akan en sampah wet. Ni pali teio, Sises mahsanih: “Kaunen sampah wet pahn lekdekla.” Oh e kapataiong mahsanih: “Kaunen sampah wet kohkohdo. A sohte eh manaman pohi.”—Sohn 12:31; 14:30; 16:11.

Eri, kaun en sampah wet kin uhwong Sises. Ihs ih?

Ehu Sawas Sang Irair en Sampah Wet

Mendahki ekei aramas nannanti, sampah wet sangete mahs lel met lelong kahpwal tohto. Met kahrehong aramas me kin kalap medemedewe ni ahr wapwonki, duwehte souninting me mehlahr, David Lawrence: “‘Popohl nin sampah’—kereniong koaros mwahuki. ‘Mwehi kapohl ong aramas koaros’—kereniong aramas koaros nin sampah kin ahneki soahngen pepehmw ong emenemen aramas koaros. Eri, dahme me sapwung? Dahme kahrehda mie mahwin mendahki aramas akan ahneki ineng en popohl?”

Mehkot kapwuriamwei, kaidehn? Mendahki ineng en aramas iei en momour ni popohl, re kin kailokpene oh kamehla aramas—oh irail wia met ni lemei. Medemedewe duwen soahngen lemei laud ni ahr kin kamehla aramas. Aramas kin doadoahngki perehn ahngiang gas poison, wasahn selidi, kesik kisiniei, pakudang, oh pil soahngen kalokolok lemei teikan en kamehla aramas akan ni lemei.

Komw kamehlele me aramas akan, me inengieng popohl oh peren, kak wia soahngen wiewia suwed ong meteikan? Dahme kamwekid aramas en wia soahngen wiewia suwed de kamwekid irail nan soahngen irair me pahn kahrehong irail en ahneki pepehm en wia soahngen lemei pwukat? Komw medemedewe ma mie ehu manaman soh sansal me suwed me kin kamwekid aramas en wia soahngen wiewia lemei?

Kaun Akan en Sampah Wet Sansalda

Sohte anahne pilada mehnia pasepeng me pwung, pwe Paipel kasalehda ni sansal me mie emen loaloakong, emen soh sansal ong kitail me kin kaukaweid sapwungih aramas akan oh wehi kan. E ketitiki: “Sampah pwon me mih pahn manaman en me suwedo.” Pwuhk Sarawi kasalehda ihs ih, mahsanih: “Me adaneki Tepil de Sehdan . . . me kin katikatihamawe sampah koaros.”—1 Sohn 5:19; Kaudiahl 12:9.

Ni ansowo me Sises ale “songosong pahn Tepil,” e sohte kahmahmki ahn Sehdan wia kaunen sampah wet. Paipel kawehwehda dahme wiawier: “Tepil eri kahluwadahng Sises pohn nahna ileilehie ehu, oh kasalehong wehi koaros en sampah oh lingan akan, e ahpw ketihtihkiong: ‘Mepwukat koaros I pahn kihong komwi, ma komw pahn poaridi oh pwongih ie.’ Eri Sises ketin sapeng: ‘Kohkohweisang ie, Sehdan!’”—Madiu 4:1, 8-10.

Medemedewe duwen met. Sehdan kasonge Sises sang ni eh men kihong ih “wehi koaros en sampah.” Eriahpw, ahn Sehdan pangong Sises wehi kan pahn wia kasongosong laud ehu ma kaidehn ih me udahn kaunen wehi pwukat? Soh, e sohte pahn. Oh pil tehk, Sises sohte kahmahmki me koperment en sampah wet me ahn Sehdan, pwe e pahn kahmahmki ma Sehdan sohte ahneki manaman pohrail. Eri, Sehdan me Tepil iei uhdahn kaun soh sansal en sampah wet! Paipel, kadaneki ih “koht en koasondi wet.” (2 Korint 4:4) Ahpw iaduwen ngehn suwed alehdi manaman kehlail wet?

Mwohn e wiahla Sehdan ih emen tohnleng me kapikapikda sang rehn Koht, ahpw e peirenki ahn Koht pwais lapalap. E uhwong sapwellimen Koht kaunda pwung. Eri e doadoahngki serpent men en wiahla ah mehn koasoai en pitihidi keieun lih, Eve, oh met e pitihidi liho oh pil eh werek ohl, Adam en idawehn ih oh sapeikiong Koht. (Senesis 3:1-6; 2 Korint 11:3) E pil likamwkihda me e kak kaluhwala nein Adam oh Eve me saikinte ipwidi en sohpeiweisang Koht. Eri, Koht mweidong Sehdan en kasalehda eh pwung, ahpw Sehdan sohte pweida.—Sohp 1:6-12; 2:1-10.

Sansal, Sehdan sohte kelepw ni eh kakaun sampah o. E pweidaher en kahre tohnleng teikan iang ih en uhwong Koht. Tohnleng pwukat wiahla ngehn saut kan, iengen Sehdan sounsawas akan. Paipel kangoange Kristian kan: “Pelianda kehlail en Tepil eh widing suwed kan; pwehki kaidehk nta oh uduk me kitail mahmahweniong, ahpw . . . pwe ong kaun ekei en rotorot en sampah wet, me manaman ngenin suwed en nanleng.”—Episos 6:11, 12.

Uhweng Ngehn Saut Akan

Kaun pwukat en sampah wet me soh sansal, kin nantiong en kaluhwala aramas koaros en sohpeiweisang kaudok en Koht. Ehu ahl ngehn saut akan kin wia met sang ni arail kakehlada padahk en mour mwurin mehla, mehndahki sapwellimen Koht Mahsen kaselehda ni sansal me mehlahr akan sohte kak kehn mehkot. (Senesis 2:17; 3:19; Esekiel 18:4; Melkahka 146:3, 4; Eklesiasdes 9:5, 10) Ihme, emen ngehn saut kak alasang ngihlen me mehlahro, oh koasoai rehn kise kan de koampoakepah kan, sang doadoahngki emen sounketieni de “ngihl” ehu sang wasa soh sansal. “Ngihlo” kin mwomwehda me ih me mehlahro, ahpw ih me uhdahn ngehn saut men!

Ma ehu rahn komw pahn rong soahngen “ngihl,” dehr kamehlele. Soikala dahme eh nda, oh alasang mahsen en Sises: “Kohkohweisang ie, Sehdan!” (Madiu 4:10; Seims 4:7) En dehr mweidong ineng en esehlahr duwen ngehn akan en kahrehong uhk en iang pidada ngehn saut akan. En iang wia met iei me kin kahdaneki wunahni, oh Koht kihda peneu kehlail en dehr doadoahngki soangen wunahni koaros. Paipel o kadeikada “emen me kin wia kosetipw . . . de emen me kin koapwoaropwoarki sounkapwourda eni kan de sounkosetipw kan de mehmen me kin lokaiaiong me mehlahr.”—Deuderonomy 18:10-12; Kalesia 5:19-21; Kaudiahl 21:8.

Wunahni kin kahrehong emen en mih pahnangin ngehn saut kan, soikala e wiewia kan koaros mehnda ma kaperen, de kapwuriamwei. Wiewia pwukat kin pidada doadoahngki crystal-ball en wia kosetipw, doadoahngki Ouija, ESP, kasawihada kilel en pehn aramas (palmistry), oh kasawihada mwekid en usu kan. Ngehn saut akan pil kin mwoaroangoaroang oh wia mehkot kapwuriamwei nan imwen aramas akan nan wasa irail kin wia deurail kan.

Oh kapataiong met, ngehn saut kan kin doadoahngki luwet en aramas akan duwehte pwuhk kan, kasdo, oh TV me kin kaselehda tiahk en nenek oh dihpen Sodom kan. Ngehn saut kan ese me ma kitail sohte pahn kesehsang lamalam suwed me mih nan atail madamadaw, e pahn kahrehong kilel pwukat en mihmihte oh kahre kitail en wiada dihp—duwehte ngehn saut kan kin wia.—Senesis 6:1, 2; 1 Deselonika 4:3-8; Sud 6.

Mehlel, tohto kin mwamwaleki lamalam me ngehn saut akan kin kaunda sampah wet. Ahpw dahme irail kin kamehlele, sohte kapwuriamwei, pwehki Paipel mahsanih: “Sehdan pil kak kawekila pein ih, kawekiong ni tounleng en marain.” (2 Korint 11:14) Eh widing me keieu iei en pitihidi aramas en sohte kamehlele me re uhdahn mie. Ahpw dehr mweidong irail en pitihdi komwi! Tepilo oh nah ngehn saut akan uhdahn momour, oh komw anahne pelianda ih ahnsou koaros.—1 Piter 5:8, 9.

Ahpw ni peren, ahnsowo kerendor me Sehdan oh eh pwihn pahn sohlahr! “Sampaho [iangahki ngehn saut me kakaun] sohsorala,” Paipelo kangoangehkin kitail, “mehmen me kin wia kupwuren Koht pahn mihmih kohkohlahte.” (1 Sohn 2:17) Pahn uhdahn kainsenamwahu ong kitail ni ahnsou ngehn saut akan pahn sohrala! Eri kitail, en nantiong wia kupwuren Koht oh paieki mour kohkohlahte nan sapwellimen Koht sampah kapw.—Melkahka 37:9-11, 29; 2 Piter 3:13; Kaudiahl 21:3, 4.

Likin me kileldi kan, koaros iren Paipel kan kohsang kawehwehn New World Translation of the Holy Scriptures.

[Picture on page 4]

Sehdan kak pangong Sises koperment pwukat en sampah ma kaidehn ah?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share