Iang Sapwellimen Siohwa Pwihn Papah Ni Lelepek
“Komwi kin ketin loalopwoat ong irail kan me kin loalopwoat ong komwi.”—2 SAMUEL 22:26.
1, 2. Ia ekei kahlemeng en lelepek kan kitail koaros kin kilang nan mwomwohdiso?
NI soutik ehu, emen elder nannanti kaunopada eh padahk ong ehu mihding en Kristian. E men uhdi oh kommoal; ahpw, e nantiong pousehla eh doadoahk, raparapahki iren Paipel kan oh karasaras kan me pahn kamwekidada mongiong en tohnmwomwohdiso kan oh kangoange irail. Ni soutik en mihdingo, nan mwomwohdisohte, pahpa oh nohno men me pwangada oh ira men mihmi ni imwara oh kommoal; ahpw re nantiong sewese neira seri kan en kaunopada ong mihdingo oh irail koaros mweselahng mihdingo. Mwurin mihdingo, ekei tohnmwomwohdiso kohpene oh koasoakoasoi duwen padahk en elder menet. Emen sister men lipanede brother menet me kainsensuwedih ih rahn teio; ahpw, e sohte wia met, ahpw ni lokaia ngoang e koasoiada duwen ehu ire kesempwal me brother menet koasoiada nan eh padahk. Komw kin kilang ni karasaras, dereht ehu me duwehpenehte rehn brother oh sister pwukat?
2 Derehto iei irairen lelepek. Elder menet ni lelepek, wia eh doadoahk pwehn kak papah pwihn en Koht; pahpa oh nohno wet ni lelepek kin iang towehda mihding en mwomwohdiso kan; oh sister menet kin ni lelepek utungada pwihn en elder kan. (Ipru 10:24, 25; 13:17; 1 Piter 5:2) Ehi, sohte lipilipil ihs kitail, kitail kin kilang sapwellimen Koht aramas akan kin iang sapwellimen Siohwa pwihn papah Siohwa ni lelepek.
3. Dahme kahrehda e kesempwalki kitail en kolokolte atail lelepek ong sapwellimen Siohwa pwihn sansal nin sampah?
3 Ni ahnsou me Siohwa kilang sampah suwed wet, e kilang me aramas malaulaute me kin kasalehda irairen lelepek. (Maika 7:2) Mongiong en Siohwa kin direkihla peren ni ahnsou me e kilang sapwellime aramas akan kin kasalehda lelepek! Ehi, pein ahmw lelepek kin kaperenda Ih. Ahpw, ni pali teio, met kin kalingeringerih Sehdan, tepin Sounpelien, oh met pil pahn kasansalehda me ih me sounlikamwo. (Lepin Padahk 27:11; Sohn 8:44) Kaskasik me Sehdan pahn nantiong song en kawehla ahmw lelepek ong Siohwa oh sapwellime pwihn nin sampah. Kitail pahn koasoiapene ekei ahl akan me Sehdan kin wia met. Eri, kitail kak kilang iaduwen kitail kak lelepek lao lel imwi.—2 Korint 2:11.
Kilikilangte Sohunsek kan Kakete Kaluwetala Lelepek
4. (a) Dahme kahrehda e inenen mengei en tepida kauwe irail kan me ahneki pwukoah? (b) Iaduwen Korah salelepek ong sapwellimen Siohwa pwihn?
4 Ni ahnsou me brother men kin kohwahki pwukoah ehu, eh sapwung kan pahn kak sansalda. Ia uwen mengei en kadeik riatailo oh ‘tehngki diper me mi nan pwoaren mesen riomw men, a ke ahpw sohte kin nsenohki lepin tuhke me mi nan pwoaren mesomwen!’ (Madiu 7:1-5) Medemedewe duwen sapwung kan, pahn kak imwikihla salelepek. Karasaras ieu, medewehla duwen wekpeseng en Korah oh Depit. Korah kohwahki pwukoah tohto, oh mwein e lelepek erein sounpar tohto, ahpw mwuhri e aklapalapla. E sohte men utungada en Moses oh Aaron nein rien ah pahpa de ah nohno pwutak kan manaman me ira kin anehki. Mendahki Moses me keieu opampap nanpwungen aramas akan, Korah tepida rapahki sapwung kan en Moses. Mwein e kilang sapwung kan en Moses. Ahpw, sapwung pwukat sohte kin kihong Korah pwung en salelepekong sapwellimen Siohwa pwihn. Korah kamakamala.—Nempe 12:3; 16:11, 31-33.
5. Dahme kahrehda Depit mihla nan songosong en uhwong Sohl?
5 Depit kin papah pahnangin kaundahn Nahnmwarki Sohl. Nin tepio sohl wia nanmwarki mwahu men, ahpw mwuhr e wiahla emen me suwed. Depit anahne doadoahngki pwoson, oh en dadaurete, oh pil doadoahngki eh loalokong pwehn kak pitsang pilahn mwersuwed en Sohl. Ahpw, ni ahnsou me Depit ahneki ahnsou en uhweng, e mahsanih, ‘Kauno sohte ketin mweidohng I en song en kauwehla ih me Kauno ketin wiahkilahr nanmwarki!’—1 Samuel 26:11.
6. Mehndahki ma kitail kilang luwet akan rehn elder kan, dahme kitail en dehr wia?
6 Ni ahnsou me ekei me ahneki pwukoa en apwapwalih kitail kin wiahda sapwung ni ahr pilipil kan, wia lokaia lemei, de mwomwen lipilipilki aramas, kitail pahn lipanede irail oh song kakeirada soangen ngehn en kauwe nan mwomwohdiso? Kitail sohlahr pahn iang mihding kan pwehki uhweng? Soh douluhl! Duwehte Depit, kitail sohte pahn mweidong sapwung en mehteikan en kahrehong kitail en salelepak ong Siohwa oh sapwellime pwihn!—Melkahka 119:165.
7. Ia ekei wiewia sapwung kan me wiawihda nan tehnpasen Serusalem, oh ia pepehm en Sises me pid duwen met?
7 Kahlemeng keieu mwahu ong aramas akan me pid lelepek iei Sises Krais, me kileledi nin duwen sapwellimen Siohwa me “lelepek men.” (Melkahka 16:10) Doadoahngki tehnpaso ni ahl sapwung nan Serusalem kin kahrehda irairen lelepek en tikitikla. Sises ese me doadoahk en samworo lapalapo oh meirong kan kin mwete pein eh doadoahk oh eh matala, oh e ese ia uwen kesempwal en met ong aramas akan en sukuhliki sang. E ahneki pwung en lingeringerda ni ahnsou me e kilang tehnpaso wialahr dewen lipirap akan.” Ki manaman me kohsang rehn Koht, pak riau Sises kamwakelehda tehnpaso.a—Madiu 21:12, 13; Sohn 2:15-17.
8. (a) Iaduwen Sises kasalehda eh lelepek ong koasondi en tehnpaso? (b) Iaduwen kitail pil kak kasalehda atail kalahnganki atail kaudok ong Siohwa ni atail iang sapwellime pwihn mwakelekel?
8 Ahpw, Sises ni lelepek utungada koasoandi en tehnpaso. Sang ni ahnsou me e pwulopwul, e kin kalap iang towehda kamadihpw kan nan tehnpaso oh wia eh padahk wasao. E pil pwainla taksis en tehnpaso—mehndahki e sohte anahne pwain. (Madiu 17:24-27) Sises kapinga liohdi semwehmwe men, pwehki e kesehdiong “mehkoaros me e ahneki oh kin momourki” nan dewen meirongo. Mwuri, Siohwa soikala douluhl tehnpaso. Ahpw lao lel ahnsowo, Sises kin lelepekong tehnpaso. (Mark 12:41-44; Madiu 23:38) Sapwellimen Koht pwihn nin sampah nan rahnpwukat me keieu ileilei sang koasondi en Mehn Suhs kan iangahki tehnpaso. Ahpw, e sohte unsek; ihme kahrehda ekei pak e kin wukila. Ahpw e sohte kin direhkihla mwersuwed, oh pil Siohwa Koht sohte pahn kawiliandi pwihno. Kitail en dehr mweidong soh-unsek kan en kahrehong kitail en ahneki lamalam en kauwe. Ahpw, kitail en alasang lelepek en Sises Krais.—1 Piter 2:21.
Pein Atail Soh-Unsek Kan
9, 10. (a) Iaduwen ahn Sehdan koasondi suwed wet kin doadoahngki pein atail luwet akan pwen kasonge kitail en wia tiahk suwed? (b) Dahme emen anahne wia ma e wiahda dihp laud ehu?
9 Sehdan kin pil nantiong song en utungada salelepek sang ni e kin doadoahngki atail luwet akan. E koasoandi en mehkan kin doadoahngki atail luwet akan, kasongekinkitail en wia dahme sapwung mwohn silangin Siohwa. E inenen kainsensuwed pwe sounpahr koaros aramas kid kei kin lohdiohng dihp en nenek. Ekei kin kasuwediahla ahr salelepek sang ni ahr kin momourki mour riau ni ahr wiewia sapwung kan ahpw ni ahnsowohte mwomwehda me irail Kristian lelepek kan. En sapeng artikel kan me pid oaralap wet nan makisihn en Awake! “Young People Ask . . .”, lih pwulopwul men ntingihdi met: “Artikel pwukat kin doake pein ai mour.” Ni rir, serepein menet kin werekiong me pwulopwul kan me sohte kin poakohng Siohwa. Met imwikihla dah? E ntingihdi: “Ai mour inenen kohkohdi, oh I wiahda dihpen nenek oh anahne ale kaweid. Ai nanpwungmwahu rehn Siohwa ohlahr, oh ai pahpa oh nohno iangahki elder kan sohlahr liki ie.”b
10 Lih pwulopwul menet alehdi sawas sang rehn elder kan oh pwurala papah Siohwa ni lelepek. Ahpw, tohto kin imwila suwed, oh ekei sohte pwurodo. Ia uwen mwahu en wia aramas lelepek men oh soikala kasongosong kan nan sampah suwed wet! Kapwaiada peneu kan me kin kohsang makisihn en Watchtower oh Awake! me pid duwen werek suwed oh mehn kamweit suwed akan. Ke dehr pwupwudi wia tiahk salelepek kan. Ahpw, ma ke pahn pwupwudi, dehr mwomwehda me ke sohte pwupwudi. (Melkahka 26:4) Ahpw ale sawas. Ih kahrepen pahpa oh nohno Kristian akan oh elder kan miehki.—Seims 5:14.
11. Dahme kahrehda e sapwung kitail en ahneki lamalam me pein kitail suwed oh sohte ahneki koapwoaroapwoar, oh wiewia dah ehu nan Paipel ele pahn kak sewese kitail en kapwungala atail madamadau kan?
11 Atail soh-unsek kan ele mwein kak lidipih kitail ni pil ehu ahl tohrohr. Ekei me kin wiahda wiewia salelepek ehu kin uhdi sang ahr nantiong papah Siohwa. Tamataman me Depit wiahda dihp laud kei. Ahpw, ahnsou werei mwurin Depit mehla, Siohwa tamataman ih nin duwen sapwellime ladu lelepek men. (Ipru 11:32; 12:1) Dahme kahrehda? Pwehki e sohte uhdi sang eh nantiong song en papah Siohwa. Lepin Padahk 24:16 mahsanih: “Aramas lelepek men eh pahn pwupwudi pahn pak isuh, ahpw e kin pwurehng pwourda.” Ni mehlel, ma kitail pahn pwupwudi wia dihp marahra kan—pak tohto—pwehki luwet ehu me kitail men powehdi, kitail pil kak kenikenla rehn Siohwa ma kitail pahn nantiong “pwourda”—met wehwehki, koluhla mehlel oh pwurehng kaudokiong ih ni lelepek.—Pil kilang 2 Korint 2:7.
Kanahieng Irairen Salelepek Soh-Sansal kan!
12. Ong mehn Parisi kan, iaduwen arail nohn kakos kin imwikihla salelepek?
12 Salelepek pil kin wiawi ni ahl me sohte sansal. E pil kak wiawi ni mwomwen lelepek! Karasepe ieu, mehn Parisi kan ni mwehin Sises ele kin lemeleme me irail me lelepek.c Ahpw irail sohte dehdehki wekpeseng en irairen lelepek oh soh-materek ong koasoandi en aramas akan, pwehki irail me kakos oh kin wia kadeik lemei. (Pil kilang Eklesiasdes 7:16.) Ni ahl wet irail me salelepek—irail salelepek ong aramas akan me re anahne papah, oh ong mouren Kosonnedo me dene re kin padahkiong aramas akan, oh ong Siohwa Koht. Sises ni pali teio kin lelepek ong mouren Kosonnedo, me poahsoanda pohn limpoak. Eri E kin kakehle oh kangoange aramas akan, nin duwen me kokohp en Mesaia kohpada.—Aiseia 42:3; 50:4; 61:1, 2.
13. (a) Iaduwen Kristian pahpa oh nohno kan pil kak salelepek? (b) Dahme kahrehda pahpa oh nohno kan anahne en dehr lemei oh kauwe ni ahnsou me re kin kaiane neirail seri kan?
13 Kristian akan me kin ahneki pwukoah en manaman kin paiekihda laud sapwellimen Sises kahlemeng ni ahl wet. Karasepe ieu, pahpa oh nohno lelepek kan ese me re anahne kaiane neirail seri kan. (Lepin Padahk 13:24) Ahpw re sohte kin kaloke neirail seri kan ki kaiahn lemei de lingeringer de kauwe neirail seri kan. Seri kan me kin ahneki pepehm me irail sohte kak kaperenda arail pahpa oh nohno kan edetehn irail kin nantiong en song kaperenda irail de pelien lamalam en arail pahpa oh nohno kan kin kahrehong irail en kauwe irail kak kahrehong neirail seri kan en nsensuwed, oh pil kak imwikihla arail dohlasang padahk mehlelo.—Kolose 3:21.
14. Iaduwen silipen sihpw kan en Kristian kak kasalehda ahr lelepek ong tohnmwomwohdiso me irail kin papah?
14 Me duwehte met, Kristian elder kan oh sounapwalih en mwemweit kan kin nsenohki kahpwal akan oh keper kan me sounkalohk kan kin lelong. Nin duwen silipen sihpw lelepek kan, irail kin kihda kaweid kan ahnsou kan me anahn, oh irail kin tehk mahs ire kan koaros oh poahsoanehda pohn Paipel oh pwuhk kan en Society dahme irail pahn nda. (Melkahka 119:105; Lepin Padahk 18:13) Irail pil ese, me sihpw kan kin liki irail en kamwenge irail ni pali ngehn. Eri, irail kin nantiong alasang Sises Krais, Silipen Sihpw. Irail kin ni lelepek papah sihpw kan wihk kan koaros nan mihding en Kristian akan—kaidehn ni arail kin kauwe irail, ahpw, ni arail kin kakehle arail pwoson.—Madiu 20:28; Episos 4:11, 12; Ipru 13:20, 21.
15. Iaduwen ekei aramas nan keieun senturi kasansalehda ahr lelepek ni ahl sapwung kan?
15 Pil ehu elen salelepek me soh sansal iei lelepek ong emen ni ahl sapwung. Lelepek mehlel me kin pid Paipel, sohte kin mweidong kitail en lelepek ong mehteikan laudsang atail lelepek ong Siohwa Koht. Mehn Suhs tohto nan keieun senturi keptakai ni ahr kolokolte Kosonned en Moses oh koasoandi en mehn Suhs akan. Ahpw sapwellimen Siohwa ahnsou kohdo, oh kihsang sapwellime kapai kan wehio me keptakai oh uhd kihong Israel en ngehn. Ekeite me lelepek ong Siohwa oh kawukihla arail mour. Pil nanpwungen Kristian mehlel akan, ekei rehrail (Judaizers) keptakaiki ahr men “pwuralahng pahn luwet akan” en Kosonned en Moses, me pweidahier nan mouren Krais.—Kalesia 4:9; 5:6-12; Pilipai 3:2, 3.
16. Iaduwen sapwellimen Siohwa aramas lelepek kan kin mwekidki nekideklahn padahk kan?
16 Ahpw ni pali teio, sapwellimen Siohwa aramas akan nan atail ahnsou kin kasalehda me irail lelepek mendahki koasoandi kan ahr kin wukila. Nin doken padahk mehlel pahn sansalda, ekei padahk kan anahne kapwungpwungla. (Lepin Padahk 4:18) “Ladu lelepek oh loalokong” ahpwtehn sewesekin kitail en wehwehki lepin lokaiao “dih” me pwarada nan pwuhken Madiu 24:34 oh pil iahd kadeik en “sihpw kan” oh “kuht kan” pahn wiawi me ntinghdi nan Madiu 25:31-46, oh pil iaduwen kitail pahn kilangwong soahngen doadoahk en aramas kan. (Madiu 24:45) Ni soh peikidpe ekei aramas me kin lalahwe pwoson mehlel pahn perenki ma Sounkadehdehn Siohwa tohto pahn keptakai oh kolokolte kawehwehn mahs me pid oaralap pwukat oh kahng kekeirada. Ahpw met sohte wiawi. Dahme kahrehda? Pwehki sapwellimen Siohwa aramas akan me lelepek.
17. Iaduwen kompoakpatail kan pahn kak kasonge atail lelepek?
17 Ahpw, lelepek sapwung kak wiawi ni ahnsou e pahn doadoake kitail. Ni ahnsou emen koampoakpatail de emen nan atail peneinei kin pilada en wia mehkot me kin uhweng koasoandi en Paipel, ele kitail pahn kak ahneki pepehm me kitail sehsehla ihs me kitail en kasalehda lelepek ong. Ni mehlel, kitail pahn ahneki pehm en lelepek ong atail peneinei kan. Ahpw kitail en dehr lelepekong atail peneinei kan laudsang atail lelepek ong Siohwa! (Kilang 1 Samuel 23:16-18.) Kitail en dehr ekihla dipen aramas akan de sewese irail uhweng elder kan me kin nantiong song en ‘kapwungala ni ngehnen kamantik.’ (Kalesia 6:1) Met pahn kasalehda me meno kin salelepek ong Siohwa, sapwellime pwihn, oh kompoakepah. Pwe, ma emen pahn kesinenda nanpwungen me dipano oh kaweid me e anahne ale, met pahn duwehte me e pahn koarompwa sapwellimen Siohwa limpoak en lelohng me dipano. (Ipru 12:5-7) Tamanda, lepin padahk wet, “Ma kompoakepahmw men kansensuwedihiukala, ih me lelepek.” (Lepin Padahk 27:6) Kaweid me inen ahpw wiawi ni elen limpoak me poahsoanda pohn sapwellimen Koht Mahsen pahn kak kansensuwediala emen me wia dihp, ahpw e pahn kak doarehla eh mour ni ahnsou kohkohdo!
Lelepek kin Powehdi Kalokolok kan
18, 19. (a) Dahme Eihap mwahuki sang rehn Napod, oh dahme kahrehda Napod kahngki met? (b) Mie katepen ahn Napod lelepek? Kawehwe.
18 Ekei pak Sehdan kin ni inen oh sansal kasonge kitail. Medewehda dahme wiaiong Napod. Ni ahnsou me Nanmwarki Eihap idingkihong ih en netkihla eh mwetuwel en wain, e sapengki: “Mwetuwel en wain wet I sohsohki sang ei pahpa kahlap ako. Ni mwaren Kauno I sohte kak patohwanohng komwi, pwe komwi en ninlimanikihla.” (1 Nanmwarki 21:3) Napod sohte keptakai; e wia emen me lelepek. Kosonned en Moses koasoanehdi me mehn Israel kan sohte kak netkihla sahpw ehu me irail sohsohkihda. (Lipai 25:23-28) Napod ese me nanmwarki lemei menet kak kamehla ih, pwe Eihap mweidongehr eh pwoud, Sesepel en kamehla sapwellimen Siohwa soukohp tohto! Ahpw Napod kolokolte eh lelepek.—1 Nanmwarki 18:4.
19 Lelepek ekei ahnsou kin imwikihla mehla. Sesepel, iangahki sawas sang “aramas likamw riemen,” kapwukoahkin Napod dihp ehu me e sohte wiahda. Met imwikihla ih oh nah pwutak kan en kamakamala. (1 Nanmwarki 21:7-16; 2 Nanmwarki 9:26) Met wehwehki me ahn Napod lelepek me sapwung? Soh! Napod iangahki pil ohl oh lih lelepek tohto ‘memour’ nan sapwellimen Siohwa madamadau ahnsou wet, irail memeir nan sousou lao lel ahnsoun kaiasada.—Luk 20:38; Wiewia 24:15.
20. Iaduwen atail koapwoaroapwoar kak sewese kitail en kolokol atail lelepek?
20 Inou wet kin kihong sapwellimen Siohwa me lelepek kan koapwoaroapwoar. Nan sampah en ahnsou wet, kitail ese me atail lelepek kakete wehwehki atail pahn lelong kalokolok de mehla. Lelepek en Sises Krais imwikihla eh pwoula, oh e padahkiong sapwellime tohnpadahk kan me irail pil pahn lelong kalokolok kan. (Sohn 15:20) Sapwellime koapwoaroapwoar kin sewese ih en dadaur, oh pein atail koapwoaroapwoar pil kak sewese kitail en dadaur. (Ipru 12:2) Ihme kahrehda, kitail kak kolokolte atail lelepek, mendahki soangen kalokolok dah kei me pahn lelohng kitail.
21. Sawas dah me Siohwa ketikihong sapwellime me lelepek kan?
21 Ni mehlel, ekeite kitail nan rahnpwukat kin lelong kalokolok laud. Ahpw sapwellimen Koht aramas akan pahn lelong kalokolok mwohn imwio. Iaduwen kitail kak kolokolte atail lelepek ni ahnsowo? Sang ni atail kin kolokol atail lelepek ahnsou wet. Siohwa ketikihong kitail pwukoa laud ehu—kalokalohk oh padapadahki sapwellime Wehio. Kitail ni lelepek en wia doadoahk kesempwal wet. (1 Korint 15:58) Ma kitail kahng mweidong atail luwet kan en kawehla atail lelepek ong sapwellimen Siohwa pwihn oh ma kitail kin kaleke kitail sang wiewia soh-sansal kan en salelepek, eri kitail pahn kak powehdi kasongosong laud kan ma ehu rahn e pahn suwedla. Ahpw, kitail kak koapwoaroapwoarki me Siohwa ahnsou koaros pahn lelepek ong sapwellime aramas lelepek kan. (2 Samuel 22:26) Ehi, Siohwa pahn pere sapwellime me lelepek kan!—Melkahka 97:10.
[Nting tikitik kan me mi pah]
a Sises ni eimah kasalehda sapwung en soangen pisnes wet me kin wihn laud. Nin duwen me emen sounpoadopoad kasalehda aramas anahne pwainda taksis en tehnpaso ki mwohni en Suhs en mahs. Tohto irail akan me kin kohdo ni tehnpaso kin anahne wiliali neirail mwohni kan pwehn kak pwainda taksiso. Sounwiliali en mwohni kan kin koasonehdi uwen pweine ehu ong arail doadoahko, oh met kin kahrehong irail en wihn laud.
b Kilang Awake! en December 22, 1993; January 8, 1994; oh January 22, 1994.
c Arail pwihn kohsang Hasidim, met ehu pwihn me tepida sounpar epwiki kei mwowe pwehn uhweng mwekid kan en mehn Krihk. Mehn Hasidim kan ale adarail sang lepin lokaiahn Ipru chasi·dhimʹ, wehwehki “pwihn en lelepek kei” de “aramas sarawi kei.” Ele mwein irail pein lemehda me iren Paipel kan me kin mahsanih duwen sapwellimen Siohwa “lelepek kei” kin kadoadoahkong irail ni ahl tohrohr ehu. (Melkahka 50:5) Irail, oh mwurin irail mehn Parisi kan, me wia soahngen aramas soh-toupahrek kan oh irail kin pein pilada irail en pere nting kan en Kosonnnedo.
Iaduwen Komw Pahn Sapeng?
◻ Iaduwen kitail en dehr mweidong sapwung en mehteikan en kahrehong kitail en salelepek?
◻ Ni ahl dah kei pein atail soh-unsek kan kahrehong kitail en salelepek?
◻ Iaduwen kitail kak soikala kasalehda lelepek ni ahl sapwung kan?
◻ Dahme pahn sewese kitail en kolokolte atail lelepek pil ni ahnsou me kitail kin lelong kalokolok kan?