Ia Eden Koht?

Ni omw kin song en esehla emen, dahme ke kin tepin wia iei idek, “Ia edomw?” Ma ke pahn idek rehn Koht peidek wet, dahme e pahn ketin mahsanih?

“Ngehi Siohwa. Iei mwarei met.”​—Aiseia 42:8, NW.

Ia duwe, ahd wet kapw ong uhk? Mwein uhdahn, pwehki sounkawehwehn Paipel tohto sohte kin kalapw doadoahngki eden Koht, de re sohte douluhl kin doadoahngki ahd wet. Irail kalapw wiliankihdi ahd wet “KAUN.” Ahpw eden Koht pwarada mpen pak 7,000 nan lokaia me Paipel tepin doadoahngki. Mwar wet doadoahngki mesen nting en Ipru pahieu me duwehte YHWH de JHVH, oh me nan poadopoad kin kawehwehdiong ni lokaiahn wai “Siohwa.”

Eden Koht pwarada ni lokaiahn Ipru oh kin dierek nan kawehwe tohto

KAHREPEN EDEN KOHT EH KESEMPWAL

Ahd wet kesempwal ong Koht. Sohte me kihong Koht edehu, ih me ketin pein pilada. Siohwa ketin mahsanih: “Ih mwarei en met kohkohlahte; ih me dih koaros pahn kin kamwarehkin ie kohkohlahte.” (Eksodus 3:15) Nan Paipel, eden Koht Siohwa pwarada pak tohto sang sapwellime lengileng kan koaros me duwehte me Keieu Manaman, Samatail, Kaun, de Koht, oh pil tohtohsang eden aramas akan duwehte Eipraam, Moses, Depit, de Sises. Patehng met, kupwuren Koht iei me aramas akan ren esehla edeo. Paipel mahsanih: “Irail koaruhsie en kapinga mwaren KAUN-O! Mware me lapalap sang mwar teikan koaros; sapwellime lingan kin ketiket pohnangin lahng oh sampah.”​—Melkahka 148:13.

Ahdo kesempwal ong Sises. Nan kapakap me aramas kin ndahki Kapakap en Samat de Kapakap en Kauno, Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko ren peki rehn Koht ni arail doadoahngki lepin lokaia pwukat: “Mwaromwi en sarawihla.” (Madiu 6:9) Pein Sises kin ketin loulou ong Koht mahsanih: “Semei, komw ketin kalinganahda mwaromwi.” (Sohn 12:28) Sises kin ketin keieu kesempwalki nan sapwellime mour en kalinganahla eden Koht, oh ih kahrepe wet e kak mahsanih ni kapakap: “Ngehi me kahrehiong irail en ese mwaromwi, oh I pil pahn usehlahte wia met.”​—Sohn 17:26.

Ahdo kesempwal ong irail kan me ese Koht. Sapwellimen Koht aramas akan mahso wehwehkier me pereparail oh komourparail kin kohsang eden Kohto. “Mwaren Siohwa iei wasahn doulik kehlail ehu. Wasa me aramas pwung kan kin tangala oh rukula ie.” (Lepin Padahk 18:10, NW) “Koaros me kin likweriong mwaren Siohwa pahn komourla.” (Rom 10:13) Paipel kasalehda me eden Koht pahn kahrehiong irail kan me kin papah ih ren weksang meteikan. “Pwe wehi koaros kin pwongih oh peikiong arail koht kan, a kiht, se pahn kin pwongih oh peikiong [“kekeid ni mwaren,” NW] KAUN-O, at Koht, kohkohlahte.”​—Maika 4:5; Wiewia 15:14.

DAHME AHDO KASALEHDA

Ahdo kin kasalehda Koht eh ketin weksang koht teikan koaros. Semen tohto kin pwungki me ahdo Siohwa kin wehwehki “E Kahrehiong en Wiahla.” Siohwa Koht ketin kasalehda wehwehn mwareo ni eh ketin mahsanihong Moses mahsen pwukat: “I Pahn Wiahla Dahme I Pilada en Wiahla.” (Eksodus 3:14, NW) Kahrehda, eden Koht kin padahkih kitail laudsang ihte ire mehlel me ih me Sounkapikpen mehkoaros. Edeo kin kasalehda sapwellime koahiek en kahrehiong pein ih oh pil sapwellime kepikipik kan en wiahla sohte lipilipil dahme anahn pwehn kapwaiada kupwure. Ni daidel kan ar kin ele kawehwehda sapwellimen Koht pwukoa, manaman, de kehl, edeohte, Siohwa, me kin kasalehda soahng koaros duwen ih oh dahme e kak ketin wiahla.

Ahdo kin kasalehda Koht eh kin ketin nsenohkin kitail. Wehwehn eden Kohto kin kasalehda eh kin ketin loalopwoatohng sapwellime kepikipik kan, me iangahki kitail. Laudsang met, ire mehlelo me Koht ketin kahrehiong aramas akan ren esehla edeo kin kasalehda me e ketin kupwurki kitail en esehla ih. Ni mehlel, e ketin tepin padahkihong kitail mwareo mwohn atail ese me kitail kak idek reh mwareo. Eri, e sansal me Koht ketin kupwurki kitail en kilangwohng ih nin duwen Koht emen me kitail kak karanihala, ahpw kaidehn koht emen me aramas sohte kak uhdahn esehla de karanihala.​—Melkahka 73:28.

Doadoahngki eden Koht kin kasalehda atail kin men esehla ih. Pwehn karasahda, ele ke pahn ndaiong emen aramas me ke men kompoakepahnkihla en ekerkin uhk edomwo. Ia pahn omw pepehm ma aramaso sohte kin men ekerkin uhk edomwen? Mwurin ahnsou kis ele ke pahn medemedewe ma aramaso uhdahn men karanihiukala. E pil duwehte Koht. Siohwa ketin padahkihong aramas akan edeo, oh ketin kangoange kitail en doadoahngki. Ni atail wia met, kitail kin kasalehiong Siohwa me kitail men karanihala ih. E pil kin ketin tetehk, “irail kan me kin doudouloale mwareo.”​—Malakai 3:16, NW.

Sukuhlki eden Koht iei tepin kahk kesempwal en esehla ih. Ahpw kitail en dehr uhdi sukuhlki duwen ih. Kitail anahne diarada Meno me mwarenki ahdo Siohwa. Kitail anahne sukuhlki soangen Koht dahmen ih.