KOASOIPEN ARAIL MOUR
Sukuhlki Mehn Kahlemeng Mwahu kan Kin Wahdo Kapai Laud Sang Siohwa
NI AHNSOU me I pwulopwul, I apwalki iang kalohk. Ni ei laudla, I alehdi pwukoa kan me I sohte medewe me I warohng apwalih. Eri I pahn koasoiahda ekei mehn kahlemeng mwahu kan me sewese ie en powehdi ei pepehm en masak oh en perenki kapai kaselel kan ni ei kihong ahnsou laud ong papah Koht erein sounpar 58.
I ipwidi nan kisin wasakis nan Quebec City, Canada, me kin lokaiahki lokaiahn France. Ei pahpa nohno Louis oh Zélia apwalihiehda ni limpoak oh kadek. Ei pahpao nennen oh kin perenki wadawad. I kin perenki ntingihada pwuhk kan oh koapworopworki me I kak wiahla sounnting men ehu rahn.
Ni ahnsou me I sounpar 12, Rodolphe Soucy, emen iengen ei pahpao tohndoadoahk, oh ienge men mwemweitdo ni imwato. Ira Sounkadehdehn Siohwa kei. I sohte ese Sounkadehde kan oh I sohte uhdahn men esehla arail pelien lamalam. Ahpw, I kin kapingahki mwomwen arail kin sapengala peidek kan ni arail doadoahngki Paipel. Ei pahpa nohno pil iang pwuriamweikihla met, eri se pwungkihda en onop Paipel.
Ni ahnsowo, I kin sukuhl ni imwen sukuhl en Kadolik. Ekei pak, I kin koasoiaiong iengei tohnsukuhl kan duwen dahme I kin sukuhlki sang ei onop en Paipel. Kedekedeo, sounpadahk kan me wia padre kei, rongada dahme I koasoiao. Padre ko sohte doadoahngki Paipel pwehn kapwung dahme I nda ko, ahpw emen irail karaunlikamwih ie mwohn iengei tohnsukuhl ko me dene ngehi soun uhwong men! Mendahki I pwunodkihda met, dahme wiawio wia kapai ehu pwehki e sewese ie en kilang me soahng kan me sukuhlo kin padahngki sohte pwungiong dahme Paipel mahsanih. I esehda me I anahne uhdihsang iang sukuhl wasao. Ei pahpa nohno mweidada met, eri I keseula ni ehu sukuhl tohrohr.
SUKUHLKI EN PERENKI DOADOAHK EN KALOHK
I pousehla ei onopki Paipel, ahpw I sohte mwadang en kekeirda pwehki I kin masak en iang kalohk ihmw lel ihmw. Pelien lamalam en Kadolik kin uhdahn kehlailki arail uhwong doadoahk en kalohko. Maurice Duplessis, me wia emen lapalap nan Quebec, kin uhdahn ehuong pelien lamalamo. Pwehki eh utuht, pwihnen aramas akan kin kedirepwe oh pil lemeiong Sounkadehdehn Siohwa kan. Ke anahne eimah laud pwehn kalohk ni soangen ahnsou ko.
Emen brother me sewese ie en powehdi ei masak iei John Rae, me kesepwil sang Sukuhl en Kilead nempe 9. John, me uhdahn koahiek, kin aktikitik oh mengei en koasoiong. E sohte kin kalapw panawih ie ni inen ahpw I sukuhlki soahng tohto sang eh mehn kahlemeng kan. John apwalki lokaiahki lokaiahn France, eri I kin kalapw iangih nan kalohk oh sewese ih en esehla. Ei kin ieiang John kedekedeo sewese ie en pilada en wiahla Sounkadehdehn Siohwa men. I papidaisla nan May 26, 1951, sounpar eisek mwurin ei tepin tuhwongada Sounkadehde kan.
Mehn kahlemeng mwahu en John Rae (A) sewese ie (B) en powehdi ei masak kalohk ihmw lel ihmw
Pali laud en me iang at kisin mwomwohdisou nan Quebec City iei pioneer kei. Arail mehn kahlemeng mwahu kin kamwakid ie en pioneer. Ni ahnsowo, se kin kalohk ihmw lel ihmw doadoahngkihte Paipel. Pwehki sohte sawaspen Paipel kan, se anahne kalaudehla at koahiek en doadoahngki Paipel. Eri I kin nantihong en esehla iren Paipel kan pwehn uhki padahk mehlel. Ahpw me tohto sohte kin wadek Paipel kan me pelien Kadolik sohte kin pwungki.
Nan 1952, I pwoudikihda Simone Patry, sister lelepek men sang wasao. Se keseula Montreal, oh erein sounpar ehu, se nainekihda nait serepeino, Lise. Mendahki I uhdihsang pioneer mwohnte se pwopwoudida, ngehi oh Simone kin song en mourki mour ehu me sohte kin kedirepwkihla soahng kan me sohte nohn kesempwal. Se wia met pwehki sen kak kihong at ahnsou laud nin duwen peneinei ehu ong doadoahk kan en mwomwohdiso.
Sounpar eisek dower powe mwohn ei pwurehng uhdahn medewe en kalaudehla ei doadoahk en kalohk. Nan 1962, I iang Sukuhl ong Elder kan nan Pedel en Canada erein sounpwong ehu, oh I mi nan pere ehu rehn brother men me adaneki Camille Ouellette. Ngoang me Camille kasalehda ong kalohk uhdahn kamwakid ie, ahpw mehlel pwehki ih ohl pwopwoud men me mie nah seri. Mahso, brother oh sister malaulau keite nan Quebec me kin pioneer ahpw ni ahnsowohte apwalih neirail seri. Ahpw ih met me Camille akadeiong. Erein at sukuhlo, e kin kangoange ie en medewe duwen ei irairo. Mwurinte sounpwong kei, I esehda me I kak pwurehng papah nin duwen pioneer men. Ekei peidengki ma ei pilipilo mwahu, ahpw I wonlahte mwowe oh uhdahn kamehlele me Siohwa pahn ketin kapaiahda ei nantihong en kalaudehla ei doadoahk nan kalohk.
PWURALA QUEBEC CITY NIN DUWEN PIONEER TOHROHR KEI
Nan pahr 1964, ngehi oh Simone idihdida nin duwen pioneer tohrohr kei nan Quebec City, wasa me se kin kousoan ie, oh se papah wasao erein sounpar kei. Ni ahnsou ko, uhwong sang aramas sohla nohn wiawi, ahpw miehte ekei me kin uhwong kiht.
Ehu mwurin souwas en Rahn Kaunop, pilismen ko koledi ie nan Sainte-Marie, kisin kahnimw kis me karanih Quebec City. Emen pilismen ko wahieila nan arail ohpiso oh salihedi nan imweteng pwehki ei kalokalohk ihmw lel ihmw ahpw sohte doaropwehn mweimwei. Mwuhr, re wahieila mwohn sounkopwungo me adaneki Baillargeon, ohl emen me mwomwen lemei. E idek rehi ihs me pahn wia ei sounrepenpwung. Ni ahnsou me I ndahla eden Glen How,a sounrepenpwung ndand men me kin sewese Sounkadehde kan, e mwomwen salohda oh nda: “Nna menlau soh. Kaidehn ih!” Me tohto esehla Glen How pwehki eh kin sewese uhki Sounkadehde kan me pid palien kosonned mahso. Sohte pwand, mwoalen kopwungo padahkihong ie me re sohte pahn kapwukoahkin ie mehkot.
Pwehki aramas akan ar uhwong doadoahk en kalohko nan Quebec, met pil kahrehda e apwal en rent wasa mwahu pwe sen wia at mihting kan. Ihte wasa me at mwomwohdiso tikitiko kak diar iei kisin ihmw tok kis me sidohsa kin peidi ie. Erein ahnsoun kopou kan, brother kan kin doadoahngki misihn en kakarakar ehu me doadoahngki leh de oail. Se kin kalapw keiong mpen mehn kakarakaro awa kei mwohn mihting kan tepida pwehn koasoia soahng mwahu kan me wiawi nan at mour.
E inenen kaselel en kilang duwen doadoahk en kalohk eh pweida mwahu erein sounpar kan kohdo. Mahso nan pahr 1960 samwa, mie ekeite mwomwohdiso tikitik kan nan Quebec City, wasa kan koaros nan Côte-Nord oh pil Gaspé Peninsula. Rahnwet, mie riatail Kristian tohtohie me mi wasa pwukat, oh irail kin tuhpene nan Wasahn Kaudok kaselel kan.
ALEHDI PWUKOAHN SOUNAPWALIH ME KIN SEILOAK
Nan pahr 1977, I iang towehda mihting ong sounapwalih me kin seiloak kan nan Toronto, Canada
Ngehi oh Simone alehdi pwukoahn sounapwalih me kin seiloak pwehn apwalih mwomwohdiso kan (circuit overseer) nan pahr 1970. Mwuhr, nan 1973, se uhd alehdi pwukoahn sounapwalih me kin seiloak pwehn apwalih mihting tohrohr kan (district overseer). Erein sounpar ko, I sukuhlki soahng tohto sang brother koahiek kan duwehte Laurier Saumurb oh David Splane.c Ira koaros wia sounapwalih kei me kin seiloak. Mwurin mihting tohrohr koaros, ngehi oh David kin sawaskipene ia duwen at pahn kamwahwihala mwomwen at padahk kan. I tamanda ahnsou me David ndaiong ie: “Léonce, I perenki kaimwiseklahn omw padahko. E mwahu, ahpw mwein I pahn kak wiahda padahk siluh sang omw padahko!” I kin kalapw kapatahiong soahng tohto nan ei padahk kan. I anahne sukuhlki en ndahte dahme kesempwal ahpw en dehr kapatahiong soahng tohto.
I papah nan kahnimw kan ni palimese en Canada
District overseer kan kin pwukoahki kangoange circuit overseer kan. Ahpw sounkalohk tohto nan Quebec uhdahn eseiehla. Re kin kalapw men iang ie kalohk ni ei kin mwemweitla ni arail mwomwohdiso kan. E kaperen en iang irail kalohk, ahpw I sohte nohn kihong ahnsou ong circuit overseero. Emen circuit overseer ko katamankihong ie: “E mwahu omw kin kihong ahnsou ong riatail kan, ahpw menlau dehr manokehla me ke kodohng kangoange ie nan wihket. I pil anahne mehn kangoang!” I sukuhlki mehkot laud sang kaweid mwahu wet.
Nan 1976, mehkot uhdahn kansensuwed oh sohte kasikpe wiawi. Ei pwoud kompoake, Simone, soumwahuda laud oh mehla. E wia lih pwopwoud mwahu men pwehki eh tounmetei laud oh kin uhdahn poakohng Siohwa. Ei soupisengkihla doadoahk en kalohk uhdahn sewese ie en dadaur pahn ei pahtoukihla eh mehla, oh I kalahngankihong Siohwa sapwellime sawas erein ahnsou apwalo. Mwuhr, I pwoudkihda Carolyn Elliott, pioneer ngoang men me kin lokaiahki lokaiahn wai, me kohdo Quebec pwehn papah wasa kan me anahn laud mie ong sounkalohk. Aramas akan perenki koasoiong Carolyn oh e pil uhdahn perenki esehla meteikan, ahpw mehlel irail kan me kin namenek oh kelekelehpw. E uhdahn sewese ie nan ei doadoahk en sounapwalih me kin seiloak.
PAHR UHDAHN KESEMPWAL EHU
Nan January 1978, I alehdi pwukoahn kasukuhlih tepin Sukuhl en Pioneer me wiawi nan Quebec. I uhdahn saloh, pwehki sukuhlo kapw ong ie oh pil tohnsukuhl ko. Ahpw I kalahnganki me pioneer koahiek tohto iang tepin kasukuhl me I wiao. Mendahki ngehi me sounpadahk, I sukuhlki soahng tohto sang tohnsukuhl ko!
Mwuhr, nan 1978, Mihting Tohrohr me oaralape “Pwoson me Kin Pweida” wiawi nan wasahn mwadong en Montreal. Mihting tohrohr wet iei me keieu laud me se iang nan Quebec, oh aramas daulih 80,000 iang towehda. I iang apwalih palien nuhs (News Service Department) ong mihting tohrohro. I koasoiong sounnting en nuhs tohto oh perenki kilang me re ntingihada soahng mwahu tohto duwen kiht. Sounwia nuhs ko koasoia duwen mihting tohrohro nan TV oh redio reireiki awa 20 samwa, oh re pil ntingihada kisin artikel epwiki kei. Imwilahn met, aramas tohto esehla duwen Sounkadehdehn Siohwa kan!
KESEULA NAN EHU WASAHN KALOHK TOHROHR
Wekidekla laud ehu wiawihong ie nan pahr 1996. Mwurin ei papah nan Quebec sangete ei papidaisla oh kin doadoahngki lokaiahn France, I uhd keseula Toronto oh iang papah nan mwomwohdiso ehu me kin lokaiahn wai. I sohte pehm me I warohng pwukoa wet oh I kin masak wia padahk kan pwehki I sehse lokaiahn wai. I anahne kalapw kapakap oh uhdahn koapworopworki Siohwa.
I uhdahn saloh mwohn ei tepida papah wasao, ahpw met I kak nda ni mehlel me I perenki sounpar riau ko me I iang papah nan Toronto. Ni kanengamah, Carolyn sewese ie en sohla masak lokaiahki lokaiahn wai, oh riat Kristian ko pil uhdahn sewese oh kangoange ie. Se mwadang en wiahda kompoakepaht tohto.
Patehng ei pwukoa teikan oh pil en kaunopada ong mihting tohrohro ni imwin wihko, I pil kin kalapw iang kalohk ihmw lel ihmw mpen awa 1 ni soutik en Ni Alem kan. Ele ekei kin medewe, ‘Dahme kahrehda ke kin iang kalohk mwohnte mihting tohrohro me kin uhdahn kedirepw?’ Ahpw I diarada me en koasoiong tohnihmw kan nan kalohk kin kangoange ie. Pil ahnsou wet, I kin ahnsou koaros ahneki peren mwurin ei iang kalohk.
Nan 1998, ngehi oh Carolyn pwurala Montreal pwehn wia doadoahk en pioneer tohrohr. Erein sounpar tohto, I kin pwukoahki koasoanehdi doadoahk en kalohk tohrohr ong wehi pokon oh pil iang apwalih palien nuhs kan pwehn kapwungala sawehwe kan me aramas akan medewehki Sounkadehdehn Siohwa kan. Met ngehi oh Carolyn kin perenki kalohk ong aramas akan me keseudo Canada oh me kin kalapw perenki kalaudehla arail sukuhlki duwen Paipel.
Ngehi oh ei pwoudo, Carolyn
Ni ei medewehla sounpar 68 me I papah nin duwen sapwellimen Siohwa ladu men me papidaisla, I uhdahn paiekihda douluhl. I uhdahn peren pwehki I sukuhlki en perenki doadoahk en kalohk oh sewese aramas tohto en esehla padahk mehlel. Mwurin nei serepeino, Lise, oh eh pwoudo apwalihada neira seri ko, ira tepida doadoahk en pioneer. I perenki ei kilang me e kin ngoangkihte doadoahk en kalohk. I uhdahn kalahnganki mehn kahlemeng oh kaweid mwahu kan en iengei Kristian kan me sewese ie en kakehlakahla ei nanpwungmwahu rehn Siohwa oh pil apwalih soangsoangen pwukoa kan. I diarada me kitail kak lelepek ong atail pwukoa kan ihte ma kitail kin koapworopworki sapwellimen Siohwa manaman me kehlail. (Mel. 51:11) I kin pousehlahte kalahnganki ong Siohwa eh ketin mweidohng ie en ahneki pwais kesempwal en kapinga mware!—Mel. 54:6.
a Menlau kilang koasoipen W. Glen How, me oaralape “The Battle Is Not Yours, but God’s,” nan Awake! (lokaiahn wai) en April 22, 2000.
b Menlau kilang koasoipen Laurier Saumur, “I Found Something Worth Fighting For,” nan Kahn Iroir (lokaiahn wai) en November 15, 1976.
c David Splane iei emen tohn Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso en Sounkadehdehn Siohwa kan nan Sampah Pwon.