IREN ONOP 14
KOUL 8 Siohwa Iei At Wasahn Ruk
Pilada Ihs me Ke Pahn Papah
“A ngehi oh ei peneinei, se pahn papah KAUN-O.”—SOS. 24:15.
DAHME KITAIL PAHN SUKUHLKI
Pwehn katamankihong kitail dahme kahrehda kitail pilada en papah Siohwa.
1. Dahme kitail anahne wia pwehn uhdahn ahneki peren, oh dahme kahrehda? (Aiseia 48:17, 18)
SAMATAILO nanleng uhdahn ketin poakohng oh kupwurki kitail en perenki mour ahnsou wet oh ni ahnsou kohkohdo. (Ekl. 3:12, 13) Kitail kepikipikda oh ahneki koahiek en wia soahng kapwuriamwei kan. Ahpw e sohte ketikihong kitail koahiek en kaunda pein kitail de koahiek en pein pilada dahme pwung oh sapwung. (Ekl. 8:9; Ser. 10:23) E ketin mwahngih me pwe kitail en uhdahn ahneki peren, kitail anahne papah oh peikihong ih.—Wadek Aiseia 48:17, 18.
2. Dahme Sehdan men kitail en kamehlele, oh dahme Siohwa ketin wia?
2 Sehdan men kitail en kamehlele me kitail kak ahneki peren ma sohte Siohwa, oh me aramas akan kak kaunda pein irail oh pweida. (Sen. 3:4, 5) Pwehn kadehdehda me Sehdan iei sounlikamw men, Siohwa ketin mweidohng aramas akan en kaunda pein irail erein ahnsou ehu. E uhdahn sansal me ahn aramas akan kaunda sohte kin pweida. Ahpw Paipel mahsanih duwen ohl oh lih tohto me ahneki peren pwehki ar kin papah Siohwa. Sises Krais me keieu ketin ahneki peren nanpwungarail koaros. Nan iren onop wet, kitail pahn sukuhlki dahme kahrehda Sises ketin pilada en papah Siohwa. Mwuri, kitail pahn koasoiapene dahme kahrehda Samatailo nanleng ketin warohng atail kaudok. Kaimwisekala, kitail pahn tehk ekei kahrepen atail pilada en papah Siohwa.
DAHME KAHREHDA SISES PILADA EN PAPAH SIOHWA
3. Dahme Sehdan nda me e pahn kihong Sises, oh pilipil dah me Sises ketin wiahda?
3 Erein eh ketiket nin sampah, Sises anahne wiahda pilipil ong ihs me e pahn papah. Mwurinte Sises ketin papidaisla, Sehdan koasoia me e pahn kihong wehi koaros en sampah ma e pahn pwongih pak ehute. Sises ketin sapengki: “Sehdan, kohkohweisang ie! Pwe e ntingdier, ‘Ke pahn pwongih Kaun-o, omw Koht, oh ihete me ke pahn papah.’” (Mad. 4:8-10) Dahme kahrehda Sises ketin wiahda pilipil wet? Medewehla ekei kahrepe.
4-5. Ia ekei kahrepe me Sises ketin pilada en papah Siohwa?
4 Kahrepe keieu kesempwal me Sises pilada en papah Siohwa iei pwehki e uhdahn poakohng oh nsenohki Semeo. (Sohn 14:31) Oh Sises pil kin ketin papah Siohwa pwehki ih met me pwung en wia. (Sohn 8:28, 29; Kaud. 4:11) E mwahngih me Siohwa ketikihong kitail mour, kitail kak likih, oh me e ketikihong kitail soahng mwahu tohto. (Mel. 33:4; 36:9; Seims 1:17) Siohwa kin ahnsou koaros ketin mahsanih me mehlelo ong Sises oh soahng koaros me Sises ahneki kohsang rehn Siohwa. (Sohn 1:14) Ahpw, Sehdan uhdahn weksang Siohwa. Sehdan kahrehiong aramas akan en dipada oh mehla. Ih sounlikamw men me kin noahrok oh lemei. (Sohn 8:44) Sises uhdahn mwahngih duwen Siohwa oh Sehdan. E sohte men duwehte Sehdan oh uhwongada Siohwa.—Pil. 2:5-8.
5 Pil ehu kahrepe me Sises ketin pilada en papah Siohwa iei pwehki e ketin kasikasik en kilang imwilahn eh kin papah ni loalopwoat. (Ipru 12:2) E mwahngih me ma e lelepekte, e pahn ketin kasarawihala mwaren Semeo oh kahrehiong dihp oh mehla en kak sohrala.
DAHME KAHREHDA SIOHWA KETIN WAROHNG ATAIL KAUDOK
6-7. Dahme kahrehda aramas tohto rahnwet sohte kin papah Siohwa, oh dahme kahrehda e ketin warohng atail kaudok?
6 Me tohto rahnwet sohte kin papah Siohwa pwehki irail saikinte ese duwen sapwellime irair kaselel kan oh re sehse duwen soahng mwahu kan koaros me e ketin wiahiong irail. Pil duwehte aramas akan me Pohl kalohk ong nan Adens. Irail pil sehse duwen Koht.—Wiewia 17:19, 20, 30, 34.
7 Pohl kawehwehiong aramas ko nan Adens me Koht mehlelo kin “ketikihong aramas koaros mour oh esingek oh pil soahng koaros.” E pil koasoia: “Kitail kin momour oh mwekimwekid oh mihmi pwehki ih.” Koht iei Sounkapikadao me ketin “wiahda tohnwehi koaros sang aramas tehmen,” eri ih kelehpw me kitail anahne kaudokiong.—Wiewia 17:25, 26, 28.
8. Dahme Siohwa sohte pahn ketin wia? Menlau kawehwehda.
8 Pwehki Siohwa iei Sounkapikadao oh Kaunen lahng oh sampah, e kak ketin wia sohte lipilipil dahme e ketin kupwurki. Ma e kupwurki, e kak ketin idingkihong kitail en papah ih. Ahpw Siohwa sohte pahn ketin wia met. E ketikihong kitail mehn kadehde tohto me e ketin ieias oh me e uhdahn ketin poakohng emenemen kitail. E ketin kupwurki aramas tohto ren wia kompoakepah kohkohlahte. (1 Tim. 2:3, 4) Ihme kahrehda Siohwa kin ketin kaiahne kitail en padahkihong meteikan duwen soahng mwahu kan me e pahn ketin wiahiong aramas akan oh ia duwen eh pahn ketin wia met. (Mad. 10:11-13; 28:19, 20) Oh e ketikihong kitail mwomwohdiso ehu wasa me kitail kak kaudokiong oh ale sawas sang elder kan.—Wiewia 20:28.
9. Ni ahl dah kan me Siohwa ketin kasalehiong aramas koaros sapwellime limpoak?
9 Siohwa kin ketin kasalehda sapwellime limpoak sang ni eh pil kin ketikihda soahng mwahu kan ong irail kan me sohte men kamehlele me e ketin ieias. Medewehla ire mehlel wet: Erein sounpar kid kid kei, aramas tohto pilada ren wia dahme re medewe me pwung oh sapwung a kaidehn en peikihong Siohwa. Mendahki met, ni kadek Siohwa kin ketikihong irail dahme re anahne pwehn momourte oh nsenamwahuki arail mour. (Mad. 5:44, 45; Wiewia 14:16, 17) Pwehki ih, re kak ahneki kompoakparail kan, peneinei me poakohng irail, naineki seri kan, oh re kak doadoahk oh perenki ar mour. (Mel. 127:3; Ekl. 2:24) Mehn kadehdeo kasalehda ni sansal me Samatailo nanleng ketin poakohng aramas akan koaros. (Eks. 34:6) Met kitail pahn katamankihong kitail ekei kahrepe kan me kitail pilada en papah Siohwa oh ia duwen eh kin ketin kapaia irail kan me pilada ren papah ih.
KAHREPEN ATAIL PILADA EN PAPAH SIOHWA
10. (a) Ia kahrepen atail kin papah Siohwa? (Madiu 22:37) (b) Ia duwen omw paiekihda sapwellimen Siohwa kanengamah? (Melkahka 103:13, 14)
10 Duwehte Sises, kitail kin papah Siohwa pwehki kitail uhdahn poakohng oh nsenohki. (Wadek Madiu 22:37.) Kitail kin karanihala Siohwa ni atail kin sukuhlki duwen sapwellime irair kaselel kan. Karasepe, medewehla sapwellimen Siohwa kanengamah ong kitail. Ni ahnsou me mehn Israel ko sapeikiong ih, e ketin mahsanihong irail en “tokedihsang ar mour suwed kan.” (Ser. 18:11) Siohwa ketin tamataman me kitail soh unsek. (Wadek Melkahka 103:13, 14.) Ni omw doudouloale sapwellimen Siohwa kanengamah oh irair kaselel teikan, met sou kamwakid uhk en pahpa ih kohkohlahte?
11. Ia kahrepe teikan me kitail pilada en papah Samatailo nanleng?
11 Kitail pil kin mwekidki en papah Siohwa pwehki ih met me pwung en wia. (Mad. 4:10) Oh kitail pil ese me ma kitail loalopwoatohng Siohwa, e pahn imwikihla soahng mwahu tohto. Atail loalopwoat kin sewese kasarawihala mwaren Siohwa, kadehdehda me Tepilo sounlikamw men, oh kaperenda kupwuren Samatailo. Oh ma kitail pilada en papah Siohwa rahnwet, kitail ahneki koapworopwor en papah ih kohkohlahte!—Sohn 17:3.
12-13. Dahme ke sukuhlkihsang dahme wiawihong Jane oh Pam?
12 Erein atail pwulopwulte, kitail kak sukuhlki en uhdahn poakohng Siohwa, oh atail poakohng pahn kehlailla ni ahnsou me kitail mahla. Ih met me wiawihong pirien ehu me adaneki Jane oh Pam.a Jane sounpar 11 oh Pam sounpar 10 ni ahnsou me ira tepida onop Paipel. Mendahki ara pahpa nohno sohte men onop, ira mweidohng Jane oh Pam en onop rehn Sounkadehde kan ma ira pil iang ara peneineio kohla sarawi. Jane koasoia: “Dahme Sounkadehde ko padahkihong ie sang nan Paipel sewese ien soikala ale wini en kasahliel de iang wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud me iengei tohnsukuhl tohto kin wia.”
13 Sounpar kei mwuhr, serepein riemeno wiahla sounkalohk kei. Mwuri, ira wiahla pioneer kei. Ni ahnsou me ara pahpa oh nohno mahla, ira kin apwalih ira oh pil pioneer. Jane kawehwehda eh pepehm ong soahng koaros me Siohwa ketin wiahiong ira. E koasoia: “I sukuhlki me Siohwa kin ketin loalopwoat apwalih kompoakepah kan, duwehte me 2 Timoty 2:19 mahsanih: ‘Siohwa ketin mwahngih irail kan me e ketin sapwellimanki.’” E sansal me Siohwa kin ketin ahnsou koaros apwalih irail kan me pilada ren poakohng oh papah!
14. Dahme kitail pahn wia ni atail rong soahng likamw kan duwen Siohwa? (Pil kilang kilel kan.)
14 Kitail men aramas akan en ese me soahng suwed kan me re rong duwen Koht sohte mehlel. Medewehla karasaras wet: Mie kompoakepahmw men me kin kadek oh mahk. Ehu rahno, ke rong me emen koasoia me kompoakepahmwo kin lemei oh likamw. Dahme ke pahn wia? Ke pahn uhki kompoakpahmwo. Duwehte met, ni atail kin rong soahng likamw kan duwen Siohwa, kitail pahn uhki oh koasoia me mehlel duwen ih. (Mel. 34:1; Ais. 43:10) Kitail kin kasalehda me kitail pilada en poakohng oh papah Siohwa sang ni dahme kitail kin nda oh wia.
Ke pahn sawas uhki mwaren Siohwa? (Menlau kilang parakrap 14)b
15. Ia duwen wahnpoaron Pohl eh paiekihda eh wekidala eh mehn akadei? (Pilipai 3:7, 8)
15 Kitail kin men wiahda wekidekla kan nan atail mour pwehn kaperenda Siohwa de kalaudehla atail papah ih. Karasepe, wahnpoaron Pohl kesehla pwukoa kesempwal ehu me e ahneki nan pelien lamalam en mehn Suhs pwehn wiahla emen tohnpadahk en Krais oh papah Siohwa. (Kal. 1:14) Imwilahn met, mie soahng mwahu kan wiawi ni eh kin papah Siohwa oh e alehdi koapworopwor en iang Krais kaunda nanleng. E sohte koluhkihla eh pilipil en papah Siohwa, oh ma kitail pil kin papah Siohwa, kitail sohte pahn nsensuwedkihla.—Wadek Pilipai 3:7, 8.
16. Dahme kitail sukuhlkihsang dahme wiawihong Julia? (Pil kilang kilel kan.)
16 Ma kitail kin wiahki atail papah Siohwa me keieu kesempwal nan atail mour, e pahn ketin kapaia kitail ahnsou wet oh ni ahnsou kohkohdo. Medewehla dahme wiawihong sister men me adaneki Julia. Ni ahnsou me Julia tikitik, e kin iang koul nan eh imwen sarawio. E uhdahn maien koul me kahrehda e tepida ale kaiahn en wiahla sounkoul koahiek (opera) men. Sohte pwand, Julia ndandla oh e kin koul wasa kaselel kan. Erein eh kin iang sukuhl en koul, emen ienge tohnsukuhl tepida koasoiaiong duwen Koht oh kawehwehda me Koht mie mware, Siohwa. Sohte pwand mwurin mwo, Julia tepida onop Paipel pak riau nan wihk ehu. Kedekedeo, e pilada en doadoahngki eh ahnsou oh kehl pwehn papah Siohwa a kaidehn en wia sounkoul. Pilipilo sohte mengei. E koasoia: “Aramas tohto padahkihong ie me e sohte wia elen loalokong en uhdihsang koul pwehn papah Siohwa.” Ahpw, ia eh pepehm duwen pilipil me e wiahda sounpar 30 samwalahro? “I uhdahn perenki me I pilada en papah Siohwa, oh I ese me e pahn ketin kaitarala ei anahn kan ni ahnsou kohkohdo.”—Mel. 145:16.
Ni atail kin keieu kesempwalki atail papah Siohwa, kitail pahn ahneki mour me keieu mwahu (Menlau kilang parakrap 16)c
DOULAHTE PAPAH SIOHWA
17. Kitail momour ni imwin koasoandi en mwehi wet. Ia wehwehn met ong irail me pilada en papah Koht oh irail kan me saikinte?
17 Kitail momour kerenlahng imwin koasoandi en mwehi wet. Wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Pwe ‘ahnsou tehr kis,’ oh ‘meno me kohkohdo pahn leledo oh e sohte pahn pwapwand.’” (Ipru 10:37) Ia duwen met eh kamwakid kitail? Ong ehu kahrepe, ahnsou me luhwe ong aramas akan pwe ren pilada en papah Siohwa mwotomwotlahr. (1 Kor. 7:29) Oh ma kitail piladahr en papah Koht, kitail ese me mehnda ma kitail ahneki kahpwal kan, met pahn ongete ‘ahnsou teh kis.’
18. Dahme Sises oh Siohwa ketin kupwurki kitail en wia?
18 Sises ketin kangoangehki sapwellime tohnpadahk kan ren tepida oh pil pousehlahte idawehn ih. (Mad. 16:24) Eri ma kitail kin papah Siohwa erein sounpar tohto, kitail anahne koasoanehdi en pousehlahte papah ih. Kitail anahne doadoahk laud pwehn wia met. Ele e sohte pahn mengei, ahpw kitail pahn kak ahneki peren oh nsenamwahuki kapai tohto sang ni atail papah ih, pil ni ahnsou wet!—Mel. 35:27.
19. Dahme kitail sukuhlkihsang ahn Gene mehn kahlemeng?
19 Ekei kin pehm me ma irail kin papah Siohwa, irail sohte kak ahneki peren. Ma ke pwulopwul, ia duwe, ke pehm me ke kakete katihasang mehkot ma ke kin papah Siohwa? Emen brother me adaneki Gene koasoia: “I pehm me I sohte kak ahneki peren pwehki ngehi emen Sounkadehdehn Siohwa. E mwomwen me seri tohto me se ehute tikida kin pereperenki soahng kan me duwehte kamakamadipw, dating, de mwadongki video game kan, erein ei kin doadoahngki ei ahnsou nan mihting kan oh kalohk.” Ia duwen madamadau wet eh kamwakid Gene? E koasoia: “I tepida wia ekei soahng suwed kan me me pwulopwul teikan kin wia, oh erein ahnsou kis I ahneki peren. Ahpw I sohte ahneki peren mehlel. I tepida medewe duwen kamwahupen en peikiong dahme Paipel mahsanih oh pilada en papah Siohwa ni mohngiong unsek. Eri sangete ahnsowo, e mwomwen me Siohwa ketin sapengala ehuehu ei kapakap kan.”
20. Dahme kitail en koasoanehdi teng en wia?
20 Sounmelkahka men koulkihong Siohwa: “Meid pai irail kan me komwi ketin pilada, me komwi ketikiniraildo pwe re en kin kousoan nan mwoalomwi sarawi.” (Mel. 65:4) Eri kitail en koasoanehdi teng en doulahte papah Siohwa. Duwehte Sosua, kitail en nda: “A ngehi oh ei peneinei, se pahn papah KAUN-O.”—Sos. 24:15.
KOUL 28 Wiahla Kompoakepahn Siohwa
a Ekei ahd kan me pwarada wasaht kaidehn uhdahn adarail.
b WEHWEHN KILEL: Mwurin lih emen eh rong sounuhwong kan likin wasahn kapokon ehu, e kohla ni deupen pwuhk kadahr ehu oh rong me mehlel.
c WEHWEHN KILEL: Kamwomwada ehu duwen pilipil me Julia wiahda pwehn papah Siohwa.