-
Ia Kahrepen Atail Wie Momour?Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
-
-
OARALAP
Ia Kahrepen Atail en Wie Momour?
MA KE tuhwong Diana,a ke pahn diarada me ih serepein loalokong oh kadek men oh e kin perenki patehng meteikan. Mendahki Diana kin mwomwen peren, pali laud en ahnsou kan e kin uhdahn nsensuwed laud. E nda: “Rahn koaros I kin medemedewe duwen mehla. I uhdahn kamehlele me sampah wet pahn wia wasa mwahu ehu ma I sohte mie.”
“Ekei roporop kasalehda me ripoht kan me wiawi me pid kahpwal en pein kemehla emen, meh 200 me song en kemehla pein irail ahpw sohte pweida; meh 400 me kin medemedewehte en wia ahpw re sohte wia.”—THE GAZETTE, MONTREAL, CANADA.
Diana nda me e sohte pahn kemehla pein ih. Ahpw miehte ahnsou kan me e pehm me sohte kahrepen eh wie momour. E nda: “Dahme I keieu mwahuki iei en mehla nan aksident ehu. I kin kilangwohng mehla duwehte kompoakepahi men, a kaidehn ahi imwintihti.”
Me tohto kak wehwehki ahn Diana pepehmo oh ekei irail kin medemedewe de pil song en kemehla pein irail. Ahpw irail me samanih wia petehkpen kahpwal wet kasalehda me pali laud en irail kan me song en kemehla pein irail sohte uhdahn men katokehdi arail mour; re mente katokehdi arail lokolok. Ni mwotomwot, re kamehlele me mie kahrepen ren mehla; eri dahme re anahne iei kahrepe ieu ren wie momour.
Ia kahrepen atail en wie momour? Medewehla kahrepe siluh pwukat.
a Ahd me pwarada wasaht kaidehn uhdahn ede.
-
-
1 Pwehki Soahng kan Kin WekilaKahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
-
-
OARALAP | IA KAHREPEN ATAIL EN WIE MOMOUR?
1 Pwehki Soahng kan Kin Wekila
“Soangen apwal koaros kin lel kiht, ahpw se sohte kin ohkihla; se kin mihla nan peikasal ekei ahnsou, ahpw e sohte kin kauwehla at koapworopwor.”—2 KORINT 4:8.
Ekei kin nda me kemehla pein uhk kin rasehng omw lupukasang moangomwen pwehn ihte kihsang moangmedek ehu. Ele e uhdahn apwal en kamehlele me irair ehu me inenen apwal, de ehu me mwomwen ke sohte kak powehdi, kin ongete ahnsou mwotomwot. Ni mehlel, irairo kak wekila oh mwahula ni omw sohte kasik.—Menlau kilang koakon “Arail Irairo Wekila.”
Mehnda ma irairo sohte wekila, e pahn keieu mwahu ma ehuehu rahn ken ekisekis apwalihala omw kahpwalo. Sises ketin mahsanih: “Kumwail dehr kin pwunodki dahme pahn wiawi lakapw; pwe lakapw pahn pwukoahki pein eh pwunod.”—Madiu 6:34.
Ahpw ia duwen ma omw irairo sohte kak wekila? Karasepe, ia duwen ma ke kohwahki soumwahu laud ehu? De ia duwen ma omw nsensuwed kohsang irair ehu me ke sohte kak kapwurehdo oh kamwahwihala, duwehte mweipeseng en pwopwoud de mehlahn emen me ke poakohng?
Nan soangen irair pwukat, miehte soahng ehu me ke kak wekidala, iei mwomwen omw kilangwohng irairo. Ni omw esehla en pohnese dahme ke sohte kak wekidala, ke pahn kakehr kilangwohng soahng kan ni lamalam pwung. (Lepin Padahk 18:14) Ke pil kakehr rapahki ahl akan me kak seweseiuk ken dadaur pahn irairo, a kaidehn en medemedewe me mehlahte me mwahu. Ia imwilahn met? Mwein kitail sohte kak wiahiong mehkot irairo, ahpw kitail kak kaweid mwomwen atail kilangwohng irairo.—Sohp 2:10.
TAMATAMAN MET: Ke sohte kak dauredi nahna ehu ni kahk ehute; ahpw ke kak wia met ni omw ekisekis wiahda kahk kan. Met pil kak kadoadoahk ong pali laud en kahpwal kan me lelohng uhk, sohte lipilipil ma kahpwalo, ni karasaras, kin duwehte nahna laud ehu.
DAHME KE KAK WIA AHNSOU WET: Koasoiong emen, mwein kompoakepahmw de omw peneinei, duwen omw irairo. Aramaso ele kak seweseiuk ken kilangwohng omw irairo ni ahl me uhdahn toupahrek.—Lepin Padahk 11:14.
-
-
2 Pwehki Mie SawasKahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
-
-
OARALAP | IA KAHREPEN ATAIL EN WIE MOMOUR?
2 Pwehki Mie Sawas
“Mweidohng ih [Koht] amwail pwunod koaros, pwehki eh kin ketin apwahpwalih kumwail.”—1 PITER 5:7.
Ni omw kin medewe me sohte mehkot ke kak wia pwehn kamwahwihala omw irairo, e kak mwomwen me mehlahte me mwahu. Ahpw tehk duwen soahng kei me kak sewese iuk.
Kapakap. Kapakap kaidehn ahl ehu me pahn ihte kameleileidi loalomw; de pil mehkot me ke anahne wia pwehki ke uhdahn anahne sawas ahnsowohte. E uhdahn wia elen koasoakoasoipene ehu rehn Siohwa Koht, me kin ketin nsenohkin uhk. Siohwa kin ketin kupwurki ken patohwanohng ih omw kahpwal kan. Ni mehlel, Paipel kin kangoangehkin kitail: “Mweidohng KAUN-O omw kahpwal akan, eri e pahn ketin doareiukala.”—Melkahka 55:22.
Ke sou kapakap ong Koht rahnwet? Doadoahngki mwareo, Siohwa, oh kasalehda dahme mi nan omw mohngiong. (Melkahka 62:8) Siohwa ketin kupwurki ken esehla ih nin duwen kompoakepahmw men. (Aiseia 55:6; Seims 2:23) Kapakap kin wia elen koasoakoasoipene ehu rehn Koht me ke kak wia ahnsou koaros oh pil wasa koaros.
Nin duwen me wasahn sawas American Foundation for Suicide Prevention kasalehda, “roporop kin kalapw diarada me pali laud en aramas akan me pein kemehla irail, persent 90 de tohtohsang kin ahneki nsensuwed laud ni ahnsou me re mehla. E kin kalapw sansalda me re sohte ese me re ahneki soangen soumwahwo, sohte ale sawas sang toahkte de wini pwehn sewese irail”
Aramas akan me nsenohkin uhk. Omw mour kin kesempwal ong meteikan, iangahki omw peneinei de kompoakepahmw kan me kin kasalehda arail nsenohkin uhk. Pil mie ekei me kin nsenohkin uhk me ele ke saikinte ese. Karasepe, mie ahnsou nan kalohk me Sounkadehdehn Siohwa kan kin tuhwongada aramas akan me uhdahn nsensuwed laud. Ekei irail pwukat pil wehkada me re uhdahn anahne sawas oh kin medemedewe en kemehla pein irail. Kalohk ihmw lel ihmw kin kihong Sounkadehdehn Siohwa kan ahnsou mwahu en sewese soangen aramas pwukat. Sounkadehdehn Siohwa kan kin idawehn sapwellimen Sises mehn kahlemeng ni arail kasalehda arail nsenohki mehn mparail kan. Re kin nsenohkin uhk.—Sohn 13:35.
Wasa kan me kin kihda sawas. Madamadau en kemehla pein emen kin kasalehda me aramaso ahneki soumwahu en nsensuwed de pwunod laud. Duwehte omw sohte namenengki kohwahki soumwahu ehu en war, ke pil sohte anahne namenengki ma ke lokolongki soangen soumwahu en nsensuwed laud. Ekei toahkte kan kin karasahiong nsensuwed laud soumwahu en wai. Duwehte soumwahu en wai, nsensuwed laud kak lelohng aramas koaros. E pil kak mwahula.a
TAMATAMAN MET: Ke sohte kak pein kelekelehpwiki omw nsensuwed laud. Ahpw ma ke ale sawas, ke kak pweida.
DAHME KE KAK WIA AHNSOU WET: Rapahkihda toahkte men me ke kak koapworopworki me kin sewese de apwalih soumwahu en nsensuwed laud.
a Ma madamadau en kemehla pein uhk uhdahn laud de kalapw wiawi, rapahki wasa kan me kak kihda sawas. Ele ke kak eker wasa kan me kin kihda sawas en kauhdi aramas sang ar pahn kemehla pein irail, de ke kak eker imwen wini (emergency). Tohndoadoahk kan wasa ko kin ale kaiahn pwehn kihda soangen sawas pwukat.
-
-
3 Pwehki Mie KoapworopworKahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2014
-
-
OARALAP | IA KAHREPEN ATAIL EN WIE MOMOUR?
3 Pwehki Mie Koapworopwor
“Me aktikitik kan pahn sapwenikihla sahpwo oh re pahn paiamwahu oh popohl.”—MELKAHKA 37:11.
Paipel pil mahsanih me mour kin “diren apwal.” (Sohp 14:1) Rahnwet, soangsoangen kahpwal laud kan kin lelohng aramas koaros. Ahpw ekei aramas pehm me solahr arail koapworopwor ong mour, mwomwen me sohla arail koapworopwor en ahneki mour mwahu ni ahnsou kohkohdo. Ke pil ahneki pepehm wet? Ma ei, ken kamehlele me Paipel kin kihda koapworopwor mehlel, kaidehn ongete kowe ahpw pil ong aramas koaros. Karasepe:
Paipel kin padahngki me Siohwa Koht ketin kupwurki ong kitail mour ehu me uhdahn mwahu.—Senesis 1:28.
Siohwa Koht ketin inoukihda en ketin kaparadaisihala sampah.—Aiseia 65:21-25.
Pweidahn inou wet uhdahn mehlel. Kaudiahl 21:3, 4 mahsanih:
“Iet tehnpas en Koht rehn aramas akan! E pahn ketiket rehrail, oh irail pahn wiahla sapwellime aramas. Pein Koht pahn kin ketiket rehrail oh e pahn wiahla ar Koht. E pahn kin ketin limwihasang pilen masarail koaros. Mehla solahr pahn wiawi, solahr mwahiei, solahr nsensuwed, solahr medek. Soahng mering kan sohralahr.”
Koapworopwor wet kaidehn ouraman ehu. Siohwa Koht uhdahn ketin kupwurki en kapwaiada inou wet oh e sapwellimanki manaman en ketin wia met. Koapworopwor me Paipel kihda kin uhdahn likilik oh e kin kihda pasapeng mwahu ong peideko, “Ia kahrepen atail en wie momour?”
TAMATAMAN MET: Mehnda ma atail pepehm kan sohte kin meleilei oh e rasehng pwoht ehu me mi nansed ilokin, koapworopwor me Paipel kin kihda kak wia angke me pahn katengekitaildi.
DAHME KE KAK WIA AHNSOU WET: Tepida kasawih dahme Paipel kin padahngki duwen koapworopwor mehlel ehu ong ahnsou kohkohdo. Sounkadehdehn Siohwa kan pahn perenki sewese iuk. Ke kak koasoiong irail de rapahki ire kesempwal kan nan neirail Web site, jw.org.a
a Iren sawas: Kohla ni jw.org oh kilang pahnangin oaralap > PWUHK KAN > ONLINE LIBRARY. Sang wasao, rapahki lepin lokaia “nsensuwed laud” de “kemehla pein emen” pwehn diar sawas.
-