sapwellime Mahsen oh pwihn en kaweidih kitail, oh perehla kitail nin duwen pwihn ehu sang rehn aramas akan me kin uwhong kitail. Kitail kin ahneki kahrepe mwahu kan en kolehdi teng pehn en Samatail me kin ketiket nanleng ni atail kin iang ih kekeid nan kaimweseklahn seikloak apwal wet me pahn kolahng wasa me mwahu sang Sapwen Inou en mahs​—iei sapwellimen Koht sampah kapw pwung ieu.

19. Ni ahl dahieu me irairen aktikitik kin pid atail kin pohnese atail soh-itar kan?

¹⁹ Ahneki lamalam aktikitik ni atail kin peikiong Koht kin sewese kitail en kilang ong pein atail mour oh irair akan ni ahl me mehlel oh pwung. Met kin wiawi pwe irairen aktikitik kin pid atail kin pohnese pein atail soh-itar kan. Ni ahnsou me kitail kin mahla de paliwaratail kan kin luwetala, irair pwukat pahn kak katikitikihala dahme kitail men wia ong atail kin papah Siohwa. Ahpw, kitail en dehr mweidong kahpwal pwukat en kamworusekitailla, pwe kitail en tamanda me Koht kin kupwurperenki ‘uwen me kitail pahn kak kihwei, ahpw e sohte pahn kupwurperenki atail kihwei mehkot me kitail sohte kakohng.’ (2 Korint 8:12) Ni mehlel Siohwa kin ketin kasik kitail en papah Ih ni ahl ehu me kin kasalehda ngehn unsek, ahpw kitail pahn wia met sang ni wekpeseng en atail irair akan. (Kolose 3:23) Ni ahnsou me kitail kin ngoangki wia uwen me kitail kak en papah Koht, E pahn ketin kapaiada kitail.​—Lepin Padahk 10:22.

Awiawih Koht Pahn Wahdohng Kitail Kapai Tohto

20. Dahme pahn kak sewese kitail en duwehte Maika, awiawih oh kanengamah?

²⁰ Alehdi sapwellimen Siohwa kapai kan kin kamwekid kitail en kahlemengih Maika. Maika mahsanih: “I pahn koapworopwor awiawih Koht me pah ketinkomouriehla.” (Maika 7:7) Iaduwen mahsen pwukat kin pid atail kin peikiong Koht ni karakarahk? Awiawih oh kanengamah, kin sewese kitail en dehr nsensuwedki Rahnen Siohwa eh saikinte leledohr. (Lepin Padahk 13:12) Ni mehlel, kitail koaros kin kasikasik imwin sampah suwed wet. Ahpw, ni ehu ehu wihk, aramas kid kid kei kin tepida iang Koht kekeid. Atail kin ese duwen met kin kihong kitail kahrepe ehu en awiawih oh kanengamah. Emen me wereilahr wiahla Sounkadehde koasoia met: “Ni ahnsou me I kin katamando erein sounpar 55 me I kin iang wia doadoahk en kalohk, I kamehleleiong pein ngehi me sohte mehkot I katiasang ni ai kin awiawih Siohwa. Weksang met dahme I diar iei me I kin pitsang soangen kansensuwed tohto.” Ke pil kin iang ahneki soahngen irair duwehte met?

21, 22. Iaduwen Maika 7:14 kin pweida nan atail ahnsou?

²¹ Ni mehlel, kitail pahn paiekihda sang ni atail kin iang Siohwa kekeid. Kitail wadek nan pwuhken Maika 7:14, me Maika kin karasaiong sapwellimen Koht aramas akan duwehte sihpw kan me kin ni meleilei mih rehn sileparail. Pweidahn kokohp wet nan atail ahnsou, kin pid luwen Israel ni pali ngehn oh “sihpw teikan” me kin nsenamwahu rehn Sileparail, Siohwa. Re kin “kelepw nan wel​—nanpwungen tuhkehn nan mwetuwel,” oh irail kin ni pali ngehn dohsang sampah keper suwed wet.​—Sohn 10:16; Deuderonomi 33:28; Seremaia 49:31; Kalesia 6:16.

²² Sapwellimen Siohwa aramas akan kin paiamwahu, nin duwen me Maika 7:14 kohpadahr. Maika kin koasoia duwen sapwellimen Koht sihpw de aramas: “Re en kohwei oh mwengemwengeseli nan sahpw kaselel en Pasan oh Kilead.” Duwehte sihpw kan nan Pasan oh Kilead kin mwengemwengeseli nan sahpw kaselel kan oh pweida mwahu, sapwellimen Koht aramas akan nan rahnwet pil kin paiekihda mwengehn pali ngehn​—met kin wia pil ehu kapai me kin kohwong aramas akan me kin peikiong Koht ni karakarahk.​—Nempe 32:1; Deuderonomi 32:14.

23. Mehn kasukuhl dahieu kitail kak sukuhliki sang pwuhken Maika 7:18, 19?

²³ Nan Maika 7:18, 19, soukohpo kin kasansalehda me Siohwa kin ketin kupwurki en kasalehda mahk ong aramas akan me kin koluhla. Iretikitik 18 mahsanih me Siohwa kin “mahkikiong dipen aramas akan.” Iretikitik 19 mahsanih me e pahn “ketin tiakedi dipat oh kakihrala nan kepin madau.” Ia ehu mehn kasukuhl kitail kak sukuhliki sang iren Pwuhk Sarawi wet? Kitail kak idek rehtail ma kitail kin kahlemengih Siohwa. Kitail kin mahkong aramas teikan me kin wia dihp ong kitail? Ni ahnsou me aramas pwukat kin koluhla oh inengkihda kapwungala arail sapwung ong kitail, kitail kin men kahlemengih Siohwa me kin ketin kupwurperenki kasalehda mahk poatoapoat.

24. Kapai dah kei ke alehdi sang kokohp en Maika?

²⁴ Kapai dah kei kitail alehdi sang kokohp en Maika? E kin katamankin kitail me Siohwa kin ketkihong koapworopwor mehlel ong aramas akan me kin karanih Ih. (Maika 2:1-​13) Kitail alehdi kangoang en wia uwen me kitail kak en utungada kaudok mehlel pwe met pahn sewese kitail en kekeid ni mwaren Koht kohkohlahte. (Maika 4:1-5) Koht kin kamehleleiong kitail me sohte lipilipil soangen irair dah kei kitail kin mih pah, kitail kak kapwaiada sapwellimen Siohwa koasondi kan. Ei, kokohp en Maika kin ni mehlel kakehle kitail en kekeid ni mwaren Siohwa.

Koapworopworki Siohwa

“Maing Kaun Siohwa, Wasa Lapalap, komwihte me ei koapworopwor; komwihte me I kin likih sang ni ei tikitik.”​—MELKAHKA 71:5, NW.

1. Kahpwal dahieu me Depit, emen pwutak me kin wia silepen sihpw, lelohng?

OHLO reirei sang piht duau. Ih kahrepe karis en mehn Israel kan kin masak peiong ih! Erein wihk tohto, ni menseng koaros oh ni soutik koaros, kodon en mehn Pilisdia, Kolaiad werlahng karis en mehn Israel kan, oh padahkiong irail en pilada emen kehlail pwe en pei ong ih. Mwuhr, irail pilada emen pwe en peiong Kolaiad, ahpw kaidehn emen sounpei, ahpw emen pwulopwul. Depit, emen pwutak me wiahla silipen sihpw me inenen tikitik sang Kolaiad. Mwein e marahra sang ahn Kolaiad ah tehtehn mahwen kan! Ahpw, pwutak pwulopwulo peiong kodon menet oh e wiahla mehn kahlemeng mwahu ong kitail pwehki ih emen me kin kasalehda eimah.​—1 Samuel 17:1-​51.

2, 3. (a) Dahme kahrehda Depit kak ni eimah peiong Kolaiad? (b) Kitail pahn sukuhliki duwen kahk riau dah kei me pahn sewese kitail en likih Siohwa?

² Dahme kahrehda Depit kak kasalehda eimah? Kitail pahn tehk ekei mahsen kan me Depit ntingihdi ni ahnsou me e mahlahr: “Maing Kaun, Wasa Lapalap, komwihte me ei koapworopwor, komwihte me I kin likih sang ni ei tikitik.” (Melkahka 71:5) Ei, ni ahnsou me Depit pwulopwul, e kin liki Siohwa ni unsek. Depit ndaiong Kolaiad: “Ke kohkodohng peikihong ie kedlahs, oh ketieu laud oh pil ketieu tikitik, a ngehi I pahn peikihong uhk mwaren Kauno [“Siohwa,” NW] Wasa Lapalap, Koht en karis en Israel kan, me ke peliandahr.” (1 Samuel 17:45) Kolaiad kin likih pein ah kehl oh dipwisoun mahwen kan, ahpw Depit kin likih Siohwa. Pwehki Kaunepen lahng oh sampah kin sewese ih, mie kahrepe Depit en masak emen aramas, edetehn e wiahla lapalahn aramas oh doadoahngki tehtehn mahwen kan?

³ Ni ahnsou me ke kin wadek duwen Depit, ke kin mehn tehno ahmw likih Siohwa en kak kehlailda? Mwein pali laud en kitail kin ahneki madamadau wet. Eri, kitail kak kasawiahda kahk riau me pahn kak sewese kitail en koapworopworki Siohwa. Keieu, kitail anahne powehdi mehn kerempwa ehu ong atail koapworopwor. Kariau, kitail anahne sukuhliki duwen ia wehwehn likih Siohwa.

Powehdi Mehn Kerempwapen Atail Koapworopworki Siohwa

4, 5. Dahme kahrehda aramas tohto kin apwaliki likih Koht?

⁴ Dahme kin kerempwa aramas akan en likih Koht? Pak tohto, aramas akan kin pwonopwonki kahrepen wiewia suwed kan kin wiawi. Aramas tohto kin sukuhliki me Koht kin pwukoahki atail kin lelohng kalokolok kan. Ni ahnsou me kahpwal kin wiawi, kaun en pelien lamalam kan kin nda me Koht kin “wahsang” aramas me lelong kahpwal oh mehlao en iang Ih mih nanleng. Oh pil, kaun en pelien lamalam tohto kin wia padahk me Koht kin ketin koasonehdi wiewia kan koaros​—iangahki kahpwal akan oh pil wiewia suwed akan​—me kin wiawi nin sampah wet. E pahn apwal en likih soangen Koht sempoak men. Sehdan, kin karotongala madamadau kan en aramas soh pwoson akan, oh e kin ngoangki utungada “padahk kan en ngehn saut akan” koaros.​—1 Timoty 4:1; 2 Korint 4:4.

⁵ Sehdan men kilang aramas akan en sohlahr likih Siohwa. Imwintihti en Koht menet sohte men kitail en wehwehki duwen kahrepen aramas akan kin lelong kalokolok kan. Oh ma kitail sukuhlikier sang Pwuhk Sarawi kahrepen atail kin lelohng kalokolok kan, Sehdan pahn perenkihda, kitail en manokehla kahrepe pwukat. Ihme kahrehda, e pahn mwahu ong kitail en kousapahlih ekei ahnsou duwen kahrepe silu tohnsampah wet kin lelong kahpwal akan. Atail kin wia met pahn kamehlelehiong kitail me Siohwa sohte kin pwukoahki kahpwal akan me kitail kin lelohng nan atail mour.​—Pilipai 1:9, 10.

6. Ia ehu kahrepe kitail kin lelohng kalokolok kan me ntingihdi nan pwuhken 1 Piter 5:8?

⁶ Ehu kahrepe aramas akan kin lelong kahpwal akan, iei pwe Sehdan men kauwehla pwoson en sapwellimen Siohwa aramas lelepek kan. E song en kawehla ahn Sohp lelelek ong Koht. Sehdan sohte pweida, ahpw e sohte uhdi en kawehla pwoson en aramas