Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk
November 1-7
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOSUA 18-19
“Siohwa Ketin Nehkpeseng Sahpwo ni Erpit”
it-1 359 par. 1
Irepen Sahpw
E mwomwen me nehnehpeseng en sahpwo nanpwungen keinek ko wiawihkihda soahng riau: sang ni ar kin kese mehn usuhs kan, oh uwen tohtohn keineko. Usuhso ele kin koasoanehdi depenehn sahpwo me ehuehu keinek pahn ahneki, eri met kasalehda ia wasa sapwen sohso ko pahn mi ie, duwehte ma e mi Paliepeng de Palieir, Palimese de Palikapi, limwahn oaroahr kan, de wasa nahnahn kan. Koasoandi en usuhso kohsang rehn Siohwa oh met pahn irehdi luwak de akamai nanpwungen keinek ko. (Lep 16:33) Sang ni koasoandi wet Koht pil pahn ketin kaweid soahng kan pwe irair en ehuehu keinek kan en pwungiong kokohp en ar pahpa kahlapo Seikop me e koasoia mwohnte eh mehlao, me kileldi nan Senesis 49:1-33.
it-1 1200 par. 1
Sohso
Sapwen sohso. Siohwa ketikihong kadaudok en mehn Israel ko arail sohso ni eh ketin irepeseng sahpw ko me e ketikihong Moses. (Nem 34:1-12; Sos 1:4) Moses eri kilelehiong sapwen kadaudok en Kad, kadaudok en Reupen oh elep kadaudok en Manase. (Nem 32:33; Sos 14:3) Luhwen kadaudok ko alehdi arail sohso sang pahn kaweid en Sosua oh Eliesar. (Sos 14:1, 2) Me pahrekiong en Seikop kokohpo me mi nan Senesis 49:5, 7, Simion oh Lipai sohte alehdi pelien sahpw me pahn wia ara sohso. Sapwen Simion (me iangahki kahnimw kan) mi nan sapwen Suda (Sos 19:1-9), a kahnimw 48 me miseli nan sapwen mehn Israel kan kolahng Lipai. Pwehki mehn Lipai kan me alehdi pwukoa tohrohr ni wasa sarawio, Siohwa me ketin wia ar sohso. Re alehdi eisek kis ehun wahnsahpw de kepwe sang keinek teikan oh met pahn wia pwaisarail de ar sohso me wia pweinen ar papah. (Nem 18:20, 21; 35:6, 7) Peneinei kan kin alehdi arail wasa nan sapwen ar keinek kan. Ni peneinei kan ar kin tohtohla oh seri kan kin alehdi ar sohso, sahpwo kin ekisekis nehnehpeseng ong ni kisin sahpw kan.
it-1 359 par. 2
Irepen Sahpw
Mwurin usuhso eh kasalehda wasa ehu ong keinek ehu, eri e pahn konehng en koasoanehdi ia uwen laud en sapwe me poahsoankihda soahng keriauo: iei uwen tohtohn irail. “Kumwail nehkpeseng sahpwo nanpwungen kadaudok kan oh peneinei kan ni usuhs, oh pelien sahpw laud pahn kohieng peneinei me tohto kan, oh pelien sahpw tikitik pahn kohieng peneinei me malaulau kan.” (Nem 33:54) Pilipil en usuhso ong wasa me keineko pahn sapweniki sohte pahn wekidekla, ahpw e kak wekidekla ong ni uwen laud en ar sohso. Kahrehda ahnsou me e dierekda me sapwen Suda me nohn laud, sapweo katikala ni ekei eh wasa kan kohieng rehn keinek en Simion.—Sos 19:9.
Ire Kesempwal kan
it-1 359 par. 5
Irepen Sahpw
Ntingdien nehnehpeseng en sahpw kan ni Palikapi en Sordan kasalehda me sapwen Suda (Sos 15:1-63), Sosep (Epraim) (Sos 16:1-10), oh elep keinek en Manase me mi Palikapi en Sordan (Sos 17:1-13) me tepin koasoansoandi. Irepen sapwarail kan oh arail kahnimw kan keirekidi. Mwurin met, e mwomwen me mie mehkot me kauhdi nehnehpeseng en sahpwo, pwehki e mwomwen me kahnimpwal en mehn Israel ko mwekidsang Kilkal kohla Sailo. (Sos 14:6; 18:1) E sohte sansal ia uwen werei met wiewiawi, ahpw Sosua lipwoarehda keinek isuh teiko pwehki ar pwapwand soandi nan sahpwo. (Sos 18:2, 3) Mie soangsoangen kawehwe kan me kasalehda kahrepen keinek isuh ko ar wia met, ekei koasoia me pwehki tohtohn kepwe kan me re kulihada nan ar mahwen kan oh ar ekis saledeksang keper en mehn Kenan kan me ele kahrehiong keinek pwukat ren sohte ahneki pepehm en karuwaru en sapwenikihla luhwen sahpwo. Oh ele re pil pwand en wia met pwehki re sohte men mahweniong imwintihti kehlail kan me mi nan ekei wasa kan nan sahpwo. (Sos 13:1-7) Oh pil ele irail sohte nohn wehwehki duwen sahpw wet me kisehnte Sapwen Inowo sang sahpw ko me re sapwenikilahr.
November 8-14
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOSUA 20-22
“Mehn Kasukuhl kan Sang Sawehwe”
w06 4/15 5 par. 3
Elen Koasoakoasoiong Omw Pwoud Mwahu
Koasoipene ni sansal kak irehdi sawehwe oh kawehwe sapwung kan. Ni tepin poadopoad en mehn Israel kan, keinek en Reupen, Kad oh elep keinek en Manase me kin kousoan ni palimesehn Pillap Sordan kauwada “lapalahn pei sarawi ehu me kapwuriamwei” ni keilen pillap Sordan. Keinek teikan sohte wehwehki dahme re wiao. Re medewe me riarail ko me mi palio pillap Sordan uhwongadar kaudok mehlel, kahrehda keinek en palikapi ko kaukaunop ren mahweniong me uhwong ko. Ahpw mwohn ar tepida mahwen re kadarala pwihnen meninkeder ehu rehn keinek en palimese ko. Ia uwen met eh wia mwekid loalokong ehu! Re diarada me pei sarawio kaidehn mehn wia meirong isihs de meirong keinepwi kan. Ahpw keinek ko me mi ni palimese masak me ni ahnsou kohkohdo keinek teiko pahn ndaiong irail: “Kaidehn kumwail sapwellimen KAUN-O.” Pei sarawio pahn wia mehn kadehde me irail pil wia tohnkaudok en Siohwa kei. (Sosua 22:10-29) Re kahdaneki pei sarawio Mehn Kadehde, mweinele met pahn wia mehn kadehde me Siohwa iei me Koht mehlel ong irail.—Sosua 22:34.
w08 11/15 18 par. 5
“Rapahki Soahng kan me Kin Kahrehda Popohl”
Ekei mehn Israel kan ele pehm me mie mehn kadehde me itar me mie sapwung wiawi oh ar pahn mahwen ni soh kasikpe pahn elehda eh malaulau me mehla. Ahpw keinek ko me mi palikapi en Sordan sohte wiahda mwekid pwurur, re kadarala meninkeder kei pwe ren koasoiapene kahpwalo rehn riarail ko. Re idek: “Dahme kumwail wiahki soangen suwed wet ong Koht en Israel? Kumwail kahngohdiong KAUN-O ni amwail kauwadahr pei sarawi wet ong pein kumwail! Met kumwail solahr idawehn ih!” Ni mehlel keinek ko me kauwada pei sarawio sohte wiahda mwekid salelepek. Ahpw ia duwen arail pahn mwekidki soangen kedip wet? Re pahn akamaiong me kedipa irail ko de kahng koasoiong irail? Keinek ko me alehdi kedipo sapeng ni mpahi oh kasalehda ni sansal me ar mwekido wiawi sang ni ar inengieng papah Siohwa. Ar wia soangen pasapeng wet kahrehiong ar kak kolokolete ar nanpwungmwahu rehn Koht oh doarehla ar mour. Koasoipene ni meleilei kin kak kamwahwihala kahpwal oh kapwurehdo popohl.—Sos. 22:13-34.
Ire Kesempwal kan
it-1 402 par. 3
Kenan
Mendahki mehn Kenan tohto pitila ni pali laud en sapwarail ko eh lohdi oh re sohte uhpahiong mehn Israel ko, met pil kak wadawad nin duwe met “KAUN-O eri ketikihong mehn Israel ko sahpw koaros me e ketin inoukihong arail pahpa kahlap ako,” me e ketikihong irail “meleilei oh popohl,” oh “KAUN-O ketin kapwaiada inou koaros me e ketin wiahiong mehn Israel ko.” (Sos 21:43-45) Imwintihti kan me kapilpene mehn Israel ko koaros masepwehkada oh sohla keper ong irail. Koht ketin mahsaniher mwoweo me e pahn ketin “wad ekis” kasarehsang mehn Kenan kan pwe mahn lawalo kan en dehr tohtohla ni sahpwo eh pahn mwadangete tehnla. (Eks 23:29, 30; Deu 7:22) Mendahki nein mehn Kenan kan tehtehn mahwen iangahki wararail kurumahn mahwen me mete uhsang ie uhdahn mwahusang nein mehn Israel kan, en mehn Israel ko ar sohte sapwenikihla ekei sahpw ko sohte kin wehwehki me Siohwa sohte ketin kapwaiada sapwellime inou. (Sos 17:16-18; Sk 4:13) Ahpw dahme kileldi kasalehda me en mehn Israel kan ar kin lohdi ekei pak kin kohsang ar salelepek.—Nem 14:44, 45; Sos 7:1-12.
November 15-21
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOSUA 23-24
“En Sosua Kaimwiseklahn Kaweid ong Wehio”
it-1 75
Wiahda Nanpwungmwahu
Ni wehin Israel ar pedolong nan Kenan, nan Sapwen Inowo mie irair ehu me pahn wekila. Pwe Koht Wasa Lapalahpie ketikihong mehn Israel kan pwuhng koaros ren sapwenikihla sahpwo pwehn kapwaiada sapwellime inou ong samarail mehn mahs ako. Kahrehda ni ar pahn pedolong nan sahpwo re sohte pahn wia mehn liki kei, oh Siohwa ketin keinapwidi ren dehpa wiahda nanpwungmwahu rehn wehi ko me sohte kin kaudokiong ih nan sahpwo. (Eks 23:31-33; 34:11-16) Re pahn anahne peikiong sapwellimen Koht kosonned kan a kaidehn en wehi pwuko me pahn kereniong pekeussang wasao. (Lip 18:3, 4; 20:22-24) Kehkehlik kowohng irail ren dehpa wiahda inoun pwopwoud rehn tohnwehi pwukat. Pwe re sohte pahn pwoudikihdahte lih akan ahpw re pahn peneineikinirailla oh wiahla kisehn arail kaudok likamw kan oh tiahk kan oh imwilahn met re pahn uhwongada kaudok mehlel oh e pahn wia lidip ehu.—Deu 7:2-4; Eks 34:16; Sos 23:12, 13.
Mahsen en Siohwa Uhdahn Pahn Pweida
19 Sansal sang dahme kitail kin kilangki pein masatail, kitail kak nda: “Emenemen kumwail patohwan ese nan mohngiongimwail oh ngenomwail me KAUN-O amwail Koht ketikihong kumwail soahng mwahu koaros me e ketin inoukidahr. E ketin kapwaiadahr inou koaros me e ketin wiahda, sohte ehu me sapwungala.” (Sos. 23:14) Siohwa kin ketin kapitala, pere oh apwalih sapwellime ladu kan. Ke kak kasalehda ehu inou en Koht me sohte pweida ni ahnsou me e ketin koasoanehdi? E apwal mehlel en wia met. Kitail ni erpit kin kamehlele mahsen likilik kan en Koht.
20 Ah iaduwen ahnsou kohkohdo? Siohwa ketin mahsanihong kitail me tohto rehtail kak ahneki koapworopwor en mour pohn sampah ehu me pahn wiahla paradais kaselel ehu. Malaulau rehtail ahneki koapworopwor en iang Krais kaun nanleng. Sohte lipilipil ia atail koapworopwor, kitail ahneki kahrepe koaros en kolokol atail lelepek duwehte Sosua. Ahnsowo pahn leledo me atail koapworopwor pahn pweida. Eri kitail pahn tamanda inou kan koaros me Siohwa ketin wiahda, oh kitail pahn iang nda: “E ketin kapwaiadahr inou koaros me e ketin wiahda.”
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sosua
24:2—Semen Eipraam, Tera, kin kaudokiong dikedik en eni kan? Nin tepio, Tera sohte wia tohnkaudok men en Siohwa Koht. E kin kaudokiong koht maram men me adaneki Sin—koht ndand men nan Ur. Nan tiahk en mehn Suhs akan, Tera ele pil wia emen me kin wiahda dikedik kan. Ahpw, ahnsou me Eipraam mweselsang Ur ki kaweid en Koht, Tera iang ih kohla Aran.—Senesis 11:31.
November 22-28
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 1-3
“Koasoipen Eimah me Kapwuriamwei”
w04 3/15 31 par. 3
Ehud Kauwehla en Imwintihtio Mehn Wisiko
En Ehud koasoandio pweida kaidehn pwehki e loalokong oh eh imwintihtio soakoahiek. Pweidahn kupwuren Koht kan sohte kin poahsoankihda dahme aramas kak wia. Keieun kahrepe me Ehud pweikihda iei pwehki sapwellimen Koht sawas ni eh mwekid pahrekiong kupwure en kasaledekala sapwellime aramas ako. Koht me ketikihong mehn Israel kan Ehud oh “ahnsou koaros me KAUN-O kin ketikihong mehn Israel emen kaun, KAUN-O pahn kin ketin sewese.”—Sounkopwung 2:18; 3:15.
w04 3/15 30 par. 1-3
Ehud Kauwehla en Imwintihtio Mehn Wisiko
Keieu Ehud wiahda mahs nah “kedlahs pwoat,” me mwotomwot keng pali riau oh itarohng en ekihla pahn eh likou ko. Mweinele e medewe me sounsilasil ko pahn tehk ma e weuwa mehkot keper. Aramas akan kin kalapw kihdi neirail kedlahs kan ni palimeing en pengepengerail kan, wasa me irail me peh palimaun kan kak mwadang en usadahsang. A pwehki Ehud meingtoal e ekihla nah kedlahso pahn eh likowo, ni denge palimaun, ele wasao nein nanmwarkio sounsilasil ko sohte pahn tehk. Eri, re sohte kauhdi, kahrehda e “wa kohla kisakis ko ong Eklon” nanmwarkien Mohap.—Sounkopwung 3:16, 17.
Paipel sohte kasalehda oaritikpen dahme wiawi nan tehnpas en Eklono. Ihte me Paipel mahsanih iei: “Ahnsou me Ehud patohwanohng kisakis ko, e patohwanohng ienge aramas ako re en patopatohla ni imwarail.” (Sounkopwung 3:18) Ehud wahda kisakis ko iangahki irail me wa kisakis ko kohla ekis dohsang wasa me Eklon kin kousoan ieo, oh e pwurala mwurin eh kadarirailla. Dahme kahrehda? Ia duwe ohl pwukat iangih pwehn pere ih pwehki koasoandi en tuhwong nanmwarkio de re wiahte sounwa kisakis ko? Oh e men ren kohkohla mwohn eh pahn kapwaiada dahme e koasoakoasoaneo? Sohte lipilipil dahme e medemedewe, ni eimah Ehud kelehpw pwurala.
“A pein Ehud wetite limwahn sansal takai ko me mi Kilkal, pwurala rehn Eklon oh patohwanohng, ‘Wasa Lapalap, mie mehkot rir me I men sekerehkin komwi.’” Paipel sohte kawehwehda ia duwen eh pwurehng pwurolongala rehn Eklon. Ia duwe, sounsilasil ko sou pahn medemedewe dahme kahrehda e pwurolongala? Re medewe me mehn Israel emente sohte pahn keper ong arail kauno? Oh en Ehud kelehpw pwurolongala kak kahrehda madamadau me e pangala tohn eh wehio? Sohte lipilipil dahme wiawi, Ehud rapahkihda ahnsou mwahu en kelehpw tuhwong nanmwarkio.—Sounkopwung 3:19.
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sounkopwung kan
2:10-12. Kitail en ahnsou koaros wiewia prokram en onop Paipel pwe kitail ‘dehpa manokehla sapwellimen Siohwa wiewia kan.’ (Melkahka 103:2) Pahpa oh nohno anahne kihdiong sapwellimen Koht Mahsen mehlel nan mongiong en neirail seri kan.—Deuderonomi 6:6-9.
November 29–December 5
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 4-5
“Siohwa Ketin Doadoahngki Lih Riemen en Kapitala Sapwellime Aramas akan”
w15 8/1 13 par. 1
“Pwarodo Rasehng Inen Mehn Israel”
Sisera! Ahd wet kin kahrehiong mehn Israel kan ren masepwehkada oh salohda. Pelien lamalam en mehn Kenan kan oh arail tiahk me lemei, re kin meirongki seri oh netiki paliwararail nan ar wasahn kaudok kan. Ia pahn mwomwen mour ni ahnsowo ma mie kaunen Kenan men oh nah sounpei kan me kin kaunda sahpwo? En Depora koulo kasalehda me seiloak pil apwal en wiawi nan sahpwo oh mour en nan kisin kahnimw kan pil sohralahr. (Sounkopwung 5:6, 7) Ele kitail kak medewehla aramas ako ar rukuruk nan tuhke kan oh ni kisin dohl akan, re masak wie mwetuwel de kousoan nan kisin kahnimw kan me sohte kelda oh re masak seiloak nan ahllap akan, pwe aramas de keme irail, kihsang neirail seri kan oh angkehlailih lih akan.
w15 8/1 13 par. 2
“Pwarodo Rasehng Inen Mehn Israel”
Mehn Israel kan kin wie masmasepwehk erein sounpar 20 lao Siohwa ketin mahsanihada me sapwellime aramas keptakai pwukat onopadahr ren wiliakapwala, de nin duwen me kileldi nan en Depora oh Parak koulo me koasoia, Lao Depora “pwarodo rasehng inen mehn Israel” kan. Kitail sehse ma Depora me pwoudiki ohl me adaneki Lapidod wia nohno men ahpw mahsen pwukat wia karasaras ehu. Pwe Siohwa ketin pilada Depora en pere wehio duwehte nohno men. E ketin kehkehlingkihong en ekerodo ohl emen me pwoson kehlail iei Sounkopwung Parak oh en kehkehlingkihong en mahweniong Sisera.—Sounkopwung 4:3, 6, 7; 5:7.
w15 8/1 15 par. 2
“Pwarodo Rasehng Inen Mehn Israel”
Sael anahne mwadang medewe. E kihong Sisera wasa me e kak kommoaldi ie. Sisera ndaiong Sael en karukehla ih sang aramas emen me kakete kohdo rapahki ih. Sael eri pwaindi Sisera ni eh wendi, oh Sisera peki reh pihl a e kihong ih milik tohr. Sohte pwand Sisera ahpw meirkelikla. Sael eri ale mehn doadoahk kei me lih akan me kin kousoan nan impwal kan kin mai en doadoahngki oh kin kalapw doadoahngki, me iei metehn kateng pwoat oh ama toutou pwoat. Ih eri karahkidi ni limwahn moangen Siserao, eri met e pahn wia doadoahk kamasepwehk ehu nin duwen sapwellimen Siohwa sounkamaramas emen. Pil ma e ekiste pweiek de peikasal met kakete imwila suwed. Ia duwe, e medemedewe sapwellimen Koht aramas akan oh duwen ohl menet eh kin kalokaloke irail erein sounpar tohto? De e kin medewe duwen pwais kaselel en uhki Siohwa? Paipel sohte mahsanih met. Ihte me kitail ese me met mwadangete wiawi. Sisera mehla!—Sounkopwung 4:18-21; 5:24-27.
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sounkopwung kan
5:20—Iaduwen usu kan en lahng ahr mih nanleng ah sewese Parak pei? Pwuhk Sarawi sohte mahsanih ma met kin wehwehki me tohnleng kan sawas, de usu kan mweredi oh ohl loalokong en Sisera kan kawehwe me met wia kilel en paisuwed, de mwein ele mehn Sisera me wia soun kasawi mesenleng wiahda keseu sapwung. Ni mehlel mepwukat wia ekei wiewia manaman me Koht kin kak ketin wia.
December 6-12
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 6-7
“Kohwei . . . Sang ni Omw Kehl Koaros”
w02 2/15 6-7
Ke Kak Paiekihda Kaweid en Sapwellimen Koht Mahsen
Aramas emen me kin ahneki madamadau pwung duwen pein ih oh kin kasawih eh katep ni ahl me pwung iei Kidion, sounkopwung men nanpwungen mehn Ipru kan mahso. E sohte kin nannanti en wiahla kaunen mehn Israel kan. Ahpw ni Kidion eh idihdida en ale pwukoa wet, e kasalehda me sohte wede. E kawehwehda: “Ei peneinei me keieu luwet nan kadaudok en Manase, oh ngehi me keieu sohte wadei rehn ei peneinei.”—Sounkopwung 6:12-16.
w05 7/15 16 par. 3
“Kedlahs Pwoat ong KAUN-O oh ong Kidion!”
Ia uwen mehn Midian kan ar masepwehkada! Ni ahnsowohte, ni ahnsou me meleilei, sah 300 pa pwalpeseng, ngilen mehn pepeuk 300 ahpw katairongda oh ngilen ohl 300 wie weriwer. Mehn Midian kan pwuriamweila, mehlel ni ahnsou me re rong “Kedlahs pwoat ong KAUN-O oh ong Kidion!,” irail eri pil mwoarongada. Nan mwoarongo re sohte kak kasawihada ihs me iangarail de imwintihti. Meh 300 ko eri kesikesihnente wasa me koasoandiong irailo nindoken Koht eh ketin kahrehiong imwintihti ko ren doadoahngki pein neirail kedlahs kan pwe ren kemehla emenemen irail. Kahnimpwalo lohdier oh re sohte kak pitila oh mehn Israel ko pwakihirailla douluhl, kahrehda mehn Midian ko sohla keper. Eri ahnsou reirei me mehn Midian ko kin songosong en kemeirailla imwiseklahr.—Sounkopwung 7:19-25; 8:10-12, 28.
Ire Kesempwal kan
Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Sounkopwung kan
6:25-27. Kideon kin doadoahngki elen loalokong pwe en dehpa kansensuwedihala mwahl irail akan me kin pelian ih. Ni ahnsou me kitail kin padahkihseli Rongamwahu, kitail en kanahieng kitail dehpa kansensuwedihala mwahl aramas teikan sang ni mwomwen atail koasoia.
December 13-19
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 8-9
“Aktikitik Mwahusang Aklapalap”
w00 8/15 25 par. 3
Ia Duwen Omw Kak Apwalihala Wekpeseng en Irair kan?
Ni Kidion eh mahmahweniong Midian, e peki sawas rehn keinek en Epraim. Ahpw mwurin mahweno eh imwisekla, Epraim sohpeiong Kidion oh kaulimehki eh sohte peki arail sawas ni ahnsou me mahweno tepida. Paipel mahsanih “irail eri kaulimala kowahlap.” Kidion eri sapengkin irail: “Me I wiadahro sohte kak pahrekiong dahme kumwail wiadahro. Pwe kisin mehkot tikitik me kumwail mehn Epraim kan wiadahr, laudsang wiewia kan koaros en ei peneinei lap. Koht ketikihong kumwail kaun riemen mehn Midian, Orep oh Seep. Dahme I wiahda me kak kapahrekiong met?” (Sounkopwung 8:1-3) Kidion pilada mwahu eh koasoi kan ni keneinei, e soikala dahme kakete imwikihla mahwenpene nanpwungen keinek kan. A irail keinek en Epraim kan ele ahneki madamadau en kesempwalki pein irail oh aklapalap. Ahpw met sohte irehdi Kidion en wiahda popohl. Ia duwe, kitail kak alasang met?
Dahme Kahrehda Mpahi Kin Kesempwalte
15 Kidion kasalehda mehn kahlemeng mwahu en emen me kin mpahi. Ni Siohwa eh ketikihong Kidion pwukoa en kapitala mehn Israel ko sang mehn Midian ko, Kidion nda: “Ei peneinei me keieu luwet nan kadaudok en Manase, oh ngehi me keieu sohte wadei rehn ei peneinei.” (Sounkopwung 6:15) Ahpw Kidion likih Siohwa oh e ale pwukoa wet. Mwuhr Kidion tehk mwahu ma e uhdahn wehwehki dahme Siohwa ketin kupwurki en wia oh kapakapki sapwellimen Koht kaweid. (Sounkopwung 6:36-40) Kidion ohl kehlail oh eimah men oh e pil ahneki erpit oh kin kanahieng. (Sounkopwung 6:11, 27) Mwuhr, aramas ako men Kidion en kaunda irail, ahpw e sohte men wia met. Mwurin eh wiahda dahme Siohwa ketin mahsanihong ih, e pwurala imweo.—Sounkopwung 8:22, 23, 29.
Momourki Sapwellimen Siohwa Kosonned akan
9 Pwehn Kompoakepahnki Koht, kitail anahne “aktikitikpene.” (1 Pit. 3:8; Mel. 138:6) Kesempwalpen en aktikitik kin sansalda nan pwuhken Sounkopwung irelaud 9. Sodam, nein Kidion pwutak koasoia: “Ahnsou ehu tuhke kan pokonpene pwe re en pilada pein arail nanmwarki.” E koasoia duwen tuhke olipo, tuhke piko, oh tuhkehn waino. Tuhke pwukat kin karasahiong irail akan me warohng en wia nanmwarki ahpw sohte kin song en kaunda iangarail mehn Israel kan. Ahpw kisin tuhke tekateko—ihte me e kak wia tuwi—kin karasahiong nanmwarki aklapalap Apimelek, iei sounkamaramas men me kin nantihong en kaunda meteikan. Mendahki e ‘kaunda Israel erein sounpar siluh,’ e mehla ni ahnsou me e sohte kasik. (Sounkopwung 9:8-15, 22, 50-54) Ia uwen mwahu kitail en “aktikitikpene”!
Ire Kesempwal kan
it-1 753 par. 1
Ihpod, I
Mendahki Kidion ahneki madamadau mwahu en kasarawih kana me Siohwa ketikihong mehn Israel kan oh kawauwih Koht, ihpodo “kahrehda en Kidion eh pwupwula iangahki eh peneinei,” pwehki mehn Israel ko wiahda tiahk samin ni ar kaudokiong met. (Sk 8:27) Ahpw Paipel sohte mahsanih me pein Kidion pwongih met; weksang met, wahnpoaron Pohl ntingihedi edeo nanpwungen “depwek kalaimwun” en sounkadehde lelepek en Siohwa kan me momour mwohn Kristian kan.—Ipr 11:32; 12:1.
December 20-26
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 10-12
“Sepda—Ohl Emen me Kin Lelepek ong Siohwa”
Lelepek Kin Imwikihla Koht Eh Kupwurkin Kitail
9 Mehn kahlemeng en Sosep ele sewese Sepda. E sukuhlki ia duwen Sosep eh mahkohng rie ohl ako mendahki re kailongki. (Sen. 37:4; 45:4, 5) En Sepda eh medemedewe mehn kahlemeng wet ele sewese ih en mwekid ni ahl ehu me kaperenda Siohwa. Dahme rie ohl ako wiahiong ih uhdahn kamedek. Ahpw eh mahwenki mwaren Siohwa oh pil sapwellime kan kin kesempwalsang eh nsensuwedla. (Sounkopwung 11:9) E koasoanehdier teng me e pahn lelepek ong Siohwa. Soangen madamadau wet imwikihla Siohwa eh ketin kapaiada ih oh pil mehn Israel ko.—Ipru 11:32, 33.
it-2 27 par. 2
Sepda
Sepda iei ohl emen me kin mwadang en mwekid, e sohte kin kauwehla mwahl ahnsou en wiahla kaun ngoang men. E kadaralahng nanmwarki en Ammon pakair ehu, me Ammon me tapiada mahweno ni eh pedolong nan sapwen mehn Israel kan. Nanmwarkio sapengki me mehn Israel kan me adihasang mehn Ammon kan sahpwo. (Sk 11:12, 13) Sepda kasalehda me e sohte wia aramas emen me kin limeidihd de wia sounpei men me sohte ese duwen tiahk ahpw e wia emen me kin ese duwen poadopoad ahpw mehlel sapwellimen Koht wiewia ong sapwellime aramas akan. E sohte pwungki dahme me mehn Ammon ko akahkamaikio, e kasalehda me (1) Israel sohte adihasang Ammon, Mohap de Edom mehkot (Sk 11:14-18; Deu 2:9, 19, 37; 2Kr 20:10, 11); (2) Ammon sohte sapweniki sahpw me re akahkamaikio ni ahnsou me mehn Israel ko kalowehdi sahpwo, pwehki sahpwo mihmi pahn manaman en mehn Amor en Kenan kan oh Koht ketikihongehr nanmwarki Sihon oh sapweo pahn manaman en mehn Israel kan; (3) Ammon sohte akamaiki mehn Israel ko ar koukousoan nan sahpwo dauliher sounpar 300; eri, ia kahrepen en akahkamaiki sahpwo met?—Sk 11:19-27.
it-2 27 par. 3
Sepda
Sepda wehwehkihda ire kesempwalo ni eh kasalehda me ireo kin pidada kaudok. E koasoia me Siohwa Koht me ketikihong Israel sahpwo oh pwehki kahrepe wet re sohte mwahn pahn kihong ekis sahpwo rehn tohnkaudok en koht likamw kan. E koasoia Kemos iei koht en Ammon. Ahpw ekei medewe me met sapwung. Mendahki Ammon kohtki Milkom oh Mohap kohtki Kemos, wehi pwukat kin kaudokiong koht tohto. Sang ni mwekid sapwung, Solomon pil wahdo kaudok en Kemos nan Israel pwehki eh pwoud en likih kan. (Sk 11:24; 1Na 11:1, 7, 8, 33; 2Na 23:13) Oh pil, “Kemos” ele kin wehwehki “Sounpowehdi, Sounkalowehdi,” nin duwen me ekei semen kan koasoia. (Kilang Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, me kawehwehdi sang S. Tregelles, 1901, p. 401.) Mweinele Sepda koasoia koht menet pwehki mehn Ammon kan kin wiahki me koht menet me kin ‘powehdi’ de ‘kalowehdi’ meteikan oh kihong irail sapwarail.
Ire Kesempwal kan
it-2 26
Sepda
Sepda Kaidehn Seri en Ipwin Nenek men. En Sepda nohnou wia “lihen netiki paliwere men” ahpw met sohte wehwehki me Sepda ipwidi ni ahnsou me liho kin netiki paliwere de e wia seri en ipwin nenek. Eh nohnou wia lihen netiki paliwere men mwohn eh pwopwoudida wiahla en Kilead keriemen en pwoud, duwehte Reap me mahso wia lihen netiki paliwere men oh mwuhr pwoudikihda Salmon. (Sk 11:1; Sos 2:1; Md 1:5) Sepda kaidehn seri en ipwin nenek, met sansalda sang ni ahnsou me rie pwutak ko me nohnohki tepin en Kilead pwoudo kausala ih pwe en dehr iang ahneki sohso. (Sk 11:2) Oh pil mwuhr mehn Kilead kan pwungkihda Sepda en wiahla ar kaun (me rien Sepda pwutak ko me nohnohki lih teio kin mwomwen kaukaun). (Sk 11:11) Oh e pil wiahda meirong ong Koht ni impwal sarawio. (Sk 11:30, 31) Sohte aramas emen me ipwin nenek kak wia soahng pwukat, pwe Kosonnedo kasalehda ni sansal: “Sohte aramas emen me ipwin nenek de kadaudok en soangen aramas pwukat, pil lel ni dih kaeisek, kak iang towehla sapwellimen Koht aramas akan.”—Deu 23:2.
December 27–January 2
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | SOUNKOPWUNG 13-14
“Dahme Pahpa oh Nohno kan Kak Sukuhlkihsang Manoha oh Eh Pwoudo”
w13 8/15 16 par. 1
Pahpa oh Nohno kan—Kaiahnehda Noumwa Seri kan Sang ni Ar Pwelel
Medewehla mehn Dan men me adaneki Manoha, me kin kousoan nan kisin kahnimw en Sora nan Israel mahso. Sapwellimen Siohwa tohnlengo padahkihong en Manoha pwoud depweno me e pahn naitikihada pwutak emen. (Sounkopwung 13:2, 3) Ni soh peikasal Manoha oh eh pwoudo me lelepek uhdahn perenkihda met. Ahpw, ira pil pwunodki duwen met. Manoha eri kapakapki: “Kalahngan en komwi, Maing KAUN, komw ketin mweidohng sapwellimomwi ohl me komw ketin kadarodo en pwurodo reht, oh padahkihong kiht dahme se pahn wiahiong kisin pwutak me pahn ipwidio.” (Sounkopwung 13:8) Manoha oh eh pwoudo pwunodki ia mwomwen ara pahn apwalihada serio. Ni soh peikasal ira padahkihong neira pwutako, Samson, sapwellimen Koht kosonned oh ara nantihong wia met pweida. Paipel mahsanih, “manaman en KAUN-O ahpw tapihada kakehlahda [Samson].” Met kahrehda Samson eh wiahda mwekid kapwuriamwei tohto nin duwen emen sounkopwung en Israel.—Sounkopwung 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
w05 3/15 25-26
Samson Kin Kana Sang ni Sapwellimen Siohwa Kehl!
Ni Samson eh kekeirda Siohwa kin ketin usehlahte kupwuramwahwih. (Sounkopwung 13:24) Ehu rahno Samson ahpw kohdo rehn eh pahpao oh nohnou, nda: “I kilangadahr serepein en Pilisdia men nan Timna. Kumwa kohla kahrehdo, pwe I men pwoudiki.” (Sounkopwung 14:2) Medewehla ara pwuriamweila. Likin eh pahn kasaledekala Israel pahn manaman en ar imwintihti ko, neira pwutako men inoun pwopwoudiong irail. En pwoudikihda tohnkaudok en koht en liki kan kin uhwong Kosonned en Koht. (Eksodus 34:11-16) Kahrehda eh pahpao oh nohnou uhwong oh nda: “Dahme ke pahn kolahng pwoudkihki lihen Pilisdia rotorot akan? Ke sohte kak diar omw pwoud rehn kisehmw kan de rehn atail peneinei kan?” Ahpw Samson ngihtehtehki: “Ihete me I men pwoudiki, pwe I poakepoake.”—Sounkopwung 14:3.
Ire Kesempwal kan
w05 3/15 26 par. 1
Samson Kin Kana Sang ni Sapwellimen Siohwa Kehl!
Ni ahl dah me lihen Pilisdia menet “ihete” ong Samson? Met sohte wehwehki me liho me “kaselel, kadek, suwanawan,” nin duwen me McClintock and Strong’s Cyclopedia koasoia, “ahpw met pwungiong imwila ehu, kahrepe ieu de mehn akadei ehu.” Ia pahn imwilahn met? Sounkopwung 14:4 kawehwehda me Samson “raparapahki ahnsou mwahu en mahweniong mehn Pilisidia kan.” Eri Samson men pwoudiki lih menet pwehki kahrepe wet. Ni Samson eh lalaudla, “manaman en KAUN-O ahpw tapihada kakehlahda” de kamwakid en wia mehkot. (Sounkopwung 13:25) Eri manaman en Siohwa iei kehl me kamwakid Samson en wia soangen pekpwopwoud wet me sohte kin wiawi oh pil eh wia sounkopwung en Israel men erein eh mour. Ia duwe, Samson alehdi dahme e raparapahkio? Keieu kitail kilang ia duwen Siohwa eh ketin kamehlelehiong me e pahn ketin sewese.