Pabia ku no ka ta bai gera suma antigu nason di Israel?
UN OFISIAL Nazista grita pa un grupu di Tustumuñas di Jeova, na Sugundu Gera Mundial, i fala sin: “Si nin un di bos ka seta gera kontra Fransa o Inglatera, abos tudu bo na muri!” Mesmu manera ku soldadus Nazista staba pertu, i ben armadu, nin un di no ermons ka seta viola lei di Jeova. E seduba koraẑosu dimas! Es i bon isemplu di kuma ku Tustumuñas di Jeova ta oja gera: No ta nega mati na gera des mundu. Mesmu si jintis fala e na matanu si no ka bai gera, no ka ta apoia geras di mundu.
Ma, i ka tudu kilis ku ta fala kuma e sedu kristons ku ta konkorda kes. Manga delis ta fia di kuma, un kriston pudi difindi si tera, tambi i dibi di fasil. Talves e ta fala sin: ‘Antigu Israel seduba povu di Deus, ma e ta baiba gera; pabia ku kristons aos ka ta bai?’ Kuma ku bu na ruspundiba? Bu pudi splika elis di kuma, situason di antigu Israel diferenti ciu ku situason di povu di Deus aos. No na fala di sinku diferensa.
1. POVU DI DEUS FASIBA PARTI DI UN NASON
Na tempu antigu, Jeova kuji un nason pa i sedu si povu, ku sedu, nason di Israel. I coma israelitas di ‘si pobu ki da garandi balur.’ (Sai 19:5) Deus da elis tambi un tera nunde ke na mora nel. Asin, oca ku Deus manda israelitas pa e bai geria kontra utrus nasons, e ka ta geria o mata utrus adoraduris di Jeova.a
Aos, adoraduris di Jeova bin di “tudu nason, tudu rasa, tudu pobu ku tudu lingua.” (Apok 7:9) Si povu di Deus ta bai gera, e pudi geria kontra se kumpañeris di adorason i te mesmu mata elis.
2. JEOVA MANDA ISRAELITAS PA E BAI GERA
Na tempu antigu, Jeova disidiba kal tempu ku israelitas pirsisa di bai gera, i pabia di ke. Pur isemplu, Deus fala israelitas pa e aplika si julgamentu kontra kananeus, ku kunsidu diritu pa se adorason di dimonius, pekadu seksual gravi ku sakrifisiu di mininus. Jeova manda israelitas pa e kaba ku povu ku ta fasiba es mau kusas na Tera di Purmesa, asin pa israelitas ka kopia elis na fasi mau kusas. (Sir 18:24, 25) Oca israelitas mora na Tera di Purmesa, utrora Deus ta fala elis di kuma, e dibi di bai gera pa pudi difindi Israel kontra inimigus ku ta kansa elis. (2 Sam 5:17-25) Ma, Jeova nunka disa pa israelitas disidi bai gera pa se kabesa. Ma ora ke fasil, sempri i ta kontisi mau kusas. — Num 14:41-45; 2 Kron 35:20-24.
Aos, Jeova ka fala pekaduris pa bai gera. Nasons ta gera pa interesi di pekaduris i ka pa interesi di Deus. E ta kumsa gera pabia e misti mas tiritoriu, e misti tene mas diñeru o pui se ideias pulitiku. Ma, ke gora di kilis ku ta fala di kuma, e ta geria na nomi di Deus, pa difindi ke ke ta fia nel, o pa mata inimigus di Deus? Jeova na proteẑi si adoraduris di bardadi i kaba ku si inimigus na un gera ku na bin kontisi na futuru. Es gera comadu Armajedon. (Apok 16:14, 16) Na ki gera, tropas di Deus na sedu so kriaturas spiritual, e ka na sedu si adoraduris ku sta na Tera. — Apok 19:11-15.
3. ISRAELITAS KA MATA KILIS KU MOSTRA FE NA JEOVA
Sera ki geras di aos ta salva kilis ki fiel, suma ku gera di Jeova kontra Jerikó salva Raabi ku si familia?
Na tempu antigu, manga di bias tropas israelitas ta sinti pena di kilis ku ta mostra fe na Deus. E ta mata so kilis ku Jeova fala e dibi di matadu. Jubi dus isemplus. Mesmu manera ku Jeova manda pa israelitas kaba ku Jerikó, e salva Raabi ku si familia pabia di si fe. (Jos 2:9-16; 6:16, 17) Mas tardi, tudu sidadi di Jibeon salvadu, pabia jibeonitas mostra rispitu pa Deus. — Jos 9:3-9, 17-19.
Aos, soldadus ka ta medi mata jintis ku mostra fe o te mesmu kilis ku ka sedu soldadus.
4. ISRAELITAS TENBA DI SIGI LEIS DI DEUS ASERKA DI GERA
Na tempu antigu, Jeova iziẑi soldadus israelitas pa e geria konformi si instrusons. Pur isemplu, utrora Deus ta pidi elis pa e da sidadi inimigu kondison di fasi pas. (Lei 20:10) Jeova ta spera tambi pa soldadus israelitas manti se kabesa ku se kampamentu limpu, i sigi normas di moral di Jeova. (Lei 23:9-14) Manga di bias, soldadus di utrus nasons ta viola minjeris di teras ke ngaña gera, ma Jeova tuji israelitas pa e fasi kila. Na bardadi, e ka pudi kasa ku un minjer katibu te ora ki pasa un mis, dipus de toma un sidadi. — Lei 21:10-13.
Aos, maioria di teras konkorda di kuma, ora ke na bai gera e na sigi sertus regras. Apesar di kuma es regras fasidu pa proteẑi kilis ku ka sedu soldadus, manga di bias es regras ka ta sigidu.
5. DEUS TA JUDA SI NASON NA GERA
Sera ki Deus ta juda un nason na gera suma ki fasi pa Israel na Jerikó?
Na tempu antigu, Jeova gera pa israelitas. Manga di bias, i fasi milagris pa e pudi ngaña gera. Pur isemplu, kuma ku Jeova juda israelitas pa e toma sidadi di Jerikó? Suma ku Jeova fala, oca ku israelitas “grita risu; mura kai”. Es fasilita elis pa e toma sidadi. (Jos 6:20) Kuma ke ngaña gera kontra amoreus? Jeova “manda cuba di pedra garandi riba delis. Kilis ku muri di ki cuba e mas ciu di ki kilis ku fijus di Israel mata ku spada.” — Jos 10:6-11.
Aos, Jeova ka ta apoia gera di nin un nason. Si Renu, ku tene Jesus suma Rei “i ka de mundu”. (Jon 18:36) Ma pa kontrariu, i Satanas ku tene otridadi riba di tudu guvernus di pekadur. Geras meduñu di mundu, ta mostra kuma ku Satanas sedu. — Luk 4:5, 6; 1 Jon 5:19.
KRISTONS DI BARDADI TA SFORSA PA TENE PAS KU UTRUS
Suma ku no oja, no situason aos i diferenti ciu ku antigu nason di Israel. Ma, es diferensas i ka uniku motivus ku pui no ka ta bai gera. I ten utrus motivus. Pur isemplu, Deus kontaba ja di kuma na dias di kabantada, kilis ku na nsinadu pa rel “ka na nsina mas gera”, ku fadin partisipa nel. (Isa 2:2-4) Alen des, Kristu falaba ja kuma, si disipulus ka na fasi parti “di mundu”; e ka na apoia geras di mundu. — Jon 15:19.
Kristu fala si sigiduris pa e fasi mas utru kusa. I fala elis pa e ivita komportamentu ku ta leba na guarda algin na korson, na paña raiba i ku ta leba na gera. (Mat 5:21, 22) Tambi, i fala si disipulus kuma, pa e sedu “kilis ku ta pui pas na metadi di jinti” i pa e ama se inimigus. — Mat 5:9, 44.
Kuma ku no pudi fasi kila? I pudi sedu kuma no ka na misti bai gera, ma ke gora si no sinti di kuma un algin na kongregason i no inimigu? I bon pa no kontinua sforsa ciu pa tira kualker sentimentu suma es. — Tiagu 4:1, 11.
No ka ta nvolvi na geras di nasons. En ves di kila, no ta sforsa ciu pa i ten pas ku amor entri nos. (Jon 13:34, 35) Pa no sta disididu pa manti neutru, nkuantu no na pera dia ku Jeova na bin kaba ku tudu gera di un bias pa sempri. — Sal 46:9.
a Utrora, jorsons di Israel ta geria ku n̈utru, ma Jeova ka ta kontenti ku es geras. (1 Re 12:24) Ma, i ta ten mumentu ki ta seta es tipu di geras, pabia alguns jorsons sedu infiel pa rel, o e fasi utru tipus di pekadus gravi. — Ŝef 20:3-35; 2 Kron 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.