Deuteronomio

28 ”Sichus qankuna Jehová Diosniykichejpa nisqanta uyarinkichejpuni, kunan kamachishaykichej chay kamachiykunatataj allinta kasukunkichej chayqa, Jehová Diosniykichejqa kay jallpʼa patapi kaj tukuy nacionesmanta aswan pataman churasonqachej.+ 2 Sichus Jehová Diosniykichejpa nisqanta uyarinkichejpuni chayqa, tukuy kay bendiciones qankunaman jamusonqachej:+

3 ”Bendecisqa kankichej llajtapipis campopipis.+

4 ”Bendecisqa kanqanku wawasniykichej,+ chajrasniykichejpis. Bendecisqallataj kanqanku tukuy uywasniykichej, wakasniykichejpa uñasnin, ovejasniykichejpa uñasninpis.+

5 ”Bendecisqa kanqanku canastasniykichej,+ masa puñanasniykichejpis.*+

6 ”Bendecisqa kankichej tukuy ima ruwasqaykichejpi.

7 ”Jehová Diosqa yanapasonqachej contraykichejta oqharikoj enemigosniykichejta atipanaykichejpaj.+ Paykunaqa uj ñanllata maqanakoj jamusonqachej, chantataj tukuy ladoman ayqeranqanku.+ 8 Jehová Diosqa kamachenqa pirwasniykichej juntʼachisqa kanankuta.+ Payqa tukuy ima ruwasqaykichejpi bendecisonqachej. Jehová Diosqa may jallpʼatachus qosonqachej chaypi tiyakushajtiykichej bendecisonqachej. 9 Sichus Jehová Diosniykichejpa kamachiykunasninta kasukunkichej, ñanninpitaj purinkichej chayqa, Jehová Diosqa paypaj tʼaqasqa nacionman tukuchisonqachej,+ imaynatachus pay juraspa nisorqachej, ajinata.+ 10 Kay jallpʼa patapi kaj tukuy llajtasqa yachanqanku Jehová Diospa sutinta apasqaykichejta,+ manchachikusonqachejtaj.+

11 ”Jehová Diosqa ashkha wawasta qosonqachej, uywasniykichejtapis ashkhata mirachipusonqachej, chajrasniykichejtapis sumajta poqochipusonqachej.+ Chayqa kanqa Jehová Dios ñaupa tatasniykichejman juraspa qosunaykichejta nerqa chay jallpʼaspi.+ 12 Jehová Diosqa imaynatachus uj runa juntʼa pirwanta kicharin, ajinata cielota kicharenqa, jallpʼasniykichejman maychus tiemponpi parachinpusunaykichejpaj,+ tukuy ima ruwasqaykichejpipis bendecisunaykichejpaj. Qankunaqa ashkha nacionesman manurinkichej, qankunataj mana pimantapis manurikunkichejchu.+ 13 Jehová Diosqa ñaupajman churasonqachej, mana qhepamanchu.* Qankunaqa patapi kankichej,+ mana urapichu. Chaytaj kanqa Jehová Diosniykichejpa kamachiykunasninta sigue kasukojtiykichej, mayqenkunatachus kunan kamachishaykichej kasukunaykichejta, ruwanaykichejta ima chaykunata. 14 Imastachus kunan kamachishaykichej chaykunamantaqa, ama ladeankichejchu ni pañamanpis, nitaj lloqʼemanpis+ waj diosesta sirvinaykichejpajqa.+

15 ”Sichus Jehová Diosniykichejpa nisqanta mana uyarinkichejchu, kunan qoshaykichej chay kamachiykunasninta, leyesnintawan mana kasukuspa chayqa, tukuy kay maldiciones qankunaman jamusonqachej:+

16 ”Maldecisqa kankichej llajtapipis campopipis.+

17 ”Maldecisqa kanqanku canastasniykichej,+ masa puñanasniykichejpis.+

18 ”Maldecisqa kanqanku wawasniykichej,+ chajrasniykichej, waka uñasniykichej, oveja uñasniykichejpis.+

19 ”Maldecisqa kankichej tukuy ima ruwasqaykichejpi.

20 ”Sichus qankuna sajra kajta ruwankichej, Diostataj saqerparinkichej chayqa, Jehová Diosqa maldicionesta apachimusonqachej, musphaykachachisonqachejtaj, tukuy ima ruwasqaykichejpitaj castigasonqachej chinkachisqas kanaykichejkama, usqhayllatataj tukukunaykichejkama.+ 21 Jehová Diosqa mana jampiy atina onqoykunata apachimusonqachej, japʼikamunkichej chay jallpʼamanta chinkachisqa kanaykichejkama.+ 22 Jehová Diosqa apachimusonqachej tuberculosis onqoyta, calentura onqoyta,*+ punkiy onqoyta, qʼoñi onqoyta, espadata,+ qʼoñi wayrata, chajraman yaykoj onqoyta+ ima. Chaykunataj qhatiykachasonqachej wañuchisunaykichejkama. 23 Diosqa cielota wisqʼaykonqa mana paramunanpaj,* jallpʼasniykichejtapis mana poqojta ruwanqa.*+ 24 Jehová Diosqa polvotawan, ñutʼu jallpʼatawan pataykichejman cielomanta parachimonqa, qankuna tukuchisqa kanaykichejkama. 25 Chantapis Jehová Diosqa enemigosniykichejwan atipachisonqachej.+ Qankunaqa uj ñanllata paykunawan maqanakoj rinkichej, chantataj tukuy ladoman paykunamanta ayqekunkichej. Kay jallpʼamanta tukuy nacionestaj chay imas qhatirisusqaykichejta rikuspa mancharenqanku.+ 26 Ayasniykichejtaqa* cielopi phawajkuna, jallpʼapi purej animales ima mikhukaponqanku, nitaj pipis paykunata manchachej kanqachu.+

27 ”Jehová Diosqa castigasonqachej egipciospa sarna onqoyninkuwan, siki onqoywan,* marawan, raska raskawan ima. Chay onqoykunamantaqa mana jampikuyta atinkichejchu. 28 Jehová Diosqa locoyachisonqachej, ciegoyachisonqachej,+ musphaykachachisonqachejtaj.* 29 Qankunaqa uj ciego jina chaupi pʼunchayta thamaykachankichej tutapis kanman jina.+ Imata ruwasqaykichejpipis mana allinchu risonqachej. Qankunataqa wajkuna sapa kuti engañasonqachej, kapuyniykichejtapis suwasonqachej, nitaj pipis qankunata jarkʼakojqa kanqachu.+ 30 Casaranaykichejpaj parlasqaykichej warmitaqa, waj qhari abusanqa. Wasita ruwakunkichej, nitaj chaypi tiyakunkichejchu.+ Uvasta plantankichej, nitaj poqoyninta pallankichejchu.+ 31 Torosniykichejqa rikushajtiykichej ñakʼasqa* kanqanku, nitaj imantapis mikhunkichejchu. Burrosniykichejtaqa ñaupaqeykichejmanta suwakaponqanku, nitaj kutichipusonqachejchu. Ovejasniykichejtaqa enemigosniykichej apakaponqanku, nitaj pipis yanapasonqachejchu. 32 Qhari wawasniykichejta, warmi wawasniykichejtapis qhawashajtiykichej waj llajtayoj runas apakaponqanku.+ Wawasniykichejtaqa mayta faltachankichej, nitaj ni imata ruwayta atinkichejchu. 33 Jallpʼaykichejpi poqochisqaykichejtapis waj mikhunasniykichejtapis mana rejsisqaykichej runas mikhukaponqanku.+ Qankunaqa sapa kuti engañasqa kankichej, sarusqastaj. 34 Chay imasta ñawisniykichejwan rikuspataj locoyapunkichej.

35 ”Jehová Diosqa mana jampiy atina millay sarnaswan juntʼaykuchisonqachej chaki moqosniykichejman, piernasniykichejmanpis, chaki puntaykichejmantapacha, uma puntaykichejkama. 36 Jehová Diosqa qankunata, chantá churakunkichej chay reytawan waj nacionman apasonqachej, mayqen naciontachus ni qankunapis, ni ñaupa tatasniykichejpis rejserqankichejchu chayman.+ Chaypitaj kʼullumanta, rumimanta ruwasqa santosta sirvinkichej.+ 37 Jehová Dios apasonqachej chay llajtaspi tiyakojkunaqa, chay imas qhatirisusqaykichejta rikuspa mancharenqanku, chantá asipayasonqachej, burlakusonqachejtaj.+

38 ”Jallpʼaykichejpi ashkha mujuta tarpunkichej, pisillatataj oqharinkichej,+ imaraykuchus langostas mikhukaponqanku. 39 Uva huertasta churakunkichej, sumajta chayta qhawankichej. Chaywanpis vinotaqa mana tomankichejchu, nitaj poqoynintapis pallankichejchu,+ imaraykuchus khuru mikhukaponqa. 40 Tukuynin jallpʼasniykichejpi olivo sachʼas kapusonqachej, aceitenwantaj mana jawikunkichejchu, imaraykuchus aceitunasqa tʼakarakaponqanku. 41 Qhari wawasniyoj, warmi wawasniyoj kankichej, paykunataj mana qankunawanchu kanqanku, imaraykuchus presos apasqa kanqanku.+ 42 Tukuy sachʼasniykichejta, jallpʼasniykichejpi poqochisqaykichejtapis may chhika khurus* mikhukaponqanku. 43 Qankuna ukhupi tiyakoj forasterosqa astawan astawan patapi kanqanku, qankunatajrí astawan astawan urapi kankichej. 44 Paykunajtaqa manurisunaykichejpaj kanqa, qankunajtataj mana imaykichejpis kanqachu paykunaman manurinaykichejpajqa.+ Paykunaqa ñaupajpi kanqanku, qankunataj qhepapi kankichej.*+

45 ”Tukuy chay maldiciones+ qankunaman jamusonqachej, qhatiykuspataj taripasonqachej tukuchisqa kanaykichejkama.+ Chaytaj kanqa Jehová Diosniykichejpa nisqanta mana uyarisqaykichejrayku, kamachiykunasninta, leyesnintapis mana kasukusqaykichejrayku, mayqenkunatachus pay kamachisorqachej chaykunata.+ 46 Chay maldicionesqa qankunaman, mirayniykichejmanwan jamusonqachej. Chaytaj uj señal jina kanqa wajkuna ama kikinta ruwanankupaj.+ 47 Qankunaqa Jehová Diosniykichejta mana kusiywanchu, nitaj tukuy sonqochu sirverqankichej tukuy imayoj kashajtiykichej.+ 48 Chayrayku Jehová Diosqa enemigosniykichejta kachamusonqachej. Qankunataj paykunata sirvinkichej+ yarqhaywan kaspapis,+ chʼakiywan kaspapis, pisi ropayoj kaspapis, tukuy imamanta pisisqa kaspapis. Payqa fierro yugota kunkaykichejman churasonqachej, tukuchisunaykichejkama.

49 ”Jehová Diosqa qankunamanta karupi kaj nacionta contraykichejpi kachamusonqachej,+ jallpʼaj ujnin kʼuchunmantapacha. Chay naciontaj uj águila jina qankunaman phawaykamusonqachej,+ parlasqankutataj mana entiendenkichejchu.+ 50 Chay nacionqa may phiña kanqa, manataj khuyarikonqachu ni machitusmantapis, ni wawasmantapis.+ 51 Chay nacionmanta runasqa uywasniykichejpa uñasninkuta mikhukaponqanku, jinallataj jallpʼasniykichejpi poqochisqaykichejtapis, qankuna tukuchisqa kanaykichejkama. Paykunaqa mana puchupusonqachejchu ni chʼaki mikhuykunata, ni mosoj vinota, ni aceiteta, ni waka uñasta, ni oveja uñastapis, qankunata tukuchisunaykichejkama.+ 52 Chantapis tukuy llajtasniykichejta muyuykonqanku, chay ukhupitaj wisqʼaykusonqachej, llajtasniykichejpa may alto perqasnin, sumaj ruwasqa perqasnin thuñisqa kanankama, mayqenkunapichus atienekunkichej chaykuna. Paykunaqa qʼalatapuni llajtasniykichejpi muyuykusonqachej, Jehová Diosniykichej qosonqachej chay jallpʼapi.+ 53 Enemigosniykichejqa may jinatapuni muyuykusonqachej, llakichisonqachejtaj. Chayrayku qankunaqa kikin qhari wawasniykichejta, warmi wawasniykichejtapis mikhuykakapunkichej,+ mayqenkunatachus Jehová Diosniykichej qosorqachej chaykunata.

54 ”Qankuna ukhupi aswan kʼacha khuyakoj sonqoyoj qharipis, mana khuyakonqachu ni hermanonta, ni munasqa warminta, nitaj kausashanqankuraj chay wawasnintapis. 55 Mana paykunaman qoriyta munanqachu wawasninpa aychanta, mayqentachus mikhushanqa chayta. Paypataqa manaña imanpis kaponqachu enemigosniykichej llajtasniykichejta chay jinata muyuykusqankurayku, llakichisusqaykichejrayku ima.+ 56 Qankuna ukhupi aswan kʼacha khuyakoj sonqoyoj warmipis, pichus ni jaykʼaj chakisninta jallpʼallamanpis churajchu ancha lulusqa* kasqanrayku chay warmipis,+ mana khuyakonqachu ni munasqa qosanta, ni qhari wawanta, ni warmi wawantapis. 57 Manallataj khuyakonqachu wijsanmanta llojsej parisninta,* nitaj nacechikusqan wawastapis. Chaykunataqa pakayllamanta mikhuykakaponqa enemigosniykichej chay jinatapuni llajtasniykichejta muyuykusqankurayku, llakichisusqaykichejrayku ima.

58 ”Sichus kay libropi+ qhelqasqa kashan chay Leyta mana kasukunkichejchu, manataj manchachikunkichejchu Jehová+ Diosniykichejpa jatun tʼukuna sutinta+ chayqa, 59 Jehová Diosqa may sinchʼi castigosta apachimusonqachej qankunaman, mirayniykichejmanpis. Payqa apachimusonqachej unaypaj may sinchʼi castigosta,+ jinallataj sinchʼita ñakʼarichej mana jampiy atina onqoykunatapis. 60 Egiptopi mayta manchachikorqankichej chay tukuy onqoykunata apachimusonqachej. Chay onqoykunamantataj mana jampikuyta atinkichejchu. 61 Chantapis Jehová Diosqa Leymanta libropi mana qhelqasqachu kashanku chay onqoykunata, castigostawan apachimusonqachej, qankuna chinkachisqa kanaykichejkama. 62 Cielopi estrellas chhikaman tukojtiykichejpis,+ qankunamanta pisilla puchonqanku,+ Jehová Diosniykichejpa nisqanta mana kasukusqaykichejrayku.

63 ”Imaynatachus Jehová Diosqa kusikorqa qankunata qhapajyachispa, ashkhayachispa ima, ajinallatataj Jehová Diosqa kusikonqa qankunata chinkachispa, tukurpachispa ima. Qankunaqa qharqosqa kankichej pisimantawan japʼinkichej chay jallpʼamanta.

64 ”Jehová Diosqa tukuy nacionesman tʼaqarasonqachej, jallpʼaj ujnin kantunmanta ujnin kantunkama.+ Chaypitaj sirvinkichej kʼullumanta, rumimanta ruwasqa santosta, mayqenkunatachus ni qankunapis, ni ñaupa tatasniykichejpis rejserqankichejchu chaykunata.+ 65 Chay nacionespeqa mana qankunapaj allin kausay kanqachu,+ nitaj tiyakunaykichejpaj uj lugarllapis kanqachu. Astawanpis Jehová Diosqa sonqoykichejman llakiyta churanqa,+ ñawisniykichejta chharpuyachenqa, ni imata ruwayta atisqaykichejtataj yuyachisonqachej.+ 66 Wañuy patapi kankichej. Tutapis pʼunchaypis manchikuywan kharkatitinkichej, nitaj yachankichejchu wañunaykichejtachus kausanaykichejtachus. 67 Tutamantaqa ninkichej ‘chʼisiyallanmanñapis’ nispa, chʼisintaj ninkichej ‘sutʼiyamullanmanñapis’ nispa. Ajinata ninkichej sonqoykichejpi mayta manchikusqaykichejrayku, imastachus ñawisniykichejwan rikusqaykichejrayku ima. 68 Jehová Diosqa Egiptoman barcopi kutichisonqachej, mayqenmanchus ‘ni jaykʼaj kutinkichejchu’ nerqaykichej chayman. Chaypitaj qankuna kikin enemigosniykichejman vendekunkichej esclavos, esclavas kanaykichejpaj, nitaj pipis rantikusonqachejchu”, nispa.