JUANPA QHELQASQAN

1 Qallariypi Palabraqa* karqa,+ chay Palabraqa Dioswan kasharqa,+ chay Palabrataj uj dios karqa.*+ 2 Payqa qallariypi Dioswan kasharqa. 3 Paynejta tukuy ima rikhurerqa,+ mana paynejtaqa ni imapis rikhurerqachu.

4 Imachus paynejta rikhurejqa kausay karqa, kausaytaj runaspaj kʼanchay karqa.+ 5 Kʼanchayqa laqhapi lliphipirin,+ laqhatajrí kʼanchayta mana atipayta atinchu.

6 Uj runa jamorqa Diospa kachamusqan. Sutintaj Juan karqa.+ 7 Juanqa testigo jina jamorqa, kʼanchaymanta sutʼinchananpaj,+ paypa nisqanta uyarispa tukuy laya* runas creenankupaj. 8 Juanqa mana chay kʼanchaychu karqa,+ manachayqa chay kʼanchaymanta sutʼinchanallanpaj jamorqa.

9 Cheqa kaj kʼanchayqa tukuy laya runasta kʼanchan, chay kʼanchaytaj kay mundoman jamunanpajña kasharqa.+ 10 Payqa* kay mundopiña kasharqapis,+ kay mundotaj paynejta rikhurerqa,+ kay mundopi runastajrí mana payta rejserqankuchu. 11 Payqa llajtanman jamorqa, llajta masisnintaj mana payta japʼikorqankuchu. 12 Pikunachus sutinpi creespa payta japʼikojkunamantaj atiyta qorqa Diospa wawasnin kanankupaj.+ 13 Paykunaqa mana runamantachu nacekorqanku, nitaj tatasninkoj munayninkumantachu, nillataj runaj munayninmantachu, manachayqa Diosmanta.+

14 Chay Palabraqa aychallikuspa+ noqayku ukhupi tiyakorqa, jatun kaynintataj rikorqayku. Chay jatun kaynenqa uj kʼata wawa*+ tatanmanta japʼisqan jatun kayninman rijchʼakun. Payqa juntʼa kasharqa Diospa jatun khuyakuyninwan, cheqa kajwantaj. 15 Juanqa qhaparispa paymanta sutʼincharqa: “Kaymin kashan pimantachus nerqani: ‘Qhepayta jamojqa ñaupariwanña, payqa noqamanta ñaupajtaña karqa’,+ nispa”. 16 Payqa Diospa jatun khuyakuyninwan juntʼa karqa, tukuyninchejtaj chay jatun khuyakuyninta japʼillarqanchejpuni. 17 Diosqa Moisesnejta Leyta qorqa,+ Jesucristonejtarí jatun khuyakuyninta qowarqanchej,+ cheqa kajtawan.+ 18 Diostaqa ni jaykʼaj pi runapis rikorqachu.+ Kʼata wawallan+ paymanta sutʼinchan,+ pichus Diosman rijchʼakun, Tatanpa ladonpitaj* kashan+ chaylla.

19 Judiosqa Jerusalenmanta kacharqanku sacerdotesta,* levitastawan* Juanta tapumunankupaj: “¿Pitaj qan kanki?”,+ nispa. 20 Juantaj mana manchachikuspa sutʼita kuticherqa: “Mana Cristochu kani”, nispa. 21 Ujtawan tapullarqankutaj: “Chanta, ¿pitaj kanki? ¿Eliaschu?”,+ nispa. Juantaj kuticherqa: “Mana Eliaschu kani”, nispa. Ujtawanpis tapullarqankutaj: “¿Jamunan karqa chay Profetachu* kanki?”,+ nispa. Juantaj kuticherqa: “¡Mana!”, nispa. 22 Chantá tapullarqankutaj: “¿Pitaj kankiri? Niwayku ari, kachamuwayku chaykunaman willamunaykupaj. ¿Imatá ninki qanmanta?”, nispa. 23 Juantaj kuticherqa: “Noqa kani chʼinnejpi qhaparej: ‘Jehová* Diospa ñanninta cheqanyachiychej’,+ nispa, profeta Isaiaspa nisqanman jina”.+ 24 Chay runastaqa fariseos* kachasqanku. 25 Chantá tapullarqankutaj: “Sichus mana Cristochu kanki, nitaj Eliaschu, nillataj jamunan karqa chay Profetachu chayqa, ¿imaraykutaj chanta bautizankiri?”, nispa. 26 Juantaj kuticherqa: “Noqaqa yakupi bautizani. Qankuna ukhupitajrí uj runa kashan, paytaqa mana rejsinkichejchu. 27 Payqa qhepayta jamushan, manataj jukʼutasninpa* watusnillantapis phaskaranaypaj jinachu kani”,+ nispa. 28 Chay imasqa Betaniapi pasarqa Jordán mayoj chimpanpi, maypichus Juan bautizasharqa chaypi.+

29 Qʼayantintaj Juanqa Jesusta payman jamushajta rikuspa nerqa: “¡Qhawaychej, kaymin Diospa Corderonqa!*+ Payqa kay mundomanta juchata chinkachenqa.+ 30 Paymantamin nerqani: ‘Qhepayta jamojqa ñaupariwarqa, payqa noqamanta ñaupajtaña karqa’,+ nispa. 31 Noqaqa mana payta rejsillarqanipischu, astawanqa israelitasman payta rejsichinayrayku runasta yakupi bautizashani”,+ nispa. 32 Chantá sutʼinchallarqataj: “Diospa espiritunta rikorqani palomata jina paypa patanman cielomanta uraykamojta, chay espiritutaj paypi qhepakorqa.+ 33 Noqaqa mana payta rejsillarqanipischu, Diostajrí runasta yakupi bautizanaypaj kachamuwarqa, niwarqataj: ‘Pejpa patanmanchus rikunki espirituyta uraykamojta, paypitaj qhepakojta,+ paymin espíritu santowan bautizanqa’,+ nispa. 34 Noqataj chayta rikorqani, sutʼincharqanitaj payqa Diospa Wawanpuni kasqanta”,+ nispa.

35 Qʼayantintaj Juanqa chayllapitaj iskay discipulosninwan* kasharqa, 36 Jesusta purishajta rikuspataj nerqa: “¡Qhawaychej, kaymin Diospa Corderonqa!”,+ nispa. 37 Chay iskay discipulosnintaj chayta uyarispa, Jesuspa qhepanta rerqanku. 38 Jesustaj kutirikuytawan qhepanta jamushasqankuta rikuspa, paykunata taporqa: “¿Imatataj maskʼashankichej?”, nispa. Paykunataj kuticherqanku: “Rabí, ¿maypitaj alojasqa kashanki?”, nispa. (Rabí palabraqa niyta munan “yachachej”). 39 Jesustaj paykunata nerqa: “Jaku, rikuchimusqaykichej”, nispa. Paykunataj rispa rikumorqanku maypichus alojasqa kashasqanta. Jesuswantaj chay tarde qhepakorqanku. Rishajtinkoqa las cuatro jinaña karqa. 40 Juanpa nisqanta uyarispa, Jesuspa qhepanta chay iskay rejkunamanta ujnenqa Andrés karqa,+ Simón Pedroj hermanon. 41 Andresqa hermanon Simonta ñaupajta taripaspa nerqa: “Mesiasta tariyku”,+ nispa. (Mesías palabraqa niyta munan Cristo). 42 Chantá Andresqa Simonta Jesusman pusarqa. Jesustaj Simonta qhawarispa nerqa: “Qanqa Simón kanki,+ Juanpa wawan. Sutiykeqa Cefas kanqa”, nispa. (Chay suteqa niyta munan Pedro).+

43 Qʼayantintaj Jesusqa Galileaman riyta munarqa. Chantá Felipewan+ tinkuspa nerqa: “Qhepayta jamuy”, nispa. 44 Felipeqa Betsaidamanta karqa, Andrespis Pedropis chay llajtallamantataj karqanku. 45 Felipeqa Natanaelwan+ tinkuspa nerqa: “Jesuswan tinkukuyku, payqa Nazaretmanta Josejpa wawan.+ Paymanta willanku Moisespa Leynin, Profetaspa qhelqasqankupis”, nispa. 46 Natanaeltajrí nerqa: “¿Atinmanchu Nazaretmanta ima allinpis rikhurimuyta?”, nispa. Felipetaj kuticherqa: “Jaku, rejsichimusqayki”, nispa. 47 Jesusqa Natanaelta payman jamushajta rikuspa nerqa: “Kaymá israelitaqa, paypeqa manapuni ima llullakuypis kanchu”,+ nispa. 48 Natanaeltaj Jesusta taporqa: “¿Imaynapitaj rejsiwankiri?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Manaraj Felipe wajyashasojtin, higo sachʼa urapi kashajtiyki rikorqayki”, nispa. 49 Natanaeltaj nerqa: “Yachachejníy,* qanqa Diospa Wawan kanki, qanqa Israelpa Reynin kanki”,+ nispa. 50 Jesustaj nerqa: “¿Higo sachʼa urapi rikususqayta nisojtiychu creenki? Chaymantaqa aswan tʼukuna imastaraj rikunki”, nispa. 51 Chantapis nillarqataj: “Cheqatapuni niykichej: Cielota kicharisqata rikunkichej, Diospa angelesnintataj noqaman* uraykamushajta, wicharipushajtataj”,+ nispa.

2 Kinsa pʼunchayninman casamiento karqa Galileamanta Caná llajtapi, chaypitaj Jesuspa maman kasharqa. 2 Jesustapis discipulosnintapis chay casamientoman invitallarqankutaj.

3 Vino tukukapushajtintaj, mamanqa Jesusta nerqa: “Manaña vinonku kanchu”, nispa. 4 Jesustaj nerqa: “Mamáy, ¿ima ruwananchej tiyan chaywanri? Manaraj horay chayamunchu”, nispa. 5 Mamantaj kamachista nerqa: “Tukuy ima nisqanta ruwaychej”, nispa. 6 Chaypeqa sojta rumi pʼuñus yakupaj churasqa kasharqa llimphuchakunankupaj, judíos kamachiyta churasqankuman jina.+ Sapa pʼuñutaj 44 litrosniyoj jinachus, 66 litrosniyoj jinachus karqa.* 7 Jesustaj kamachista nerqa: “Kay pʼuñusman yakuta juntʼarachiychej”, nispa. Paykunataj juntʼitata juntʼaracherqanku. 8 Chantá nillarqataj: “Kunanqa uj chhikata wiserqospa casamiento cargoyojman apaychej”, nispa. Kamachistaj wiserqospa aparqanku. 9 Casamiento cargoyojtaj vinoman tukuchisqa yakuta llamirispa, mana yacharqachu maymantachus apamusqankuta, chaytaqa yacharqanku yakuta wiserqanku chay kamachislla. Ajinapi casamiento cargoyojqa noviota wajyaspa 10 nerqa: “Tukuypis sumaj vinotaraj ñaupajta jaywakuyta yachanku, runas macharisqaña kajtinkutaj as mana walej vinollataña jaywakunku. Qanrí kay qhepakama sumaj vinota waqaychasqanki”, nispa. 11 Jesusqa chay ñaupaj milagronta Galileamanta Caná llajtapi ruwarqa, ajinamanta atiyninta rikucherqa,+ discipulosnintaj paypi creerqanku.

12 Chantá Jesusqa Capernaúm llajtaman rerqa,+ mamanwan, hermanosninwan,+ discipulosninwan ima. Chaypitaj mana ashkha diastachu qhepakorqanku.

13 Judiospa Pascua Fiestanku+ qayllaña kashajtintaj Jesusqa Jerusalenman wicharerqa. 14 Temploman yaykojtintaj runasqa wakasta, ovejasta, palomasta vendeshasqanku,+ qolqeta cambiajkunapis tiyanasninkupi tiyarashasqanku. 15 Chantá Jesusqa seqʼonata ruwakuytawan, templomanta tukuyninkuta qharqomorqa, ovejasninkutawan wakasninkutawan khuska, cambiajkunaj qolqesninkutapis pampaman qhallararqa,* mesasninkutapis tijrararqa.+ 16 Palomasta vendejkunatataj nerqa: “¡Kaykunata orqhoychej kaymanta! Tataypa wasintaqa amaña mercadoman tukuchiychejchu”,+ nispa. 17 Discipulosnintaj yuyarikorqanku qhelqasqa kasqanta: “Wasiykita sinchʼita munakusqayqa, nina jina sonqoypi laurarenqa”.+

18 Chayrayku judiosqa taporqanku: “¿Ima señaltataj rikuchiwasqayku+ yachanaykupaj ima atiywanchus chay imasta ruwasqaykita?”, nispa. 19 Jesustaj kuticherqa: “Kay templota thuñiychej, noqataj kinsa pʼunchaypi sayarichisaj”,+ nispa. 20 Judiostaj nerqanku: “Kay templotaqa 46 wataspi ruwarqanku, ¿qanchu kinsa pʼunchayllapi sayarichiwaj?”, nispa. 21 Jesusqa templomanta parlaspa, cuerponmanta parlasharqa.+ 22 Maypachachus Jesús wañusqas ukhumanta kausarimorqa, chaypacharaj discipulosnenqa yuyarikorqanku kausashaspa chayta niyta yachasqanta,+ chantá Diosmanta Qhelqasqapi nisqanta creerqanku, Jesuspa nisqantapis.

23 Jesusqa Pascua Fiestapaj Jerusalenpi kashaspa milagrosta ruwarqa. Chayta rikuspa ashkha runas paypi creerqanku.* 24 Jesustajrí mana paykunapi atienekorqachu, tukuyninkuta rejsisqanrayku. 25 Nitaj pipis willananchu karqa imaynachus runas kasqankuta, payqa yachallarqa imachus runaj sonqonpi kasqanta.+

3 Fariseos ukhumanta uj runa karqa Nicodemo sutiyoj.+ Payqa judiospa ujnin kamachejninku karqa. 2 Uj chʼisi Nicodemoqa Jesusman rispa nerqa:+ “Yachachejníy,*+ yachayku Diospa kachamusqan yachachej kasqaykita. Ni pipis chay ruwasqayki milagrostaqa ruwayta atinmanchu,+ manachus Dios payman atiyta qonman chayqa”,+ nispa. 3 Jesustaj nerqa: “Cheqatapuni niyki: Sichus pipis mana watejmanta nacekunchu chayqa,*+ mana Diospa Gobiernonta rikuyta atinchu”,+ nispa. 4 Nicodemotaj nerqa: “¿Imaynatataj uj runa watejmanta nacekunman machuña kaspari? Mana mamanpa wijsanman kutiykuyta atinmanchu watejmanta nacekunanpaj, ¿icharí?”, nispa. 5 Jesustaj kuticherqa: “Cheqatapuni niyki: Sichus pipis yakumanta,+ Diospa espiritunmantawan+ mana nacekunchu chayqa, mana Diospa Gobiernonman yaykuyta atinchu. 6 Runamanta nacejqa runalla, Diospa espiritunmanta nacejtaj espíritu. 7 ‘Watejmanta nacenaykichej tiyan’ nisusqaymantaqa ama tʼukuychu. 8 Wayraqa maymanchá munan chayman phukun, sonasqallan uyarikun, manataj yachakunchu maymantachus jamusqanta, maymanchus risqantapis. Ajinallataj Diospa espiritunmanta nacekojkunawanpis”,+ nispa.

9 Nicodemotaj taporqa: “¿Imaynataj chay kanmanri?”, nispa. 10 Jesustaj kuticherqa: “¿Israelpa yachachejnin kashaspachu mana chayta yachanki? 11 Cheqatapuni niyki: Yachasqaykuta parlayku, rikusqaykutataj willayku, qankunatajrí chay willasqaykuta mana japʼikunkichejchu. 12 Kay jallpʼapi kaj imasmanta parlajtiy mana creenkichejchu chayqa, ¿imaynatataj creewajchej cielopi kaj imasmanta parlajtiyri? 13 Mana pi runapis cieloman wicharerqachu,+ manachayqa noqalla,* noqaqa cielomanta uraykamuni.+ 14 Imaynatachus Moisés chʼinnejpi katarita warkhorqa,+ ajinallatataj noqatapis* warkhuwanqanku,+ 15 noqapi tukuy creejkuna wiñay kausayniyoj kanankupaj.+

16 ”Diosqa chay jinatapuni kay mundomanta runasta* munakusqanrayku, uj kʼata Wawanta* qorqa,+ ajinamanta pillapis paypi creejqa mana wañunanpaj, manachayqa wiñay kausayniyoj kananpaj.+ 17 Diosqa mana kay mundomanta runasta* juzgananpajchu Wawanta kay mundoman kachamorqa, astawanqa paynejta kay mundomanta runas salvasqa kanankupaj.+ 18 Paypi creejqa mana juzgasqachu kanqa.*+ Mana creejrí ñapis juzgasqaña, Diospa kʼata Wawanpa sutinpi mana creesqanrayku.+ 19 Kʼanchayqa kay mundoman jamorqa,+ runastajrí kʼanchayta munakunankumantaqa, laqhata munakorqanku sajra imasta ruwasqankurayku. Chayrayku paykunaqa juchachasqa kanqanku. 20 Sajra imasta ruwajqa kʼanchayta chejnikun, manataj kʼanchayman jamunchu, sajra ruwasqasnin mana sutʼinchasqa kananpaj. 21 Cheqa kajta ruwajrí kʼanchayman jamun,+ ruwasqasnin Diospa munayninman jina kasqan sutʼi kananpaj”.

22 Chay qhepatataj Jesusqa discipulosninwan khuska Judeaj ranchosninman rerqa. Chaypitaj paykunawan uj tiempota karqa, bautizasharqataj.+ 23 Juanpis Enonpi bautizashallarqataj, Salim qayllapi, chaypi ashkha yaku kasqanrayku.+ Runastaj payman rispa bautizachikusharqanku.+ 24 Chaypacha Juantaqa manaraj carcelman wisqʼaykusqankuchu.+

25 Juanpa discipulosnenqa, uj judiowan siminakorqanku llimphuchakunamanta. 26 Chantá paykunaqa Juanman jamuspa nerqanku: “Yachachejníy,* Jordán chimpapi qanwan kasharqa chay runaqa bautizashan, pimantachus qan sutʼincharqanki chay,+ tukuy runastaj payman rirapushanku”, nispa. 27 Juantaj kuticherqa: “Ni pipis ni imata japʼiyta atinmanchu, manachus Dios qonman chayqa. 28 Qankuna uyarerqankichej nisqayta: ‘Noqaqa mana Cristochu kani,+ manachayqa paypa ñaupaqenta rinallaypaj Dios kachamuwan’,+ nispa. 29 Noviaqa noviojta.+ Novioj qayllanpi kaj amigontajrí, novioj parlasqanta uyarispa mayta kusikun. Ajinallatataj noqapis kunanqa mayta kusikuni. 30 Cristoj discipulosnenqa yapakullanqankupuni, discipulosniytajrí pisiyallanqankupuni”, nispa.

31 Cielomanta jamojqa+ tukuypa patanpi kashan. Kay jallpʼamanta kajtaj, kay jallpʼamanta kasqanrayku, kay jallpʼapi kaj imasllamanta parlan. Cielomanta jamojrí tukuypa patanpi kashan.+ 32 Payqa rikusqanta, uyarisqantataj willan,+ nitaj pipis chay willasqanta creenchu.+ 33 Willasqanta creejqa, mana iskayrayanchu Diosqa cheqa kajtapuni parlasqanmanta.+ 34 Diospa kachamusqanqa Diospa nisqasninmanta parlan,+ Dios espiritunta mana michʼakuspa qosqanrayku.* 35 Tata Diosqa Wawanta munakun,+ paypa makinmantaj tukuy imata churan.+ 36 Diospa Wawanpi creejqa wiñay kausayniyoj kanqa,+ Diospa Wawanta mana kasojrí mana wiñay kausayta japʼenqachu,+ astawanpis Diospa kʼajaj phiñakuynin paypa patanpi kanqa.+

4 Fariseosqa uyarisqanku Jesús aswan ashkha discipulosniyoj kasqanta, aswan ashkha runastataj bautizashasqanta+ Juanmanta nisqaqa. 2 Manataj Jesuspunichu bautizasharqa, manachayqa discipulosnin. 3 Chayta yachaspa Señor Jesusqa Judeamanta llojsispa Galileaman kutiporqa. 4 Jinapis Samariantapuni rinan karqa. 5 Ajinapitaj chayarqa Samariapi kaj Sicar llajtaman, maypichus Jacobqa wawan Joseman jallpʼata qosqa chay qayllaman.+ 6 Chaypitaj Jacobpa pozon* karqa.+ Chaupi pʼunchayta jinataj Jesusqa pozo kantupi tiyaykukorqa purisqanmanta saykʼusqa.

7 Samariamanta uj warmitaj chayman jamorqa yakuta orqhoj. Jesustaj chay warmita nerqa: “Yakuta qoriway”, nispa. 8 Jesuspa discipulosnenqa llajtaman risqanku mikhunata rantej. 9 Samaritana warmitaj Jesusta taporqa: “¿Imajtintaj judío kashaspa, noqa samaritanamanta yakuta mañakushawankiri?”, nispa. Chayta nerqa judiosqa samaritanoswan mana allintachu kausakusqankurayku.+ 10 Jesustaj kuticherqa: “Diospa qhasilla qosqantachus rejsiwaj,+ pitajchus ‘yakuta qoriway’ nishasunki chaytapis rejsiwaj chayqa, qanraj paymanta yakuta mañakuwaj, paytaj kausachej yakuta qosunkiman”,+ nispa. 11 Chay warmitaj nerqa: “Wiraqochi, ni imaykipis kanchu yakuta orqhonaykipaj, kay pozotaj allin ukhu. ¿Maymantataj chay kausachej yakuta qowankimanri? 12 Qanqa mana ñaupa tatayku Jacobmanta aswan kurajchu kanki. Payqa kay pozota saqepuwarqayku, kaymantataj yakuta ujyarqa, jinallataj wawasninpis uywasninpis”, nispa. 13 Jesustaj kuticherqa: “Pillapis kay yakumanta ujyajqa ujtawan chʼakichikonqa. 14 Noqaj qosqay yakuta ujyajrí manaña jaykʼajpis chʼakichikonqachu.+ Astawanpis chay qosqay yakoqa paypi yaku juturi jina kanqa, llojsimonqataj wiñay kausayta qonanpaj”,+ nispa. 15 Warmitaj nerqa: “Wiraqochi, chay yakuta qoriway manaña chʼakichikunaypaj, nitaj ujtawan kay pozoman yakuta orqhoj jamunaypaj”, nispa.

16 Jesustaj nerqa: “Rispa qosaykita wajyamuy”, nispa. 17 Warmitaj kuticherqa: “Mana qosay kanchu”, nispa. Jesustaj nerqa: “Allinta ninki ‘mana qosay kanchu’ nispaqa. 18 Phishqa qosasniyoj karqanki, piwanchus tiyakushanki chay runataj, mana qosaykichu. Chaytaqa cheqata ninki”, nispa. 19 Warmitaj nerqa: “Wiraqochi, profeta kasqaykita reparashani.+ 20 Ñaupa tatasniykoqa kay orqopi Diosta yupaycharqanku, qankunatajrí Jerusalenpi yupaychana kasqanta ninkichej”,+ nispa. 21 Jesustaj chay warmita nerqa: “Creeway, hora chayamushanña, chaypachataj mana kay orqopichu, nitaj Jerusalenpichu Tata Diostaqa yupaychankichej. 22 Qankunaqa mana yachankichejchu pitachus yupaychashasqaykichejta,+ noqaykutaj yachayku pitachus yupaychashasqaykuta, salvación judioswan qallarisqanrayku.+ 23 Hora chayamushanña, kunantaj chay horapi kashanchej. Maypachachus cheqa yupaychajkunaqa Tata Diosta yupaychanqanku espirituman jina,* cheqa kajman jinataj. Tata Diosqa ajina runastapuni maskʼashan payta yupaychanankupaj.+ 24 Diosqa uj espíritu,+ payta yupaychajkunataj espirituman jina, cheqa kajman jinataj yupaychananku tiyan”,+ nispa. 25 Warmitaj nerqa: “Yachani Cristo nisqa Mesías jamunanta. Payqa chayamuspa tukuy imasta sutʼita willawasqayku”, nispa. 26 Jesustaj nerqa: “Noqa chay Cristo kani, piwanchus parlashanki chay”,+ nispa.

27 Jinallapi discipulosnenqa chayamorqanku. Jesusta uj warmiwan parlashajta rikuspataj tʼukorqanku. Manataj mayqenninkupis Jesusta taporqachu: “¿Imatá kaypi ruwashanki?” “¿Imaraykutaj kay warmiwan parlashanki?”, nispa. 28 Chay warmitaj yaku pʼuñunta pachanpi saqerpariytawan llajtaman rispa runasman nimorqa: 29 “Jaku, uj runata rejsimunkichej. Payqa tukuy ima ruwasqayta uyaypi nipuwan. ¿Manachu payqa Cristo kanman?”, nispa. 30 Chay runastaj llajtamanta llojsimuspa Jesuspaman jamorqanku.

31 Chaykamataj discipulosnenqa Jesusta mayta nisharqanku: “Yachachejníy,*+ mikhurikuy”, nispa. 32 Jesustaj nerqa: “Mikhunayqa tiyapullawan, nitaj yachankichejchu imachus kasqanta”, nispa. 33 Discipulosnintaj ninakorqanku: “¿Pitaj mikhunata apanporqari?”, nispa. 34 Jesustaj paykunata nerqa: “Mikhunayqa kachamuwajniypa munayninta ruwanay,+ kamachiwasqan ruwanatataj tukuchanay.+ 35 Qankunaqa tawa killamantaraj cosecha kananta ninkichej. Noqarí niykichej: Qhawariychej chajrasta, poqosqaña* kashanku cosechanapaj.+ 36 Cosechajpis pagonta japʼishanña, poqoytataj wiñay kausaypaj tantashan. Ajinamanta tarpojwan cosechajwan khuska kusikunankupaj.+ 37 Kay nisqaqa cheqapuni: ‘Uj tarpun, wajtaj cosechan’. 38 Noqa kacharqaykichej mana tarpusqaykichejta cosechamunaykichejpaj. Wajkuna tarporqanku, qankunataj chay tarpusqankuta cosechaspa kusikushankichej”, nispa.

39 Chay llajtamanta ashkha samaritanos Jesuspi creerqanku, chay warmi kay jinata nisqanrayku: “Tukuy ima ruwasqayta uyaypi nipuwan”,+ nispa. 40 Chayrayku samaritanosqa Jesusman jamuspa, paykunawan qheparikunanta nerqanku. Jesustaj iskay diasta chaypi qhepakorqa. 41 Ajinapi aswan ashkha runas Jesuspi creerqanku yachachisqanta uyarispa. 42 Warmitataj nerqanku: “Manaña qan willawasqaykuraykullachu creeyku. Noqayku kikin uyariyku, yachaykutaj paypuni kay mundomanta runasta salvananta”,+ nispa.

43 Jesusqa chaypi iskay diasta kaytawan Galileaman riporqa. 44 Jesusllataj nerqa profetaqa llajtanpi mana allinpaj qhawasqa kasqanta.+ 45 Galileaman Jesús chayajtintaj, galileosqa chunka makiwan japʼikorqanku. Paykunapis fiestapaj Jerusalenman rillasqankutaj, chaypitaj Jesuspa tukuy ima ruwasqanta rikusqanku.+

46 Chantá Jesusqa Galileapi kaj Caná llajtaman kuterqa, maypichus yakuta vinoman tukucherqa chayman.+ Chaypitaj reypa sutinpi kamachej uj runa karqa, wawantaj Capernaumpi onqosqa kasharqa. 47 Chay runaqa uyarisqa Jesús Judeamanta Galileaman jamusqanta. Chayrayku payman rispa mañakorqa Capernaumman rinanta wawanta sanoyachej. Wawanqa wañupusharqaña. 48 Jesustaj payta nerqa: “Manachus milagrosta, tʼukuna imastawan rikuwajchej chayqa, ni jaykʼaj creewajchejchu”,+ nispa. 49 Reypa sutinpi kamachejtaj nerqa: “Señor, jaku ririnalla, niraj lloqallituy wañupushajtin”, nispa. 50 Jesustaj nerqa: “Kutipullay, wawaykeqa sanoyapunña”,+ nispa. Chay runataj Jesuspa nisqanta creespa riporqa. 51 Wasinman kutipushajtintaj, kamachisnenqa taripaj jamuspa willarqanku lloqallitun sanoyapusqantaña. 52 Paytajrí kamachisninta taporqa ima horatachus wawan allinyapusqanta. Paykunataj kuticherqanku: “Qayna tarde la unata jina calenturan* chinkapun”, nispa. 53 Ajinapi chay wawaj tatanqa repararqa chay kikin horallatataj Jesús nisqanta: “Wawaykeqa sanoyapunña”,+ nispa. Chantá paypis wasinpi kajkunapis Jesuspi creerqanku. 54 Chaywanqa iskay kutiña karqa Jesús Judeamanta Galileaman kutimuytawan milagrota ruwasqanqa.+

5 Chay imas qhepata, judiospa ujnin fiestanku karqa,+ Jesustaj Jerusalenman wicharerqa. 2 Jerusalenpeqa Ovejas Punku nisqa+ qayllapi yakuyoj uj estanque tiyan, hebreopi Betzata sutiyoj, chay estanqueqa phishqa corredoresniyoj. 3 Chaypeqa ashkha onqosqas sirisqa* kasharqanku, ciegos, cojos, makin chʼakisqas, chakin chʼakisqas ima. 4 * 5 Chaypi uj runa kashallarqataj. Payqa 38 watastaña onqosqa kasqa. 6 Jesusqa chay runata sirisqata rikuspa, unayña onqosqa kashasqanta yachaspataj taporqa: “¿Munawajchu sanoyapuyta?”,+ nispa. 7 Chay onqosqataj kuticherqa: “Wiraqochíy, mana piniypis tiyapuwanchu yaku kuyurejtin estanqueman ichuykunawanpaj.* Sapa kuti yakuman yaykuyta munashajtiy wajllapuni ñaupaykuwan”, nispa. 8 Jesustaj nerqa: “Sayariy, wantunaykita oqharispa puririy”,+ nispa. 9 Chay runataj chay ratopacha sanoyaporqa, wantunanta oqharispataj purirerqa.

Chay pʼunchayqa samarikuna pʼunchay karqa. 10 Chayrayku judiosqa chay sanoyasqa runata nerqanku: “Kunanqa samarikuna pʼunchay, mana chay wantunaykita apayta atinkichu”,+ nispa. 11 Paytajrí kuticherqa: “Sanoyachiwan chay runallataj niwarqa: ‘Wantunaykita oqharispa puririy’, nispa”. 12 Chay runastaj taporqanku: “¿Pitaj nisorqa ‘wantunaykita oqharispa puririy’ nispari?”. 13 Chay runataj mana yacharqachu pichus sanoyachisqanta, Jesús ashkha runas chaupipi chinkarisqanrayku.

14 Chaymanta qhepata Jesusqa templopi chay runawan tinkukuspa nerqa: “Kunanqa sanoña kanki. Amaña juchallikuychu ama aswan llakiy chayamusunanpaj”, nispa. 15 Chay runataj rispa judiosman willamorqa Jesús payta sanoyachisqanta. 16 Chayrayku judiosqa Jesusta qhatiykachaj kanku, chay imasta samarikuna pʼunchaypi ruwasqanmanta. 17 Jesustaj paykunaman kutichej: “Tatayqa trabajashallanpuni, noqapis trabajashallanipuni”,+ nispa. 18 Chayta uyarispa judiosqa astawanraj Jesusta wañuchiyta munarqanku. Paykunamantaqa mana samarikuna pʼunchayllatachu pʼakisharqa, Diosta Tatay nispaqa Dios jina kasqanta nisharqa.+

19 Chayrayku Jesús paykunaman kuticherqa: “Cheqatapuni niykichej: Noqa Diospa Wawanqa, mana imatapis noqallamanta ruwayta atinichu, astawanqa imatachus Tatayta ruwajta rikuni chayllata ruwani.+ Imastachá Tatay ruwan, chay imasllatataj noqapis kikinta ruwani. 20 Tatayqa noqata munakuwan,+ chayrayku imastachus ruwan, chay tukuyta rikuchiwan. Payqa aswan jatuchaj imastaraj rikuchiwanqa, qankunataj chay imasmanta tʼukunkichej.+ 21 Imaynatachus Tatay wañusqasta kausarichin,+ ajinallatataj noqapis pitachá kausarichiyta munani chayta kausarichini.+ 22 Tatayqa mana pitapis juzganchu, manachayqa tukuy imata juzganaypaj noqata churawan,+ 23 tukuy runas noqata jatunpaj qhawanawankupaj, imaynatachus Tatayta jatunpaj qhawanku ajinata. Noqata mana jatunpaj qhawawajqa, kachamuwaj Tataytapis manallataj jatunpajchu qhawan.+ 24 Cheqatapuni niykichej: Pichus parlasqayta uyarin, kachamuwaj Tataypipis creen chayqa, wiñay kausayniyoj kanqa,+ manataj juchachasqachu kanqa. Payqa wañusqamanta kausarinpun.+

25 ”Cheqatapuni niykichej: Hora chayamushan, kunantaj chay horapiña kashanchej, maypachachus wañusqasqa Diospa Wawanpa parlasqanta uyarenqanku, kasukojkunataj kausanqanku. 26 Imaynatachus Tatayqa kausayta qonanpaj atiyniyoj,+ ajinallatataj noqamanpis atiyta qowan kausayta qonaypaj.+ 27 Juzganaypajpis atiyta qollawantaj,+ Runaj Wawan* kasqayrayku.+ 28 Ama chay nisqaymanta tʼukuychejchu. Hora chayamonqa, chaypachataj sepulturaspi* tukuy kajkunaqa wajyasqayta uyarenqanku,+ 29 kausarimonqankutaj: Allin imasta ruwarqanku chaykunaqa kausayta japʼinankupaj, sajra imasta ruwarqanku chaykunataj juzgasqa kanankupaj.+ 30 Mana imatapis noqallamantaqa ruwayta atinichu. Tatay niwasqanman jina juzgani, cheqantataj juzgani.+ Noqaqa mana munaynillaytachu ruwani, manachayqa kachamuwaj Tataypa munayninta ruwani.+

31 ”Noqa kikiymantachus runasman willayman chayqa, willasqayqa mana cheqachu kanman.*+ 32 Noqamanta willajqa wajtaj, yachanitaj noqamanta willasqanqa cheqapuni kasqanta.+ 33 Qankunaqa Juanman runasta kacharqankichej, paytaj noqamanta cheqatapuni willarqa.+ 34 Noqaqa mana necesitanichu pipis noqamanta willananta. Chay imastaqa willaykichej salvakunaykichejpaj. 35 Juanqa mechero jina lauraspa kʼancharej, qankunataj pisi tiempollata munarqankichej kʼanchayninpi kusikuyta.+ 36 Juanpa willasqanmantaqa, noqaypata aswan sumaj willay tiyapuwan. Tatayqa ruwanasta qowarqa juntʼanaypaj, chay ruwanasta ruwasqaytaj sutʼinchan Tatay kachamuwasqanta.+ 37 Chantapis kachamuwaj Tatayqa pay kikin noqamanta willarqa.+ Qankunaqa ni jaykʼaj parlasqanta uyarerqankichejchu, nitaj uyantapis rikorqankichejchu.+ 38 Qankunaqa Diospa kachamusqanta mana creenkichejchu, chayrayku palabrantaqa mana sonqoykichejpi japʼikunkichejchu.

39 ”Qankunaqa wiñay kausayniyoj kayta yuyaspa Diosmanta Qhelqasqata allin allinta estudiankichej,+ chay qhelqasqasllataj noqamantaqa willashan.+ 40 Jinapis qankunaqa mana noqaman jamuyta munankichejchu+ kausayta tarinaykichejpaj. 41 Noqaqa mana munanichu runas jatunchanawankuta. 42 Allintataj yachani qankunaqa Diosta mana munakusqaykichejta. 43 Noqaqa Tataypa sutinpi jamuni, qankunataj mana creewankichejchu, waj runachus pay kikinpa sutillanpi jamunman chayqa, paytaqa creewajchej. 44 ¿Imaynatá creewankichejmanri? Qankunaqa runasllawan jatunchachikuyta munankichej, nitaj imatapis ruwankichejchu Dioswan munachikunaykichejpajqa.+ 45 Ama yuyaychejchu Tataypa ñaupaqenpi qankunata juchachanayta. Qankunata juchachajqa kanña, chaytaj Moisés,+ pipichus atienekunkichej chay. 46 Moisestachus creewajchej chayqa, noqatapis creewankichejman, payqa noqamanta qhelqarqa.+ 47 Moisespa qhelqasqantachus mana creenkichej chayqa, ¿imaynatataj nisqasniyta creewajchejri?”.

6 Chay imas qhepata, Jesusqa Galilea qochaj chimpanman rerqa, chay qochaj ujnin sutenqa Tiberíades.+ 2 Ashkha runastaj Jesús onqosqasta sanoyachispa milagrosta ruwasqanta rikuspa qhepanta risharqanku.+ 3 Chantá Jesuswan discipulosninwanqa orqoman wicharerqanku, chaypitaj tiyaykukorqanku. 4 Judiospa Pascua Fiestankoqa+ qayllamusharqaña. 5 Jesustaj ashkha runasta payman jamushajta rikuspa, Felipeta taporqa: “¿Maymantataj tʼantata rantimusunchej kay runas mikhunankupaj?”,+ nispa. 6 Chayta taporqa, imatachus Felipe yuyasqanta yachanallanpaj. Jesusqa yacharqaña imatachus ruwananta. 7 Felipetaj kuticherqa: “Iskay pachaj denario* qolqewan tʼantata rantimusunman chaypis, nichá sapa ujninkuman uj chhikallantapis qoyta atisunmanchu”, nispa. 8 Discipulosninmanta ujnin kaj, Simón Pedroj hermanon Andresqa Jesusta nerqa: 9 “Kaypi kashan uj lloqallitu, paypata tiyapun phishqa cebada* tʼantas, iskay pescaditos ima. Chayqa nichá alcanzanmanchu kay chhika runaspajqa”,+ nispa.

10 Jesustaj nerqa: “Runasta tiyakunankuta niychej”, nispa. Chaypeqa ashkha pasto karqa. Runastaj tiyarakorqanku, paykuna ukhupitaj phishqa waranqa jina qharis karqanku.+ 11 Jesusqa chay tʼantasta japʼispa Diosman graciasta qorqa, chantá tiyasqa kajkunaman jaywararqa, pescaditostapis jaywarallarqataj sajsakunankukama. 12 Sajsakojtinkutaj, Jesusqa discipulosninta nerqa: “Puchojta tantaychej ama usunanpaj”, nispa. 13 Discipulosnintaj 12 canastas juntʼata tantarqanku, chay phishqa cebada* tʼantasmanta mikhojkuna parti tʼantasta puchusqankuta.

14 Chay runastaj Jesús chay milagrota ruwasqanta rikuspa nerqanku: “Kay runaqa kay mundoman jamunan karqa chay Profetapuni”,+ nispa. 15 Jesusqa yacharqa jamunankupajña kashasqankuta payta munajta mana munajta reyninku kananpaj apanankupaj, chayrayku watejmanta sapallan orqoman riporqa.+

16 Chʼisiyaykuytataj discipulosnenqa qochaman uraykorqanku,+ 17 canoaman wicharispataj, qochata chimpasharqanku Capernaúm ladoman. Ñapis laqhaña karqa, Jesustaj manaraj paykunata taripamusqachu.+ 18 Sinchʼita wayramusqanraykutaj qochaqa qhollchoqeyaspa oqharikusharqa.+ 19 Paykunaqa phishqa chayri sojta kilometrosta jinaña* canoapi rishaspa, Jesusta rikorqanku yaku patanta purispa canoaman qayllaykamushajta, maytataj mancharikorqanku. 20 Jesustajrí nimorqa: “¡Noqa kani, ama manchachikuychejchu!”,+ nispa. 21 Paykunataj Jesusta kusisqas canoaman wichariykucherqanku, chantá chay ratopacha canoapi chayarqanku maymanchus risharqanku chayman.+

22 Qʼayantintaj qocha chimpapi qhepakoj runasqa, repararqanku qocha kantupi kasharqa chay juchʼuy canoaqa, manaña chaypichu kashasqanta. Chay canoapeqa discipulosnillan ripusqanku, Jesustaj mana paykunawanchu risqa. 23 Chantá Tiberiadesmanta canoas chayamorqanku, maypichus Señorqa Diosman graciasta qoytawan ashkha runasman tʼantata mikhucherqa chay qayllaman. 24 Chay runastaj ni Jesusta, nitaj discipulosnintapis chaypi rikuspaqa, chay canoasman wichariytawan Capernaumman Jesusta maskʼaj rerqanku.

25 Qocha chimpapi Jesusta tariytawantaj taporqanku: “Yachachejníy,*+ ¿maykʼajtaj kayman chayamorqankiri?”, nispa. 26 Jesustaj kuticherqa: “Sutʼita nisqaykichej: Qankunaqa maskʼashawankichej, mana milagrosta rikusqaykichejraykuchu, manachayqa tʼantata mikhuspa sajsakusqaykichejraykulla.+ 27 Ama pʼosqoj mikhunaraykuchu llankʼaychej, manachayqa wiñay kausayta qoj mikhunarayku.+ Chaytaqa noqa* qosqaykichej, Tata Diosmin sellonta churaykuwan allinpaj qhawawasqanta rikuchinanpaj”,+ nispa.

28 Paykunataj Jesusta taporqanku: “¿Imata ruwaspataj Diospa ruwanasninta ruwaykumanri?”, nispa. 29 Jesustaj kuticherqa: “Diospa ruwananta ruwanaykichejpajqa noqapi creenaykichej tiyan, paymin noqataqa kachamuwan”,+ nispa. 30 Paykunataj Jesusta taporqanku: “¿Ima milagrotataj rikuchiwasqayku+ qanpi creenaykupaj? ¿Imatataj ruwankiri? 31 Ñaupa tatasninchejqa chʼinnejpi maná nisqata mikhorqanku,+ qhelqasqa kasqanman jina: ‘Payqa cielomanta tʼantata mikhunankupaj qorqa’”,+ nispa. 32 Jesustaj nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Cielomanta tʼantataqa mana Moiseschu qosorqachej, Tataymin cielomanta cheqa kaj tʼantataqa qosunkichej. 33 Diospa tʼantanqa cielomanta uraykamun, kay mundomantaj kausayta qon”, nispa. 34 Paykunataj nerqanku: “Señor, chay tʼantataqa qollawaykupuni”, nispa.

35 Jesustaj paykunaman nerqa: “Wiñay kausayta qoj tʼantaqa noqa kani. Qhepayta jamojqa ni jaykʼaj yarqhachikonqañachu, noqapi creejtaj ni jaykʼaj chʼakichikonqañachu.+ 36 Noqaqa nerqaykichejña: ‘Qankunaqa rikushawaspapis mana creenkichejchu’,+ nispa. 37 Tataypa qowasqan runasqa qhepayta jamonqanku, qhepayta jamojtataj manapuni wijchʼusajchu.+ 38 Mana munayniyta ruwanaypajchu cielomanta uraykamuni,+ manachayqa kachamuwajniypa munayninta ruwanaypaj.+ 39 Kachamuwajneyqa mana munanchu chay qowasqan runasmanta ujtapis chinkachinayta, astawanqa munan qhepa kaj pʼunchaypi paykunata kausarichinayta.+ 40 Kaymin Tataypa munaynenqa: Pichus Diospa Wawan kasqayta reparaspa noqapi creejqa wiñay kausayniyoj kanqa,+ noqataj qhepa kaj pʼunchaypi payta kausarichisaj”.+

41 Chaymanta judiosqa Jesuspaj thutuyta qallarerqanku “noqa cielomanta uraykamoj tʼanta kani” nisqanrayku.+ 42 Niytataj qallarerqanku: “¿Manachu kayqa Josejpa wawan Jesuslla? ¿Manachu tatantapis mamantapis rejsinchej?+ Chanta, ¿imaraykutaj ‘cielomanta uraykamuni’ nishanri?”, nispa. 43 Jesustaj paykunata nerqa: “Amaña qankunapura thutuychejchu. 44 Mana pipis qhepayta jamuyta atinmanchu, manachus kachamuwaj Tatay pusamunman chayqa,+ noqataj qhepa kaj pʼunchaypi payta kausarichisaj.+ 45 Profetaspa qhelqasqankupi nin: ‘Tukuyninkutaj Jehová* Diospa yachachisqasnin kanqanku’,+ nispa. Tatayta uyarispa paymanta yachakojkunaqa, qhepayta jamunku. 46 Ni pi runapis Tataytaqa rikunchu,+ noqalla paytaqa rikuni. Diosmin noqataqa kachamuwan.+ 47 Cheqatapuni niykichej: Creejqa wiñay kausayta japʼenqa.+

48 ”Noqaqa wiñay kausayta qoj tʼanta kani.+ 49 Ñaupa tatasniykichejqa chʼinnejpi maná nisqata mikhorqanku, chaywanpis wañorqanku.+ 50 Cielomanta uraykamoj tʼantata mikhojrí, mana wañonqachu. 51 Noqaqa cielomanta uraykamoj kausayta qoj tʼanta kani, kay tʼantamanta mikhojrí wiñaypaj kausanqa. Chay tʼantaqa aychay, chaytataj qosaj kay mundomanta runas kausanankupaj”.+

52 Judiostajrí paykunapura siminakusharqanku: “¿Imaynatataj kay runa aychanta qowasunman mikhunanchejpajri?”, nispa. 53 Jesustaj paykunata nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Manachus noqaj* aychayta mikhunkichej, nitaj yawarniytapis ujyankichej chayqa, mana kausayta japʼinkichejchu.*+ 54 Pichus aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan chayqa, wiñay kausayta japʼenqa, noqataj qhepa kaj pʼunchaypi kausarichisaj.+ 55 Aychayqa cheqa mikhunamin, yawarniypis cheqa ujyanamin. 56 Sichus pipis aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan chayqa, noqawan ujchasqa kashan, noqataj paywan ujchasqa kashani.+ 57 Imaynatachus kausashaj Tatay kachamuwan, Tataynejtataj kausani, ajinallatataj aychayta mikhojqa noqanejta kausanqa.+ 58 Chaymin cielomanta uraykamoj tʼantaqa. Manataj ñaupa tatasniykichej mikhorqanku chay tʼanta jinachu. Paykunaqa wañorqanku, kay tʼantata mikhojrí wiñaypaj kausanqa”,+ nispa. 59 Jesusqa chayta nerqa Capernaumpi kaj sinagogapi* yachachishaspa.

60 Chayta uyarispa Jesuspa ashkha discipulosnin nerqanku: “¡Imatataj parlashanri! ¿Pitaj chayta uyarinmanri?”, nispa. 61 Jesustaj chay nisqanmanta discipulosnin thutushasqankuta yachaspa, paykunata nerqa: “¿Chay nisqaychu phiñachishasunkichej?* 62 Maypichus noqa* ñaupajta kasharqani chayman wicharishajta rikuwankichejman chayqa, imanakuwajchejchus.+ 63 Diospa espiritonqa kausayta qon,+ runaj atiyninrí qhasi manakajlla. Qankunaman parlarqaykichej chay nisqasneyqa Diospa espiritunman jina kashan, kausaytataj qon.+ 64 Qankunamanta wakintajrí mana creenkichejchu”, nispa. Jesusqa qallariymantapacha yacharqa pikunachus mana creesqankuta, pitajchus payta japʼichinantapis, chayrayku chayta nerqa.+ 65 Chantá nillarqataj: “Chayrayku nerqaykichej: Mana pipis noqaman jamunmanchu, manachus Tatay pusamunman chayqa”,+ nispa.

66 Chayta uyarispa ashkha discipulosnin ñaupa kausayninkuman kutiriporqanku,+ manañataj Jesuswanchu purerqanku. 67 Chayrayku Jesusqa 12 apostolesninta taporqa: “¿Qankunapis ripullaytatajchu munankichej?”, nispa. 68 Simón Pedrotaj kuticherqa: “Señor, ¿pimantaj ripuykumanri?+ Nisqasnillayki wiñay kausayman pusan.+ 69 Noqaykoqa creeyku, yachaykutaj qanqa Diospa kachamusqanpuni kasqaykita”,+ nispa. 70 Jesustaj kuticherqa: “Noqa ajllarqaykichej chunka iskayniyojta, ¿icharí?+ Ujniykichejtajrí diablo jina”,*+ nispa. 71 Jesusqa Simón Iscariotej wawan Judasmanta parlasharqa, payqa aswan qhepaman Jesusta japʼicherqa, 12 apostolesmanta ujnin kashaspapis.+

7 Jesusqa chay imas qhepata Galileapi qhepakorqa,* manataj Judeaman riyta munarqachu, judíos wañuchiyta munashasqankurayku.+ 2 Judiospa Chʼujllas Fiestankoqa+ qayllamusharqaña. 3 Chayrayku Jesuspa hermanosnenqa+ payta nerqanku: “Judeaman riy, discipulosniykipis ruwasqasniykita rikunankupaj. 4 Pillapis tukuywan rejsichikuyta munaspaqa, mana imatapis pakaypi ruwanchu. Chay imasta ruwanki chayqa, tukuy runaj* rikunanta ruwamuy”, nispa. 5 Jesuspeqa ni hermanosninpis creejchu kanku.+ 6 Jesustaj paykunata nerqa: “Horayqa mana chayamunrajchu,+ qankunapajrí mayqen horapis walejlla. 7 Kay mundomanta runasqa ni imamanta chejnikusunkichejchu, noqatataj chejniwanku paykunaj ruwasqasninku sajra kasqanta sutʼinchasqayrayku.+ 8 Qankuna chay fiestaman riychej, noqaqa manaraj chay fiestaman risajchu. Horayqa manaraj chayamunchu”,+ nispa. 9 Chayta niytawan Jesusqa Galileapi qhepakorqa.

10 Hermanosnin fiestaman risqankutawantaj, Jesuspis rillarqataj mana runaj rikunallanta. 11 Judiostajrí fiestapi Jesusta maskʼaspa nisharqanku: “¿Maypitaj chay runa kashanri?”, nispa. 12 Runas ukhupeqa chhichinakuspa Jesusmanta parlasharqanku. Wakin nisharqanku: “May kʼacha chay runaqa”, nispa. Wakintaj nisharqanku: “Mana kʼachachu. Runasta chʼaukiyashan”,*+ nispa. 13 Runasqa ajinata chhichinakusharqanku judiosta manchachikusqankurayku.+

14 Khuskan fiesta kashajtinña Jesusqa temploman rispa runasta yachachisharqa. 15 Judiosqa tʼukuspa nerqanku: “¿Imaynapitaj kay runa Diosmanta Qhelqasqata allinta rejsin+ ni pi yachachejtillanri?”,*+ nispa. 16 Jesustaj paykunata nerqa: “Kay yachachisqayqa mana noqajtachu, manachayqa kachamuwajniypata.+ 17 Diospa munayninta ruwayta munajqa reparanqa kay yachachisqay Diosmantachus+ noqallamantachus kasqanta. 18 Pay kikillanmanta yachachejqa runaswan jatunchachikuyta munan, kachamojninta jatunchayta munajrí cheqata parlan,+ manataj paypi ima llullakuypis kanchu. 19 Moisés qankunaman Leyta qosorqachej,+ ¿icharí? Manataj mayqenniykichejpis chay Leytaqa kasunkichejchu. ¿Imaraykutaj wañuchiyta munashawankichejri?”,+ nispa. 20 Runastaj kuticherqanku: “Supayniyoj kanki. ¿Pitaj wañuchiyta munashasunkiri?”, nispa. 21 Jesustaj paykunata nerqa: “Uj milagrollata ruwarqani, tukuyniykichejtaj chaymanta tʼukushankichej. 22 Moisesqa qosorqachej circuncidanapaj* leyta.+ Chayqa mana Moisesmantachu karqa, manachayqa ñaupa tatasninmanta.+ Qankunataj chayman jina samarikuna pʼunchaypipis qhari wawasta circuncidankichej. 23 Sichus samarikuna pʼunchaypipis qhari wawasta circuncidankichej, Moisespa Leyninta mana pʼakiyta munaspa chayqa, ¿imaraykutaj chay jinatapuni noqapaj phiñakunkichej samarikuna pʼunchaypi uj runata sanoyachisqaymantari?+ 24 Ama ñawisniykichej rikusqanman jinallachu juzgaychej, astawanqa cheqanta juzgaychej”,+ nispa.

25 Chantá Jerusalenpi tiyakojkunamanta wakenqa nerqanku: “¿Manachu kay runata wañuchinankupaj maskʼashanku?+ 26 Qhawaychej, payqa tukuypa ñaupaqenpi parlashan, nitaj pipis imata nishanchu. Ichapis kamachejkunaqa creenkuña paypuni Cristo kasqanta. 27 Noqanchejqa yachanchej kay runa maymantachus kasqanta.+ Cristo jamojtintaj ni pi yachanqachu maymantachus kasqanta”, nispa. 28 Jesustajrí templopi yachachishaspa jatunmanta nerqa: “Qankunaqa rejsiwankichej, yachankichejtaj maymantachus kasqayta. Noqataj mana sapallaymantachu jamuni,+ pichus kachamuwajqa kanpuni, qankunataj mana payta rejsinkichejchu.+ 29 Noqatajrí payta rejsini,+ paypa sutinpi jamusqayrayku, paypunitaj kachamuwan”, nispa. 30 Chaynejta paykunaqa yuyaychakusharqanku imaynamantachus Jesusta japʼinankuta,+ nitaj pipis japʼiyta aterqachu, manaraj horan chayamusqanrayku.+ 31 Jinapis chay runasmanta ashkhas Jesuspi creespa nerqanku:+ “Cristo jamojtenqa, ¿ruwanmanchu kay runaj ruwasqanmanta astawan milagrosta?”, nispa.

32 Fariseosqa uyarerqanku Jesusmanta runas chhichinakuspa parlashasqankuta. Chayrayku fariseoswan kuraj sacerdoteswanqa* guardiasta kacharqanku Jesusta presochamunankupaj. 33 Jesustaj nerqa: “Pisi tiempollatawanña qankunawan kasaj niraj kachamuwajniypaman kutipushaspa.+ 34 Qankunaqa maskʼawankichej, manataj tariwankichejchu, maymanchus risaj chaymanqa mana jamuyta atinkichejchu”,+ nispa. 35 Judiostaj ninakorqanku: “¿Maymanpunitaj kay runa riyta munashan mana tarinanchejpajri? ¿Griegos ukhupi chʼeqerasqa* judiosmanchu renqa griegosman yachachimunanpaj? 36 Payqa nishan: ‘Qankunaqa maskʼawankichej, manataj tariwankichejchu, maymanchus risaj chaymanqa mana jamuyta atinkichejchu’, nispa. ¿Ima niytataj munashan chayta nispari?”.

37 Fiesta tukukuy jatun pʼunchaypeqa+ Jesús sayariytawan jatunmanta parlaspa nerqa: “Pillapis chʼakichikojqa noqaman jamuspa yakuta ujyachun.+ 38 Pillapis noqapi creejqa, Diosmanta Qhelqasqapi nin jina: ‘Sonqon ukhumanta kausachej yaku mayus phullchirimonqa’”.+ 39 Chayta Jesús nerqa, paypi creejkuna Diospa espiritunta japʼinanku kasqanmanta. Paykunaqa manaraj Diospa espiritunta japʼisqankuchu,+ Jesús niraj cieloman ripusqanrayku.+ 40 Chay parlasqanta uyarejkunamanta wakin runas nerqanku: “Kayqa jamunan karqa chay Profetapuni”,+ nispa. 41 Wakintaj nerqanku: “Kaypuni Cristoqa”,+ nispa. Wajkunataj nerqanku: “Cristoqa mana Galileamanta jamunmanchu, ¿icharí?+ 42 ¿Manachu Diosmanta Qhelqasqapi nin Cristoqa Davidpa mirayninmanta kananta,+ Belenmantataj jamunanta,+ may ranchomantachus David karqa chaymanta?”,+ nispa. 43 Ajinapi Jesusrayku runas ukhupi tʼaqanakuy rikhurerqa. 44 Paykunamanta wakenqa Jesusta japʼiyta munarqanku, nitaj pipis japʼiyta aterqachu.

45 Guardias kutimusqankutawantaj, kuraj sacerdoteswan fariseoswanqa taporqanku: “¿Imaraykutaj chay runata mana apamunkichejchu?”, nispa. 46 Guardiastaj kuticherqanku: “Ni jaykʼaj pi runapis chay jinataqa parlarqachu”,+ nispa. 47 Fariseostaj guardiasta nerqanku: “¿Manacharí qankunapis chay runawan chʼaukiyachikushankichejchu? 48 ¿Mayqentaj kamachejkunamanta chayri fariseosmanta paypi creenkuri?+ 49 Kay runasqa Leyta mana rejsinkuchu, maldecisqa kanku”, nispa. 50 Nicodemoqa fariseosmanta ujnin karqa, Jesustaqa ñaupajtaña watukoj risqa. Payqa fariseosta nerqa: 51 “Leyninchejman jina uj runata juchachayta munaspaqa, paytaraj ñaupajta uyarinanchej tiyan imatachus ruwasqanta yachanapaj, ¿icharí?”,+ nispa. 52 Fariseostaj kuticherqanku: “¿Qanpis Galileamantachu kanki? Diosmanta Qhelqasqata allinta leemuy, reparankitaj Galileamantaqa mana ima profetapis jamunanchu kasqanta”, nispa.*

8 12 Jesusqa runasta ujtawan nillarqataj: “Noqa kay mundopaj kʼanchay kani.+ Qhepayta jamojqa ni jaykʼaj laqhapi purenqachu, manachayqa kausayta qoj kʼanchay tiyaponqa”,+ nispa. 13 Fariseostaj Jesusta nerqanku: “Qanqa, qan kikiykimanta willakunki, willasqaykitaj mana cheqachu”,* nispa. 14 Jesustaj paykunaman kuticherqa: “Noqallamantataj willakuni chaypis, willasqayqa cheqapuni. Yachani maymantachus jamusqayta, maymanchus rishasqaytapis.+ Qankunatajrí mana yachankichejchu maymantachus jamusqayta, nitaj maymanchus rishasqaytapis. 15 Qankunaqa runaj yuyayninman jinalla juzgankichej,+ noqatajrí mana pitapis juzganichu. 16 Sichus juzgayman chayqa, juzgasqayqa cheqa kanman. Noqaqa mana sapallaychu juzgani, manachayqa kachamuwaj Tataywan khuska juzgani.+ 17 Leyniykichejpipis qhelqasqa kashan: ‘Iskay runaschus kikinta willanku chayqa, willasqankoqa cheqa’,*+ nispa. 18 Noqaqa noqa kikiymanta willakuni, kachamuwaj Tataypis noqallamantataj willan”,+ nispa. 19 Paykunataj Jesusta taporqanku: “¿Maypitaj Tatayki kashanri?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Qankunaqa mana rejsiwankichejchu, nillataj Tataytapis rejsinkichejchu.+ Noqatachus rejsiwankichejman chayqa, Tataytapis rejsillawajchejtaj”,+ nispa. 20 Jesusqa chay imasta nerqa templopi yachachishaspa, qolqe churana cajas kasharqa chaynejpi.+ Manataj pipis payta japʼerqachu, manaraj horan chayamusqanrayku.+

21 Jesusqa watejmanta paykunata nerqa: “Noqa ripojtiy qankunaqa maskʼawankichej, chaywanpis juchaykichej patapi wañunkichej.+ Maymanchus risaj chaymanqa mana jamuyta atinkichejchu”,+ nispa. 22 Judiostaj nerqanku: “¿Pay kikinchu wañuchikonqa? ¿Imaraykutaj nishan ‘maymanchus risaj chaymanqa mana jamuyta atinkichejchu’ nispari?”. 23 Jesustaj nerqa: “Qankunaqa kay jallpʼamanta kankichej, noqataj cielomanta kani.+ Qankunaqa kay mundomanta kankichej, noqarí mana kay mundomantachu kani. 24 Chayrayku niykichej: ‘Juchasniykichej patapi wañunkichej’, nispa. Noqa willarqaykichej pichus kasqayta, mana creewajtiykichejqa juchasniykichej patapi wañunkichej”, nispa. 25 Paykunataj taporqanku: “¿Pitaj chanta qan kankiri?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “¿Imapajñataj qhasita parlashaykichejri? 26 Qankunamanta ashkha imasta parlanay tiyan, ashkha imastataj juzganay tiyan. Kachamuwajneyqa cheqa kajtapuni parlan, noqataj paymanta uyarisqayta kay mundopi parlani”,+ nispa. 27 Paykunataj mana entienderqankuchu Tata Diosmanta parlashasqanta. 28 Chayrayku Jesús nerqa: “Noqata* rakhu kʼaspiman* warkhuwasparaj+ reparankichej pichus kasqayta,+ nitaj imatapis sapallaymantachu ruwasqayta,+ reparallankichejtaj Tatay yachachiwasqallanta parlasqayta. 29 Kachamuwajneyqa noqawan kashan, manataj sapallaytaqa saqerpawanchu, munasqantapuni ruwasqayrayku”,+ nispa. 30 Jesús chay imasta parlajtintaj ashkhas paypi creerqanku.

31 Jesusqa paypi creej judiosman nerqa: “Nisqasniytachus kasukullankichejpuni chayqa, cheqamanta discipulosniy kankichej, 32 cheqa kajtataj rejsinkichej,+ chay cheqa kajtaj kacharichisonqachej”,+ nispa. 33 Paykunataj nerqanku: “Abrahanpa mirayninmanta kayku, manataj jaykʼajpis ni pejpa esclavosninchu karqayku. Chanta, ¿imaraykutaj nishawayku ‘kacharichisqa kankichej’ nispari?”. 34 Jesustaj kuticherqa: “Cheqatapuni niykichej: Pichus juchata ruwayman yachasqa kajqa, juchaj esclavon.+ 35 Esclavoqa mana wiñaypajchu patronninpa wasinpi qhepakun, patronpa wawanrí wiñaypaj qhepakun. 36 Noqa chay Wawa kani, noqachus kacharichisqaykichej chayqa, cheqamanta kacharichisqa kankichej. 37 Yachani Abrahanpa mirayninmanta kasqaykichejta, chaywanpis wañuchiyta munashawankichej nisqasniyta sonqoykichejpi mana japʼikusqaykichejrayku. 38 Noqaqa Tataywan kashaspa imastachus rikusqayta parlani,+ qankunatajrí ruwankichej imastachus tataykichejmanta uyarisqallaykichejta”, nispa. 39 Paykunataj kuticherqanku: “Noqaykoj tataykoqa Abrahán”, nispa. Jesustaj nerqa: “Abrahanpa wawasnin kaspaqa,+ Abrahán jinachá ruwashawajchej. 40 Qankunaqa wañuchiyta munashawankichej cheqa kajta qankunaman willashajtiy, mayqentachus Diosmanta uyarerqani chayta.+ Abrahanqa ni jaykʼaj chayta ruwanmanchu karqa. 41 Qankunaqa tataykichejpa ruwasqasninta ruwashankichej”, nispa. Paykunataj nerqanku: “Noqaykoqa uj Tatayojlla kayku, chaytaj Dios, manataj kʼipa wawaschu kayku”,* nispa.

42 Jesustaj nerqa: “Dioschus Tataykichej kanman chayqa, noqata munakuwankichejman.+ Noqataqa Dios kachamuwan, chayrayku kaypi kashani. Mana sapallaymantachu jamuni, pay kachamuwan.+ 43 Qankunaqa mana yachachisqayta japʼikuyta munankichejchu, chayrayku parlasqayta mana entiendeyta atinkichejchu. 44 Qankunaj tataykichejqa Diablo, chay tataykichejpa munaynintataj ruwayta munankichej.+ Payqa qallariymantapacha runa wañuchi karqa,+ manataj cheqa kajpi sinchʼita sayarqachu. Cheqa kajqa mana sonqonpichu kashan. Llullata parlaspaqa payllamanta parlan, payqa llulla, llullakuypa tatantaj.+ 45 Noqatajrí cheqatapuni parlani, qankunatajrí mana creewankichejchu. 46 ¿Mayqenniykichejtaj juchayoj kasqayta niwanman? Cheqa kajtachus parlani chayqa, ¿imaraykutaj mana creewankichejchu? 47 Diospa wawasnenqa, Diospa nisqasninta uyarinku.+ Qankunatajrí mana uyariyta munankichejchu, mana Diospa wawasninchu kasqaykichejrayku”.+

48 Judiostaj kuticherqanku: “Allillanta nishayku ‘qanqa samaritano,+ supayniyojtaj kanki’+ nispaqa”. 49 Jesustaj kuticherqa: “Mana supayniyojchu kani, noqaqa Tatayta jatunchani, qankunatajrí pisipaj qhawawankichej. 50 Mana jatunpaj qhawachikuytachu munashani.+ Pichus jatunpaj qhawasqa kanayta munajqa kanña, paymin juzgan. 51 Cheqatapuni niykichej: Pichus nisqayta kasojqa, ni jaykʼaj wañonqachu”,+ nispa. 52 Judiostaj kuticherqanku: “Kunanqa yachayku supayniyojpuni kasqaykita. Abrahanqa wañorqa, jinallataj profetaspis, qantajrí nishanki: ‘Pichus nisqayta kasojqa, ni jaykʼaj wañonqachu’, nispa. 53 Qanqa tatayku Abrahanmanta mana kurajchu kanki. Payqa wañuporqa, profetaspis wañupullarqankutaj. ¿Pi kasqaykitataj yuyakunkiri?”, nispa. 54 Jesustaj kuticherqa: “Noqachus jatunchakuyman chayqa, jatunchakusqayqa qhasilla kanman. Noqataqa Tatay jatunchawan,+ pitachus Diosniykichej kasqanta ninkichej chay. 55 Qankunaqa mana payta rejsinkichejchu.+ Noqatajrí payta rejsini.+ Mana payta rejsisqayta niyman chayqa, qankuna jinallataj llulla kayman. Noqaqa payta rejsini, nisqantataj kasuni. 56 Tataykichej Abrahanqa rikuytapuni munarqa imastachus ruwanay karqa chayta, rikuspataj maytapuni kusikorqa”,+ nispa. 57 Judiostaj Jesusta nerqanku: “Manaraj 50 watasniyojpischu kanki, ¿imaynatataj Abrahanta rejsiwaj karqari?”, nispa. 58 Jesustaj nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Niraj Abrahán nacekushajtin, noqaqa karqaniña”,+ nispa. 59 Chayta uyarispa paykunaqa rumista oqharikorqanku Jesusta chʼanqaykunankupaj. Paytajrí pakaykukorqa, templomantataj llojsiporqa.

9 Jesusqa purishaspa uj runata rikorqa, pichus nacekusqanmantapacha ciego kasqa. 2 Discipulosnintaj Jesusta taporqanku: “Yachachejníy,*+ ¿pitaj juchallikorqa kay runa ciego nacekunanpaj? ¿Paychu? ¿Tatasninchu?”, nispa. 3 Jesustaj kuticherqa: “Mana paychu, nitaj tatasninchu juchallikorqanku, payqa ajina nacekorqa Diospa ruwasqasninta runas rikunankupaj.+ 4 Pʼunchayllaraj kashajtin kachamuwajniypa munayninta ruwananchej tiyan,+ tutaqa chayamushanña, chaypachataj ni pipis llankʼayta atenqañachu. 5 Kay mundopi kanaykamaqa kay mundopaj kʼanchay kani”,+ nispa. 6 Chayta niytawan Jesusqa jallpʼaman thoqaspa tʼuruta ruwarqa, chay tʼuruwantaj ciego runaj ñawisninta jawiykorqa.+ 7 Nerqataj: “Siloam estanquepi mayllakamuy”, nispa. Siloam niyta munan “kachasqa”. Ciego runataj rispa mayllakamorqa qhawashajtaj kutimorqa.+

8 Chantá vecinosnin, jinallataj pikunachus qolqeta mañakushajta rikoj kanku chaykunapis nerqanku: “Kay runaqa tiyakuspa qolqeta mañakoj, ¿icharí?”, nispa. 9 Wakin runasqa nerqanku: “Paypuni chay runaqa”, nispa. Wajkunataj nisharqanku: “Mana paychu, rijchʼakullan”, nispa. Paytaj nerqa: “Noqapuni kani chay runaqa”, nispa. 10 Chaymanta taporqanku: “¿Imaynamantataj qhawarerqankiri?”, nispa. 11 Paytaj kuticherqa: “Chay Jesús sutiyoj runaqa, tʼuruta ruwaspa ñawisniyman jawiykuwarqa, chantá ‘Siloamman rispa mayllakamuy’ niwarqa.+ Noqataj rispa mayllakamorqani, rikuytataj aterqani”, nispa. 12 Chantá tapullarqankutaj: “¿Maypitaj chay runa kashanri?”, nispa. Paytaj kuticherqa: “Mana yachanichu”, nispa.

13 Paykunatajrí fariseosman pusarqanku ciego karqa chay runata. 14 Jesús tʼuruta ruwaspa ciego runata qhawaricherqa chaypachaqa,+ samarikuna pʼunchay karqa.+ 15 Fariseospis chay runata tapullarqankutaj imaynamantachus rikuyta atisqanta. Paytaj nerqa: “Tʼuruwan ñawisniyta jawiykuwarqa, chantá mayllakorqani, kunantaj rikuyta atini”, nispa. 16 Wakin fariseostaj nerqanku: “Chay runaqa mana samarikuna pʼunchayta respetanchu, mana Diospa kachamusqanchu”,+ nispa. Wajkunataj nerqanku: “¿Imaynatataj uj juchasapa runa chay jina milagrosta ruwanmanri?”,+ nispa. Ajinamanta paykuna ukhupi tʼaqanakuy karqa.+ 17 Chayrayku ujtawan taporqanku ciego karqa chay runata: “Qanrí, ¿ima ninkitaj qhawarichisorqa chay runamanta?”, nispa. Paytaj nerqa: “Payqa profeta”, nispa.

18 Judiostaj mana creerqankuchu chay runa ñaupajta ciegopuni kasqanta, nillataj imaynamantachus qhawarisqantapis, chayrayku tatasninta wajyachimorqanku. 19 Paykunatataj taporqanku: “¿Kay runa wawaykichejchu? ¿Ciegopunichu nacekorqa? ¿Imaynamantataj kunan qhawashanri?”, nispa. 20 Tatasnintaj kuticherqanku: “Arí, wawaykupuni, ciegopuni nacekorqa. 21 Mana yachaykuchu imaynamantachus kunan rikuyta atisqanta, nitaj yachaykuchu pichus qhawarichisqantapis. Payqa manaña wawachu. Payta tapuychej, pay kikin willasunaykichej tiyan”, nispa. 22 Chay runaj tatasnenqa chayta nerqanku judiosta manchachikusqankurayku.+ Judiosqa yachachinakusqankuña pillapis Jesusta Cristo kasqanta nejtaqa sinagogamanta qharqonankuta.+ 23 Chayrayku tatasnin nerqanku: “Payqa manaña wawachu. Payta tapuychej”, nispa.

24 Chayrayku ciego karqa chay runata ujtawan wajyaspa nerqanku: “Maychus kajta parlaspa Diosta jatunchay. Noqayku yachayku chay runaqa juchasapa kasqanta”, nispa. 25 Paytaj kuticherqa: “Mana yachanichu juchasapachus manachus kasqantaqa. Kayllata yachani: Noqaqa ciegopuni karqani, kunantaj rikuyta atini”, nispa. 26 Chantá taporqanku: “¿Imanasorqataj? ¿Imaynamantataj qhawarichisorqari?”, nispa. 27 Paytaj kuticherqa: “Willarqaykichejña, qankunataj mana uyariwarqankichejchu. ¿Imapajtaj ujtawan willanayta munankichejri? ¿Qankunapis paypa discipulosnillantajchu kayta munashankichej?”, nispa. 28 Paykunataj pisipaj qhawaspa nerqanku: “Qan chay runaj discipulonqa kanki, noqaykoqa Moisespa discipulosnin kayku. 29 Noqayku yachayku Moisesman Dios parlasqanta. Chay runataqa pichus kachamunpis mana yachaykuchu”, nispa. 30 Ciego karqa chay runataj nerqa: “Chayqa tʼukunapaj jina. Qankunaqa mana yachasqankichejchu maymantachus pay kasqanta, paytajrí qhawarichiwan. 31 Yachanchej Diosqa juchasapaspa mañakuyninkuta mana uyarisqanta,+ pichus Diosta manchachikun, munaynintataj ruwan, chay runatamin uyarin.+ 32 Nipuni jaykʼajpis uyarikorqachu, ciego nacekoj runata pillapis qhawarichisqanta. 33 Sichus chay runa mana Diospa kachamusqanchu kanman chayqa, mana imatapis ruwayta atinmanchu”.+ 34 Paykunataj kuticherqanku: “¿Qanchu noqaykuta yachachiwasqayku?* Qanqa juchasapa nacekorqanki”, nispa. Chantá qharqorqanku.+

35 Jesusqa uyarerqa chay runata qharqosqankuta. Paywan tinkuspataj nerqa: “¿Runaj Wawanpi* creenkichu?”, nispa. 36 Chay runataj kuticherqa: “Wiraqochíy, willariway pichus kasqanta paypi creenaypaj”, nispa. 37 Jesustaj nerqa: “Ñapis paytaqa rikunkiña. Paywan parlashanki, noqa kani”, nispa. 38 Chay runataj Jesusta nerqa: “Señor, qanpi creeni”, nispa. Chantá ñaupaqenpi qonqoriykukuspa kʼumuykukorqa. 39 Jesustaj nerqa: “Noqaqa kay mundoman jamuni runas juzgasqa kanankupaj, ajinamanta mana rikojkuna rikunankupaj,+ rikojkunataj ciegoyapunankupaj”,+ nispa. 40 Chaypi kasharqanku chay fariseostaj chayta uyarispa Jesusta taporqanku: “Chanta, ¿noqaykupis ciegosllatajchu kayku?”, nispa. 41 Jesustaj kuticherqa: “Ciegoschus kawajchej chayqa, mana juchayojchu kawajchej. ‘Rikuyku’ nisqaykichejraykutaj juchayoj kankichej”,+ nispa.

10 “Cheqatapuni niykichej: Pichus oveja kanchaman* mana punkunta yaykuspa perqa patanta wasaykojqa suwa.+ 2 Pichus punkunta yaykojtaj, chaymá ovejasta michejqa.+ 3 Kancha punkuta qhawajtaj paypaj punkuta kicharipun.+ Ovejasqa michejninkoj parlasqanta uyarinku,+ paytaj ovejasninta sutisninkumanta wajyaspa jawaman orqhon. 4 Tukuy ovejasninta orqhoytawantaj ñaupaqenkuta rin, ovejastaj qhepanta rinku parlasqanta rejsisqankurayku. 5 Mana rejsisqa runaj qhepantarí ni imarayku rinkuchu, astawanqa paymanta ayqerikapunku parlasqanta mana rejsisqankurayku”. 6 Jesusqa ajinata kikincharispa parlarqa, judiostajrí imatachus niyta munasqanta mana entienderqankuchu.

7 Chayrayku Jesusqa ujtawan nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Noqaqa ovejas yaykunankupaj punku kani.+ 8 Tukuy pikunachus llullakuspa sutiypi jamojkunaqa suwas kanku, ovejastajrí paykunata mana uyarinkuchu. 9 Noqaqa punku kani, pillapis noqanejta yaykojqa salvasqa kanqa, payqa yaykonqataj llojsenqataj, qʼomer pastostataj tarenqa.+ 10 Suwaqa jamun ovejasta suwanallanpaj, wañuchinallanpaj, tukuchinallanpaj.+ Noqataj jamuni kausayniyoj kanankupaj, wiñaypajtaj kausanankupaj. 11 Noqa sumaj michej kani.+ Sumaj michejqa kausayninta ovejasninrayku qon.+ 12 Qolqeraykulla ovejasta qhawajrí mana michejninkuchu, ovejaspis mana paypatachu kanku. Sajra phiña alqota* jamushajta rikuspa payqa ovejasta saqerpayaspa ayqerikapun, sajra phiña alqotaj wakin ovejasta japʼiran, wakintataj chʼeqerachin.* 13 Ajinata ayqerikapun qolqeraykulla michisqanrayku, manataj ovejasta allinta michinchu. 14 Noqa sumaj michej kani. Imaynatachus ovejasniyta rejsini, ovejasniytaj noqata rejsiwanku,+ 15 ajinallatataj Tataypis noqata rejsiwan, noqapis Tatayta rejsini,+ kausayniytataj ovejasniyrayku qoni.+

16 ”Waj ovejasniy tiyapullawantaj, chaykunataj mana kay kanchamantachu kanku,+ chaykunatapis pusamunallaytaj tiyan, chay ovejasneyqa parlasqayta uyarenqanku, tukuyninkutaj uj tropalla kanqanku, uj michejniyojllataj.+ 17 Noqa kausayniyta qoni+ watejmanta japʼikapunaypaj. Chayrayku Tatayqa munakuwan.+ 18 Ni pi runapis kausayniytaqa qhechuwanchu, astawanpis sapallaymanta qoni. Atiyniyoj kani kausayniyta qonaypaj, watejmanta japʼikapunaypajpis.+ Chay kamachiytaqa Tataymanta japʼerqani”.

19 Jesús chayta nisqanrayku judíos ukhupi watejmanta tʼaqanakuy rikhurerqa.+ 20 Wakenqa nisharqanku: “Supayniyoj kay runaqa, manaña paypichu kashan. ¿Imapajña uyarishankichejri?”, nispa. 21 Wajkunataj nisharqanku: “Supayniyoj runaqa mana chay imasta parlanmanchu. ¿Imaynatataj uj supay qhawarichinman ciego runastari?”, nispa.

22 Chaypacha Jerusalenpeqa Temploj Pʼunchayninpa Fiestanta ruwasharqanku. Chiri tiempotaj karqa, 23 Jesusrí templopi purisharqa, Salomonpa Corredornin nisqapi.+ 24 Jinapi judiosqa payta muyuykuspa nerqanku: “¿Maykʼajtaj niwasqayku Cristochus manachus kasqaykita? Sichus Cristopuni kanki chayqa sutʼita willawayku”, nispa. 25 Jesustaj kuticherqa: “Willarqaykichejña, qankunatajrí mana creenkichejchu. Tataypa sutinpi ruwasqasneyqa noqamanta willanku.+ 26 Qankunatajrí mana creenkichejchu, mana ovejasniychu kasqaykichejrayku.+ 27 Noqaqa ovejasniyta rejsini, paykunataj parlasqayta uyarinku, qhepaytataj jamunku.+ 28 Noqaqa paykunaman wiñay kausayta qoni,+ paykunataj ni jaykʼaj tukuchisqachu kanqanku, nitaj pipis paykunata qhechuwanqachu.+ 29 Tataypa qowasqan ovejasqa tukuynin waj imasmantapis aswan valorniyoj kanku, manataj pipis paykunataqa Tataymanta qhechuyta atinmanchu.+ 30 Noqawan Tataywanqa ujchasqa kayku”.*+

31 Judiosqa watejmanta rumista oqharikorqanku Jesusta chʼanqaykunankupaj. 32 Jesustaj paykunata nerqa: “Tataypa ashkha sumaj ruwasqasninta rikucherqaykichej. Chay ruwasqasniymanta, ¿mayqenmantataj rumiwan chʼanqayta munawankichejri?”, nispa. 33 Judiostaj kuticherqanku: “Mana sumaj ruwayta ruwasqaykimantachu rumiwan chʼanqayta munayku, manachayqa Diospa contranta parlasqaykimanta,+ qanqa runalla kaspapis Dios jina kasqaykita ninki”, nispa. 34 Jesustaj kuticherqa: “Leyniykichejpi qhelqasqa kashan: ‘Dios nerqa: “Qankunaqa dioskuna kankichej”,*+ nispa’. 35 Payqa dioskuna nispa suticharqa+ pikunatachus palabranpi juchacharqa chaykunata, chaywanpis Diosmanta Qhelqasqaqa mana pantasqachu kashan. 36 Noqatataj Tata Dios ajllawaspa* kay mundoman kachamuwarqa, qankunataj ‘Diospa Wawan kani’ nisqayrayku,+ ‘Diospa contranta parlashanki’ niwankichej. 37 Manachus Tataypa munayninta ruwani chayqa, ama creewaychejchu. 38 Sichus munayninta ruwashani chaytaj, amapis noqataqa creewaychejchu, chay ruwasqasniyta rikuspallapis creeychej.+ Ajinamanta yachanaykichejpaj, aswan sutʼitataj entiendenaykichejpaj Tatayqa noqawan ujchasqa kashasqanta, noqataj Tataywan ujchasqa kashasqayta”.+ 39 Chayrayku ujtawan Jesusta japʼiyta munarqanku, paytajrí makisninkumanta lluspʼerqa.

40 Chaymanta Jesusqa Jordán mayu chimpaman rillarqataj, maypichus ñaupajta Juan bautizarqa chayman,+ chaypitaj qhepakorqa. 41 Ashkha runastaj Jesusman rispa ninakorqanku: “Juanqa mana ima milagrotapis ruwarqachu. Imastachus kay runamanta nisqantaj tukuynin cheqapuni kasqa”,+ nispa. 42 Chaypitaj ashkha runas Jesuspi creerqanku.

11 Betania ranchomanta uj runa Lázaro sutiyoj onqosqa kasharqa. Hermanasnin Mariawan Martawanpis chay ranchollapitaj tiyakorqanku.+ 2 Chay Mariaqa Señorta perfumasqa aceitewan jichʼaykorqa, chujchanwantaj chakisninta chʼakicherqa.+ Onqosqa kasharqa chay Lazaroqa hermanon karqa. 3 Chayrayku hermanasnenqa Jesusman willachimorqanku: “Señor, munasqa amigoyki onqosqa kashan”, nispa. 4 Jesustaj chayta uyarispa nerqa: “Chay onqoyqa mana wañunanpajchu, manachayqa Dios jatunchasqa kananpaj,+ Diospa Wawanpis jatunpaj qhawasqa kananpaj”, nispa.

5 Jesusqa munakoj Martata, Mariata, Lazarota ima. 6 Lázaro onqosqa kashasqanta yachaspataj, iskay pʼunchaytawanraj qhepakorqa maypichus kasharqa chaypi. 7 Chaymantataj discipulosninta nerqa: “Jaku ujtawan Judeaman rinachej”, nispa. 8 Discipulosnintaj nerqanku: “Yachachejníy,*+ qaninpallaraj Judeamanta kajkuna rumiswan chʼanqaykuyta munasorqanku.+ Chanta, ¿ujtawanchu jaqayman riyta munashallankitaj?”, nispa. 9 Jesustaj kuticherqa: “¿Manachu uj pʼunchayqa 12 horasniyoj?+ Sutʼi pʼunchaypi purejqa mana imawanpis urmanchu, kay mundoj kʼanchayninta rikusqanrayku. 10 Tutan purejtajrí urman, paypi mana kʼanchay kasqanrayku”, nispa.

11 Chayta niytawan, discipulosninta nillarqataj: “Amigonchej Lazaroqa puñushan,+ noqataj rispa rijchʼarichimusaj”, nispa. 12 Discipulosnintaj nerqanku: “Señor, puñushallan chayqa sanoyaponqachá”, nispa. 13 Jesusqa Lázaro wañupusqanmanta parlasharqa. Discipulosnintaj yuyarqanku puñushasqanmanta, samarikushasqanmanta parlashasqanta. 14 Chayrayku Jesusqa sutʼita paykunaman nerqa: “Lazaroqa wañupun.+ 15 Mana chaypi kasqaymantataj kusikuni. Rispa imatachus ruwamusaj chayqa creesqaykichejta kallpachanqa. Kunanqa jaku paypaman”, nispa. 16 Chayrayku Gemelo nisqa Tomasqa chay waj discipulosta nerqa: “Jaku, noqanchejpis paywan khuska wañumuna”,+ nispa.

17 Jesús chayananpaj Lazaroqa tawa pʼunchaytaña sepulturapi pʼampasqa kasqa. 18 Betaniaqa Jerusalén qayllapi karqa, kinsa kilometrospi jinalla.* 19 Ashkha judíos jamusqanku Martata, Mariatawan sonqochaj, hermanonku wañupusqanrayku. 20 Jesús jamushasqanta yachaytawan Martaqa taripamoj rerqa, Mariatajrí+ wasillapi qhepakorqa. 21 Martataj Jesusta nerqa: “Señor, kaypichus kawaj karqa chayqa, hermanoyqa mana wañupunmanchu karqa. 22 Chaywanpis kunanqa yachani imatapis Diosmanta mañakojtiyki, Diosqa qosunantapuni”, nispa. 23 Jesustaj nerqa: “Hermanoykeqa kausarinponqa”, nispa. 24 Martataj nerqa: “Noqa yachani kausarimunanta qhepa kaj pʼunchaypi, wañusqas kausarimonqanku chaypacharaj”,+ nispa. 25 Jesustaj nerqa: “Noqa kani kausarimuy, kausaytaj.+ Pichus noqapi creejqa wañuspapis kausarimonqa. 26 Pillapis kausashaspa noqapi creejqa ni jaykʼaj wañonqachu.+ ¿Chayta creenkichu?”, nispa. 27 Martataj nerqa: “Arí Señor, noqa creeni Diospa Wawan Cristopuni kasqaykita, pichus kay mundoman jamunan karqa chay”, nispa. 28 Martaqa chayta niytawan hermanan Mariata wajyamorqa, pakayllamantataj nerqa: “Yachachejninchej+ kaypi kashan, wajyashasunki”, nispa. 29 Mariataj chayta uyarispa usqhayllata sayariytawan Jesusman rerqa.

30 Jesusqa manaraj ranchoman yaykusqachu. Maypichus Marta taripasqa chayllapiraj kasharqa. 31 Wasipi Mariata sonqochasharqanku chay judiosqa, Mariata usqhayllata sayarispa llojsishajta rikuspa qhepanta rerqanku, sepulturaman waqaj rishasqanta yuyaspa.+ 32 Mariaqa Jesús kasharqa chayman chayaspa, payta rikuytawan ñaupaqenman qonqoriykukuspa nerqa: “Señor, kaypichus kawaj karqa chayqa, hermanoyqa mana wañupunmanchu karqa”, nispa. 33 Jesusqa Mariata, paywan jamoj judiostapis waqajta rikuspa sonqon wawayarqa, sinchʼitataj llakikorqa. 34 Taporqataj: “¿Maypitaj pʼamparqankichej?”, nispa. Paykunataj kuticherqanku: “Señor, jaku rikuchimusqayku”, nispa. 35 Jesustaj waqarikorqa.+ 36 Chayrayku judiosqa nerqanku: “Qhawaychej, chay jinatapuni Lazarotaqa munakusqa”, nispa. 37 Wakintaj nerqanku: “Kay runaqa ciegoj ñawisninta kicharerqa.+ ¿Manachu imatapis ruwanman karqa Lázaro mana wañupunanpaj?”, nispa.

38 Jesuspa sonqon watejmanta wawayarqa, sepulturamantaj rerqa. Chay sepulturaqa uj chhanka juskʼu karqa, rumiwantaj atiykusqa kasharqa. 39 Jesustaj nerqa: “Chay rumita tanqaychej”, nispa. Wañupojpa hermanan Martataj nerqa: “Señor, tawa pʼunchayña kashan wañupusqanqa, asnashanñachari”, nispa. 40 Jesustaj nerqa: “¿Manachu nerqayki creenkichus chayqa Diospa jatun kayninta rikunaykita?”,+ nispa. 41 Chantá rumita tanqarqanku. Jesustaj cielota qhawarispa+ nerqa: “Tatáy, graciasta qoyki uyariwasqaykimanta. 42 Noqaqa yachani uyariwasqaykitapuni, kaytarí nini kay muyuyniypi kashanku chay runasrayku, qanpuni kachamuwasqaykita creenankupaj”,+ nispa. 43 Chayta niytawantaj jatunmanta qhaparerqa: “¡Lázaro! ¡Llojsimuy!”,+ nispa. 44 Wañusqa kasharqa chay Lazarotaj llojsimorqa chakisnin, makisnin, uyanpis telawan maytʼusqa. Jesustaj paykunata nerqa: “Phaskaraychej purinanpaj”, nispa.

45 Chayrayku Mariata watukoj judiosmanta ashkhas, Jesuspa ruwasqanta rikuspa paypi creerqanku.+ 46 Wakintaj fariseosman rispa imatachus Jesús ruwasqanta willamorqanku. 47 Chayrayku kuraj sacerdoteswan fariseoswanqa, Jatun Juntamanta* kajkunata tantaykuspa nerqanku: “¿Imatataj ruwasunri? Chay runaqa ashkha milagrosta ruwan.+ 48 Qhawakullasun chayqa, tukuy runas paypi creenqanku, romanostaj jamuspa qhechuwasun templonchejta, nacionninchejtapis”, nispa. 49 Paykunamanta ujnintaj Caifás karqa,+ pichus chay wata kuraj kaj sacerdote* karqa chay, paytaj nerqa: “Qankunaqa mana imatapis entiendenkichejchu. 50 Mana reparankichejchu allinniykichejpaj kasqanta uj runalla tukuy runasrayku wañunanqa, nacionnintin tukuchisqa kananmantaqa”, nispa. 51 Caifasqa mana payllamantachu chayta nerqa, astawanpis chay watapi kuraj kaj sacerdote kasqanrayku ñaupajmantaña willasharqa Jesusqa judiosrayku wañunanpuni kasqanta, 52 manataj judiosraykullachu, manachayqa Diospa chʼeqerasqa* wawasnintapis ujllaman tantaykunanpaj. 53 Chay pʼunchaymantapachataj yachachinakorqanku Jesusta wañuchinankupaj.

54 Chayrayku Jesusqa judíos ukhupi manaña tukuypa rikunantachu purej, astawanpis chʼinnejman riporqa, Efraín sutiyoj llajtaman.+ Chaypitaj discipulosninwan qhepakorqa. 55 Judiospa Pascua Fiestanku+ qayllaña kashajtin ashkha runas camposmanta Jerusalenman rerqanku, Pascua ñaupajta leyman jina llimphuchakunankupaj. 56 Chantá paykunaqa Jesusta maskʼasharqanku, templopitaj ninakorqanku: “¿Ima ninkichejtaj qankuna? ¿Manachu fiestallamanpis jamunman?”, nispa. 57 Kuraj sacerdoteswan fariseoswantaj runasta kamachisqanku, maypichus Jesús kashasqanta yachaspaqa paykunaman willanankuta, ajinamanta payta japʼinankupaj.

12 Pascua Fiestapaj sojta pʼunchay kashajtin Jesusqa Betaniaman chayarqa, Lázaro tiyakorqa chayman,+ pitachus wañusqas ukhumanta kausaricherqa chaypaman. 2 Chaypitaj cenata Jesuspaj waykʼuporqanku, Martataj mikhunata qarasharqa,+ Jesuswan mikhojkunamanta ujnintaj Lázaro karqa. 3 Mariataj apamorqa perfumasqa aceiteta khuskan litrota jina,* chayqa nardo* puro may valorniyoj karqa. Chantá chay aceiteta Jesuspa chakisninman jichʼaykuspa chujchanwan chʼakicherqa. Perfumasqa aceitej qʼapaynintaj wasiman juntʼaykorqa.+ 4 Discipulosninmanta ujnenqa Judas Iscariote karqa,+ pichus Jesusta japʼichinanpajña kasharqa chay. Pay nerqa: 5 “¿Imaraykutaj chay perfumasqa aceiteta mana venderqanchejchu 300 denario* qolqespiri? Chay qolqetaqa wajchasman qosunman karqa”, nispa. 6 Judasqa mana wajchasta khuyasqanraykuchu chayta nerqa, manachayqa suwa kasqanrayku. Payqa qolqe cajata japʼej, chayman churasqa qolqetataj suwakullajpuni. 7 Jesustaj nerqa: “Saqellay, payqa kayta ruwaspa pʼampakunay pʼunchaypaj wakichishawan.+ 8 Wajchasqa qankunallawanpuni kanqanku,+ noqatajrí mana qankunallawanpunichu kasaj”,+ nispa.

9 Chaykamataj ashkha judíos Betaniaman jamorqanku Jesús chaypi kashasqanta yachaspa, manataj Jesusraykullachu jamorqanku, manachayqa Lazarotapis rikunankupaj, pitachus Jesús wañusqas ukhumanta kausaricherqa chayta.+ 10 Chantá kuraj sacerdotesqa yachachinakorqanku Lazarotawan wañuchinankupaj. 11 Ashkha judiosqa Betaniaman rispa Lazarota kausashajta rikuspa Jesuspi creej kanku.+

12 Fiestaman jamorqanku chay ashkha runasqa, qʼayantin uyarerqanku Jesús Jerusalenman jamushasqanta. 13 Chayrayku palmera sachʼa ramas japʼirisqa, Jesusta taripaj llojserqanku. Qhaparerqankutaj: “Diosníy, payta salvanaykita mañakuyku. Jehová* Diospa sutinpi jamojqa bendecisqa kachun.+ Israelpa Reynin bendecisqa kachun”,+ nispa. 14 Jesusqa uj maltón burrota tarispa chayman lloqʼaykorqa,+ qhelqasqa kasqanman jina: 15 “Ama manchachikuychu Sionpa warmi wawan. ¡Qhawariy! Reyniykeqa jamushan, uj maltón burropi lloqʼaykusqa”,+ nispa. 16 Qallariypi discipulosnenqa mana chay imasta entienderqankuchu. Jesús jatunchasqa kajtinraj+ yuyarikorqanku chay imas paymanta qhelqasqa kasqanta, paypitaj juntʼakusqanta.+

17 Jesús Lazarota sepulturamanta wajyaspa+ wañusqas ukhumanta kausaricherqa chaypacha, paywan kasharqanku chay runasqa chay rikusqankumanta willashallarqankupuni.+ 18 Chayrayku ashkha runas Jesusta taripaj llojsillarqankutaj, chay milagrota ruwasqanta uyarisqankurayku. 19 Fariseostaj ninakorqanku: “¿Rikunkichejchu? Manaña imatapis ruwayta atinchejchu. ¡Qhawaychej! Tukuy runas payman kʼaskakushanku”,+ nispa.

20 Diosta yupaychaj Pascua Fiestaman jamojkunamanta wakenqa griegos karqanku. 21 Paykunataj Galileamanta Betsaida llajtayoj Felipeman+ qayllaykuspa nerqanku: “Wiraqochíy, Jesuswan tinkuriyta munayku”, nispa. 22 Felipetaj Andresman chayta willamorqa. Iskayninkutaj Jesusman willamorqanku.

23 Jesustaj paykunaman nerqa: “Noqa* jatunpaj qhawasqa kanaypaj hora chayamunña.+ 24 Cheqatapuni niykichej: Uj trigo mujuchus jallpʼaman urmaspa mana wañunman chayqa, uj mujullapuni kanman, wañunman chayrí+ ashkhata poqonman. 25 Pichus kausayninta munakojqa chay kausayninta chinkachenqa, kay mundopi kausayninta chejnikojrí+ chay kausayninta wiñay kausaypaj waqaychanqa.+ 26 Pillapis sirviwayta munajqa qhepayta jamuchun, maypichus noqa kasaj chayllapitaj paypis kanqa.+ Pichus sirviwajtaqa Tatay jatunpaj qhawanqa. 27 Kunanqa may llakisqa kashani.+ ¿Ima nisajtajri? Tatáy, kay ñakʼarinay horamanta salvaway.+ Chaywanpis noqaqa chaypajpuni kay horaman chayamuni. 28 Tatáy, sutiykita jatunchay”. Diostaj cielomanta nimorqa:+ “Jatunchaniña, watejmantapis jatunchallasajtaj”,+ nispa.

29 Chayta uyarispa chaypi sayasharqanku chay ashkha runasqa troneamusqanta nerqanku. Wajkunataj nerqanku: “Uj ángel payta parlapayamun”, nispa. 30 Jesustaj paykunata nerqa: “Chay parlayqa mana noqaraykuchu karqa, astawanqa qankunarayku. 31 Kunanqa Dios kay mundota juzgashan, kunanqa kay mundota kamachejta+ jawaman wijchʼonqa.+ 32 Noqarí jallpʼamanta oqharisqa kaspaqa,*+ tukuy laya* runasta noqaman pusamusaj”, nispa. 33 Chayta Jesús nerqa imaynatachus wañunanta sutʼinchananpaj.+ 34 Chay runastaj nerqanku: “Leypi nin Cristoqa wiñaypaj kananta,+ ¿imaraykutaj nishanki qan* oqharisqa kanaykitari?+ ¿Pitaj qan* kankiri?”, nispa. 35 Jesustaj paykunata nerqa: “Kʼanchayqa pisi tiempollatawanña chaupiykichejpi kanqa. Chayrayku kʼanchay qankunawan kashajtenqa chay kʼanchaypi puriychej, ama laqhayay atipasunaykichejpaj. Laqhapi purejqa mana yachanchu maymanchus rishasqanta.+ 36 Kʼanchay qankunawan kashajtenqa chay kʼanchaypi creellaychejpuni, kʼanchaypa wawasnin kanaykichejpaj”,+ nispa.

Jesusqa chay imasta parlaytawan riporqa, paykunamantataj pakaykukorqa. 37 Paykunaj ñaupaqenkupi ashkha milagrosta ruwajtinpis, manapuni paypi creerqankuchu, 38 profeta Isaiaspa nisqan juntʼakunanpaj, pay nerqa: “Jehová* Dios, ¿pitaj willasqaykuta creenri?+ Jehová* Diospa makinpa atiyninpis, ¿pimantaj rikuchisqa karqari?”,+ nispa. 39 Chantá Isaías nillarqataj imaraykuchus paykuna mana creeyta atisqankuta: 40 “Noqa ñawisninkuta ciegoyachini, sonqonkutataj rumiyachini. Chayta ruwani imastachus ruwananku tiyan chayta mana rikunankupaj, nitaj entiendenankupaj, ama noqaman kutirikamunawankupaj, nitaj noqa paykunata sanoyachinaypaj”,+ nispa. 41 Isaiasqa chay imasta nerqa Cristoj jatun kayninta rikusqanrayku.+ 42 Ashkha kamachejkunapis Jesuspi creerqanku,+ fariseosta manchachikuspataj mana willakojchu kanku paypi creesqankuta, sinagogamanta mana qharqochikunankupaj.+ 43 Paykunaqa runaswan astawan jatunpaj qhawachikuyta munarqanku, Dioswan jatunpaj qhawachikunankumanta nisqaqa.+

44 Jesustajrí jatunmanta nerqa: “Pichus noqapi creejqa mana noqallapichu creen, manachayqa kachamuwajniypipis creellantaj.+ 45 Noqata rikuwajqa kachamuwajniytapis rikullantaj.+ 46 Noqa kay mundoman jamuni kʼanchay jina,+ noqapi tukuy creejkuna ama laqhallapipuni kanankupaj.+ 47 Nisqasniyta uyarispa mana kasukojtaqa mana noqachu juzgani. Noqaqa mana kay mundota juzgajchu jamuni, manachayqa kay mundota salvaj.+ 48 Pichus mana uyariwaspa nisqasniyta mana japʼikoj runata juzgajqa kanña. Paytaqa chay nisqasnillaytaj qhepa kaj pʼunchaypi juzganqa. 49 Noqaqa mana sapallaymantachu parlani, manachayqa kachamuwaj Tatallaytaj kamachiwarqa imatachus ninayta, imatachus yachachinaytapis.+ 50 Yachanitaj paypa kamachisqanqa wiñay kausayman pusasqanta.+ Chayrayku parlaspaqa Tataypa niwasqantapuni parlani”.+

13 Pascua Fiesta ñaupajta Jesusqa yacharqa horan chayamusqantaña+ kay mundomanta Tata Diospaman kutipunanpaj.+ Jesusqa kay mundopi paypata kajkunata munakusqanrayku, tukukuykama paykunata munakullarqapuni.+ 2 Jesuswan discipulosninwan cenashajtinku, Diabloqa Simonpa wawan Judas Iscariotej sonqonman yuyayta churasqaña+ Jesusta japʼichinanpaj.+ 3 Jesusqa yacharqa Tata Dios tukuy imasta makisninman churasqanta. Yachallarqataj Diosmanta jamusqanta, Diospamantaj kutipunanta.+ 4 Chayrayku mikhushasqanmanta sayarispa mantonta orqhokorqa, uj toallata oqharispataj cinturanman wataykukorqa.+ 5 Chʼillamiman yakuta jichʼaspataj discipulosninpa chakisninta mayllayta qallarerqa, cinturanman watakusqan toallawantaj chʼakicherqa. 6 Simón Pedroman Jesús qayllaykojtintaj, pay nerqa: “Señor, ¿imaynatá qan chakisniyta mayllawankimanri?”, nispa. 7 Jesustaj nerqa: “Kunanqa kay ruwasqayta mana entiendenkirajchu, aswan qhepamanraj entiendenki”, nispa. 8 Pedrotaj nerqa: “Mana jaykʼajpis chakisniytaqa mayllawankichu”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Manachus chakisniykita mayllasqayki chayqa,+ mana noqajtachu kanki”, nispa. 9 Simón Pedrotaj nerqa: “Señor, jina kajtenqa ama chakisnillaytaqa mayllawaychu, makisniytawan umaytawan mayllaway”, nispa. 10 Jesustaj nerqa: “Bañasqaña kajqa llimphuña kashan, chakisnillanta mayllana tiyan. Qankunaqa llimphuña kashankichej, manataj tukuyniykichejchu”, nispa. 11 Jesusqa mayqenninkuchus payta japʼichinanta yacharqaña.+ Chayrayku nerqa: “Mana tukuyniykichejchu llimphu kashankichej”, nispa.

12 Chakisninkuta mayllaytawan, Jesusqa mantonta churaykukorqa. Chantá ujtawan mikhoj tiyaykukuspa paykunata nerqa: “¿Yachankichejchu imapajchus chakisniykichejta mayllasqayta? 13 Qankunaqa niwankichej Yachachejníy, Señorníy nispa, chaytaqa maychus kajllata niwankichej, noqaqa chaypuni kani.+ 14 Noqachus Señorniykichejtaj Yachachejniykichejtaj kashaspa chakisniykichejta mayllarqaykichej chayqa,+ kikillantataj qankunapis purajmanta chakisniykichejta mayllanakunaykichej tiyan.+ 15 Chayta ruwani qankunapis noqa jinallataj ruwanaykichejpaj.+ 16 Cheqatapuni niykichej: Kamacheqa mana patronninmanta kurajchu, nillataj kachamusqapis kachamojninmanta kurajchu. 17 Qankunaqa chay imasta yachankichejña, chaykunata ruwaspataj kusisqa kankichej.+ 18 Mana tukuyniykichejmantachu chaytaqa nishani, noqaqa rejsini pikunatachus ajllarqani chaykunata. Chaywanpis Diosmanta Qhelqasqa juntʼakunan tiyan,+ chaypi nin: ‘Noqawan khuska mikhojqa contrayta oqharikun’,+ nispa. 19 Kunanmantapacha chayta niykichej chay imas manaraj juntʼakushajtin, juntʼakojtintaj noqa pay kasqayta creenaykichejpaj.+ 20 Cheqatapuni niykichej: Pillapis ujnin kachasqayta wajyarikojqa, noqatapis wajyarikullawantaj.+ Noqata wajyarikuwajtaj, kachamuwajniytapis wajyarikullantaj”,+ nispa.

21 Chayta niytawan Jesusqa sinchʼita llakikuspa nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Qankunamanta ujniykichej japʼichiwanqa”,+ nispa. 22 Discipulosnintaj purajmanta qhawanakorqanku, mayqenninkumantachus parlashasqanta mana yachaspataj tʼukorqanku.+ 23 Discipulosninmanta ujnintaj, pitachus Jesús mayta munakoj chay,+ ladonpi* tiyasharqa. 24 Simón Pedrotaj chay discipulota umanwan señata ruwaspa taporqa: “¿Pimantataj parlashanri?”, nispa. 25 Paytaj Jesuspa pechonman atiykukuspa taporqa: “Señor, ¿pitaj chayri?”,+ nispa. 26 Jesustaj kuticherqa: “Pimanchus parti tʼantata chhapuspa jaywasaj chay kashan”,+ nispa. Chantá tʼantata chhapuspa Judasman jaywarqa, pichus Simón Iscariotej wawan karqa chayman. 27 Chay parti tʼantata Judas japʼikusqantawantaj Satanasqa payman yaykorqa.+ Jesustaj Judasta nerqa: “Ruwashasqaykitaqa, aswan usqhayta ruway”, nispa. 28 Mikhusharqanku chaykunataj mana yacharqankuchu imaraykuchus Jesús chayta nisqanta. 29 Wakenqa yuyarqanku Judas qolqe cajata japʼisqanrayku+ Jesús payman nisqanta: “Rantimuy fiestapaj imastachus necesitasqanchejta”, nispa chayri wajchasman imallatapis qomunanta. 30 Judastaj parti tʼantata japʼiytawankama usqhayllata llojserqa, tutaña karqa.+

31 Judas llojsejtintaj Jesús nerqa: “Noqaqa* kunan jatunchasqa kani,+ Diospis noqanejta jatunchasqa kashan. 32 Diosllataj noqataqa jatunchawanqa,+ chaytataj usqhayllata ruwanqa. 33 Wawitasníy, pisillatawanña qankunawan kasaj. Qankunaqa maskʼawankichej, jinapis judiosman imatachus nerqani chayllatataj qankunamanpis niykichej: ‘Maymanchus rishani chaymanqa mana jamuyta atinkichejchu’.+ 34 Uj mosoj kamachiyta qoykichej: Purajmanta munanakuychej. Imaynatachus noqa munakorqaykichej+ ajinallatataj qankunapis purajmanta munanakuychej.+ 35 Qankunachus purajmanta munanakunkichej chayqa, tukuy yachanqanku discipulosniy kasqaykichejta”,+ nispa.

36 Simón Pedrotaj Jesusta taporqa: “Señor, ¿maymantaj rishanki?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Maymanchus rishani chaymanqa manaraj qhepayta jamuyta atiwajchu, aswan qhepamanraj jamunki”,+ nispa. 37 Pedrotaj nerqa: “Señor, ¿imaraykutaj kunan mana qhepaykita riyta atiymanchuri? Qanrayku kausayniytapis qosaj”,+ nispa. 38 Jesustaj nerqa: “¿Kausayniykita noqarayku qowajchu? Cheqatapuni niyki: Manaraj gallo waqashajtin kinsa kutita mana rejsiwasqaykita ninki”,+ nispa.

14 Chantá Jesús nillarqataj: “Ama sonqoykichej sinchʼita llakikuchunchu.+ Diospi creeychej,+ noqapipis creellaychejtaj. 2 Tataypa wasinpi tiyakunapaj ashkha lugares tiyan. Manachus jina kanman chayqa, mana chayta nishaykichejmanchu. Qankunapaj uj lugarta wakichimoj rishani, chayrayku chay nisqayqa cheqapuni.+ 3 Ripuspaqa qankunapaj uj lugarta wakichimusaj, kutimuspataj pusasqaykichej maypichus noqa kashani chayman, qankunapis chayllapitaj kanaykichejpaj.+ 4 Ñantaqa rejsinkichejña maymanchus rishani chayman rinaykichejpaj”, nispa.

5 Tomastaj+ Jesusta nerqa: “Señor, mana yachaykuchu maymanchus rishasqaykita. ¿Imaynatá chay ñanta rejsiykumanri?”, nispa.

6 Jesustaj nerqa: “Noqa ñan kani,+ cheqa kajtaj,+ kausaytaj.+ Mana pipis Tatayman chayayta atinchu mana noqanejtaqa.+ 7 Noqata rejsiwankichej chayqa, Tataytapis rejsillankichejtaj. Tataytaqa kunanmantapacha rejsinkichej, ñapis paytaqa rikunkichejña”,+ nispa.

8 Felipetaj nerqa: “Señor, Tataykita rikuchiwayku, chaywanqa sonqo juntʼasqa kasqayku”, nispa.

9 Jesustaj kuticherqa: “Felipe, qankunawanqa unaytaña kani. ¿Manarajchu rejsiwanki? Noqata rikuwajqa Tataytapis rikullantaj.+ ¿Imaraykutaj nishanki ‘Tataykita rikuchiwayku’ nispari? 10 ¿Manachu creenki Tataywan ujchasqa kashasqayta, Tataytaj noqawan ujchasqa kashasqanta?+ Imastachus qankunaman niykichej chaykunataqa mana sapallaymantachu parlani,+ manachayqa noqawan ujchasqa kaj Tatay munayninta ruwashan noqanejta. 11 Noqaqa Tataywan ujchasqa kashani, Tataytaj noqawan ujchasqa kashan, chayta creeychej noqa nisqayrayku. Manachayrí ruwasqasniyraykullapis creeychej.+ 12 Cheqatapuni niykichej: Noqapi creejqa, noqaj ruwasqasniyta ruwallanqataj, chaymanta astawanraj ruwanqapis,+ Tataypaman ripushasqayrayku.+ 13 Sutiypi imallatapis mañakojtiykichejqa, chayta qosqaykichej Tatay noqanejta* jatunchasqa kananpaj.+ 14 Imallatapis sutiypi mañakojtiykichejqa chayta qosqaykichej.

15 ”Munakuwankichej chayqa, kamachisqasniyta kasunkichej.+ 16 Noqataj Tataymanta mañapusqaykichej, paytaj waj yanapajta* qosonqachej qankunawan wiñaypaj kananpaj.+ 17 Chay yanapajqa Diospa espiritun, mayqenchus cheqa kajta sutʼinchan+ chay. Chaytataj kay mundomanta runasqa mana japʼiyta atinkuchu, mana chayta rikusqankurayku, nitaj rejsisqankurayku.+ Qankunarí rejsinkichej, qankunapi kashasqanrayku, qankunawan qhepakusqanrayku. 18 Mana sapallaykichejtachu* saqesqaykichej, qankunaman kutimusajpuni.+ 19 Uj chhikamantawan kay mundomanta runasqa manaña rikuwanqankuchu, qankunatajrí rikuwankichej.+ Noqa kausasqayrayku qankunapis kausankichej. 20 Chay pʼunchay yachankichej Tataywan ujchasqa kasqayta, qankunataj noqawan ujchasqa kasqaykichejta, noqataj qankunawan ujchasqa kasqayta.+ 21 Pichus kamachisqasniyta japʼikuspa kasukojmin munakuwajqa. Noqata munakuwajtataj Tatay munakonqa. Noqapis payta munakullasajtaj, allintataj paywan rejsichikusaj”.

22 Chay ujnin Judastaj,+ mana Iscariote kajchu, Jesusta taporqa: “Señor, ¿imaraykutaj noqallaykuwan allinta rejsichikuyta munanki, kay mundomanta runaswantaj mana?”, nispa.

23 Jesustaj kuticherqa: “Pichus munakuwajqa nisqayta kasonqa,+ Tataytaj payta munakonqa. Iskayniykutaj payman jamusqayku, paywantaj tiyakusqayku.+ 24 Pichus mana munakuwajqa mana nisqasniyta kasunchu. Uyarishankichej chay nisqayqa mana noqajtachu, manachayqa kachamuwaj Tataypata.+

25 ”Qankunawan kashaspallaraj kay imasta nishaykichej. 26 Espíritu santotaj, mayqentachus Tatay sutiypi kachamusonqachej, chaymin yanapasonqachej. Chaytaj tukuy imasta yachachisonqachej, tukuy ima nisqaytataj yuyarichisonqachej.+ 27 Sonqo tiyaykuyta saqeykichej, sonqo tiyaykuyniyta qoykichej.+ Chay sonqo tiyaykuyta qankunaman qosqayqa mana kay mundoj qosqan jinachu. Ama sonqoykichej sinchʼita llakikuchunchu, nitaj manchachikuchunchu. 28 Uyarerqankichejña qankunaman nisqayta: ‘Ripushani, qankunamantaj kutimusaj’, nispa. Munakuwankichej chayqa, kusikunkichej Tataypaman ripushasqaymanta. Tatayqa noqamanta aswan kuraj.+ 29 Chaytaqa willashaykichej manaraj juntʼakushajtin, juntʼakojtin creenaykichejpaj.+ 30 Manaña qankunawan anchata parlasajñachu, kay mundota kamachejqa+ jamushanña. Paytaj ni imata contraypi ruwayta atinchu.+ 31 Kay mundomanta runasqa yachananku tiyan Tatayta munakusqayta. Chayrayku imaynatachus Tatay kamachiwarqa ruwanayta ajinata ruwashani.+ Sayariychej, jaku ripuna kaymanta.

15 ”Noqaqa cheqa kaj uva sachʼa kani, uva huertapi llankʼajtaj Tatay. 2 Noqapi kaj mana poqoj tukuynin ramastaqa pay kʼutun, tukuynin poqoj ramastataj podan* astawan poqonanpaj.+ 3 Qankunaqa llimphuña kankichej, parlarqaykichej chay palabrarayku.+ 4 Noqawan ujchasqallapuni kaychej, noqapis qankunawan ujchasqallapuni kasaj. Ramaqa mana sapallanmanta poqoyta atinchu mana uva sachʼallapipuni kaspaqa, ajinallatataj qankunapis mana poqoyta atinkichejchu mana noqawan ujchasqallapuni kaspaqa.+ 5 Noqa uva sachʼa kani, qankunataj ramas kankichej. Pillapis noqawan ujchasqallapuni kashan chayqa, noqataj paywan ujchasqallapuni kashani chayqa, chaymin ashkhata poqon.+ Noqamanta tʼaqasqa kaspaqa mana imatapis ruwayta atinkichejchu. 6 Noqawan mana ujchasqallapuni kajqa, uj rama jina wijchʼusqa kanqa, chʼakiponqataj. Chay ramastaqa tantaspa ninaman wijchʼuykunku qʼolananpaj.* 7 Noqawanchus ujchasqallapuni kankichej, nisqasniytataj kasunkichej chayqa, imatachus munasqaykichejta mañakuychej, japʼinkichejtaj.+ 8 Tatayqa jatunchasqa kanqa ashkhata poqojtiykichej, discipulosniy kasqaykichejtataj rikuchejtiykichej.+ 9 Imaynatachus Tatay munakuwan,+ ajinallatataj noqapis qankunata munakuykichej, chay munakuyniypitaj kallaychejpuni. 10 Kamachisqasniytachus kasunkichej chayqa, munakuyniypi kallankichejpuni, imaynatachus noqapis Tataypa kamachisqasninta kasuni, munakuyninpitaj kallanipuni ajinata.

11 ”Chay imasta niykichej, qankunapis noqa jina mayta kusikunaykichejpaj.*+ 12 Kaymin kamachiyneyqa: Purajmanta munanakuychej, imaynatachus noqa munakuykichej ajinata.+ 13 Mana pipis aswan munakuyniyojqa kanchu, amigosninrayku wañojmanta nisqaqa.+ 14 Sichus kamachisqayta kasunkichej chayqa, amigosniy kankichej.+ 15 Manaña kamachis niykichejchu, kamacheqa mana yachanchu imatachus patronnin ruwasqanta. Amigosníy niykichej, Tataypa tukuy ima niwasqanta qankunaman rejsichisqayrayku. 16 Mana qankunachu ajllawarqankichej, manachayqa noqa ajllarqaykichej, churarqaykichejtaj poqonallaykichejpajpuni, poqoyniykichejtaj kanallanpajpuni. Ajinamanta imallatapis Tataymanta sutiypi mañakojtiykichejqa pay qosonqachej.+

17 ”Chay imasta kamachiykichej purajmanta munanakunaykichejpaj.+ 18 Sichus kay mundomanta runas chejnisunkichej chayqa, yachankichejña noqataraj qankunamanta ñaupajta chejniwasqankuta.+ 19 Kay mundomanta runas jinachus kawajchej chayqa, kay mundomanta runasqa munakusunkichejman. Chaywanpis qankunaqa mana kay mundomanta runas jinachu kankichej,+ manachayqa noqa paykuna ukhumanta ajllarqaykichej, chayrayku kay mundomanta runasqa chejnisunkichej.+ 20 Yuyarikuychej imatachus qankunaman nisqayta: Kamacheqa mana patronninmanta aswan kurajchu. Paykunachus noqata qhatiykachawarqanku chayqa, qankunatapis qhatiykachallasonqachejtaj,+ nisqaytachus kasorqanku chayqa, nisqaykichejtapis kasullanqankutaj. 21 Chay tukuy imastaqa sutiyrayku contraykichejpi ruwanqanku, kachamuwajniyta mana rejsisqankurayku.+ 22 Manachus jamuyman karqa chayqa, nitaj paykunawan parlaymanchu karqa chayqa, mana juchayoj kankuman karqa,+ kunantajrí juchankumantaqa manaña imatapis niyta atinkuchu.+ 23 Noqata chejniwajqa, Tataytapis chejnillantaj.+ 24 Manachus ñaupaqenkupi ni pejpa ruwasqanta ruwayman karqa chayqa, mana juchayoj kankuman karqa,+ kunantaj rikuwanku, chejniwankutaj, Tataytapis chejnillankutaj. 25 Chayqa karqa Leyninkupi qhelqasqa kashan chay palabra juntʼakunanpaj: ‘Qhasillamanta chejniwarqanku’.+ 26 Espíritu santo qankunata yanapaj chayamojtin willasonqachej pichus noqa kasqayta.+ Chay espíritu santomin cheqa kajta yachachin, Tataymantataj jamun.+ 27 Qankunapis noqamanta willallankichejtaj,+ qallariymantapacha noqawan kasqaykichejrayku.

16 ”Kay imasta niykichej ama creeyniykichej chinkananpaj.* 2 Qankunataqa sinagogamanta qharqosonqachej.+ Hora chayamushanña, chaypachataj runasqa qankunata wañuchisonqachej,+ Diosta yupaychashasqankuta yuyaspa. 3 Paykunaqa chay imasta ruwanqanku Tatayta mana rejsisqankurayku, nillataj noqatapis.+ 4 Chay imasta nerqaykichej, chay imas juntʼakunanpaj hora chayamojtin yuyarikunaykichejpaj chay imasta qankunaman nisqaytaña.+

”Qallariypeqa chay imasta mana nerqaykichejchu, qankunallawanraj kasqayrayku. 5 Kunantajrí kachamuwajniypaman ripushani,+ nitaj mayqenniykichejpis tapuwankichejchu: ‘¿Maymantaj rishankiri?’, nispa. 6 Chay imasta qankunaman nisqayraykutaj may llakisqa kashankichej.+ 7 Noqarí cheqata niykichej: Qankunaj allinniykichejpaj ripushani. Manachus ripuyman chayqa, espíritu santoqa mana qankunaman jamunmanchu yanapasunaykichejpaj,+ ripusajchus chayqa, kachamusqaykichej. 8 Jamojtenqa tukuyman sutʼita reparachenqa imachus jucha kasqanta, imachus cheqan kaj kasqanta, imatajchus Diospa juicion kasqantapis. 9 Ñaupajtaqa reparachenqa imachus jucha kasqanta,+ mana noqapi creesqankurayku.+ 10 Chaymantaqa reparachenqa imachus cheqan kaj kasqanta, Tataypaman ripushasqayrayku, qankunataj manaña rikuwankichejñachu. 11 Chaymanta reparachillanqataj imachus Diospa juicion kasqanta, kay mundota kamachejqa juzgasqaña kasqanrayku.+

12 ”Ashkha imastaraj qankunaman ninay tiyan, kunantaj anchaña kanman qankunapaj. 13 Chaywanpis espíritu santo jamojtenqa, mayqenchus cheqa kajta sutʼinchan chay,+ yanapasonqachej tukuy ima cheqa kajta allinta entiendenaykichejpaj. Chay espíritu santotaj sapallanmantaqa mana imatapis ruwanqachu. Astawanpis imatachus Dios sutʼinchayta munan, chayllata sutʼinchanqa, imaschus kananpajña kashan chay imastapis willasonqachej.+ 14 Chay espíritu santo jatunchawanqa,+ imatachus noqamanta uyarisqantataj qankunaman willasonqachej.+ 15 Tataypa tukuy imasnenqa noqajllatataj.+ Chayrayku nerqani espíritu santoqa imatachus noqamanta uyarisqanta qankunaman willasunaykichejta. 16 Tumpamantawan manaña rikuwankichejñachu,+ tumpamantawantaj rikullawankichejtaj”.

17 Chayta uyarispa wakin discipulosnenqa, paykunapura ninakorqanku: “¿Ima niytataj munashawanchej ‘tumpamantawan manaña rikuwankichejñachu, tumpamantawantaj rikullawankichejtaj’, ‘Tataypaman ripushasqayrayku’ nispari?”. 18 Ninakushallarqankutaj: “¿Ima niytá munan ‘tumpamantawan’ nispari? Imamantachus parlashan”, nispa. 19 Jesusqa payta tapuyta munashasqankuta yachaspa paykunata nerqa: “¿‘Tumpamantawan manaña rikuwankichejñachu, tumpamantawantaj rikullawankichejtaj’ nisqaymantachu tapunakushankichej? 20 Cheqatapuni niykichej: Qankunaqa jikʼun jikʼunta waqankichej, kay mundomanta runastajrí kusikonqanku. Qankunaqa llakisqa kankichej, chay llakiyniykichejtaj kusikuyman tukonqa.+ 21 Onqoj warmeqa nanaywan ñakʼarin nacechikunan hora chayamusqanrayku. Wawitanta nacechikuytawantaj manaña yuyarikunchu ñakʼarisqanmanta, wawitan nacekusqanmanta kusikusqanrayku. 22 Ajinallatataj qankunapis kunanqa llakisqa kashankichej, watejmanta rikuwajtiykichejtaj tukuy sonqo kusikunkichej,+ nitaj pipis chay kusikuyniykichejta qhechusonqachejchu. 23 Chay pʼunchaypeqa manaña imatapis tapuwankichejñachu. Cheqatapuni niykichej: Imallatapis Tataymanta sutiypi mañakojtiykichejqa, pay qosonqachej.+ 24 Kunankama mana imatapis sutiypi mañakunkichejrajchu. Mañakuychej japʼinkichejtaj, chaywanqa may kusisqa kankichej.

25 ”Chay imastaqa kikincharispa parlarqaykichej. Hora chayamushanña chaypachataj manaña kikincharispachu parlasqaykichej, astawanpis sutʼita Tataymanta willasqaykichej. 26 Chay pʼunchayqa Tataymanta sutiypi mañakunkichej, chaywanqa mana nishanichu noqa qankunapaj mañapunayta. 27 Tatayqa munakusunkichej noqata munakuwasqaykichejrayku,+ Tataypa sutinpi jamusqaytataj creesqaykichejrayku.+ 28 Tataypa sutinpi kay mundoman jamuni. Kunantaj kay mundota saqespa Tataypaman ripushani”.+

29 Discipulosnintaj nerqanku: “Kunanqa sutʼita mana kikincharispa parlashanki. 30 Kunanqa yachayku mana pipis ni imata tapusunanchu kasqanta, qanqa tukuy imata yachallanki. Chayrayku creeyku Diosmanta jamusqaykita”, nispa. 31 Jesustaj kuticherqa: “¿Kunanqa creenkichejchu? 32 Kayta uyariychej. Hora chayamushanña, chayamunñataj, chaypachataj sapa ujniykichej wasiykichejman ayqerikapunkichej, sapaytataj saqerpariwankichej,+ manataj sapaychu kashani, Tatay noqawan kashan.+ 33 Chay imasta niykichej noqanejta sonqo tiyasqa kanaykichejpaj.+ Kay mundopeqa ñakʼarinkichej. Chaywanpis kallpachakuychej, noqaqa kay mundota atipani”,+ nispa.

17 Jesusqa chay imasta parlaytawan, cielota qhawarispa nerqa: “Tatáy, hora chayamunña, wawaykita jatunchay, qantapis wawayki jatunchasunanpaj.+ 2 Qanqa wawaykiman atiyta qorqanki tukuy runasta kamachinanpaj,+ paykunamantaj wiñay kausayta qonanpaj,+ pikunatachus payman qorqanki chay tukuyninkuman.+ 3 Kaymin wiñay kausayqa:+ Qan kʼata* cheqa Diosta rejsisunanku,*+ kachamusqayki Jesucristotapis.+ 4 Qowasqayki ruwanata tukuchasqaywanqa+ kay jallpʼapi jatunchayki.+ 5 Tatáy, imaynatachus manaraj kay mundo kashajtin ladoykipi jatunchasqa karqani, ajinallatataj kunanpis ladoykipi jatunchaway.+

6 ”Sutiykita rejsicherqani kay mundomanta qowasqayki runasman.+ Paykunaqa qanpata karqanku, noqamantaj qopuwarqanki, paykunataj nisqaykita kasukunku. 7 Kunanqa yachanku tukuy imasta qowasqaykeqa qanmanta jamusqanta. 8 Chayta yachanku niwasqaykita paykunaman willasqayrayku,+ chaytataj japʼikunku, cheqamantataj yachanku sutiykipi jamusqayta,+ creenkutaj qan kachamuwasqaykita.+ 9 Noqaqa paykunapaj mañakuyki, manataj kay mundomanta runaspajchu, manachayqa qowarqanki chaykunapaj, qanpata kasqankurayku. 10 Tukuy noqajta kajqa qanpata, qanpata kajtaj noqajta,+ paykuna ukhupitaj jatunchasqa kani.

11 ”Noqaqa manaña kay mundopichu kasaj, qanman jampusaj, paykunataj kay mundopi kashanku.+ Santo Tatáy, qowasqayki sutiykirayku paykunata qhawariy,*+ ajinamanta ujchasqa kanankupaj,* imaynatachus noqanchejpis ujchasqa kanchej* ajinata.+ 12 Paykunawan kashaspaqa qowasqayki sutiykirayku paykunata qhawaj kani,+ paykunatataj waqaycharqani, manataj ni mayqenninkupis chinkarqankuchu,+ manachayqa chinkachisqa kanqa chaylla,+ qhelqasqa kaj juntʼakunanpaj.+ 13 Kunanqa qanman jampushani, kay imastataj kay mundopi kashaspallaraj parlashani, paykunapis noqa jinallataj may kusisqa kanankupaj.+ 14 Palabraykita paykunaman willarqani. Kay mundomanta runastajrí paykunata chejnikunku,+ mana kay mundomanta runas jinachu kasqankurayku, imaynatachus noqapis mana kay mundomanta runas jinachu kani ajinata.

15 ”Mana mañakuykichu paykunata kay mundomanta orqhonaykita, manachayqa mañakuyki Diablomanta* jarkʼanaykita.+ 16 Paykunaqa mana kay mundomanta runas jinachu kanku,+ imaynatachus noqapis mana kay mundomanta runas jinachu kani ajinata.+ 17 Paykunataqa cheqa kajnejta qanpaj tʼaqay,*+ palabraykeqa cheqapuni.+ 18 Imaynatachus qan kay mundomanta runasman kachamuwarqanki, ajinallatataj noqapis paykunata kay mundomanta runasman kachani.+ 19 Paykunaraykutaj qanpaj tʼaqakuni, paykunapis cheqa kajnejta qanpaj tʼaqasqa kanankupaj.

20 ”Mana paykunallapajchu mañakuyki, manachayqa paykunaj yachachisqankuta uyarispa noqapi creejkunapajpis, 21 tukuyninku ujchasqa kanankupaj,+ imaynatachus qan Tatáy noqawan ujchasqa kashanki, noqataj qanwan ujchasqa kashani,+ ajinata paykunapis noqanchejwan ujchasqa kanankupaj. Ajinamanta kay mundomanta runas qan kachamuwasqaykita creenankupaj. 22 Imaynatachus qan jatunpaj qhawawanki, ajinallatataj noqapis paykunata jatunpaj qhawani, ajinamanta ujchasqa kanankupaj, imaynatachus noqanchejpis ujchasqa kanchej ajinata.+ 23 Noqa paykunawan ujchasqa kashani, qantaj noqawan ujchasqa kashanki, paykunapis cheqamanta ujchasqa kanankupaj, kay mundomanta runas yachanankupaj qan kachamuwasqaykita, paykunatataj munakusqaykita, imaynatachus noqata munakuwanki ajinata. 24 Tatáy, munani pikunatachus qowarqanki chaykunapis, maypichus kasaj chayllapitaj noqawan khuska kanankuta,+ paykunapis jatun kayta qowasqaykita rikunankupaj, niraj kay mundo qallarikushajtin* munakuwasqaykirayku.+ 25 Cheqan kaj Tatáy, kay mundomanta runasqa mana rejsisunkuchu,+ noqatajrí rejsiyki,+ paykunataj yachankuña qan kachamuwasqaykita. 26 Paykunaman sutiykita rejsicherqani, rejsichillasajpunitaj,+ imaynatachus qan munakuwarqanki ajinata paykunapis wajkunata munakunankupaj, ajinamanta noqapis paykunawan ujchasqa kanaypaj”.+

18 Chay imasta niytawan, Jesusqa discipulosninwan Cedrón wayqʼo*+ chimpaman rerqa, chaypitaj uj huerta karqa, chaymantaj discipulosninwan yaykorqa.+ 2 Jesusta japʼichej Judasqa chay huertata rejsillarqataj, Jesusqa chaypi discipulosninwan tantakuyta yachaj. 3 Judasqa chayman jamorqa soldados pusarisqa, kuraj sacerdotespa, fariseospa guardiasninku pusarisqa ima. Paykunaqa jamorqanku kʼanchanasniyoj, lamparasniyoj, armasniyojtaj.+ 4 Jesustaj imaschus paywan kananta yachaspa, ñaupajman thaskirispa paykunata nerqa: “¿Pitataj maskʼashankichej?”, nispa. 5 Paykunataj kuticherqanku: “Nazareno Jesusta”,+ nispa. Paytaj nerqa: “Noqa kani”, nispa. Jesusta japʼichej Judaspis paykunawan kasharqa.+

6 Jesús “noqa kani” nejtinkamataj, paykunaqa qhepaman thaskispa pampaman choqakorqanku.+ 7 Jesustaj ujtawan paykunata tapullarqataj: “¿Pitataj maskʼashankichej?”, nispa. Paykunataj kuticherqanku: “Nazareno Jesusta”, nispa. 8 Jesustaj nerqa: “Noqa kani niykichejqa. Noqatachus maskʼashawankichej chayqa, saqeychej kaykuna ripunankuta”, nispa. 9 Chaytaj karqa paypa nisqan juntʼakunanpaj: “Qowarqanki chaykunamantaqa ni ujtapis chinkachinichu”.+

10 Chaypachataj Simón Pedroqa espadayoj kasharqa, chay espadanta orqhoytawantaj kuraj kaj sacerdotej kamachinpa paña ninrinta mururparerqa.+ Chay kamacheqa Malco sutikorqa. 11 Jesustajrí Pedrota nerqa: “Espadaykita waqaychananman churaykapuy.+ ¿Manachu Tataypa qowasqan copamanta ujyanay kanman?”,+ nispa.

12 Chantá chay soldados, jinallataj comandantenku, judiospa guardiasninkupis, Jesusta japʼispa makisninta wataykorqanku. 13 Ñaupajtaqa Anasman pusarqanku, Anasqa Caifaspa suegron karqa.+ Caifastaj chay wataqa kuraj kaj sacerdote kasharqa.+ 14 Caifasllataj judiosman yuyaycharqa uj runalla paykunarayku wañunanqa allinninkupaj kasqanta.+

15 Simón Pedrowan ujnin discipulowan Jesuspa qhepanta rerqanku.+ Chay discipuloqa kuraj kaj sacerdotej rejsisqan karqa, chayrayku kuraj kaj sacerdotej pationman Jesuswan yaykorqa. 16 Pedrotajrí jawa punkupi qhepakorqa. Kuraj kaj sacerdotej rejsisqan karqa chay discipulotaj, llojsimuspa punkuta qhawaj sipaswan parlarqa, chantá Pedrota pusaykorqa. 17 Chay punkuta qhawaj sirvientataj Pedrota nerqa: “¿Nichu qanpis chay runaj ujnin discipulollantaj kanki?”, nispa. Pedrotaj nerqa: “Mana”, nispa.+ 18 Chirisqanraykutaj kamachiswan, guardiaswanqa chaypi ninata japʼichispa qʼoñikusharqanku. Pedropis paykunawan khuska qʼoñikushallarqataj.

19 Kuraj sacerdoteqa* Jesusta taporqa, discipulosninmanta, yachachiyninmantawan. 20 Jesustaj kuticherqa: “Noqaqa tukuypa rikunanta parlarqani. Sinagogapitaj templopitaj yachachillarqanipuni,+ maypichus judíos tantakunku chaypi, manataj imatapis pakayllapeqa parlarqanichu. 21 ¿Imaraykutaj noqata tapuwankiri? Parlasqayta uyarejkunata tapuriy, paykuna yachanku imatachus parlasqayta”, nispa. 22 Chayta nisqantawan, chaypi sayashaj guardiasmanta ujnenqa Jesusta uyanpi laqʼarqa:+ “¿Ajinatachu kuraj sacerdoteman kutichinki?”, nispa. 23 Jesustaj nerqa: “Manachus allinta parlani chayqa, niway imatachus mana allinta parlasqayta, cheqantachus parlani chayqa, ¿imajtintaj maqawankiri?”, nispa. 24 Chantá Anasqa Jesusta makisnin watasqata kuraj kaj sacerdote Caifasman pusacherqa.+

25 Simón Pedroqa sayaspa qʼoñikushallarqapuni, paytataj nerqanku: “¿Nichu qanpis ujnin discipulollantaj kanki?”, nispa. Paytaj negakuspa nerqa: “Mana”, nispa.+ 26 Kuraj kaj sacerdotej ujnin kamachenqa, pejpa ninrintachus Pedro mururparerqa chaypata familian karqa,+ paytaj Pedrota nerqa: “¿Manachu qantaqa huertapi chay runatawan rikorqayki?”, nispa. 27 Pedrotajrí ujtawan negakullarqataj, chay ratopachataj gallo waqarqa.+

28 Sutʼiyaytataj Jesusta Caifaspa wasinmanta orqhospa Pilatoj kamachina wasinman pusarqanku.+ Pusajkunatajrí mana chay kamachina wasiman yaykorqankuchu, mana chʼichipaj qhawasqa kanankupaj,+ ajinamantataj Pascua mikhunata mikhunankupaj. 29 Pilatotaj jawaman llojsimuspa paykunata taporqa: “¿Imamantataj kay runata juchachashankichejri?”, nispa. 30 Paykunataj kuticherqanku: “Manachus sajrata ruwanman karqa chayqa, mana kay runataqa qanman pusamuykumanchu karqa”, nispa. 31 Pilatotaj nerqa: “Qankuna payta pusaspa leyniykichejman jina juzgamuychej”,+ nispa. Judiostaj nerqanku: “Noqayku judiosqa mana pitapis wañuchiyta atiykumanchu”,+ nispa. 32 Chaytaj karqa Jesuspa nisqan juntʼakunanpaj, payqa nerqaña imaynatachus wañunan kasqanta.+

33 Chayrayku Pilatoqa kamachina wasinman yaykuytawan Jesusta wajyaspa taporqa: “¿Qanchu judiospa reynin kanki?”,+ nispa. 34 Jesustaj kuticherqa: “¿Qanllamantachu chayta tapushawanki? ¿Wajkunachu noqamanta parlasorqanku?”, nispa. 35 Pilatotaj nerqa: “¿Judiochu kani? Llajta masisniykiwan kuraj sacerdoteswan noqaman pusamusunku. ¿Imatataj ruwarqanki?”, nispa. 36 Jesustaj kuticherqa:+ “Gobiernoyqa mana kay mundomantachu.+ Gobiernoychus kay mundomanta kanman chayqa, kamachisneyqa maqanakunkuman karqa, ama judiosman jaywaykusqa kanaypaj.+ Gobiernoytajrí mana kay mundomantachu”, nispa. 37 Pilatotaj taporqa: “Chanta qanqa, ¿reychu kanki?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Arí, qanllataj rey kasqayta nishanki.+ Noqaqa chaypaj nacekorqani, chaypajtaj kay mundoman jamorqani, cheqa kajmanta willanaypaj.+ Cheqa kajman jina kausajqa parlasqayta kasun”, nispa. 38 Pilatotaj tapullarqataj: “¿Imataj cheqa kajri?”, nispa.

Chayta tapuytawantaj Pilatoqa ujtawan llojsispa judiosman nerqa: “Chay runapeqa mana ima juchatapis tarinichu.+ 39 Costumbreykichejman jinataj Pascuapeqa uj presota kacharichini.+ ¿Munankichejchu judiospa reyninta kacharichinayta?”, nispa. 40 Paykunataj ujtawan qhaparerqanku: “¡Ama chay runata kacharichiychu! ¡Barrabasta kacharichiy!”, nispa. Barrabastaj suwa karqa.+

19 Pilatoqa soldadoswan Jesusta pusacherqa seqʼomunankupaj.+ 2 Soldadostaj khishkamanta coronata simpʼaspa Jesuspa umanman churaykorqanku, chantá kulli* ropata churaykorqanku,+ 3 qayllaykuspataj nerqanku: “Jallalla judiospa reynin”, nispa. Chantapis uyanpi laqʼarqanku.+ 4 Pilatoqa ujtawan llojsimuspa paykunata nerqa: “Qhawaychej, chay runata orqhochimushani, yachanaykichejpaj mana ima juchatapis paypi tarisqayta”,+ nispa. 5 Jesustaj llojsimorqa umanpi khishka coronayoj, kulli ropayojtaj. Pilatotaj nerqa: “Kayqa chay runa”, nispa. 6 Jesusta rikuspataj kuraj sacerdoteswan guardiaswanqa qhaparerqanku: “¡Kʼaspipi* wañuchisqa kachun! ¡Kʼaspipi wañuchisqa kachun!”,+ nispa. Pilatotaj nerqa: “Qankuna apaspa wañuchimuychej,* noqaqa mana ima juchatapis paypi tarinichu”,+ nispa. 7 Judiostaj kuticherqanku: “Noqaykojtaqa leyniyku tiyan, chay leyman jinataj payqa wañunanpuni tiyan,+ Diospa wawan kani nisqanrayku”,+ nispa.

8 Chay nisqankuta uyarispa Pilatoqa astawanraj mancharikorqa, 9 watejmanta kamachina wasinman yaykuspataj Jesusta taporqa: “¿Maymantataj kankiri?”, nispa. Jesustaj ni imata kuticherqachu.+ 10 Chayrayku Pilatoqa nerqa: “¿Nichu imatapis niwanki? ¿Manachu yachanki atiyniyoj kasqayta kacharichisunaypajpis wañuchichisunaypajpis?”,* nispa. 11 Jesustaj kuticherqa: “Manachus Dios atiyta qosunkiman chayqa, mana imatapis ruwayta atiwankimanchu. Chayrayku qanman jaywaykuwaj runaqa aswan juchayoj”, nispa.

12 Chaynejta Pilatoqa Jesusta kacharichiytapuni munarqa. Judiostajrí qhaparerqanku: “Chay runatachus kacharichinki chayqa, mana Cesarpa amigonchu kanki. Pillapis rey kasqanta nejqa Cesarpa contranpi kashan”,*+ nispa. 13 Chayta uyarispataj Pilatoqa Jesusta jawaman orqhochimorqa, juzgana tiyanapitaj tiyaykukorqa Empedrado nisqa cheqapi, hebreopitaj Gábbatha nisqa. 14 Chay pʼunchayqa Pascuapaj wakichikuna pʼunchay karqa,+ chaupi pʼunchay jinañataj karqa. Pilatotaj judiosta nerqa: “Kayqa reyniykichej”, nispa. 15 Paykunatajrí qhaparerqanku: “¡Wañuchisqa kachun! ¡Wañuchisqa kachun! ¡Kʼaspipi wañuchisqa kachun!”, nispa. Pilatotaj nerqa: “¿Reyniykichejtachu wañuchichisaj?”, nispa. Kuraj sacerdotestaj kuticherqanku: “Mana waj reyniyku kanchu Cesarmanta astawanqa”, nispa. 16 Chantá Pilatoqa Jesusta paykunaman jaywaykorqa, rakhu kʼaspipi wañuchimunankupaj.+

Paykunataj Jesusta apakaporqanku. 17 Jesustaj pay kikinpaj ñakʼarina kʼaspita* aparisqa llojserqa Tʼojlu Cheqaman,+ hebreopitaj Gólgota nisqa.+ 18 Chaypitaj Jesusta rakhu kʼaspiman clavaykorqanku+ iskay runastawan khuska, ujninta pañanman, ujnintataj lloqʼenman.+ 19 Pilatoqa uj letrerota ruwachispa, churacherqa Jesús clavasqa kasharqa chay rakhu kʼaspiman. Chaypitaj nisharqa: “Nazareno Jesús judiospa reynin”,+ nispa. 20 Ashkha judiostaj chay letrerota leerqanku, Jesús Jerusalén qayllapi rakhu kʼaspipi clavasqa kasqanrayku. Chay letreroqa qhelqasqa kasharqa hebreopi, latinpi, griegopiwan. 21 Judiospa kuraj sacerdotesninkutaj Pilatota nerqanku: “¿Imajtintaj qhelqacherqanki ‘judiospa reynin’ nispari? ‘Judiospa reynin’ ninanmantaqa, ‘noqa judiospa reynin kani’ nispa churachiy, pay kikin chayta nerqa”, nispa. 22 Pilatotaj kuticherqa: “Qhelqachisqayqa qhelqasqaña kashan”, nispa.

23 Jesusta rakhu kʼaspiman clavaytawan, soldadosqa ropanta tawaman tʼaqaspa partinakorqanku, sapa soldadopaj ujta, ukhu ropantapis japʼikapullarqankutaj. Chay ropanqa mana sirayniyoj karqa, patamanta urakama awasqa kasqanrayku. 24 Soldadostaj ninakorqanku: “Kaytaqa ama llikʼinachu. Suerteta* choqanachej pipajchus kananta yachanapaj”,+ nispa. Chayta ruwarqanku Diosmanta Qhelqasqapi nisqan juntʼakunanpaj. Chaypi nin: “Ropasniyta partinakorqanku, ropayraykutaj suerteta choqarqanku”,+ nispa. Chay soldadostaj ajinatapuni ruwarqanku.

25 Jesús ñakʼarina kʼaspipi clavasqa kasharqa chaynejpeqa kasharqanku Jesuspa maman,+ mamanpa hermanan, Clopaspa warmin María, María Magdalena ima.+ 26 Jesusqa mamanta, munasqa discipulontawan+ qayllanpi sayashajta rikuspa, mamanta nerqa: “Mamáy, chayqa wawayki”, nispa. 27 Chantá discipulontañataj nerqa: “Chayqa mamayki”, nispa. Chaymantapacha chay discipulonqa Mariata wasinman pusakaporqa.

28 Chaymanta Jesusqa tukuy imasña juntʼakusqanta yachaspa, Diosmanta Qhelqasqapi nisqan juntʼakunanpaj nerqa: “Chʼakishawan”,+ nispa. 29 Chaypitaj uj yuru kʼallku vinoyoj juntʼa kasharqa. Chay kʼallku vinoman esponjata chhapuykuytawan, hisopo* caña huecaman churaykuspa siminman qayllaykucherqanku.+ 30 Jesustaj kʼallku vinota llamiriytawan nerqa: “Juntʼakunña”,+ nispa. Umanta liwiykuspataj wañuporqa.*+

31 Wakichikuna pʼunchay karqa,+ judiostaj mana munarqankuchu samarikuna pʼunchaypi ayasqa* chay rakhu kʼaspisllapipuni kanankuta,+ chay samarikuna pʼunchay jatun pʼunchay kasqanrayku.+ Chayrayku paykunaqa Pilatomanta mañakorqanku chay rakhu kʼaspispi kajkunaj chakisninkuta pʼakiranankuta, chay kʼaspismantataj uraykuchinankuta. 32 Chayrayku soldadosqa jamuspa chay runaspa chakisninkuta pʼakirarqanku, pikunachus Jesuswan khuska rakhu kʼaspispi kasharqanku chaykunajta. 33 Jesusman qayllaykuspataj wañusqataña rikorqanku. Chayrayku mana chakisninta pʼakerqankuñachu. 34 Ujnin soldadotaj Jesuspa wajtannin* chaynejta lanzawan tʼojserqa,+ chay ratopachataj yawarwan yakuwan llojsimorqa. 35 Chayta rikojqa willan, chay willasqantaj cheqapuni. Payqa yachan nisqanqa cheqa kasqanta, qankunapis creenaykichejpaj.+ 36 Chaytaj karqa Diosmanta Qhelqasqapi nisqan juntʼakunanpaj: “Mana uj tullullantapis pʼakenqankuchu”,*+ nispa. 37 Diosmanta Qhelqasqapi nillantaj: “Pitachus tʼojsisqankuta rikonqanku”,+ nispa.

38 Chantá Arimateamanta Joseqa Pilatomanta mañarqa Jesuspa ayanta* apakapojta saqenanta. Joseqa Jesuspa discipulon karqa, judiosta manchachikuspataj mana pimanpis willarqachu Jesuspi creesqanta.+ Pilatotaj saqerqa Jesuspa ayanta apakapunanta, Josetaj Jesuspa ayanta apakaporqa.+ 39 Nicodemopis+ jamullarqataj, pichus ñaupajta tuta jamuspa Jesusta watukorqa chay. Payqa mirrata* aloestawan chajrusqata apamorqa pachaj librasta jina.*+ 40 Paykunataj Jesuspa ayanta* apaspa chay sumaj qʼapayniyoj qhoraswan lino telaswan maytʼuykorqanku.+ Chaytaqa ruwarqanku judiospa costumbresninkuman jina pʼampanankupaj. 41 Jesusta rakhu kʼaspipi wañucherqanku chay qayllapeqa uj huerta karqa, chay huertapitaj uj mosoj sepultura karqa.+ Chay sepulturapeqa manaraj pitapis pʼampasqankuchu. 42 Judiospa wakichikunanku pʼunchay kasqanrayku,+ sepulturapis qayllallapi kasqanrayku, chay sepulturallamanña Jesusta pʼamparqanku.

20 Semanaj ñaupaj pʼunchayninta María Magdalenaqa laqhallaraj kashajtin sepulturaman rerqa,+ sepulturamanta rumitataj tanqarparisqataña rikorqa.+ 2 Chayrayku correspa rerqa Simón Pedroman, chay waj discipulomanwan, pitachus Jesús munakorqa chayman,+ paykunamantaj nerqa: “Señorta sepulturamanta apakapusqanku,+ manataj yachaykuchu maymanchus churamusqankuta”, nispa.

3 Pedrowan chay waj discipulowantaj sepulturaman rerqanku. 4 Iskayninkutaj correyta qallarerqanku, chay waj discipulotajrí Pedrota correspa atiparqa, sepulturamantaj ñaupajta chayarqa. 5 Kʼumuykuspataj sepultura ukhuta qhawaykorqa, rikorqataj lino telasllataña churarayashajta,+ manataj yaykorqachu. 6 Simón Pedrotajrí qhepanta chayaspa sepulturaman yaykorqa. Paypis rikullarqataj lino telasta chaypi churarayashajta. 7 Jesuspa umanpi karqa chay pañopis mana chay waj maytʼuna telaswanchu kashasqa, astawanqa wajnejpi lluchhurpayasqa kashasqa. 8 Chantá sepulturaman ñaupajta chayarqa chay discipulopis yaykullarqataj, chay imasta rikuspataj creerqa. 9 Diosmanta Qhelqasqapi nin Jesusqa wañusqas ukhumanta kausarinpunanta, paykunataj manaraj chayta entienderqankuchu.+ 10 Chantá chay discipulosnenqa wasinkuman kutiporqanku.

11 Mariataj sepultura jawallapi waqaspa sayakusharqa. Waqan waqantaj kʼumuykuspa sepultura ukhuta qhawaykorqa. 12 Chaypitaj rikorqa yuraj ropasniyoj iskay angelesta+ tiyashajta, maypichus Jesuspa ayan* churasqa karqa chaypi, ujninta cabeceranpi ujnintataj jaytʼananpi. 13 Paykunataj Mariata taporqanku: “¿Imaraykutaj waqashankiri?”, nispa. Mariataj kuticherqa: “Señorniyta apakapusqanku, manataj yachanichu maymanchus churamusqankuta”, nispa. 14 Chayta niytawan kutirikuspa Jesusta sayashajta rikorqa, manataj repararqachu Jesús kasqanta.+ 15 Jesustaj taporqa: “¿Imaraykutaj waqashankiri? ¿Pitataj maskʼashankiri?”, nispa. Mariataj huertata qhawaj runa kasqanta yuyaspa nerqa: “Wiraqochíy, qanchus apakaporqanki chayqa, willaway maymanchus churamusqaykita, noqataj apakapusaj”, nispa. 16 Jesustaj nerqa: “¡María!”, nispa. Paytaj kutirikuspa hebreo parlaypi nerqa: “¡Rabbóni!”, nispa. Chaytaj niyta munan “yachachejníy”. 17 Jesustaj nerqa: “Amaña japʼiwaychu. Manaraj Tataypaman wicharinichu. Astawanpis hermanosniyman willamuy:+ ‘Wicharipusaj Tatayman+ Tataykichejman, Diosniyman+ Diosniykichejman’, nispa”. 18 María Magdalenataj rispa discipulosman willamorqa: “¡Señorta rikuni!”, nispa. Imatachus Jesús nisqantapis willallarqataj.+

19 Chay kikin semanaj ñaupaj pʼunchaynin tardeyaykushajtinña, Jesuspa discipulosnenqa uj wasipi tantasqa kasharqanku, judiosta manchachikuspataj punkusta llaveykorqanku. Jinallapi Jesusqa chaupinkupi rikhurispa paykunata nerqa: “Sonqo tiyaykuy qankunapaj kachun”,+ nispa. 20 Chayta niytawan, makisninta, wajtan* chaynejtapis paykunaman rikucherqa.+ Discipulostaj Señorta rikuspa mayta kusikorqanku.+ 21 Chantá Jesusqa ujtawan nillarqataj: “Sonqo tiyaykuy qankunapaj kachun.+ Imaynatachus Tatay kachamuwarqa,+ ajinallatataj qankunatapis kachashaykichej”,+ nispa. 22 Chayta niytawan paykunaman phukuykorqa, nerqataj: “Espíritu santota japʼiychej.+ 23 Pejpa juchasnillantapis perdonankichej chayqa, juchasnenqa perdonasqa kanqa. Mana perdonankichej chaytaj mana perdonasqachu kanqa”, nispa.

24 Gemelo nisqa Tomasqa+ 12 apostolesmanta ujnin karqa. Payqa mana apostoleswanchu kasharqa Jesús paykunaman rikhurishajtin. 25 Chayrayku chay waj discípulos Tomasman willarqanku: “¡Señorta rikuyku!”, nispa. Tomastaj nerqa: “Manachus makisninpi clavospa juskʼusqanta rikusaj chayqa, nitaj dedoytapis clavospa juskʼusqanman satʼiykusaj chayqa, nillatajchus wajtan chaynejman makiyta satʼiykusaj chayqa,+ ni jaykʼaj creesajchu”, nispa.

26 Pusaj pʼunchayninmantaj discipulosqa watejmanta uj wasipi tantakullarqankutaj, Tomaspis paykunawan kasharqa. Punkus llavesqa kashajtinpis Jesusqa paykunaj chaupinkupi rikhurerqa, nerqataj: “Sonqo tiyaykuy qankunapaj kachun”,+ nispa. 27 Chantá Tomasta nerqa: “Dedoykita kayman churay, makisniytataj qhawariy, makiykitapis wajtay chaynejman satʼiykuy, amaña iskayrayaychu,* astawanqa creey”, nispa. 28 Tomastaj nerqa: “¡Señorníy! ¡Diosníy!”, nispa. 29 Jesustaj payta nerqa: “¿Rikuwasqaykiraykuchu creenki? Kusisqa kanku mana rikuspalla creejkunaqa”, nispa.

30 Cheqamanta Jesusqa ashkha milagrosta ruwallarqataj discipulosninpa ñaupaqenpi, chaykunataj mana kay kʼuyuna libropi* qhelqasqachu kashanku.+ 31 Kay imastaj qhelqakorqa creenaykichejpaj Jesusqa Cristo kasqanta, Diospa Wawan, chay creesqaykichejraykutaj paypa sutinpi wiñay kausayta japʼinaykichejpaj.+

21 Chay qhepata Jesusqa ujtawan discipulosninman rikhurillarqataj Tiberíades qocha kantupi. Kay jina karqa: 2 Simón Pedro, chantá Gemelo nisqa Tomás,+ Galileamanta Caná llajtayoj Natanael,+ Zebedeoj+ wawasnin, waj iskay discipulosnin ima chaypi khuska kasharqanku. 3 Simón Pedrotaj paykunata nerqa: “Pescadota japʼej rishani”, nispa. Paykunataj nerqanku: “Noqaykupis qanwan risqayku”, nispa. Canoaman wicharispataj rerqanku, chay tutataj mana uj pescadollatapis japʼerqankuchu.+

4 Sutʼiyamushajtintaj Jesusqa qocha kantupi sayasharqa, discipulosnintaj mana repararqankuchu Jesús kasqanta.+ 5 Jesustaj nerqa: “Wawasníy, ¿manachu imallapis* mikhunaykichejpaj kapusunkichej?”, nispa. Paykunataj kuticherqanku: “Mana”, nispa. 6 Jesustaj nerqa: “Chʼipata* canoaj paña ladonman choqaykuychej, chaypitaj japʼinkichej”, nispa. Choqaykojtinkutaj may chhika pescados chʼipaman juntʼaykorqanku, nitaj orqhoyta aterqankuchu.+ 7 Chayrayku Jesuspa munasqa discipulonqa,+ Pedrota nerqa: “¡Señorninchej payqa!”, nispa. Simón Pedrotaj Señor kasqanta yachaspa, qʼara wasalla kashasqanrayku ropanta churaykukuspa qochaman phinkiykorqa. 8 Wakin discipulosnintaj canoapi jamorqanku chʼipata pescadoswan juntʼata aysamuspa, chʼaki jallpʼamanta mana karupichu kasqankurayku, manachayqa 90 metrospi jinalla.*

9 Chʼaki jallpʼaman chayaspataj nina brasas patapi rikorqanku pescadota, tʼantatawan churasqata. 10 Jesustaj paykunata nerqa: “Chay japʼisqaykichej pescadosmanta wakinta apamuychej”, nispa. 11 Simón Pedrotaj canoaman wicharispa chʼipata qocha kantuman aysamorqa 153 jatuchaj pescadoswan juntʼata. Chay chhika pescadosniyoj kajtinpis chʼipaqa mana llikʼikusqachu. 12 Jesustaj paykunata nerqa: “Jamuychej, mikhurikunkichej”, nispa. Nitaj mayqen discipulonpis taporqachu: “¿Pitaj kanki?”, nispa. Paykunaqa yacharqanku Señorninku kasqanta. 13 Jesustaj tʼantata oqharispa discipulosninman jaywarqa, jinallataj pescadostapis. 14 Kaywanqa kinsa kutiña karqa+ Jesús wañusqas ukhumanta kausarimusqanmantapacha discipulosninman rikhurisqanqa.

15 Mikhuyta tukusqankutawan, Jesusqa Simón Pedrota taporqa: “Juanpa wawan Simón, ¿kaykunamanta astawanchu munakuwanki?”, nispa. Pedrotaj kuticherqa: “Arí Señor, qan yachanki munakususqayta”, nispa. Jesustaj nerqa: “Corderitosniyta mikhuchipuway”,+ nispa. 16 Jesusqa ujtawan tapullarqataj: “Juanpa wawan Simón, ¿munakuwankichu?”, nispa. Pedrotaj kuticherqa: “Arí Señor, qan yachanki munakususqayta”, nispa. Jesustaj nerqa: “Ovejitasniyta michipuway”,+ nispa. 17 Jesusqa ujtawanpis tapullarqataj: “Juanpa wawan Simón, ¿munakuwankichu?”, nispa. Pedrotaj llakikorqa kinsa kutikama “¿munakuwankichu?” nispa tapusqanmanta. Chayrayku nerqa: “Señor, qan tukuy imata yachanki, qan yachanki munakususqayta”, nispa. Jesustaj nerqa: “Ovejitasniyta mikhuchipuway.+ 18 Cheqatapuni niyki: Jovenllaraj kashaspaqa, qanlla ropaykita churakoj kanki, maynintachá puriyta munaj kanki chayninta purej kanki. Machuyaspatajrí makisniykita aysarinki, wajtaj ropaykita churasonqa, mana munasqayki lugarmantaj pusasonqa”, nispa. 19 Chayta nispa Jesusqa sutʼinchasharqa ima laya* wañuywanchus Pedroqa Diosta jatunchanan kasqanta. Chayta niytawantaj Pedrota nerqa: “Qhepayta jamullaypuni”,+ nispa.

20 Pedroqa kutirikuspa rikorqa Jesuspa munasqa discipulonta+ qhepankuta jamushajta. Chay discipulollataj cenashajtinku Jesuspa pechonman atiykukuspa taporqa: “Señor, ¿pitaj japʼichisonqa?”, nispa. 21 Pedroqa chay discipulota rikuspa Jesusta taporqa: “Señor, ¿paywanrí imataj kanqa?”, nispa. 22 Jesustaj kuticherqa: “Sichus munani jamunaykama kaypi kanallantapuni chayqa, ¿ima ruwanayki tiyan? Qanqa qhepayta jamullaypuni”, nispa. 23 Chayrayku hermanos ukhupi nerqanku chay discipuloqa mana wañunanchu kasqanta. Jesustajrí mana nerqachu mana wañunanta, astawanpis nerqa: “Sichus munani jamunaykama kaypi kanallantapuni chayqa, ¿ima ruwanayki tiyan?”, nispa.

24 Chay discipulomin+ chay imasta sutʼinchan, qhelqantaj. Yachaykutaj sutʼinchasqanqa cheqapuni kasqanta.

25 Jesusqa waj ashkha imastawanraj ruwarqa, chaykunachus maykʼajllapis ujmanta uj qhelqakunman chayqa, yuyani kay mundo mana wakinanta chay qhelqasqa kʼuyuna librosta* churanapaj.+