PEDROJ ÑAUPAJ KAJ CARTAN

1 Noqa Pedroqa Jesucristoj apostolnin kani.+ Kay cartata qhelqamushani pikunachus Pontopi, Galaciapi, Capadociapi,+ Asiapi, Bitiniapi chʼeqerasqa* kashankichej chaykunaman, pikunachus forasteros kankichej, ajllasqastaj kankichej chaykunaman. 2 Tata Diosqa qankunata ajllasorqachej, ñaupajmantaña yachasqanman jina.+ Payqa espiritunta qosorqachej paypaj tʼaqasunaykichejpaj.+ Ajinamanta kasukunaykichejpaj, Jesucristoj yawarninwantaj chʼajchusqa kanaykichejpaj:+

Diospa jatun khuyakuyninta, sonqo tiyaykuynintapis astawan astawan japʼillaychejpuni.

3 Jatunchasqa kachun Dios, pichus Señorninchej Jesucristoj Tatan. Payqa jatun khuyakuyninrayku watejmanta nacechiwarqanchej,+ kausaj suyakuyniyoj kananchejpaj.+ Chaytataj ruwarqa Jesucristota wañusqas ukhumanta kausarichisqanwan.+ 4 Jinallataj mana ismoj, mana chʼichiyoj, nitaj chinkapoj herenciata japʼinanchejpaj.+ Chay herenciaqa qankunapaj cielopi waqaychasqa kashan.+ 5 Qankunaqa creesqaykichejrayku Diospa atiyninwan jarkʼasqa kashankichej, salvacionta tarinaykichejpaj. Chay salvacionqa wakichisqaña kashan, tukukuy pʼunchaykunapi rikuchisqa kananpaj. 6 Chayraykutaj qankunaqa mayta kusikushankichej, imaymana pruebaswan pisi tiempota ñakʼarinaykichejpuni kajtinpis,+ 7 creeyniykichej may jina sinchʼichus kasqan yachakunanpaj.+ Chay jina creeyqa oromantapis aswan valorniyoj. Oroqa ninawan chʼuwachasqa kaspapis tukukuyniyoj. Chay jina creeyraykutaj Jesucristoj jamuynin sutʼi rikukojtin, qankunaqa alabasqa, jatunchasqa, allinpaj qhawasqataj kankichej.+ 8 Cristota mana jaykʼaj rikuspapis, munakunkichej. Kunan mana rikushankichejchu chaypis, paypi creenkichej. Maytataj kusikushankichej mana sutʼinchay atina jatun kusiywan. 9 Qankunaqa yachankichej creesqaykichejrayku salvacionta tarinaykichejta.+

10 Qankunapaj waqaychasqa kashan chay jatun khuyakuymanta sutʼinchaj profetasqa,* chay salvacionmanta allin allinta ukhuncharqanku, sumajtataj maskʼarqanku.+ 11 Diosqa ñaupajmantaña paykunaman espiritunnejta willarqa Cristo ñakʼarinanta, chantataj jatunchasqa kananta. Chayrayku paykunaqa imaschus Cristowan kananta,+ maykʼajchus chaykuna kanantapis yachanankupaj mayta ukhunchallarqankupuni.+ 12 Diosqa profetasman sutʼincharqa imastachus willasqankoqa mana paykunapajchu kasqanta, manaqa qankunapaj. Kunantaj chay imasta willasunkichej, pikunachus sumaj willaykunata willasorqachej chaykuna, cielomanta kachamusqa espíritu santonejta.+ Angelespis chay imastaqa mayta yachayta munanku.

13 Chayrayku yuyayniykichejta ruwanapaj wakichiychej,+ tukuy imata allin yuyaywan ruwaychej.+ Diospa jatun khuyakuyninta suyakuychej. Chaytaqa rikunkichej Jesucristoj jamuynin sutʼi rikukojtin. 14 Kasukoj wawas jina amaña sajra munayniykichejman jina kausaychejchu, mayqenchus qankunapi karqa manaraj Diosta rejsishajtiykichej. 15 Astawanpis tukuy ima ruwasqaykichejpi llimphus kaychej, imaynatachus qankunata wajyaj Diosqa llimphu ajinata.+ 16 Diosmanta Qhelqasqapeqa nin: “Noqaqa llimphu kani, chayrayku qankunapis llimphus kanaykichej tiyan”,+ nispa.

17 Tata Diosqa sapa ujta ruwasqanman jina juzgan, ni piman kutikuspa.+ Sichus paymanta mañakunkichej chayqa, kay mundopi forasteros jina kashaspa payta manchachikuspa kausaychej.+ 18 Qankunaqa ñaupa tatasniykichejmanta* qhasi manakaj kausayta japʼerqankichej. Yachankichej jinataj, chay kausayniykichejmantaqa mana qolqewanchu, nitaj orowanchu kacharichisqa karqankichej, mayqenkunachus tukukapunku chaykunawan.+ 19 Astawanqa Cristoj may valorniyoj yawarninwan kacharichisqa karqankichej,+ mana imanasqa llimphu corderoj* yawarninwan jina.+ 20 Diosqa Cristota ajllarqa niraj kay mundo qallarikushajtin.*+ Chaywanpis qankunarayku kay tiempoj tukukuyninpi rikuchisqa karqa.+ 21 Qankunaqa paynejta Diospi creenkichej,+ pichus wañusqas ukhumanta payta kausaricherqa,+ jatuncharqataj chaypi.+ Ajinamanta Diospi creenaykichejpaj, suyakunaykichejpajtaj.

22 Qankunaqa cheqa kajta kasukusqaykichejrayku llimphuchakorqankichej. Chayraykutaj familia jina tukuy sonqo munanakunkichej.+ Kunantaj sonqomantapacha mayta munanakuychej.+ 23 Qankunaqa wiñaypaj kausaj Diospa palabrannejta watejmanta nacechisqa kankichej,+ manataj ismoj mujumantachu,+ manachayqa mana ismoj mujumanta.+ 24 “Tukuy runasqa qhora jinalla kanku, kʼachitu kayninkutaj campo tʼika jinalla. Qhoraqa chʼakipun, tʼikapis urmapun. 25 Jehová* Diospa palabrantajrí wiñaypaj kanqa”.+ Chay “palabraqa” qankunaman willakorqa chay sumaj willaykuna kashan.+

2 Chayrayku qankunamanta wijchʼuychej: tukuy ima sajra kajta,+ chʼaukiyayta,* puraj uya kayta, envidiakuyta, wajkunamanta tukuy imaymana llulla parlaytapis. 2 Recién nacesqa wawitas jina+ mana chajrusqa lecheta* mayta munariyta yachakuychej, nisunman Diospa palabranta. Ajinamanta wiñanaykichejpaj, salvasqataj kanaykichejpaj.+ 3 Chaytaqa ruwayta atinkichej Señor kʼachapuni kasqanta yachasqaykichejrayku.

4 Qankunaqa payman qayllaykunkichej, kausaj rumiman jina. Runas payta qhesachajtinkupis,+ Diosqa payta ajllarqa, may valorniyojpajtaj qhawan.+ 5 Qankunapis kausaj rumis jina kaspa, Diospa espiritunnejta ruwakushasqan wasi jina kankichej.+ Ajinamanta Diospaj tʼaqasqa sacerdotes* kanaykichejpaj, Diospa espiritunman jinataj payta kusichej jaywanasta Jesucristonejta jaywanaykichejpaj.+ 6 Diosmanta Qhelqasqapi nin: “¡Qhawaychej! Sionpi churashani ajllasqa rumita, cimientopi valorniyoj esquina rumita. Pichus paypi creejqa, ni jaykʼaj pʼenqaypi rikhurenqachu”,+ nispa.

7 Chayrayku payqa qankunapaj may valorniyoj, creejkuna kasqaykichejrayku. Mana creejkunapajtajrí “wasita ruwajkunaj mana valechisqanku rumeqa,+ aswan patapi kaj esquina rumiman tukupun”.+ 8 Jinallataj “urmachej rumiman tukupun, sientechej* chhankamantaj”.+ Paykunaqa palabrata mana kasukusqankurayku urmanku. Chaypajpuni paykunaqa churasqa karqanku. 9 Qankunatajrí “ajllasqa ayllu* kankichej, reyestaj sacerdotestaj, Diospaj tʼaqasqa nación,+ paypa ajllakusqan llajtataj.+ Ajinamanta Diospa kʼacha kayninmanta* tukuynejpi willanaykichejpaj”.+ Paymin laqhamanta sumaj kʼanchayninman wajyasorqachej.+ 10 Qankunaqa uj tiempopi mana uj nacionchu karqankichej, kunantajrí Diospa nacionnin kankichej.+ Uj tiempopi Diosqa mana khuyakusorqachejchu, kunantajrí khuyakusunkichej.+

11 Munasqa hermanosníy, waj llajtayojkunata jina, forasterosta jinataj+ mañakuykichej aychaj sajra munayninta qhesachanallaykichejtapuni,+ mayqenchus contraykichejpi maqanakushan chayta.+ 12 Nacionesmanta runas ukhupi allinta kausakullaychejpuni.+ Ajinamanta sajra runasmanta tumpasojtiykichej, allin ruwasqasniykichejmanta testigos kanankupaj.+ Ajinapitaj Diosta jatunchanqanku juzgaj jamonqa chay pʼunchaypi.

13 Runas churanku chay kamachejkunataqa, Señorninchejrayku kʼumuykukoj sonqowan kasukuychej.+ Reytaqa qankunamanta kurajta jina kasukuychej,+ 14 kamachejkunatataj reypa kachamusqanta jina kasukuychej. Paykunaqa kachamusqas kanku sajra runasta castiganankupaj, allin kajta ruwajkunatataj jatunchanankupaj.+ 15 Diosqa munan allin kajta ruwaspa mana yuyayniyoj runasta chʼinyachinaykichejta, mana yachaspalla parlasqankuta.+ 16 Kacharisqa runas jina kausaychej.+ Amataj sajra kajta ruwanaykichejpajchu,+ manachayqa Diospa esclavosnin kanaykichejpaj.+ 17 Tukuy laya* runasta jatunpaj qhawaychej.+ Tukuy hermanosta munakuychej.+ Diosta manchachikuychej,+ reytapis jatunpaj qhawaychej.+

18 Kamachi runasqa patronesninkoj kamachiyninpi kachunku paykunata respetaspa, respetanapaj jina kasqankurayku.+ Manataj kʼachasllatachu, nitaj llampʼu sonqoyoj kajkunallatachu,* manachayqa ni imawan kusichiy atina kanku chaykunatapis. 19 Sichus pipis Diospa ñaupaqenpi llimphu sonqoyoj kananpaj llakiykunata* aguantan, qhasimantataj ñakʼarin chayqa, chay ruwasqanqa Diosta mayta kusichin.+ 20 Sichus juchallikusqaykichejrayku maqachikunkichej, chaytataj aguantankichej chayqa, ¿ima allintaj chayri?+ Chaywanpis sichus allin kajta ruwasqaykichejrayku ñakʼariykunata aguantankichej chayqa, chaymin Diostaqa mayta kusichin.+

21 Qankunaqa chay jina kausaypajmin wajyasqa karqankichej. Cristopis qankunarayku ñakʼarerqa,+ pay jinallataj ruwanaykichejpaj. Ajinamanta purisqanta sumajta qhatinaykichejpaj.+ 22 Payqa mana ima juchatapis ruwarqachu,+ nitaj siminpi ima llullakuypis karqachu.+ 23 Payta insultashajtinku,+ mana insultallarqatajchu.+ Ñakʼarishaspapis,+ mana nerqachu pagachikunanta. Astawanpis pichus cheqa kajman jina juzgan, chaypa makinman churakorqa.+ 24 Payqa juchasninchejta kikin cuerponpi aparqa,+ rakhu kʼaspipi* clavasqa kashajtin.+ Ajinamanta juchasninchejmanta kacharichisqa kananchejpaj, cheqan kajta ruwaspataj kausananchejpaj. “Qankunaqa nanasqasninnejta sanoyachisqa karqankichej”.+ 25 Chinkasqa ovejas jina karqankichej.+ Kunantajrí kausayniykichejpa michejninman,+ qhawajninmantaj kutirinpunkichej.

3 Ajinallatataj qankunapis casarasqa warmis, qosaykichejta kasukuychej.+ Ajinamanta mayqellanpis Diospa palabranta mana kasukunchu chayqa, ruwasqaykichejta rikuspa mana ima parlasqalla kasukuyta atenqa,+ 2 llimphu kausayniykichejta,+ sonqomantapacha respetasqaykichejtapis rikusqanrayku. 3 Kʼachanchakusqaykichejqa ama jawallamantachu kachun: chujchata simpʼakuywan, qori kʼachanchanasta churakuywan,+ valesqa ropasta churakuywanpis. 4 Astawanpis kʼachita kasqaykichejqa rikukuchun sonqoykichejpi imaynachus kasqaykichejpi. Chayrayku sonqo tiyaykusqa kaywan, llampʼu sonqo kaywanpis kʼachanchakuychej.+ Diosqa chaytamin may valorniyojpaj qhawan. Chay jina kʼachanchakuytaj mana tukukunchu. 5 Ñaupa tiempopipis, Diosta yupaychaj warmisqa ajinata kʼachanchakoj kanku. Paykunaqa Diospi suyakoj kanku, qosankuta kasukuspa 6 Sara jina. Saraqa Abrahanta kasukoj, wiraqochíy nispa.+ Sichus qankunapis allin kajta ruwallankichejpuni, manataj manchachikuywan atipachikunkichejchu chayqa,+ Saraj warmi wawasnin kankichej.

7 Ajinallatataj qankunapis qosas, warmiykichejwan tiyakuychej paykunata entiendespa.* Warmitaqa sumajpaj qhawaychej,+ imaynatachus pʼakikoj vasota allillanwan apaykachankichej ajinata. Paykunapis qankuna jinallataj kausayta herenciata jina japʼenqanku,+ Diospa jatun khuyakuyninrayku. Ajinapi Diosmanta mañakusqaykichej ama jarkʼasqa kananpaj.

8 Tukuchanapaj, tukuyniykichej uj yuyaylla* kaychej,+ wajkunapaj sonqoyoj kaychej,* familia jina munanakuychej, may khuyakuyniyoj,+ kʼumuykukoj sonqotaj kaychej.+ 9 Ama sajramanta sajrallawantaj kutichiychejchu,+ insultasojtiykichejpis ama insultallaychejtajchu.+ Astawanpis bendeciychej,+ chaypajmin wajyasqas karqankichej. Ajinamanta bendicionta herenciata jina japʼinaykichejpaj.

10 “Pichus kausayta munakun, allin imastataj rikuyta munan chayqa, ama ima millaytapis parlarparillachunchu,+ amataj simenqa llullakuchunchu. 11 Sajra imasta ruwaymanta karunchakuchun,+ allin kajtataj ruwachun.+ Wajkunawan allinta kausakuyta maskʼachun,* ajinata kausakunanpajtaj kallpachakuchun.+ 12 Jehová* Diosqa cheqan runasta qhawamushan, mayta mañakusqankutapis uyarimushan.+ Jinapis Jehová* Diosqa sajra imasta ruwajkunaj contrankupi kashan”.+

13 Sichus allin kajta ruwayta munashankichej chayqa, ¿pitaj imanasonqachejri?+ 14 Cheqan runas kasqaykichejrayku ñakʼarinkichej chaypis, kusisqa kankichej.+ Chaywanpis ama manchachikuychejchu imastachus runas manchachikunku chayta,* nitaj llakikuychejchu.+ 15 Astawanpis sonqoykichejpi Cristota Señorniykichejta jina jatunchaychej. Wakichisqapuni kaychej pipis suyakuyniykichejmanta tapusojtiykichej kutichinaykichejpaj. Chaywanpis llampʼu sonqowan chayta ruwaychej,+ sonqomantapacha respetaspa.+

16 Llimphu sonqoyojllapuni kaychej.+ Ajinamanta contraykichejpi imallatapis parlajkuna pʼenqaypi rikhurinankupaj,+ Cristota qhatikojkuna jina allinta kausakusqaykichejrayku.+ 17 Diospa munaynin kajtenqa aswan walejmin qankuna allin kajta ruwasqaykichejrayku ñakʼarinaykichejqa,+ sajra kajta ruwasqaykichejrayku ñakʼarinaykichejmantaqa.+ 18 Cristoqa juchasrayku uj kutillata wañorqa, wiñaypajtaj.+ Arí, uj cheqan runa wañorqa, mana cheqan runasrayku,+ Diosman pusasunaykichejpaj.+ Paytaqa aycha cuerpoyoj kashajtin wañucherqanku,+ mana rikukoj cuerpopitaj* kausarichisqa karqa.+ 19 Chay cuerpoyojtaj presochasqa angelesman rispa willamorqa.+ 20 Chay angelesqa Noej tiemponpi mana kasukorqankuchu.+ Arca ruwakushajtin+ Diosqa pacienciawan suyakusharqa. Chay arcapitaj pisi runaslla, nisunman pusaj runaslla* salvasqa karqanku yakunta apasqa kaspa.+

21 Chaywan ninakoj bautismomin qankunatapis salvashasunkichej, Jesucristoj kausarimuyninnejta, (mana cuerpoj chʼichinta llimphuchaspachu, manaqa Diosmanta llimphu sonqoyoj kayta mañakuspa).+ 22 Cristoqa Diospa pañanpi kashan,+ cieloman ripusqanrayku. Angelespis, autoridadespis, atiyniyojkunapis kamachiyninman churasqa karqanku.+

4 Cristo aycha cuerpopi ñakʼarisqanrayku+ qankunapis Cristo jina yuyanaykichejpaj wakichikuychej. Ñakʼarej runaqa juchallikuymanta karunchakun,+ 2 kausashaspaqa amaña runaspa munayninta ruwananpaj,+ manaqa Diospa munayninta ruwananpaj.+ 3 Qankunaqa unaytaña nacionespa munayninta ruwarqankichej.+ Chaypachaqa purej kankichej: mana pʼenqakuspa juchata ruwaypi,* sajra imasta munapayaypi, machaykunapi, millay fiestaspi, machana fiestaspi, santosta millayta yupaychaypipis.+ 4 Kunantaj paykunaqa tʼukunku, manaña paykunawan chay sajra imasta ruwasqaykichejmanta. Chayrayku qankunamanta sajrata rimashanku.+ 5 Chay runasqa cuentata qonqanku, pichus wakichisqa kashan kausajkunata, wañusqastapis juzgananpaj chayman.+ 6 Chayrayku sumaj willaykunaqa wañusqasmanpis willakullarqataj.+ Ajinamanta runaj qhawayninman jina aycha cuerpopi juzgasqa kajtinkupis, Diospa espiritunwan pusachikuspa kausanankupaj.

7 Chaywanpis tukuy imaj tukukuynenqa qayllaykamunña. Chayrayku allin yuyayniyoj kaychej,+ Diosmanta mañakunaykichejpajpis wakichisqapuni kaychej.*+ 8 Tukuy imamanta astawanqa purajmanta mayta munanakuychej.+ Munakoyqa ashkha juchasta pʼampan.+ 9 Qankunapura wasiykichejman wajyarinakuychej, mana quejakuspalla.+ 10 Sapa ujniykichej ruwanapaj atiyta* Diosmanta japʼisqaykichejman jina purajmanta sirvinakuychej, Diospa jatun khuyakuyninmanta sumaj mayordomos jina. Chay khuyakoyqa imaymanamanta rikuchikun.+ 11 Sichus pipis parlan chayqa, Diospa nisqasnintapis willashanman jina parlachun. Sitajchus pipis wajkunata sirvin chayqa, Dios kallpata qosqanpi atienekuspa sirvichun.+ Ajinamanta tukuy imapi Dios jatunchasqa kananpaj+ Jesucristonejta. Diospatamin jatun kayqa, atiypis wiñaypaj wiñaynintinpaj. Amén.*

12 Munasqa hermanosníy, ama tʼukuychejchu sinchʼi pruebaspi* kasqaykichejmanta,+ manapis chay imas jamunanta yachawajchejchu jinaqa. 13 Astawanqa kusikullaychejpuni+ Cristo jina ñakʼarisqaykichejmanta.+ Ajinamanta jatun kaynin sutʼi rikukojtin ujtawan kusikunaykichejpaj, may kusiywantaj juntʼasqa kanaykichejpaj.+ 14 Cristoj sutinraykuchus insultashasunkichej* chayqa, kusisqa kankichej,+ Diospa may sumaj espiritun qankunapi kasqanrayku.

15 Ama mayqenniykichejpis ñakʼarichunchu runa wañuchi kasqanrayku, suwa, sajra runa kasqanrayku, nillataj wajkunaj kausayninman satʼikusqanraykupis.+ 16 Sitajchus pipis cristiano kasqanrayku ñakʼarin chayqa, ama chaymanta pʼenqakuchunchu.+ Astawanqa chay sutita apaspa Diosta jatunchallachunpuni. 17 Kunanmin señalasqa tiempo kashan Diospa wasinwan juicio qallarinanpaj.+ Noqanchejwanchus ñaupajta qallarishan chayqa,+ ¿imataj kanqa Diospa sumaj willaykunasninta mana kasukojkunawanri?+ 18 “Sichus cheqan runa ñakʼayllata salvakushan chayqa, ¿imataj kanqa sajra runamanta, juchasapa runamantapisri?”.+ 19 Chayrayku Diospa munayninta ruwasqankurayku ñakʼarejkunaqa, allin kajta ruwallachunkupuni, kausayninkutapis makinman churachunku. Paymin Ruwawajninchejqa, atienekunapaj jinataj.+

5 Noqaqa Cristo ñakʼarisqanmanta testigo kani. Ajllasqa kajkuna jatunchasqa kajtinkutaj, noqapis jatunchasqallataj kasaj.+ Anciano kasqayrayku, qankuna ukhupi ancianosta kayta mañarikuni: 2 Diospa ovejasninta michiychej,+ mayqenkunachus makiykichejpi kashan chaykunata, sumaj qhawajkuna jina sirvispa, amataj tanqasqa jinallachu, manaqa Diospa ñaupaqenpi tukuy sonqowan.+ Amallataj imata japʼiyta munaspachu chayta ruwaychej,+ manaqa tukuy sonqo, 3 nillataj Diospata kajkunajta patronninkupis kawajchej jinachu ruwaychej,+ astawanpis qankunamanta yachakunankupaj jina ruwaychej.+ 4 Kuraj michej+ rikuchisqa kajtintaj, qankunaqa chay mana ismoj kʼanchay coronata japʼinkichej.+

5 Ajinallatataj qankunapis jóvenes, kurajkunata* kasukuychej.+ Tukuyniykichejtaj purajmanta kʼumuykukoj sonqoyoj kaychej.* Diosqa jatunchakojkunaj contranpi sayaykun, kʼumuykukoj sonqoyojkunatarí mayta khuyakun.+

6 Chayrayku kʼumuykukuychej Diospa atiyniyoj makinman churakuspa. Ajinamanta payqa maychus tiemponpi jatunchasonqachej.+ 7 Diosqa qankunamanta llakikun, chayrayku tukuy llakiyniykichejta* makinman saqepuychej.+ 8 Yuyaynillaykichejpipuni kaychej, rijchʼarisqastaj kaychej.+ Enemigoykichej Diabloqa qhaparirishaj león jina muyuykachashasunkichej, mayqennillaykichejtapis oqoykuyta munaspa.*+ 9 Qankunatajrí contranpi sayaykuychej,+ creeypi sinchʼita sayaspa. Yachankichej jina mundontinpi tukuy hermanosniykichejqa kikillantataj ñakʼarishanku.+ 10 Jinapis pisi tiempota ñakʼarisqaykichejtawan, tukuy jatun khuyakuyta qoj Diosqa qankunata wakichiyta tukuchanqa. Paymin Cristowan ujchasqa kanaykichejpaj, wiñaypaj jatunchasqa kanaykichejpajpis wajyasorqachej.+ Paymin sinchʼita sayachisonqachej,+ kallpachasonqachej,+ sumaj cimientopitaj sayachisonqachej. 11 Paypatamin ateyqa wiñaypaj. Amén.*

12 Kay pisi palabrastaqa hermanonchej Silvanonejta*+ qhelqamuykichej, paytaqa Diospa sumaj kamachinta jina qhawani. Qhelqamuykichej qankunata kallpachanaypaj, qankunaman tukuy sonqo sutʼinchanaypaj kaypuni Diospa jatun khuyakuynin kasqanta. Chaypi sinchʼita sayaychej. 13 Saludamusunkichej Babiloniapi kajpis,* pichus qankuna jinallataj ajllasqa, waway Marcospis.+ 14 Purajmanta saludanakuychej hermanos jina muchʼaykunakuspa.*

Sonqo tiyaykuy kachun tukuyniykichejpaj, pikunachus Cristoj discipulosnin* kankichej chaykunapaj.