¿Wañusqas kawsarimunankuta suyasunmanchu?
“Sichus uj runa wañun chayqa, ujtawan kawsanmanchu?”, nispa juk riqsisqa runa, Job sutiyuq ñawpaq tiempopi tapurikurqa (Job 14:14). Ichá qampis kikinta tapurikurqanki. Kay pacha paraisoman tukuptin, wañusqaspis kawsarimuspa qamwan khuska kawsakuptinku, ¿kusikuwaqchu?
Biblia kayta niwanchik: “Chaywampis, wañusqasniykeqa kawsarimponqanku”. Chantá nillantaq: “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku”, nispa (Isaías 26:19; Salmo 37:29).
Diospa nisqanpi atienekunapaqqa, kay tapuykunap kutichiyninta yachananchik tiyan: ¿Imaptintaq runa wañun? ¿Maypitaq wañusqas kachkanku? Chaywanpis ¿Imaynamanta yachasunman wañusqas kawsarimunankutapuni?
¿Maymantaq wañuspa rinchik?
Biblia sutʼinchan, Diosninchik qallariypiqa runata ruwarqa mana jaykʼaq wañunanpaq. Adanta Evatawan ruwaytawanqa, juk kʼacha huertaman churaspa nirqa: ‘Miraychik kay pachamantaq juntʼaychik’, nispa. Chaywanpis Diosninchikpa kamachisqasninta juntʼananku karqa, mana wañuyta rikunankupaq (Génesis 1:28; 2:15-17).
Adán, Eva ima, Diospa kamachisqanta mana kasukurqankuchu, chayrayku ñakʼariyta qallarirqanku, Diosqa sutʼita willarqa: “Imaraykuchus jallpʼamanta ruwasqa kanki. Jallpʼa kanki, jallpʼallamantaj kutinki”, nispa (Génesis 3:19). Diosninchik niraq Adanta ruwachkaptin, Adanqa mana maypipis kawsarqachu, jallpʼalla karqa. Mana kasukusqanraykutaq Dios nirqa, jallpʼallamantaq kutinki nispa. Manataq ni maypi kawsananta nirqachu.
Chayrayku wañuyqa kawsaymanta chinkay. Biblia niwanchik: “Juchaj pagonqa wañuymin; Diospa regalonri wiñay kausay Cristo Jesús Señorninchejpi”, nispa (Romanos 6:23). Chantapis nillantaq, wañuypiqa mana ima yuyaypis kanchu: “Kawsashajkunaqa wañunankuta yachakunku; wañusqasri mana imatapis yachankuchu, manataj imatapis tarinkuñachu, imaraykuchus paykunaqa qonqayman churasqa kanku”, nispa (Eclesiastés 9:5). Astawanpis rikuchillantaq, “Samayninku tukukun, jallpʼamantaj tukupunku; chaypacha yuyayninkupi tukuy wakichikusqanku chinkapun”, nispa (Salmo 146:3, 4).
Chaywanpis, Adanwan Evawan juchallikusqankurayku, ¿imaptintaq tukuy ñuqanchik wañunanchik tiyan? Imaptinchus juchallikuytawan wawasniyuq karqanku, chayrayku tukuy ñuqanchikqa paykunap miraynin kaspa juchaman, wañuyman ima watasqa kanchik. Biblia sutʼinchan: “Uj runanejta jucha kay pachaman yaykumorqa, jucharaykutaj wañuypis tiyan. Ajinamanta wañoyqa tukuy runasman chayarqa”, nispa (Romanos 5:12; Job 14:4).
Ichapis wakinkunaqa tapurikunku, ‘¿manachu runa wañuptin alman kawsallanpuni?’, nispa. Wakinkunaqa chayta yachachinku. Kay yachayqa mana Bibliamantachu jamun. Bibliaqa ni maypi yachachinchu, juk runa wañuptin, alma chayri espiritun kawsaspa qhipakusqanta.
¿Wañusqas kawsarimunkumanchu?
Juchawan, wañuywan kay pachapi rikhurisqantawan, Diosqa sutʼita rikuchirqa imatachus ruwananta, wañusqas kawsarimunankuta nirqa. Chaymanta Biblia nin: “Abrahamri ajinata ruwarqa, imaraykuchus yuyasharqa Dios atiyniyoj kasqanta wañojkunata [Isaactapis] kawsarichinampaj”, nispa (Hebreos 11:17-19). Abrahampa yuyasqanqa mana pantasqachu karqa. Bibliaqa Jehová tukuy atiyniyuq kasqanta sutʼinchan: “Diosqa mana wañusqaspa Diosninchu, mana chayqa kawsajkunajta. Paypajqa tukuy kawsashanku”, nispa niwanchik (Lucas 20:37, 38).
Jehová Diosqa tukuy atiyniyuq, chaywanpis mana atiynillanwanchu kawsarichimuyta munan. Manaqa pay munayninrayku runata kawsarichinqa. Jesús nirqa: “Ama chay nisqaymanta tʼukuychejchu. Hora chayamonqa, chaypachataj tukuy pʼampasqa kajkunaqa Runaj Churimpa parlasqanta uyarenqanku”, jatarimunqankutaq, nispa (Juan 5:28, 29; Hechos 24:15).
Chaymantataq Jesús Naín llaqtamanta, juk wañusqata urqhumuchkasqankuta rikurqa, chay wañusqaqa juk viudap kʼata wawan karqa. Jesusqa viudata waqachkaqta rikuspa, khuyaspataq, nirqa: “Ama waqaychu, nispa. Jinapi qayllaykuspa, aya apanata llankharerqa, wantojkunataj sayarqanku. Chantá Jesusqa wañusqata nerqa: Wayna, qanta niyki: Sayariy, nispa. Wañusqataj tiyaykamuspa, parlarerqa. Jesustaj waynataqa kawsashajta mamanman qoporqa” (Lucas 7:11-17).
Jairop warmi wawanqa, chunka iskayniyuq watanpi wañupusqa, Jesustaq paypa wasinman chayaytawan qayllaykurqa maypichus wañusqa wawa kachkarqa chayman, nirqataq: “Imillita, sayariy, nispa. Jinapi chʼiriska kawsarimuspa, chay ratopacha sayarerqa”. Imaynatachus chay viuda kusikurqa, kikillantataq Jairop wasinpipis Jesús kawsarichimusqanmanta mayta kusikurqanku (Lucas 8:40-56).
Chaymanta Jesuspa kawsaqin Lázaro wañupusqa, Jesús chayman chayananpaq pʼampasqankumanta tawa pʼunchayña karqa. Lazarop hermanan Marta manchay llakisqa kachkarqa, chaywanpis pay nirqa: “Ari, noqa yachani kawsarimunanta qhepa pʼunchaypi, wañusqas kawsarimonqanku chaypacha”, nispa. Jesustaq maypichus Lázaro pʼampasqa kachkarqa chayman riytawan, qayllaykuspa rumita suchuchinankuta nirqa, qhaparispataq nirqa: “Lázaro, llojsimuy chaymanta, nispa. Chay ratopacha wañusqa Lázaro llojsimorqa” (Juan 11:11-44).
Kaypi tʼukuriy ¿Lázaro chay tawa pʼunchay wañusqa kaspa maymanpis rinmanchu karqa? Lázaro mana nirqachu cielopi kachkasqanta, nitaq nina lawraypi kachkasqantapis. Lazaroqa ni imata yacharqachu, Jesús mana kawsarichimuptinqa jinallapipuni kakunman karqa, tukukuy pʼunchaypi, Diosninchik kawsarichimunankama.
Jesús unqusqasta jampisqan, wañusqasta kawsarichisqan imaqa; chay tiempollapaq karqa, watiqmanta wañupullarqankutaq. Chaywanpis chay pachaqa Jesús, Diospa atiyninwan wañusqasta kawsarichiyta atisqanta rikuchirqa. Chay milagrosta ruwaspaqa rikuchin imaynatachus Diospa Reinonpi kamachiptin astawan jatuchaq milagrosta tukuy jallpʼapi ruwananta.
Mayqin munakusqanchikpis wañuptin
Runa masinchik wañuptinqa kawsarimunanta yachaspapis, anchata llakikunchik. Qhawarina kay ñawpa runamanta Abraham sutiyuq, pay warmin kawsarimunanta yachaspapis waqarqa, chaymanta Biblia nin: “Abrahamqa may llakisqa, anchatataj waqarqa warmin Sara wañupojtin”, nispa (Génesis 23:2). ¿Jesús, Lázaro wañupusqanmanta llakikurqachu? “Payqa sinchʼita phutikorqa, sonqontaj wawayarqa. Jinapi Jesús waqarikorqa” (Juan 11:33, 35). Chayrayku runa masinchik wañuptin, waqayqa mana pʼinqakunapaqchu.
Juk familiapi wawa wañuptinqa mamapaqqa may jatun llakiy. Bibliataq chayta rikuchiwanchik (2 Reyes 4:27). Kikillantaq tatapaqpis, David jinata waqarikurqa: “Qan wañunaykimantaqa noqa wañuyman karqa. Waway, Absalón waway”, nispa (2 Samuel 18:33).
Chaywanpis qam kawsarimuypi atienekuptiykiqa, llakiyniykita atipanki. Aswanqa mañakuspa Diosman qayllaykuy, Bibliaqa niwanchik: “Payqa sinchʼita sayachisonqa. Payqa cheqan runata ni jaykʼaj urmajta saqenqachu”, nispa (Salmo 55:22).
Tukuy Bibliamanta rimaykunaqa “Diosmanta Qhelqasqa” Bibliamanta urqhukun.