Uj mikhunaman wajyarisqa kajkuna

Jesusqa uj fariseoj wasinpi chakin punkisqa runata sanoyacherqa. Payqa chaypi kashaspa, wajyarisqa kajkuna aswan sumaj tiyanasta japʼikushasqankuta rikorqa. Chayrayku kʼumuykukoj kaymanta yachacherqa.

Jesús nerqa: “Casamientoman wajyarisqa kaspaqa ama aswan sumaj lugarpi tiyakuychu, ichapis qanmanta aswan sumaj runa wajyarisqallataj kanman. Iskayniykichejta wajyarejtaj jamuspa nisunkiman: ‘Jatarikuy, pay kaypi tiyakuchun’, nispa. Qantajrí pʼenqayta riwaj qhepaman tiyakoj”, nispa (Lucas 14:8, 9). 

Chantá Jesús nillarqataj: “Wajyarisojtinkoqa qhepapi tiyakamuy, wajyarisojniyki jamuspa nisunanpaj: ‘Amigóy, ñaupajman jamuy’, nispa. Ajinamanta tukuy wajyarisqaspa ñaupaqenpi jatunpaj qhawasqa kanki”, nispa. Jesusqa chayta nispa, mana kʼacha kanallamantachu parlasharqa. Chayrayku pay nerqa: “Pichus jatunchakojqa kʼumuykachachisqa kanqa, kʼumuykukojtajrí jatunchasqa kanqa”, nispa (Lucas 14:10, 11). Jesusqa payta uyarejkunaman kʼumuykukoj kanankuta yachachisharqa.

Chantá Jesusqa, payta wajyarikorqa chay fariseoman, Diosta kusichinanpaj pikunatachus wajyarikunan kasqanta yachacherqa. Pay nerqa: “Jatun mikhuyta wakichispaqa ama wajyarikuychu amigosniykita, nitaj hermanosniykita, nitaj familiasniykita, nillataj qhapaj vecinosniykitapis. Paykunaqa maykʼajllapis wajyarisuspa aynita jina kutichipusunkuman. Jatun mikhuyta wakichispaqa wajyarikuy wajchasta, ñukʼusta, suchusta, cojosta, ciegostapis. Chayta ruwaspaqa kusisqa kanki, imaraykuchus paykunaqa mana kutichipusuyta atenqankuchu”, nispa (Lucas 14:12-14).

Jesusqa mana nisharqachu amigosninchejta, familianchejta, vecinosninchejtapis wajyarikoyqa jucha kasqanta. Astawanpis yachachisharqa wajchasman, ñukʼusman, ciegosmanpis mikhunata qorispaqa, ashkha bendicionesta japʼinanchejta. Chayrayku payqa, payta wajyarikorqa chay fariseoman nerqa: “Qanqa tʼinkata japʼinki cheqan runasta Dios kausarichimojtin”, nispa. Chayta uyarispataj, wajyarisqasmanta uj runa nerqa: “Kusisqa kanqa Diospa Gobiernonpi mikhojqa”, nispa (Lucas 14:15). Chay runaqa repararqa Diospa Gobiernonman yaykunapaj wajyarisqa kayqa, may sumajpuni kasqanta. Jinapis mana tukuychu chayta repararqanku.

Chayrayku Jesusqa paykunaman uj kikinchayta willarerqa. Pay nerqa: “Uj runa jatun mikhuyta wakichisqa, ashkha runastataj wajyarikusqa. Mikhuna horaña kajtintaj, kamachinta kachasqa wajyarisqasta nimunanpaj: ‘Jamuychej, tukuy imapis wakichisqaña’, nispa. Tukuyninkutaj mana riyta munaspa achakista churasqanku. Ujnenqa nisqa: ‘Jallpʼata rantikuni, qhawajtaj rinay tiyan. Mana jamuyta aterqosajchu’, nispa. Ujnintaj nisqa: ‘Phishqa yuntasta rantikuni, chaykunataraj llankʼarichimusaj. Mana jamuyta aterqosajchu’, nispa. Ujpis nillasqataj: ‘Kunallanraj casarakuni, mana jamuyta aterqosajchu’, nispa” (Lucas 14:16-20).

Chay wajyarisqa runasqa, chayta nispa mana riyta munasharqankuchu. Imajtinchus jallpʼatapis, yuntastapis, niraj rantikushaspa sumajta qhawarinchej. Chay uj runatajrí, mana casarananpajchu wakichikusharqa. Payqa casarasqaña karqa, jatun mikhuyman rinanpajtaj ni ima jarkʼarqachu. Patronqa wajyarisqa kajkunaj nisqankuta uyarispa mayta phiñarikorqa.

Chantá esclavonta nerqa: “Usqhayllata riy llajtaj  plazasninman,  callesninmanpis, pusaramuytaj: wajchasta, ñukʼusta, ciegosta, suchusta, cojosta”, nispa. Esclavotaj patronnin nisqanman jina runasta wajyamorqa. Jinapis wasipi campo kallarqapuni. Chayrayku Patronqa esclavonta nerqa: “Jatun ñankunaman riy, chaki  ñankunamanpis,  runastataj  munajta mana munajta pusamuy, wasiy juntʼa kananpaj. Ñaupajta wajyarerqani chay runasmantaqa, ni ujpis mikhunaymantaqa llamirenqachu”, nispa (Lucas 14:21-24).

Jesusqa chaymanta parlaspa nisharqa, Jehová Dios chay patrón jina kasqanta, paynejtataj runasta Diospa Gobiernonman wajyarishasqanta. Jehová Diosqa judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunata, waj judiostawan primerota wajyarerqa. Jinapis paykunamanta ashkhasqa, mana Jesuspa yachachisqanta japʼikorqankuchu. Chantapis mana paykunallachu wajyarisqa kananku karqa. Jesusqa sutʼita nerqa aswan qhepaman pisipaj qhawasqa judíos, waj llajtapi tiyakoj judiospiwan wajyarisqa kanankuta. Chantapis waj llajtayoj runas wajyarisqallataj kananku karqa. Chay runasmantataj judiosqa nej kanku ni jaykʼaj Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kanankuta (Hechos 10:28-48).

Arí, fariseoj wasinpi chay uj runa nerqa jinapuni, “kusisqa kanqa Diospa Gobiernonpi mikhojqa”.