¿Imaynatataj sonqonchejta waqaychasunman?

1, 2. 1) ¿Imaraykutaj Jehová Dios Salomonta munakusqa? 2) ¿Ima bendicionestataj Jehová Dios Salomonman qosqa?

SALOMONQA jovencitollaraj kashajtin rey jina Israelpi churasqa karqa. Kamachiyta qallarishajtintaj Jehová Diosqa Salomonman mosqoypi rikhurispa, nerqa: “Mañakuway imatachus munasqaykita, noqataj qosqayki”, nispa. Salomontaj nerqa: ‘Waynallaraj kani. Chayrayku jatun sonqota qoway, jatun yachaytawan’, nispa (1 Rey. 3:5-10). Salomonqa ajinata Jehová Diosmanta mañakuspa llampʼu sonqo kasqanta rikucherqa. Llampʼu sonqo kasqanraykuchá Jehová Dios Salomonta mayta munakorqa (2 Sam. 12:24). Salomonpa mañakusqan Jehová Diosman allin rijchʼasqanrayku, Jehová Diosqa Salomonman ‘jatun yachayta, jatun sonqotawan’ qorqa (1 Rey. 3:12).

² Salomonqa Diosta kasukushaspa ashkha bendicionesta japʼerqa. Por ejemplo, “uj Templota Israelpa Señornin Tata Diospa sutimpaj” ruwarqa (1 Rey. 8:20). Jehová Dios yachayta qosqanraykutaj may rejsisqa karqa. Chantapis Bibliamanta kinsa librosta qhelqarqa Diospa yanapayninwan. Chay librosmanta ujnenqa Proverbios libro.

3. ¿Imatataj qhepan parrafospi yachakusunchej?

³ Proverbios libropeqa 104 kutista sonqo palabra oqharikun. Por ejemplo, Proverbios 4:23 versiculopi nin: “Tukuy imamanta astawanqa sonqoykita waqaychay”, nispa. Qhepan parrafospitaj yachakusunchej imapajchus kay versiculopi sonqo palabra oqharikusqanta. Chantapis yachakullasuntaj imastachus Satanás ruwashasqanta sonqonchejpi sajra imasta saphichananpaj. Yachakullasuntaj imastachus ruwana kasqanta sonqonchejta waqaychanapaj. Chaykunata yachaspaqa Jehová Diospa qayllallanpipuni kasunchej.

¿IMAPAJTAJ ‘SONQO’ PALABRA OQHARIKUN?

4. ¿Imapajtaj ‘sonqo’ palabra oqharikun?

⁴ Proverbios 4:23 versiculopi ‘sonqo’ palabra oqharikun parlanapaj yuyasqanchejmanta, imachus sonqonchejpi kasqanmanta, imatachus ruwayta munasqanchejmantapis. Nisunman sonqo palabra oqharikun imayna runapunichus kasqanchejmanta parlanapaj.

5. ¿Imatataj ruwasunman sonqonchejta waqaychanapaj?

⁵ Imaynatachus sanitos kanapaj tukuy imata ruwanchej, ajinallatataj sonqonchejta waqaychanapajpis tukuy imata ruwananchej tiyan. Por ejemplo, sanitos kanapajqa sumajta mikhunchej, ejerciciostapis ruwanchej. Sonqonchejta waqaychanapajpis sumajta mikhunanchej tiyan, nisunman sapa día Bibliata, publicacionestawan leenanchej tiyan, yachakusqanchejman jinataj kausakunanchej tiyan. Chantapis Diospa Palabranmanta willamunanchej tiyan (Rom. 10:8-10; Sant. 2:26). Wakin kutisqa manchay onqosqa kaspapis sano runaman rijchʼakusunman. Ajinallataj kanman sonqonchejwanpis, ichapis reunionesman, predicacionmanpis risqanchejrayku creesunman sinchʼi sayasqa kashasqanchejta. Chaywanpis ichá sonqonchejpi sajra imasta munapayashasunman (1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Ama qonqanachu Satanás sajra yuyaykunasninta chimpaykuchiyta munawasqanchejta. Kunantaj qhawarinachej imaynasmantachus Satanás urmachiyta munawasqanchejta, imaynatachus paymanta jarkʼakunatapis.

¿IMA YUYAYKUNATATAJ SATANÁS SONQONCHEJMAN CHURAYTA MUNAN?

6. ¿Imatataj Satanás munan?

⁶ Satanasqa manchay sajra, payllapitaj yuyan, manataj Jehová Diosta kasukunchu. Munantaj noqanchejpis pay jina yuyananchejta, kananchejtataj. Chaywanpis Satanasqa mana obligawasunmanchu. Jinapis waj jinasmanta urmachiyta munawanchej. Por ejemplo, may chhika runasta pantachishan paykunanejta pantachinawanchejpaj (1 Juan 5:19). Satanasqa munan mana allinta purejkunawan astawan tantakunanchejta. Chaywanpis yachanchej paykuna pierdechinawanchejta, chayri sajra imaspi yuyanapaj tanqanawanchejta (1 Cor. 15:33, sutʼinchaynin). Satanasqa Salomontapis Diosta mana yupaychajkunanejta urmacherqa. Salomonqa Diosta mana yupaychaj warmiswan casarakorqa. Chay warmistaj “paypa sonqonta pantacherqanku”. Jinamantataj Salomonqa Jehová Diosmanta karunchakorqa (1 Rey. 11:3).

7. 1) ¿Imaswantaj Satanás umanchejta muyuchikunanchejta munan? 2) ¿Imaraykutaj peliculasta sumajta ajllananchej kasqa?

⁷ Satanasqa peliculaswan, telewan ima umanchejta muyuchikunanchejta munan pay jina yuyananchejpaj. Chayrayku Satanás jina yuyajkunaqa peliculaspi cuentitosta churanku pantachinawanchejpaj. Satanasqa yachan imastachus peliculaspi qhawasqanchej, uyarisqanchejpis sonqonchejpi qhepakunanta, chayman jinataj ruwananchejta. Jesuspis yacharqa imatachus uyarisqanchej sonqonchejpi qhepakusqanta. Chayrayku payqa cuentoswan jina yachacherqa. Por ejemplo, kʼacha samaritanomanta, chinkasqa qhari wawamantawan parlarqa (Mat. 13:34; Luc. 10:29-37; 15:11-32). Chayrayku allinta qhawarikunanchej tiyan mana ima peliculallatapis qhawanapaj. Wakin peliculasqa qhawanapaj jinalla kanku, manataj sajra imaspi yuyanapaj tanqawanchejchu. Chayrayku sumajta ajllayta yachananchej tiyan. Ajllashaspaqa piensarinanchej tiyan, chay película yanapanawanchejpichus chayri manachus (Gál. 5:19-21; Efe. 2:1-3). Uj película sajra imasta munapayachinawanchejpaj jina kajtenqa, ama qhawanallachu, astawanpis uj onqoymanta jina jarkʼakuna.

8. ¿Imastataj tatas wawasninkuman ninkuman sajra imasmanta jarkʼanankupaj?

⁸ Satanasqa munan wawaspis sajra imaspi yuyanankuta. Chayrayku tatasqa tukuy imata ruwananku tiyan wawasninku mana Satanaswan engañachikunankupaj, imaynatachus tukuy imata ruwanku wawasninku mana onqonankupaj, ajinata. Ashkha tatasqa wawasninku mana onqonankupaj wasinkuta llimphituta japʼinku, onqochikoj imastataj wijchʼunku. Ajinallatataj tatasqa, mana allin peliculasmanta wawasninkuta jarkʼananku tiyan. Imaraykuchus películas, tele, videojuegos, Internetpis wawasta tanqan sajra imaspi yuyanankupaj. Chayrayku tatasqa wawasninkuman ninanku tiyan ima peliculastachus qhawayta atisqankuta, imastatajchus mana qhawayta atisqankuta. Bibliawantaj sutʼinchananku tiyan imaraykuchus chay kamachiykunata churasqankuta (Mat. 5:37). Imajtinchus tatasqa Dios nisqanman jina wawasninkuta yanapananku kashan Diospa qayllallanpipuni kanankupaj (Pro. 1:8; Efe. 6:1, 4). Chantapis wawasninkuta wiñasqankuman jina imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta reparayta yachachinanku tiyan. Ajinamanta wawasninkoqa Bibliaman jina reparayta atenqanku imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta (Heb. 5:14). Chantapis tatasqa mana parlaspallachu wawasninkuta yachachinanku kashan, manaqa ejemplonkuwanpis (Deu. 6:6, 7; Rom. 2:21).

9. 1) ¿Imatataj Satanás yuyachiyta munawanchej? 2) ¿Qhapajyayta maskʼajkuna kusisqachu kanku?

⁹ Satanasqa kay mundoj yuyaykunasninta sonqonchejman churayta munan, manataj munanchu Jehová Diospi confiananchejta (Col. 2:8). Chayrayku payqa yuyachiyta munawanchej qhapaj kaspalla kusisqa kayta atisqanchejta. Ajinata yuyaj runastaj qhapajyanankurayku tukuy imata ruwanku. Wakenqa qolqeta mayta maskʼasqankupi onqoykunku, familiankuta saqerpanku, Diosmantapis karunchakapunku (1 Tim. 6:10). Noqanchejqa mayta kusikunchej Tatanchej Jehová qolqeta munapayaymanta jarkʼawasqanchejmanta (Ecl. 7:12; Luc. 12:15).

¿IMAYNATATAJ SONQONCHEJTA WAQAYCHASUNMAN?

10, 11. 1) ¿Imatataj reparayta yachananchej kasqa? 2) ¿Imatataj ñaupa tiempopi llajtata qhawaj soldados ruwaj kanku? 3) ¿Imaynatataj llajtata qhawaj soldados jina kasunman?

¹⁰ Sonqonchejta waqaychanapajqa imaschus Satanaspa trampasnin kasqanta reparayta yachananchej tiyan. Kayta entiendenapaj unay tiempo llajtata qhawaj soldadosmanta parlarina. Chay soldadosqa perqa patapi sayaj kanku, enemigosninkuta qayllaykamojta rikuspataj chay rato tukuyman willachej kanku. Noqanchejpis chay llajtata qhawaj soldados jina, imaspichus Satanás urmachiyta munawasqanchejta reparayta yachananchej tiyan.

¹¹ Ñaupa tiempomanta llajtata qhawaj soldadoqa, punkuta qhawaj soldadowan yanapanakoj kanku (2 Sam. 18:24-26). Enemigosninku qayllaykamojtinkoqa iskayninku asegurakoj kanku llajta punku wisqʼasqa kananmanta (Neh. 7:1-3). Diospa Palabranta sonqonchejman churasunchej chayqa, llajtata qhawaj soldados jina kasunchej.b Sonqonchejpi sajra imaspi yuyayta qallarishajtinchej chayri sajra imasta munapayayta qallarishajtinchej reparasunchejpacha Satanás chay imasman tanqashawasqanchejta. Ajinata reparakuspaqa tukuy atisqanchejta ruwananchej tiyan mana chay imaspi yuyanapaj, ajinamanta Satanás sonqonchejman mana yaykunanpaj punkutapis wisqʼaykushasunman jina kanqa.

12, 13. 1) ¿Ima tentacionpitaj rikukusunman? 2) Ajinapi rikukuspa, ¿imatataj ruwasunman?

¹² Kunantaj qhawarinachej imaynatachus Satanaspa sajra yuyayninmanta jarkʼakuyta atisqanchejta. Jehová Diosqa niwanchej: ‘Ama parlallaychejpischu khuchichakuy juchamanta, imaymana millay imasmanta ima’, nispa (Efe. 5:3). Chaywanpis ichá trabajonchejmanta chayri escuelanchejmanta compañerosninchej chay millay imasmanta parlayta qallarinkuman. Sonqonchejtaj reparachiwasunman Diosta phiñachej imasmanta parlashasqankuta (Rom. 2:15). Jinata reparaspapis ichá compañerosninchejta uyariytapuni munasunman chayri qhawashasqanku fotostapis qhawaytapuni munasunman. Chayta ruwananchejmantaqa waj imamanta compañerosninchejta parlachisunman chayri ripusunman. Imaraykuchus sutʼita yachanchej “Diospa munayninpa contranpi kaj imasta, kay mundoj sajra imasninta munapayayta ima” qhesachananchej kasqanta (Tito 2:12).

¹³ Compañerosninchej sajra imasta ruwanapaj tanqawajtinchej chayri sajra imaspi yuyanapaj tanqawajtinchejqa mayta kallpachakunanchej tiyan chay imasta qhesachanapaj. Jehová Diosqa qhawamushan Satanaspa contranpi sinchʼita sayaykushasqanchejta. Chayrayku payqa sajra yuyaykunata atipanapaj kallpata, yachaytawan qowasunchej (2 Cró. 16:9; Isa. 40:29; Sant. 1:5). Kunantaj qhawarinachej imastawanchus ruwayta atisqanchejta sonqonchejta waqaychanapaj.

ALLIN IMASWAN SONQONCHEJTA JUNTʼACHINACHEJ

14, 15. 1) ¿Imapajtaj sonqonchejta kicharinanchej kasqa? 2) Proverbios 4:20 al 22 versiculospi nisqanman jina, ¿imatataj ruwasunman Bibliata leesqanchej sonqonchejpi qhepakunanpaj? (“¿Imaspitaj tʼukurisunman?” nisqa recuadrota qhawariy).

¹⁴ Sonqonchejta waqaychanapajqa mana millay yuyaykunallamantachu jarkʼakunanchej tiyan. Manaqa sonqonchejta kicharinanchej tiyan allin yuyaykunawan juntʼaykuchinapaj, imaynatachus unay tiempopi punkuta qhawaj soldado punkuta kicharej, ajinata. Punkuta qhawaj soldadoqa llajtaj punkunta kicharej mikhunata llajtaman apaykunankupaj. Mana punkuta kicharinman karqa chayqa, runas yarqhaymanta wañunkuman karqa. Ajinallataj noqanchejwanpis, Jehová Diospa nisqasnin sonqonchejman yaykunanpajqa, sonqonchejta kicharinanchej tiyan.

¹⁵ Bibliaqa reparachiwanchej imaynatachus Jehová Dios yuyasqanta. Chayrayku Bibliata leespaqa Jehová Dios jina yuyasunchej, ruwasunchej, wajkunatapis munakusunchej. Bibliapi leesqanchej sonqonchejpi qhepakunanpajqa iskay imasta ruwananchej tiyan. Ñaupajtaqa Jehová Diospa yanapanta mañakunanchej tiyan. Chaymanta parlaspa uj hermana nin: “Bibliata leeyta qallarinaypajqa Jehová Diospa yanapanta mañakuni ‘kamachisqasninta’ entiendenaypaj”, nispa (Sal. 119:18). Chaymantataj Bibliata leesqanchejpi tʼukurinanchej tiyan. Sichus Bibliata leenapaj orakusunchej, leesqanchejpitaj tʼukurisunchej chayqa, Diospa nisqasnin sonqonchej ukhukamapuni chayanqa, pay jinataj yuyasunchej (Proverbios 4:20-22 leey; Sal. 119:97).

16. ¿Imaynatataj JW Broadcasting nisqapi kaj videos hermanosninchejta yanapasqa?

¹⁶ Jehová Diospa nisqasninta sonqonchejman juntʼaykuchillasunmantaj JW Broadcasting^® nisqapi kaj videosta qhawaspa. Chaymanta parlaspa uj qhariwarmi nin: “Sapa killa JW Broadcasting^® nisqa videota qhawaspaqa, reparayku Jehová Dios noqaykupaj jinapuni wakichisqanta. Chay videosqa llakisqa kashajtiyku chayri sapayakojtiyku mayta kallpachawayku, sonqochawaykutaj. Chantapis waykʼushaspa, llimphuchashaspa, teycituta tomashaspa, imata ruwashaspapis JW Broadcastingpi kaj takiykunata uyariykupuni”, nispa. JW Broadcastingpi kaj videosqa sonqonchejta waqaychanapaj yanapawanchej. Chay videosqa yanapawanchej Jehová Dios jina yuyanapaj, yachachiwanchejtaj imastachus ruwana kasqanta mana Satanaspa yuyaykunasninwan chimpaykuchikunapaj.

17, 18. 1) 1 Reyes 8:61 nisqanman jina Jehová Diosta kasukuspa, ¿imatataj reparasunchej? 2) ¿Imatataj rey Ezequiasmanta yachakusunman? 3) Salmo 139:23, 24 nisqanman jina, ¿imatataj Jehová Diosmanta mañakusunman?

¹⁷ Jehová Diosta kasukuspaqa reparasunchej nisqasnin allinninchejpajpuni kasqanta, jinamantataj astawan paypi atienekusunchej (Sant. 1:2, 3). Maytataj kusikunchej Jehová Dios wawasninta jina qhawanawanchejpaj kallpachakusqanchejmanta. Chantapis astawan Jehová Diosta kusichiyta munanchej (Pro. 27:11). Ima pruebapi rikukuspapis mana iskay sonqollachu Jehová Diosta sirvinchej (Sal. 119:113). Manaqa tukuy sonqo munayninta ruwanchej, kamachisqasnintapis kasukunchej, payta munakusqanchejrayku (1 Reyes 8:61 leey).

¹⁸ Chaywanpis juchasapas kasqanchejrayku pantanchejpuni. Pantaspaqa rey Ezequiasmanta yuyarikusunman. Payqa ashkha kutispi pantaykorqa, jinapis pesachikorqa, Jehová Diostataj “tukuy sonqo cheqan kajta ruwaspa” yupaychallarqapuni (Isa. 38:3-6; 2 Cró. 29:1, 2; 32:25, 26). Tukuy atisqanchejta ruwana mana Satanaspa sajra yuyayninwan chimpaykuchikunapaj. Jehová Diosmantataj mañakuna ‘jatun sonqota, jatun yachaytawan’ kamachiykunasninta kasukunanchejpaj (1 Rey. 3:9; Salmo 139:23, 24 leey). Sonqonchejta sumajta waqaychajtinchej Jehová Diosmanta ni imarayku karunchakusunchu.