30 YACHAQANA
Diospi mana creejkunaman Jehovamanta yachachina
“Tukuy runaspaj imaynachus kasqankuman jina tukuni”. “Chay jinamanta imaynallamantapis wakinta salvanaypaj” (1 COR. 9:22).
82 TAKIY Kʼanchayninchej runaj ñaupaqenpi kʼanchachun
¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN?a
1. ¿Imatataj ashkha runas ninku?
MAY chhika watasta, runasqa religionniyojpuni karqanku. Jinapis kunanqa manaña jinachu. Sapa kuti astawan ashkha runas ninku, ni mayqen iglesiamanta kasqankuta. Wakin suyuspeqa casi tukuynin runas, Diospi mana creenkuchu chayri ni mayqen iglesiaman rinkuchu (Mat. 24:12).b
2. ¿Imaraykutaj sapa kuti astawan runas, Diospi mana creenkuchu?
2 ¿Imaraykutaj sapa kuti astawan runas, Diospi mana creenkuchu?c Wakin runasqa munaynillankuta ruwayta munanku chayri problemasnillankupi yuyanku (Luc. 8:14). Wakintaj niña Diospi creenkuchu. Wakintajrí Diospi creespapis, yuyanku religionqa ñaupa runasllapaj kasqanta, nitaj yanapawasqanchejta. Yuyallankutaj religionqa cienciawan churanakusqanta, nitaj creenapaj jinachu kasqanta. Ichapis kausay jinallamanta rikhurisqanta radiopi chayri telepi rejsisqa runasmanta uyarinku. Manaqa yachachejkunasninku chayri amigosninku chayta ninku. Jinapis imaschus Dios kasqanta rikuchisqanmanta, pisillata yachanku. Wakintataj mayta phiñachin, pastoreswan curaswan atiyniyoj kayta munasqanku, qolqemanta wañusqas kasqanku ima. Wakin lugarespitaj, gobiernosqa Diosta mana yupaychanapaj leyesta churanku.
3. ¿Imapajtaj kay yachaqana yanapawasun?
3 Jesusqa kamachiwarqanchej: “Tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”, nispa (Mat. 28:19). Chayta juntʼanapajtaj, ¿imaynatá Diospi mana creejkunata yanapasunman Jehovata munakunankupaj, Jesuspa discipulosninman tukunankupaj ima? Runasqa maypichus wiñakusqankuman jina uj jinata creenku. Paykunaman predicanapajtaj, chayta yuyarikuna. Europamanta runasqa, mana Asiamanta runas jinachu kanku. Europamanta casi tukuy runasqa, Bibliamanta tumpata yachanku, Dios tukuy imata ruwasqantapis uyarinku. Asiamanta casi tukuy runastajrí, Bibliamanta pisita chayri ni imata yachankuchu. Wakin suyuspitaj, runasqa mana creellankupischu tukuy imata ruwaj Dios kasqanpi. Kay yachaqanaqa yanapawasun tukuy runasman predicanapaj, chay runas waj suyumanta kajtinkupis chayri waj creenciayoj kajtinkupis.
MANA SAYKʼUSPA WILLANA
4. ¿Imaraykutaj runasman willanallapuni tiyan?
4 Mana saykʼuspa willana. Sapa wata, Diospi mana creejkunamanta ashkhas Jehovaj testigosninman tukunku. Wakenqa llimphu kausayniyojña karqanku, iglesiasman rejkuna puraj uyas kasqankumantataj rabiakoj kanku. Wakintajrí mana allintachu kausaj kanku, millay viciosninkutataj saqerqanku. Jehová Diospa yanapayninwanqa, wiñay kausayta japʼinapaj allin sonqoyoj kajkunata tarisunman (Hech. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4).
Bibliapi mana creej runasman waj jinasmanta predicana (5, 6 parrafosta qhawariy).d
5. ¿Imaraykutaj runas willayninchejta uyariwanchej?
5 Runaswan kʼachas kana, nitaj sonqonkuta nanachinachu. Ashkha kutispi, runasqa imaynatachus willasqanchejrayku uyariwanchej, manataj imatachus willasqanchejraykuchu. Runasqa paykunawan kʼachas kasqanchejta, sonqonkuta mana nanachisqanchejta, paykunamanta llakikusqanchejta ima sumajpaj qhawanku. Noqanchejqa mana runasta uyarinawanchejpaj obliganchejchu. Astawanpis imaraykuchus Diospi mana creesqankuta entiendenapaj kallpachakunchej. Wakenqa mana waj runaswan religionmanta parlayta munallankuchu. Wakintajrí Diosmanta tapurejtinchej phiñakunku. Wakintaj Bibliata runaspa rikunanta leeyta pʼenqakunku, astawanraj Jehovaj testigosninwan leeytaqa. Imayna kajtinpis, chay runasta respetananchej tiyan (2 Tim. 2:24).
6. 1) ¿Imaynatá apóstol Pablo runasman yachacherqa? 2) ¿Imatá Pablomanta yachakusunman?
6 Wakin runasqa Bibliamanta, Diosmanta chayri religionmanta mana parlayta munankuchu. ¿Imaynatá paykunawan parlarisunman? Apóstol Pablo jina ruwasunman. Payqa judiosman “Diosmanta Qhelqasqapi allinta tʼukurichispa” yachacherqa. Jinapis Areópago nisqapi, mana kikintachu Greciamanta yachayniyoj runaswan parlarqa. Pabloqa mana “Diosmanta Qhelqasqapi jinata nin” nispachu nerqa (Hech. 17:2, 3, 22-31). ¿Imatá Pablomanta yachakusunman? Bibliapi mana creej runawan parlashaspaqa, ichá mana “Biblia nin” nispachu ninanchej kanqa. Uj runa Bibliata leeshajta wajkuna rikunankuta pʼenqakun chaytaj, textosta pakayllamanta rikuchisunman, ichá uj celularpi chayri tabletapi.
7. Kay 1 Corintios 9:20-23 nisqanman jina, ¿imatá apóstol Pablomanta yachakusunman?
7 Runasta entiendena, sumajtataj uyarina. Runas imaraykuchus uj jinata yuyasqankuta entiendenapaj kallpachakuna (Pro. 20:5). Apóstol Pablo imatachus ruwasqanta watejmanta qhawarina. Payqa judío kaspapis, mana judío kajkunaman predicanan karqa. Paykunaqa Jehová Diosmanta, Palabranmantawan pisita chayri ni imata yacharqankuchu. Pablotaj chayman jina predicananpaj kallpachakunan karqa. Noqanchejpis runasta entiendenapaj kallpachakunanchej tiyan. Chaypajtaj chay runasmanta publicacionespi astawan maskʼasunman, chayri unaytaña predicaj hermanoswan yanapachikusunman (1 Corintios 9:20-23 leey).
8. ¿Imaynatá runaswan Bibliamanta parlarisunman?
8 Noqanchejqa allin sonqoyoj runasta tariyta munanchej (Mat. 10:11). Chaypajtaj wasiyojta parlarejta saqena, sumajtataj uyarina. Inglaterra suyumanta uj hermanonchej, runaswan kay imasmanta parlariyta qallarin: imachus qhariwarmista kusisqa kausakunankupaj yanapasqanmanta, imaynatachus wawasta uywanamanta, imaynatachus sajra ruwaykunata aguantanamanta ima. Chantá wasiyojta parlarejta saqeytawan, payqa niyta yachan: “Kay yuyaychay casi 2 mil watas ñaupajtaña qhelqakorqa. ¿Chaysituta leeripuykimanchu?”, nispa. Chantá mana reparayllata celularninpi wakin textosta leeripun.
RUNASPA SONQONKUMAN CHAYANA
9. ¿Imaynatá Diosmanta mana parlayta munajkunata yanapasunman?
9 ¿Imaynatá Diosmanta mana parlayta munajkunata yanapasunman? Paykuna rejsisqanku imasmanta parlarisunman. Ashkha runasqa imaschus cielopi, kay jallpʼapiwan kasqanmanta tʼukunku. Chayrayku paykunaman nisunman: “Ashkha yachayniyoj runasqa, kay jallpʼapi kaj imasmanta copiakunku. Microfonosta, camarastawan ruwajkunaqa, animalespa ninrisninkuta, ñawisninkuta ima estudianku. Kay jallpʼapi kaj imasta rikuspa, ¿niwajchu jinallamanta rikhurisqanta? ¿Uj ruwajniyojchu kanman?”, nispa. Kutichisqankuta uyariytawan, nisunman: “Animalespa ninrisninkuta, ñawisninkuta estudiaj runas, ¿manachu ninritawan ñawitawan ruwajmanta yachakushanku? Noqataqa unay tiempomanta uj runa imatachus nisqan mayta tʼukuchiwan. Pay nerqa: ‘¿Manachu ninrista ruwajqa uyarinman? ¿Manachu ñawista ruwajqa rikunman? Runaman tukuy imata yachachejqa, ¿manachu yachanman?’, nispa. Wakin yachayniyoj runaspis ajinallatataj yuyanku (Sal. 94:9, 10). Chantá JW Library® nisqamanta uj videota rikuchisunman (chaytaj kashan MULTIMEDIA > ENTREVISTAS Y EXPERIENCIAS > OPINIONES SOBRE EL ORIGEN DE LA VIDA nisqapi). Manachayrí ¿Es la vida obra de un Creador? chayri El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis nisqa folletosta jaywasunman.
10. ¿Imaynatá predicasunman Diosmanta mana parlayta munajkunaman?
10 Ashkha runasqa, sumaj kausay kananta munanku. Jinapis ashkhas, kay jallpʼa chinkachisqa kananta chayri niña kausanapaj jinachu kananta ninku. Noruegapi congregacionesta visitaj uj hermano nin: “Wakenqa Diosmanta mana parlayta munaspapis, kay tiempopi llakiykunamanta parlajtiy uyariwanku”, nispa. Payqa wasiyojta saludariytawan, tapurin: “¿Kausay allinyanmanchu? ¿Pimantataj kashan allinyanan? ¿Gobiernosmantachu, cientificosmantachu chayri wajkunamantachu?”, nispa. Wasiyojta sumajta uyariytawan, hermanoqa sumaj kausaymanta parlaj textosta leeripun. Wakenqa mayta kusikunku, cheqan runas kay jallpʼapi wiñaypaj kausakunankuta yachaspa (Sal. 37:29; Ecl. 1:4).
11. 1) ¿Imaraykutaj runaswan waj jinasmanta parlarinanchej tiyan? 2) Romanos 1:14-16 nisqanman jina, ¿imaynatá Pablo jina ruwasunman?
11 Runasqa mana kikinchu kanchej. Chayrayku runaswan waj jinasmanta parlarinapaj kallpachakuna tiyan. Mana tukuychu kikin imasmanta yachayta munanku. Wakin runasqa Diosmanta chayri Bibliamanta parlayta munallanku. Wakinmantajrí waj imasmantaraj parlarinanchej tiyan. Imayna kajtinkupis, tukuy laya runaswan parlarinapaj kallpachakuna (Romanos 1:14-16 leey). Ama qonqanachu, Jehová Dioslla allin sonqoyoj runaspi cheqa kajta wiñachisqanta (1 Cor. 3:6, 7).
DIOSPI MANA CREEJ RUNASMAN PREDICANA
Ashkha hermanosqa, Diospi mana creej runasman Biblia kausayninchejpi yanapawasqanchejta yachachinku (12, 13 parrafosta qhawariy).
12. ¿Imaynatá predicasunman Dios kasqanpi mana creej runasman?
12 Ashkha runasqa, uj cheqa Dios kasqanpi mana creenkuchu. Mundontinpi ashkha hermanostaj, chay jina runaswan tinkunku. Wakin runasqa, may suyuspichus autoridades Diosta yupaychajta mana saqenkuchu, chaymanta kanku. Asiaj ashkha suyusninmanta runasqa, Dios kasqanpi mana yuyallankupischu. Wakenqa “¿Bibliamanta yachakuyta munawajchu?” nejtinchej, “ya” ninkupacha. Wakintajrí Bibliaj yachachisqan paykunapaj mosoj kasqanrayku, mana yachayta munallankuchu. ¿Imaynatá chay runasman predicasunman? Unaytaña predicaj wakin hermanosqa, chay runaswan waj imasmantaraj parlarinku, kʼachastaj kanku. Chaymantaraj willarinku, Biblia imaynatachus paykunata yanapasqanta.
13. ¿Imatá ruwasunman runas Bibliamanta yachakuyta munanankupaj? (Kay revistaj tapanpi fotota qhawariy).
13 Ashkha runasqa, Bibliaj nisqan kausayninchejpi yanapawasqanchejta reparaspa, yachakuyta munanku (Ecl. 7:12). Nueva Yorkmanta uj hermana imatachus ruwasqanmanta parlarina. Payqa chinota parlaj runasman predican. Pay nin: “Paykunawan kʼacha kani, sumajtataj uyarini. Kayman recienllaraj chayamusqankuta niwajtinkutaj, tapurini: ‘¿Imaynalla kashanki? ¿Trabajota tarinkiñachu? ¿Kaymanta runas qanwan kʼachasllachu kanku?ʼ, nispa”. Hermananchejqa chayta ruwaspa, ashkha runaswan parlariyta qallarerqa. Uyarillajtinkupunitaj hermanaqa kaytawan nin: “¿Imataj yanapawasunman tukuywan allinta kausakunapaj? Bibliamanta uj yuyaychayta leeripusqayki. Nin: ‘Pichus phiñanakuyta qallarejqa qochapis phataykushanman jina; chayrayku chay phiñakuytaqa saqey manaraj jatunyaykushajtinʼ. Kaypi nisqan, ¿wajkunawan allinta kausakunapaj yanapawasunmanchu?”, nispa (Pro. 17:14). Noqanchejpis ajinata ruwasun chayqa, pikunachus yachakuyta munasqankuta reparasun.
14. ¿Imaynatá uj hermano Diospi mana creej runasman predican?
14 ¿Imaynatá Diospi mana creej runaswan parlarisunman? Asiaj ujnin lugarninmanta hermanoqa, Diospi mana creej runasman unaytaña predican. Pay nin: “Kay suyupi ashkha runasqa, Diospi mana creesqankuta nispa, kay lugarmanta diosespi mana creesqankuta ninku. Chayrayku paykunaman nini: ‘Noqapis mana creenichu runaj ruwasqan dioskunapeqa’, nispa. Chantá Jeremías 16:20 versiculota leeripuyta yachani. Chaypi nin: ‘Runaqa atinmanchu payllapaj dioskunata ruwakuyta? Arí, atinman. Chaywampis chaykunaqa manapuni cheqan dioskunachu kanku’, nispa. Chantá tapurini: ‘¿Imaynatá yachasunman mayqen dioschus cheqa Dios kasqanta?’, nispa. Kutichiwasqanta uyariytawan, Isaías 41:23 versiculotañataj leeripuni. Chaypi nin. ‘Allinta willawayku qhepaman imaschus kananta, ajinamanta yachanaykupaj cheqamanta dioskuna kasqaykichejta’, nispa. Chantataj imatachus Jehová Dios qhepaman kananta nisqanta willani”, nispa.
15. ¿Imatá uj hermano ruwasqanmanta yachakunchej?
15 Asiaj ujnin lugarninmanta hermanoqa, imaynatachus revisitasta ruwasqanmanta nin: “Noqaqa imaynatachus Biblia yanapawasqanchejmanta parlarini. Chayrí parlarini profecías juntʼakusqanmanta, manachayqa estrellasmanta, planetasmantawan. Chaywan reparachini tukuy imata ruwaj Dios kasqantapuni, may yachayniyojtaj kasqanta. Diospi creeyta qallarejtinkutaj, imatachus Biblia Jehová Diosmanta nisqanta yachachini”, nispa.
16. 1) Hebreos 11:6 nisqanman jina, ¿imaraykutaj runas Diospi, Bibliapiwan creenanku tiyan? 2) ¿Imaynatá paykunata yanapasunman?
16 Diospi mana creejkunata estudiachishaspaqa, Dios kasqanpi creenankupaj sapa kuti yanapana (Hebreos 11:6 leey). Yanaparinallataj Bibliapi creenankupaj. Chaypajtaj ichá wakin yachachiykunata kutin kutita yachachina kanqa. Ichapis sapa kutispa, Biblia Diospa Palabran kasqanta rikuchinanchej kanqa. Chaypajqa parlarisunman Bibliaj profeciasninmanta, Biblia ciencia nisqawan mana churanakusqanmanta, chayri unay tiempo runasmanta cheqata willasqanmanta. Manaqa imaynatachus Biblia yanapawasqanchejta nisunman.
17. ¿Imataj kanqa tukuy runasta munakojtinchej?
17 Tukuy runasta munakuspaqa, Cristoj discipulosnin kanankupaj yanapasun (1 Cor. 13:1). Diosqa tukuy runasta munakun, munantaj payta munakunankuta. Noqanchejtaj chaypaj Bibliamanta yachachimunchej. Ashkha runasqa religionmanta ñaupajta mana yachayta munaspapis, Jehová Diosta munakunku, bautizakunkutaj. Chayrayku mana saykʼuspa willanallapuni. Tukuy laya runasmanta llakikuna, kʼachastaj kana. Paykunata sumajta uyarina, yuyasqankuta entiendenapajtaj kallpachakuna. Cristota qhatinankupaj kausayninchejwan yachachina.
76 TAKIY ¿Willamuspa kusirikunkichu?
a Mundontinpi may chhika runas, niña iglesiaman rinkuchu chayri Diospi niña creenkuchu. Ichapis predicashaspa chay runaswan tinkusunman. Kay yachaqanapi, yachakusun imaynatachus paykunaman predicanata. Yachakullasuntaj imaynatachus paykunata Bibliapi, Jehová Diospi ima creenankupaj yanapanata.
b Yachakusqanman jina, Europa jallpʼamanta kay suyus kanku: Albania, Alemania, Austria, Azerbaiyán, Dinamarca, España, Francia, Irlanda, Noruega, Países Bajos, Reino Unido, República Checa, Suecia, Suiza ima. Asia jallpʼamantataj kay suyus kanku: China, Corea del Sur, Hong Kong, Israel, Japón, Vietnam ima. Kikillantaj Australiapi, Canadapipis.
c MANA QONQANAPAJ: Kay yachaqanapi Diospi mana creejkuna nispaqa, ni mayqen iglesiaman rejkunamantawan parlashayku.
d FOTO: Hospitalpi trabajaj hermanoqa, compañeronman predicashan. Chay runataj wasinpi kaspaña Internetpi jw.org nisqaman yaykushan.