¿Imaynatá llakiy kajtin sonqo tiyasqa kasunman?

1. ¿Imaynataj kanchej ‘Dios sonqo tiyaykuyta’ qowajtinchej, chanta imaynatá chay yanapawanchej? (Filipenses 4:6, 7).

KAY mundomanta runasqa mana yachankuchu ‘Dios sonqo tiyaykuyta’ qowasqanchej imaynachus kasqanta. Chay sonqo tiyaykuyta qowasqanchejqa sonqonchejta phaj nirichin. Ajina sonqo tiyasqataj kanchej Tatanchej Jehovaman qayllaykuspalla. Pay sonqo tiyaykuyta qowajtinchejqa ni imata manchachikunchejchu (Filipenses 4:6, 7 leey). Chantapis Jehovata munakojkunawan amigos kanchej, ‘sonqo tiyaykuyta qoj Dioswanpis’ sumaj amigosllataj kanchej (1 Tes. 5:23). Tatanchej Jehovata rejsejtinchej, paypi atienekojtinchej, kasukojtinchejtaj payqa sonqo tiyaykuyta qowanchej. Chaytaj llakiykunapi rikukojtinchej sonqonchejta tiyaykuchin.

2. ¿Imaynapí yachanchej sonqo tiyasqa kayta atisqanchejta?

² Llakiykuna kajtin, ¿cheqamantapunichu Dios sonqo tiyaykuyta qowasunman? ¿Sonqonchej phaj niyta atinmanchu wañuchej onqoykuna rikhurejtin, kaymanta jinalla ima llakiypis kajtin, chʼajwas kajtin, chayri qhatiykachasqa kajtinchej? Chay imasqa tukuyta manchachiwasunman. Jinapis Jesusqa discipulosninman kay jinata yuyaycharqa: “Ama sonqoykichej sinchʼita llakikuchunchu, nitaj manchachikuchunchu”, nispa (Juan 14:27). Ashkha hermanos, hermanaspis Jesús nisqanman jina ruwarqanku. Jehovaj yanapayninwanqa, sinchʼi pruebaspi kaspapis sonqo tiyasqallapuni kayta aterqanku.

WAÑUCHEJ ONQOYKUNA RIKHUREJTIN SONQO TIYASQA KAYTA ATINCHEJ

3. Wañuchej onqoy rikhurejtin, chayri uj onqoy tukuynejman chayajtin, ¿imajtintaj mana sonqo tiyasqalla kayta atisunmanchu?

³ Uj wañuchej onqoy rikhurejtin, chayri uj onqoy tukuynejman chayajtenqa kausayninchej niña kikinchu kanman. Coronavirus onqoy rikhurisqanrayku imapichus ashkha runas rikukusqankupi piensarina. Ashkha runasta tapurisqankupi, khuskan kurajpuni nerqanku coronavirus onqoy rikhurisqanrayku mana puñukuyta atisqankuta. Chantapis chay onqoy kasqanrayku astawan ashkhas desesperasqas jina karqanku, llakisqastaj. Ashkhastaj tomayman, drogakuyman ima qokorqanku. Chantapis familiaspi maqanakuykuna astawan yapakorqa, astawan ashkha runastaj wañuchikuyta munarqanku. Tiyakunki chaypi wañuchej onqoy rikhurin chay, ¿imatá ruwawaj mana desesperakunaykipaj, Diosmantataj sonqo tiyaykuyta japʼinaykipaj?

4. ¿Imajtintaj qhepa pʼunchaykunamanta Jesuspa nisqanta yachay sonqonchejta tiyaykuchin?

⁴ Jesusqa nerqa qhepa pʼunchaykunapi ‘kaynejpi jaqaynejpi’ wañuchej onqoykuna rikhurinanta (Luc. 21:11). Chayta yachayqa sonqonchejta tiyaykuchin. Imajtinchus yacharqanchejña chay imas pasananta, chayrayku chayqa mana tʼukuchiwanchejchu. Kunantaj rikushanchej Jesús nisqanman jinapuni tukuy ima kashasqanta. Chayrayku qhepa pʼunchaykunapi kausakojkunapaj imatachus Jesús yuyaychasqanman jina ruwanchej. Pay nerqa: “Chaymantaqa ama mancharikunkichejchu”, nispa (Mat. 24:6).

5. 1) Filipenses 4:8, 9 nisqanman jina, ¿imatataj Jehovamanta mañakunanchej tiyan uj wañuchej onqoy rikhurejtin? 2) ¿Imaynatá Bibliamanta grabacionesta uyariy yanapawanchej?

⁵ Uj wañuchej onqoy rikhurejtin ni imanakuyta atisunmanchu, manchachikusunmantaj. Ajinapi rikukorqa Desi sutiyoj hermana.b Tion, primon, doctorninpis coronavirus onqoywan wañupusqankurayku, manchachikorqa paypis chay onqoywan chimpachikuyta, mamanmanpis chimpachiyta. Mamanqa mayorcitaña karqa. Manchachikullarqataj mana trabajoyoj rikhurinanmanta. Tapukorqataj: “¿Maymantataj qolqeta orqhosaj alquilermanta paganaypaj, mikhunata rantinaypajpisri?”, nispa. Payqa chay yuyaylla kasqanrayku ni puñukuytapis aterqachu. Jinapis watejmanta sonqo tiyasqa kayta aterqa. ¿Imatá chaypaj ruwarqa? Jehovamanta sutʼita mañakorqa sonqonta tiyaykuchinanta, allin imaspi yuyananpaj yanapananta ima (Filipenses 4:8, 9 leey). Jehovata uyarinanpajtaj Bibliamanta grabacionesta uyarej. Pay nin: “Kʼachituta leerisqankuta uyarejtiy sonqoy tiyaykoj, yuyarichiwajtaj Jehová noqamanta llakikusqanta”, nispa (Sal. 94:19).

6. ¿Imaynatá yanapawasunman sapallanchejpi Bibliata estudiay, tantakuykunamanpis riy?

⁶ Uj wañuchej onqoy rikhurejtenqa, manaña ñaupajta jina imatapis ruwayta atillanchejchu. Jinapis sapallanchejpi Bibliata estudianallapuni, reunionesmanpis rinallapuni. Publicacionesninchejta leespa, videostapis qhawaspa, yuyarikunchej hermanosninchejpis kikin problemasllapitaj rikukushasqankuta, Jehovatataj sirvishallasqankutapuni (1 Ped. 5:9). Tantakuykunaqa yanapawanchej, Bibliapi kallpachanawanchejpaj jina kan chay imaspi yuyanapaj, wajkunata kallpacharinapaj, noqanchejtapis wajkuna kallpacharinawanchejpaj (Rom. 1:11, 12). Imaynatachus Jehová kamachisninta onqosqa kashajtinku, manchikojtinku chayri sapallanku kashasqankuta yuyakojtinku yanapasqanpi tʼukurejtinchejqa, creeyninchej astawan sinchʼiyanqa, manataj ni imaynitata iskayrayasunchu noqanchejtapis yanapanawanchejmanta.

7. ¿Imaynatá apóstol Juan jina ruwasunman?

⁷ Tukuy atisqanchejta kallpachakuna hermanosninchejwan parlarinallapajpuni. Uj wañuchej onqoy kajtin, chayri uj onqoy tukuynejman chayajtin niña wajkunaman anchata qayllaykuyta atisunmanchu, ni hermanosninchejmanpis. Ajinapi rikukuspa apóstol Juan jina sientekusunman. Payqa amigon Gayowan uyapura parlarikuyta munarqa (3 Juan 13, 14). Jinapis pay nerqa amigon Gayowan uj tiempota mana tinkuyta atinanta. Chayrayku imatachus ruwayta aterqa chayta ruwarqa: Uj cartata apacherqa. Noqanchejpis hermanosninchejwan mana uyapura tinkuyta atispaqa, paykunata wajyarisunman, videollamadapi parlarisunman, chayri uj mensajituta apachisunman. Hermanosninchejwan parlarillaspapuneqa mana sapallanchej kashasqanchejta yuyakunchejchu, sonqo tiyasqastaj kanchej. Sinchʼi llakisqas kashanchej chaytaj, ancianoswan parlarina, tukuy sonqotaj japʼikuna munakuywan yuyaychariwasqanchejta (Isa. 32:1, 2).

IMA LLAKIYPIS KAYMANTA JINALLA RIKHUREJTIN SONQO TIYASQA KAYTA ATINCHEJ

8. Kaymanta jinalla ima llakiypis rikhurejtin, ¿imaraykutaj mana sonqo tiyasqa kayta atillawajchu?

⁸ Ichapis tiyakunki chayman yaku juntʼaykorqa, uj terremoto karqa, chayri nina tukuy imata qʼolaykorqa. Chayraykutaj ichapis unayña llakisqalla kashanki. Chantá sichus piniykipis wañuporqa chay, chayri kapususqan imasta pierderqanki chayqa, ichapis sonqo nanasqa, llakisqa, phiñasqataj kashanki. Chayqa mana ninayanchu kapuyniyoj kaymanta wañurishasqaykita, chayri pisi creeyniyoj kasqaykita. Ajinapi rikukushasqaykeqa may llakiypuni. Wajkunataj ichá suyankuman llakiyniykirayku imatapis thautinaykita (Job 1:11). Sinchʼi llakiypi rikukojtinchejpis sonqo tiyasqa kayta atinchej. Qhawarina imaynatachus.

9. Kaymanta jinalla ima llakiypis kajtin, ¿imaynatá Jesuspa nisqan yanapawanchej wakichisqa kanapaj?

⁹ Wakin runasqa yuyanku ni jaykʼaj kaymanta jinalla ima llakiypipis rikukunankuta. Noqanchejtaj sutʼita yachanchej Jesús imatachus nisqanta. Yachanchej desastres naturales yapakunanta, wakintaj ichapis tiyakunchej chaypi kananta. Jesusqa discipulosninman nerqa, niraj tukukuy chayamushajtin “sinchʼi terremotos”, waj imaspiwan kananta (Luc. 21:11). Chantapis nillarqataj sajra kausay yapakunanta, kay tiempopitaj ajinapuni kashan. Suwas, maqanakuspis astawan yapakun, ujllapi ashkhasta wañuchisqankupis yapakullantaj (Mat. 24:12). Jesusqa ni jaykʼaj nerqachu Jehovamanta karupi kajkunalla chay imaspi rikukunankuta. Diospa ashkha kamachisninpis desastres naturales kasqanrayku sufrillankutaj (Isa. 57:1; 2 Cor. 11:25). Ichapis Jehovaqa chay llakiykunamanta mana milagroswan jarkʼawasunchu, jinapis tukuy ima necesitasqanchejta qowasun sonqo tiyasqalla kanapaj, nitaj anchata llakikunapaj.

10. ¿Imajtintaj ninchej ima desastrepajpis ñaupajmantaña wakichikuspa Jehovapi atienekushasqanchejta? (Proverbios 22:3).

¹⁰ Kaymanta jinalla ima llakiy kananpajpis ñaupajmantaña wakichikuspaqa, sonqo tiyasqa kayta atillasun. Jinapis ñaupajmantaña wakichikuspa, ¿nichu rikuchishasunman Jehovapi mana atienekusqanchejta? Mana. Astawanpis ñaupajmantaña wakichikuspaqa, rikuchishanchej ima llakiy kajtinpis pay cuidanawanchejpipuni atienekusqanchejta. ¿Imaraykú chayta ninchej? Imaraykuchus Bibliaqa yuyaychawanchej ima llakiypajpis wakichisqa kananchejta (Proverbios 22:3 leey). Diospa llajtantaj revistasnejta, tantakuykunanejta, willaykunanejta kutin kutita niwanchej ima desastrepajpis wakichikunanchejta.c Jehovapi atienekunchej chayqa, kunanña chay yuyaychaykunata kasukusun, niraj ima desastrepis kashajtin.

11. ¿Imatá Margaretmanta yachakunchej?

¹¹ Margaret sutiyoj hermana imapichus rikukusqanpi piensarina. Autoridadesqa wasinmanta ripunanta nerqanku, chay lugarpi nina sachʼasta lauraykushasqanrayku. Ashkha runas ujllapi ayqekushasqankurayku carreterasqa juntʼa kasharqa, mana pasay atinataj karqa. Qʼoshñi juntʼa kashasqanraykutaj Margaretqa autollanpi quedakunan karqa. Jinapis sumaj wakichisqa kashasqanrayku mana wañorqachu. Carteranpeqa uj mapa tiyaporqa, chayta qhawaspataj waj ñanninta llojsiyta aterqa. Payqa ñaupajtaña chay ñanta risqa, kaymanta jinalla ima llakiy kajtinpis facilta chayninta ayqekuyta atinanpaj. Margaretqa sumajta wakichikusqanrayku salvakorqa.

12. ¿Imaraykutaj kamachiykunata kasukunchej?

¹² Autoridadesqa ichapis niwasunman wasillanchejpi tukuy quedakunanchejta, chayri ayqekunanchejta, manachayri waj imasta kamachiwasunman. Ajinamanta jarkʼanawanchejpaj, chayri mana pejtulla kananchejpaj. Wakin runasqa cosasninkuta mana saqeyta munaspa mana chay kamachiykunata kasukuyta munankuchu. Cristianosrí, ¿imatá ruwanchej? Biblia niwanchej: “Runas churanku chay kamachejkunataqa, Señorninchejrayku kʼumuykukoj sonqowan kasukuychej. Reytaqa qankunamanta kurajta jina kasukuychej, kamachejkunatataj reypa kachamusqanta jina kasukuychej”, nispa (1 Ped. 2:13, 14). Jehovaj llajtanpis cuidanawanchejpaj kamachiykunata qollawanchejtaj. Sapa kuti yuyarichiwanchej numeronchejta ancianosman qonata, ajinamanta imapis kaymanta jinalla kajtin tariyta atinawanchejpaj. Numeronchejta cambianchej chay, ¿mosoj numeronchejta qonchejñachu? Ichapis Diospa llajtanqa kamachiykunata qowasunman wasillanchejpi qhepakunanchejpaj, ayqekunanchejpaj, chayri imatachus necesitasqanchejta imaynatachus japʼikunanchejpaj. Chayri niwasunman maykʼajchus, imaynatatajchus wajkunata yanapanata. Manachus chay kamachiykunata kasukusunman chayqa, kausayninchejta, ancianospa kausayninkutapis wañuy pataman churasunman. Paykunaqa Jehovata kasukuspa cuidashawanchej (Heb. 13:17). Margaret nerqa: “Sutʼita yachani ancianospa kamachisqankuta, Diospa llajtanpa kamachisqantapis kasukusqayrayku salvakusqayta”, nispa.

13. Waj lugaresman ripoj hermanos, ¿imatataj ruwanku kusisqallapuni, sonqo tiyasqallapunitaj kanankupaj?

¹³ Ashkha hermanosqa desastres, guerras chayri chʼajwas kasqanrayku wasinkuta saqespa waj lugaresman ripunku. Paykunaqa tukuy atisqankuta ruwanku chay kausayninkuman yachaykukunankupaj, usqhayllatataj Diosta yupaychaypi ruwanasninkuta watejmanta ruwanankupaj. Chantapis “Diospa palabranmanta sumaj willaykunata” willallankupuni, imaynatachus ñaupa cristianos qhatiykachasqa kasqankurayku tukuynejman chʼeqerasqa kaspa ruwarqanku ajinata (Hech. 8:4). Predicasqankoqa paykunata yanapan Diospa Gobiernonpi yuyanankupaj, manataj problemasninkupichu. Ajinamanta kusisqallapuni, sonqo tiyasqallapunitaj kanku.

QHATIYKACHASQA KASPA SONQO TIYASQA KAYTA ATINCHEJ

14. ¿Imaraykutaj qhatiykachasqa kaspa mana sonqo tiyasqa kayta atisunmanchu?

¹⁴ Qhatiykachasqa kajtinchejqa imaschus kusisqa, sonqo tiyasqataj kanapaj yanapawanchej chay imasta manaña ruwayta atillasunmanchu. Mana qhatiykachasqa kaspaqa tantakullanchej, predicallanchej, sapa día ruwanasninchejtapis ruwallanchej, nitaj manchachikunchejchu autoridades carcelman wisqʼaykunawanchejmanta. Chay imasta manaña ruwajta saqewajtinchejtaj, imachus qhepaman kananmanta llakikusunman. Ajinata sientekusqanchejqa entiendenapaj jinalla. Jinapis allinta qhawarikunanchej tiyan. Jesusqa discipulosninman nerqa qhatiykachasqa kajtinku creeyninku chinkayta atisqanta (Juan 16:1, 2). Chayrayku, ¿imatá ruwasunman qhatiykachasqa kajtinchejpis sonqo tiyasqallapuni kanapaj?

15. ¿Imaraykutaj qhatiykachasqa kayta mana manchachikunanchejchu tiyan? (Juan 15:20; 16:33).

¹⁵ Diospa Palabranqa nin: “Cristo Jesuspa discipulosnin jina Diosta tukuy sonqo yupaychaspa kausayta munajkunaqa, tukuyninku qhatiykachasqallataj kanqanku”, nispa (2 Tim. 3:12). Hermanonchej Andréi mana chayta creeyta atillarqachu, tiyakun chay suyupi testigosta prohibejtinku. Pay yuyarqa: “Kaypeqa ashkha testigos kayku, nipuni creenichu enteroykuta wisqʼaykunawaykutaqa”, nispa. Ajinata yuyasqanraykutaj, sonqo tiyasqa kananmantaqa astawan llakiykukullarqa. Jinapis waj hermanosqa chayta Jehovaj makinman saqeporqanku, nitaj yuyarqankuchu ni jaykʼaj paykunata wisqʼanankuta. Paykunaqa yacharqanku ima ratollapis wisqʼaykusqa kayta atisqankuta, nitaj Andréi jina anchata llakikorqankuchu. Chayrayku Andreiqa paykuna jina ruwarqa, Jehovapitaj tukuy sonqo atienekorqa. Ajinamanta sonqo tiyasqa karqa. Kunantaj imaymana problemas kajtinpis kusisqa kashan. Noqanchejpis ajinallataj sientekusunman. Jesusqa niwarqanchej qhatiykachasqa kananchejta, jinapis nillawarqanchejtaj atipayta atinanchejta (Juan 15:20; 16:33 leey).

16. Qhatiykachasqa kashajtinchej, ¿imatataj kasukunanchej tiyan?

¹⁶ Manaña predicajta saqewajtinchej chayri prohibiwajtinchejqa, ichapis sucursalta kamachejkuna chayri ancianos kamachiykunata qowasunchej jarkʼanawanchejpaj, Diosmanta sumaj yachachiykunata japʼinallapajpuni, atikusqanman jinataj predicanallapajpuni. Jina kajtenqa, chay kamachiykunata imaraykuchus qowasqanchejta mana sutʼita entiendespapis kasukunapuni (Sant. 3:17). Chantapis runas hermanosninchejmanta, congregacionpi imatachus ruwakusqanmantapis mana yachananku imasta tapuwajtinchej, ama paykunaman imatapis willanachu (Ecl. 3:7).

17. ¿Imatataj apóstoles jina ruwayta munanchej?

¹⁷ Satanasqa yachan Diospa llajtanqa ‘Jesusmanta willanankupaj kamachisqa’ kasqankuta. Chayrayku astawanpis contranchejpi oqharikun (Apo. 12:17). Ama saqenachu ni Satanaspis, ni mundonpis manchachinawanchejta. Churanakuy kajtinpis predicallasunpuni, yachachillasunpunitaj chayqa, kusisqa, sonqo tiyasqataj kasun. Judío autoridades apostolesta manaña predicanankuta nejtinku, paykunaqa Diosta kasukullarqankupuni. Siga predicallarqankupuni, chayraykutaj kusisqas karqanku (Hech. 5:27-29, 41, 42). Jinapis predicajta prohibiwajtinchejqa allinta qhawarikuspa predicananchej tiyan (Mat. 10:16). Tukuy atisqanchejta kallpachakuspaqa sonqo tiyasqa kasun, porque yachanchej Jehovata kusichishasqanchejta, runas salvakunankupajpis yanapakushasqanchejta.

‘SONQO TIYAYKUYTA QOJ DIOS QANKUNAWAN KANQA’

18. ¿Pitaj qowanchej necesitasqanchej sonqo tiyaykuyta?

¹⁸ Manchay llakiypi kaspapis sonqo tiyasqa kayta atisunman. Llakiykunapi rikukuspaqa, yuyarikunapuni Dios qowanchej chay sonqo tiyaykuyta necesitasqanchejta, chaytaqa paylla qoyta atiwanchej. Uj wañuchej onqoy rikhurejtin, kaymanta jinalla ima llakiypis kajtin chayri qhatiykachasqa kajtinchej Jehovapi atienekuna. Amapuni Jehovaj llajtanmanta karunchakunachu, qhepaman sumaj kausay kananpitaj tʼukurina. Chayta ruwajtinchejqa, ‘sonqo tiyaykuyta qoj Dios’ noqanchejwan kanqa (Fili. 4:9). Qhepan yachaqanapi qhawarisun, imaynatachus llakiypi tarikoj hermanosninchejta Diosmanta jamoj sonqo tiyaykuyta japʼinankupaj yanaparinata.