20 YACHAQANA
7 TAKIY Jehová Diosmin kallpachawanchej
Jehovawan sonqochachikuna
“Jatunchasqa kachun Dios […]. Paymin may khuyakuyniyoj Tata, tukuy imapi sonqochaj Diostaj” (2 COR. 1:3).
TEMA
¿Imatá yachakunchej imaynatachus Jehová Babiloniaman preso apasqa judiosta sonqochasqanmanta?
1. Babiloniaman preso apasqa judiospa kausaynin, ¿imaynataj karqa?
BABILONIAMAN preso apasqa judiospi piensarina. ¿Imaynataj kashankuman karqa? Paykunaqa rikorqanku imaynatachus llajtanku Jerusalén thuñirpasqa kasqanta. Chantapis juchasninkurayku, ñaupa tatasninkoj juchasninkurayku ima waj llajtaman preso apasqa karqanku (2 Cró. 36:15, 16, 20, 21). Babiloniapeqa wakin imasta ruwayta atillarqanku, sapa día ruwanasninkutapis ruwayta aterqankuraj (Jer. 29:4-7). Chaywanpis kausayninkoqa mana facilchu karqa, nitajchá ni mayqenninku ajinapi kausakuyta munarqachu. Paykunamanta ujnenqa nerqa: “Babilonia mayu kantuspi tiyaykuspa waqarikoj kayku Sionmanta yuyarikuspa”, nispa (Sal. 137:1). Chayrayku sonqochasqa kayta necesitarqanku. ¿Pitaj paykunata sonqochanman karqa?
2, 3. 1) ¿Imatá Jehová ruwarqa preso apasqa judiosrayku? 2) ¿Imatá kay yachaqanapi yachakusunchej?
2 Jehovaqa ‘tukuy imapi sonqochaj Dios’ (2 Cor. 1:3). Payqa payman qayllaykojkunata tukuyninkuta munakun, sonqochaytataj munan. Jehovaqa yacharqa preso apasqa judiosmanta wakin, cheqanchayninta japʼikuspa munasqanman jina watejmanta yupaychanankuta (Isa. 59:20). Chayrayku Babiloniaman preso apasqa kanankupaj 100 watasmanta astawan faltashajtin, Isaías librota profeta Isaiaswan qhelqacherqa. ¿Imapaj? Isaiasllataj nerqa: “Diosniykichejqa nin: ‘Sonqochaychej, nacionniyta sonqochaychej’”, nispa (Isa. 40:1). Arí, Jehovaqa Isaías libronejta preso apasqa judiosta necesitashajtinku sonqocharqa.
3 Noqanchejpis wakin kuteqa necesitanchej sonqochasqa kayta. Kay yachaqanapi yachakusun Jehovaqa preso apasqa judiosta kinsanejmanta sonqochasqanta: 1) arrepientekojkunata perdonananta nerqa, 2) kamachisninman uj suyakuyta qorqa, 3) mana manchachikunankupajtaj yanaparqa. Chay kinsa imasta ukhuncharishaspa, yachakusunchej Jehovaqa kay tiempopipis kikillantataj ruwasqanta sonqochanawanchejpaj.
JEHOVAQA KHUYAKUYNIYOJ, PERDONAWANCHEJTAJ
4. ¿Imaynatá Jehová khuyakuyninta rikucherqa? (Isaías 55:7).
4 Jehovaqa “may khuyakuyniyoj Tata” (2 Cor. 1:3). Chaytataj rikucherqa preso apasqa kajkunata arrepientekojtinku perdonananta nisqanpi (Isaías 55:7 leey). Pay nerqa: “Wiñaypaj jatun munakuywantaj khuyasqayki”, nispa (Isa. 54:8). ¿Imaynatá chayta ruwarqa? Juchallikusqankurayku tukuynin judíos sufrinankupuni kajtinpis, Jehovaqa nerqa mana wiñaypajchu Babiloniapi qhepakunankuta. Presos kasqankumanta kacharichisqa kananku karqa (Isa. 40:2). Diosninchej chayta nisqanqa, arrepientekoj judiosta maytachá sonqocharqa.
5. ¿Imaraykutaj judiosmanta nisqa aswan sumajtaraj yachanchej Jehová khuyakuyniyoj kasqanta?
5 ¿Imatá yachakunchej? Jehovaqa mana michʼakuspa perdonanawanchejpaj wakichisqa kasqanta. Preso apasqa judiosqa chayta yacharqanku, noqanchejtaj chayta astawanraj yachanchej. ¿Imarayku? Noqanchejqa yachanchej imastachus Jehová perdonanawanchejpaj ruwasqanta. Isaías Jehovaj perdonninmanta parlasqanmanta ashkha watasninman, Tatanchej Jehovaqa Wawanta kay jallpʼaman kachamorqa, juchasninkumanta pesachikojkunarayku kausayninta qonanpaj. Payqa kausayninta qorqa juchasninchej chinkasqata “chinkachisqa” kananpaj (Hech. 3:19, sutʼinchaynin; Isa. 1:18; Efe. 1:7). ¡Diosninchejqa may khuyakuyniyojpuni!
6. ¿Imaraykutaj Jehovaj khuyakuyninpi tʼukurinanchej tiyan? (Fotostawan qhawariy).
6 Ñaupajta juchallikusqanchejmanta arrepientekojtinchejñapis, ichapis sonqonchej siga juchachashallawanchejpuni. Jina kajtenqa imatachus Jehová Isaías 55:7 versiculopi qhelqachisqan mayta sonqochawasunman. Wakintaqa sonqonku maytapuni juchachan, astawanraj juchallikusqankurayku sufrishankuraj chayqa. Chaywanpis sichus juchanchejta willakunchejña, niñataj chay juchata ruwashanchejchu chayqa, ama iskayrayanachu Jehová perdonawasqanchejmanta. Pay perdonawajtinchejtaj, manaña ni jaykʼaj chay juchanchejmanta yuyarikunchu (Jeremías 31:34 versiculowan kikinchay). Jehovachus manaña chayta yuyarikunchu chayqa, amaña noqanchejpis chaypi yuyanachu. Jehovaqa imatachus kunan ruwashasqanchejta qhawan, manataj ñaupajta juchallikusqanchejtachu (Eze. 33:14-16). Kayta apamuni qonqakunachu: Khuyakuyniyoj Tatanchej Jehovaqa tumpamantawan wiñaypaj chinkachenqa juchallikusqanchejrayku imaspichus rikukusqanchejta.
Jehovaqa imatachus kunan ruwashasqanchejta qhawan, manataj ñaupajta juchallikusqanchejtachu (6 parrafota qhawariy).
7. ¿Imatá ruwananchej tiyan juchanchejta mana manchachikuspa willakunapaj?
7 Jatun juchata ruwasqanchejmanta sonqonchej juchachashawanchej chay, chay juchanchejtataj manaraj willakunchejchu chay, ¿imatá ruwananchej tiyan? Bibliaqa niwanchej ancianoswan yanapachikunata (Sant. 5:14, 15). Ichapis juchallikusqanchejta mana paykunaman willayta atillasunmanchu. Chaywanpis Jehovaqa paykunata churan yanapanawanchejpaj. Juchanchejmanta arrepientekunchejña chay, ¿imataj yanapawasun mana manchachikuspa ancianosman willanapaj? Yuyarikunanchej tiyan Jehovawan ancianoswanqa mayta munakuwasqanchejta, khuyakunawanchejtataj. Arthura sutiyoj hermanomanta parlarina. Paytaqa Jehová khuyakorqa, sonqocharqataj uj juchata ruwasqanmanta sonqon mayta juchachashajtin. Pay nin: “Uj watata jinaña pornografiata qhawasharqani. Uj pʼunchaytaj llimphu sonqoyoj kanamanta parlaj discursota uyarerqani. Chayrayku señorayman, ancianosmanwan willarqani imatachus ruwashasqayta. Ajinamanta sonqoy phaj nirerqa, jinapis chay ruwasqaymanta may llakisqallapuni kasharqani. Ancianosqa munakuywan entiendechiwarqanku Jehovaqa mana wijchʼurpariwasqanta, munakuwasqanraykutaj cheqanchawasqanta. Chay niwasqankoqa sonqoykamapuni chayarqa, yanapawarqataj mana ñaupajta jina yuyanaypaj”, nispa. Kunan Arthurqa precursor regular, siervo ministerialtaj. Arrepientekojtinchej Jehová perdonawasqanchejta yachayqa, maytapuni sonqochawanchej.
JEHOVÁ UJ SUYAKUYTA QOWANCHEJ
8. 1) ¿Ima suyakuytataj Jehová qorqa preso apasqa judiosman? 2) Isaías 40:29-31 nisqanman jina, ¿imaynatataj arrepientekoj judiosta suyakuyninku yanaparqa?
8 Babiloniaqa atiyniyoj nación karqa, tukuytaj yachaj kanku presochasqan runasta ni jaykʼaj kacharipusqanta. Chayrayku runa yuyasqanman jinallaqa, preso apasqa judiosqa ni jaykʼaj llajtankuman kutipunankupaj jinachu karqanku (Isa. 14:17). Jinapis Jehovaqa kamachisninman uj suyakuyta qorqa: Paykunaman nerqa kacharichinanta. Chay nisqanta juntʼananpajtaj ni ima, nitaj ni pi jarkʼanmanchu karqa (Isa. 44:26; 55:12). Babiloniaqa Jehovapaj ñutʼu jallpʼita jinalla karqa (Isa. 40:15). Ujta phukurispalla chinkachinman karqa. Chay suyakuytaj preso apasqa judiosta mayta sonqocharqa. Chantapis Isaías nerqa: “Jehová Diospi atienekojkunarí kallpata japʼenqanku”, nispa (Isaías 40:29-31 leey). Chay suyakusqankoqa paykunaman kallpata qorqa “águilas jina patata” phawarinankupaj.
9. ¿Imaraykutaj preso apasqa judíos Jehovapi, nisqasninpipis atienekorqanku?
9 Preso apasqa judiosqa Jehovapi, nisqasninpipis atienekuyta aterqanku. ¿Imajtin? Paykunaqa Jehovaj profeciasninmanta ashkhataña juntʼakojta rikorqanku. Paykunaqa yacharqanku Asiriaqa, chunka ayllusniyoj Israelta japʼikapuspa, chaypi tiyakojkunata presota apakapusqankuta (Isa. 8:4). Rikullarqankutaj imaynatachus babilonios llajtanku Jerusalenta thuñirpasqankuta, paykunatataj presosta apakapusqankuta (Isa. 39:5-7). Chantapis yacharqanku Babiloniamanta reyqa, rey Sedequiasta ciegoyarpachisqanta, Babiloniamantaj apakapusqanta (Jer. 39:7; Eze. 12:12, 13). Imastachus Jehová nisqanqa tukuynin juntʼakorqa (Isa. 42:9; 46:10). Tukuy chayta rikusqanku yanaparqa Jehová paykunata kacharichinanta nisqanpi atienekunankupaj.
10. ¿Imatá ruwananchej tiyan suyakuyninchej yuyayninchejpi sutʼi kananpaj?
10 ¿Imatá yachakunchej? Desanimasqa kashanchej chayqa, imatachus suyakusqanchej yanapawasunman watejmanta kallpata japʼinapaj. May llakiy tiempospi kausakojtinchejpis, may atiyniyoj enemigosniyoj kajtinchejpis, mana desanimakunanchejchu tiyan. Jehovaqa may sumaj suyakuyta qowanchej: Niwanchej tumpamantawan wiñaypaj, ni imamanta manchachikuspa kausakunanchejta. Chay suyakuyninchejqa sonqonchejpi, yuyayninchejpi sutʼi kanan tiyan. Mana sutʼichu kajtenqa mana allinta rikuyta atisunmanchu, imaynatachus chʼichi ventananejta jawapi kʼachitu imasta mana sutʼita rikuyta atinchejchu ajinata. ¿Imataj yanapawasunman uj ventanata jina suyakuyninchejta yuyayninchejpi llimphituta japʼinapaj? Tiempochakunapuni paraisopi imayna kʼachituchus kausayninchej kananpi tʼukurinapaj. Suyakuyninchejmanta parlaj yachaqanasta leerina, videosta qhawarina, takiykunatapis uyarina. Jehovaj nisqasninmanta mayqenkunatachus astawan juntʼakunanta suyakushasqanchejta payman willarina.
11. ¿Imatataj uj onqosqa hermanitanchej ruwan watejmanta kallpata japʼinanpaj?
11 Hermananchej Joymanta parlarina, payqa sinchʼi onqosqa kashan. Imaynatachus suyakusqan sonqochasqanmanta, kallpachasqanmanta ima nin: “Manaña atisqayta yuyaspa, sonqoypi tukuy ima kajta Jehovaman willakuni, yachanitaj pay sumajta entiendewasqanta. Jehovataj mañakuyniyman kutichiwan ‘sumaj atiyninta’ qowaspa”, nispa (2 Cor. 4:7). Chantapis payqa paraisopiñapis kashanman jina piensarin. Chaypeqa “ni mayqen runapis nenqachu: ‘Onqosqa kani’, nispaqa” (Isa. 33:24). Noqanchejpis imaynachus sientekusqanchejta Jehovaman willakusun chayqa, suyakuyninchejpitaj yuyasun chayqa, watejmanta kallpata japʼisun.
12. ¿Imaraykutaj Jehovapi, nisqasninpipis atienekunchej? (Fotostawan qhawariy).
12 Noqanchejpis preso apasqa judíos jinallataj Jehovapi, nisqasninpipis atienekusunman. Ima profeciaschus kay tiemponchejpi juntʼakushasqanpi tʼukurina. Kay tiempopi uj atiyniyoj nación kashasqanta rikushanchej, “wakinpi kallpayoj”, “wakinpitaj pisi kallpayoj” (Dan. 2:42, 43). Chantapis uyarinchej ‘kaynejpi jaqaynejpi terremotos’ kashasqanta, “tukuy naciones” yachanankupajtaj willashanchej (Mat. 24:7, 14). Chay profecías, waj ashkha profeciaspis juntʼakushasqanta rikuspaqa sonqochakunchej, astawantaj atienekunchej Jehovaj waj nisqasninpis tukuynin juntʼakunanpi.
Kay tiempopi Bibliaj profeciasnin juntʼakushasqanta rikuspa Jehovaj nisqasnin juntʼakunanpi astawan atienekunchej (12 parrafota qhawariy).
JEHOVÁ YANAPAWANCHEJ MANA MANCHACHIKUNAPAJ
13. 1) ¿Imaspitaj judíos rikukunanku karqa kacharichisqa kananku pʼunchay qayllaykamushajtin? 2) Isaías 41:10-13 nisqaman jina, ¿imaynatá Jehová preso apasqa judiosta sonqocharqa?
13 Jehovaqa preso apasqa judiosta sonqocharqa uj kʼachitu suyakuyta paykunaman qospa. Chaywanpis yacharqa kacharichisqa kananku pʼunchay qayllaykamushajtin, mana allin imas pasananta. Jehovaqa ñaupajmantaña nisqa uj atiyniyoj rey Babiloniaj muyuyninpi kaj nacionesta japʼikapunanta, chaymantataj Babiloniatapis japʼikapunallantataj (Isa. 41:2-5). ¿Judíos manchikunankuchu karqa? Niraj chay imas pasashajtin, Jehovaqa kay imasta qhelqacherqa llajtanta sonqochananpaj: “Ama manchachikuychu, noqa qanwan kashani. Ama llakikuychu, noqa Diosniyki kani”, nispa (Isaías 41:10-13 leey). ¿Imaraykutaj Jehová paykunaman nerqa “noqa Diosniyki kani” nispa? Mana payta yupaychananku kasqanta yuyarikunankupajchu, manachayqa paykunawanpuni kananta mana qonqapunankupaj (Sal. 118:6).
14. ¿Imatawán Jehová ruwarqa preso apasqa judíos mana manchachikunankupaj?
14 Jehovaqa preso apasqa judíos mana manchachikunankupaj waj imatawan ruwarqa. Paykunaman yuyaricherqa yachaynin, atiyninpis mana tukukuyniyoj kasqanta. Jehovaqa paykunaman nerqa cielota qhawarinankuta. Paykunaman nillarqataj mana estrellasllatachu ruwasqanta, manachayqa sapa ujninkoj sutinkutapis yachasqanta (Isa. 40:25-28). Chayrayku nisunman sapa uj kamachinpa sutintapis yachallasqantataj. Sichus Diosninchej estrellasta ruwananpaj atiyniyoj chayqa, llajtanta yanapananpajpis atiyniyojllataj. Chayrayku preso apasqa judiosqa ni imamanta manchachikunankuchu karqa.
15. ¿Imatá Jehová ruwarqa preso apasqa judíos wakichisqa kanankupaj?
15 Chantapis Jehovaqa kamachisninman wakin kamachiykunata qorqa wakichisqa kanankupaj. Isaías librollapitaj aswan ñaupajpi, Jehovaqa nacionninman nerqa: “Ukhu cuartosniykiman yaykuy, punkutataj wisqʼaykakamuy. Uj rato pakakuy Diospa phiñakuynin thasnukunankama”, nispa (Isa. 26:20). Chayqa rey Ciro Babiloniata japʼikapushajtinsina ñaupaj kutirayku juntʼakorqa. Ñaupa tiempomanta uj griego runa nisqanman jina, Ciroqa Babiloniaman yaykuspa soldadosninta kamachisqa wasinkumanta “tukuy jawapi kajkunata wañurachinankuta”. Babiloniapi tiyakojkunaqa maytachá mancharikorqanku. Preso apasqa judiostajrí, Jehovata kasukusqankuraykuchá salvakorqanku.
16. ¿Imaraykutaj manchay ñakʼariy tiempota mana manchikunanchejchu tiyan? (Fototawan qhawariy).
16 ¿Imatá yachakunchej? Pisimantawan manchay ñakʼariy tiempo chayamonqa. Chay tiempo qallarejtintaj, runasqa ni imanakuyta atenqankuchu, manchaytataj mancharenqanku. Noqanchejtajrí Diosninchej Jehová kasqanrayku mana manchachikusunchu. Astawanpis cheqanta sayaykusunchej umanchejta oqharispa ‘kacharichisqa kananchej qayllamushasqantaña’ yachaspa (Luc. 21:28). Uj qotu naciones contranchejta oqharikojtinkupis Jehovapi atienekullasunpuni. Jehovaqa angelesninnejta jarkʼawasunchej, salvakunanchejpajtaj kamachiykunata qowasunchej. ¿Pikunanejtataj chay kamachiykunata chayachimuwasunchej? Manaraj yachanchejchu. Ichapis congregacionesnejta chay kamachiykunata japʼisun. Ichapis congregaciones kanqanku ‘ukhu cuartos jina’, chaypi pakakunanchejpaj. Wakichisqas kayta munanchej chayqa, hermanosninchejwan khuskapuni kananchej tiyan, Diospa llajtanpa kamachiykunasninta tukuy sonqo kasukunanchej tiyan, nitaj iskayrayananchejchu tiyan Jehová llajtanta pusashasqanmanta (Heb. 10:24, 25; 13:17).
Jehová atiyniyoj kasqanpi, salvaytataj atiwasqanchejpi tʼukurispaqa, manchay ñakʼariy tiempopi kashaspa mana manchachikusunchu (16 parrafota qhawariy).b
17. ¿Imaynatá Jehovaj sonqochayninta maskʼallasunmanpuni?
17 Babiloniaman apasqa judiospa kausayninku llakiy kajtinpis, Jehovaqa necesitashajtinku sonqocharqa. Noqanchejtapis ajinallatataj sonqochawasun. Chayrayku qhepaman ima kanan kajtinpis, Jehovaj sonqochayninta maskʼanallapuni. Yuyarikuna Jehová Diosninchejqa khuyakuyniyoj kasqanta. Tukuy atisqanchejta kallpachakuna suyakuyninchej yuyayninchejpi sutʼillapuni kananpaj. Amataj qonqakunachu Diosninchejqa Jehová kasqanta. Chayrayku ni imata manchachikunanchejchu tiyan.
3 TAKIY Kallpaytaj suyakuyniytaj kanki Diosníy
a Wakin sutisqa cambiakun.
b FOTO: Uj grupo hermanos tantasqa kashanku. Paykunaqa tukuy sonqo atienekunku Jehová atiyniyoj kasqanpi, kamachisnintataj maypi tiyakojtinkupis jarkʼananpi.