28 YACHAQANA
Ñuqajina qharillataq chayri warmillataq gustawaptin, ¿imatá ruwayman?
“Waynallaraq kachkaspa, compañerosniy gustawaq kanku. Chaywanpis yuyayniypiqa, mana allinchu kasqanta yacharqani.” (Óscar)
“Juk chayri iskay kutitasina juk amigaywan muchʼanakurqayku. Chaywanpis waynasqa, gustallawarqankupuni, chayrayku yuyarqani qharipis, warmipis gustawasqanta.” (Sara)
UNAY tiempomanta nisqaqa, kunan tiempopi runasqa, qharipura chayri warmipura jinanakuyta manaña juchapaqchu qhawanku. Astawanpis, juchapaq qhawaqkunap contrankupi uqharikunku. Amalia, 16 watayuq nin: “Juk sipasman, warmipura jinanakuyta mana allinpaqchu qhawasqayta niptiyqa, pay tapuwarqa wak llaqtamanta runastapis pisipaq qhawasqaytachus manachus”, nispa.
Achkha waynas, sipaskuna ima, munasqankuta ruwayta munaspa qharipura chayri warmipura jinanakunku. Beatriz, 15 watayuq nin: “Wakin compañerasniyqa, warmisllataq gustasqankuta ninku, wakinkunataq warmispis, qharispis gustasqankuta ninku, wakinkunataqrí, mayqillanpis gustasqanta ninku”. Cristina, 18 watayuq, maypichus yachakuchkan chaypi, kikillantataq rikukusqanta nin: “Iskay compañerasniyqa, ñuqawan qhariwarmijina puñuykuyta munasqankuta niwanku. Astawanpis juknintaq tapuwarqa warmipura jinanakuy imaynachus kasqanta, yachayta munasqaytachus manachus”.
Kunan tiempopi runas, qharipura chayri warmipura jinanakuyta manaña juchapaqchu qhawasqankurayku ichá tapukunki: “¿Juchapunichu kanman? Ñuqajina qharillataq chayri warmillataq gustawaptin, ¿ninayanchu chay qʼiwa, chayri marimachu (lesviana) kasqayta?”.
Qharipura chayri warmipura jinanakuyta, ¿Jehová allinpaqchu qhawan?
Kunan tiempopi runas, llulla religionta apaykachaqkuna ima, kay millay ruwayta mana juchapaqchu qhawanku. Chaywanpis Biblia nisqanmanjina Jehová Diosqa, qharita, warmita ima ruwaytawan, qhariwan, warmillawan, casarakuspa qhariwarmijina puñuykuyta atisqankuta nirqa (Génesis 1:27, 28; 2:24). Chayrayku Bibliaqa, qharipura, warmipura jinanakuy jucha kasqanta niwanchik (Romanos 1:26, 27).
Wakinkunaqa, Bibliap kamachiykunasnin mana kunan tiemponchikpaqjinachu kasqanta ninku. ¿Imaraykutaq chayta ninku? ¿Manachu munasqankuta ruwayta munasqankuraykulla? Chiqamanta wakinkunaqa, Bibliap kamachiykunasninta qhisachanku, chaymanjina mana kawsayta munasqankurayku. Chaywanpis, mana paykunajinachu yuyananchik tiyan, imaraykuchus paykunaqa, pantasqapi kachkasqankuta mana reparakuyta munankuchu.
Chaywanpis, qamjina qharillataq chayri warmillataq gustasuptin, ¿chay ninayanchu qʼiwa chayri marimachu kasqaykita? Mana. Imaraykuchus qhariwarmijina puñuykuyta munasqayki, wakin kuti mana munachkaptillayki chayta sientenaykipaq tanqasunkiman (1 Corintios 7:36). Chayrayku wakin kuti chayta sientesqayki, mana ninayanchu qʼiwa chayri marimachu kasqaykita. Imaraykuchus tiempo pasasqanmanjina manaña chayta sientenkichu. Chaykamataq saqra munayniykimanjina mana ruwanaykipaq allinta qhawarikuy. ¿Imatá ruwawaq jarkʼakunaykipaq?
Jehovamanta yanapata mañakuy. Davidqa, Jehovamanta jinata mañakurqa: “Diosniy, allinta sonqoyta qhawaykuy; rejsiy sonqoyta, tukuy yuyasqaytataj allinta yachaway. Qhaway, sajra ñantachus purishani manachus, chayta, chantá wiñay ñanta pusaway” (Salmo 139:23, 24). Qampis Jehovamanta yanapata mañakunki chayqa, pay kallpachasunqa, mana ‘unanchay atina sunqu tiyaykuynintataq’ sunquykiman churanqa, chaytaq sunquykita, yuyayniykitawan waqaychanqa. Ajinamanta Diospa ‘may sumaj atiyninwan’ saqra munayniykita atipayta atinki (Filipenses 4:6, 7; 2 Corintios 4:7).
Allin imaspipuni yuyay (Filipenses 4:8). Bibliata sapa pʼunchay ñawiriyqa, mayta yanapasunkiman. Diospa Palabran sunquykiman chayananpaq atiyniyuq kasqanta, ama pisipaq qhawaychu (Hebreos 4:12). Juk wayna Raúl sutiyuq nin: “Saqra munayniy rikchʼariptin Bibliamanta kay 1 Corintios 6:9, 10, Efesios 5:3, pʼitikunata ñawirini, chaytaq mayta yanapawasqanta reparakuni”.
Qʼala runasmanta fotosta ama qhawaychu (Colosenses 3:5). Aychap munayninta rikchʼarichinapaqjina qʼala runasmanta peliculasta, revistasta ima, ama qhawaychu. Aychap saqra munayninpi mana yuyanaykipaq, llimphu kaq imaspipuni tʼukuriy. Juk wayna nin: “Ñuqajina qharillawantaq kayta munachkaspa, Bibliamanta ima pʼitichus kallpachawan chay pʼitipi tʼukurini”.
Ichá wakinkunaqa, kay yuyaychaykuna qhasipaq kasqanta, sapa juk saqra munayninmanjina ruwanan kasqanta ima ninqanku. Chaywanpis Bibliaqa, mana saqra munayninchikmanjinachu ruwana kasqanta niwanchik. Chantapis ñawpa siglopi, wakin qharipura chayri warmipura jinanakuqkuna, kawsayninkuta tikrachispa cristianosman tukusqankuta nillawanchiktaq (1 Corintios 6:9-11). Qampis paykunajina ñawpaqman lluqsiyta atinki. Chiqamanta aychap saqra munayninta atipayta atinki.
Yuyaychasusqaykumanjina ruwaspapis qamjina qharillataq chayri warmillataq gustallasuptinpuniqa, Jehová qharipura chayri warmipura jinanakuyta juchachasqanta yuyarikuy, chay juchapi mana urmanaykipaqtaq kallpachakuy. Pichus kallpachakuqqa, mana aychap saqra munayninmanjinachu ruwanqa.
Astawan sutʼinchanapaq. Juk runa ichá phiña runa, chayri ‘usqhayllata phiñakuq’ runa kanman (Proverbios 29:22). Niraq Bibliamanta yachakuchkaspa ichá imallamantapis usqhayllata phiñakuq, kunantaq Bibliapi phiñakuyninta ñitʼiykukunan kasqanta yachakun. ¿Chay ni jaykʼaq juktawan phiñakunantachu ninayan? Mana. Chaywanpis kunanqa, Jehová chayta chiqnisqanta yachaspa, phiñakuyninta atipananpaq kallpachakunqa.
Ajinallatataq ruwanan tiyan qhari kaspa qharillawantaq chayri warmi kaspa warmillawantaq jinanakuyta munaqqa. Kay runaqa, Bibliapi yachakun kay millay ruwayta Jehová juchachasqanta. Chay yachasqantaq, maykʼaqllapis saqra yuyaykuna yuyayninman jamuptin, mana juchallikunanpaq kallpachanqa.
¡Ama saykʼuychu!
Juk wayna jinata nirqa: “Manaña ñuqajina qharillataq gustanawanpaq, mayta kallpachakuni, Jehovamanta yanapata mañakuni, chantá qharipura jinanakuy jucha kasqanta achkha umallirichiykunapi uyarini, Bibliatapis ñawirillanitaq. Chaywanpis qharisqa gustallawankupuni, ¿imatawantaq ruwaymanri?”.
Kay waynajina sientekunki chayqa, chiqamanta juk jatun chʼampaypi kachkanki. Chaywanpis Diospa qayllanpi kanallaykipaqpuniqa, paypa kamachiykunasninmanjina kawsanayki tiyan, chay juchapi mana urmanaykipaqtaq kallpachakunayki tiyan, wakin kuti mana atikuptillanpis. Jehová imayna chʼampayniyuqchus kachkasqaykita yachasqanta, payta munakuqkunata khuyakusqanta ima, ama qunqaychu (1 Juan 3:19, 20).a Diosta kasukuptiykiqa, payqa bendicionninta qusunqa. Diospa kamachiykunasninta kasukuqqa “jatun tʼinkayoj kanqa” (Salmo 19:11). Kunan tiempopi achkha chʼampaykunas kaptinpis, kusisqa kayta atinki.
Chayrayku Jehovapi atienekuy, kallpachakullaypunitaq saqra munayniykiwan mana atipachikunaykipaq (Gálatas 6:9). Biblia nin: “Sajra kajta chejniychej, allin kajmantaj kʼaskaychej”, nispa. Tukuy atisqaykimanjina kay kamachiyta juntʼanaykipaq kallpachakuy (Romanos 12:9). Saqra munayniykiwan mana atipachikunaykipaq kallpachakullaspapuniqa, pisimanta pisi chay saqra munayniyki pisiyasqanta reparakunki. Chantapis musuq pachapi wiñay wiñaypaq kawsayta atinki.
Sipaskunallapipuni yuyachkanki chayqa, ¿imatá ruwawaq?
[Sutʼinchaynin]
a Juk cristiano qharipura chayri warmipura jinanakuy juchapi urmanña chayqa, qutuchakuypi ancianosmanta yanapata mañakunan tiyan (Santiago 5:14, 15).
BIBLIAMANTA
“Diosniy [...] rejsiy sonqoyta, tukuy yuyasqaytataj allinta yachaway. Qhaway, sajra ñantachus purishani manachus, chayta.” (Salmo 139:23, 24)
JUK YUYAYCHAY
Ima kʼacha kaykunatachus juk qhari rikuchinan kasqanta sutʼita yachanaykipaqqa, Jesusmanta yachakuwaq (1 Pedro 2:21). Payqa kallpayuq kaspapis, munakuyniyuq runa karqa.
¿YACHARQANKICHU?
Ichá wakin kuti, saqra munayniykita mana atipayta atillankichu, chaywanpis saqra munayniykimanjina mana ruwanaykipaq kallpachakuyta atinki.
¡RUAYTA QALLARIY!
“¿Imaraykutaq Biblia qharipura chayri warmipura jinanakuyta juchachan?”, nispa pipis tapuwaptin, kayta kutichisaq: ․․․․․
Biblia munasqanchikmanjina mana kawsaqta saqiwasqanchikta pillapis niwaptinqa, kayta nispa tʼukurichisaq: ․․․․․
Kay yachaqanamanta, ¿imatá tatayta chayri mamayta tapuyta munani? ․․․․․
QHAWASQAYKIMANJINA
● ¿Imaraykutaq Jehová Dios qharipura chayri warmipura jinanakuyta juchachan?
● ¿Imatá ruwawaq chay juchapi mana urmanaykipaq?
● Qharipura chayri warmipura jinanakuyta Dios qhawasqanmanjina qhawaptiykiqa, ¿chay ninayanchu ajinata kawsakuqkunata chiqninaykita?
[236 paginapi sutʼinchaynin]
Kay saqra pachamanta runasjina yuyasqayrayku, astawan iskaychasqa kachkarqani warmichus chayri qharichus gustawasqanmanta. Kunantaq qharipura chayri warmipura jinanakuyta allinpaq qhawaqkunamanta karunchakuni.” (Ana)
[233 paginapi dibujo/foto]
Waynas, sipaskunaqa, qhariwarmijina puñuykuymanta kay saqra pachapi runasjina yuyanankutachus chayri Bibliap nisqanmanjina yuyanankutachus akllananku tiyan