-
Vendejkunata ujtawan templomanta qharqonJesusmin ñan, cheqa kajtaj, kausaytaj
-
-
CAPÍTULO 103
Vendejkunata ujtawan templomanta qharqon
MATEO 21:12, 13, 18, 19 MARCOS 11:12-18 LUCAS 19:45-48 JUAN 12:20-27
JESUSQA UJ HIGO SACHʼATA MANAÑA POQONANTA NIN
JESÚS TEMPLOMANTA VENDEJKUNATA QHARQON
JESUSQA ASHKHA RUNAS KAUSAYTA ATINANKUPAJ WAÑUNAN KARQA
Jesuswan yachachisqasninwanqa, Jericomanta kutimusqankutawan kinsa tutasta Betaniapi puñorqanku. Chantá lunes paqarinta tutamantaña Jerusalenman purirerqanku, chay diaqa 10 de nisán karqa. Jesustajrí ñanta rishaspa yarqhachikorqa. Chayrayku uj higo sachʼaman chimparqa. Chay sachʼarí, ¿higosniyojchu karqa?
Chaypachaqa marzo killa tukukuyllaraj karqa, higospa tiempontajrí junio killa tukukuytaraj. Jinapis Jesús chimparqa chay higo sachʼaqa ñaupajtaña qʼomeryasqa. Chayrayku Jesusqa yuyarqa ichapis chay sachʼa higosniyoj kananta, jinapis manaraj higosniyojchu kasqa. Chantá Jesusqa chay sachʼata nerqa: “Amaña jaykʼaj pipis poqoyniykita mikhuchunchu”, nispa (Marcos 11:14). Higo sachʼataj chay ratopacha chʼakiporqa. Jesustajrí qʼayantinraj yachachisqasninman sutʼincharqa imatachus chaywan paykunaman yachachiyta munasqanta.
Chantá Jesuswan yachachisqasninwanqa Jerusalenman chayarqanku. Jesustaj temploman rerqa. Payqa temploman chayaytawan, mana chay ñaupajnin día jinallachu templota qhawarerqa. Manachayqa imaynatachus kinsa wata ñaupajta, 30 watamanta Pascua fiestapi vendejkunata templomanta qharqorqa, ajinallatataj ujtawan vendejkunata qharqorqa (Juan 2:14-16). Jesusqa “qolqeta cambiajkunaj mesasninkuta, palomasta vendejkunaj tiyanasninkutapis tijrararqa” (Marcos 11:15). Payqa mana pitapis saqerqachu temploj chaupinta imallatapis apaykachajta.
¿Imaraykutaj Jesús chayta ruwarqa? Pay nerqa: “¿Manachu qhelqasqa kashan: ‘Waseyqa Diosmanta mañakuna wasi nisqa kanqa tukuy laya runaspaj’, nispa? Qankunatajrí suwa thapaman tukuchisqankichej”, nispa (Marcos 11:17). Jesusqa paykunata ‘suwa thapas’ nerqa, ancha valesqapi Diosman jaywanapaj animalesta vendesqankurayku.
Kuraj sacerdoteswan, leymanta yachachejkunawan, llajtamanta kurajkunawanqa, Jesuspa ruwasqanta yachaytawan phiñakorqanku. Chayrayku paykunaqa yuyaychakorqanku imaynamantachus Jesusta wañuchinankuta. Jinapis ni imaynamanta japʼiyta aterqankuchu. Imajtinchus tukuy runas Jesuspa yachachisqanta tʼukuspa uyarerqanku.
Pascua fiestamanqa mana judiosllachu risqanku, manachayqa pikunachus judiosman tukorqanku, chaykunapis rillasqankutaj. Diosta yupaychaj rejkunamanta wakenqa griegos karqanku. Paykunataj Felipeman qayllaykuspa Jesuswan tinkuriyta munasqankuta nerqanku. Ichapis paykunaqa Felipeman chimparqanku paypis griego sutiyoj kasqanrayku. Jinapis Felipeqa mana yacharqachu imatachus ruwananta. Chayrayku Andresman chayta willamorqa. Iskayninkutaj Jesuswan parlamorqanku. Jesusqa templollapirajsina kasharqa.
Jesusqa yacharqa pisimantawan wañuchisqa kananta. Chayrayku payqa mana wajkunawan jatunpaj qhawachikuyta maskʼarqachu, nitaj wajkunata kusichiytapis. Felipewan, Andreswan chayta entiendenankupajtaj, paykunata nerqa: “Noqa jatunpaj qhawasqa kanaypaj hora chayamunña. Cheqatapuni niykichej: Uj trigo mujuchus jallpʼaman urmaspa mana wañunman chayqa uj mujullapuni kanman, wañunman chayrí ashkhata poqonman”, nispa (Juan 12:23, 24).
Trigo mujuta mana tarpojtinchejqa pachallan kanman. Jinapis tarpojtinchejqa chay trigo muju jallpʼapi wañun, wiñamuspataj ashkhata poqon. Ajinallatataj Jesuspis mana juchayoj kausayninta qospa, wañupunankamataj Diosta kasukuspaqa, pay jina ruwajkunata yanaparqa. Chayrayku nerqa: “Pichus kausayninta munakojqa chay kausayninta chinkachenqa, kay mundopi kausayninta chejnikojrí chay kausayninta wiñay kausaypaj waqaychanqa”, nispa (Juan 12:25).
Jesusqa chayta nispa mana payllapichu yuyasharqa. Chayrayku pay nerqa: “Pillapis sirviwayta munajqa qhepayta jamuchun, maypichus noqa kasaj chayllapitaj paypis kanqa. Pichus sirviwayta munajtaqa Tatay jatunpaj qhawanqa”, nispa (Juan 12:26). Pikunatachus Diosninchej jatunpaj qhawanqa chaykunaqa, cielomanta Jesuswan khuska gobernamonqanku. Chay bendiciontaj may sumajpuni.
Jesusqa yacharqa mayta ñakʼarichispa wañuchinankuta. Chayrayku nerqa: “Noqaqa may llakisqa kashani. ¿Ima nisajtajri? Tatáy, ñakʼarinaymanta salvaway”, nispa. Jinapis payqa Diospa munaynintapuni ruwayta munarqa. Chayraykutaj nerqa: “Noqaqa ñakʼarinaypajpuni jamuni”, nispa (Juan 12:27). Arí, Jesusqa Tatanpa munayninta juntʼananpaj jamorqa. Chayta juntʼananpajtaj kausayninta qorqa.
-
-
¿Judíos Diospi creerqankuchu?Jesusmin ñan, cheqa kajtaj, kausaytaj
-
-
CAPÍTULO 104
¿Judíos Diospi creerqankuchu?
ASHKHA RUNAS DIOSPA PARLASQANTA UYARINKU
JESUSPA NISQAN RUNASTA JUZGAN
Lunes 10 de nisán pʼunchaypi, Jesusqa payta wañuchinankumanta templopi parlarqa. Payqa munarqa wañuyninwan Diosta jatunchayta, chayrayku nerqa: “Tatáy, sutiykita jatunchay”, nispa. Diostaj jatunmanta parlaspa cielomanta nimorqa: “Jatunchaniña, watejmanta jatunchallasajtaj”, nispa (Juan 12:27, 28).
Chayta uyarispa Jesuspa qayllanpi sayasharqanku chay runasqa, tʼukulla kasharqanku. Wakenqa nerqanku qhon qhon kasqanta. Wakintaj nerqanku: “Uj ángel payta parlapayamun”, nispa (Juan 12:29). Jinapis Jesusmanqa Jehová Dios parlamusharqa. Diospa parlasqantataj mana chay kutillapichu runas uyarerqanku. Imajtinchus Jesús willayta qallarisqanmantapacha, waj runaspis Diospa parlasqanta uyarerqankuña.
Juan Bautistaqa Jesusta bautizashaspa Diospa parlasqanta uyarerqa. Chaypacha Dios cielomanta nimorqa: “Kaymin munasqa Wawayqa, paytaqa allinpaj qhawani”, nispa. Chaymantapachataj kinsa wata partiyojña kasharqa. 32 watapi Pascua pasayta Santiagowan, Juanwan, Pedrowanpis Diospa parlasqanta uyarillarqankutaj. Chaypachaqa Jesús waj jina rijchʼayniyojman tukorqa, Diostaj cielomanta nimorqa: “Kaymin munasqa Wawayqa, pitachus allinpaj qhawani. Payta uyariychej”, nispa (Mateo 3:17; 17:5). Dios templopi parlasqantarí, ashkha runas uyarerqanku.
Templopi Dios parlamusqantawan Jesús nerqa: “Chay parlayqa mana noqaraykuchu karqa, astawanqa qankunarayku”, nispa (Juan 12:30). Diospa parlamusqanqa rikucherqa Jesús paypa wawan kasqanta, Mesiastaj kasqanta.
Jesusqa manapuni Diosta wasancharqachu. Ajinamantataj imaynatachus kausakunanchej kasqanta rikucherqa. Chantapis rikuchillarqataj kay mundota kamachej Satanás chinkachisqa kananta. Pay nerqa: “Diosqa kay mundota juzgashan, kay mundota kamachejtataj jawaman wijchʼonqa”, nispa. Jesusqa wañuchisqa kaspa mana kay mundowan atipachikorqachu. Chayrayku nerqa: “Noqarí jallpʼamanta oqharisqa kaspaqa, tukuy laya runasta noqaman pusamusaj”, nispa (Juan 12:31, 32). Ajinapuni, payqa kʼaspipi wañuchisqa kasqanrayku, runasta payman pusan. Chantapis wiñay kausayman pusaj ñanta kicharin.
Runasqa Jesús “jallpʼamanta oqharisqa” kananta uyarispa nerqanku: “Leypi nin Cristoqa wiñaypaj kananta, ¿imaraykutaj nishanki qan oqharisqa kanaykitari? ¿Pitaj qan kankiri?”, nispa (Juan 12:34). Judiosqa Jesuspa milagrosninta rikuspapis, Diospa parlamusqanta uyarispapis, Jesusta qhesacharqanku. Paykunaqa mana creerqankuchu Jesús Diospa Wawanpuni kasqanta, Mesiastaj kasqanta.
Chantá Jesusqa, waj kutispi jinallataj “kʼanchay” kasqanta nerqa (Juan 8:12; 9:5). Jesusqa runasman nerqa: “Kʼanchayqa pisi tiempollatawanña qankuna ukhupi kanqa. Chayrayku kʼanchay qankunawan kashajtenqa chay kʼanchaypi puriychej, ama laqhayay atipasunaykichejpaj. [...] Kʼanchay qankunawan kashajtenqa chay kʼanchaypi creellaychejpuni, kʼanchaypa wawasnin kanaykichejpaj”, nispa (Juan 12:35, 36). Jesusqa chay imasta parlaytawan riporqa. Imaraykuchus chay diaqa 10 de nisanllaraj karqa, manataj chay diachu wañuchisqa kanan karqa. Astawanpis payqa Pascua fiesta kashajtin 14 de nisán pʼunchaypi “kʼaspipi warkhusqa” kanan karqa (Gálatas 3:13).
Profeta Isaiasqa unayña nerqa judíos Jesuspi mana creenankuta. Pay nisqanman jinaqa, judiospa ñawisninku ciegoyanan karqa, runaspa sonqonku rumiyanan karqa, manataj thañichisqachu kananku karqa. Chaytaj ajinapuni karqa (Isaías 6:10; Juan 12:40). Ashkha judiosqa mana creerqankuchu Jesús paykunata kacharichinanta, chay sutʼi kashajtinpis. Paykunaqa Jesusta qhesacharqanku, paynejta kausayta tarinanku kashajtinpis.
Jinapis Nicodemowan, Arimateamanta Josewan, waj ashkha kamachejkunapiwan “Jesuspi creerqanku”. Fariseosta manchachikusqankuraykutaj “mana willakojchu kanku paypi creesqankuta sinagogamanta mana qharqochikunankupaj. Paykunaqa runaswan astawan jatunpaj qhawachikuyta munarqanku” (Juan 12:42, 43).
Chantá Jesusqa nerqa: “Pichus noqapi creejqa mana noqallapichu creen, manachayqa Kachamuwajniypipis creellantaj. Noqata rikuwajqa Kachamuwajniytapis rikullantaj”, nispa. Jesusqa mana payllamantachu yachacherqa, manachayqa Dios payta nerqa chay imasta yachachinanta. Chayrayku pay nerqa: “Pichus mana uyariwaspa nisqasniyta mana japʼikoj runata juzgajqa kanña. Paytaqa chay nisqallaytaj qhepa kaj pʼunchaypi juzganqa”, nispa (Juan 12:44, 45, 48).
Chantá Jesús nillarqataj: “Noqaqa mana sapallaymantachu parlani, manachayqa kachamuwaj Tatallaytaj kamachiwarqa imatachus ninayta, imatachus yachachinaytapis. Yachanitaj paypa kamachisqanqa wiñay kausayman pusasqanta”, nispa (Juan 12:49, 50). ¿Imajtintaj chayta nerqa? Imajtinchus payqa yacharqa pisimantawan paypi creej runasrayku yawarninta jichʼananta (Romanos 5:8, 9).
-