INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • mwbr24 mayo págs. 1-12
  • “Cristiano Kausayninchej tantakuypaj” referencias

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • “Cristiano Kausayninchej tantakuypaj” referencias
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2024)
  • Subtítulos
  • 6 AL 12 DE MAYO
  • 13 AL 19 DE MAYO
  • 20 AL 26 DE MAYO
  • 27 DE MAYO AL 2 DE JUNIO
  • 3 AL 9 DE JUNIO
  • 10 AL 16 DE JUNIO
  • 17 AL 23 DE JUNIO
  • 24 AL 30 DE JUNIO
Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2024)
mwbr24 mayo págs. 1-12

Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

6 AL 12 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 36, 37

“Ama sajra runaspa ruwasqankumanta phiñakuychu”

w17.04 pág. 10 párr. 4

¿Imataj chinkanqa Diospa Gobiernon jamojtin?

4 ¿Imaynatá sajra runaspa ruwayninku ñakʼarichiwanchej? Apóstol Pablo nerqa ‘qhepa pʼunchaykunapi’ kausay may llakiy kananta. Chantá nillarqataj: “Sajra runasrí, astawan astawan sajrayanqanku”, nispa (2 Tim. 3:1-5, 13). Chay profecía juntʼakojta rikushanchej, ¿icharí? Noqanchejmanta ashkhasta suwa runas mayta ñakʼarichiwanchej chayri sajra runas wajkunata ñakʼarichinku chayri runa masinkuta waj suyumanta kasqankurayku mayta chejnikunku. Wakin sajra runasqa tukuypa rikunanta sajra imasta ruwanku. Wakin sajra runastaj wajkunata yanapajman rijchʼakunku, jinapis may sajras kanku. Ichapis mana noqanchejtapunichu sajra runas ñakʼarichiwanchej, jinapis sajra imasta ruwasqankoqa ñakʼarichiwanchej. Wawitasta, viejitusta, mana piniyojta ima mayta ñakʼarichisqankuta uyarispa mayta llakikunchej. Chay sajra runasqa phiña animales chayri supaykuna jina ruwanku (Sant. 3:15). Jinapis Diosqa Palabrannejta uj suyakuyta qowanchej, chaytaj kusichiwanchej.

w22.06 pág. 10 párr. 10

Jehovaqa perdonajkunata bendecin

10 Phiñasqallapuni kayqa noqallanchejpajtaj mana allinchu. Phiñasqallapuni kayqa uj llasa qʼepi jina. Jehovataj munan amaña chay llasa qʼepita qʼepinanchejta (Efesios 4:31, 32 leey). Jehová niwanchej: “Ama rabiakuychu, nitaj phiñakuychu”, nispa (Sal. 37:8). Chayta kasukoyqa allinnillanchejpajtaj, imajtinchus phiñasqallapuni kaspaqa onqoykusunman (Pro. 14:30). Wajpaj phiñasqallapuni kajtinchejqa mana paychu sufrenqa, imaynatachus venenota tomaykuspa noqallanchejtaj sufrinchej ajinata. Chayrayku wajkunata perdonaspaqa noqallanchejpajtaj allin kajta tarinchej (Pro. 11:17). Sonqo tiyasqa kanchej, Jehovatapis sirviyta atillanchejpuni.

w03-S 1/12 pág. 13 párr. 20

‘Deleitémonos en Jehová’

20 En aquel tiempo, “los mansos mismos poseerán la tierra” (Salmo 37:11a). ¿Quiénes son estos “mansos”? El término que se traduce “manso” viene de una raíz que significa “afligir, humillar”. Así es, “los mansos” son aquellos que esperan en Jehová para que se corrijan todas las injusticias que se les han infligido. “Verdaderamente hallarán su deleite exquisito en la abundancia de paz.” (Salmo 37:11b.) Incluso ahora hay abundancia de paz en el paraíso espiritual de la congregación cristiana verdadera.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-2-S pág. 424

Loma, Orqo

Mana kuyunchu, pachanpipunitaj, aswan jatuntaj. Orqostaqa kikinchakun imapis mana kuyurisqanwan nitaj chinkasqanwan (Isa 54:10; Hab 3:6; Sl 46:2, kikinchay). Chayrayku salmistaqa Jehovaj justician “may jatuchaj orqos jina” kasqanta nispa, nishanman karqa Jehovaj justician mana cambiasqanta, chayri may jatuchaj orqos jina aswan patapi kasqanta runaj justicianmanta nisqaqa (Sl 36:6; Isa 55:8, 9, kikinchay). Apocalipsis 16:20 nin: “Orqospis chinkarerqanku”, nispa. Chaytaqa nin qanchis kaj fuentemanta Diospa sinchʼi kʼajaj phiñakuynin jichʼakamusqanrayku. Chaytaj reparachiwanchej ni jatuchaj orqosman rijchʼakoj imaspis Diospa kʼajaj phiñakuyninmanta salvakuyta atisqanta (Jer 4:23-26, kikinchay).

13 AL 19 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 38, 39

Ama saqeychu sonqoyki juchachasunallantapuni

w20.11 pág. 27 párrs. 12, 13

‘Cheqanta qhawaspa’ ñaupajman rinallapuni

12 (1 Juan 3:19, 20 leey). Tukuytapuni sonqonchej maykʼajllapis juchachawanchej. Wakenqa niraj Bibliata estudiashaspa ashkha sajra imasta ruwarqanchej. Wakintaj bautizakusqanchejmanta qhepaman pantarqanchej. Sonqonchejtaj chaykunamanta juchachallawanchejpuni (Rom. 3:23). Allin kajta ruwayta munajtinchejpis, “tukuyninchej ashkha kutista pantanchej” (Sant. 3:2; Rom. 7:21-23). Ni pipis sonqonchej juchachawasqanchejmanta kusikunchejchu. Jinapis chayqa yanapawasunman. Imajtinchus sonqonchej juchachawajtinchejqa, mana allinta ruwasqanchejta reparakusun, niña kikin juchapi urmanapajtaj kallpachakusun (Heb. 12:12, 13).

13 Ichapis juchanchejmanta arrepientekunchejña, Jehová Diospis perdonawanchejña. Jina kajtin, mana allinchu kanman sonqonchej juchachanallawanchejpuni (Sal. 31:10; 38:3, 4). ¿Imaraykutaj? Chaypajqa imatachus uj hermana nisqanta qhawarina. Pay nin: “Sonqoyqa sajra imasta ruwasqaymanta juchachallawajpuni. Chayrayku nej kani: ‘Qhasillata Jehová Diosta sirvishani, niñasina salvakuymanchu’, nispa”. Sonqonchej juchachallawasunmanpuni chayqa, ichá chay hermana jina yuyasunman. Jinaspataj Jehová Dios perdonawajtinchejñapis, niña payta sirvisunmanchu. Satanastaj mayta kusikunman. Chayrayku ama saqenachu sonqonchej juchachanallawanchejtapuni (2 Corintios 2:5-7, 11, kikinchay).

w02-S 15/11 pág. 20 párrs. 1, 2

Cómo hacer que nuestros días cuenten para Jehová

LOS días de nuestra vida parecen pocos y fugaces. Al meditar sobre la brevedad de la vida, el salmista David se sintió impulsado a pedir en oración: “Hazme conocer, oh Jehová, mi fin, y la medida de mis días... lo que es, para que yo sepa cuán transitorio soy. ¡Mira! Has hecho que mis días sean solo unos cuantos; y la duración de mi vida es como nada enfrente de ti”. David deseaba que su forma de vivir, reflejada en su habla y acciones, agradase a Dios. Reconoció su dependencia de Dios cuando dijo: “Mi expectación está vuelta hacia ti” (Salmo 39:4, 5, 7). Jehová escuchó a David: midió sus actos y lo recompensó como merecía.

Fácilmente podemos enredarnos en una vida acelerada y llena de actividades, queriendo aprovechar hasta el último minuto del día. Ese ritmo de vida pudiera causarnos ansiedad, sobre todo al percibir lo mucho que hay que hacer y experimentar, y el poco tiempo del que disponemos. ¿Queremos, igual que David, vivir de forma que obtengamos la aprobación de Jehová? No hay duda de que Él nos observa y examina cuidadosamente a cada uno de nosotros. Job, hombre temeroso de Dios, reconoció hace unos tres mil seiscientos años que Jehová veía sus caminos y contaba todos sus pasos. Por ello, formuló la siguiente pregunta retórica: “Cuando [él] pida cuentas, ¿qué podré responderle?” (Job 31:4-6, 14). Nosotros podemos hacer que nuestros días cuenten para Jehová si fijamos nuestras prioridades espirituales, obedecemos sus mandamientos y empleamos sabiamente nuestro tiempo. Analicemos con más detalle cómo lograr estos objetivos.

w21.10 pág. 15 párr. 4

Jehovawan watejmanta allinpi kanaykipaj kallpachakuy

Jehová Dioswan parlariypuni. Tatayki Jehovaqa sumajta entienden sonqoyki juchachasusqanrayku mana paywan parlariyta atisqaykita (Rom. 8:26). Jinapis mana saykʼuspa Diosmanta mañakullaypuni, paypa amigonpunitaj kayta munasqaykita niy (Rom. 12:12). Andrés nin: “Sonqoyqa maytapuni juchachawarqa, pʼenqasqallataj karqani. Jinapis sapa kuti Jehovawan parlarejteyqa sonqoy tiyaykoj, manañataj chhikata llakikojchu kani”, nispa. Jehovawan imamantachus parlarinaykita mana yachankichu chayqa, imastachus David pesachikuspa Jehovaman nisqanpi piensariy. Chaytaj kashan 51 chantá 65 Salmospi.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

w22.09 pág. 13 párr. 16

De confianza kasqanchejta rikuchina

16 Wajkuna noqanchejpi confianankuta munanchej chayqa, parlasqanchejta midirikunanchej tiyan. Chayta ruwayqa yanapawasun mana willananchej imasta willanapaj jina kashajtinchej, qallunchejta khaniykukunapaj (Proverbios 10:19 leey). Redes socialesman yaykuspa, mana chayta ruwayta atillasunmanchu. Mana allinta qhawarikuspaqa, mana willananchej imasta ashkhasman aparachisunman. Apachispañataj mana niyta atisunmanchu wajkuna imaynatachus apaykachanankuta. Chay apachisqanchej wajkunaj sonqonkuta nanachejtintaj, niña allinchayta atisunmanchu. Chantapis ichá enemigosninchejqa, engañaspa imatapis hermanosninchejmanta parlachiyta munawasunman. Parlasqanchejta midirikuyta yachanchej chaytaj, mana imatapis willasunchu hermanosninchejta llakiypi rikhurichinapaj jinaqa. Chayqa kanman ima suyupichus testigos prohibisqa kanku chaypi policías tapuykachawajtinchej. Chay kutispi, waj kutispipis Bibliaj kay yuyaychasqan yanapawasunman: ‘Simiyman yukumata chayri ñukuta churakusaj’ (Sal. 39:1). De confianza runas kananchej tiyan familianchejpaj, amigosninchejpaj, hermanosninchejpaj, waj runaspajpis. Chaypajtaj parlasqanchejta midirikuyta yachananchejpuni tiyan.

20 AL 26 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 40, 41

¿Imaraykutaj wajkunata yanapanchej?

w18.08 págs. 21, 22 párrs. 16-18

Amapuni michʼas kanachu

16 Qorikoj runaqa mana kutichipunankuta suyaspachu wajkunaman qorin. Jesús nerqa: “Jatun mikhuyta wakichispaqa wajyarikuy wajchasta, ñukʼusta, suchusta, cojosta, ciegostapis. Chayta ruwaspaqa kusisqa kanki, imaraykuchus paykunaqa mana kutichipusuyta atenqankuchu”, nispa (Luc. 14:13, 14). Biblia nin: “Pichus wajkunaman jaywarej runaqa bendecisqa kanqa”, nispa. Nillantaj: “Kusikuyniyojmin mana kallpayoj wajchapi yuyajqa”, nispa (Pro. 22:9; Sal. 41:1). Chayrayku sonqomantapacha wajkunata yanapana.

17 Apóstol Pablo nerqa Jesuspa nisqanta yuyarikunanchejta. Jesús nerqa: “Aswan kusiy wajman qoriy, qorichikunamanta nisqaqa”, nispa. Pabloqa chayta yuyarichishaspa mana kapuyninchejwan yanapakunallatachu nisharqa, manaqa wajkunata yanapanata kallpachaspa, Bibliawan yuyaychaspataj (Hech. 20:31-35). Pabloqa ruwasqanwan, parlasqanwantaj yachachiwarqanchej wajkunata yanapanapaj munakuna kasqanta, uyarinapaj tiempochakuna kasqanta, tukuy kallpanchejwantaj yanapana kasqanta.

18 Runasta estudiajkunaqa ninku uj runa imallatapis wajman qorejtin kusikusqanta. Uj libropitaj nin uj runaqa wajpa allinninta ruwaspa sonqo juntʼasqa sientekusqanta. Wakin yachayniyoj runastaj ninku: “Wajkunata yanapaj runasqa mana qhasipajchu kausashasqankuta sientekunku”, nispa. Chayrayku wakin yachayniyoj runasqa ninku mana onqonapaj, aswan kusisqa kanapajtaj wajkunata yanapanata mana pagota suyaspalla. Chayta yachayqa mana tʼukuchiwanchejchu. Imajtinchus Jehová Diosqa yachachiwarqanchejña, qorikoj kajtinchej kusisqa kananchejta (2 Tim. 3:16, 17).

w15 15/12 pág. 24 párr. 7

Jehová kallpachawasun

7 Sinchʼi onqosqa kashanchej chayqa, Jehová sonqochanawanchejpi, yanapanawanchejpi ima atienekuna. Payqa ñaupa tiempomanta kamachisninta jina yanapallawasuntaj. Rey David qhelqarqa: “Kusikuyniyojmin mana kallpayoj wajchapi yuyajqa. Tata Diosqa payta libranqa, llakiy pʼunchay chayamojtin. Tata Diosmin paytaqa waqaychanqa; kay pachapi kusiyta, kawsaytataj qospa”, nispa (Sal. 41:1, 2). Kaywanqa David mana nisharqachu wajkunata yanapaj runa mana wañunanta. Chantá, ¿imaynatá Jehová chay kʼacha runata yanapanman karqa? David nin: “Tata Diosqa payta onqoynimpi kallpachanqa. Onqoyninmanta sanoyachiponqa”, nispa (Sal. 41:3). Jehovaqa ñakʼarishasqanchejta yachan, nitaj noqanchejmanta qonqakapunchu, chaytaj mayta kallpachawanchej. Payqa ima onqoyta atipanapajpis kallpata, yachayta ima qowanchej. Chantapis sapallanmanta sanoyananpaj jina cuerpoyojta ruwawarqanchej.

w17.09 pág. 12 párr. 17

Jehová jina runasmanta khuyakuna

17 Runasmanta khuyakunchej Jehovata jatunchayta, pay jinataj ruwayta munasqanchejrayku. Nitaj allinninchejta maskʼasqanchejraykullachu. Jehová Dioslla jatun munakuyniyoj, khuyakuyniyojtaj (Pro. 14:31). Chayrayku Jehová jina runasmanta khuyakunapaj, tukuy atisqanchejta kallpachakuna. Ajinamanta hermanosninchejwan aswan ujchasqas kasunchej, tukuywantaj allinta kausakusunchej (Gál. 6:10; 1 Juan 4:16).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-2-S pág. 46

Jehová

Tukuynin Bibliaqa qhelqasqa kashan Jehovalla sumaj kamachej kasqanta rikuchinanpaj, jinallataj paypa sutin llimphuchasqa kananpaj, chaymin Diospa munayninmanta ñaupaj kaj kashan. Wajkunaqa qhasillamanta Jehovata tumpanku, sajrapajtaj qhawachinku. Chay mana jinachu kasqantaj sutʼi rikuchikunan tiyan. Ajinamanta Diospa sutin llimphuchasqa kanqa. Jinapis mana chayllachu ruwakunan tiyan, astawanpis tukuy cielopi kausajkuna, jallpʼapi kausajkunapis Diospa sutinta jatunchananchej tiyan. Chaytaj niyta munan sonqomantapacha Jehovallata kamachejninchejta jina qhawananchej kasqanta, kasukunanchejtaj kasqanta. Chantapis Jehovata munakusqanchejrayku payta tukuy sonqo sirvinanchej kashan, munaynintataj kusisqa ruwananchej kashan. Salmo 40:5-10 versiculospi sutʼita reparanchej, Davidqa chaytapuni ruwayta munasqanta, Jehovaj sutintapis llimphuchaytapuni munasqanta. (Kay Hebreos 10:5-10 versiculospi qhawarillaytaj imatachus apóstol Pablo Jesucristomanta nisqanta kay salmopi nisqanman jina).

27 DE MAYO AL 2 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 42–44

Jehovaj yachachiykunasninwan tukuy atisqanchejta yanapachikuna

w06-S 1/6 pág. 9 párr. 4

Puntos sobresalientes del libro segundo de los Salmos

42:4, 5, 11; 43:3-5. Si por alguna razón más allá de nuestro control se nos separa temporalmente de la congregación cristiana, nos sostendrá recordar los momentos felices pasados con nuestros hermanos. Aunque tales recuerdos quizá aumenten nuestra soledad al principio, también nos ayudarán a tener presente que Dios es nuestro refugio y que necesitamos esperar en él para recibir alivio.

w12 15/1 pág. 15 párr. 2

Astawan gustachikunapaj jina, yanapachikunapaj jinataj ukhuncharina

1 MAÑAKUY: Ñaupajtaqa Diosmanta mañakuna (Sal. 42:8). Imaraykuchus Palabranta ukhunchaspaqa payta yupaychashanchej. Chayrayku espíritu santonta, allin yuyayta ima qonawanchejta mañakunanchej tiyan (Luc. 11:13). Hermana Barbara, unayña misionera, jinata nin: “Niraj Bibliata leeshaspa chayri ukhunchashaspa, Jehovamantarajpuni mañakuni. Chayrayku yanapawasqanta, ruwasqayta allinpaj qhawasqanta ima reparani”, nispa. Diosmanta mañakoyqa, paymanta jamoj yachachiyta sumajta japʼinapaj yuyayninchejta, sonqonchejta ima wakichin.

w16.09 pág. 5 párrs. 11, 12

Makisninchejta ama llauchhiyachinachu

11 Jehovaqa kallpachallawanchejtaj tantakuykunanejta, jatun tantakuykunanejta, llajtanpi escuelasnejta ima. Chaypi imastachus yachakusqanchejqa, yanapawanchej Jehovata allin sonqowan yupaychanapaj, llajtanpi astawan ruwayta munanapaj, payta yupaychaypi ruwanasninchejta juntʼanapaj ima (Sal. 119:32). Chay yachachiykunawan kallpachakunanchejpaj, ¿tukuy imatachu ruwashanchej?

12 Rikunchej jina, Jehovaqa llajtanta yanaparqa amalecitasta, etiopesta ima atipanankupaj. Chantapis Nehemiasta, judiosta ima kallpacharqa Jerusalenpa perqasninta sayarichinankupaj. Jehovaqa ajinallatataj noqanchejtapis kallpachawasun. Jinamantataj llakiykunasniyoj kaspapis Diosmanta willallasunpuni, jinallataj runas churanakuwajtinchej chayri mana uyariyta munawajtinchejpis (1 Ped. 5:10). Jehovaqa mana uj milagronejtachu llakiykunasninchejta chinkachenqa. Kallpachasqas kayta munaspaqa, mana jinallachu kananchej tiyan. ¿Imatá ruwananchej tiyan? Bibliata sapa día leena, tantakuykunapaj wakichikuna, nitaj faltakunachu. Chantapis sapallanchejpi Bibliata estudiana, familiapi Diosta yupaychana, Jehovamantataj yanapata mañakuna. Jehovaqa chaykunawan kallpachawanchej, yanapachikunapajtaj tukuy imata ruwana. Chaykunamanta mayqellantapis mana ruwashanchejchu chayqa, Jehovaj yanapayninta mañakuna. Reparasuntaj imaynatachus Jehovaj atiynin munayninta ruwanapaj, ruwayta atinapaj ima kallpachawasqanchejta (Fili. 2:13). Qanrí, ¿wajkunata kallpachawajchu?

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-1-S pág. 470

Kʼita alqo

Bibliapeqa ashkha kutita kʼita alqosmanta parlan wakin imasta kikinchananpaj. Jobqa sinchʼi llakisqa kashaspa ajinata nerqa: “Kunanqa kʼita alqospa hermanonku jina kani”, nispa (Job 30:29). Uj salmistaqa Diospa llajtan pʼenqayta atipachikusqanmanta llakiyninpi nerqa: “Maypichus kʼita alqos tantakunku chaypi enemigosniyku atipanawaykuta qhawallanki”, nispa (Sl 44:19). Kʼita alqosqa runas maqanakoj kanku chaynejpi tantakoj kanku wañusqasta mikhunankupaj, ichapis chaypi yuyaspa salmista chayta nerqa (Sl 68:23, kikinchay). 607 watapi Jesús niraj jamushajtin, babiloniosqa Jerusalenta muyuykorqanku, Jerusalenpitaj sinchʼi yarqhay karqa. Chaynejta mamasqa wawasninkumanta mana khuyarikullarqankupischu. Chayrayku Jeremiasqa nerqa kʼita alqosraj uñitasninkuta cuidasqankuta, Diospa ‘llajtantaj mayta sajrayapusqanta’ (Lam 4:3, 10).

3 AL 9 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 45–47

Uj reypa casamientonmanta takiy

w14 15/2 págs. 9, 10 párrs. 8, 9

¡Corderoj casamientonmanta kusikuna!

8 (Salmo 45:13, 14a leey.) Noviaqa “may kʼachitapuni” casamientonman yaykun. Apocalipsis 21:2 versiculopeqa noviata Mosoj Jerusalén nisqa llajtawan kikinchakun, chantapis “noviompaj” sumaj kʼachanchasqa kasqanta nin. Chay llajtaqa janaj pachapi kasqanrayku, “Diospa jatun kaynimpa kʼanchayninwan” lliphipin. Lliphipiynintaj rijchʼakun “uj sumaj kʼachitu valorniyoj rumiman, jaspe nisqa rumiman. Chaytaj cristal jina chʼuwa” (Apo. 21:10, 11). Apocalipsis libropeqa Mosoj Jerusalén maytapuni lliphipishasqanta nin (Apo. 21:18-21). Chayraykuchá salmistaqa novia “may kʼachitapuni” yaykusqanta nerqa. Imajtinchus chay casamientoqa janaj pachapi ruwakun.

9 Noviataqa Novionman nisunman Rey Jesucristoman pusaykukun. Novioqa novianta wakichin, “palabranwan mayllaspataj llimphucha[n] yakuwan jina”, “juchamanta tʼaqasqata, mana kʼaminatataj” (Efe. 5:26, 27). Noviaqa chay casamientopaj sumaj pʼachallisqa kanan tiyan. Ajinapunitaj, imajtinchus “pʼachanqa qoriwan awakipasqa”, chantapis “may sumaj pʼachallisqata reyman” pusaykukonqa. Corderoj casamientonpajqa noviaman “Dios atiyta qorqa, yuraj lliphipej sumaj awasqa linowan pʼachallikunampaj. Chay sumaj awasqa linoqa ninakun Diospa ajllakusqasnimpa cheqan ruwasqasninkuwan” (Apo. 19:8).

w22.05 pág. 17 párrs. 10-12

Apocalipsis libropi willay aswan qhepapaj

10 ¿Imatá Jehová ruwanqa llajtanta mayta qhatiykachajtinku? Payllataj kutichiwanchej: “Sinchʼi phiñakuyniy phatanqa”, nispa (Eze. 38:18, 21-23). Chanta, ¿imataj kanqa? Apocalipsis 19 capítulo chayta sutʼinchan. Jehovaqa Wawanta kachamonqa llajtanta jarkʼananpaj, enemigosnintataj atipananpaj. Jesustaj mana sapallanchu kanqa. Paywanqa kanqanku ‘cielomanta soldados’ nisunman ángeles, 144.000 ajllasqa cristianoswan khuska (Apo. 17:14; 19:11-15). Chanta, ¿imapitaj chay maqanaku tukukonqa? Jehovaman churanakoj tukuynin runas, organizaciones ima tukuchisqa kanqanku (Apocalipsis 19:19-21 leey).

11 Jehová enemigosninta chinkachisqantawan, payta tukuy sonqo sirvej cristianosqa maytapuni kusikonqanku. Jatun Babilonia chinkachisqa kasqanmanta, cielopi jatun kusiy kajtinpis, chaypachaqa aswan kusiyraj kanqa (Apo. 19:1-3). Imajtinchus Apocalipsis libro nisqanman jina, ‘Corderoj casamienton’ kanqa (Apo. 19:6-9).

12 ¿Maykʼajtaj Corderoj casamienton kanqa? 144.000 ajllasqa cristianosqa Armagedón guerra qallarinanpaj tukuyninkuña cielopi kashanqanku. Jinapis Corderoj casamientonqa manaraj chaypachachu kanqa (Apocalipsis 21:1, 2 leey). Chay casamientoqa kanqa Armagedón guerra pasaytaraj, Jehovaj tukuynin enemigosnin chinkachisqa kasqankutawan (Sal. 45:3, 4, 13-17).

it-1-S pág. 1061

Guerra

Cuando concluya esta guerra, la Tierra disfrutará de paz durante mil años. El salmo declara a este respecto, “[Jehová] hace cesar las guerras hasta la extremidad de la tierra. Quiebra el arco y verdaderamente corta en pedazos la lanza; quema los carruajes en el fuego”. Este salmo tuvo su primer cumplimiento cuando Dios trajo paz a la tierra de Israel al destruir los instrumentos de guerra del enemigo. Pero una vez que Jesucristo derrote a los instigadores de la guerra en Har-Magedón, se disfrutará de paz completa y satisfaciente hasta la extremidad de esta esfera terrestre. (Sl 46:8-10.) Finalmente, las personas favorecidas con vida eterna serán las que habrán batido “sus espadas en rejas de arado y sus lanzas en podaderas” y que no habrán ‘aprendido más la guerra’. “Porque la boca misma de Jehová de los ejércitos lo ha hablado.” (Isa 2:4; Miq 4:3, 4.)

Sumaj yachachiykunata maskʼana

w17.04 pág. 11 párr. 9

¿Imataj chinkanqa Diospa Gobiernon jamojtin?

9 ¿Imataj kanqa engañaj organizacionespa cuentanmanta? Armagedón pasayta, ¿uj organizacionllapis kay Jallpʼapi kanqachu? Biblia nin: “Mosoj cielota, mosoj jallpʼatawan suyakushanchej, pay qonanta nisqanman jina. Chaypitaj cheqan kausaylla kanqa”, nispa (2 Ped. 3:13). Gobiernos, paykunaj atiyninpi kajkuna ima chinkachisqas kanqanku. Paykunaj cuentankumantataj ‘mosoj cielo, mosoj jallpʼa’ kanqa. Mosoj cieloqa, uj mosoj gobierno, mayqenpichus Jesús, 144.000 ajllasqa cristianos ima kamachenqanku. Mosoj jallpʼataj kasukoj runas kanku. Jesús, 144.000 ajllasqa cristianos ima Diospa Gobiernonpi kamachishajtinku, Jehová Dios jina ruwanqanku, pichus mana munanchu chʼajwas kananta (1 Cor. 14:33). Chayrayku mosoj jallpʼaqa sumaj wakichisqa kanqa. Chaypitaj kʼacha runas cargoyoj kanqanku yanapanawanchejpaj (Sal. 45:16). Paykunataqa Jesuswan, 144.000 ajllasqa cristianoswan yanapanqanku. Engañaj organizacionespa cuentanmantataj uj organizacionlla kanqa. Chay organizaciontaj may ujchasqa kanqa, nitaj jaykʼaypis chinkachisqachu kanqa.

10 AL 16 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 48–50

Wawasniykichejta yanapaychej Jehovaj llajtanpi astawan atienekunankupaj

w22.03 pág. 22 párr. 11

Jehovallata yupaychaspaqa aswan kusisqa kanchej

11 Bibliata estudiaspa, wawasninchejmantaj Jehovamanta yachachispa payta yupaychanchej. Israelitasqa samarikuna pʼunchaypi mana trabajanankuchu karqa. Astawanpis chay diaqa, Jehovaman astawan qayllaykunankupaj tʼaqasqa karqa (Éxo. 31:16, 17). Jehovata tukuy sonqo sirvej israelitasqa Jehovamanta, imastachus paykunarayku ruwasqanmantapis wawasninkuman yachachej kanku. Noqanchejpis tiempochakunallanchejtaj tiyan Bibliata leenapaj, estudianapaj ima. Chayta ruwaspaqa Jehovata yupaychanchej, paymantaj astawan qayllaykunchej (Sal. 73:28). Chantapis familianchejwan khuska Bibliata estudiaspaqa, wawasninchejta yanapasunman Tatanchej Jehovawan sumaj amigos kanankupaj (Salmo 48:13 leey).

w11 15/3 pág. 19 párrs. 5-7

Kusisqa kanapaj ashkha imas kapuwanchej

Salmista nerqa: “Sionta muyumuychej, torresninta yupaspa. Sumajta qhawaychej jawa perqasninta. Rikuychej kamachina wasisninta, qhepata jamojkunaman willayta atinaykichejpaj”, nispa (Sal. 48:12-14.) Chayta nispaqa, israelitasta Jerusalenta qayllamanta rikumunankupaj tanqarqa. Paykunaqa, Jerusalenman sapa wata Diosta yupaychaj risqankuta, may sumaj templonta rikusqankuta ima, ¡nichá qonqajchu kanku! Chayraykutaj, chay rikusqankuta “qhepata jamojkunaman” nisunman wawasninkuman, willaj kanku.

Saba llajtata kamachej warmipi tʼukurina. Payqa Salomonpa kamachiyninmanta, may jatun yachayninmanta ima uyarispa, mana creerqachu. ¿Imaynatá uyarisqan cheqapuni kasqanta yacharqa? Payllataj nin: “Noqataj mana creerqanichu jamuspa rikunaykama”, nispa (2 Cró. 9:6). Arí, wakin kuteqa, ñawisninchejwan rikusqanchejpuni sonqonchejman yaykun.

¿Imaynatá wawasniykiman, Diospa llajtan sumaj wakichisqa kasqanta rikuchiwaj? Wasiyki qayllapi Betel wasi kajtenqa, rejsichimunaykipaj kallpachakuy. Mandypi, Bethanypi ima tʼukurina. Suyunkupi Betel waseqa, wasinkumanta 1.500 kilometrospi (300 leguas) karupi kashan. Chaywanpis tatasninkoqa, paykunata sapa kuti Betelman pusaj kanku, astawanraj sipasyashajtinkoqa. Paykuna ninku: “Betelta niraj rejsishaspaqa, monja wasi jina kasqanta, chaypi machu runaslla kasqankuta ima, yuyaj kayku. Chaywanpis chayman rispaqa, ashkha waynasta sipaskunata ima, Diospaj kusiywan sinchʼita llankʼashajta rikurqayku. Chayqa, Diospa llajtan Jallpʼantinpi kasqanta rikuchiwarqayku. Sapa risqaykutaj, Diosman astawan qayllanaykupaj, paypaj llankʼanaykupaj ima, kallpachawarqayku”, nispa. Mandywan Bethanywanqa, Diospa llajtanta qayllamanta rejserqanku. Chaytaj precursoras kanankupaj tanqarqa, aswan qhepamantaj wakin killasta Betelpi llankʼanankupaj wajyarisqas karqanku.

w12 15/8 pág. 12 párr. 5

Reinoj kamachiyninpi kajkuna jina kausana

5 Chay suyumanta yachakuna. Waj suyumanta kayta munajkunaqa, imaynatachus chay suyu qallarisqanta, wiñasqanta ima tumpallatapis yachananku kanqa. Ajinallatataj Reinoj kamachiyninpi kayta munajkunaqa, chay gobiernomanta tukuy atisqankuta yachananku tiyan. Corejpa wawasninmanta mayta yachakusunman, pikunachus Israelpi sirverqanku. Paykunaqa, Jerusalenta, Diosta yupaychana lugarta ima munakorqanku. Chayraykutaj chay llajtamanta wajkunaman parlaspa miskʼichikoj kanku. Chaywanpis mana kʼachitu kasqanraykullachu, manaqa chay llajta, Diosta yupaychana lugar ima, imawanchus ninakusqanta yachasqankurayku. Arí Jerusalenqa, “jatun Reypa” nisunman Jehovaj llajtan karqa. Imaraykuchus Jehovata chaypi yupaychakoj, Leynintataj yachachikoj. Jehovaqa, Jerusalenmanta reypaj kamachiyninpi kajkunata allinpaj qhawaj, munakojtaj (Salmo 48:1, 2, 9, 12-14). Qanrí, ¿Jehovaj llajtamanta yachakuyta, wajkunaman willariyta ima maytachu munanki? Jehovaj llajtanmanta, imaynatachus pay yanapasqanmanta ima astawan yachajtiykeqa, Diospa Reinon kasqan aswan sutʼi qanpaj kanqa. Chantapis, chay Reinomanta sumaj willaykunata astawan willayta munanki (Jer. 9:24; Luc. 4:43).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-2-S pág. 857

Qhapaj kaymanta

Israel nación qhapaj kasqanrayku, israelitasqa mikhuspa, ujyaspa kusisqa kayta aterqanku (1Re 4:20; Ec 5:18, 19). Qhapaj kasqankuraykutaj mana llakikojchu kanku imapis pisinanmanta (Pr 10:15; Ec 7:12). Jehovaqa munarqa israelitas sinchʼita trabajaspa kapuyninkuwan kusisqa kanankuta (Pr 6:6-11; 20:13; 24:33,34, kikinchay). Chaywanpis paykunata nerqa llakiyman chayanankuta pay qhapajyachisqanta qonqakojtinku, qhapaj kasqankupitaj atienekojtinku (Dt 8:7-17; Sl 49:6-9; Pr 11:4; 18:10, 11; Jer 9:23, 24). Jehovaqa paykunata yuyarichillarqataj qhapaj kayqa uj ratollapaj kasqanta (Pr 23:4, 5). Chantapis nerqa ni imatapis Diosman pagayta atisqankuta uj runaj kausayninraykoqa (Sl 49:6, 7). Nillarqataj wañupuspa ni imata apanankuta (Sl 49:16, 17; Ec 5:15). Chantapis paykunata reparacherqa qhapajyayllapi yuyajtinku wajkunata engañayman sonqonku aysananta, Jehovataj paykunata qhesachananta (Pr 28:20; Jer 5:26-28; 17:9-11, kikinchay). Chantapis israelitasmanqa kayta nikullarqataj: “Jehová Diosta jatunchay valorniyoj imasniykiwan”, nispa (Pr 3:9).

17 AL 23 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 51–53

¿Imatá ruwasunman mana jatun juchapi urmanapaj?

w19.01 pág. 15 párrs. 4, 5

¿Imaynatataj sonqonchejta waqaychasunman?

4 Proverbios 4:23 versiculopi ‘sonqo’ palabra oqharikun parlanapaj yuyasqanchejmanta, imachus sonqonchejpi kasqanmanta, imatachus ruwayta munasqanchejmantapis. Nisunman sonqo palabra oqharikun imayna runapunichus kasqanchejmanta parlanapaj.

5 Imaynatachus sanitos kanapaj tukuy imata ruwanchej, ajinallatataj sonqonchejta waqaychanapajpis tukuy imata ruwananchej tiyan. Por ejemplo, sanitos kanapajqa sumajta mikhunchej, ejerciciostapis ruwanchej. Sonqonchejta waqaychanapajpis sumajta mikhunanchej tiyan, nisunman sapa día Bibliata, publicacionestawan leenanchej tiyan, yachakusqanchejman jinataj kausakunanchej tiyan. Chantapis Diospa Palabranmanta willamunanchej tiyan (Rom. 10:8-10; Sant. 2:26). Wakin kutisqa manchay onqosqa kaspapis sano runaman rijchʼakusunman. Ajinallataj kanman sonqonchejwanpis, ichapis reunionesman, predicacionmanpis risqanchejrayku creesunman sinchʼi sayasqa kashasqanchejta. Chaywanpis ichá sonqonchejpi sajra imasta munapayashasunman (1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Ama qonqanachu Satanás sajra yuyaykunasninta chimpaykuchiyta munawasqanchejta. Kunantaj qhawarinachej imaynasmantachus Satanás urmachiyta munawasqanchejta, imaynatachus paymanta jarkʼakunatapis.

w15 15/6 pág. 14 párrs. 5, 6

Sajra yuyaykunata atipanapaj kallpachakuna

5 Diosmanta mana saykʼuspa mañakullasunpuni chayqa, sajra yuyaykunata atipanapaj yanapawasunchej. Imaraykuchus Jehovaqa espíritu santonta qowasunchej, llimphu kanapajtaj kallpachawasunchej. Diosmanta mañakushaspaqa, kusichisqan imasllapi yuyayta munasqanchejta nisunman (Sal. 19:14). Chantapis mañakuyninchejpi sonqonchejta allinta qhawaykurinanta nisunman, “sajra ñantachus purishan[chej] manachus” chayta reparanapaj (Sal. 139:23, 24). Khuchichakuy juchaman tanqasqa kashaspataj, chay juchapi mana urmanapaj yanapanawanchejta mañakullasunmantaj (Mat. 6:13).

6 Ichapis manaraj Jehovaj testigon kashaspa, sajra imasta ruway gustawaj kanchej. Wakin kutistaj ichapis chaykuna watejmanta yuyayninchejman jamunman. Chaywanpis Jehová yanapawasunman chay sajra imasta mana ruwanapaj. Rey Davidpis uj casarasqa warmiwan khuchichakorqa. Chay ruwasqanmanta pesachikuspataj, Diosmanta yanapata mañakorqa, pay nerqa: “Diosníy, llimphu sonqota qoway. Ukhuypi mosoj cheqan espirituta churay”, nispa (Sal. 51:10, 12, 13). Chayrayku sajra yuyaykunata mana atipayta atishankichu chayqa, Jehovamanta yanapata mañakuy. Imaraykuchus Pay yanapasonqa tukuy sonqo kasukuyta munanaykipaj, sajra yuyayniykita atipanaykipaj, sajra imasta mana ruwanaykipaj ima (Sal. 119:133).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-1-S pág. 716

Doeg

Edomita Doegqa rey Saulpa uywasninta michejkunaj kurajninku karqa, chay cargoyojkunaqa sumajta ruwayninkuta juntʼananku kaj (1Sa 21:7; 22:9). Doegqa judiospa yachachiyninta qhatej. Payqa “Jehová Diospa ñaupaqenpi” qhepakorqa Nob lugarpi, ichá Diospaj uj imata ruwananta nisqanrayku chayri uj imamanta llimphuchakunanrayku manachayrí, lepra onqoyniyojchus manachus kasqanta yachananrayku. Chaypi kashaspataj Doegqa rikorqa kuraj kaj sacerdote Ahimélec Davidman qosqanta Diospa ñaupaqenpi kaj nisqa tʼantata, Goliatpa espadantawan. Aswan qhepamantaj, Saúl kamachisninta contranpi oqharikusqankuta nejtin, Doegqa Saulman willarqa imatachus Nobpi rikusqanta. Chantá Saulqa wajyacherqa kuraj kaj sacerdote Ahimelecta, Nobpi kasharqanku chay waj sacerdotestawan. Paykunata tapuykachaytawantaj guardiasninta kamacherqa chay sacerdotesta wañuchinankuta. “Reypa guardiasnintajrí mana wañuchiyta munarqankuchu”. Doegtaj Saúl kamachisqanrayku chay ratopacha 85 sacerdotesta wañuracherqa. Chaymantataj Nobpi tiyakoj runasta wañurachillarqataj machu runasta, wawasta, uywastapis (1Sa 22:6-20).

Salmo 52 qallariyninpi nin jina, Davidqa kayta Doegmanta qhelqarqa: “Qalluykeqa filo cuchillo jina. Runata chʼaukiyanaykipajqa sumajta yuyaychakunki, llullakunkitaj. Allin kajta ruwanaykimantaqa, sajra kajta ruwayllamanta wañurinki. Maychus kajta parlanaykimantaqa, llullakunaykipaj churasqa kanki. Simiykeqa llullakunanpaj churasqa. Parlasqaykiwan runaspa sonqonta nanachinki. Chaypajqa churasqa kanki”, nispa (Sl 52:2-4).

24 AL 30 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA SALMOS 54–56

Diosqa noqanchejwan kashan

w06-S 1/8 pág. 22 párrs. 10, 11

Seamos sabios: temamos a Dios

10 En cierta ocasión, David se refugió en los dominios de Akís, rey de la ciudad filistea de Gat, la misma ciudad donde Goliat había nacido (1 Samuel 21:10-15). Entonces, los siervos del rey lo acusaron de ser un enemigo de la nación. ¿Qué hizo David en aquella peligrosa situación? Oró con fervor a Jehová (Salmo 56:1-4, 11-13). Para escapar, tuvo que fingir que estaba loco, pero él sabía que era Jehová quien lo había liberado al bendecir sus actos. Su confianza absoluta en Él demostró que verdaderamente era un hombre temeroso de Dios (Salmo 34:4-6, 9-11).

11 Al igual que David, nosotros podemos demostrar que tememos a Dios. ¿De qué manera? Confiando en su promesa de ayudarnos cuando atravesamos dificultades. “Haz rodar sobre Jehová tu camino, y fíate de él, y él mismo obrará”, escribió David (Salmo 37:5). Ahora bien, eso no significa que en vez de hacer lo posible por resolver nuestros problemas, se los dejemos a Jehová para que él se encargue de ellos. Después de pedirle ayuda a Dios, David no se quedó cruzado de brazos. Más bien, empleó las capacidades físicas y mentales que Jehová le había dado y afrontó el problema. Sin embargo, sabía que el ser humano no puede depender únicamente de sus propias fuerzas. Y así es como nosotros debemos verlo. Una vez que hemos hecho todo lo que está a nuestro alcance, tenemos que dejar el resto en manos de Jehová. La verdad es que, muchas veces, lo único que podemos hacer es confiar en él. Entonces es cuando el temor de Dios se convierte en algo mucho más real para nosotros. Sin duda, estas sinceras palabras de David resultan muy alentadoras: “La intimidad con Jehová pertenece a los que le temen” (Salmo 25:14).

cl pág. 243 párr. 9

Ni ima tʼaqawasunmanchu “Diospa munakuyninmantaqa”

9 Jehovaqa aguantasqanchejtapis jatunpaj qhawan (Mateo 24:13). Satanastaj mana munanchu Jehovata sirvinata. Jinapis sapa día Jehovata tukuy sonqo sirvisun chayqa, Satanás llulla kasqanta rikuchisun (Proverbios 27:11). Wakin kutisqa Jehovata mana sirviyta atillanchejchu onqosqa kasqanchejrayku, qolqe pisiwasqanchejrayku, sinchʼi llakisqa kasqanchejrayku ima. Waj llakiykunataj sapa día uj prueba jina kanman. Imatachus suyakusqanchej mana usqhayta juntʼakojtinpis llakikullasunmantaj (Proverbios 13:12). Jehovaqa tukuy chay llakiykunata aguantasqanchejta jatunpaj qhawan. Chayrayku Davidqa Jehovaman nerqa: “Waqasqaytaqa [...] botellaykipi waqaychay”, nispa. Chantá nillarqataj: “Diosníy, yachani tukuy ñakʼarisqayta libroykipi qhelqasqaykita”, nispa (Salmo 56:8). Jehovaqa payta kasukunanchejrayku sufrisqanchejta, waqasqanchejta may jatunpaj qhawan, nitaj qonqapunchu.

w22.06 pág. 18 párrs. 16, 17

Jehovaj munakuynin yanapawanchej manchikuyninchejta atipanapaj

16 Satanasqa yachan kausayta may jatunpaj qhawasqanchejta. Payqa nin kausananchejraykoqa imatapis qonapaj jinalla kasqanchejta, Jehovatapis wasanchanallanchejta (Job 2:4, 5). Chayta nispataj llullakushan. Satanasqa wañuchinanpaj atiyniyoj kasqanrayku, wañuyta manchachikusqanchejmanta valekuspa Jehovamanta karunchachiyta munawanchej (Heb. 2:14, 15). Wakin kuteqa Satanás runasta apaykachan nichinawanchejpaj, Jehovaj testigollanpuni kajtinchejqa wañuchinawanchejta. Wakin kutitaj Satanasqa onqoykusqanchejmanta valekuspa Jehovamanta karunchachiyta munawasunman. Ichapis doctores, mana testigo familiaresninchejpis matʼiwasunman yawarta churachikunanchejpaj. Chaytaj Diospa leyninpa contranpi kashan. Chayri ichá pillapis niwasunman uj tratamientota ruwachikunallanchejta, Bibliaj yuyaychaykunasninpa contranpi kashajtinpis.

17 Ni pipis wañuyta munanchejchu. Jinapis yachanchej wañupojtinchejpis Jehovaqa munakunallawanchejtapuni (Romanos 8:37-39 leey). Jehovaj amigosnin wañupojtinkupis, paypa yuyayninpeqa kausashallankupuni (Luc. 20:37, 38). Payqa maytapuni amigosninta kausarichiyta munashan (Job 14:15). Jehovaqa Wawanta kachamorqa ‘wiñay kausayniyoj kananchejpaj’ (Juan 3:16). Yachanchej Jehovaqa mayta munakuwasqanchejta, cuidawasqanchejtapis. Chayrayku onqosqa kajtinchejpis chayri wañuchinawanchejta niwajtinchejpis, mana paymanta karunchakunchejchu. Astawanqa payman qayllaykunchej sonqochanawanchejpaj, yachayta qonawanchejpaj, kallpachanawanchejpajpis. Chayta ruwarqanku hermananchej Valeria, qosanwan ima (Sal. 41:3).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

it-2-S págs. 707, 708

Ñaupajmantaña yachay, Destino

Judas Iscarioteqa Jesusta wasanchaspa Diospa profecianta juntʼarqa. Chaywantaj sutʼi rikukun Jehovawan Jesuswan imapis kananta ñaupajmantaña yachayta atisqankuta (Sl 41:9; 55:12, 13; 109:8; Hch 1:16-20). Jinapis mana nisunmanchu Diosqa Judastapuni ñaupajmantaña ajllasqanta chayta ruwananpaj. Profeciaspeqa nerqa Jesusta ujnin sumaj amigon wasanchananta, jinapis mana nerqachu mayqen amigonchus chayta ruwananta. Chantapis Bibliaj yuyaychaykunasninman jinaqa, ni imarayku nisunmanchu Diosqa uj destinota Judaspaj churasqanta Jesusta wasanchananpaj. Apóstol Pabloqa Dios yuyaychasqanmanta jina kayta nerqa: “Amapuni pimanpis usqhayllata makiykita churaykuychu. Nillataj wajkunaj juchasninkutapis ruwaysikuychu. Llimphu kausayniyoj kay”, nispa (1Ti 5:22; 3:6, kikinchay). Jesusqa sumajta yuyaychakuspa, allinta qhawarispataj 12 apostolesninta ajllarqa. Chaypajtaj tutantin Tatanmanta yanapata mañakorqa (Lu 6:12-16). Sichus Dios, Judasta wasanchaj kananpaj ñaupajmantaña ajllanman karqa chayqa, Jesusta apostolesninta ajllananpaj yanapasqanqa qhasilla kanman karqa. Chantapis Diosqa mana nisqanman jinachu ruwashanman karqa, astawanpis Judaspa juchasninta ruwaysikunmanpis jina kanman karqa.

Judas apóstol kananpaj ajllasqa kashajtenqa, manaraj sonqonpi ima sajra yuyaypis karqachu pitapis wasanchananpaj jinaqa. Judasqa saqerqa sonqonpi ‘venenoyoj saphi pʼutunanta’, chaytaj chʼichichananta. Ajinamanta wistʼuykorqa, Diosta kasukunanmantataj Diablo yuyayta qosqanman jina ruwarqa. Chayrayku suwakorqa, Jesustataj wasancharqa (Heb 12:14, 15; Jn 13:2; Hch 1:24, 25; Snt 1:14, 15; JUDAS núm. 4 nisqata leeriy). Judas maytaña wistʼuykusqanrayku, Jesusqa pay kikin Judaspa sonqonta qhawaykorqa, chayrayku niyta aterqa Judas wasanchananta (Jn 13:10, 11).

    Quechuapi publicaciones (2004-2026)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj