Jehovaqa tukuy tiempo noqawan kasharqa

MALAUI suyoj Namkumba nisqa llajtitanpi marzo de 1930 watapi nacekorqani. Familiayqa Diosta cheqa sonqo sirvisharqa. Kay 1942 watapi, Jehovaman kausayniyta qorqani, uj kʼachitu mayupitaj bautizakorqani. Qanchis chunka watasta mayta kallpachakorqani apóstol Pablo, Timoteoman ima ratollapis willananpaj yuyaychasqanman jina ruwanaypaj (2 Tim. 4:2).

Kay 1948 watapi, Nathan H. Knorr, Milton G. Henschel ima Malauiman jamorqanku. Chay jamusqankutaj Diospaj astawan llankʼanaypaj mayta kallpachawarqa. Chaymanta qhepaman uj kʼacha hermanata Lidasi sutiyojta rejserqani. Chay hermanapis, Diospaj astawan llankʼayta munarqa. Kay 1950 watapitaj paywan casarakorqani, 1953 watapajtaj iskay wawasniyojña karqayku. Familiaykuta uywanaykupaj ashkha ruwanasniyoj kasqaykurayku, noqalla precursor regular kanayta ajllarqayku. Iskay watanmantaj precursor especial jina llankʼanayta niwarqanku.

Pisi tiemponmantaj qotuchakuykunata kallpachanaypaj waturiyta qallarerqani. Warmiy yanapawasqanraykutaj, familiayta qhawayta atillarqani, qotuchakuykunatapis waturiyta atillarqanipuni.a Chaywanpis iskayniyku Diospaj astawan llankʼayta munarqayku. Chayrayku chaymanta astawan parlarerqayku, wawasniypa yanapayninwantaj warmeyqa 1960 watapi precursora jina llankʼayta qallarerqa.

Kay 1962 watapi “Mana manchachikuspa willajkuna” nisqa jatun tantakuyman rerqayku. Chay tantakuymanta watanmantaj Malauipi, Blantyre nisqa lugarpa qayllanpi uj jatun tantakuy ruwakorqa. Chaymantaj hermano Henschel watejmanta jamorqa, chay tantakuypitaj chunka waranqa runasmanta astawan karqanku. Chay tantakuykunata yuyarispataj, reparani Jehová llakiy tiempopaj wakichiwasqaykuta.

CHʼAMPAYKUNA RIKHURIN

Kay 1964 watapi Jehovaj testigosnenqa politicaman mana chhapukusqankurayku qhatiykachasqas karqanku. Chay qhatiykachajkunaqa Tantakuna Wasista 100 wasismanta astawan thuñerqanku, jinallataj hermanospa wasisninkutapis 1.000 wasismanta astawan thuñerqanku. Warmiywan khuskataj qotuchakuykunata waturillarqanipuni, 1967 watapi gobierno Jehovaj testigosninta manaña willajta saqenankama. Gobiernoqa sucursalta japʼikaporqa, chay suyumanta misionerosta wijchʼorqa ima. Ashkha hermanosta, noqaykuta imataj carcelman wisqʼaykuwarqayku. Carcelmanta llojsimuytawantaj gobiernomanta kajkunawan mana reparachikuspalla qotuchakuykunata waturillarqaykupuni.

Uj pʼunchay octubre de 1972 watapi, uj wayna wasiyman chayamorqa. Chay waynaqa Liga juvenil de Malaui nisqa qotumanta karqa. Willawarqataj wakin compañerosnin wañuchinawankupaj jamushasqankuta. Chantá warmiyman wawasniyman ima nerqani plátano sachʼas chaynejpi pakakamunankuta. Noqataj uj mango sachʼaman wicharerqani, chaymantataj wasiykuta, tukuy imasniykuta ima thuñisqankuta qhawamorqani.

Malauipeqa Jehovaj testigosninta astawan qhatiykachakorqa, chayraykutaj Malauimanta ashkhas ayqekorqayku. Noqaykoqa Mozambiqueman ayqekorqayku, jarkʼakunapaj lugarespitaj junio de 1974 watakama tiyakorqayku. Chay killa Mozambiquepi, Dómue nisqa lugarpi precursores especiales jina llankʼanaykupaj wajyarisqa karqayku. Autoridades Malauiman kutinaykuta niwasqaykuraykutaj, 1975 watapi precursores especiales jina llankʼayta saqerqayku. Malauipitaj Jehovaj testigosninta qhatiykachakushallarqapuni.

Malauiman kutejtiytaj Lilongüe nisqapi qotuchakuykunata waturinayta niwarqanku. Manchay qhatiykachay, chʼampaykuna ima kajtinpis, chay cheqapeqa qotuchakuykuna astawan rikhurillarqapuni.

JEHOVÁ MUNAKUYWAN YANAPAWAYKU

Uj pʼunchay chayarqayku políticos tantakusharqanku chay ranchitoman. Wakin runas Jehovaj testigosnin kasqaykuta reparawarqayku. Chayraykutaj Liga Juvenil de Malaui nisqamanta kajkunawan munajta mana munajta tiyachiwarqayku. Chantá Jehovamanta mañakorqayku yanapanawaykuta, imatachus ruwanaykupaj yuyaychanawaykuta ima. Chay tantakuy tukukojtintaj chay runasqa maqayta qallariwarqayku. Jinallapi uj paya warmi corremorqa, qhaparispataj mana maqanawaykuta nerqa. Hermanonpa wawan kasqaytataj nerqa. Mana yachaykuchu imaraykuchus chayta nisqanta, imajtinchus chay warmeqa mana familiaykuchu karqa. Chantá chay tantakuyta kamachejqa chay runasman kacharinawaykuta nerqa. Yacharqayku Jehová mañakuyniykuta uyarisqanta.

Kay 1981 watapitaj, watejmanta chay runas taripallawarqaykutaj. Chay kutipitaj bicicletasniykuta, waj imasniykuta, librosniykuta, qotuchakuykunata waturisqaymanta willaj documentosta ima apakaporqanku. Uj ancianoj wasinmantaj ayqekorqayku. Chantapis may llakisqa kasharqayku chay documentospi imachus qhelqasqa kasqanmanta. Chay runasqa suyuntinmanta ancianos apachimuwasqanku cartasta rikusqanku. Gobiernopaj llankʼasqayta yuyasqankuraykutaj mayta mancharikuspa usqhayllata chay cheqamanta ancianosman documentosta kutichipusqanku.

Uj kuti mayuta uj barcopi chimpashajtiyku, barcoj dueñonqa Malauipi kamachejpa partidonmanta tarjetata tukuyniykumanta mañawarqayku, imaraykuchus chay runaqa chay partidomanta karqa. Noqaykuta tapunawayku kashajtintaj, policías maskʼasharqanku chay suwata tarerqanku. Chayraykutaj tukuypis imatachus chay suwawan ruwanankuta qhawasharqanku, barcoj dueñonpis manaña tarjetasta mañarqachu. Chay kutipipis ujtawan Jehová yanapawasqaykuta rikorqayku.

CARCELMAN WISQʼAYKUWANKU

Uj pʼunchay febrero de 1984 watapi, Lilongüe llajtaman risharqani Zambia sucursalman willaykunata apachinaypaj. Rishajtiytaj uj policía imatachus apashasqayta qhawaykorqa. Wakin publicacionesta apashasqayta rikuspataj policiaman apawarqa, chaypitaj maqawarqa. Chantá wataykuspa suwas kashanku chayman wisqʼaykuwarqa.

Qʼayantintaj policiasta kamachej uj cuartoman pusawarqa, chaypitaj uj papelta firmanaypaj jaywawarqa. Chay papelpeqa manaña wisqʼanawankupaj manaña Jehovaj testigonchu kanay kasqanta nisharqa. Noqataj mana firmayta munarqanichu. Policiamantaj nerqani: “Jehovaj testigon kayta ni jaykʼaj saqesajchu. Atinki wisqʼaykuwayta chayri wañuchiwaytapis”, nispa. Chay runaqa mayta phiñarikorqa, mesatapis tukuy kallpanwan takarqa, chayrayku waj policiapis imachus kashasqanta qhawaj jamorqa. Chantá waj papeltañataj qowarqa firmaykunaypaj, chaypitaj Jehovaj testigollanpuni kanayta nisharqa. Policiamantaj nerqa Lilongüepi kaj carcelman apanawankuta. Chaykamataj warmeyqa maypichus kashasqayta mana yachasqanrayku llakisqa kasharqa. Warmiyman tawa pʼunchayninmanraj hermanos willasqanku imachus noqawan kasqanta.

Lilongüepi kaj carcelpeqa mana ñakʼarichiwarqankuchu. Policiasta kamachejqa uj plato arroz mikhunata jaywawarqa. Chantapis niwarqa chayta jaywawasqanta Bibliamanta runasman parlasqayrayku, nitaj suwakusqayraykuchu wisqʼasqa kashasqayrayku. Chantá Kachere nisqapi kaj carcelmanñataj apawarqanku. Chaypitaj phishqa killasta karqani.

Chay carcelmanta directorqa kusisqa kasharqa chaypi kashasqaymanta. Munarqataj chay carcelmanta pastor kanayta. Chaypeqa uj pastor karqaña, chaywanpis director nerqa manaña pastorchu kananta, imaraykuchus payqa iglesianmanta suwakusqanrayku chaypi kasharqa. Ajinamanta sapa semana tantakuyta ruwarqani carcelpi kajkunaman Bibliamanta yachachinaypaj.

Tiempo pasasqanman jina chʼampaykuna yapakorqa. Chay carcelmanta guardias Malauipi mashkha testigoschus kasqanta tapuwarqanku. Willayta mana munasqayraykutaj yuyayniyta chinkachinawankukama maqawarqanku. Waj kutipitaj maypichus centralninchej kashasqanta tapuwarqanku. Tapuyninku kutichiyta atinapaj jinalla kasqanta, Bibliapi kashasqanta imataj nerqani. Chay runastaj tʼukorqanku, “¿maypí?”, nispataj tapuwarqanku.

Nerqanitaj Isaías 43:12 versiculopi kutichiynin kashasqanta. Chaypi Dios nin: “Qankuna [...] testigosniy kankichej”, nispa. Chay runasqa kinsa kutirayku leerqanku, tapuwarqankutaj: “¿Imaynatá centralniykichej Bibliapi tarikunmanrí, nitaj Americapichu?”, nispa. Chantapis nerqani Americapi kaj testigos centralniykumanta chay texto parlashasqanta yuyasqankuta. Imatachus uyariyta munarqanku chayta mana kutichejtiytaj Lilongüej pata ladonpi, Dzaleka nisqapi kaj carcelman apawarqanku.

JEHOVATA JATUNCHANKU

Julio de 1984 watapi Dzalekapi kaj carcelman chayashajtiy 81 testigosña chaypi karqanku. Ashkha runas presochasqas kasqankuraykutaj, pampapi 300 runas jina may ñitʼinasqas puñoj kayku. Tiempo pasasqanman jinataj sapa pʼunchay Bibliamanta uj textota ukhunchanaykupaj juchʼuy qotuspi tantakorqayku. Chayta ruwaytaj mayta kallpachawarqayku.

Octubre de 1984 watapitaj tukuy testigosta juzgana wasiman apawarqayku, iskay watasta carcelpi kanaykupajtaj juchachawarqayku. Yachasqa kasqanman jinataj Diosta mana yupaychaj presostawan churawarqayku. Chay carcelmanta directortaj tukuyman nerqa Jehovaj testigosnin mana cigarrota pitasqaykuta. Guardiasmanpis nerqa mana cigarrosta mañakunawaykuta, nitaj cigarrosninkuta japʼichipunaykuta ninawaykuta ima. Chantapis Diospa llajtan kasqaykuta, sapa pʼunchay iskay kutita mikhuyta qonawaykuta ima nerqa. Imaraykuchus presochasqa kasharqayku Diospi creesqaykurayku, manataj sajra imasta ruwasqaykuraykuchu.

Allinta kausakusqaykuraykutaj mana chay waj presosta jinachu ñakʼarichiwarqayku. Sutʼincharinapaj, paramojtin chayri laqha kajtin, presostaqa mana jawaman llojsejta saqejchu kanku. Noqaykutatajrí llojsejta saqellawaj kayku, mana ayqenaykuta yachasqankurayku. Uj kuti jawapi llankʼashajtiyku uj guardia mal ruwakorqa, chayraykutaj presochasqa kasharqayku chayman aparqayku. Allinta kausakusqaykuraykutaj guardiasqa Jehovata jatuncharqanku (1 Ped. 2:12).b

LLAKIY TIEMPO TUKUKUN

Kay 11 de mayo de 1985 watapi Dzalekapi kaj carcelmanta llojsimorqani. Maytataj kusikorqani familiaywan watejmanta khuska kanaymanta. Chay jina llakiy tiempopi Diospa yanapaynillanwan cheqa sonqo kayta aterqayku. Apóstol Pablo jinataj kasharqayku, pay nerqa: “Anchatapuni ñakʼarerqayku; [...] manañataj yuyarqaykuchu kawsaytapis. Noqaykutaj yuyarqayku wañuchisqa kanaykupaj jina kasqaykuta; chayqa kasqa atienekuyta yachanaykupaj mana noqallaykupichu, manachayqa Diospi, pichus atiyniyoj wañusqasta kawsarichimunampaj, chaypi. Dios librawarqayku chay jina jatun wañuymanta. Kunampis librawayku, suyakuykutaj qhepamampis libranallawaykutapuni”, nispa (2 Cor. 1:8-10).

Wakin kutisqa wañunaykuta yuyarqayku. Chaywanpis Jehovamanta mañakorqayku kallpata, yachayta, kʼumuykukuyniyoj kayta ima qonawaykuta, ajinamanta sutinta jatunchanallaykupajpuni.

Jehovaqa tukuy tiempo noqaykuwan kasharqa, ñakʼarishajtiyku, kusisqa kashajtiyku ima. Mayta kusikuyku Lilongüepi uj mosoj sucursal kasqanmanta, Malauipi 1.000 Tantakuna Wasismanta astawan kasqanmanta ima. Kaykunaqa Jehovamanta uj sumaj regalos jina Lidasipaj, noqapaj ima kanku, chaytaj mana creenaykupaj jina.c