Génesis
Faraón sueñushqan
41 Tsaypita ishkay wata pasarkuptinnami sueñuynincho Faraónqa Nilo mayu kuchuncho ichiraykarqan. 2 Tsaychöshi rikarqan kuyaylapaq qanchis wera wäkakuna mayupita yarqaramur ututu chawpincho qewata mikurkaykaqta. 3 Tsay wäkakunapa qepantanashi yarqamurqan melanaypaq qanchis aqra wäkakuna. Tsay wäkakunashi talukarqan mayu kuchuncho kuyaylapaq wera wäkakunaman. 4 Melanaypaq aqra wäkakunashi mikukurkurqan qanchis kuyaylapaq wera wäkakunata. Tsayta sueñuykashqanchöshi Faraónqa rikcharkurqan.
5 Tsaypita yapay punurshi sueñurqan juk yöralapita qanchis espïga trïgukuna winaykämuqta. Tsay espïgakunaqa karqan kuyaylapaq jatusaqshi. 6 Ali espïgakuna winamushqan qepantashi yapay winamurqan juk yöralapita qanchis espïgayuq trïgukuna. Tsay trïgukunaqa inti jeqamunan kaq lädupita shamuq wayra rupaptin pasha pashala karqan. 7 Tsay qarwashtashqa espïgakunashi mikukurkurqan qanchis kuyaylapaq jatusaq espïgayuq kaq trïgukunata. Tsayta sueñuykashqancho Faraónqa rikcharkamur tantiyakunanpaqqa sueñuynilanmi karqan.
8 Tsay sueñushqan tutami fiyupa lakikur Faraón qayatsirqan Egiptucho kaykaq lapan musyakuqkunata y yachaqkunata. Qayatsishqan runakuna chayaykuptinnami wilaparqan imata sueñushqantapis. Tsayno wilapaptin manami mayqanpis tantiyarqantsu sueñushqankuna imapaq kashqantapis.
9 Pipis tantiyatsiyta mana kamäpakuptinmi vïnu ruraqkunapa mandaqnin kayno nirqan: “Tayta Faraón, juk runa ruwakamashqanta kanan yarparkü. 10 Fiyupa rabyashpaykimi noqata y tanta ruraqkunapa mandaqninta watatsimarqayki capitanpa wayincho kaykaq carcilman. 11 Tsaychömi tanta ruraqkunapa mandaqnin y noqapis ima pasamänanpaq kashqantapis tsay tsakay sueñupäkurqä. 12 Tsay carcilchömi juk hebreo mözupis wataraykan. Pay karqan wardiakunapa capitanninpa ashmayninmi. Sueñushqäkunata wilapaptïmi tantiyatsipäkamarqan imapaq kashqantapis. 13 Tsay mözu nimashqannölami noqata yapay arunäpaq kutitsimashqanki y tanta ruraqkunapa mandaqninta wanurkatsir qeruman warkutsishqanki”.
14 Tsayno niptinmi Faraónqa Joséta qayatsimurqan. Tsaymi carcilpita jorqaramuptin Joséqa aqtsanta y shapranta chipyaq rutukurir ali röpata trukakurir Faraón kaqman aywarqan. 15 Chayaykuptinnami Faraón kayno nirqan: “Manami pipis tantiyayta kamäpakuntsu sueñushqä imapaq kashqantapis. Qampaqmi musyashqä sueñushqäkuna imapaq kashqantapis tantiyashqaykita”.
16 Tsayno niptinmi José kayno nirqan: “Noqaqa manami kikiläpitatsu tantiyä runa imapaq sueñushqanta, sinöqa Tayta Dios tantiyatsimaptinraqmi sueñushqayki imapaq kashqantapis tantiyatsishayki”.
17 Tsawraqa Joséta Faraón kayno nirqan: “Sueñuynïchömi ichiraykashqä Nilo mayu kuchuncho. 18 Tsaycho kaykaptïmi qanchis kuyaylapaq wera wäkakuna mayupita yarqarkamur ututu chawpincho qewata mikurkaykashqa. 19 Tsaypita qepantami pasaypa melanaypaq qanchis aqra wäkakuna yarqamushqa. Tsay niraq wäkakunataqa manami imaypis kay Egiptucho rikashqätsu. 20 Tsay melanaypaq aqra wäkakunami mikukurkushqa puntata yarqamuq kuyaylapaq wera wäkakunata. 21 Wera wäkakunata mikurpis manami aqra wäkakunaqa werayashqatsu. Tsayta sueñuykashqächömi rikchakarkamushqä.
22 “Tsaypita yapay punushqächömi sueñushqä juk yöralapita qanchis espïga trïgukuna winaykämuqta. Tsay espïgakuna kuyaylapaq jatusaqmi kashqa. 23 Qepantanami winamushqa pasaypa pashatashqa espïgayuq trïgukuna. Tsayno karqan inti jeqamunan kaq lädupita shamuq wayra rupashqa kaptinmi. 24 Tsay pashatashqa espïgakunami mikukurkushqa puntata ali winamuq trïgupa espïgakunata. Tsayno sueñushqäkunatami lapan musyakuqkunata wilapashqä. Manami mayqanpis tantiyantsu imapaq kashqantapis”.
25 Faraón tsayno wilaptinmi José kayno nirqan: “Tayta, sueñuynikicho rikashqaykiqa ishkanpis tsay yarpaylami kaykan. Qamtaqa Tayta Diosmi imata rurananpaq kaqtapis rikatsishushqanki. 26 Qanchis wera wäkakuna y qanchis kuyaylapaq winamuq trïgu espïgakunaqa qanchis watami kaykan. Ishkanpis tsay yarpaylami kaykan. 27 Tsaynölami wera wäkakunapa qepanta yarqamuq melanaypaq aqra wäkakuna y wayrawan pashatashqa winamuq trïgukunapis qanchis watakunami kaykan. Tsaykunata sueñushqanki qanchis wata muchuy kananpaqmi. 28 Nishqänölami lapanpis pasanqa. Tayta Diosmi sueñuynikicho musyatsishushqanki ali cosëchapis muchuypis kananpaq kashqanta.
29 “Qanchis watami kay Egiptucho shuntaytapis mana atipaypaq mikuy wayunqa. 30 Tsaypita qanchis watami pasaypa muchuy kanqapaq. Mikuy wayunanpaq kashqanta manami pipis yarpanqapaqtsu. Pasaypa muchuy kaptinmi runakuna fiyupa nakapäkunqapaq. 31 Tsaytsika cosëchata shuntashqankunapis chipyaqmi ushakanqa. 32 Tayta Dios tsayno rurananpaq walkalanami pishiykan. Tsayta rasunpa cumplinanpaqmi ishkay kuti sueñutsishushqanki.
33 “Tayta Faraón, tsayno kananpaq kaykaptinqa tantiyakuq y yachaq runata churay kay nacioncho trïguta shuntatsinanpaq. 34 Tsaynöpis gobernadorkunata churay kay nacioncho maytsay markamanpis trïgu shuntaq aywananpaq. Paykuna shuntatsimutsun pitsqa arröbapita juk arröbata pirwatsinanpaq. Qanchis wata ali cosëcha kashqanyaq tsaynöla pirwatsitsun. 35 Markakunacho tsayno pirwatsitsun qampa munaynikichöna kananpaq. Tsaymi muchuy kaptin runakuna mikunanpaq kanqa. 36 Tsaynöpami qanchis wata muchuy kaptin kay Egiptucho trïgu kanqa runakuna yarqaypita mana wanunanpaq”.
Gobernador kananpaq Joséta churashqan
37 José yätsishqantami Faraón y mandäshiqninkunapis chaskikurqan. 38 Tsaymi Faraón kayno nirqan: “¿Maylachöqa tarishuntsuraq kay mözutano Tayta Dios yanapaptin ali yarpayniyuqta?”
39 Tsayno nirmi Joséta kayno nirqan: “Tayta Diosmi tantiyatsishushqanki sueñushqäkuna imapaq kashqantapis. Qamnöqa manami pipis kantsu tantiyakuq y yachaq runaqa. 40 Tsaymi kananpitaqa qampa makikicho kanqa lapan palaciüpis.* Kay nacionchöqa qam mandashqaykitami lapan runa cäsukunqa. Noqalami rey kashpä qampita mas munayniyuq kashaq. 41 Qamtami kanan churaykä intëru Egipto nacionpa gobernadornin kanaykipaq”.
42 Tsayno nirmi Faraónqa makinpita sëlluyuq sortëjanta jorqurir Joséta jatiparqan. Nirkurmi yanapaqninkunata nirqan lïnupita rurashqa fïnu röpata y qoripita walqatapis jatipänanpaq. 43 Nirkurnami Joséta witsätsirqan Faraónpa qepanta aywaq carrëtaman. Tsaynöpis yanapaqninkunata mandarqan puntanta aywar kayno ninanpaq: “¡Gobernadornintsita chaskikäriy!”
Tsaynöpami Egiptucho gobernador kananpaq Joséta churarqan. 44 Tsayno churarmi Joséta Faraón kayno nirqan: “Egiptucho noqala mandaq kaptïpis qam mana niptikiqa manami pipis imatapis ruranqatsu”.
45 Nirkurnami Faraónqa Josépa jutinta trukatsirqan Zafnat-panea jutin kananpaq. Tsaypitanami On markapa cüran Potiferapa tsurin Asenatwan tätsirqan. Tsaynöpami Egiptucho gobernador kayman José chayarqan. 46 Kimsa chunka (30) watayuq kaykaptinmi Joséta Faraón kaqman aparqan. Tsaypitanami intëru Egiptupa Joséqa markan markan purirqan runakuna kamarikunanpaq yätsishpan.
47 Qanchis watami intëru Egiptucho trïgu wayurqan shuntaytapis mana atipashqanyaq. 48 Tsaymi Joséqa qanchis wata maytsay markakunachöpis trïguta shuntatsirqan. Shuntatsishqan trïgutami cada markacho pirwatsirqan. 49 Aquyshatanöraqmi Joséqa tsaytsika trïguta shuntatsirqan. Aläpa atska kaptinmi ayka kashqanta tupuytapis mana kamäpakurqantsu.
50 Manaraq muchuy qalaykuptinmi Josépa ishkay tsurinkuna yurirqan warmin Asenatcho. 51 Qechpa tsurin yuriptinmi José kayno nirqan: “Aylükunata y nakashqäkunata mana yarparänäpaqmi Tayta Dios yanapamashqa”. Tsaymi jutinta churaparqan Manasés* jutin kananpaq.
52 Shulka kaq tsurin yuriptinmi José kayno nirqan: “Kay nacioncho aläpa nakashqa kaptïpis tsurïkuna kananpaqmi Tayta Dios yanapamashqa”. Tsaymi jutinta churaparqan Efraín* jutin kananpaq.
53 Qanchis watami shuntaytapis mana atipaypaq Egiptucho mikuy wayurqan. 54 Tsaypitaqa José nishqannölami maytsay nacionchöpis fiyupa muchuy qalaykurqan.* Egiptuchömi itsanqa José pirwatsishqan tsaytsika mikuykuna karqan runakuna rantinanpaq. 55 Tsaymi Egiptucho runakuna aywarqan mikuynin ushakaptin Faraónman trïgu manakuq. Chayaptinmi Faraónqa kayno nirqan: “Trïguta munarqa Joséman aywar pay nishushqaykita rurapäkuy”.
56 Intëru nacioncho muchuy kaptinmi runakunata rantikunanpaq trïgu pirwashqan wayikunata José kichatsirqan. Waranlanta waranlantami pasaypa muchuy karqan. 57 May nacionchöpis mikuy mana kaptinnami maytsaypitapis Egiptuman runakuna aywarqan Josépita trïguta rantinanpaq.